Deze energiescan heeft als doel een eerste indicatie te bieden van de mogelijkheden om in uw bedrijf energie te besparen. Het verslag biedt inzicht

1.

INLEIDING

Deze energiescan heeft als doel een eerste indicatie te bieden van de mogelijkheden om in uw bedrijf energie te besparen. Het verslag biedt inzicht in het huidige energieverbruik en is een aanzet om energie zo rationeel mogelijk te gebruiken en op te wekken. Deze scan is opgemaakt op basis van de ons bezorgde gegevens over het energieverbruik, een mondelinge toelichting en een bezoek aan de bedrijfsgebouwen. In het laatste hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de steunmaatregelen beschikbaar gesteld door de overheid. Indien u van deze steunmaatregelen gebruik wenst te maken, kan het Agentschap Ondernemen u verder

begeleiden. Het Agentschap Ondernemen kan u ook doorverwijzen naar gespecialiseerde (private) dienstenverleners en leveranciers voor verdere detailstudie of voor effectieve uitvoering van besparingssuggesties. De energiescan wordt afgesloten met een samenvatting van de besparingsmogelijkheden . Randinformatie is opgenomen in bijlage. Meer informatie over verlichting, perslucht, PV-panelen, steunmaatregelen… wordt vermeld in aparte infobrochures van het Agentschap Ondernemen. Deze energiescan is niet bedoeld als een uitgebreide en grondige doorlichting en garandeert dus geen volledigheid, maar helpt u wel op weg om rationeler met energie om te gaan. Dit vraagt een volgehouden inspanning van zowel het management als het personeel van het bedrijf.

Voornaam Naam studiebureau

Disclaimer Deze scan bevat de door het bedrijf verstrekte informatie en waarnemingen vastgesteld tijdens een bedrijfsbezoek.Het Agentschap Ondernemen kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele gevolgen veroorzaakt door onjuistheid of onvolledigheid van de verstrekte gegevens noch voor de gevolgen van acties die op basis van de gegevens uit dit rapport worden ondernomen. De verstrekte bedrijfsgegevens zullen vertrouwelijk behandeld worden. Het Agentschap Ondernemen is ertoe gehouden de deontologische code voor de personeelsleden van de Vlaamse administratie (Omzendbrief PEBE/DVO/2006) te respecteren. De gegevens verzameld in deze opdracht kunnen worden opgenomen in de bestanden van het Agentschap Ondernemen, houder van het bestand. Zij zullen uitsluitend gebruikt worden voor het vervullen van decretale doelstellingen en taken van het Agentschap Ondernemen. Het bedrijf heeft recht tot toegang en verbetering van de verstrekte gegevens.

Inhoud

2.

ALGEMENE BEDRIJFSINFORMATIE

Bedrijfsgegevens Naam: … Adres: … Tel.: … Fax: … E-mail: … Website: … Contactpersoon en functie: … Datum bezoek: … Ondernemingsnummer : … Nace-code: Activiteiten: … Tewerkstelling: … Werkregime:

Jaarlijks energieverbruik Het jaarlijkse energieverbruik ziet er als volgt uit (facturatie november 20xx - oktober 20xx): Elektriciteit: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Aardgas: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Stookolie: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Propaangas: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Warmte: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Hout: …. kWh/jaar aan gemiddeld …. ct/kWh of …. euro/jaar Energiekosten op jaarbasis in verhouding tot de omzet (raming): …. % Het rendement van de voorgestelde energiebesparende investeringen wordt berekend op basis van deze actuele kosten.

AGENTSCHAPONDERNEMEN.be

Energiescan Naam bedrijf

5

3.

ELEKTRICITEIT - HOOGSPANNING

De hoogspanningstarieven Als een bedrijf via een transformator aangesloten is op een elektriciteitsnet van meer dan 400 V (bv. 11.000 V) dan wordt dit bedrijf gefactureerd aan het hoogspanningstarief. Indien een vermogen van meer dan 100 kVA nodig is, zal de netbeheerder meestal verplichten aan te sluiten op het hoogspanningsnet en zal hiertoe een eigen transformatorcabine (vanaf 35.000 euro) moeten geplaatst worden. De uitlezing van de verbruiksgegevens van de elektriciteitsteller gebeurt meestal automatisch en per maand. Maandelijks wordt het verbruik van de afgelopen maand gefactureerd. Elk hoogspanningstarief bestaat uit een drietal verschillende delen, namelijk de vermogen- en de verbruikstermen (in kW resp. in kWh), de transmissie- en distributiekosten en de taksen en heffingen. Schematisch ziet het er als volgt uit:

figuur C1: tariefstructuur hoogspanning

De verbruiken vermogentermen worden door de elektriciteitsleverancier aangerekend. De transmissie- en distributiekosten van de netbeheerders worden via de leveranciers doorgerekend aan de klant. Deze kosten, samen met de door de overheid geïnde taksen staan op één factuur. In principe zouden de kosten transparant moeten worden doorgerekend. Dit wil zeggen: de klant zou nauwkeurig de tarieven moeten kennen waaraan hij wordt gefactureerd. Opmerking: Vaak wordt er door de leverancier geen vermogenterm meer aangerekend. Wel zullen bijna steeds de distributiekosten deels afhankelijk zijn van het opgenomen vermogen. Dus een deel van de vermogenkosten zit onzichtbaar vervat in de kosten voor het netbeheer. Ook zal er vaak een maximaal en/of minimaal op te nemen vermogen opgenomen worden in het contract met de leverancier.

Overzicht van het elektriciteitsverbruik Het maandelijks afgenomen vermogen Het afgenomen vermogen varieerde tussen 160 en 212 kW. De vermogenafname is in stijgende lijn en is onafhankelijk van het seizoen.



6

Verloop maandvermogen 70 60

kW

50 40 30 20 10 0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

Piekvermogen

aug sep okt

nov dec

Dalvermogen

figuur C2: verloop van de vermogenspits (in kilowatt) in de bestudeerde periode Het afgenomen spitsvermogen wordt niet rechtstreeks gefactureerd. Het maandspitsvermogen heeft evenwel/daarenboven een invloed op de distributiekosten, waarbij hoge piekvermogens resulteren in hogere eenheidsprijzen voor elektriciteit. In het contract met de leverancier staan meestal de waarden voor een minimaal op te nemen en maximaal toegestaan vermogen vermeld.

Het elektriciteitsverbruik (normale en stille uren) De volgende grafiek geeft het verloop weer van het elektriciteitsverbruik. Het verbruik varieerde van maand tot maand maar is niet seizoengebonden. Tijdens de stille uren werd een stuk minder elektriciteit verbruikt dan tijdens de normale uren. Over het algemeen worden de uren van 22.00u tot 06.00u beschouwd als de stille uren (samen met de uren van de weekends). Eventuele afwijkingen daarop zijn terug te vinden in het contract met de leverancier. Verloop energieverbruik 14.000 12.000

kW h

10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 jan

feb mrt apr mei jun Verbruik piek

jul

aug sep okt

Verbruik dal

nov dec

Maandverbruik

figuur C3: verloop van het elektriciteitsverbruik (in kWh) in de bestudeerde periode

Benutting van het afgenomen vermogen De benutting van het afgenomen vermogen geeft aan of het elektriciteitsverbruik in verhouding staat tot het opgenomen vermogen.



7

De benutting van het afgenomen vermogen, bedroeg in de bestudeerde periode tussen 85 en 202 uren per maand. De benutting wordt berekend door per maand het totaal aantal kWh te delen door het maandspitsvermogen (kWm). Vergeleken met eerder doorgelichte bedrijven is deze benuttingsgraad normaal.

Verloop vermogenbenutting 250

u ren

200 150 100 50 0 jan

feb

mrt

apr

mei jun

jul

aug sep okt

nov dec

Benutting

figuur C4: benuttingsduur (in uren) van het afgenomen vermogen (per maand)

Facturatie De tijdens het bezoek aan het bedrijf meegegeven facturen betreffen de periode xxx-xxx. De elektriciteitsleverancier is xxx. Naam bedrijf heeft een vaste kWh-prijs volgens een driejarig contract.

Berekening van de kWh-prijs Voor de verbruiksperiode in kwestie werd aan de hand van de facturen de elektriciteitsprijs berekend per kWh. De taksen werden verdeeld over de normale uren en de stille uren evenredig met het verbruik tijdens deze uren, zijnde 84% tijdens de normale uren en 16% tijdens de stille uren. Voor de gemiddelde kWh-prijs (exclusief BTW) levert dit: Tijdens de normale uren: Tijdens de stille uren: Globaal:


12,23 ct/kWh 8,08 ct/kWh 11,53 ct/kWh


8

Verloop energiekost 12,00

ct/k W h

11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 jan

feb

mrt

Energiekost piek

apr

mei

jun

jul

Energiekost dal

aug sep okt

nov dec

Globale energiekost

figuur C5: verloop kWh-prijs over de bestudeerde periode De basisprijs (excl. transport, distributie en taksen) van 8 ct/kWh over de beschouwde periode is, vergeleken met die van andere bedrijven, een gemiddelde waarde.

Verandering van elektriciteitsleverancier Op de website van de VREG (www.vreg.be) is een overzicht van de contactgegevens van de energieleveranciers actief op de Vlaamse markt te vinden. Voor KMO's worden de tarieven doorgaans niet openbaar gepubliceerd zoals de tarieven voor huishoudelijke klanten op de website van de VREG (www.vreg.be).

Opmerking: Uiteraard spelen naast de prijs ook andere factoren zoals dienstverlening, samenwerking in het verleden, … mee bij de keuze van een elektriciteitsleverancier. Het is aan het management om deze factoren af te wegen tegenover een mogelijke besparing bij verandering van leverancier.

Overzicht



9

Overzicht facturatie elektriciteit V V T V V

e r b r u ik p ie k e r b r u ik d a l o t a a l v e r b r u ik e r m o ge n t e r m a st e v e r g o e d in g

1 0 1 .1 8 8 k W h 2 2 .2 3 4 k W h 1 2 3 .4 2 2 k W h

Totaal verbruik

6 .0 5 7 ,9 1 € 9 6 0 ,6 2 €

5 ,9 9 c t / k W h 4 ,3 2 c t / k W h

1 .4 0 3 ,2 5 € 0 ,0 0 €

1 ,1 4 c t / k W h 0 ,0 0 c t / k W h

8.421,78 €

B ijd r a g e v o o r d e g e m e e n t e n F e d e r a le b ijd r a g e

6,82 ct/kW h

6 0 5 ,9 8 € 1 8 8 ,9 5 €

Totaal taksen

0 ,4 9 c t / k W h 0 ,1 5 c t / k W h

794,93 €

B ijd r a g e g r o e n e s t r o o m B ijd r a g e W K K

0,64 ct/kW h

3 1 4 ,2 2 € 9 6 ,2 5 €

Totaal doorgerekende boetes

0 ,2 5 c t / k W h 0 ,0 8 c t / k W h

410,47 €

D is t r ib u t ie T r an sp o r t M eterhuur

0,33 ct/kW h

1 .5 2 5 ,5 1 € 1 .5 8 5 ,8 1 € 0 ,0 0 €

Totaal netbeheer Totaal E le k t r ic it e it s k o s t ( d a g ) E le k t r ic it e it s k o s t ( n a c h t )

1 ,2 4 c t / k W h 1 ,2 8 c t / k W h 0 ,0 0 c t / k W h

3.111,32 €

2,52 ct/kW h

12.738,50 €

10,32 ct/kW h

1 0 7 4 7 ,4 5 € 1 9 9 1 ,0 5 €

1 0 ,6 2 c t / k W h 8 ,9 6 c t / k W h

tabel C1: overzicht facturatie elektriciteit (periode xxx-xxx)

Procentuele verdeling kosten elektriciteitslevering

Bijdrage groene stroom 4,1% Federale bijdrage 1,5%

Bijdrage WKK 1,2%

Bijdrage voor de gemeente 4,3% Transport 11,8%

Verbruik dag 53,9%

Distributie 10,9% Vaste vergoeding 0,6%

Verbruik nacht 11,9%

figuur C6: procentuele verdeling van de verschillende componenten van de elektriciteitsfactuur



10

Kosten voor het reactief verbruik Elektrische motoren, niet-elektronische gestuurde verlichting … hebben extra energie nodig om te kunnen functioneren, maar verbruiken deze niet. Gedurende de ene helft van de periode van de wisselspanning slaan ze de energie op, en gedurende de andere helft geven ze deze energie opnieuw af aan het distributienet. Deze extra energie heet het reactief verbruik (kVArh). Deze niet verbruikte energie moet uiteraard aangemaakt worden in de centrales en gaat uiteindelijk verloren in het distributienet. Er zijn twee vormen van reactief verbruik: inductief en capacitief. Deze compenseren elkaar in die zin dat wanneer een inductieve apparaat energie opneemt een capacitief apparaat terzelfder tijd energie afstaat. Meestal zijn de verlichting, niet gecompenseerde elektromotoren, een te grote transformator de oorzaak van een teveel aan inductief reactief verbruik. Het is in dit geval mogelijk om door plaatsing van condensatoren (compensatie bij de apparaten zelf of in zijn geheel in de transformatorcabine van het bedrijf) het opgenomen reactief verbruik uit het distributienet te verminderen. De cos phi is een maat is voor het reactief verbruik (hoe lager de cos phi, hoe hoger het reactief verbruik) of een maat voor de vermogensoverdracht van het net naar het bedrijf. Als de cos phi lager is dan 0,9 dan is het reactief verbruik (kVArh) hoger dan de helft van het actieve verbruik (kWh). Pas als de cos phi lager is dan 0,9 wordt er door de distributienetbeheerder een boete aangerekend. De eenheidsprijs bedraagt meestal 20% van de eenheidsprijs van het actieve verbruik en wordt aangerekend voor het gedeelte van het reactieve verbruik dat meer dan de helft is van het actieve verbruik. De totale kosten of boetes bedroegen in 2007 ongeveer 1.300 euro. Bij een maandelijks piekvermogen van ongeveer 130 kW en een cos phi van gemiddeld 0,83 zijn condensatorbatterijen van ongeveer 27 kVA noodzakelijk om een cos phi van 0,9 te halen. De kostprijs daarvan kan geschat worden op ongeveer 1.350 euro (60 euro/kVA)(+minstens 40kVA). De terugverdientijd is dus ongeveer één jaar.



11

4.

ELEKTRICITEIT - LAAGSPANNING Indien een bedrijf een laagspanningstarief heeft, betekent dit dat het aangesloten is op het 230/400V net van de distributienetbeheerder. Als er meer stroomafname gewenst is, dan zal de netbeheerder een hoogspanningsaansluiting (> 400V) opleggen. Daarvoor is echter een transformatorcabine (kostprijs ongeveer 35.000 euro) nodig. In dit hoofdstuk wordt eerst een overzicht gegeven van de verschillende kosten die opgenomen zijn in deze elektriciteitsfactuur.

Facturatie van elektriciteit Basiscomponenten van de elektriciteitsfactuur Sinds de liberalisering van de energiemarkt zijn meerdere actoren betrokken bij de productie en de distributie van elektriciteit (producenten, netbeheerders en leveranciers). Elk van hen vraagt daarbij een vergoeding voor geleverde diensten. Het hangt echter af van de elektriciteitsleverancier die de uiteindelijke factuur opmaakt, of de verschillende vergoedingen ook voor de klant te onderscheiden zijn. Globaal kan men stellen dat de elektriciteitsfactuur bestaat uit drie delen (net als bij hoogspanningstarieven), welke hierna afzonderlijk besproken worden: 1) de energieprijs, bepaald door de leverancier 2) distributie - en transportkosten 3) taksen en heffingen, opgelegd door de verschillende overheden

figuur D7: tariefstructuur

De elektriciteitsprijs De enige component waar uw leverancier rechtstreeks een invloed op heeft, is de elektriciteitsprijs omdat deze vrij bepaald wordt. Deze omvat over het algemeen: Jaarlijks te betalen: abonnementsvergoeding Per kWh: kostprijs van de elektriciteit doorrekening van kosten en boetes voor groene stroom- en WKK-certificaten (zie verder)

Distributie- en transportkosten Door de distributie- en transportnetbeheerder wordt een vergoeding voor het transport en de distributie van elektriciteit aangerekend. Merk op dat de tarieven van de distributienetbeheerders slechts op vastgestelde tijdstippen aangepast worden en dat hiervoor goedkeuring van de overheid nodig is (CREG).

Taksen en heffingen (overheid) Door diverse overheden worden taksen en heffingen op het energieverbruik toegepast.



12

Overzicht van het elektriciteitsverbruik Facturatie van het bedrijf De tijdens het bezoek aan het bedrijf meegegeven facturen betreffen de periode xxx. De elektriciteitsleverancier is xxx. Naam Bedrijf heeft een vaste kWh-prijs volgens een driejarig contract. De volgende tabel geeft een overzicht van de elektriciteitskosten over de periode xxx-xxx. O verzicht facturatie elektriciteit V V T V

e r b r u ik p ie k e r b r u ik d a l o t a a l v e r b r u ik a s t e v e r g o e d in g

3 7 .6 3 4 k W h 7 .3 0 7 k W h 4 4 .9 4 1 k W h

T otaal verbruik

2 .2 1 8 ,6 6 € 3 1 0 ,8 4 €

5 ,9 0 c t / k W h 4 ,2 5 c t / k W h

0 ,0 0 €

0 ,0 0 c t / k W h

2.529,50 €

B ijd r a g e v o o r d e g e m e e n t e n F e d e r a le b ijd r a g e T otaal taksen B ijd r a g e g r o e n e s t r o o m B ijd r a g e W K K T otaal doorgerekende boetes D is t r ib u t ie T r an sp o r t M eterhuur

5,63 ct/kW h

2 2 0 ,6 5 € 6 9 ,0 2 €

0 ,4 9 c t / k W h 0 ,1 5 c t / k W h

289,67 €

0,64 ct/kW h

1 2 2 ,7 3 € 3 5 ,0 5 €

0 ,2 7 c t / k W h 0 ,0 8 c t / k W h

157,78 €

0,35 ct/kW h

5 1 2 ,3 8 € 5 6 9 ,1 3 € 0 ,0 0 €


T otaal netbeheer

1.081,51 €

2,41 ct/kW h

T otaal

4.058,46 €

9,03 ct/kW h

3 4 9 9 ,0 3 € 5 5 9 ,4 3 €

9 ,3 0 c t / k W h 7 ,6 6 c t / k W h

E le k t r ic it e it s k o s t ( d a g ) E le k t r ic it e it s k o s t ( n a c h t ) tabel D2: overzicht facturatie elektriciteit (periode xxx-xxx)

Berekening van de kWh-prijs Voor de periode in kwestie werd aan de hand van de facturen de elektriciteitsprijs berekend per kWh. De taksen werden verdeeld over de normale uren en de stille uren evenredig met het verbruik tijdens deze uren, zijnde 84% tijdens de normale uren en 16% tijdens de stille uren, gemiddeld over de bestudeerde periode. Voor de gemiddelde kWh-prijs (exclusief BTW) levert dit: Tijdens de normale uren:

12,23 ct/kWh

Tijdens de stille uren:

8,08 ct/kWh

Globaal:

11,53 ct/kWh

De laatst gefactureerde prijs van ± 5,73 ct/kWh (excl. taksen, distributie en transport) was gemiddeld tot goed voor een kleinere afnemer.



13

Procentuele verdeling kosten elektriciteitslevering

Bijdrage groene stroom 4,1% Federale bijdrage 1,5%

Bijdrage WKK 1,2%

Bijdrage voor de gemeente 4,3% Transport 11,8%

Verbruik dag 53,9%

Distributie 10,9% Vaste vergoeding 0,6%

Verbruik nacht 11,9%

figuur D8: procentuele verdeling van de verschillende componenten van de elektriciteitsfactuur

Verandering van leverancier In bijlage is een overzicht van de contactgegevens van de energieleveranciers actief op de Vlaamse markt opgenomen. Voor KMO's worden de tarieven doorgaans niet openbaar gepubliceerd zoals de tarieven voor huishoudelijke klanten op de website van de VREG (www.vreg.be).




14

5.

AARDGAS Net als in het hoofdstuk elektriciteit wordt eerst uitgelegd uit welke componenten de tarieven voor aardgas opgebouwd zijn, waarna een overzicht gegeven wordt van het aardgasverbruik en de kosten ervan.

Facturatie van aardgas Basiscomponenten van de aardgasfactuur Analoog aan de facturatie van elektriciteit omvat de aardgasfactuur verschillende componenten als vergoeding voor de diverse spelers op de energiemarkt. Het hangt echter af van de aardgasleverancier die de uiteindelijke globale factuur opmaakt, of de verschillende vergoedingen voor de diverse spelers ook voor de klant nog te onderscheiden zijn. Globaal kan men stellen dat de aardgasfactuur bestaat uit de volgende drie onderdelen: 1) De prijs van het aardgas, bepaald door de aardgasleverancier 2) Distributie- en transportkosten van de netbeheerders 3) Taksen en heffingen, opgelegd door de verschillende overheden

figuur E9: tariefstructuur

De prijs van het aardgas De enige componenten waar uw leverancier rechtstreeks een invloed op heeft, is de prijs van het aardgas en de vaste vergoeding omdat deze door hem bepaald worden. vaste vergoeding per maand of per jaar kostprijs van het aardgas in ct/kWh De grootte van beide componenten wordt bepaald in het leveringscontract dat tussen de leverancier en de afnemer wordt afgesloten. In principe kunnen hier allerlei voorwaarden en formules worden opgenomen om rekening te houden met variërende aardgasprijzen op de energiemarkt.

Distributie- en transportkosten Door de transport- en distributienetbeheerder wordt een vergoeding voor het transport en de distributie van aardgas aangerekend. Deze tarieven moeten door de CREG worden goedgekeurd en worden per kwartaal bepaald. De transportkosten dekken het gedeelte van het transport door het aardgasnetwerk onder hoge druk. In België is dit het netwerk van Fluxys. De distributiekosten dekken het gedeelte van het transport door het aardgasnetwerk onder lage druk, de werkingskosten van de distributienetbeheerder en de kosten voor de meteropname.

Taksen en heffingen (overheid) Door diverse overheden worden taksen en heffingen op het aardgasverbruik toegepast.



15

Overzicht van het aardgasverbruik Overzicht van het maandelijks verbruik

Verloop energieverbruik 250.000

kW h

200.000 150.000 100.000 50.000 0 jan

feb mrt apr mei jun

jul aug sep okt nov dec

Verbruik

figuur E10: verloop van het maandelijks aardgasverbruik (bespreking of commentaar)

Facturatie van het bedrijf De tijdens het bezoek aan het bedrijf meegegeven facturen betreffen de periode xxx. De gasleverancier is xxx. Naam Bedrijf heeft een vaste kWh-prijs volgens een driejarig contract. De volgende tabel geeft een overzicht van de gaskosten over de periode xxx-xxx. O verzicht facturatie aardgas V e r b r u ik V a s t e v e r g o e d in g

1 9 8 .9 4 6 k W h

T otaal verbruik

5 .3 4 8 ,6 3 € 2 9 ,5 0 €

2 ,6 9 c t / k W h 0 ,0 1 c t / k W h

5.378,13 €

2,70 ct/kW h

F e d e r a le b ijd r a g e B ijd r a g e o p e n e r g ie T o e s la g b e s c h e r m d e k la n t e n

2 3 ,6 2 € 1 7 ,3 6 € 2 0 ,1 8 €


T otaal taksen

61,16 €

0,03 ct/kW h

D is t r ib u t ie

1 .2 1 2 ,7 3 €

0 ,6 1 c t / k W h

T otaal netbeheer

1.212,73 €

0,61 ct/kW h

T otaal

6.652,02 €

3,34 ct/kW h

tabel E3: overzicht facturatie aardgas (periode xxx-xxx)



16

De laatst gefactureerde prijs van ± 2,73 ct/kWh (excl. taksen, distributie en transport) was gemiddeld tot goed voor een kleinere afnemer.

Toeslag beschermde klanten 0,3%

Procentuele verdeling kosten gaslevering

Bijdrage op energie 0,3% Federale bijdrage 0,4%

Distributie 18,3%

Vaste vergoeding 0,0%

Verbruik 80,8%

figuur E11: procentuele verdeling van de verschillende componenten van de gasfactuur

Verandering van leverancier Op de website van de VREG (www.vreg.be) is een overzicht te vinden van de leveranciers van aardgas Voor KMO's worden de tarieven doorgaans niet openbaar gepubliceerd, zoals de tarieven voor huishoudelijke klanten op de website van de VREG (www.vreg.be).




17

6.

STOOKOLIE In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de facturen voor de aankoop van stookolie. In 20xx werden volgende hoeveelheden geleverd bij …: DATUM

Totaal 2007

Hoeveelheid (liter)

Kost (€)

ct/liter

1 .0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

6 5 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0 0 ,0 0

6 5 ,0 0 D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 ! D E E L /0 !

1000

650,00

# # # # # # # #

65

tabel F4: overzicht facturen De gemiddelde stookolieprijs bedraagt 0,446 euro/liter. Eén liter stookolie komt overeen met 10,71 kWh energie (bovenste verbrandingswaarde). In totaal werd er …. liter stookolie aangekocht voor een totaal bedrag van .… euro. Op jaarbasis betekent dit een totaal energieverbruik van 646.671 kWh.



18

7.

INVENTARIS VAN DE ELEKTRISCHE VERBRUIKERS Op basis van de verstrekte gegevens van alle elektrische apparaten kan de volgende inventaris van het elektrisch verbruik worden opgesteld. #

W

kW totaal benutting u/dag u/jaar kW h/jaar

€/jaar

Verlichting 4 3 ,9 7

9 7 .1 1 1

1 1 .1 2 8 ,2 6

200 600

1 .5 0 0 1 .1 2 5

1 7 1 ,8 9 1 2 8 ,9 2

Perslucht c o m p r e s s o r ( v o lla s t ) c o m p r e s s o r ( n u lla s t )

1 1

7 .5 0 0 7 .5 0 0

7 ,5 0 7 ,5 0

1 0 ,2 5

1 4 2 16

300 154 300 150

0 ,3 0 0 ,6 2 0 ,6 0 2 ,4 0

0 ,7 5 0 ,7 5 0 ,7 5 0 ,5

24 12 12 11

3 .6 0 0 1 .8 0 0 1 .8 0 0 1 .0 5 0

810 832 810 1 .2 6 0

9 2 ,8 2 9 5 ,3 0 9 2 ,8 2 1 4 4 ,3 9

14 3 2 1

150 1 .0 0 0 150 1 .5 0 0

2 ,1 0 3 ,0 0 0 ,3 0 1 ,5 0

0 ,5 0 ,3 0 ,3 0 ,5

10 10 10 24

2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 6 .0 0 0

2 .6 2 5 2 .2 5 0 225 4 .5 0 0

3 0 0 ,8 1 2 5 7 ,8 3 2 5 ,7 8 5 1 5 ,6 7

2 1 1

250

0 ,5 0

0 ,2 5

24

6 .0 0 0

1 .0 0 0

1 ,0 0

0 ,2 5

24

6 .0 0 0

750 600 1 .5 0 0

8 5 ,9 4 6 8 ,7 6 1 7 1 ,8 9

1 0 3 ,0 0

0 ,3

8

2 .0 0 0

6 1 .8 0 0

7 .0 8 1 , 8 3

12.000

1.375,11

189.698

21.738,01

Verwarming K e t e l + s t u r in g C ir c u la t ie p o m p 1 5 4 W C ir c u la t ie p o m p 3 0 0 W L u c h t b la z e r s Burelen D e sk to p s K o p ie e r m a c h in e /la s e r F a x e n /p r in t e r s Se r v e r k ast Keuken K o e lk a st B o ile r K o ffie a u t o m a a t Atelier M a c h in e s Overige TOTAAL

174,29

tabel G5: inschatting van het elektrisch verbruik en de kosten ervoor per jaar De kWh-prijs werd op …. ct/kWh gesteld. Deze tabel werd opgesteld op basis van …. werkdagen per jaar. De verhouding gefactureerd vermogen tot totaal opgesteld vermogen bedraagt …..

Werkwijze berekening Naast gegevens over het nominaal vermogen (vollast) en het aantal draaiuren van de machines is voor het berekenen van het kWh-verbruik ook de benutting van de motor nodig. Vermogen in vollast (kW), benutting en aantal draaiuren (h) worden vermenigvuldigd om het verbruik (kWh) te kennen. Deze rekenwijze leidt voor …. tot een aanvaardbare schatting van het jaarlijks verbruik.



19

Verdeling energieverbruik (elektriciteit - kWh)

Atelier; 61800; 33%

Overige; 12000; 6%

Verlichting; 97111; 51% Keuken; 2850; 2% Burelen; 9600; 5% Verwarming; 3712; 2%

Perslucht; 2625; 1%

figuur G12: overzicht verdeling elektriciteitsverbruik

(Commentaar op figuur en kort aangeven wat er in de rest van de scan wordt behandeld).



20

8.

INVENTARIS VAN DE BRANDSTOFVERBRUIKERS Het brandstofverbruik van het bedrijf kan als volgt worden geïnventariseerd: (tabel) (figuur) De totale CO2-uitstoot bedraagt…. per jaar.



21

9.

VERLICHTING

Inleiding Met de term relighting bedoelt men de renovatie van de verlichting in een bedrijf of kantoor. Men kan dit uitvoeren in verschillende gradaties. In bepaalde gevallen is men reeds tevreden met het vervangen van de lampen door andere lampen van een nieuw en meer geschikt type, maar soms gaat men verder en vervangt men zowel lamp als armatuur. Het is duidelijk dat deze laatste actie een grotere investering met zich meebrengt.

Inventarisatie Bij rondgang door het bedrijf werd de volgende inventaris opgemaakt: # W (lampen) W (ballast) kW totaal u/dag

u/jaar

kW h/jaar

€/jaar

2 5 30 64 15

75 40 35 80 80

0 10 0 20 20

0 ,1 5 0 ,2 5 1 ,0 5 6 ,4 0 1 ,5 0

10 10 10 10 10

2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0

375 625 2 .6 2 5 1 6 .0 0 0 3 .7 5 0

4 2 ,9 7 7 1 ,6 2 3 0 0 ,8 1 1 .8 3 3 ,4 8 4 2 9 ,7 2

6 5 8

65 50 72

1 6 ,2 5 12 18

0 ,4 9 0 ,3 1 0 ,7 2

1 0 ,5 1 0 ,5 1 0 ,5

2 .6 2 5 2 .6 2 5 2 .6 2 5

1 .2 8 0 814 1 .8 9 0

1 4 6 ,6 4 9 3 ,2 5 2 1 6 ,5 8

2 18 10 86 1 6 21

10 65 80 130 80 116 400

2 ,5 1 6 ,2 5 20 3 2 ,5 20 29 60

0 ,0 3 1 ,4 6 1 ,0 0 1 3 ,9 8 0 ,1 0 0 ,8 7 9 ,6 6

10 10 10 10 10 10 10

2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0

63 3 .6 5 6 2 .5 0 0 3 4 .9 3 8 250 2 .1 7 5 2 4 .1 5 0

7 ,1 6 4 1 8 ,9 8 2 8 6 ,4 8 4 .0 0 3 ,5 8 2 8 ,6 5 2 4 9 ,2 4 2 .7 6 7 ,4 2

12 5 3 2

25 1000 75 174

0 0 0 4 3 ,5

0 ,3 0 5 ,0 0 0 ,2 3 0 ,4 4

10 0 ,5 3 3

2 .5 0 0 125 750 750

750 625 169 326

8 5 ,9 4 7 1 ,6 2 1 9 ,3 4 3 7 ,3 9

96.960

11.110,88

Burelen g lo e ila m p T 12 40W S p a a r la m p 3 5 W 4x T 12 20W 2x T 12 40W Refter + sanitair T 12 65W ronde T L 2x T8 36W Atelier T 12 40W T 12 65W 2x T 12 40W 2x T 12 65W 4x T 12 20W 2x T8 58W k w ik d a m p 4 0 0 W Buitenverlichting S p a a r la m p 2 5 W h a lo g e e n s p a a r la m p r e c la m e b o r d T 8 ( 3 x 5 8 W ) TOTAAL

43,92

tabel H6: inventaris verlichting en schatting kosten De kWh-prijs werd gesteld op … ct/kWh Het totaal opgesteld vermogen bedraagt .… kW. De kostprijs voor het laten branden van de verlichting bedraagt ongeveer …. euro/jaar. Het energieverbruik van de verlichting maakt hierdoor ongeveer .… % uit van de jaarlijkse factuur. (kort overzicht van problemen met huidige verlichting alvorens over vervanging te spreken) AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


22

De huidige verlichting van de kantoren bestaat uit TL-verlichting van het type T12 (38mm buislampen). Deze verlichting heeft de volgende nadelen: Alle TL-lampen zijn voorzien van conventionele ballasten. Het elektrisch verbruik van deze ballasten bedraagt ongeveer 25% van het verbruik van de lampen; Het lichtrendement van T12-lampen is laag vergeleken met moderne TL-lampen (70 lumen/W vs. 100 lumen/W); De optieken van de huidige armaturen zijn niet erg lichtefficiënt en kunnen mogelijk storend zijn (reflectie op PC-scherm); Ook kan de flikkering aan 50Hz van de lampen als storend worden aangevoeld.

Besparingsmogelijkheden Mogelijke ingrepen in de verlichting In wat volgt wordt nagegaan wat de besparing en de terugverdientijd van de investering zouden kunnen zijn indien de bestaande verlichting wordt vervangen door een performantere verlichting. Best worden ook de armaturen zelf vervangen. Betere optieken zorgen immers voor een hoger comfort en een hoger lichtrendement. Het aantal nieuwe TL-lampen is niet zo eenvoudig te bepalen. Hoe groot de vermindering van het aantal lampen in werkelijkheid kan zijn, dient uitgemaakt te worden na een grondiger studie ter plaatse. De voorgestelde aantallen lijken ons in elk geval, vergeleken met gerealiseerde projecten, een reële mogelijkheid. Concreet werden de besparingen uitgerekend voor de volgende vervangingen: vervanging van de kantoorverlichting (4x 20W T12 CVSA - 5.600 lumen) door (3x 14W T5 EVSA 4.200 lumen) vervanging van de kantoorverlichting (2X 40W T12 CVSA - 5.600 lumen) door (1x 49W T5 - EVSA 4.900 lumen) vervanging van de verlichting van de hoge hal (50x 2x 65W T12 CVSA + 21x 400W HSL CVSA 917.000 lumen) door (70x 2x 49W T5 EVSA - 686.000 lumen) een algemene vervanging van de resterende T12-armaturen in de werkplaatsen door efficiënte T5armaturen Hierna volgt dezelfde tabel als de vorige maar met de aanpassingen.



23

# W (lampen) W (ballast) kW totaal u/dag

u/jaar

kW h/jaar

€/jaar

2 5 30 64 15

75 40 35 42 49

0 10 0 4 ,2 4 ,9

0 ,1 5 0 ,2 5 1 ,0 5 2 ,9 6 0 ,8 1

10 10 10 10 10

2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0

375 625 2 .6 2 5 7 .3 9 2 2 .0 2 1

4 2 ,9 7 7 1 ,6 2 3 0 0 ,8 1 8 4 7 ,0 7 2 3 1 ,6 2

6 5 8

65 50 72

1 6 ,2 5 12 18

0 ,4 9 0 ,3 1 0 ,7 2

1 0 ,5 1 0 ,5 1 0 ,5

2 .6 2 5 2 .6 2 5 2 .6 2 5

1 .2 8 0 814 1 .8 9 0

1 4 6 ,6 4 9 3 ,2 5 2 1 6 ,5 8

2 18 10 42 1 70

14 28 49 98 42 49

1 ,4 2 ,8 4 ,9 9 ,8 4 ,2 4 ,9

0 ,0 3 0 ,5 5 0 ,5 4 4 ,5 3 0 ,0 5 3 ,7 7

10 10 10 10 10 10

2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0 2 .5 0 0

77 1 .3 8 6 1 .3 4 8 1 1 .3 1 9 116 9 .4 3 3

8 ,8 2 1 5 8 ,8 3 1 5 4 ,4 1 1 .2 9 7 ,0 8 1 3 ,2 4 1 .0 8 0 ,9 0

12 5 3 2

25 1000 75 174

0 0 0 4 3 ,5

0 ,3 0 5 ,0 0 0 ,2 3 0 ,4 4

10 0 ,5 3 3

2 .5 0 0 125 750 750

750 625 169 326

8 5 ,9 4 7 1 ,6 2 1 9 ,3 4 3 7 ,3 9

42.569

4.878,12

Burelen g lo e ila m p T 12 40W S p a a r la m p 3 5 W 3x T5 14W 1x T5 49W Refter + sanitair T 12 65W ronde T L 2x T8 36W Atelier T5 14W T5 28W T5 49W 2x T5 49W 3x T5 14W 2x T5 49W Buitenverlichting S p a a r la m p 2 5 W h a lo g e e n s p a a r la m p r e c la m e b o r d T 8 ( 3 x 5 8 W ) TOTAAL

22,16

tabel H7: schatting mogelijke besparing bij relighting Het aanpassen van de verlichting impliceert een jaarlijkse besparing van … kWh, of ± … euro/jaar op de elektriciteitskosten. Omdat de lampen langer meegaan en er minder lampen aanwezig zijn, wordt er ook bespaard op de vervangings- of onderhoudskosten. Aangenomen wordt hier dat de onderhouds- en vervangingskosten voor de TL-verlichting ongeveer 20% bedragen van de energiekosten, en dat deze na vervanging van de TL-verlichting met de helft dalen (nieuwe TL-verlichting met elektronische voorschakelapparatuur gaat immers ongeveer dubbel zo lang mee). Dit levert een besparing op van … euro/jaar. De totale besparing na relighting zou dus … euro/jaar bedragen.

Investeringen en terugverdientijd van relighting



24

Vervangen kantoorverlichting (armaturen 4x 20W ) Investeringskost

8.160,00 €

Premies - e c o lo g ie p r e m ie - v e r h o o g d e in v e s t e r in g s a ft r e k - R E G - p r e m ie

0 ,0 0 € 1 1 1 ,3 8 € 6 4 0 ,0 0 €

N etto investering

7.408,62 €

B e s p a r in g a a r d g a s B e s p a r in g e le k t r ic it e it A n d e r e b e s p a r in g e n

0 k W h / ja a r 8 .6 0 8 k W h / j a a r 1 8 3 ,3 5 € / j a a r

Besparingen ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r

jaarlijks

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 .2 1 9 ,0 8 1 .2 7 0 ,8 7 1 .3 2 5 ,2 5 1 .3 8 2 ,3 4 1 .4 4 2 ,2 9 1 .5 0 5 ,2 4 1 .5 7 1 ,3 3 1 .6 4 0 ,7 3 1 .7 1 3 ,6 0 1 .7 9 0 ,1 1

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

6 .1 8 9 ,5 3 4 .9 1 8 ,6 6 3 .5 9 3 ,4 2 2 .2 1 1 ,0 7 7 6 8 ,7 8 7 3 6 ,4 6 2 .3 0 7 ,7 9 3 .9 4 8 ,5 2 5 .6 6 2 ,1 2 7 .4 5 2 ,2 4

€ € € € € € € € € €

Resultaat TVT RO I IR R ( 1 5 - ja a r )

5 ,5 j a a r 18 % 20 %

De kost voor de vervanging van de armaturen bestaat uit de kost van de nieuwe armaturen ( 105 euro/st) en de plaatsingskosten (45 euro/uur - 1/2 uur per armatuur). Als extra besparing werd een vermindering van de onderhoudskosten ingerekend (minder lampen vervangen). Hiervoor werd 10% van de energiekost genomen. De investering komt in aanmerking voor de verhoogde investeringsaftrek (in verhouding tot de besparing hier gerekend aan 30%). EANDIS geeft een premie van 100 euro/kW (oud vermogen) indien de nieuwe armaturen een verbruik hebben dat lager ligt dan 2W/m²/100 lux (maximaal 3.750 euro/jaar). Het spreekt voor zich dat er een aantal variabelen in de berekening zitten die belangrijk zijn om een goede inschatting te bekomen van de terugverdientijd: de kWh-prijs: 9,92 ct/kWh het aantal armaturen na 'relighting' de prijs van de armaturen de installatiekosten AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


25

de besparing op de onderhoudskosten, waarvan hier slechts een zeer ruwe schatting werd gemaakt Uit de berekeningen volgt dat een ingreep in de verlichting zeer waarschijnlijk een economisch interessante investering is. Gezien de schaal van de ingreep is het waarschijnlijk ook interessant om contact te nemen met een aantal bedrijven die zich specialiseren in het vervangen van verlichtingsinstallaties. Deze zijn ook het best geplaatst om een juiste keuze te maken in het veelvoud van lampen en armaturen dat op de markt beschikbaar is.

Steunmaatregelen Voor investeringen in energiezuinige verlichting zijn volgende steunmaatregelen van toepassing in 2015: verhoogde investeringsaftrek van 13,5% van de investeringen in verhouding tot de energiebesparing in aanslagjaar 2015; REG-premie van de distributienetbeheerder (EANDIS/INFRAX).

Besparingstips Het is energiezuiniger de TL-verlichting bij een afwezigheid van meer dan 3 minuten uit te schakelen dan deze te laten branden. Dit vermindert de levensduur ervan niet. Het rendement van een verlichtingsinstallatie zal na verloop van tijd dalen doordat stofdeeltjes zich op de reflectoren afzetten. Vooral in industriële omgevingen kan dit effect belangrijk zijn. Een periodiek onderhoud (om de paar jaar – afhankelijk van de situatie) lost dit probleem op.



26

10.

KOELINSTALLATIES

Inleiding De koelcel, airco of diepvries is een thermisch apparaat dat een hoeveelheid warmte onttrekt aan een ruimte met een lagere temperatuur om ze over te brengen naar een omgeving met een hogere temperatuur. Omdat warmte op natuurlijke wijze van hoge temperaturen naar lage temperaturen stroomt, zal een koelmachine steeds energie verbruiken. Koelmachines nemen soms een groot gedeelte van het energieverbruik op zich. Bij supermarkten loopt dit op tot 75% van het elektriciteitsverbruik, maar ook in sommige kantoorgebouwen kan koeling tot 50% van het elektriciteitsverbruik op zich nemen.

Werkingsprincipe van een koelmachine Componenten Ongeacht de toepassing, heeft een koelmachine steeds dezelfde componenten : een compressor die het koelmiddel in gasvormige fase samendrukt en zijn temperatuur doet toenemen. Deze compressor neemt het grootste gedeelte van het energieverbruik op zich. een condensor waarin de ‘hete’ koelmiddeldamp zijn warmte aan de omgeving afgeeft en condenseert. Meestal is deze warmte ongewenst en staat de condensor buiten opgesteld. een expansieventiel dat de druk van de koelmiddelvloeistof verlaagt. een verdamper waarin de koelmiddelvloeistof warmte uit de te koelen omgeving opneemt en verdampt. Om dit te kunnen realiseren is er een koudemiddel nodig dat verdampt bij lage temperaturen. De keuze van het koudemiddel is dan ook sterk afhankelijk van de toepassing.

Efficiëntie van een koelmachine De verhouding van de opgenomen warmte tot het totale verbruik van de koelmachine bepaalt het rendement of COP (Coefficiënt of Performance). Hoe hoger deze factor, hoe beter de energie-efficiëntie. De COP van koelmachines varieert meestal tussen 2,5 en 5. De COP is voor een groot deel bepaald door de temperatuur in de verdamper en de condensor. Hoe lager de condensortemperatuur en hoe hoger de verdampertemperatuur, des te hoger is de efficiëntie van de installatie. Wel dient er steeds een temperatuursverschil tussen de condensor en verdamper en de omgeving te bestaan. Idealiter is de verdampingstemperatuur zo’n 5° lager dan de temperatuur van de koelruimte en is de condensortemperatuur zo’n 5° hoger dan de omgevingstemperatuur.

Andere energieverbruikers Het totale verbruik van een installatie betreft behalve de compressoren ook enkele andere verbruikers. Het is mogelijk de inzet van elk van deze verbruikers te optimaliseren. Condensor- en verdamperventilatoren kunnen tot 30% van het totale energieverbruik van een koelinstallatie opnemen. Een goede sturing, samen met een snelheidsregeling van de ventilatoren optimaliseert het totale energieverbruik door deze ventilatoren vraaggericht te laten draaien. Ontdooiweerstanden. Het verhogen van de verdampingstemperatuur schept de gelegenheid om het aantal dooiperiodes te verminderen. Bij koel- in plaats van vriestemperaturen kan de aanpassing van AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


27

verdampingstemperatuur zelfs het ontdooien overbodig maken. Meestal is een automatische regeling aangeraden die de dooicyclus enkel start bij een bepaald niveau van ijsvorming op de verdamper.

Inventarisatie (beschrijving van de situatie in het bedrijf) De volgende tabel geeft een overzicht van de verschillende koelinstallaties bij …. kW

bouw-jaar

K o e lin g k o e lt o g e n K o e lb a t t e r ij a ir c o D ie p v r ie s c e l

4 5 ,4 85 85

1993 1993 1993

TOTAAL

215,4

koelmiddel

benutting

werkuren/ jaar

kW h/jaar

€/jaar

1 3 9 .2 9 2 2 6 0 .7 8 9 2 6 0 .7 8 9

1 3 .9 6 1 , 7 9 2 6 .1 3 9 , 9 1 2 6 .1 3 9 , 9 1

660.869

66.241,61

Koelmachines R22 R22 R22

0 ,3 5 0 ,3 5 0 ,3 5

8 .7 6 6 8 .7 6 6 8 .7 6 6

tabel K8: berekening huidige kosten van de koelinstallaties De jaarlijkse energiekost verbonden aan de koelinstallaties bedraagt in dit geval …. euro/jaar of …. % van de totale, jaarlijkse elektriciteitsfactuur.

Besparingsmogelijkheden Het is zeker niet eenvoudig om een goede inschatting te maken van wat mogelijk aan energiebesparing kan gerealiseerd worden door het in detail bestuderen van de koelinstallaties. (bespreking afhankelijk van het geval) (procentuele besparing te berekenen indien mogelijk)

Diepvries- en koelkamer Een regelmatig onderhoud zorgt voor een optimale temperatuursafstelling en koelmiddelinhoud. Dit is vaak de beste investering. Zorg dat de installatie een heel stabiele cyclus heeft, dan verbruikt ze minder. Verdamper en condensor moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Houd de gekoelde lucht vast. Zorg dat deuren van een koel- of vrieskamer hermetisch sluiten. Isoleer goed. Zorg dat het isolatiemateriaal overal perfect aansluit aan de te koelen ruimte, en dat het hermetisch afgesloten is. Plaats de gekoelde ruimtes zo ver mogelijk van verwarmde ruimtes, ovens, enz. Zorg voor een goede spreiding van de koude, zodat er geen temperatuurverschillen zijn in de koelruimte. De temperatuurregeling is ingesteld op de minst koude plek: hoe gelijkmatiger de temperatuur in de ruimte, hoe lager het energieverbruik: Recupereer de restwarmte van uw koeling voor verwarmingstoepassingen. Vermijd dat de koude wordt buitengeblazen. Schakel de ventilator van de verdamper uit voor u de koelruimte opent. Houd de deur naar de koelruimte zoveel mogelijk gesloten: organiseer efficiënt de aanvoer van uw waren. Leg de waren die u tijdens de dag nodig hebt klaar aan de ingang van de koelruimte. Laat warme bereidingen afkoelen voor u ze in de koelruimte zet.



28

Recupereer de energie van het diepvriezen in de koelkamer. Laat de diepgevroren producten op temperatuur komen in de koelkamer.

Koeltogen Een regelmatig onderhoud zorgt voor een optimale temperatuursafstelling en koelmiddelinhoud. Dit is vaak de beste investering. Maak de condensor van de koelinstallatie regelmatig schoon omdat stof en vuil de warmte-afgifte belemmeren, en daardoor het energieverbruik van de koelkast laten toenemen (soms tot 15% extra verbruik). Zorg dat de installatie een heel stabiele cyclus heeft, dan verbruikt ze minder. Verdamper en condensor moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Houd de gekoelde lucht vast. Een goed ontwerp zorgt ervoor dat de koude lucht boven het gekoelde vlak blijft hangen. Vermijd dat ventilatoren de koude lucht uit de koeltoog wegblazen. Ook luchtverwarming kan dit effect veroorzaken. In een ruimte met veel koeltogen is vloerverwarming interessant. Die brengt de warme lucht niet in beweging (geen convectie) en verstoort dus de koude luchtlaag in de koeltoog niet. Gebruik een koelkast met doorzichtige deuren als alternatief voor een koeltoog. Dit is alleen zinvol als er niet voortdurend producten worden uitgehaald. Sluit buiten de openingsuren de koeltoonbank en het koelrek af met een isolatiescherm.

Airconditioning Een regelmatig onderhoud zorgt voor een optimale temperatuursafstelling en koelmiddelinhoud. Dit is vaak de beste investering. Zorg dat de installatie een heel stabiele cyclus heeft, dan verbruikt ze minder. Verdamper en condensor moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Koel niet onnodig: ruimten met een eigen koelsysteem hebben vaak een eigen regeling in de ruimte zelf. Schakel het koelsysteem uit als de ruimte niet hoeft koel te zijn. Dit kan handmatig, maar ook via een schakelklok of een aanwezigheidssensor. Koel beperkt: het energieverbruik van de airconditioning hangt af van het temperatuurverschil tussen binnen en buiten, niet door het absolute niveau van de binnentemperatuur. We kunnen energie besparen door de airconditioning zodanig in te stellen dat dit verschil nooit groter dan 5°C is. Is het verschil groter, dan stijgt niet alleen het energieverbruik, maar is het verlaten van de gekoelde ruimte ook onaangenaam. Grotere verschillen kunnen bovendien nadelige effecten hebben op de gezondheid. Maak gebruik van zeer efficiënte verlichting en kantoorapparaten. Alle elektrische energie die door deze apparaten wordt verbruikt, wordt immers omgezet in warmte. Maak optimaal gebruik van het ventilatiesysteem om zoveel mogelijk warmte af te voeren. In warmere periodes kan door nachtventilatie sterk bespaard worden op de koelkosten. Isolatie, en vooral dakisolatie, beperkt in de zomer de warmtedoorslag. In geval van een plat dak dient aandacht geschonken aan een goede zonlichtreflectie. Maak dergelijke daken zo wit mogelijk, bijv. door het aanbrengen van witte keitjes. Ook een groendak zal de warmtedoorslag beperken en extreme temperatuurspieken opvangen. Gebouwen met grote beglaasde oppervlakten op het zuiden, oosten of westen hebben een verhoogd risico op oververhitting in warmere periodes. Ramen op het zuiden worden best voorzien van een instelbaar zonneweringssysteem (bij voorkeur extern) of een overstekende luifel. Bij ramen op het oosten of westen heeft een luifel geen nut doordat de zon in deze richtingen veel lager staat en onder de luifel doorschijnt.



29

Indien het praktisch of esthetisch niet mogelijk is om een zonnewering te voorzien, kan het aanbrengen van zonnewerende folies een oplossing bieden. In dit geval wordt er best ook rekening mee gehouden dat een groot gedeelte van het zichtbare licht en de zonnewarmte in de winterperiode niet meer binnen zal kunnen. Vermijd dat er in het gebouw gelijktijdig verwarmd en gekoeld wordt. Een 4-pijpssysteem maakt het mogelijk dat bepaalde luchtgroepen koelen en andere verwarmen. Dit wordt vaak mogelijk gemaakt om comfortklachten op te vangen maar leidt dikwijls tot zeer hoge energieverbruiken. In een dergelijk systeem zal bijvoorbeeld de verwarmingsketel zelfs op zeer warme dagen actief moeten zijn.

Ingrepen in de koelmachine Elektronische expansieventielen De jaargemiddelde reductie van het elektriciteitsgebruik bij toepassing van elektronische ventielen zonder verlaging van de condensatiedruk ten opzichte van de thermostatische ventielen bedraagt ongeveer 5%. Samen met een verlaging van de condensatietemperatuur op koudere dagen loopt de jaargemiddelde besparing op tot circa 12%.

Toerentalgeregelde compressoren Toepassing van continue toerentalvariatie door frequentieregeling leidt ten opzichte van conventionele regeling tot een vermindering van het energiegebruik door het aanzienlijk hogere deellastrendement bij continue toerentalregeling. Wanneer tevens gebruik wordt gemaakt van thermostatische expansieventielen is een besparing van ongeveer 20% mogelijk.

Het ontdooisysteem Om energieverspilling te vermijden volgen hier enkele algemene richtlijnen: Natuurlijk ontdooien waar mogelijk. Elektrisch ontdooien niet langer dan nodig en ook niet vaker dan strikt nodig. Een goede dooilogica met een optimalisatie van het aantal dooitijden bespaart nodeloze en dure dooiperiodes.

Sturing ventilatoren In een goed doordachte koelinstallatie dient ook aandacht besteed te worden aan het verbruik van de condensor- en verdamperventilatoren. Het zuinigst is een systeem met frequentiegestuurde ventilatoren, aangestuurd in functie van de omgevingstemperaturen.

Warmterecuperatie Indien er op de locatie gelijktijdig een warmtevraag en een koeltevraag is, kan een warmterecuperatie op de condensors aangewezen zijn. Typische voorbeelden hiervan zijn : koeltogen in supermarkten, en koelen vriescellen. Voor kleinere installaties is het soms voldoende om de condensor binnen een te verwarmen ruimte te plaatsen. De technische mogelijkheid van zulke warmterecuperatie is sterk afhankelijk van toepassing tot toepassing en van systeem tot systeem. Bij xxx … (bespreken integrale vervanging installatie, simpele warmteterugwinning, enkel vervanging condensors voor betere warmterecuperatie, …)



30

11.

GEBOUWSCHIL – WARMTEBALANS Doel van dit hoofdstuk is na te gaan hoeveel warmte (kWh) er jaarlijks nodig is om de gebouwen op de gewenste temperatuur te houden. Indien het resultaat van de berekening van de warmteverliezen een aantal kWh is dat veel kleiner is dan de jaarlijks aangekochte hoeveelheid brandstof, betekent dit dat het rendement van de verwarmingsinstallatie beter kan. Verder blijkt uit het opstellen van de balans waaraan de grootste warmteverliezen te wijten zijn.

Inventarisatie Op basis van het huidige gebruik van het gebouw en de informatie die bekend is m.b.t. de opbouw van de buitenschil kan een warmtebalans worden opgesteld. Voor de berekeningen gaan we uit van de volgende gegevens/veronderstellingen:

Warmteverliezen Verliezen door convectie 1. klassieke spouwmuurconstructie 2. sterk geventileerde spouw geen isolatie

3. 420 m²

oppervlakte muren:

Buitenmuren kantoor en oud gedeelte hal Buitenmuren nieuwe hal

4. dik

Ytong-panelen, 15 cm

5. 1.637 m²

oppervlakte muren:

Dak kantoor en oud gedeelte hal

6. isolatie

asfaltbedekking, zonder

7. 940 m²

oppervlakte dak:

Dak nieuw gedeelte hal

8. asfaltbedekking, 3cm PU-platen, koud dak

9. 1.440 m²

oppervlakte dak:

Ramen burelen

10. enkel glas

11. 220 m²

oppervlakte ramen:

Ramen nieuw gedeelte hal

12. aluminium ramen minimale thermische onderbreking enkel glas

13. 260 m²

oppervlakte ramen:

Grond

14. betonnen vloerplaat geen bijkomende isolatie

15. oppervlakte vloerplaat: 2.380 m²

Poorten

16. poorten

17. poorten: 20 m²

oppervlakte

20. bij 50 Pa

3 vervangingen/uur

houten ramen

geïsoleerde metalen

Ventilatie- en lekverliezen Ventilatie

18. minimale gecontroleerde ventilatie geen warmteterugwinning op ventilatielucht

Lekverliezen

19. gebouw

redelijk luchtdicht

tabel I9: veronderstellingen bij de inschatting van de warmteverliezen AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


31

Warmtewinsten warmtewinsten door elektrisch verbruik warmtewinsten door menselijke bezetting

21. 17.000 kWh/maand tijdens het stookseizoen 22. 20 bedienden, 9 uur/werkdag 20 arbeiders, 8,5 uur/werkdag 23. enkel glas: gwaarde 0,85 glas op noorden: 186 m² glas op oosten: 14,5 m² glas op zuiden: 164,5 m² glas op westen 14,5 m²

zonnewinsten door beglazing

tabel I10: veronderstellingen bij de inschatting van de warmtewinsten

De berekening van de warmtebalans vindt u terug in bijlage 2. De figuren hierna geven een overzicht van de warmtefluxen binnen het gebouw.



32

Verliezen over stookseizoen (kWh) Verliezen door ramen (nieuw gedeelte hal); 49.684; 9% Verliezen door poorten (nieuw gedeelte hal); 2.141; 0%

Verliezen door ramen (burelen); 60.269; 11%

Warmteverlies via grond; 22.279; 4%

Verliezen door muren (burelen); 54.006; 10%

Lekverliezen; 51.953; 10%

Verliezen door dak (nieuw gedeelte hal); 33.720; 6%

Verliezen door dak (oud gedeelte hal); 72.804; 14%

Verliezen door muren (oud gedeelte hal); 7.996; 1% Verliezen door muren (nieuw gedeelte hal); 91.065; 18%

Verliezen door dak (burelen); 91.707; 17%

figuur I13: verdeling van de warmteverliezen over een gemiddeld stookseizoen



33

Winsten over stookseizoen (kWh) Warmtewinsten door elektrisch verbruik; 85.000; 16%

Warmtewinsten door menselijke bezetting; 4.974; 1% Zonnewinsten door beglazing; 56.538; 11%

Centrale verwarming; 391.112; 72%

figuur I14: verdeling van de warmtewinsten over een gemiddeld stookseizoen In de verdeling van de warmteverliezen valt op dat de muren en het platte dak elk voor ongeveer 1/3 van de totale warmteverliezen verantwoordelijk zijn. Beide hebben immers een grote oppervlakte en een beperkte warmteweerstand. De centrale verwarming moet uiteindelijk instaan voor ongeveer 75% van de nodige warmtewinsten. Er is dus een groot besparingspotentieel op de verwarmingskosten, hetzij door efficiënter te verwarmen, hetzij door de warmteverliezen te beperken.



34

Besparingsmogelijkheden Het overzicht van de warmteverliezen toont duidelijk aan dat eventuele besparingen in het dak en de ramen gezocht dienen te worden. De na-isolatie van muren en vloeren is technisch zeer moeilijk.

Optie 1: renovatie dak burelen Voor de renovatie van het dak werd de kost geschat van een nieuwe laag isolatie + het aanbrengen van een nieuwe dakdichting (koud dak). Isolatie dak burelen (15cm X PS) Investeringskost

18.675,00 €


0 ,0 0 € 2 8 3 ,2 4 € 2 .2 8 2 ,5 0 €

N etto investering

16.109,26 €


1 1 3 .0 0 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r


jaarlijks

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 .3 9 0 ,0 5 4 .6 0 9 ,5 5 4 .8 4 0 ,0 3 5 .0 8 2 ,0 3 5 .3 3 6 ,1 3 5 .6 0 2 ,9 4 5 .8 8 3 ,0 9 6 .1 7 7 ,2 4 6 .4 8 6 ,1 0 6 .8 1 0 ,4 1

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

1 1 .7 1 9 ,2 1 7 .1 0 9 ,6 6 2 .2 6 9 ,6 3 2 .8 1 2 ,4 0 8 .1 4 8 ,5 3 1 3 .7 5 1 ,4 7 1 9 .6 3 4 ,5 6 2 5 .8 1 1 ,8 0 3 2 .2 9 7 ,9 1 3 9 .1 0 8 ,3 1

€ € € € € € € € € €


3 ,5 j a a r 29 % 32 %

U kan rekenen op de volgende subsidies: via de netbeheerder EANDIS/INFRAX: 4euro/m² met een maximum van 2.500euro; via de verhoogde investeringsaftrek: 14,5% bruto van de investering in isolatie.



35

Optie 2: renovatie dak oud gedeelte werkplaats Isolatie oud gedeelte dak (10cm X PS) Investeringskost

21.000,00 €

Premies - e c o lo g ie p r e m ie - v e r h o o g d e in v e s t e r in g s a ft r e k - R E G - p r e m ie N etto investering B e s p a r in g a a r d g a s B e s p a r in g e le k t r ic it e it A n d e r e b e s p a r in g e n Besparingen ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0 ,0 0 € 3 5 8 ,3 1 € 4 .4 3 5 ,0 0 € 16.206,69 € 8 9 .7 0 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r jaarlijks 3 .4 8 4 ,8 5 3 .6 5 9 ,0 9 3 .8 4 2 ,0 4 4 .0 3 4 ,1 4 4 .2 3 5 ,8 5 4 .4 4 7 ,6 4 4 .6 7 0 ,0 3 4 .9 0 3 ,5 3 5 .1 4 8 ,7 0 5 .4 0 6 ,1 4

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

1 2 .7 2 1 ,8 4 9 .0 6 2 ,7 6 5 .2 2 0 ,7 1 1 .1 8 6 ,5 7 3 .0 4 9 ,2 8 7 .4 9 6 ,9 2 1 2 .1 6 6 ,9 5 1 7 .0 7 0 ,4 8 2 2 .2 1 9 ,1 8 2 7 .6 2 5 ,3 2

€ € € € € € € € € €


4 ,3 j a a r 23 % 26 %

De investering komt in aanmerking voor de verhoogde investeringsaftrek (in verhouding tot de besparing hier gerekend aan 100%).



36

12.

VERWARMING

Inventarisatie De verwarming van de kantoren en de ateliers gebeurt door één enkele gasgestookte vloerketel (814-920 kW - bouwjaar 1982 - waterregime 50/70). Deze ketel staat eveneens in voor de voeding van de warmwaterboiler voor de douches. De burelen zijn voorzien van radiatoren, meestal uitgerust met thermostatische kranen. De werkplaatsen worden volledig verwarmd met warmeluchtblazers. stookolie/

nuttige

jaar

warmte (kW h)

748 778 1075 1321 972

6 5 .9 3 6 4 2 .5 6 3 3 4 .8 9 3 1 5 .9 2 5 1 1 .7 2 0 4 .2 7 4

8 4 ,9 1 8 0 ,8 8

626 626

4 6 .4 2 1 2 0 .3 0 9

8 0 ,9 4

970

kW

bouwj. h-vollast h-deellast vollast/jaar

950 590 350 130 130

ja r e n 9 0 ja r e n 9 0 1988 1989 1988

8 6 ,2 6 8 6 ,2 6 8 2 ,2 2 8 6 ,2 6 8 6 ,2 6

8 4 ,9 1 8 4 ,9 1 8 0 ,8 8 8 4 ,4 2 8 4 ,4 2 9 5 ,0 0

800 350

1996 1988

8 6 ,2 6 8 2 ,2 2

590

1987

8 2 ,2 2

kW h/jaar

€/jaar

6 0 3 .5 5 3 3 8 9 .6 0 8 3 0 4 .2 2 5 1 4 4 .9 2 6 1 0 6 .6 5 8 4 3 .7 7 0

7 1 0 .7 9 1 4 5 8 .8 3 2 3 7 6 .1 4 3 1 7 1 .6 7 2 1 2 6 .3 4 2 4 6 .0 7 4

2 9 .2 1 3 ,5 1 1 8 .8 5 8 ,0 0 1 5 .4 5 9 ,4 6 7 .0 5 5 ,7 0 5 .1 9 2 ,6 4 1 .8 9 3 ,6 3

4 2 4 .9 1 8 1 7 7 .0 7 3

5 0 0 .4 1 7 2 1 8 .9 3 2

2 0 .5 6 7 ,1 4 8 .9 9 8 ,1 2

5 7 2 .4 1 8

2 3 .5 2 6 ,3 8

Blankedale 1 C e n t r a le - k e t e l 1 C e n t r a le - k e t e l 2 C e n t r a le - k e t e l 3 O nderho ud P e r s o n e e ls d ie n s t C o n d . k e t e l a d m in is t r a t ie Blankedale 3 B la n k e d a le 3 B la n k e d a le 3 Gebouw Delta D e lt a TOTAAL

5 3 .1 0 0

4 6 3 .2 8 9

295.141

2.658.021

3.181.620 130.764,58

tabel J11: overzicht huidige ketels Overzicht van eventuele andere verwarmingssystemen: -

warmtepompen

-

stralingsverwarming

-

elektrische toestellen

-

…..

Besparingsmogelijkheden Condensatieketels Een belangrijke besparingsmogelijkheid ligt hier in het vervangen van de huidige verwarmingsketel door een condensatieketel. Condensatietechnologie biedt een efficiënte manier om stookolie of aardgas via verbranding om te zetten in nuttige warmte doordat condensatie van rookgassen doelbewust wordt nagestreefd. De latente warmte die in de waterdamp van de rookgassen zit, kan op die manier nuttig aangewend worden. De theoretische warmtewinst dankzij de condensatie van de waterdamp in de rookgassen bedraagt bij stookolie 6% en bij aardgas zelfs 11%. Zonder condensatie

Met condensatie

24. theoretisch

26. theoretisch


25. praktisch


praktisch

37

Stookolie

27. 100%

28. 93%

29. 106%

30. 100%

Gas

31. 100%

32. 93%

33. 111%

34. 104%

tabel J12: vergelijking van verbrandingsrendementen Een condensatieketel kan probleemloos op de meeste verwarmingssystemen worden aangesloten. Zelfs een combinatie met aangepaste convectoren is mogelijk. Condensatie vindt plaats bij lagetemperatuurverwarmingssystemen. Om echt het allerzuinigst te verwarmen kunt u dus het best de temperatuur van het ketelwater zo laag mogelijk houden. Bijvoorbeeld: 70 °C voor het CV-water naar de radiatoren en 50 °C voor het retourwater van de radiatoren naar de ketel. In de tussenseizoenen zullen de warmteafgiftesystemen nog voldoende warmte afgeven bij een lage keteltemperatuur om het gebouw te verwarmen. Gedurende deze periode kan het maximale voordeel uit de condensatieketel gehaald worden, wat een besparing tot 11% betekent op het gasverbruik. Tijdens de koudste periode zal de ketel echter een hogere temperatuur moeten aanhouden om voldoende warmte in het gebouw te kunnen afgeven. Dit vermindert het rendement van de ketel. Toch zal een condenserende ketel in alle omstandigheden een hoger rendement halen dan een klassieke of HR-ketel.

Renovatie stookplaatsen De huidige stookketels zijn van het klassieke type (geen hoogrendementsketels) en lopen op het einde van hun levensduur. Veel van de bestaande ketels hebben bovendien een laag aantal vollasturen en zijn daarom overgedimensioneerd, wat hun rendement geen goed doet. Om een optimaal rendement te halen uit een klassieke- of hoogrendementsketel, wordt deze best op 1.250 vollasturen per jaar gedimensioneerd. We bespreken hier de verschillende aandachtspunten voor het plaatsen van een nieuw verwarmingssysteem. In geen geval mag men deze installatie zonder meer vervangen door een nieuwe installatie met hetzelfde vermogen. Oudere installaties zijn meestal overgedimensioneerd, wat hun rendement niet ten goede komt. Een verdere studie zal noodzakelijk zijn om de technische en economische aspecten van deze maatregel te onderzoeken. De volgende stappen dienen genomen te worden bij de renovatie:

Stap 1: Berekening van het ketelvermogen We kunnen stellen dat een degelijke en gedetailleerde berekening van de warmtebalans nodig is voor het plaatsen van een nieuwe installatie. Een overdimensionering van de verwarmingsketel heeft twee nadelen: overbodige extra investeringskosten én een lager seizoensrendement van de ketel.

Stap 2: Keuze van warmteproductie Een condenserende gasketel voor de basislast is het meest aan te bevelen. Dergelijke ketels vergen een grotere investering dan een HR-ketel maar hebben een seizoensrendement dat merkelijk hoger is. Een HRketel in cascade kan bijspringen indien de vraag naar warmte te groot wordt.

Stap 3: Ontwerp van de sturing Het moet mogelijk zijn de keteltemperatuur te kunnen regelen in functie van de gevraagde kringtemperaturen. We raden aan om een geïntegreerde ketel- en kringsturing te installeren. Deze regeling moet de volgende functies hebben: een cascaderegeling (indien meerdere ketels), een weersafhankelijke regeling van de watertemperatuur, een auto-adaptieve start-stopoptimalisering, een pompsturing, een tijdprogramma en een stookgrens.



38

Stap 4: Hydraulische optimalisering Het is belangrijk de kringen, pompen, leidingen en radiatoren te dimensioneren volgens de warmtebehoefte. Voor de kringen die een variabel debiet hebben, moet men bij voorkeur circulatiepompen gebruiken met ingebouwde elektronische toerentalregeling. Indien enkele kranen dichtgaan, dan zal de pomp automatisch zijn toerental terugregelen zodat de druk over de pomp steeds constant blijft. Door de plaatsing van toerentalgeregelde pompen en een pompsturing wordt een belangrijke besparing gerealiseerd op het elektriciteitsverbruik. De uiteindelijke besparing is sterk afhankelijk van de grootte van de pomp en van het aantal draaiuren per jaar. Het is ook niet nodig om steeds alle ketels te vervangen om een beter globaal rendement te verkrijgen. In stookruimten met meerdere ketels kan één ketel worden vervangen door een condensatieketel met een voldoende modulatiebereik. De sturing van de verwarming moet dan deze ketel gebruiken in basislast en enkel voor de pieklasten de klassieke ketel bijschakelen. Op deze manier wordt het grootste deel van de warmtevraag door de condensatieketels opgewekt. kW

bouwj. h-vollast h-deellast vollast/jaar stookolie/

nuttige

kW h/jaar

€/jaar

3 8 .8 3 1 2 5 .0 6 6 6 9 .5 7 3 1 4 .1 5 2 1 0 .4 1 5 4 .2 7 4

3 5 5 .4 4 1 2 2 9 .4 4 5 7 1 2 .5 0 0 1 4 4 .9 2 6 1 0 6 .6 5 8 4 3 .7 7 0

4 1 8 .5 9 4 2 7 0 .2 1 2 7 5 0 .0 0 0 1 5 2 .5 5 4 1 1 2 .2 7 2 4 6 .0 7 4

1 7 .2 0 4 ,2 3 1 1 .1 0 5 ,7 3 3 0 .8 2 5 ,0 0 6 .2 6 9 ,9 7 4 .6 1 4 ,3 8 1 .8 9 3 ,6 3

Blankedale 1 C e n t r ale - k e t e l 1 C e n t r ale - k e t e l 2 Condensatieketel Condensatieketel Condensatieketel C o n d . k e t e l a d m in is t r a t ie

950 590

jar e n 9 0 jar e n 9 0 750 150 110

8 6 ,2 6 8 6 ,2 6 -

8 4 ,9 1 8 4 ,9 1

441 458

95 95 95 9 5 ,0 0

1.000 1 .0 1 7 1 .0 2 1

750 350

1988

8 2 ,2 2

95 8 0 ,8 8

750 239

5 2 .1 8 0 7 .7 5 5

5 3 4 .3 7 5 6 7 .6 1 7

5 6 2 .5 0 0 8 3 .6 0 1

2 3 .1 1 8 ,7 5 3 .4 3 5 ,9 9

550

-

-

95

887

4 5 .2 3 9

4 6 3 .2 8 9

4 8 7 .6 7 3

2 0 .0 4 3 ,3 5

267.484

2.658.021

Blankedale 3 Condensatieketel B la n k e d a le 3 Gebouw Delta Condensatieketel TOTAAL

2.883.480 118.511,04

tabel J13: voorstel nieuwe condensatieketels



39

Optie 1: Vervangen oudste ketel in centrale stookplaats Condensatieketel (stookolie in centrale stookplaats) Investeringskost

37.700,00 €


0 ,0 0 € 0 ,0 0 € 0 ,0 0 €

N etto investering

37.700,00 €

B e s p a r in g a a r d g a s B e s p a r in g s t o o k o lie B e s p a r in g e le k t r ic it e it A n d e r e b e s p a r in g e n

0 1 0 6 .9 5 9 0 0 ,0 0


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

k W h / ja a r k W h / ja a r k W h / ja a r € / ja a r

jaarlijks 4 .6 1 5 ,8 1 4 .8 4 6 ,6 0 5 .0 8 8 ,9 3 5 .3 4 3 ,3 7 5 .6 1 0 ,5 4 5 .8 9 1 ,0 7 6 .1 8 5 ,6 2 6 .4 9 4 ,9 0 6 .8 1 9 ,6 5 7 .1 6 0 ,6 3

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

3 3 .0 8 4 ,1 9 2 8 .2 3 7 ,6 0 2 3 .1 4 8 ,6 7 1 7 .8 0 5 ,3 0 1 2 .1 9 4 ,7 5 6 .3 0 3 ,6 8 1 1 8 ,0 6 6 .3 7 6 ,8 4 1 3 .1 9 6 ,4 9 2 0 .3 5 7 ,1 2

€ € € € € € € € € €


7 ,0 j a a r 14 % 15 %

De kost voor deze ingreep werd geschat op 37.700euro (35.000euro voor de aanschaf van de ketel en 60 werkuren aan 45euro/uur). Voor de installatie van een condenserende gasketel kan u via de netbeheerder EANDIS een premie van 9 euro/kW (geïnstalleerd vermogen) bekomen. Contactgegevens over verwarmingsspecialisten en info over premies bij vervanging van stookketels op stookolie kan u vinden op www.informazout.be.

Plaatsen van plafondventilatoren Bij hoge bedrijfsruimten zoals in de productiehal, hoopt een grote hoeveelheid warme lucht zich ter hoogte van het dak op. Een destratificator zorgt ervoor dat deze warme lucht opnieuw naar de werkzone wordt getransporteerd. Dit gebeurt door een axiaalventilator, die meestal op een hoogte van 6 tot 12 m wordt opgesteld, en de warme lucht, geproduceerd door de warmeluchtgeneratoren, opnieuw naar beneden drukt. Een instelbare thermostaat zorgt ervoor dat de ventilator in werking treedt als de temperatuur bovenaan de ruimte te hoog oploopt. Aangezien het dak van de garagehal minder goed geïsoleerd is, zijn de AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


40

warmteverliezen doorheen het dak belangrijk. Bij de huidige toestand van het dak bedraagt het besparingspotentieel vermoedelijk ongeveer 20 %.

Stralingsverwarming in atelier Stralingsverwarming op aardgas is energetisch de meest interessante verwarming in magazijnen waarvan de poorten geregeld geopend worden, met een lagere isolatiegraad of waar alleen op vaste plaatsen gewerkt wordt. De temperatuur van de omgevingslucht stijgt nagenoeg niet omdat de warmte rechtstreeks overgedragen wordt aan de gebruikers (= straling). Enkel duidelijk afgelijnde zones worden verwarmd waarbij de temperatuur in elke zone automatisch gecontroleerd en aangepast kan worden. Stralingsverwarming wordt gekenmerkt door een laag energieverbruik, een geluidsloze werking en een hoog comfortgevoel (geen storende tochtverschijnselen en ook geen opwaaiend stof). Stralingsverwarming lijkt de ideale methode om de nieuwe hal te verwarmen. Deze techniek heeft als bijkomend voordeel dat de verwarming in delen kan worden aangeschakeld: indien bv in één helft van de hal niet meer gewerkt wordt, kunnen de stralers daar worden uitgeschakeld. Stralingsverwarming nieuw gedeelte hal Investeringskost

14.400,00 €


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0 ,0 0 € 1 3 1 ,0 4 € 3 .6 0 0 ,0 0 € 10.668,96 € 5 7 .4 5 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r jaarlijks 2 .2 3 1 ,9 5 2 .3 4 3 ,5 4 2 .4 6 0 ,7 2 2 .5 8 3 ,7 6 2 .7 1 2 ,9 4 2 .8 4 8 ,5 9 2 .9 9 1 ,0 2 3 .1 4 0 ,5 7 3 .2 9 7 ,6 0 3 .4 6 2 ,4 8

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

8 .4 3 7 ,0 1 6 .0 9 3 ,4 7 3 .6 3 2 ,7 5 1 .0 4 9 ,0 0 1 .6 6 3 ,9 5 4 .5 1 2 ,5 4 7 .5 0 3 ,5 6 1 0 .6 4 4 ,1 3 1 3 .9 4 1 ,7 3 1 7 .4 0 4 ,2 1

€ € € € € € € € € €


4 ,5 j a a r 22 % 25 %

De kost voor het plaatsen van de direct gasgestookte stralingspanelen wordt geschat op 100euro/kW, waarbij er een vermogen van 100W/m² vloeroppervlakte voorzien wordt. De besparing op de stookkosten worden geschat op 20% t.o.v. de huidige situatie (beperkte isolatie in het dak en de muren). AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


41

De investering komt in aanmerking voor de verhoogde investeringsaftrek (in verhouding tot de besparing hier gerekend aan 20%). EANDIS geeft een premie tot 25euro/kW voor stralingstoestellen, met een maximum van 3.750euro per aanvraag.

Frequentiegestuurde circulatiepompen Voor de CV-waterdistributie van de site zijn enkele tientallen circulatiepompen nodig. Indien we hun totaal vermogen schatten op 20 kW en het aantal draaiuren op 5.000, betekent dit een jaarlijks energieverbruik van 100.000 kWh of 12.700euro. Doorgaans zijn deze pompen overgedimensioneerd om toch maar zeker voldoende warm water naar de warmteafgifte-elementen te sturen. Ook gebeurt de dimensionering steeds voor de situatie waarbij de kranen van alle radiatoren en warme-lucht blazers volledig open staan. In het tussenseizoen is het gevraagde debiet veel lager (radiatoren op een lage stand) en circuleert het ketelwater onnodig snel. Frequentiegestuurde circulatiepompen meten continu de leidingdruk op hun perszijde en passen hun pompdebiet continu aan om een van te voren ingestelde druk aan te houden. Indien er kranen worden dichtgedraaid, zal het toerental van deze pompen zakken en daalt het energieverbruik proportioneel. Door de kost van deze pompen is het niet steeds rendabel om de pomp zonder meer te vervangen. Voor een bestaande situatie is de terugverdientijd sterk afhankelijk van de variatie van het waterdebiet. Terugverdientijden voor vervanging zijn doorgaans hoger dan 4 jaar. Bij nieuwbouw of ketelruimterenovatie is de terugverdientijd beduidend korter en is het meestal aangewezen om voor frequentiegestuurde pompen te kiezen.

Isoleren leidingen Volgende leidingen kunnen best geïsoleerd worden: Verwarmingsleidingen die geen deel uitmaken van het beschermd volume van het gebouw Verwarmingsleidingen in technische lokalen, technische kokers en valse plafonds Verwamingsleidingen die doorheen lokalen gaan voorzien van een klimaatregelingssysteem Een eerste schatting van warmteverlies van een niet-geïsoleerde buis, kan bekomen worden door toepassen van onderstaande formule: Waarbij

= warmte-overgangscoëfficiënt = 8 (W/m²/K) du = buitendiameter (m) L = buislengte (m) ∆Tomg = temperatuurverschil leidingwater – omgeving

Voorbeeld: een niet-geïsoleerde leiding met buitendiameter 20mm waarin water wordt getransporteerd van 75°C in een ruimte van 25°C heeft dus een verlies van 50W bij een leidinglengte van 2m. Bij 5.000 vollasturen per jaar wordt het jaarverlies warmte 250kWh. Het jaarverlies aan brandstof bedraagt dan 300kWh (rendement 85%).

Beperken warmteverliezen Het overzicht van de warmteverliezen toont duidelijk aan dat eventuele besparingen in het dak en de ramen gezocht dienen te worden. De na-isolatie van muren en vloeren is technisch zeer moeilijk.

Optie 1: renovatie dak burelen Voor de renovatie van het dak werd de kost geschat van een nieuwe laag isolatie + het aanbrengen van een nieuwe dakdichting (koud dak). AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


42

Isolatie dak burelen (15cm X PS) Investeringskost

18.675,00 €


0 ,0 0 € 2 8 3 ,2 4 € 2 .2 8 2 ,5 0 €

N etto investering

16.109,26 €


1 1 3 .0 0 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r


jaarlijks

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

4 .3 9 0 ,0 5 4 .6 0 9 ,5 5 4 .8 4 0 ,0 3 5 .0 8 2 ,0 3 5 .3 3 6 ,1 3 5 .6 0 2 ,9 4 5 .8 8 3 ,0 9 6 .1 7 7 ,2 4 6 .4 8 6 ,1 0 6 .8 1 0 ,4 1

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

1 1 .7 1 9 ,2 1 7 .1 0 9 ,6 6 2 .2 6 9 ,6 3 2 .8 1 2 ,4 0 8 .1 4 8 ,5 3 1 3 .7 5 1 ,4 7 1 9 .6 3 4 ,5 6 2 5 .8 1 1 ,8 0 3 2 .2 9 7 ,9 1 3 9 .1 0 8 ,3 1

€ € € € € € € € € €


3 ,5 j a a r 29 % 32 %

U kan rekenen op de volgende subsidies: via de netbeheerder EANDIS/INFRAX: 4euro/m² met een maximum van 2.500euro; via de verhoogde investeringsaftrek: 14,5% bruto van de investering in isolatie.



43

Optie 2: renovatie dak oud gedeelte werkplaats Isolatie oud gedeelte dak (10cm X PS) Investeringskost

21.000,00 €

Premies - e c o lo g ie p r e m ie - v e r h o o g d e in v e s t e r in g s a ft r e k - R E G - p r e m ie N etto investering

0 ,0 0 € 3 5 8 ,3 1 € 4 .4 3 5 ,0 0 € 16.206,69 €

B e s p a r in g a a r d g a s B e s p a r in g e le k t r ic it e it A n d e r e b e s p a r in g e n Besparingen ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r ja a r

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8 9 .7 0 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r jaarlijks 3 .4 8 4 ,8 5 3 .6 5 9 ,0 9 3 .8 4 2 ,0 4 4 .0 3 4 ,1 4 4 .2 3 5 ,8 5 4 .4 4 7 ,6 4 4 .6 7 0 ,0 3 4 .9 0 3 ,5 3 5 .1 4 8 ,7 0 5 .4 0 6 ,1 4

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

1 2 .7 2 1 ,8 4 9 .0 6 2 ,7 6 5 .2 2 0 ,7 1 1 .1 8 6 ,5 7 3 .0 4 9 ,2 8 7 .4 9 6 ,9 2 1 2 .1 6 6 ,9 5 1 7 .0 7 0 ,4 8 2 2 .2 1 9 ,1 8 2 7 .6 2 5 ,3 2

€ € € € € € € € € €


4 ,3 j a a r 23 % 26 %

Afzonderlijke ketel voor de productie van sanitair warm water Momenteel staat de verwarmingsketel in voor de productie van sanitair warm water. Hierdoor dient deze ketel ook tijdens de zomermaanden op temperatuur te blijven om inwendige condensatie en corrosie te vermijden. Dit zorgt voor een energieverbruik van ongeveer 150.000 kWh buiten het stookseizoen. Indien het sanitair warm water wordt opgewekt door een kleine, condenserende gaswandketel, kan dit verbruik herleid worden tot enkele duizenden kWh (het verbruik van een gemiddeld gezin aan sanitair warm water bedraagt bv. slechts 3.500 kWh).



44

A fzonderlijke ketel voor sanitair warm water Investeringskost

7.500,00 €


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0 ,0 0 € 3 4 1 ,2 5 € 6 7 5 ,0 0 € 6.483,75 € 1 5 0 .0 0 0 k W h / j a a r 0 k W h / ja a r 0 ,0 0 € / j a a r jaarlijks 5 .7 9 8 ,0 0 6 .0 8 7 ,9 0 6 .3 9 2 ,2 9 6 .7 1 1 ,9 1 7 .0 4 7 ,5 0 7 .3 9 9 ,8 8 7 .7 6 9 ,8 7 8 .1 5 8 ,3 6 8 .5 6 6 ,2 8 8 .9 9 4 ,6 0

€ € € € € € € € € €

cumulatief -

6 8 5 ,7 5 5 .4 0 2 ,1 4 1 1 .7 9 4 ,4 4 1 8 .5 0 6 ,3 4 2 5 .5 5 3 ,8 4 3 2 .9 5 3 ,7 2 4 0 .7 2 3 ,5 9 4 8 .8 8 1 ,9 5 5 7 .4 4 8 ,2 4 6 6 .4 4 2 ,8 3

€ € € € € € € € € €


1 ,2 j a a r 83 % 94 %

De investering komt in aanmerking voor de verhoogde investeringsaftrek (in verhouding tot de besparing hier gerekend aan 100%).

Samenvatting Er zijn duidelijk enkele interessante besparingsmogelijkheden op het vlak van verwarming en isolatie. Het is wel belangrijk te vermelden dat vele van deze voorstellen elkaar (voor een deel) uitsluiten. Zo is er voor de hoge hal de keuze tussen destratificatoren en stralingspanelen. Beide alternatieven zijn feitelijk een oplossing voor hetzelfde probleem (warme lucht tegen het plafond). Een combinatie van beiden heeft dus in principe weinig zijn. Ook zal de isolatie van het dak of het plaatsen van plafondventilatoren/stralingspanelen een invloed hebben op het vermogen van de verwarmingsketel. Het lijkt aangewezen om investeringen te laten voorafgaan door een één-thema audit, waarbij de ingrepen correct worden gedimensioneerd (vermogen ketel, sturing ketel, vermogen circulatiepompen, vermogen stralingspanelen, warmteverlies, …). Bij deze audit wordt dan best ook geëvalueerd of de resterende warmelucht blazers niet best vervangen worden door direct gasgestookte toestellen.



45

13.

WARMTEKRACHTKOPPELING Bij het bekijken van de jaarlijkse verbruiken van het bedrijf valt meteen op dat wkk een interessante besparingsoptie zou kunnen zijn. In hetgeen volgt wordt beknopt nagegaan of zo’n installatie economisch haalbaar is. Het spreekt voor zich dat in geval van interesse er een grondiger studie nodig is. Door de installatie van een warmtekrachtkoppeling kan er terzelfder tijd zowel warmte als elektriciteit aangemaakt worden door het verbranden van aardgas, stookolie of diesel. Een wkk-installatie wordt best gedimensioneerd op de warmtevraag, en wel deze warmtevraag die garant staat voor een maximaal aantal draaiuren van de wkk-motor. Hier nemen we als uitgangspunt een stookoliebehoefte van 1.200.000 kWh/jaar. Het in aanmerking komend jaarlijks energieverbruik van het bedrijf is dus: 

stookolie:

1.200.000 kWh



elektriciteit:

1.200.000 kWh

In de berekeningen die volgen, wordt uitgegaan van een warmtebehoefte van 1.020.000 kWh per jaar (met een ketelrendement van ± 85% betekent dit een warmteverbruik of –aankoop van 1.200.000 kWh/jaar) Gesteld dat de wkk 3.000 uren per jaar zou draaien, betekent dit een gemiddeld thermisch vermogen van 340 kW, of een elektrisch vermogen van ± 256 kWe. Warmtekrachtkoppeling met dieselmotor van 250 kWe Het dimensioneren van de wkk op de warmtebehoefte impliceert een elektriciteitsproductie van 256 kW x 3.000u x 0,96 (motorrendement) of ± 737.500 kWh per jaar (zie excelschema in bijlage), hetgeen ongeveer 500.000 kWh minder is dan de eigen elektriciteitsbehoefte. Het verschil moet worden gekocht via het net. In onderstaand schema worden kosten en baten berekend voor de situatie zonder en met wkk. In het eerste geval gebeurt alles via het net, in het tweede wordt de energie opgewekt met een dieselmotor. De rendementen van deze motor worden geschat op 34% voor de productie van elektriciteit en 47% voor de productie van warmte. De energieprijzen werden gesteld op: 

stookolie:



elektriciteit:

4,90 ct/kWh 13,03 ct/kWh

1. Aankoop via het net (of productie via ketel) De totale energiekost bedraagt in dit geval: elektriciteit:

1.200.000 kWh x 13,03 ct/kWh

= 135.600 euro/jaar

aardgas:

1.200.000 kWh x

= 58.800 euro /jaar

TOTAAL:

4;90 ct/kWh

194.400 euro /jaar

De primaire energiebehoefte, of de energie nodig voor het dekken van de warmte- en elektriciteitsbehoefte van het bedrijf bedraagt ± 3.381.800 kWh. Dit is de stookoliebehoefte (niet de warmtebehoefte, maar de aankoop van stookolie, plus de elektriciteitsbehoefte gedeeld door 0,55.



46

2. Productie met dieselmotor De primaire energiebehoefte met wkk bedraagt 2.170.200 voor de wkk zelf en 462.100/0,55 of 840.200 kWh voor de resterend aan te kopen elektriciteit. Samen dus ongeveer 3.010.400 kWh. De kosten/baten bedragen in dit geval: aankoop diesel:

2.170.200 kWh x 4,90 ct/kWh =

aankoop elektriciteit: 476.596 kWh x 13,03 ct/kWh =

106.340 euro /jaar 60.200 euro/jaar

Hierbij moeten nog onderhoudskosten, ongeveer 0,4 ct/kWhe of ± 2.950 euro/jaar worden geteld. Dit brengt de totale kosten op 169.500 euro /jaar. De besparing door het installeren van warmtekrachtkoppeling met een dieselmotor bedraagt dus 194.400 euro – 169.500 euro = 24.900 euro /jaar.

3. Investering en terugverdientijd De aankoop en installatiekosten bedragen voor grotere motoren ongeveer 500 euro per kWel. In dit geval dus 256 x 500 euro of 128.000 euro. Via het systeem van wkk-certificaten (per 1.000 kWh besparing op de primaire energie wordt door de Vlaamse Overheid een certificaat toegekend, waarvan de marktprijs momenteel ongeveer 30 euro bedraagt) zou er jaarlijks 11.150 euro kunnen gerecupereerd worden. De primaire energiebesparing bedraagt immers ongeveer 370.000 kWh/jaar. De terugverdientijd bedraagt m.a.w. ± 3,5 jaar.

Besluit Uit bovenstaande berekening blijkt in ieder geval dat het plaatsen van een wkk-éénheid een haalbare kaart is. Evenwel moeten er voor het nemen van een definitieve beslissing nog een paar zaken goed bekeken worden. We stellen dan ook voor om het advies in te winnen van een onafhankelijk expert inzake wkk (die niet gebonden is aan een leverancier). In een offertevraag naar deze adviseurs dient zeker om duidelijkheid verzocht te worden inzake de volgende elementen: Brandstofkeuze: aardgas/diesel Investeringskost Installatie- en onderhoudskosten Rendementen van de installatie (in bovenstaande gesteld op 47% en 34%) Voor deze studie kan u een beroep doen op een tegemoetkoming via het Agentschap Ondernemen. Deze bedraagt 2/3e van de studiekost met een maximum van 3.000 euro.



47

14.

KANTOORAPPARATUUR In sommige bedrijven komt een groot deel van het elektriciteitsverbruik op rekening van computers en kantoorapparatuur (tot soms 25 à 30%).

Inventarisatie PC PC Se r v e r s A S4 0 0 T a p e b a c k u p d e v ic e s D is k a r r a y s B la d e c e n t e r s K le in e s w it c h e s , r o u t e r s F ir e w a lls B - T e le c o m B e lg a c o m T e le fo o n c e n t r a le F a x e n / p r in t e r s TOTAAL

#

W

100 100 74 1 2 4 1 20 13 3 1 1 30

250 250 450 7 .5 0 0 1 .0 0 0 2 .0 0 0 2 .0 0 0 100 300 250 300 500 150

kW totaal benutting u/dag u/jaar kW h/jaar 2 5 ,0 0 2 5 ,0 0 3 3 ,3 0 7 ,5 0 2 ,0 0 8 ,0 0 2 ,0 0 2 ,0 0 3 ,9 0 0 ,7 5 0 ,3 0 0 ,5 0 4 ,5 0

0 ,6 0 ,6 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 ,3

114,75

10 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24

2 .5 0 0 6 .0 0 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0 8 .7 6 0

€/jaar

3 7 .5 0 0 9 0 .0 0 0 1 1 6 .6 8 3 2 6 .2 8 0 7 .0 0 8 2 8 .0 3 2 7 .0 0 8 7 .0 0 8 1 3 .6 6 6 2 .6 2 8 1 .0 5 1 1 .7 5 2 1 1 .8 2 6

3 .5 7 3 ,7 5 8 .5 7 7 ,0 0 1 1 .1 1 9 ,9 1 2 .5 0 4 ,4 8 6 6 7 ,8 6 2 .6 7 1 ,4 5 6 6 7 ,8 6 6 6 7 ,8 6 1 .3 0 2 ,3 3 2 5 0 ,4 5 1 0 0 ,1 8 1 6 6 ,9 7 1 .1 2 7 ,0 2

350.442

33.397,12

tabel Q14: berekening huidige kosten van de kantoorapparatuur Het berekend verbruik komt neer op 350.442 kWh/jaar. De huidige kost (33.397 euro/jaar) maakt hierdoor 26% uit van de totale elektriciteitsfactuur. Omdat in het kantoorgebouw 75 servers aanwezig zijn die 24h/24h draaien, ligt het verbruik hier zeer hoog. Volgens de verkregen informatie blijven vele van 200 PC’s dag en nacht draaien.

Besparingsmogelijkheden PC’s ’s nachts uitzetten Door het invoeren van richtlijnen voor het personeel aangaande het PC-gebruik, kan verkregen worden dat alle PC’s zowel ’s nachts als tijdens het weekend uitgeschakeld worden. Dit kan een jaarlijkse besparing opleveren van 52.500 kWh of 5.153 euro.

Energielabels Voor de toestellen die niet uitgeschakeld kunnen worden, is interessant om bij aankoop van deze apparatuur rekening te houden met het energieverbruik ervan. Het hanteren van een energielabel maakt het voor de koper eenvoudiger. Het voornaamste label dat wordt toegepast bij de verkoop van computers is het Amerikaanse 'Energy Star'. Het wordt toegekend door het EPA (Environmental Protection Agency) aan apparatuur die beschikt over de mogelijkheid om automatisch terug te schakelen naar een stand-by verbruik van 30 Watt of minder indien ze een aantal minuten niet wordt gebruikt. Ook mogen fabrikanten het 'Energy Star'- label gebruiken voor printers die kunnen overschakelen naar een lager stroomgebruik als ze een bepaalde periode niet gebruikt worden. Hetzelfde geldt voor faxtoestellen en fotokopieerapparaten. Deze laatste gebruiken immers dikwijls nog aanzienlijke hoeveelheden energie als ze zijn uitgeschakeld maar nog aangesloten zijn op het net. 'Energy Star' vereist tevens dat bij kopieerapparaten met hoge snelheden dubbelzijdig kopiëren de standaardinstelling is. Dergelijke eisen worden regelmatig aangescherpt en zijn terug te vinden op het internet: www.energystar.gov. AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


48

Informatie over andere labels is terug te vinden op www.energylabel.org.

Powermanagement Een belangrijke verbetering die op vlak van energieverbruik bij computers werd ingevoerd is het zgn. 'powermanagement'. Systeemonderdelen worden automatisch uitgeschakeld als een het apparaat niet actief wordt gebruikt. In veel kantoren is deze mogelijkheid bij allerhande apparatuur wel aanwezig, maar wordt er geen gebruik van gemaakt. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat deze functie bij de installatie niet in werking is gesteld. Vooral bij minder recente toestellen is het vaak de bedoeling dat de automatiseerder die functie zelf installeert.

Verbruik van kantoorapparatuur in verschillende werkingsstanden Niet alleen bij het actief gebruik van een toestel wordt er energie verbruikt, ook in andere werkingsstanden is er een afname van elektriciteit. In onderstaande tabel wordt duidelijk gemaakt dat ook in deze andere werkingsstanden het energieverbruik van een computer niet verwaarloosbaar is. Stand-by

Screensaver (schermbeveiliging)

g

37. gedeeltelijk uitgeschakeld

38. schakeld

39. geen functies in werking

40. v rijwel geen functies in werking

41. deel van de functies werkt

42. deel van de functies werkt

43. 0 of zeer weinig

44. 0 Watt

45. 45 Watt

46. gee n besparing 160 Watt

Uit-stand

Slaapstand

aan/uit

35. uitgeschakeld

36. edeeltelijk uitgeschakeld

werking energieverbruik

2

inge

(bron: www.milieucentraal.nl)

Elektrische apparaten Wat betreft toestellen zoals microgolfovens, vaatwasmachines, koelkasten, diepvriezers enz. kan gesteld worden dat nieuwe energiezuinige toestellen (label A) tot 40 % minder energie verbruiken dan gelijkaardige, oudere elektrische toestellen. Bij vervangingsinvesteringen wordt aangeraden om steeds te opteren voor elektrische toestellen met minstens label A. De energiebesparing op drank- of snoepautomaten bestaat uit het verwijderen van de TL-verlichting in de toestellen (= interne warmtebron) waardoor de koelcompressor van de automaten aanzienlijk minder zal moeten functioneren. Het energieverbruik van de automaten kan hierdoor tot om en bij de 50 % gereduceerd worden. Verder kunnen de automaten voorzien worden van een programmeerbare schakelklok zodat zij uitsluitend kunnen functioneren tijdens de bedrijfsuren



49

15.

MOBILITEIT

Inleiding Ook het brandstofverbruik van de bedrijfsvoertuigen heeft een belangrijke impact op de broeikasgasuitstoot van de onderneming. In dit hoofdstuk willen we daarom nagaan of er interessante besparingsmogelijkeden zijn zowel op economisch als op ecologisch vlak. We doen dit op basis van de beschikbare data over de vloot van uw bedrijf (personenwagens, bestelwagens, vrachtwagens en bussen). We maken hierbij gebruik van de methologie van de FleetTool, een tool ontwikkeld door VITO, om een inschatting te maken van de milieuimpact en de kosten voor de ganse vloot en voor de verschillende bedrijfsvoertuigen. Op basis van de verbruiksgegevens kan ook de Ecoscore van de individuele bedrijfsvoertuigen en de hele vloot berekend worden. Deze Ecoscore geeft een schatting van de milieprestatie van het voertuig door niet alleen CO2-uitstoot, maar ook luchtvervuiling (bv. door fijn stof en stikstofoxiden, met impact op de mens en ecosystemen) en geluidsoverlast in rekening te brengen. Aan elk voertuig kan een ecoscore toegekend worden tussen 0 en 100. Hoe dichter een voertuig de 100 benadert, hoe milieuvriendelijker het is. In bijna alle categoriën van voertuigen kan men nieuwe voertuigen vinden met een ecoscore hoger dan 65. De ecoscore wordt over het algemeen aanzienlijk verhoogd door het verbruik te verlagen, een dieselvoertuig uit te rusten met roetfilter of een benzinevoertuig uit te rusten met LPG-installatie.

Inventaris van de bedrijfsvoertuigen Bedrijfsvoertuigen voertuig

Type

dienstwagen bestelwagen

personenwagen N1 Class II

Eerste brandstof euronorm registratie datum Diesel

Euro5

20130101

km/jr 15.000 15.000

TOTAAL

CO 2uitstoot (g/km) 190

werkelijk verbruik (l, kg/100km)

Emissies CO2 (ton/jr)

4,5 7,3

1,8 2,9 4,70

brandstof Ecoscore kost (€/jr) 932 1.512

60 62

2.444

61

De het brandstofverbruik van de bedrijfsvoertuigen kost jaarlijks 17.564 euro en is goed voor 35.7 ton CO2uitstoot per jaar. De gemiddelde Ecoscore van de vloot bedraagt 61. Dit is een relatief lage ecoscore.

Besparingsmogelijkheden Roetfilter voor dieselwagens LPG-installatie voor benzinewagen Aankoop elektrische wagen …

Steunmaatregelen Vergroening van de verkeersbelastingen Sinds 1 maart 2012 wordt, voor voertuigen ingeschreven in het Vlaams Gewest, de BIV berekend aan de hand van de milieuparameters van de wagen: de CO2-uitstoot, de Euronorm, de brandstof en de leeftijd van de wagen. Voor LPG, aardgaswagens en wagens uitgerust met een roetfilter wordt een korting berekend. AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


50

Elektrische en plug-in hybride voertuigen zijn vrijgesteld (hiervoor hoef je geen BIV te betalen). Meer info vind je op: http://www.lne.be/themas/milieu-en-mobiliteit/milieuvriendelijke-voertui... . Om te weten hoeveel BIV je moet betalen, kan je gebruik maken van een simulatietool: https://belastingen.fenb.be/vfp-portal-pub2-web/simulatieVerkeersbelasti... . Roetfilterpremie De Vlaamse overheid geeft een premie voor het installeren van een half-open roetfilter in een bestaande oudere dieselauto of diesel bestelwagen van milieuklasse Euro 3 en Euro 4. U krijgt tot €600 van de totale kosten terugbetaald. Meer info via: www.vlaanderen.be/roetfilter . Voordeel alle aard bedrijfswagens Een voordeel van alle aard is een voordeel dat een onderneming toekent aan een personeelslid of aan één van zijn leidinggevenden (b.v. een bedrijfswagen). Deze voordelen van alle aard worden beschouwd als een beroepsinkomst. De werknemer die dit voordeel ontvangt, zal dus belasting moeten betalen op het bedrag dat overeenkomt met de waarde van het voordeel van alle aard. Het voordeel alle aard voor het gebruik van een bedrijfswagen voor privédoeleinden is afhankelijk van de CO2 uitstoot van de wagen en van de catalogusprijs. Meer info via volgende 2 links: http://www.fiscus.fgov.be/interfaoifnl/vragen/person-tax/advantages.htm#E1 en http://www.minfin.fgov.be/portail2/nl/themes/transport/vehicles-use.htm#O . Solidariteitsbijdrage bedrijfswagen De sociale bijdrage te betalen door de werkgever op het inkomen in natura dat hij verschaft aan de werknemer onder de vorm van een bedrijfswagen, wordt berekend op basis van de CO2-uitstoot van het voertuig. Deze solidariteitsbijdrage is geldig voor bedrijfsvoertuigen die ook voor andere dan beroepsdoeleinden zijn bestemd, en die de werkgever rechtstreeks of onrechtstreeks ter beschikking stelt van zijn werknemer. Meer informatie via volgende link: http://www.rsz.fgov.be/nl/werkgevers-en-de-rsz/aangiftenbijdragen-en-ve... . Fiscale aftrekbaarheid vennootschapsbelasting De aftrek van kosten van bedrijfswagens varieert tussen 50% en 100% (120% voor elektrische wagens), afhankelijk van de CO2-uitstoot en het brandstoftype. Brandstofkosten zijn tot 75% aftrekbaar. Voor zelfstandigen, vrije beroepers en werknemers die belast worden via de personenbelasting is de fiscale aftrekbaarheid van autokosten en brandstof gelijk aan 75%, ongeacht de CO2-uitstoot.

Besparingstips Beperken van de voertuigkilometers Multimodaal transport Logistieke stromen optimaler laten verlopen Meer info volgt nog… Flanders Logistics-consulenten Onafhankelijk en gratis advies om de totale logistieke kosten van uw bedrijf te verminderen. Contact: Tel. 02 / 553 80 00 E-mail : [email protected] Provinciaal Mobiliteitspunt AGENTSCHAPONDERNEMEN.be


51

Informatie - en adviescentrum voor werkgevers die meer willen weten over duurzaam woon-werkverkeer. De adviseurs van het PMP denken graag mee over het optimaliseren van de mobiliteit naar en rond je organisatie. Provinciaal Mobiliteitspunt Antwerpen Kaat De Koninck en Yves Goossens Koningin Elisabethlei 22 2018 ANTWERPEN tel. (03) 240 51 30 - (03) 240 65 49

[email protected] Provinciaal Mobiliteitspunt Limburg An Reiners en Kris Lenssen Universiteitslaan 1 3500 HASSELT tel. (011) 23 83 21 - (011) 23 83 13

[email protected] Provinciaal Mobiliteitspunt Oost-Vlaanderen Tinneke De Caluwe en Carolina De Winne p/a Provincie Oost-Vlaanderen Woodrow Wilsonplein 2 9000 GENT tel. (09) 267 78 28

[email protected] Provinciaal Mobiliteitspunt Vlaams-Brabant Hans Floré Provincieplein 1 3010 LEUVEN tel. (016) 26 75 44

[email protected] Provinciaal Mobiliteitspunt West-Vlaanderen Katrien Vancraeynest en Sofie Vanhooren Abdijbekestraat 9 8200 BRUGGE tel. (050) 40 35 09 - (050) 40 71 85

[email protected]



52

16.

OVERZICHT STEUNMAATREGELEN Een goed overzicht van alle subsidies die verkrijgbaar zijn bij het uitvoeren van energievriendelijke investeringen, is terug te vinden op de website www.energiesparen.be. Hierna worden beperkt een aantal subsidies besproken. Voor begeleiding van een subsidiedossier kan u altijd opnieuw contact opnemen met het Agentschap Ondernemen.

Federale maatregelen Verhoogde investeringsaftrek: Een onderneming die bij oprichting of uitbreiding een investering uitvoert, kan onder bepaalde voorwaarden een investeringsaftrek verkrijgen. Dit is een fiscaal voordeel waarbij men een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van de investeringen uitgevoerd tijdens het belastbaar tijdperk, mag aftrekken van de belastbare winst. Voor energiebesparende investeringen in vaste activa in België geldt een aftrekpercentage van 14,5 % (inkomsten, aanslagjaar 2014). Onder deze investeringen vallen activa voor een rationeler energiegebruik, voor de verbetering van de industriële processen uit energetische overwegingen en voor de terugwinning van energie in de industrie. Mogelijk in aanmerking komend hiervoor zijn: verbrandings-, verwarmings-, klimatiserings-, en verlichtingsapparatuur; isolatie van leidingen; beperking van ventilatieverliezen; Zonneboiler; warmtepomp

Meer info + aanvraag: Vlaams EnergieAgentschap http://www.energiesparen.be/verhoogdeinvesteringsaftrek/aanvraag

Vlaamse maatregelen Vlaamse ecologiepremie Kleine, middelgrote en grote ondernemingen die bepaalde ecologische beroepsinvesteringen uitvoeren in het Vlaamse Gewest kunnen genieten van de zogenaamde ecologiesteun. Deze investeringssteun geldt voor energiebesparende en milieuvriendelijke investeringen die voorkomen op de limitatieve technologieënlijst. De premie dient aangevraagd te worden voorafgaand aan de investering. De premie geldt niet voor land- en tuinbouw en openbare besturen en vzw's. In aanmerking komen o.a.: warmteterugwinning uit ventilatielucht; warmtepomp; toepassing van natuurlijke koudemiddelen

Aanvraag



53

Agentschap Ondernemen

www.ecologiepremie.be

KMO-portefeuille De KMO-portefeuille is een elektronisch betaalmiddel waarmee ondernemingen een dienstenpakket kunnen aankopen, dat gericht is op het verbeteren van het huidige of toekomstige bedrijfsfunctioneren van de onderneming. Het dienstenpakket wordt verleend door erkende dienstverleners en is opgebouwd rond 6 pijlers: opleiding, advies over ondernemen, technologieverkenning, advies over internationaal ondernemen, strategisch advies en coaching. Een onderneming kan per kalenderjaar tot 15.000 euro subsidie krijgen via de kmo-portefeuille. Daarbovenop kan een onderneming tot 25.000 euro subsidie krijgen voor strategisch advies en coaching. Onderstaand schema geeft het subsidiebedrag en het subsidiepercentage weer per pijler.

Opmerking: Indien een kmo voor begeleiding (coaching) van investeringen rond perslucht, koeling of aanmaak van sanitair warm water een beroep doet op een erkend studiebureau kunnen de begeleidingskosten gesubsidieerd worden voor 75% van het totale bedrag.

Meer info: http://www.agentschapondernemen.be/nieuws/kmo-portefeuille-20

Distributienetbeheerder De distributienetbeheerder EANDIS./INFRAX geeft een premie voor talrijke energiebesparende investeringen. Zie voor een overzicht de website www.energiesparen.be of www.eandis.be of www.infrax.be Voor deze premie komen o.a. in aanmerking: vervangen van de verlichting (relighting) zonneboiler isolatiemaatregelen Meer info: www.eandis.be of www.infrax.be



54

17.

BESLUIT Voor …. zijn er volgens ons enkele haalbare mogelijkheden om te komen tot een besparing op de energiefactuur. Samengevat betreffen de suggesties: Besparing Actie Is o la t ie d a k b u r e le n ( 1 5 c m X P S ) S t r a lin g s v e r w a r m in g n ie u w g e d e e lt e h a l V e r v an g e n v e r w a r m in g sk e t e l A fz o n d e r lijk e k e t e l v o o r s a n it a ir w ar m w at e r V e r v a n g e n k a n t o o r v e r lic h t in g V e r v a n g e n k a n t o o r v e r lic h t in g (ar m at u r e n 2 x 4 0 W )

Besparing Investering

Netto invest.

TVT

IRR

(kW h/jaar)

(€/jaar)

(€)

(€)

(jaar)

(%)

**

1 1 3 .0 0 0

4 .3 9 0 , 0 5

1 8 .6 7 5 ,0 0

1 6 .1 0 9 ,2 6

3 ,4

32

* /?

5 7 .4 5 0

2 .2 3 1 , 9 5

1 4 .4 0 0 ,0 0

1 0 .6 6 8 ,9 6

4 ,4

25

?

5 3 .8 1 7

2 .0 9 0 , 7 7

2 5 .0 0 0 ,0 0

2 1 .1 1 5 ,6 3

8 ,4

12

?

1 5 0 .0 0 0

5 .8 2 7 , 5 0

7 . 5 0 0 ,0 0

6 . 4 8 3 ,7 5

1 ,1

95

* /?

8 .6 0 8

1 .3 0 1 , 1 5

8 . 1 6 0 ,0 0

7 . 4 0 8 ,6 2

5 ,2

21

* /?

1 .7 2 9

2 6 7 ,4 6

1 . 9 8 7 ,5 0

1 . 8 1 0 ,3 7

6 ,1

18

TVT: terugverdientijd IRR: internal rate of return **

prioritair, zeker haalbaar

*

realistische investering

?

onduidelijk, verdere opvolging nodig

!

nadere bestudering gewenst

De berekening van en een toelichting bij de cijfers in bovenstaande tabel staan in de tekst van dit verslag. Het rendement van voorgestelde energiebesparende investeringen werd berekend op basis van de actuele energiekosten.



55

Bijlagen



56



57

Deze energiescan heeft als doel een eerste indicatie te bieden van de mogelijkheden om in uw bedrijf energie te besparen. Het verslag biedt inzicht

Recommend Documents