Dia 1 De kinderrug: meer dan zomaar een wervelbrug Dr Kristof Fabry UZA- ZNA paola kinderziekenhuis Antwerpen
Dia 2
Wat is krom, wat is recht?
Wat doet pijn?
Wat is krom en pijnlijk
Dia 3
Posturale problemen Structurele afwijkingen (zonder congenitale en neuromusculaire afw) Inflammatoire aandoeningen en tumoren
Dia 4 Posturale problemen
Inspectie posterieur: positie schouders symmetrie flanken pigmentatie- naevus
Dia 5 Posturale problemen
Inspectie posterieur Palpatie cristae: lengteverschil? Mobiliteit: schober test
Dia 6 Posturale problemen
Inspectie sagittaal: Thoracale kyfose-lumbale lordose
Posturale tonus
Dia 7 Posturale problemen
Inspectie sagittaal Bending: Uitvlakken lordose Gefixeerde kyfose?
Dia 8
Posturale problemen: wat is nog normaal? Invloed van: Vorm van skelet Laxiteit ligamenten Spierkracht psyche
Dia 9 Posturale problemen
Is een slechte houding oorzaak van gefixeerde kromming? Kan latere rugpijn voorkomen worden?
Dia 10
Posturale problemen: The back is the visible manifestation of the soul (C Morgenstern) ‘rechte rug’= eerlijk, recht door zee ‘ hij buigt niet’
Dia 11
‘Gebukt gaan’ Heeft een ruggegraat als een braadworst
Klinisch belang van slechte houding
Geen verband met scoliose Holle rug is beter dan flat back Ontwikkeling van gefixeerde kyfose wordt wel beinvloed door houding
Dia 12 Posturale problemen: behandeling
Wees pragmatisch Kine- sport Psych factoren onderkennen
Dia 13 Structurele afwijkingen
Scoliosis Scheuermann (spondylolisthesis)
Dia 14 Scoliosis
Wat?: Laterale bending > 10° Infantiel Juveniel Adolescent
Dia 15 Adolescente scoliose Asymmetrische groei van anterieur en posterieur deel van wervel: ROTATIE van posterieur deel van wervel naar de concave zijde Meestal thoracaal dextroconvex Hypokyfose thoracaal
Dia 16 Adolescente scoliose
Scoliose doet geen pijn tenzij I. Ernstige lumbale curves II. Decompenseren van scoliose op latere leeftijd
Dia 17 Adolescente scoliose: Behandeling
Kine is geen bewezen behandeling Observatie zo cobb < 20° Brace behandeling zo cobb >20° met progressie en nog groeipotentieel Brace corrigeert niet, stopt progressie Te dragen 23/24h tot 2j postmenarchaal (risser 4)
Dia 18 Adolescente scoliose: behandeling
Dia 19 Adolescente scoliose: behandeling
Operatieve fusie zo cobb > 40°
Dia 20 Ziekte van Scheuermann
Gefixeerde kyfose (>50°) Verkorting hamstrings en pectorales spieren Meestal thoracaal doch ook lumbaal (= pijnlijker)
Dia 21 Ziekte van Scheuermann
Dia 22
Ziekte van Scheuermann: behandeling Fysiotherapie Brace zo > 50° Zelden operatief (> 80°)
Dia 23 Spondylolysis en spondylolisthesis
Spondylolysis: defect in pars interarticularis Spondylolisthesis: afglijden van wervel
Dia 24
Spondylolysis en spondylolisthesis: oorzaak Genetisch: dysplastisch pars interarticularis Mechanisch: lordose, hyperextensie Raciaal: 6,4% caucasisch 1,1% afrikaans >50% bij inuit
Dia 25
Spondylolysis en spondylolisthesis: diagnose Niet altijd symptomatisch Lumbale, mechanische pijn Pijn bij extensie
Dia 26
Spondylolysis en spondylolisthesis: diagnose
Dia 27
Graad 1: <25% Graad 2: 25-50% Graad 3: 50-75% Graad 4: > 75%
Spondylolysis en spondylolisthesis: behandeling Meestal asymptomatisch Fysiotherapie: relaxeren lumbale spieren Brace (best met beenstuk): immobiliseert
Dia 28
Spondylolysis en spondylolisthesis: behandeling Chirurgische fixatie: bij blijvende pijn of progressie
Dia 29 Inflammatoire aandoeningen
Spondylitis, spondylodiscitis Juvenile rheumatoide arthritis Juvenile ankyloserende spondylitis (Intervertebrale discus calcificatie)
Dia 30 Spondylitis en Spondylodiscitis
Acute of chronische infectie van discus (zuivere spondylitis zz) meestal <10 j Staf aureus > streptococcus, E coli TBC
Dia 31
Spondylitis en Spondylodiscitis: Diagnose
Dia 32
Dia 33
Acute rugpijn Kind wil niet staan of stappen Niet altijd sed, CRP, leucocytosis RX: laattijdig vernauwing discus Botscan en vervolgens MRI
Spondylitis en Spondylodiscitis: Diagnose
Spondylitis en Spondylodiscitis: Behandeling Breedspectrum AB (2-3 mnd) Corset ( antikyfoserend) Punctie (en evt drainage) zo niet beantwoordend aan AB of bij TBC
Dia 34
Spondylitis en Spondylodiscitis: Rheumatoide arthritis Atlanto- axiale instabiliteit bij poly-articulaire RA
Dia 35
Spondylitis en Spondylodiscitis: juveniele ankyloserende spondylitis
HLA B27 Meestal in 2e , 3e decade Sacro-Iliacaal gewricht kine
Dia 36 Spinale Tumoren
Zeldzaam 10% van bottumoren zijn gelocaliseerd in wervelkolom 85% is goedaardig
Dia 37 Spinale tumoren: diagnose
Niet belastingsgebonden pijn (nachtelijke rugpijn) Scoliosis < 10j 70% is zichtbaar op rx Techn botscan mri
Dia 38 Spinale tumoren: goedaardig
Dia 39
Osteoblastoom Osteoid osteoma Aneurysmale botcyste Langerhans cell histiocystosis
Dia 40 Spinale tumoren: kwaadaardig
Ewing sarcoma Osteosarcoma Chordoma Chondrosarcoma (Leukemie kan ook rugpijn geven) (Intraspinale afw: astrocytoma, ependymoma)
Dia 41 Praktisch: Wat te doen bij rugpijn?
WAT VEROORZAAKT ERGE PIJN? lumbale of thoracolumbale Scheuermann Spondylodiscitis Tumoren fracturen
Dia 42 Praktisch: Wat te doen bij rugpijn?
WAT DOET MINDER PIJN? Spondylolysis, spondylolisthesis Erge lumbale scoliose Discushernia (z) Intraspinale afwijkingen (zz) Spierspasmen (meest freq)
Dia 43 Oorzaken van rugpijn
in 100 patienten
Veroorzakende diagnose
Aantal
Ernst van pijn
Myogelosis
17
+
Spondylolysis
9
++
Lumbale Scheuermann
7
+++
Fractuur
2
+++
Ernstige lumbale scoliose
2
++
Tumor
2
+++
Intraspinale anomaly
1
+
Juvenile RA
1
+
Discushernia
1
++
Spondylodiscitis
1
+++
Totaal
43
Dia 44 Oorzaak van rugpijn
In 100 patienten
Niet veroorzakende diagnose lengteverschil
12
Thoracale Scheuermann
7
Milde scoliose lumbaal
6
Thoracale scoliose
5
Congenitale anomalie
4
Totaal
34
Geen diagnose
23
Dia 45 Praktisch: Wanneer RX? Symptoom
Waar?
Lokale pijn Nek,DWZ of LWZ
Omstandigh Tentatieve D
Wanneer rx
Welke RX
Akuut, atr
Torticollis of spierspas me
4w
CWZ/DWZ/ LWZ F/P
Akuut, tr
fractuur
direct
CWZ/DWZ/ LWZ F/P
chron
Tumor, inflam
direct
CWZ F/P/DWZ/ LWZ Botscan, mri
lysis
direct
Lumboscr. F/P, evt 3/4
direct
LWZ f/p mri
Lumbosacr Chron, atr . Uitstralen de pijn
benen
Pos hernia neurologie
Dia 46 Praktisch: Wanneer RX?
Symptoom
Waar?
omstandigh Tentatieve diagnose
Wanneer RX
deformiteit
Nek
Bij geboorte torticollis
geen
Welke RX
nek
Zonder spierspanning
Klippel-feil
Niet dringend
Cwz f/p, dens
Dorsaal/lum baal
Gibbus >5°
scoliosis
direct
Full spine f/p
dorsaal
kyfose
scheuerman direct
Fulle spine f/p
Dia 47 Praktisch: behandeling rugpijn
Zo specifieke diagnose: cfr pathologie Meerderheid is spierspanning of geen diagnose
Dia 48 Praktisch: behandeling
BEWEGEN Dagelijks Initieel kan fysiotherapie pijn verergeren Niet te snel turnverbod
