DEPRESSIE EN LEEFTIJD BROCHURE
Kathleen Van Hyfte Universiteit Gent
[email protected]
1
BROCHURE DEPRESSIE & LEEFTIJD • Project CAPA Brochure : • Depressie (1) • Depressie en leeftijd (2) • Depressie, werk en leeftijd (3) • Wat kun je zelf doen ter preventie van depressie? • Wat kan gebeuren op niveau van de organisatie ter preventie van (werkgerelateerde) depressie? 2
1
DOEL BROCHURE - depressie op de werkvloer bespreekbaar maken - depressieve symptomen bij jezelf/collega beter herkennen - korte reflectie op ‘depressie en leeftijd’ vanuit mondelinge en schriftelijke bronnen - tips voor werknemers, collega’s, werkgevers, preventieadviseurs,… - eerste stap in richting van detectie / zelfdiagnostiek
Æ HANDIGE, INFORMATIEVE BROCHURE VOOR VELEN
3
DEPRESSIE (1) • ACTUEEL Æ depressie n° 2 wereldranglijst van ziekten in 2020 (WHO) • Cfr. pers Æ boeken, magazines, zelfhulpcursussen, CDroms, … • Wereldwijd : 300 miljoen mensen • Aantal vlamingen: 200.000 • Artsbezoek : 1/5 • Kost Europese economie : 118 miljard euro/jaar • Gezondheidszorg : depressie wordt één van de grootste uitdagingen … • PREVENTIE? (ook preventie vanuit invalshoek: werk)
4
2
DEPRESSIE EN LEEFTIJD (2) • WHO : werknemer > 45 = ‘oudere werknemer’ • Risico op depressie stijgt met de leeftijd (hoewel men zich niet bewust is van dit risico) • Ernst neemt toe vanaf 40-45 jaar • Hoogtepunt op ± 55 jaar
5
DEPRESSIE, LEEFTIJD EN WERK (3) • Onderzoek : relatief weinig • Risicoverschuiving: materiële/fysieke vlak Æ psychosociale vlak • Depressie : één van de belangrijkste oorzaken van arbeidsongeschiktheid • Verlies aan werkdagen : 17 dagen/6maanden 6
3
WERKOMGEVING & DEPRESSIE
Werkvloer = een potentiële trigger voor depressie … Te maken met factoren als: • Arbeidsinhoud (teveel, te weinig, te moeilijk, …) • Arbeidsomstandigheden (lawaai, temperatuur, trillingen, straling, chemische risico’s …) • Arbeidsvoorwaarden (ploegwerk, nachtwerk, werkzekerheid) • ARBEIDSVERHOUDINGEN
7
ARBEIDSVERHOUDINGEN • • • • • • • • •
Wijze van leidinggeven Gevoel van medezeggenschap Dankbaarheid Erkenning Waardering Zich nuttig voelen Mogelijkheid tot opleiding … Æ leiden tot ‘werkstress’ Æ (chronisch) depressie 8
4
TOP 10 WERKSTRESS
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
ROL VAN DE DIRECTE LEIDINGGEVENDE ONZEKERHEID OVER DE TOEKOMST DE ROL VAN DE COLLEGA’S TEVEEL WERK DE PAPIERBERG DE MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN HET WERK ONDUIDELIJKE COMMUNICATIE GEBREK AAN WAARDERING CONFLICT MET DE CHEF FYSIEKE BELASTING
9
DIVERSE REACTIES OP STRESS
• PSYCHOLOGISCHE REACTIES: angst, apathie, schuldgevoelens … • GEDRAGSMATIGE REACTIES: roken, eetbuien, drinken … • ZUIVER LICHAMELIJKE REACTIES: slapeloosheid, vermoeidheid, zweten, bloeddruk, hyperventileren, … 10
5
OMGAAN MET DEPRESSIE - BROCHURE
• niveau van persoon - wat kun je zelf doen? • niveau van organisatie - op de werkplek? - Tips voor de omgang met depressieve collega - Tips voor de werkomgeving - Wat kan gebeuren op de werkvloer? - Rol van de preventieadviseur 11
ZELFHULP
• • • • • • •
Verschil tussen neerslachtig en depressief zijn Wat kun je doen bij een sombere bui? 10 voor mentaal – tips Voeding Lichaamsbeweging Mindfulness Zelfhulpgroep
12
6
ORGANISATIE • KB 17 mei 2007 betreffende ‘ de voorkoming van psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder geweld, pesterijen en O.S.G. OP HET WERK’ Psychosociale belasting veroorzaakt door het werk = elke belasting van psychosociale aard die haar oorsprong vindt in de uitvoering van het werk of die voorkomt naar aanleiding van de uitvoering van het werk, die schadelijke gevolgen heeft voor de lichamelijke of psychische gezondheid van de persoon) MEER DAN GEWELD, PESTERIJEN EN ONGEWENST SEKSUEEL GEDRAG Æ STRESS, DEPRESSIE..
Æ Artikel 3 van het KB: Bij uitvoering van de risicoanalyse inzonderheid rekening wordt gehouden met situaties waarin stress, … op het werk aanwezig zijn. STRESS Æ DEPRESSIE
13
GLOBALE AANPAK •
Actief preventiebeleid met preventiemaatregelen binnen geïntegreerd beleid
•
Aandacht naar individuele persoon + materiële en menselijke factoren op werkvloer : inschatting welzijn
•
Welzijn beschouwen als een strategisch item (proactieve dynamiek creëren)
•
Bekijken van de voordelen voor werkgever van een gezonde, algemene gezondheidstoestand van zijn werknemers (niet alleen de mogelijke nadelige invloeden bekijken)
•
Kernspelers : team van werkgever, preventieadviseur, arbeidsgeneesheer, werknemer …
•
ADVISERENDE FUNCTIE VAN PREVENTIEADVISEUR tav het beleid
•
Rekening houden met arbeidsinhoud, arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden en ARBEIDSVERHOUDINGEN
14
7
WOORD AAN MARK CLAUS … • Mark Claus, auteur, gepensioneerde doch … • Boek ‘Op safari naar je werk’ (Mark Claus) -‘overtuiging problemen om te smeden tot een uitdaging.’ -‘stimuleren van zinvolle vormgeving van laatste trimester van loopbaan’ -‘Hoe stel je je op? Wat wil je nog bereiken? Hoe zorg je voor goede balans tussen leven en werken? -‘Hoe ga je demotivatie, miskenning, achterop raken en andere bedreigingen te lijf?’ 15
8
