Diaboulimia Eetproblemen bij insuline afhankelijke diabetes Anne-Marije Goutbeek Kinder- jeugdpsycholoog GZ psycholoog
Minke Eilander Promovenda Pedagoog
Programma workshop Achtergrond In de spreekkamer Casuïstiek
Eetstoornis Verstoord eetgedrag zoals weinig eten, eetbuien en compensatiegedrag, extreme preoccupatie met eten, lichaam en gewicht, en een verstoord lichaamsbeeld. Normale populatie: 0,8% - 5% (Stice, 2013) Eetstoornissen volgens DSM5 – Anorexia Nervosa (AN) – Boulimia Nervosa (BN) – Binge Eating Disorder (BED) – Niet gespecificeerde voedings- of eetstoornissen – Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornissen: atypisch / purgeer stoornis / nachtelijk eetsyndroom Meer weten: Geerets & Wamsteker. Eetstoornissen bij diabetes mellitus. EADV Magazine september 2013.
Eetprobleem Verstoord eetgedrag wat nog niet de ernst of de frequentie heeft voor een diagnose Gezonde populatie: 10-25% Meisjes middelbare school 13% -16%
Jones, 2001
50% van de meisjes vindt zich te dik
Dual pathway (Stice, 2001)
Body mass
Weinig eten
Slank-ideaal
Sociale culturele druk
Negatief lichaamsbeeld
Eetbuien
Negatieve gemoedstoestand
Focus op eten en gewicht Holl, 2003; Dunger, 2002
Eetproblemen bij diabetes type 1 Meeste eetproblemen 17-19 jaar: Meisjes: 49% (Wisting, 2013) Jongens: 15% (Wisting, 2013) 20-40% misbruik van insuline (Pinhas-Hamiel, 2015; Colton, 2015)
Beloop bij diabetes Type 1 61% blijft insuline misbruiken 8-12 jaar later (Peveler, 2005) 5 jaar follow up (meisjes 17 jaar oud) (Colton, 2007) • Stoornis 13% • Eetprobleem 49%
Beloop bij diabetes Type 1 61% blijft insuline misbruiken 8-12 jaar later (Peveler, 2005) 5 jaar follow up (meisjes 17 jaar oud) (Colton, 2007) • Stoornis 13% • Eetprobleem 49%
10 jaar follow up (vrouwen 24 jaar oud) (Colton, 2015) • • • • • •
Stoornis: 32% Remissie 4,3 jaar Kans remissie 79% 6,5 jaar na ontstaan herhaling 53% herhaling Anorexia minder frequent
• • • • •
Eetprobleem: 59% Remissie 6,0 jaar Kans op remissie 57% 4,7 jaar na ontstaan herhaling 79% herhaling
Risico factoren Vrouw Overgewicht Depressie en angst Lage kwaliteit van leven Weinig zelfvertrouwen Slecht lichaamsbeeld Jonge leeftijd menarche Perfectionisme Sociale druk slank-zijn Negatieve gezinsdynamiek Trauma
Mannen? Anorexia en boulimia
10:1
Binge eating disorder
2,5:1
Minder insuline omissie Diagnose?
Consequenties Slechte glycemische controle: tot % 2 punten hoger Premature diabetes complicaties: retinopathie; neuropathie; ernstige hypo’s; DKA’s; hart- en vaatziektes; coma Frequentere en langere ziekenhuisopnames en SEH bezoeken Psychiatrische co-morbiditeit: depressie, angst, obsessieve compulsieve stoornis, persoonlijkheidsstoornis
Carlton, 2015; Larrañaga, 2011; Markowitz, 2010; Scheuing, 2014; Young 2013;
Mortaliteit 10 jaar follow up (Nielsen, 2002)
Anorexia: DT1: DT1 + AN:
6,5% (1:5 suicide) 2,5% 34,6%
Normale populatie (Arcelus, 2011) Boulimia: 2x Eetstoornis niet gespecificeerd: 2x
Modified dual pathway (Peterson, 2014)
Diabetes type 1 (insuline gebruik)
Verstoring van gevoel van honger en verzadiging
Dieetvoorschriften
Weinig eten
(opnieuw) aankomen
Negatief lichaamsbeeld
Fluctuaties in BG
Negatieve gemoedstoestand
Eetproblemen
Kinderdiabetesteams
Screening?
Stapsgewijze methode 1. Alle adolescenten vulden een (online) kwaliteit van leven vragenlijst in.
1. Kwaliteit van Leven: MY-Q + 2 items Ik ben tevreden met hoe ik er uit zie. Ik probeer (op verschillende manieren) mijn gewicht te beïnvloeden. Hoe vaak heb je de afgelopen 14 dagen eetbuien gehad? Hoe vaak heb je de afgelopen 14 dagen expres insuline overgeslagen (expres niet gebolust)? Probeer je op dit moment af te vallen, aan te komen, niets te veranderen aan je gewicht? Hoe vaak ben je het afgelopen jaar op dieet geweest?
De Wit, 2008
Stapsgewijze methode 1. Alle adolescenten vulden een (online) kwaliteit van leven vragenlijst in. Risico: 2. Diabetes specifieke eet en gewicht vragenlijst: DEPS-R
2. DEPS-R: Diabetes Eating Problem Scale Wanneer ik te veel eet, spuit ik minder insuline (bolus ik minder dan ik nodig heb). Ik vind het moeilijk om af te vallen en tegelijkertijd mijn diabetes in de hand te houden. Ik probeer mijn bloedsuiker hoog te houden zodat ik afval. ….
Markowitz, 2010
Screenen Kwaliteit van leven -WHO-5 (stemming) -PAID (diabetes stress) -SF12 / SF36 -MY-Q (adolescenten) Eetproblemen / eetstoornissen -DEPS (diabetes specifiek) -SCOFF (5 vragen) -REO (bij obesitas) -EDE-q / EDE-i (psychologen) -EDI (veel gebruikt) -EDES -LIFE -LAV -NVE
Meer info: www.richtlijneetstoornissen.nl
Screenen
Kunnen kinderdiabetesteams en ouders een goede inschatting maken van het bestaan van een eetprobleem?
Teams en ouders Ouders en adolescent: -Tevreden met uiterlijk? -Minder eten of minder insuline (of bolus)? Beperkte overeenkomst (Cohen’s kappa = 0.126 & 0.141)
Diabetesteam en adolescent: -Actief bezig met eten en gewicht? -Problematisch? Redelijke overeenkomst (Cohen’s kappa 0.332)
