Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK AMERSFOORT EN OMSTREKEN VOORJAAR 2013
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
3022
Start BoodschappenPlusBus »18
VERKIEZING LEDENRAAD
MEANDER MEDISCH CENTRUM
KENNISDESK DUURZAAM BOUWEN
Meer leden betrokken door internet »8
Kwaliteit staat voorop »22
Energiezuinig (ver)bouwen »32
OM DE HOEK
2 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Het wordt weer muzikaal smullen tijdens Rabobank Amersfoort Jazz. Ook tijdens de 34ste editie vervoeren nationale en internationale jazzmusici het publiek in hun improvisaties. Madeline Bell en het Jazz Orchestra of the Concertgebouw luiden het jazzweekend in. Daarnaast zal de Thaise saxvirtuoos Koh Mr. Saxman meerdere optredens verzorgen als ‘artist in residence’. Bent u erbij?
3022
FOTO: NICO BRONS
BEZOEK RABOBANK AMERSFOORT JAZZ 16 T/M 19 MEI 3
HENRI A.J. HOFSTEENGE MBA
VOOR WOORD
Directievoorzitter
MOOI IN BALANS
H
et voorjaar is een tijd van zoeken naar balans. Thuis zoeken we evenwicht tussen werk en gezin en op de zaak tussen geld verdienen op de korte termijn en investeren voor continuïteit op de lange termijn. Als maatschappij hebben we geleerd dat snelle economische groei niet meer reëel is. In deze editie van Dichterbij besteden we aandacht aan groene groei, waarbij specialisten van het Rabobank Kenniscentrum uitleggen waarom zij de komende 10 jaar geen economische groei verwachten. Het belang van duurzame groei is groter dan voorheen en wordt door velen gedeeld. Ook in onze regio worden tal van initiatieven genomen om het denken over
COLOFON Redactie Rabobank Amersfoort en omstreken: Erik Schouten, Esther Buwalda, Astrid van Ekeren. Luc Zwiggelaar [TXTFIT], Harry Bijl Communicatie en Patrick Siemons Fotografie. Redactie Rabobank Nederland: Margit van den Berg, Niels van de Velde. vdbj_: Anja Corbijn van Willenswaard, Esther Joosse, Martine van Voornveld. Concept: vdbj_, Amstelveen. Vormgeving: Lava, Amsterdam Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk, Amstelveen Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.
4 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
duurzaamheid te bevorderen. Lid van de ledenraad, Bert Boeijink licht een nieuw initiatief toe en we spraken met Meander Medisch Centrum over hun visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verder leest u meer over de recente verkiezing van de ledenraad. Het was de eerste keer dat onze leden ook via internet hun stem konden uitbrengen. Via internet werden meer dan 4000 stemmen uitgebracht. Oud Rabobank bestuurders Gerard Pot en Piet Smink lichten het proces toe. Maar er staan nog veel meer mooie dingen op het programma van 2013. U leest het ook in 2013 in Dichterbij, via onze website en via Rabobank TV. Veel leesplezier.
Rabobank Amersfoort Jazz van 16 t/m 19 mei 2013
Dichterbij AMERSFOORT EN OMSTREKEN
THEMA: EVENWICHT
10 14 22
'Onze economie groeit de komende 10 jaar niet' Kostbare trends voor mkb Meander MC zorg dichtbij COÖPERATIE
8
Verkiezing ledenraad AMERSFOORT EN OMSTREKEN
16
Duurzaam in de dierentuin AMERSFOORT EN OMSTREKEN
18
BoodschappenPlusBus AMERSFOORT EN OMSTREKEN
8
21
Duurzaam slapen DUURZAAMHEID EN MVO
26
Practice what you preach INTEGRITEIT
28
Wat doen bankiers met een ethisch dilemma? AMERSFOORT EN OMSTREKEN
32
Duurzaam (ver)bouwen COÖPERATIE
16
34
Nieuwe ledenraadsleden AMERSFOORT EN OMSTREKEN
36
Donatie Coöperatiefonds
3022
RUBRIEKEN
22
38
2 6 17 31 38 39 40
Om de hoek Kort Rabobank TV treffend veelzijdig Harde cijfers over voedsel Aanbiedingen voor leden Column Bert Faber Spring maar acherop 5
KORT
Aanbieding SeniorWeb
MEER LOL VAN UW TABLET Het gebruik van tablets stijgt enorm onder vijftigplussers. Dat blijkt uit het ledenonderzoek van SeniorWeb. Van de ruim 135.000 leden gebruikte 18 procent in 2012 een tablet, tegenover 5 procent een jaar eerder.
S
eniorWeb is al ruim zestien jaar de grootste helpdesk en informatiebron voor computergebruikers van vijftig jaar en ouder. SeniorWeb biedt o.a. computercursussen en computerhulp aan huis, via de telefoon of per e-mail. Tabletgebruikers vinden op de website (www.seniorweb.nl)
talloze tips voor leuke of handige apps en recensies van verschillende tablets. Als lid van SeniorWeb kunt u o.a. gebruikmaken van ongelimiteerde telefonische computerhulp en ontvangt u vier keer per jaar het magazine ‘Enter’ met tips en uitleg over interessante programma’s en toepassingen. Ook lid worden? Rabobankleden kunnen nu profiteren van een speciale aanbieding. Voor € 27 per jaar kunt u lid worden en u ontvangt dan gratis het boek
Online uw verzekeringen beheren
I
nternetbankieren is intussen voor veel mensen de normaalste zaak van de wereld. Maar wist u dat u met uw Random Reader ook heel makkelijk al uw verzekeringszaken online regelt? Als u met uw Random Reader inlogt bij Rabo Internetbankieren kunt u uw Interpolis Alles in één Polis eenvoudig inzien en wijzigen. U kunt hier bijvoorbeeld de dekking van de meeste verzekeringen verlagen, zien welke producten u al heeft en welke u nog meer kunt afsluiten, de 6 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
eventuele premie over een nieuw verzekeringsproduct berekenen en alle opdrachten in een keer verzenden met uw Random Reader. En wilt u weten of u nog wel optimaal verzekerd bent? Ook dat kunt u hier heel eenvoudig testen met de Alles in één Polis Check. In deze check worden uw actuele Alles in één Polis-gegevens meegenomen. Binnen tien minuten weet u of u nog passend verzekerd bent. Eventuele wijzigingen voert u direct online door.
‘Computerwoorden en sneltoetsen’ t.w.v € 6,50 én een handige kaartlezer. Met dit apparaatje zet u eenvoudig foto’s en filmpjes van uw digitale (video)camera op uw computer. Bel 030 – 276 99 65 of ga naar www.rabobank.nl/dichterbij.
HANDIGE CHECK Op 1 februari 2014 is SEPA (Single Euro Payments Area) een feit. Vanaf dat moment mag u alleen nog Europese betaal- en incassoproducten gebruiken. Ook is iedereen dan over op IBAN. Februari 2014 lijkt nog ver weg. Maar SEPA vraagt om aanpassingen in de administratie, systemen en software van bedrijven. Begin daarom tijdig met voorbereiden en voorkom dat u straks niet meer kunt betalen en/of incasseren. Doe de Rabo SEPA-Check: www.rabobank.nl/sepacheck!
HERMAN WIJFFELS INNOVATIEPRIJS
Financieel Jaaroverzicht ontvangen?
H
et is weer maart. En dan moeten we er toch echt allemaal aan geloven: de belastingaangifte. Uw aangifte moet voor 1 april binnen zijn bij de Belastingdienst. De Belastingdienst doet gelukkig al een deel van het werk door veel gegevens alvast voor u in te vullen in
de elektronische aangifte. Maar deze moeten natuurlijk nog wel gecontroleerd en aangevuld worden. Daarvoor kunt u onder meer het Financieel Jaaroverzicht gebruiken. Als u internetbankieren of mobielbankieren heeft, dan heeft u in januari het Financieel Jaaroverzicht 2012 voor het eerst digitaal ontvangen in uw Berichten Inbox in Rabo Internetbankieren. Als u uw belastingaangifte nog moet doen en u heeft uw Financieel Jaaroverzicht nog niet gezien, kijk dan eerst even in uw Berichten Inbox. Succes met uw aangifte! U VINDT DE BERICHTEN INBOX NA HET INLOGGEN MET UW RANDOM READER IN RABO INTERNETBANKIEREN RECHTSBOVEN IN DE MENUBALK ONDER ‘BERICHTEN’.
Site brengt vraag en aanbod bij elkaar
HULP OM DE HOEK
3022
I
emand nodig die uw boodschappen kan doen? Een oppas voor uw chronisch zieke kind? Hulp bij uw administratie of vervoer naar het ziekenhuis? Er is vast iemand die u kan helpen. Of misschien wilt u juist zelf graag iemand helpen. De site www.wehelpen.nl brengt vraag en aanbod bij elkaar. WeHelpen is een soort marktplaats voor patiënten, mantelzorgers en vrijwilligers met slimme functies voor het vinden en verbinden, organiseren en delen van hulp. U kunt er een profiel aanmaken om hulp te vragen en te organiseren. Of om hulp aan te bieden aan anderen in de buurt. Alle geboden hulp wordt beloond met punten, die u kunt doneren aan een ander, verzilveren of besteden aan de mensen die u helpen. WeHelpen is een initiatief van Achmea, Bureauvijftig, CZ, Menzis, PGGM, Rabobank, The Caretakers en VitaValley.
Ontwikkelt u een kansrijke, duurzame innovatie, die bijdraagt aan maatschappij en milieu? En is uw innovatie de idee-fase voorbij? U kunt dan meedoen aan de Herman Wijffels Innovatieprijs 2013, de stimuleringsprijs van de Rabobank die uw duurzame innovatie verder brengt. U kunt zich inschrijven vóór 1 april 2013. Kijk voor de voorwaarden op www.rabobank.nl/ innovatieprijs
LEDENEVENEMENT DIERENPARK 5 JULI Op vrijdagavond 5 juli organiseert Rabobank Amersfoort en omstreken exclusief voor haar leden met partner en kinderen, haar Ledenevenement in Dierenpark Amersfoort. Reserveer deze datum alvast in uw agenda. Het evenement staat in het teken van ontmoeten, kennis delen, genieten van de omgeving van het Dierenpark en nog veel meer. In de volgende Dichterbij leest u meer over het programma en hoe u zich kunt aanmelden.
LEDENOVERLEG AMERSFOORT.NL Een goed gesprek geeft vertrouwen en verbindt mensen. Rabobank Amersfoort en omstreken wil meer in dialoog met haar leden over thema's die leven in Amersfoort en omstreken. Daarnaast bieden we de mogelijkheid dat de leden onderling en met de leden van de ledenraad met elkaar in gesprek kunnen gaan via het online platform ledenoverlegamersfoort.nl. Bekijk de site en doe mee!
7
COÖPERATIE
Voor de ledenraadsverkiezing van Rabobank Amersfoort en omstreken is massaal gestemd via internet. Daarin is het toenemende gebruik van het virtuele kanaal goed terug te zien. TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
Meer leden betrokken door internet 'Nieuwe leden met nieuwe inzichten werkt verfrissend' UITSLAG VERKIEZING De uitslag van de verkiezing van de ledenraad kunt u vinden op onze website. WWW.AMERSFOORT. RABOBANK.NL
8 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
H
et was de eerste keer dat leden van onze bank tussen 17 december en 11 januari via internet hun stem konden uitbrengen op maximaal achttien kandidaten. Daarnaast konden leden op drie kantoren stemmen via stemkaarten. Op de oude manier kwamen ruim 100 stemmen binnen. Via internet waren dat er meer dan 4000. “Een groot verschil”, constateren Gerard Pot en Piet Smink. De oud-bestuurders van de bank waren in november door de ledenraad gevraagd om, samen met directievoorzitter Henri Hofsteenge, als stemopnemers te fungeren. Beide mannen vinden het een eer dat ze door de ledenraad zijn gevraagd om toe te zien op het rechtsgeldig verloop van de stemverrichtingen. “Er zijn nu meer stemmen uitgebracht dan tijdens een ledenbijeenkomst zou gebeuren”, stelt Smink. “Met alleen de mogelijkheid om dan via kaartjes te stemmen, hadden we deze hoeveelheid niet gehad”, denkt Pot. In de groep van achttien kandidaten zijn acht nieuwe ledenraadsleden
gekozen en tien leden herbenoemd. Pot vindt dat een goede zaak. “Nieuwe mensen komen vaak met nieuwe inzichten, dat werkt alleen maar verfrissend.” “Daarnaast wordt de club ook weer wat verjongd”, ziet Smink. BETROKKEN LEDEN Er is dertig tot veertig keer meer gestemd via internet dan via de kantoren. “Dat bewijst dat we leden via internet gemakkelijker bij onze bank kunnen betrekken”, zegt Henri Hofsteenge, “en betrokkenheid van de leden is van groot belang om de coöperatie levendig te houden.” Voor een eerste keer zijn Pot en Smink tevreden met het nu uitgebrachte aantal stemmen. “Maar de meerderheid van de ruim 12.000 leden stemde niet. Een mooie ambitie voor de volgende keer.” COÖPERATIEFONDS De verkiezing nieuwe stijl was een echte strijd. Het aantal stemmen per kandidaat lag dicht bij elkaar met 100 stemmen verschil tussen de laagst- en hoogstscorende kandidaat. De stemming op de maatschappelijke projecten vanuit het Coöperatiefonds waarop leden tegelijk met de ledenraadverkiezing konden stemmen, is ook goed verlopen. De nummer 1 had 50% van de stemmen, de nummer 2 26%, nummer 3 15% en nummer 4 9%. “Mooi dat de lokale betrokkenheid van de bank ook naar voren komt in de maatschappelijke projecten die zij steunt”, vinden Smink en Pot. Vervolgens bevestigen zij met een sierlijke handtekening de uitslag van de ledenraadverkiezing en de verdeling van de gelden over de projecten van het Coöperatiefonds.
FONDSSTEMMEN
3022
Kinderdagcentrum Onder één Dak heeft van leden en klanten de meeste stemmen gekregen. Zij ontvangen €2500,- uit het Coöperatiefonds. Gymnastiekvereniging Hooglanderveen ontvangt €2000,-. Postzegelpark Leusderweg krijgt €1500,- en voor theatergroep Babel is er een cheque van €1000,-.
9
WAT IS GELUK? Er zijn verschillende manieren om economisch succes te meten. De Happy Planet Index gebruikt drie componenten: levensverwachting, welzijnsgevoel en de ecologische voetafdruk. Nederland scoort goed op de eerste twee, maar heeft qua consumptie een ronduit negatieve impact op het milieu. www.happyplanet. index.org
ECONOMIE
WELVAART VERSUS MILIEU
Groenere groei
Grote economische groei zit er voorlopig niet meer in. In de toekomstvisie van de Rabobank gaan we vooral toe naar groene groei. En ja, dat kost tijd. TEKST: ARNE VAN DER WAL FOTO'S: MARTIN DIJKSTRA/GOOGLE EARTH
Is het concept 'groene groei' de oplossing voor de
3022
recessie?
‘
We moeten er rekening mee houden dat onze economie de komende tien jaar niet groeit’, zegt Hans Stegeman, econoom en hoofd Nationaal Onderzoek van de afdeling Kennis en Economisch Onderzoek van de Rabobank. Met zijn team werkt hij aan een boek over een economie met zeer lage groei. ‘Voor sommigen een schrikbeeld, maar eigenlijk is het historisch gezien normaal. Het betekent dat we niet gauw rijker worden. Ook niet armer. Er is ook geen sprake van stilstand. Sommige sectoren zullen het beter doen dan andere. Economische activiteiten verschuiven.’ Stegeman ziet verschillende oorzaken voor die stagnerende groei. Zo zal de arbeidsproductiviteit minder stijgen door de vergrijzing en het ontbreken van nieuwe technologieën. Ook de afbouw van schulden beperkt de groeimogelijkheden. Tegelijk stuiten we op de natuurlijke grenzen van de aarde. Hoewel er veel discussie is over de vraag of het aan de mens te danken is, 11
'Generaties na ons zullen ervan profiteren, maar wij offeren een deel van onze welvaart op'
zijn de meeste wetenschappers het er over eens dat de aarde sneller opwarmt dan was voorzien. Klimaatverandering kan grote gevolgen hebben voor de voedselproductie. Daar komt bij dat de middenklasse in Oost-Azië sterk groeit, met wel een miljard mensen in de komende tien jaar. Meer welvaart gaat gepaard met meer consumptie, een hoger energiegebruik en dus extra vervuiling. Veel grondstoffen zullen daardoor schaars en duur worden. ‘We moeten richting een meer duurzame groei’, denkt Stegeman. ‘Dat levert gelijk een groot dilemma op. Die transitie moet op een of andere manier worden betaald. Generaties na ons zullen ervan profiteren, maar wij offeren een deel van onze welvaart op. Dat vereist maatschappelijk draagvlak.’
WIN-WIN Het concept ‘groene groei’ was ooit het domein van hippies, aanhangers van het gedachtegoed van de Club van Rome en, in de schrijfstijl van de jaren zeventig, ‘kritiese’ consumenten. Tegenwoordig omarmt ook de zakenwereld het als de oplossing voor de economische recessie. Op het eerste gezicht lijkt groene groei op wat door consultants vaak een ‘win-winsituatie’ wordt genoemd. Investeringen in wind- en zonne-energie bijvoorbeeld, scheppen nieuwe banen. De behoefte aan steeds duurdere olie neemt af, terwijl de CO2-uitstoot drastisch afneemt. De opgedane milieukennis kunnen we ook nog eens exporteren. Voilà: de welvaart neemt toe, terwijl het milieu er baat bij heeft. TE MOOI? Dat is de theorie. Maar zaken die te mooi klinken om waar te zijn, zijn dat meestal ook. Stel, er ontstaat inderdaad nieuwe economische groei. Wat doen mensen die goed hebben verdiend dankzij die groene groei? Ze boeken een welverdiende zonvakantie. Ze kopen een nieuwe auto of een groter huis. De ervaring leert dat milieuwinst snel verdampt als de economie aantrekt. ‘Groei leidt altijd tot vervuiling’, erkent Stegeman. ‘Economische groei en ecologie, dat wringt.’ Het Centraal
Econoom Hans Stegeman, van de afdeling Kennis en Economisch Onderzoek (KEO) van de Rabobank: 'De transitie richting duurzame groei moet worden betaald.' 12 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Volgens klimaatsceptici is groene groei een sprookje, een vorm van geforceerde economische krimp.
ENERGIEWENDE ALS GROEIMOTOR
3022
Planbureau publiceerde eind 2011 het beleidsrapport ‘Groene groei: een wenkend perspectief’. De conclusie was een teleurstelling voor de ‘gelovigen’: groene groei is voorlopig een utopie. Het hoogst haalbare is volgens het CPB een groenere groei. Klimaatsceptici gaan nog een stapje verder. Volgens hen is groene groei een sprookje, niets anders dan een vorm van geforceerde economische krimp.
GROEI-SCEPTICUS Econoom Jeroen van den Berg, verbonden aan de Universiteit van Barcelona, vindt het concept ‘groene groei’ om andere redenen zinloos. Hij pleit er al jaren voor om zaken als ‘groei’ en ‘bruto binnenlands product’ zelfs niet meer te meten. ‘Ik vind groei irrelevant, ongeacht of deze groen of vuil is’, zegt Van den Bergh. ‘Maar uiteraard is groene groei te prefereren.’ Van den Bergh is dus een groei-scepticus. Economische groei vindt hij ‘een simplistische indicator’ die niet meet waarom het gaat: échte welvaart. ‘Waarom
hebben we eigenlijk zo’n indicator nodig?’, vraagt Van den Bergh zich af. ‘Voor werkloosheid, inkomensverdeling of milieu hebben we die al. Ik ben er niet tegen om die samen te voegen tot een betere welvaartsindicator dan we nu hanteren, maar er zal altijd discussie over blijven bestaan. Bovendien ben ik van mening dat in rijke landen de welvaart tegen een maximum aanzit.’ Van den Bergh ziet groene groei als ‘een luxe die moeilijk vol te houden is als niet de hele wereld meedoet. Eerlijk gezegd ben ik er daarom nogal pessimistisch over.’ Stegeman is dat niet. Hij is absoluut geen doemdenker, zegt hij. Duurzame groei biedt wel degelijk kansen, zowel voor de Nederlandse economie als voor ondernemingen. Zeker als die op het gebied van duurzaamheid vooroplopen. ‘Maar er bestaat gewoon niet zoiets als een “free lunch”. De omschakeling naar een duurzame economie gaat geld kosten. Het goede nieuws is dat als iemand op de wereld het zich kan permitteren, wij dat zijn.’
Duitsland nam na de kernramp in Fukushima het drastische besluit tot een Energiewende. De kerncentrales gaan dicht en in 2030 moet minimaal de helft van de elektriciteit duurzaam worden opgewekt. Het land staat nu wereldwijd op de eerste plaats op het gebied van zonne-energie. De aanleg van nieuwe elektriciteitsnetwerken, windparken en investeringen in besparing en warmtekrachtinstallaties leidt tot ‘groene groei’.
13
KANSEN VOOR MKB
KENNIS DELEN
Bijblijven: dat levert geld op Je kunt als ondernemer je best doen en economisch moeilijke tijden uitzitten. Maar het is slimmer om te kijken waar kansen liggen. Daarom speuren we naar trends waar mkb’ers voordeel bij kunnen hebben. TEKST: MILOE VAN BEEK FOTO'S: RODERIK VAN NISPEN, HANS LEBBE
O Dr. Alexander Suma en dr. Rossella Ferraro wonnen met hun Integrated Roof Wind Systems de Herman Wijffels Innovatieprijs 2012.
14 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
m ondernemers te helpen bij te blijven in de snel veranderende wereld, heeft de Rabobank onlangs zeven belangrijke trends gedefinieerd. ‘Juist in deze crisistijd is het goed om vooruit te kijken en duidelijke keuzes te maken. Zo loop je voor op je concurrenten’, zegt Bert Sikken, hoofd Sectormanagement Directoraat Bedrijven van de Rabobank. Milieubewust en maatschappelijk verantwoord ondernemen vormen de belangrijkste ontwikkelingen voor de komende jaren. Grondstoffen als olie en gas raken op, consumenten realiseren zich dat ziektes, afvalstromen en klimaatverandering het gevolg zijn van een onverantwoorde omgang met de wereld om ons heen. De greentechindustrie, die tien jaar geleden niks voorstelde, is nu booming: zonnepanelen en elektrische auto’s zijn grote nieuwe markten. ‘We gaan steeds meer terug naar de circulaire economie waarin energie en grondstoffen worden hergebruikt’, zegt Daan
Dijk, hoofd van de afdeling Sustainable Business Development van de Rabobank. Hij ziet de chemische industrie bijvoorbeeld grote stappen zetten richting de agrarische sector. ‘Multinationals als BASF produceren chemische stoffen gemaakt van natuurlijke materialen, Coca-Cola zit tegenwoordig in een plantaardig geproduceerde fles: de Plantbottle. Deze bedrijven zien in dat planten een bruikbare chemische samenstelling hebben.’
PROJECTOR VERWARMT FOYER Toch vragen ondernemers zich af wat duurzaamheid hen oplevert. Ze associëren het vooral met een toenemende regeldruk. Bert Sikken draait het om: bedrijven die niet vergroenen, verliezen. ‘Duurzaam ondernemen is de nieuwe standaard, het is geen vrijblijvende trend of filosofietje.’ Dat het kan het leiden tot kostenbesparing, bijvoorbeeld door minder energieverbruik, bewijst bioscoop CineMec aan de A12 bij Ede. ‘Zij gebruiken de warmte van de filmprojectors
Ondernemers Tarique Arsiwalla en Kees Aarts van Protix.
WINNAAR HERMAN WIJFFELS PRIJS
3022
om de foyers te verwarmen. Dit levert enthousiaste reacties op, behalve energiebesparing zorgt het voor meer klanten. Groen is dus poen.’ Ook Daan Dijk meent dat duurzaamheid noodzaak is voor ondernemers. ‘Op de afdeling Sustainable Business Development helpen we ondernemers met groene ideeën. We verbinden innovaties, ondernemers en producten met elkaar en ontwikkelen nieuwe financierings- en samenwerkingsverbanden’, zegt Dijk. Zo is de afdeling een van de drijvende krachten achter het crowdfundingsproject www.windcentrale.nl. Consumenten kunnen een winddeel kopen en zo besparen op hun energierekening. ‘Dit soort coöperatieve initiatieven passen bij de van oorsprong agrarische bank’, zegt Dijk
INVESTEREN IN AFVAL Voor bedrijven die voor de ontwikkeling van duurzame, innovatieve technologieën risicokapitaal nodig
hebben, richtte de Rabobank in 2009 in samenwerking met de Technische Universiteit Delft, Wageningen Universiteit en het Wereld Natuur Fonds het Dutch Greentech Fund (DGF) op. Dit innovatieplatform, bedoeld voor bedrijven in en rondom de voedsel- en agrisector, investeerde onder andere in Protix Biosystems. Een bedrijf dat op industriële schaal organische reststromen (zoals groenteen fruitafval) voert aan insecten. Zij zetten dit om in duurzame hoogwaardige proteïnen, die kunnen dienen als visvoer. Nu gaat ongeveer een derde van de visvangst naar dit doel. ‘Protix zorgt dat afval opnieuw wordt benut en uiteindelijk dat overbevissing wordt tegengegaan,’ zegt Bram Ledeboer van DGF. Behalve risicokapitaal biedt het DGF ondernemers toegang tot relevante kennis en het netwerk van zijn partners. ‘Dat biedt ondernemers een bredere blik en een versnelling van hun groene innovaties,’ aldus Ledeboer.
De Rabobank Herman Wijffels Innovatieprijs maakt duurzame innovaties mogelijk. Dit jaar is hij uitgereikt aan Integrated Roof Wind Systems (Irwes): een unit op het dak die windenergie opwekt. Het systeem vangt wind uit alle hoeken op, is esthetisch en kan worden aangepast aan het dakoppervlak van elk hoog gebouw. De eerste Irwes komt op het dak van de TU Eindhoven. De terugverdientijd is acht tot tien jaar. www.irwes.com
ZEVEN TRENDS VOOR ONDERNEMERS: HTTP://RABO.NL/A6BG8
15
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DUURZAAM IN DE DIERENTUIN TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
D
e stokstaartjes staan behaaglijk naast elkaar onder de warme lamp en blikken nieuwsgierig in het rond. Ze bewegen net genoeg om ervoor te zorgen dat de lamp niet uitgaat. Dergelijke bewegingssensoren zijn een voorbeeld van duurzame toepassingen in Dierenpark Amersfoort. “Hier wonen dieren die in het wild met uitsterven worden bedreigd, dan zou het niet netjes zijn als we zelf niet duurzaam met de natuur omgaan”, vertelt milieucoördinator Laura Jeuster. Op het gebied van duurzaamheid is de Amersfoortse dierentuin de laatste jaren steeds zichtbaarder actief geworden. “Dat begon met FSC-papier en –hout; een keurmerk dat aangeeft dat deze producten afkomstig zijn uit verantwoord beheerde bossen. Ook is er een klimaatbosje aangelegd wat kinderen en ouders moet prikkelen en aan het denken zet over wat ze zelf kunnen doen voor een beter milieu”, somt marketingmanager Astrid Wassenaar op. “We zijn en blijven een dierenpark”, valt Laura bij. “In alles wat we 16 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
duurzaam doen, zoeken we dan ook de link met onze dieren. De giraffes staan symbool voor het duurzame voedsel dat de dieren in het park krijgen. Zij zijn grootverbruikers van voer dat op duurzaam verbouwde soja is gebaseerd. Bij het olifantenverblijf hebben we flapgordijnen aangebracht. De olifanten kunnen nu naar binnen en naar buiten wanneer zij dat willen, zonder dat alle warmte uit het binnenverblijf verdwijnt.’’ Minder zichtbaar is de zonneboiler op het dak van parkrestaurant De Olifant, waarmee het afwaswater voor de spoelkeuken wordt verwarmd. “Elke keer gaan we op zoek naar wat nog beter en meer duurzaam kan”, zegt Astrid. “Zo bekijken we nu de mogelijkheden om energie te halen uit de enorme hoeveelheden mest die hier wordt geproduceerd. Als we daaruit op termijn onze energievoorziening kunnen halen, zou dat geweldig zijn.” De stokstaartjes hebben van al die duurzame ontwikkelingen in de dierentuin geen weet. Maar prettig vinden ze het zichtbaar wel onder de warme lamp.
65 JAAR Dierenpark Amersfoort bestaat woensdag 22 mei exact 65 jaar. Dit wordt gevierd met de opening van een nieuw dierenverblijf. Welke dieren er straks nog meer te bezichtigen zijn, blijft nog een verrassing. Wel is bekend dat er het weekend na de 65e verjaardag ook volop feest wordt gevierd in het park. De festiviteiten zijn begin dit jaar gestart. Zo zijn de 65e, 650e en de 6500e bezoeker al feestelijk onthaald.
RABOBANK TV
3022
RABOBANK TV TREFFEND VEELZIJDIG
Wilt u op de hoogte blijven over wat zich afspeelt in Amersfoort en haar omgeving? Kijk dan naar Rabobank TV. Een maandelijks terugkerend en veelzijdig programma van Rabobank Amersfoort en omstreken met en over mensen, activiteiten en initiatieven uit Amersfoort, Leusden, Hoogland, Hooglanderveen en Hoevelaken. Elke uitzending weer met nieuws, interviews, een ondernemer aan het woord en achtergronden. Gepresenteerd vanuit de studio door gastheer Arie Lengkeek.
BEKIJK DE FILM VIA DE QR-CODE OF GA NAAR AMERSFOORT.RABOBANK.NL
Wilt u een uitzending bekijken? Dat kan op www.amersfoort.rabobank.nl. Klik vervolgens op het onderwerp Rabobank TV.
17
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Gezellig uit “Nu kan ik weer eens pannenkoeken gaan eten.” Dit is een van de vele reacties bij de start van de BoodschappenPlusBus in Amersfoort. TEKST: HARRY BIJL COMMUNICATIE FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
18 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
BoodschappenPlusBus van start in Amersfoort
3022
D
e reactie laat zien dat de BoodschappenPlusBus bereikt wat ermee wordt beoogd: ouderen waar nodig uit hun isolement halen door uitstapjes naar winkels en evenementen te organiseren. In 2006 nam het Nationaal Ouderenfonds het initiatief voor de BoodschappenPlusBus, als antwoord op het gegeven dat er in Nederland 200.000 ouderen zijn die zich extreem eenzaam voelen. Inmiddels heeft het Nationaal Ouderenfonds in meer dan vijftig gemeenten een BoodschappenPlusBus op de weg geholpen. In Amersfoort wordt het initiatief begeleid vanuit Beweging 3.0. Victoria Nagelkerke, coördinatrice van het project, is enthousiast over de eerste reacties. “We zitten nog in de startfase. Het was een leuk moment toen de bus voor het eerst aan kwam rijden en de vrijwilligers enthousiast reageerden en er meteen een vlag op plaatsten. De mensen die er gebruik van maken, reageren net zo. Zowel de boodschappenritjes als de uitjes worden gewaardeerd. Als mensen ouder worden, vinden zij allerlei oplossingen om hun zaken zo veel mogelijk zelfstandig te blijven regelen. Maar mobiel blijven en er af en toe opuit gaan, dat is lastiger op te lossen. Dit initiatief is een antwoord op dat probleem. De leeftijdsgrens van 55 jaar is daarbij heel bewust gekozen, alhoewel leeftijd ook weer niet alles zegt. Het is een richtlijn, en als er wat jongere mensen zijn die er vanwege hun omstandigheden ook aanspraak op kunnen maken, zullen we daar niet moeilijk over doen. De meeste gebruikers zijn tussen de 65 en 70 jaar, maar we zien ook tachtigplussers. Juist die mix werkt goed. Ik hoor van de mensen dat het in de bus leuk en gezellig is. Vanuit Beweging 3.0 hadden we de BoodschappenPlusBus al langer in het vizier, maar het heeft tot 2011 geduurd voor we een aanvraag voor financiële ondersteuning hebben ingediend bij de gemeente. De gemeenteraad
heeft daar in de huidige tijd even goed over na moeten denken, en het initiatief belangrijk genoeg gevonden. Naast de gemeente dragen ook Rabobank Amersfoort en omstreken en de diaconie van de protestantse gemeente bij. De bus hebben we in bruikleen van het Nationaal Ouderenfonds, dat verder praktische ondersteuning biedt en assisteert bij de sponsorwerving. En verder draait de bus op vrijwilligers. We hebben een flink aantal mensen bereid gevonden om op te treden als chauffeur of begeleider, of om te helpen met het maandprogramma en de administratie. Het zijn er circa twintig. Er zijn altijd twee vrijwilligers aan boord, een chauffeur en een begeleider. De bestuurder gaat mee met de activiteit, zodat er altijd twee mensen beschikbaar zijn die kunnen
BELLEN VOOR PROGRAMMA Bij verschijnen van deze Dichterbij is het programma voor de periode tot en met half april beschikbaar. Voor aanvragen van het maandprogramma kunt u van maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 13.00 uur bellen met 033-455 00 88.
'Nu kan ik weer eens pannenkoeken eten of naar de weekmarkt'
19
'We hebben een flink aantal mensen bereid gevonden om op te treden als chauffeur of vrijwilliger'
20 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
helpen. Een aantal van de vrijwilligers heeft zich aangemeld via de diaconie; anderen via stichting Ravelijn of rechtstreeks. Het zijn allemaal mensen die het leuk vinden anderen een prettige dag te bezorgen. Onder hen gepensioneerde heren die zich vaak als chauffeur aanbieden, maar ook mensen tussen de 35 en 55 die tijdelijk zonder werk zitten. We zijn gestart met een ambitieus programma. De vrijwilligers hebben rond de kerst allerlei activiteiten bedacht naast de reguliere ritjes naar de winkelcentra. Daarbij hebben we gemerkt dat mensen in die periode vaak al veel aan hun hoofd hebben, en een aantal activiteiten kon dan ook niet doorgaan wegens gebrek aan belangstelling. Maar dat is niet erg. Het is aftasten. We hebben tijd nodig voordat de BoodschappenPlusBus bij iedereen voldoende bekend is en voor we goed weten waar mensen behoefte aan hebben. In die ontwikkeling betrekken we ook ouderen die Welzijn Senioren het PlusPunt bezoeken. Van initiatieven in andere gemeenten die al langer draaien, weten we dat het zeker een jaar kost voor de BoodschappenPlusBus volledig naar verwachting functioneert. Dan gaan er ook leuke onderlinge contacten ontstaan en zoeken mensen elkaar buiten de bus op. En dat is natuurlijk prachtig. Elke maand wordt een nieuw programma gepubliceerd op www.welzijnseniorenamersfoort.nl. Maar mensen kunnen ook gewoon even bellen. Dan sturen we het programma per post. En verder zijn de vrijwilligers actief om folders en programma beschikbaar te stellen via apotheken, kerken en bibliotheken. Het doel is zo veel mogelijk 55+’ers te bereiken. In Amersfoort hebben we er circa 20.000, van wie er circa 1.500 gebruikmaken van de activiteiten en diensten van Welzijn Senioren Beweging 3.0. Naar verwachting zullen de meeste klanten voor de bus uit die groep komen.”
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DUURZAAM SLAPEN BEGINT IN LEUSDEN TEKST: HARRY BIJL COMMUNICATIE FOTO: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
3022
W
e kennen het van meubels en vishengels: bamboe. Er is echter meer mogelijk met deze grassoort. Zo wordt er hoogwaardig textiel van gemaakt. De Leusdense Inge Koekkoek is een van de eersten in Nederland die bamboebedlinnen verkoopt. Met haar internetwinkel Sensa di Lusso hoopt zij op eenzelfde snelle start als collega-bedrijven in de VS en Engeland, waar slapen onder bamboe al een hoge vlucht heeft genomen. Bamboe heeft veel bijzondere eigenschappen. Reden voor wetenschappers uit Beijing om op zoek te gaan naar nieuwe toepassingen. Tien jaar geleden kwam daar de toepassing in textiel uit: satijnzacht en hypoallergeen. Het is vochtabsorberend, koel in de zomer en warm in de winter. De Chinese wetenschappers boorden een nieuw exportproduct aan dat de wereld begint te veroveren. De modewereld spreekt vanwege de natuurvriendelijke eigenschappen al van het textiel van de 21e eeuw. Inge Koekkoek: “Na mijn
eerste kennismaking met bamboetextiel was ik verkocht. Ik ontdekte de duurzame eigenschappen. In tegenstelling tot katoen worden er bij de productie geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruikt. Het groeit volstrekt natuurlijk. De zijscheuten van de hoofdstam worden geoogst en vermalen en tot bamboevezel gemaakt. Het is een duurzaam en ecologisch verantwoord product, dat Oeko-tex gecertificeerd is en dus aan de hoogste milieueisen voldoet. Het bedlinnen wordt gemaakt van Mosobamboe, een soort die niet wordt gegeten door panda’s, want ook dat heb ik natuurlijk uitgezocht.” Er ging een jaar voorbereiding vooraf aan de start van Sensa di Lusso. Inge zocht contact met leveranciers en selecteerde net zolang tot zij de gegarandeerde kwaliteit kon leveren die zij voor ogen had. Inmiddels groeit de bekendheid en werkt Inge aan verbreding van het assortiment. “Ik hoop nog veel mensen te kunnen overhalen om duurzaam te gaan slapen.”
GEVOEL VAN LUXE Sensa di Lusso is Italiaans voor ‘gevoel van luxe’. Op www.sensadilusso.nl kunt u een gratis monster van bamboetextiel opvragen. Daar vindt u ook meer informatie over Mosobamboe en het assortiment bedtextiel. Er bestaan circa 200 verschillende soorten bamboe. Mosobamboe komt uit China en groeit tot wel een meter per dag.
21
'Wij willen onze kennis delen'
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
MEANDER MC
Zorg dichtbij
Kwaliteit staat bij Meander Medisch Centrum voorop. Ook in het nieuwe ziekenhuis! TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
Bestuursvoorzitter Frank de Reij van Meander Medisch Centrum kan niet wachten
3022
tot de nieuwbouw gereed is.
F
rank de Reij is sinds enkele maanden bestuursvoorzitter van Meander Medisch Centrum. Nog even zetelt de voormalig topman van Air France-KLM in zijn kantoor in ziekenhuis Lichtenberg. Eind 2013 wordt immers het nieuwe Meander Medisch Centrum aan de Maatweg in Amersfoort in gebruik genomen. Dan sluiten de locaties Lichtenberg (uit de jaren ’50) en Elisabeth (uit de jaren ’60) definitief de deuren. De Reij kan niet wachten. “Dat het ziekenhuis afgelopen jaar is uitgeroepen tot Beste Ziekenhuis van Nederland, is vooral te danken aan het deskundige personeel, de moderne apparatuur waarover we kunnen beschikken en het beleid van mijn voorganger Jan Kleijne. We zijn toe aan nieuwbouw. De gebouwen zijn oud, dat is dagelijks merkbaar. Er gaat daardoor nu bijvoorbeeld veel kostbare energie verloren alleen al omdat we extra moeten stoken om het overal 23
behaaglijk te krijgen. Bovendien is werken op twee locaties logistiek gezien niet efficiënt. Patiënten moeten voor de ene afspraak naar locatie Lichtenberg en de andere naar locatie Elisabeth. Niet praktisch en vooral vervelend voor onze patiënten. Ook voor de medisch specialisten en verpleegkundigen is het niet handig. Als ze op één locatie zitten, kunnen ze beter samenwerken. Goede redenen dus om naar één nieuwe locatie te gaan.” KWALITEIT VOOROP Het belang van zorg verandert sterk en de vraag van zorg neemt de komende jaren alleen maar toe. Daar wil De Reij, die de zorgsector al enige jaren kent vanuit zijn toezichthoudersrol als lid van de Raad van Toezicht van Tergooiziekenhuizen, graag een bijdrage aan leveren. “In de zorg gaat het altijd om mensen. Zij moeten erop kunnen vertrouwen dat wij hun kwalitatief goede zorg bieden. Dat betekent enerzijds zorg geven die wordt verleend door deskundige en betrouwbare artsen en verpleegkundigen. Anderzijds houdt kwaliteit in dat onze patiënten met een goed gevoel huiswaarts keren. Dat heeft in de praktijk vooral betrekking op de manier waarop ze worden geholpen en de positieve aandacht die ze krijgen tijdens hun behandeling.”
VASTHOUDEN EN VERBETEREN Meander Medisch Centrum is een van de 28 topklinische opleidingsziekenhuizen in Nederland. Dat betekent dat ze, naast algemene ziekenhuiszorg, ook behandelingen mogen geven waarvoor geavanceerde apparatuur, bijzondere voorzieningen of specifieke deskundigheid nodig zijn, zoals dialyse, oncologie en radiodiagnostiek. “Bovendien zijn we een opleidingsziekenhuis voor een groot aantal specialismen”, meldt De Reij. “Daarmee hebben en houden we veel expertise in huis. Dat is ook wat patiënten van ons mogen verwachten. Ons streven is om deze hoge kwaliteit van medisch handelen - die onder andere blijkt uit de waardering ‘Beste ziekenhuis van Nederland AD top 100/ 2012 - en de hoge mate van patiënttevredenheid vast te houden en waar mogelijk te verbeteren. Het nieuwe ziekenhuis
"Meedoen, begint met de gezondheid en vitaliteit van mensen", zegt Henri Hofsteenge (rechts). 24 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Meander Medisch Centrum heeft en houdt veel expertise in huis om haar patiënten uitstekende zorg te kunnen geven.
SAMEN KENNIS DELEN
3022
Meander Medisch Centrum en Rabobank Amersfoort en omstreken organiseren 30 mei gezamenlijk een bijeenkomst over diabetes. “Samen onze kennis delen, daar zijn we heel positief en enthousiast over”, zegt Frank de Reij. “De Rabobank is sowieso een belangrijke partner voor ons. Als een van de hoofdfinanciers van de nieuwbouw, heeft zij namelijk mede de toekomst van ziekenhuiszorg in Amersfoort en omstreken mogelijk gemaakt.”
zal daar zeker aan bijdragen. Weliswaar wordt het een stuk groter dan de huidige locaties, maar door een goede indeling, duidelijke bewegwijzering en een sfeervolle uitstraling, zullen bezoekers zich niet verloren voelen.” GEZONDHEID EN VITALITEIT De zorg aan patiënten staat ook in het nieuwe ziekenhuis voorop. Na kwaliteit is samenwerken een tweede belangrijke prioriteit voor het ziekenhuis. Samenwerken om kennis te delen en uit te dragen met onder meer huisartsen in de regio, gezondheidscentra, patiëntenverenigingen, zelfstandige behandelcentra, andere ziekenhuizen én met Rabobank Amersfoort en omstreken. “Als coöperatieve bank vinden wij het belangrijk dat iedereen kan meedoen aan het sociaaleconomisch verkeer. We hechten aan duurzaamheid en uitwisselen van kennis en educatie. Dat past goed bij onze samenwerking met Meander”, licht directievoorzitter Henri Hofsteenge van Rabobank Amersfoort en omstreken toe. “Meedoen, begint met de
gezondheid en vitaliteit van mensen. Als bank maken wij ons zorgen over het feit dat mensen wegens gezondheidsklachten uitvallen. Het ziekenhuis zien we als een natuurlijke partner om daarover kennis uit te dragen. We werken nu onder meer samen om aandacht te genereren voor volksziekte nummer 1: diabetes. De kans om deze ziekte te krijgen, stijgt als mensen te dik zijn en/of te weinig bewegen. Dat is in toenemende mate het geval. Meer mensen met diabetes betekent ook dat er meer zorg nodig is en dat ze wellicht minder goed in staat zijn om hun werk te doen.” De Reij vult aan: “De ziekte heeft invloed op veel zaken die maatschappelijk relevant zijn. Mensen daarover informeren en onze kennis over de ziekte en de gevolgen ervan delen, vinden we heel belangrijk. Het is onze eerste verantwoordelijkheid om zieke mensen te helpen. Maar wij vinden het ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen bewust te maken van wat ze zelf kunnen doen om de kans te verkleinen dat ze ziek worden.”
30 MAART OPEN DAG LICHTENBERG
25
DUURZAAMHEID EN MVO
Partijen waarmee Rabobank Amersfoort en omstreken samenwerkt, wordt gevraagd wat zij doen op het gebied van maatschappelijk verantwoordelijkheid ondernemen. Wat doet de bank zelf? TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
Practice what you preach F
air trade koffie, groene stroom, bewegingsmelders in ruimtes die niet continu bezet zijn om zodoende energie te besparen en elektrische bestelwagens. Het zijn een paar zichtbare voorbeelden van de manieren waarop binnen Rabobank Amersfoort en omstreken invulling wordt gegeven aan het maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. “We kunnen niet in een keer de hele wereld veranderen, maar stapje voor stapje kijken we naar onze totale bedrijfsvoering en bepalen per onderdeel hoe we ons maatschappelijk verantwoord kunnen verbeteren”, zegt directeur Bedrijfsmanagement Evert Tibbesma. “Of het nu gaat om mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt meer kansen te bieden, vergroenen van onze leaseauto’s, delen van kennis met maatschappelijke organisaties, stimuleren van maatschappelijk verantwoord beleggen of het nieuwe werken. Dat nieuwe werken bijvoorbeeld, maakt werktijden, en daarmee onze dienstverlening richting onze klanten, flexibeler. 26 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Bovendien worden medewerkers meer flexibel in de keuze van hun werkplek. Niet altijd óp het werk maar wel áán het werk, waarvoor ze dan niet in de auto hoeven te stappen.” SHARE4MORE In alles wat de Rabobank doet, is de drang terug te vinden om het maatschappelijk verantwoord te doen. In de financiële dienstverlening richting klanten bijvoorbeeld door duurzame producten en diensten aan te bieden of door met klanten duurzame projecten op te zetten. Maar ook intern richting medewerkers. “Medewerkers verrichten jaarlijks bijvoorbeeld vele uren vrijwilligerswerk”, geeft Evert aan. “Ook doen veel collega’s mee aan Share4More. Daarmee steunen zij kleinschalige projecten voor watervoorziening en educatie door maandelijks €4 van hun salaris te doneren. De bank verdubbelt dat bedrag.”
KENNISDESK DUURZAAM BOUWEN Nog meer dan voorheen legt de Rabobank ook richting klanten het accent op maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Wij brengen op allerlei gebieden kennis en kunde bijeen om elkaar lokaal of regionaal te versterken en verder te helpen”, licht Ezra Peeters (accountmanager Zakelijke Relaties) toe. Zo is, door bedrijven werkzaam in de bouwkolom en de bank, de Kennisdesk Duurzaam Bouwen Amersfoort gestart. “Deze stichting zet een online kennisdesk op om ondernemers bij (ver)bouwplannen of renovatie te verleiden om duurzame toepassingen te gebruiken. Goed voor de lokale economie en voor de wereld waarin wij leven.”
3022
'Elkaar versterken en verder helpen'
27
INTEGRITEIT
Bankieren is een vakgebied met soms duivelse dilemma’s. Bij de Rabobank kunnen die terechtkomen bij het Bureau Ethiek. Complexe of nieuwe kwesties kunnen worden voorgelegd aan de Commissie Ethiek. Die overigens al 15 jaar bestaat. TEKST: HANS BOUMAN FOTO'S: CORBIS IMAGES/JAKOB HELBIG, EDWIN WALVISCH
'REGELS ALLEEN ZIJN NIET VOLDOENDE'
Bouwen aan verantwoordelijkheid W
3022
at is nu een ethisch dilemma? Neem de veiligheidssituatie in de wateren rond de Hoorn van Afrika. Schepen die in deze regio varen hebben regelmatig last van piraten. Reders willen hun schepen beveiligen en roepen de hulp in van particuliere beveiligingsbedrijven. Om deze beveiliging te financieren kloppen de reders bij de bank aan. Wil de Rabobank daaraan meewerken? Françoise Rost van Tonningen is manager van het Bureau Ethiek en secretaris van de Commissie Ethiek bij de Rabobank. Zij kreeg het afgelopen jaar van verschillende lokale Rabobanken vragen over dit onderwerp. Immers wat in de samenleving leeft, staat in de krant en komt bij de bank. ‘Op dit moment is beveiliging van schepen door particuliere bedrijven niet legaal, maar dat kan in de toekomst veranderen. Als bank wordt nu al een standpunt in deze zaak verwacht. Want ook als het legaal wordt, blijft de vraag: willen wij daarin als Rabobank participeren? Dat is 28 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
niet alleen een financieel-technische, maar vooral ook een ethische kwestie.’
MET ELKAAR PRATEN Een peiling van De Nederlandsche Bank in 2012 wees uit dat het vertrouwen in de financiële sector nog steeds aanzienlijk lager is dan voor de financiële crisis. Bij de Rabobank leeft het besef dat ethisch handelen vertrouwen bevordert, maar ook dat het in de praktijk soms zoeken is. Rost van Tonningen: ‘Regels alleen zijn in de praktijk dikwijls niet voldoende. Over ethische dilemma’s moet je met elkaar praten en zo kom je samen op een richting hoe wij als bank zaken willen doen.’ Bij meer complexe dilemma's buigt de Commissie Ethiek zich over de kwesties en komt na zorgvuldige studie en overleg tot een uitspraak. ‘Daarbij wordt geprobeerd de casussen in een breder perspectief te plaatsen, zodat we ze als richtlijnen kunnen gebruiken bij vergelijkbare gevallen. De Commissie bestaat al
3022
Over ethische dilemma's moet je met elkaar praten
29
sinds 1998 en is opgericht door Rabobank International, om een gezamenlijk standpunt in te nemen over wat ethisch wel en niet verantwoord was. Het is dus bepaald niet zo dat we ons pas voor ethiek zijn gaan interesseren toen het vertrouwen in de sector in het geding kwam. Speerpunt anno 2013 is het bevorderen van de dialoog in de organisatie. Ethische dilemma's vormen nu ook onderwerp van gesprek bij de Rabobank commissarissen.’ MOREEL-ETHISCHE VERKLARING Per 2013 zijn beleidsbepalers en commissarissen (en in een later stadium mogelijk ook andere medewerkers) in de financiële sector verplicht een bankiersverklaring – als onderdeel van de geschiktheidstoets – uit te spreken waarin ze verklaren dat ze hun functie integer en zorgvuldig zullen vervullen. Daarnaast bevestigen ze nog eens dat de klant centraal staat en dat ze er alles aan zullen doen het vertrouwen in de financiële wereld te bevorderen.
MAG DAT EIGENLIJK WEL? Vanaf 2004 richt de Commissie Ethiek zich ook op maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Uit het bespreken van allerlei zaken waar de bank tegenaan liep, samen met de discussies over uiteenlopende mvo-issues, ontstond in de loop der jaren een soort ‘morele jurisprudentie’, die ‘moresprudentie’ is genoemd.* De Commissie Ethiek moet overigens niet gezien worden als een soort interne rechtbank, zij geeft alleen adviezen. Maar in de praktijk worden deze nagenoeg altijd opgevolgd. Rost van Tonningen: ‘Wij hebben met het Bureau Ethiek een loketfunctie: bij ons kunnen bankmedewerkers die er na overleg met collega's niet uitkomen terecht met ethisch lastige kwesties. Zo is al een paar keer het onderwerp schaliegas ter sprake gekomen. Dat is een nieuwe technologie die aan de ene kant kansrijk is, maar aan de andere kant risico's voor mens en milieu met zich meebrengt. Hoe staan wij, als
'Als reders hun schepen willen beveiligen tegen piraten, gaat de Rabobank dat dan financieren?'
Françoise Rost van Tonningen is manager van het Bureau Ethiek: ‘Ik ben er ingetogen trots op dat de Rabobank op dit gebied echt een voorloper is.’
bank die het milieu hoog in het vaandel draagt, tegenover de financiering van het winnen van schaliegas? Het is onze eigen verantwoordelijkheid om hier als organisatie een standpunt over te hebben. Natuurlijk is wettelijke toelaatbaarheid altijd de minimumvoorwaarde om iets wel of niet te financieren.’
GOED VOORBEELD Dat het een goed idee is om dilemma’s bespreekbaar te maken en samen een standpunt te bepalen blijkt uit het feit dat het Bureau Ethiek navolging vindt bij andere banken, bedrijven en overheidsdiensten. Zelfs tot in het buitenland, vertelt Rost van Tonningen: ‘Binnenkort ga ik naar Parijs, waar een collega-coöperatieve bank een Comité Ethique wil oprichten. Ik ben er best trots op dat de Rabobank op dit gebied echt een voorloper is. Ingetogen trots, want ik vind dat er nog ruimte voor verbetering is.’ *) De term is ontleend aan R. Wirtz, ‘De moresprudentie van de auditor’, in: Audit magazine, nr. 3, september 2004, pp. 14-17
30 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
HARDE CIJFERS
Hoe zorgen we ervoor dat er voor iedereen op de wereld voldoende voedsel is? Vooral in Azië en Afrika wordt gekeken naar kleine boeren als mogelijkheid om de opbrengst te vergroten. TEKST: VDBJ_
2 HECTARE OF MINDER IS EEN KLEINE BOERDERIJ VOLGENS DE DEFINITIE VAN DE WERELDBANK.
85% VAN DE BOERDERIJEN WERELDWIJD IS 'KLEIN' MET EEN OPBRENGST VOOR EIGEN GEBRUIK, NIET VOOR DE VOEDSELMARKT.
2050
MILJOEN 'KLEINE BOEREN' ZIJN ER WERELDWIJD, HET MERENDEEL IN AZIË EN AFRIKA.
IN DIT JAAR MOET DE AARDE WAARSCHIJNLIJK 9 MILJARD MENSEN VOEDEN.
3022
500
31
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Er is hulp onderweg voor ondernemers die bewust kiezen voor duurzame nieuwbouw of verbouw. Er is een website vol inspiratie voor duurzame alternatieven in voorbereiding. TEKST: HARRY BIJL COMMUNICATIE FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
Duurzaam (ver)bouwen D
e onlangs opgerichte Stichting Kennisdesk Duurzaam Bouwen Amersfoort wil ondernemers helpen hun huisvesting duurzamer te maken. Energiebesparende maatregelen brengen bovendien structurele besparingen met zich mee die in deze tijd meer dan welkom zijn. Bert Boeijink van Bloemendal Bouw, Techniek en Onderhoud, één van de initiatiefnemers van de Kennisdesk: “De mogelijkheden voor duurzaam bouwen en verbouwen komen nog te vaak te laat op tafel te liggen. Wij bieden onder andere een ‘second opinion’, zodat bouwplannen die op de klassieke manier zijn voorbereid, alsnog duurzaam gemaakt kunnen worden.” Het initiatief van Lomans, Wolter & Dros, Heilijgers, Bloemendal Bouw, Techniek en Onderhoud, Van Zwieten Architecten en Rabobank Amersfoort en omstreken wil echter niet alleen ondersteuning bieden als de bouwplannen al bijna rond zijn. Zij willen bedrijven in een zo vroeg mogelijk stadium laten zien wat verduurzaming van 32 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
bestaande gebouwen kan opleveren. Erik Schouten, van Rabobank Amersfoort en omstreken: “Het is belangrijk dat we de misvatting wegnemen dat duurzaam altijd duur is. Met verduurzaming sla je meer vliegen in een klap. Niet alleen milieuwinst, maar ook kostenreductie en een comfortabeler werkomgeving.” Bert Boeijink: “Het is voor naar schatting 10-15% van alle bedrijfsgebouwen in Amersfoort snel rendabel om dergelijke maatregelen te nemen. Vaak zal er een directe aanleiding zijn, zoals verhuis- of uitbreidingsplannen. Ook bedrijven die willen laten doorrekenen wat energiebesparende maatregelen kunnen opleveren, kunnen op de website terecht. Geheel vrijblijvend. We willen bedrijven op het juiste spoor zetten. De samenwerkende bedrijven zijn in beginsel concurrenten van elkaar. Maar we hebben een gezamenlijk doel. We willen in gezamenlijkheid tot de beste oplossing voor klanten komen en daarmee bijdragen aan het bevorderen van het denken over duurzaamheid. Onder de huidige economische omstandigheden kampen we met uitstroom van technische mensen die we bij de kleinste opleving in de bouw weer keihard nodig hebben. Dit initiatief kan helpen deze mensen te behouden. Het is niet alleen iets voor oude gebouwen, ook bij relatief jonge gebouwen is veel mogelijk. Als gevolg van technische ontwikkelingen en prijsdalingen zijn er veel energiebesparende maatregelen die een korte terugverdientijd hebben. Voor een cv-ketel is dat vaak maar drie of vier jaar.”
3022
De website biedt straks informatie, waarmee bedrijven al een eerste indicatie kunnen krijgen van de besparingsmogelijkheden en terugverdientijd. Veel wordt met overzichtelijke infographics toegelicht. Aanvullend kan twee uur gratis advies worden aangevraagd. Uit het netwerk van deelnemende bedrijven wordt dan de best passende adviseur geselecteerd.
33
COÖPERATIE
Sabine Drost (44) en Maurik Schoonbeek (41) zijn twee van de acht nieuwe gezichten in de ledenraad van Rabobank Amersfoort en omstreken. Wat kunnen we van hen verwachten? TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
Mikken op meer zichtbaarheid B
eide nieuwe leden zijn duidelijk opgetogen over hun verkiezing en staan te popelen om aan de slag te gaan. Hun doel: de zichtbaarheid van de ledenraad richting de achterban vergroten en meer leden betrekken bij de bank. Gebruik van internet, zoals nu is gebeurd om te kunnen stemmen, kan daar volgens hen een extra impuls aan geven. “Heel goed dat leden konden stemmen op een moment dat het hún uitkwam. Daarmee vergroot je de betrokkenheid enorm”, meent Maurik. Sabine wil de laagdrempeligheid om in contact te komen met de ledenraad graag verder uitbouwen. “Uitbouwen zodat we nog meer leden - oud en jong, autochtoon en allochtoon kunnen betrekken bij onze bank.”
MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN Sabine vindt, net als Maurik, de maatschappelijke betrokkenheid van de bank heel belangrijk. De relatiebeheerder in de geestelijke gezondheidszorg weet precies hoe ze met mensen in contact moet komen of hoe ze mensen met el34 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
kaar in contact kan brengen. In dergelijk samenwerken en krachten bundelen, herkent ze het coöperatieve gedachtegoed van de Rabobank. “Een mooi voorbeeld van de coöperatie vind ik de lokale projecten die de bank steunt. Projecten die niets te maken hebben met de dagelijkse bankzaken, zoals het straattheaterfestival Spoffin. Of de medewerkers van onze bank die zich vrijwillig inzetten voor mensen en/of organisaties in Amersfoort en omstreken. Voorbeelden van coöperatief denken, waar wij als ledenraad ook aan kunnen bijdragen door nog meer zichtbaar te worden voor alle leden en hen bijvoorbeeld ook voor vrijwilligerswerk te vragen.” ‘SPAREN IS GEEN STRAF’ Maurik, financieel directeur van een aannemersbedrijf, wil zijn kennis, kunde en ervaring breed inzetten. Een persoonlijk doel is om de jeugd bewust te maken over geld en bankzaken. “Mobiel en via internet kun je tegenwoordig heel gemakkelijk zaken kopen en bestellen. Vooral jongeren blijken het moeilijk te vinden daarbij een goede balans te vinden tussen wat er binnenkomt en wat ze uitgeven. Ze krijgen schulden en zijn zich er vaak niet van bewust dat die schulden grote gevolgen kunnen hebben als ze op latere leeftijd bijvoorbeeld een huis willen kopen. Ik wil me inzetten om jongeren iets bij te brengen over geld en bankzaken. Leren dat sparen geen straf is en dat je geld beter pas kunt uitgeven als je het hebt. Het zou mooi zijn als wij als Ledenraad kunnen bijdragen aan die bewustwording.” We gaan nog veel horen van de ledenraad.
3022
‘Leden vragen voor vrijwilligers werk’
35
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Het Amersfoortse Kinderdagcentrum Onder één Dak ontvangt €2500,- uit het Coöperatiefonds voor de aanleg van een ervaringsen belevingstuin. TEKST: LUC ZWIGGELAAR [TXTFIT] FOTO'S: PATRICK SIEMONS FOTOGRAFIE
'Wat een geweldige actie!' aan huur en inrichting zoals aangepaste stoeltjes, materialen en voeding. Een belevingstuin met bijvoorbeeld een waterstroompje, ballenbaan en voelpad kunnen we uit die middelen niet realiseren. We zijn daarom heel blij met al onze sponsors en donaties uit fondsen."
Kinderdagcentrum Onder één Dak is een dagcentrum voor kinderen met een verstandelijke beperking. Het centrum ligt in de wijk Vathorst tussen de dierenkliniek, De Kamers en natuurboerderij De Brinkhorst en is onderdeel
3022
van de Amerpoort.
G
ea Horsman, kun jij als manager van Onder één Dak, de lezer kort uitleggen wat jullie hier allemaal doen? "Wij behandelen hier kinderen die (nog) niet naar een reguliere basis- of middelbare school kunnen omdat hun verstandelijke, en vaak ook de motorische, ontwikkeling achterloopt bij hun leeftijd. Zij vinden het moeilijk om zich te uiten, contact te maken en om wat er om hen heen gebeurt te begrijpen zoals wij dat doen. Een belevingstuin, waarin ze hun zintuigen kunnen prikkelen door zien, voelen, proeven en bewegen, is daarom heel belangrijk voor hun ontwikkeling. We hebben al een ontwerper gevonden - een oom van een van de kinderen - die de tuin creëert. Daarvoor worden, met uitzondering van de kunstgrasmat, alleen natuurlijke materialen gebruikt." Hoe belangrijk zijn donaties voor jullie? "Heel belangrijk. De eigen middelen gaan op
36 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
Wat vind je van de verkiezing voor maatschappelijke projecten zoals die door het Coöperatiefonds zijn gehouden? "Prachtig! Ik ben zelf lid van een Rabobank en zie hoeveel mooie dingen de bank doet voor haar leden. Bovendien heeft zij oog voor andere zaken die spelen in hun werkgebied. Door dit soort acties krijgt nu bijvoorbeeld onze unieke doelgroep extra aandacht. Het is echt geweldig dat we als maatschappelijk project zijn genomineerd door het Coöperatiefonds. Het was vervolgens afwachten of mensen op ons project zouden stemmen, maar aan de uitslag te zien, zijn er velen die ons een warm hart toedragen." Hebben jullie zelf actie ondernomen om kiezers te winnen? "We hebben het bericht binnen onze organisatie verspreid en mensen die lid zijn van de Rabobank opgeroepen op ons te stemmen. Ook hebben we alle ouders geïnformeerd en die hebben de oproep via Facebook en Twitter onder de aandacht van familie en vrienden gebracht. Dat is als een lopend vuurtje gegaan en heeft zeker geholpen om meer aandacht te krijgen voor wat we doen."
3022
Zelf ook veel actie ondernomen
37
AANBIEDINGEN
Speciaal geselecteerd voor leden van de Rabobank. Kijk voor meer aanbiedingen en ledenvoordeel op rabobank.nl/dichterbij.
TENTOONSTELLING
€ 5 KORTING
ONTMOETING TUSSEN TEGENSTELLINGEN
MET KORTING SHOPPEN BIJ EFTELINGSHOP.NL
Een nieuwe solotentoonstelling van Fernando Sánchez Castillo in de Rabo Kunstzone. Castillo creëert beelden van een wereld in beroering. Vol drama, humor, poëzie én schoonheid. Inhoud en vorm vallen bij
U hoeft geen bezoek aan de Efteling te brengen om een sprookjesachtig cadeau te kopen. Dat bestelt u namelijk gewoon online bij Eftelingshop.nl. Van kleding tot behang, van sprookjesboek tot dvd,
hem niet samen en de verbeelding van de toeschouwer krijgt alle ruimte. De tentoonstelling is gratis te bezoeken vanaf 20 maart 2013. Voor leden is er een speciaal event. Informatie: rabobank.nl/dichterbij.
u vindt er altijd iets moois voor elke leeftijd. U krijgt € 5 korting bij besteding vanaf € 35 (exclusief verzendkosten). Kijk voor voorwaarden en actiecode op rabobank.nl/dichterbij. Geldig t/m 15 mei 2013.
DIVERSE CONCERTEN
INTIEME KAMERMUZIEK VAN BACH EN HÄNDEL
3022
De componisten Bach en Händel werden in hetzelfde jaar (1685) geboren, maar ze hebben elkaar nooit ontmoet. Toch worden ze vaak in één adem genoemd als de twee grootste componisten van hun tijd. Dit voorjaar spelen vier solisten van De Nederlandse Bachvereniging intieme kamermuziek die Bach en Händel schreven voor viool, cello en klave38 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
cimbel. De concerten worden gegeven van 24 t/m 28 april op diverse locaties in Nederland. Na afloop kunt u de musici persoonlijk ontmoeten. Leden van de Rabobank krijgen bij het bestellen van kaarten een gratis programmaboekje en een cd van De Nederlandse Bachvereniging. Kijk voor het overzicht en de voorwaarden op rabobank.nl/dichterbij.
COLUMN
BERT FABER Sr. fiscalist bij Rabobank Nederland
Aangifteperikelen
O
3022
ok dit jaar gaat u weer aangifte doen voor de inkomstenbelasting. 2012 was een roerig jaar, ook fiscaal. Voor de eigen woning en de (hypotheek)renteaftrek is met ingang van 2013 een nieuw stelsel opgezet. Volledig aflossen binnen 30 jaar is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor (hypotheek)renteaftrek. Vanaf 2014 zal de aftrek ook gebonden zijn aan (meer) beperkingen, door de stapsgewijze verlaging van het maximale aftrekpercentage. Toch geldt de aanpassing per 1 januari 2013 vooral voor nieuwe leningen. Voor bestaande leningen blijft op basis van overgangsrecht de ‘oude’ regelgeving gelden. Reden voor veel mensen om nog vóór 1 januari 2013 een woning te kopen of hun bestaande lening over te sluiten of te verhogen. Juist dit kan gevolgen hebben voor uw aangifte. De aankoop van een eigen woning in 2012 bracht mede door uw bezoek aan de notaris kosten met zich mee. Een deel van die kosten is aftrekbaar van uw inkomen over 2012. Dit geldt voor de rente van de
‘Een deel van de notariskosten is aftrekbaar van uw inkomen'
eigenwoningschuld en de rente van schulden aangegaan voor de afkoop van erfpacht, opstal en beklemming. Ook aftrekbaar zijn de kosten van de geldlening die betrekking hebben op de eigenwoningschuld. Onder kosten van de geldlening worden in 2012 verstaan alle kosten die gemaakt moeten worden om de financiering van de eigen woning rond te krijgen, zoals: afsluitprovisie, bereidstellingsprovisie, taxatiekosten in verband met de geldlening, kosten hypotheekakte en borgtochtprovisie NHG. Aanvullend bij oversluiting van de bestaande lening zijn dat royementskosten en vergoedingsrente (boeterente). Bepaalde kosten zijn gebonden aan een maximum. Van de afsluitprovisie mag u maximaal 1,5% van het bedrag van de aangegane schulden ineens aftrekken, maar niet meer dan € 3.630. Bij woningverkoop tussen 29 oktober 2012 en 31 december 2017 waarbij een restschuld ontstaat, is de rente over deze restschuld aftrekbaar. U kunt deze opnemen in uw aangifte inkomstenbelasting 2012. Vanaf de verkoop is de rente over de restschuld maximaal tien jaar aftrekbaar in box 1 en geldt er geen aflossingseis. Is de restschuld na tien jaar nog niet afgelost? Dan is de rente niet meer aftrekbaar in box 1 en valt de resterende restschuld in box 3. Kortom, de fiscus betaalt een deel van uw kosten. Zo wordt de aangifte van uw inkomstenbelasting wellicht iets aangenamer. 39
SPRING MAAR ACHTEROP
‘Dit is een prachtig initiatief’
3022
WIE: Edward Dijxhoorn WAT: voorzitter Stichting Terminus De Onthaasting WAAR: Amersfoort WAAROM: Ik zet me graag in voor mijn leefomgeving. Initiatieven als De Onthaasting kunnen namelijk alleen worden gerealiseerd als er draagvlak voor bestaat in de samenleving. Bij de oprichting van De Onthaasting is ons kantoor (Marree en Dijxhoorn Advocaten, red.) dan ook vriend geworden van de stichting, net als Rabobank Amersfoort en omstreken. Ik ben er trots op om voorzitter te mogen zijn van dit mooie horeca-initiatief, dat zich inzet voor mensen met een verstandelijke beperking. Een initiatief dat aantoont dat je iets voor deze groep mensen kunt betekenen, zonder dat daarvoor bij de overheid de hand moet worden opgehouden. Vanaf de start is De Onthaasting er namelijk in geslaagd om zonder subsidie de begroting sluitend te krijgen. Heel goed. Zeker als je bedenkt dat de bulk van de omzet in de paar uur rond lunchtijd moet worden gerealiseerd. Toch merken wij nu ook dat mensen en bedrijven het economisch moeilijker hebben. We kunnen dan ook best nog wat klandizie gebruiken.
