Wat is en doet BaroMed?
Samenvatting: BaroMed is een online instrument om in kaart te brengen hoe het gaat met een vakgroep en met individuele specialisten. Na invulling van de vragenlijst (maximaal 25 minuten) krijgt elke deelnemer direct de uitslag op drie aandachtsgebieden: ‘persoonlijke situatie’, ‘onderlinge relaties’ en ‘organisatie’. Als alle leden van de vakgroep BaroMed hebben ingevuld presenteren we een beeld van de vakgroep ('groepsfoto'). Individuele privacy staat daarbij voorop. Eenmalig invullen kan al veel zinvolle informatie opleveren voor specialist en vakgroep. Maar de echte meerwaarde van BaroMed wordt zichtbaar als de ontwikkelingen over meerdere jaren in beeld gebracht worden. Dan ontstaat de mogelijkheid om in een vroeg stadium problemen te signaleren en aan te pakken. Dat is belangrijk omdat een goed werkklimaat binnen de vakgroep zal leiden tot een betere kwaliteit van zorg, meer tevreden patiënten, hogere therapietrouw, lager ziekteverzuim en hogere productie.
Achtergronden en onderbouwing In 2013 publiceerde de Orde van Medisch Specialisten en Wetenschappelijke Verenigingen het ”Visiedocument optimaal functioneren”. Daarin wordt aangedrongen op een regelmatige ‘klimaatmeting’ in maatschappen/vakgroepen om de kwaliteit van zorg te bevorderen en eventuele problemen vroegtijdig aan te pakken. Om deze aanbeveling in de praktijk te brengen is BaroMed ontwikkeld. Het instrument is sensitief en specifiek en brengt de sterke en zwakke punten van een vakgroep in kaart. De tijdsinvestering voor de vakgroepleden is beperkt waardoor het mogelijk is om de metingen jaarlijks te herhalen. Baromed heeft een gedegen theoretische onderbouwing en is in de praktijk gevalideerd. Bij de theoretische onderbouwing is gebruik gemaakt van onderzoeken uit de medische sociologie en de organisatiepsychologie. Het theoretisch kader is gebaseerd op de theorie van de onderzoekers/hoogleraren Ostroffi en Carrii die al ruim 25 jaar onderzoek doen naar de relatie tussen werkklimaat en arbeidstevredenheid. Onze vragenlijst is gebaseerd op de drie domeinen die door hen zijn gedefinieerd. Per domein meet BaroMed hoe het staat met onderliggende dimensies zoals communicatie, conflicthantering of samenwerking. BaroMed is verder gebaseerd op het promotieonderzoek van Lodewijk Schmit Jongbloed naar arbeidstevredenheid onder artsen. Uit zijn onderzoek blijkt onder meer dat een goede Pagina 1 van 5
Wat is en doet BaroMed?
samenwerking met collega’s en met de organisatie als geheel belangrijk is voor de arbeidstevredenheid van artseniii. Eerder werd al aangetoond dat arbeidstevredenheid van artsen bijdraagt aan kwaliteit van zorg. Tevreden dokters maken minder fouten, hun patiënten zijn meer tevreden en de therapietrouw is groteriv. Ook zijn tevreden artsen minder vaak ziek. Wat kan Baromed voor u betekenen? De BaroMed vragenlijst kijkt zowel naar de individuele specialist als naar de vakgroep. Als meerdere vakgroepen binnen een ziekenhuis meedoen, ontstaat bovendien een beeld van de ziekenhuisorganisatie. BaroMed maakt per aandachtsgebied zichtbaar of een specialist goed in zijn/haar vel zit en zich thuis voelt binnen de vakgroep. Verder wordt duidelijk hoe de vakgroep als team functioneert op zichzelf alsook in het geheel van het ziekenhuis. Om een betrouwbaar beeld van het geheel te krijgen beantwoordt u in BaroMed circa 150 vragen. Het invullen van de vragenlijst kost maximaal 25 minuten en gebeurt online. Direct na het invullen krijgt de deelnemer te zien of het meer of minder goed gaat op de drie domeinen (individueel, relationeel en organisatie). Zo geeft BaroMed gelegenheid voor reflectie op de eigen situatie. In aanvulling op de directe terugkoppeling ontvangt de deelnemer na enige dagen een aanvullende analyse vanuit het Baromed team.
Het resultaat van de gehele vakgroep (de ‘groepsfoto’) wordt teruggekoppeld in een presentatie voor de hele vakgroep. Daarbij wordt besproken of en op welke onderdelen de scores van vakgroepleden uiteenlopen. Als er eerdere metingen beschikbaar zijn wordt ook besproken of er op individueel niveau en in de vakgroep veranderingen zijn opgetreden ten opzichte van de vorige meting. Doel is te komen tot afspraken over het aanpakken van lagere scores. Indien de bevindingen aanleiding geven tot een aanvullende hulpvraag dan is via BaroMed 24/7 aanvullende gespecialiseerde hulp of ondersteuning beschikbaar in de vorm van een ervaren onafhankelijke coach, psycholoog of mediator. BaroMed richt zich zowel op individuele specialisten als op de vakgroep als geheel. Uit onze coachingservaring weten wij dat individuele specialisten problemen in hun vakgroep wel willen bespreken maar daarvan afzien uit vrees voor escalatie (‘dan ontploft het”). Soms ook Pagina 2 van 5
Wat is en doet BaroMed?
houden collegae het tegen. Onuitgesproken problemen zijn echter slecht voor het werkklimaat. BaroMed biedt een ingang om problemen te objectiveren en aan te pakken binnen de vakgroep. Uit de individuele resultaten èn de 'groepsfoto' wordt helder of er problemen spelen en op welke terreinen. Dat brengt een oplossingsgerichte aanpak dichterbij en voorkomt dat problemen voortslepen of onverwacht tot uitbarsting komen. Vertrouwelijkheid Scores en uitslagen van BaroMed zijn volledig vertrouwelijk. Elke deelnemer bepaalt zelf in welke vorm zijn/haar resultaten worden gepresenteerd in het totaalbeeld van de vakgroep. Daarnaast worden de persoonlijke gegevens van de respondent op een andere locatie bewaard dan de scores. Informatie kan dus niet op de persoon worden herleid. Iedere respondent krijgt een unieke code waarmee hij/zij de eigen scores kan inzien. De koppeling tussen deze code en de scores kan alleen door enkele BaroMed professionals worden gemaakt. De respondent kan ervoor kiezen om de koppeling tussen de scores en zijn of haar unieke code te verwijderen nadat de BaroMed rapportage door hem/haar ontvangen is. De geanonimiseerde scores worden in dit geval bewaard ten behoeve van longitudinaal onderzoek. BaroMed zal echter dan niet meer in staat zijn om een herhalingsrapport uit te brengen voor desbetreffende respondent. Omdat wij de vertrouwelijkheid en de veiligheid voorop stellen, wordt deze keuze aan de respondent gelaten. Wie zijn Baromed? BaroMed is een onafhankelijk initiatief dat op geen enkele wijze is verbonden aan verzekeringsmaatschappijen of andere commerciële instellingen. De uitslagen worden uitsluitend ingezet waarvoor ze bedoeld zijn: een beter werkklimaat binnen vakgroepen. BaroMed is in eigen beheer ontwikkeld door LSJ Medisch Projectbureau, Reset Partner en Wieringa vindt door respectievelijk Lodewijk Schmit Jongbloed, arts, bedrijfskundige en onderzoeker, George Smits, GZ psycholoog, Slava Konizhevskiy, ICT deskundige en Jan Maarten Wieringa, AO psycholoog. Vanuit de Federatie Medisch Specialisten ondersteunt Roelof van Blommestein, KNO arts, voorzitter Adviescommissie Kwaliteitsvisitaties het project.
Pagina 3 van 5
Wat is en doet BaroMed?
Voorbeeld individuele resultaten per domein na invullen BaroMed vragenlijst
Pagina 4 van 5
Wat is en doet BaroMed?
Verdere ontwikkeling Het is onze ambitie om de geaggregeerde (geanonimiseerde) resultaten van BaroMed te gebruiken voor longitudinaal wetenschappelijk onderzoek. Als voldoende vakgroepen deelnemen wordt het op termijn mogelijk om resultaten te benchmarken op bijvoorbeeld specialisme, maatschapgrootte, leeftijdsopbouw of wel/niet loondienst. Ook kan onderzoek worden gedaan naar oorzaken van verschillen in functioneren tussen vakgroepen. Inmiddels is de BaroMed vragenlijst met succes getest bij individuele specialisten en bij vakgroepen. Voorjaar 2015 gaan we de gevalideerde applicatie in de praktijk inzetten.
i
C. Ostroff; The effects of climate and personal influences on individual behavior and attitudes in organizations. Journal of Organizational behavior and human decision processes 1993. ii
J. Carr e.a.; Climate perceptions matter: A meta-analytic path analysis relating molar climate, cognitive and affective states and individual lever work outcomes. J. of Applied Psychology 2003 iii
L.J. Schmit Jongbloed e.a.; Arbeidssatisfactie van artsen gedurende hun loopbaan. NTVG 2010; 154.
iv
D. Scheurer e.a.; US Physician satisfaction: A systematic review. J. of Hospital Medicine 2009
Pagina 5 van 5
