DELFT HIGHLIGHTS 25
augustus
2013
NUM MER
4
D ertien j a rige D elften a a r Pu c k M eer b urg w inn a a r A p p le D esign A w a rd
Onderdeel van zijn prijs was een scholarshipkaartje voor de jaarlijkse World Wide Developer Conference (WWDC) in San Francisco.
p.3 Kinderen m a k en k ennis met te c hnie k ti j dens S c ien c e C a m p Het Nuon Solar Team is er klaar voor.
Nuon Solar Team
Een nieuw initiatief voor kinderen om techniek op een echte universiteit te beleven.
p.5 Best Buddies
Best Buddies is verkozen als Oranje Fonds Kroonappel in de categorie Jeugd.
p.7
N un a 7 o p nieu w n a a r Austr a li ë v o o r de w ereldtitel / “Het Nuon Solar Team is er klaar voor om in oktober van dit jaar met de totaal vernieuwde Nuna7 de wereldtitel te heroveren tijdens de World Solar Challenge in Australië”, aldus teamleider Marlies Hak. Op 2 juli jl. presenteerde zij het Nuon Solar Team en de nieuwe zonnewagen Nuna7 op de locatie Lijm&Cultuur aan de Rotterdamseweg in Delft. Dat de wagen een zeer goede kans maakt op de wereldtitel bleek tijdens een spectaculaire demonstratierace op 8 augustus jl. op het racecircuit van Zandvoort. “Een
topsnelheid van 185 kilometer per uur is mogelijk!” Tekst: Ron Labordus Beeld: PR / Jorrit Lousberg De World Solar Challenge in Australië wordt voor de zevende keer gehouden en is het officiële wereldkampioenschap zonne-racen. Aan de editie van dit jaar doen maar liefst 48 studententeams uit 26 landen mee, waaronder naast het team uit Delft ook een team van de universiteit Twente. Sinds 2001 heeft het Nuon Solar Team vier keer gewonnen en finishte het twee keer als tweede. In
2011 werd nipt verloren van een Japans team. Alle teams zijn dit jaar voor het eerst verplicht met een vierwielige zonnewagen aan de start verschijnen. Hierdoor heeft ook het Nuon Solar Team het inmiddels traditionele en beproefde driewielige design compleet om moeten gooien.
N ieu w /
o nt w er p
De Nuna7 is volledig opnieuw ontworpen en is duidelijk anders dan haar voorgangers. De auto heeft nu dus vier wielen in plaats van drie. Toch > Lees verder op pagina 2
2
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
/
25 AUGUSTUS 2013
> Vervolg van pagina 2
“ N un a 7 k l a a r o m w ereldtitel te her o v eren ! ”
/
Met een topsnelheid van ruim 150 kilometer per uur passeert de Nuna7 de finish op het circuit van Zandvoort. is Nuna7 met zijn 150 kilo nog steeds superlicht en buitengewoon aerodynamisch waardoor een topsnelheid van ruim 185 km/ uur gehaald wordt. Het ontwerp is revolutionair asymmetrisch: de coureur zit niet langer in het midden maar aan de zijkant tussen voor- en achterwiel in. De wagen is vier-en-een-halve meter lang en wordt aangedreven door een paneel van zes vierkante meter silicium zonnecellen.
c a p t a in / Marlies Hak is de eerste vrouwelijke teamcaptain van een Nuon Solar Team, dat in totaal bestaat uit 16 studenten van de TU Delft. De teamleden werken al sinds medio 2012 in het diepste geheim aan het ontwerp en de bouw van Nuna7; deels in de productiehal in Lelystad en verder in de eigen
Dreamteamhal aan de Stevinstraat op de campus van de TU. Marlies Hak toont zich bij beide presentaties enthousiast: “Het is een geweldig project, waarin we toptechniek met topsport combineren. Alleen auto’s die 100% op zonne-energie rijden, kunnen meedoen aan de World Solar Challenge. Dit jaar start de tweejaarlijkse race op zondag 6 oktober in Darwin. Na 3000 kilometer racen dwars door Australië eindigt de wedstrijd op 13 oktober in Adelaide.”
S ur v i v a l / Omdat de zonnewagens gewoon op de openbare weg tussen de rest van het verkeer rijden, moeten ze zich aan de snelheidsbeperkingen en verkeersregels van Australië houden. Elke dag mogen de teams om acht ’s morgens beginnen met
racen. De teams moeten om vijf uur in de namiddag weer stoppen en overnachten vervolgens langs de kant van de weg. “De World Solar Challenge is niet alleen een race, maar ook een vorm van survival”, aldus Marlies.
Als /
een
z o nnet j e
Onder grote belangstelling vond vrijdag 9 augustus jongstleden op het racecircuit van Zandvoort een soort generale repetitie plaats. Het was de enige kans voor familie, vrienden, kennissen, sponsoren en pers om de revolutionaire zonnewagen ‘in het echt racend’ te aanschouwen. In een race nam Nuna7 het op tegen Nuna6 van het team uit 2011 en andere elektrische voertuigen. Met deze race werd aangetoond dat Nuna7, ook met het nieuwe vierwielige design, de meest efficiënte auto op de weg is. De mogelijke topsnelheid is bewezen 40 km/u sneller dan die van de Nuna6. Leslie Nooteboom, één van de vier coureurs, heeft dan ook alle vertrouwen in de prestaties van Nuna7: “We gebruiken technieken die nog niet eens commercieel verkrijgbaar zijn. Na alle rem-, slalom- en hoge snelheidstesten kan ik met zekerheid zeggen dat we een geweldige wagen hebben gebouwd die zich kan meten met de zonnewagens van alle andere V o o r meer inf o rm a tie
Met de grootste zorgvuldigheid en in het geheim werd gewerkt aan het ontwerp en de bouw van de nieuwe Nuna.
nuonsolarteam.nl
topuniversiteiten. Nuna7 rijdt als een zonnetje!”
Nuon Solar /
Team
Het Nuon Solar Team wordt elke twee jaar samengesteld uit studenten van de TU Delft die hun studie onderbreken om een
nieuwe zonnewagen te realiseren. De teamleden zijn afkomstig uit verschillende studierichtingen: Elektrotechniek, Lucht- en Ruimtevaarttechniek, Industrieel ontwerpen, Werktuigbouwkunde, Technische Natuurkunde en Technische Wiskunde.
O p n a a r de w ereldtitel ? / Deze Delft Highlights laat opnieuw zien dat Delft een geweldige stad is op het gebied van kennis en innovatie. De Nuna, auto op zonne-energie, won al een paar keer de wereldtitel. In Australië gaat het Delftse dreamteam eind oktober weer op voor de felbegeerde titel. Vorige keer lukte het net niet en naar we hopen dit jaar met de Nuna7 natuurlijk wel. Terecht dat we deze nieuwe editie van Delft Highlights ermee openen. Interessant is ook te lezen hoe de veertienjarige Puck Meerburg een grote prijs won bij Apple in San Francisco. Wethouder Pieter Guldemond interviewde hem op een unieke locatie. Uniek zijn de Science Camps voor jongeren: ze maken en beproeven onder andere hun eigen skimboards.
We hebben er een leuke reportage over. Interessant zijn de Mooc’s: colleges van de TU via internet. Boeiend voor u om mee te doen! Het is gratis en u krijgt er een certificaat voor. Arie van der Elst vertelt over zijn uitvinding: een dubbele regenpijp. We berichten over een drone die ontwikkeld wordt voor Flying Doctors. We waren bij een bezoek van koningin Máxima aan Best Buddies. Ook studerende jongeren in Delft kunnen buddy worden. Meedoen dus. En komen naar de informatiebijeenkomst. Snel lezen deze nieuwe Delft Highlights. Opnieuw zeer interessant! Veel leesplezier namens redactie en medewerkers, Ron Labordus (eindredacteur)
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
/
25 AUGUSTUS 2013
Interview door wethouder Pieter Guldemond
D ertien j a rige D elften a a r Pu c k M eer b urg w inn a a r A p p le D esign A w a rd / Winnende /
Begin juni jongstleden won de toen nog dertienjarige Puck Meerburg uit Delft de Apple Design Award. Onderdeel van zijn prijs was een scholarship-kaartje voor de jaarlijkse World Wide Developer Conference (WWDC) in San Francisco. Met zijn moeder ging hij erheen. Daar bleek dat hij nog meer prijzen had gewonnen. Inmiddels is Puck al een aantal keren op de televisie geweest en heeft hij met interviews de internationale pers gehaald. Voor Delft Highlights werd hij exclusief geïnterviewd door wethouder Pieter Guldemond. Puck en Pieter spraken een unieke locatie af: het dak van de TU Library! ” Wethouder Pieter Guldemond heeft kenniseconomie, ruimtelijke ordening, stadsmarketing en studentenhuisvesting in zijn portefeuille en bleek zeer geïnteresseerd in Puck Meerburgs technische belangstelling. “Vertel eens wat over jezelf”, begon Pieter het gesprek, gezeten in het nog-ochtend-natte gras op het zonovergoten, groene dak van de bibliotheek. De jonge Puck bleek een ervaren spreker: “Ik ben in mijn vrije tijd programmeur, zit overdag op het CLD en ga naar de derde. Ik woon in Delft, in de binnenstad en volgens mijn ouders heb ik altijd al interesse gehad in computers. Toen ik pas zes jaar was, gaf ik al computeradviezen via een forum en toen ik zeven was, ben ik zelf begonnen
met programmeren, dat was een tafeltrainer voor de PC.”
Zelf /
p r o gr a mmeren
“Hoe ging het verder met programmeren en het maken van apps”, wilde wethouder Guldemond weten, “ik heb op je website gekeken en ik zie er een paar hele mooie, ook je nieuwste Catstacker en de verbeterde versie van je Tafeltrainer. Hoe krijg je het voor elkaar?” Puck legt het geduldig uit: “Het begon toen we ongeveer vier jaar geleden onze eerste iPod Touch kochten: ik wilde er meteen voor leren programmeren. Ik kreeg als enige kind de kans op de universiteit van Leiden een tweedaagse cursus ‘Programmeren voor de iPhone’ te volgen. Ik wist al zo veel dat ik de leraar af en toe kon verbeteren, toch heb ik er veel geleerd.”
3 0 0 . 0 0 0 d o w nl o a ds ! / Puck verder: “Van mijn moeder kreeg ik voor mijn verjaardag een keer de ‘bedrijfsnaam’ Puckipedia cadeau, met hosting uiteraard. Was ik echt blij mee. De laatste jaren heb ik meer dan tien apps gemaakt voor iPhone, iPad en PlayBook. Ook heb ik op verschillende conferenties gesproken zoals TEDxYouth en SIME. Sommige van mijn apps zijn meer dan 300.000 keer gedownload, zoals de CatStacker! Vooral nadat ik in San Francisco was. Die is door Apple gefeatured, naar 19 landen. De computertalen die ik beheers zijn onder andere JavaScript, Java, Python, C, C#, Objective C, Python, HTML5/
app
Natuurlijk wilde Pieter Guldemond alles weten over de prijs die Puck had gewonnen: “Wat moest je ervoor doen? Hoe was je ervaring in de Verenigde Staten. Puck: “Voor de WWDC moest je een app maken waarin je laat zien wie je bent en wat je doet als een developer. Verder ook wat je toekomstplannen zijn en natuurlijk wat je technisch allemaal kan. Er zat een addertje onder het gras: je had maar een paar dagen de tijd om de app te maken en hij mocht maar 50MB groot zijn. In mijn app heb ik zes pagina’s gemaakt met zes verschillende technieken en als extraatje speelbare demo’s erbij! Apple vond mijn inzending goed genoeg en ik ben dus met mijn moeder naar San Francisco gevlogen om daar de WWDC bij te wonen. Het was geweldig!”
E x tr a /
p ri j z en
“Ik heb zoveel geleerd van de keynote, de sessies, de labs en alle leuke dingen die ze op het programma hadden staan zoals Stump the Expert, dat is een kennisquiz voor de toptechneuten van Apple met vragen die door het publiek worden verzonnen. Voor de studenten hadden ze een eigen lounge ingericht met snacks, drinken, heel veel stroomaansluitingen en enorm snel internet. Op de eerste dag daar kreeg mijn moeder een telefoontje van iemand van Apple, dat we vooral bij de Apple Design Award-uitreiking aanwezig moesten zijn. Mijn app was dus niet alleen goed genoeg voor ‘n scholarship-kaartje, maar ik heb ook nog eens de speciale Apple Design Award 2013 voor mijn WWDC app gewonnen! Ik kreeg een trofee, een speciale lanyard voor mijn WWDC-badge (zodat iedereen de winnaars kon herkennen) en ook nog een 64GB iPad mini! Echt superleuk!”
a m b a ss a deur / Pieter Guldemond stak zijn bewondering voor Puck Meerburg niet onder stoelen of banken: “Ik wil je graag benoemen tot ambassadeur van Delft. We zijn een kennisstad en een stad van innovatie. Wij willen graag dat onze jeugd zo
vroeg mogelijk kennismaakt met techniek. Jij bent er een geweldig voorbeeld van. We zijn er trots op dat je in Delft woont en ik hoop dat je er na je middelbare school bijvoorbeeld hier op de TU ook gaat studeren. Als ambassadeur kan je meehelpen om Delft nog bekender te maken als techniekstad. Wil je dat? En heb je misschien nog een tip of wens die ik door kan geven aan de burgemeester en mijn collega-wethouders?”
E x tr a inf o rm a tie v i a internet Weten hoe Puck eruit ziet? Van het interview is een leuk filmpje gemaakt. Zie:
Lees alles over Puck Meerburg en download zijn apps via zijn site: www.puckipedia.com
Puck ontving van de wethouder een passend cadeautje en kreeg van Pieter Guldemond het laatste woord: “Ik vind het leuk om een soort ambassadeur te zijn en ik heb zeker een wens. Namelijk glasvezelkabel in de hele stad, want dan pas heb je supersnel en supergoed internet met heel veel mogelijkheden en ik wil op zo veel mogelijk plekken in de stad wifi. Goed en overal internet is belangrijk als je als stad de beste wilt zijn.”
S p o tlight / Foto: Eric va n H o uten
CSS3, ActionScript, PHP en SQL. Ik probeer zo allround mogelijk te zijn, maar ik hou het meest van de echte nerderige dingen.”
3
Naam: Maaike Bak Waarom Delft: Eigenlijk wilde ik juist niet naar Delft, omdat ik geloofde dat daar alleen nerds studeerden. Toen ik verliefd werd op een studie die alleen in Delft bestaat, baalde ik dus, maar dat is inmiddels heel anders! Studierichting: Technische Bestuurskunde Wat kun je met je studie: Met deze studie kun je alle kanten op. Bij TB word je specialist in het oplossen van veelzijdige, technische problemen. Dat is meer een set vaardigheden dan kennis over een specifiek onderwerp, maar je kunt het wel overal ter wereld en in ieder bedrijf gebruiken. Belang van techniek: Dat je zelf echt iets kunt bouwen en weet hoe dat in elkaar zit. Mooiste plekje in Delft: Het uitzicht in de winter vanaf de derde verdieping van mijn studentenflat, als ik linksonder me een zelfgemaakte ijsbaan zie en rechts een rubberzwembadje waar een leiding met warm water heen loopt. Favoriete eten: Blauwe bessen met liqor 43.
Seizoen: De herfst, wanneer je het ene moment in de zon loopt en het andere moment op de bank naar de regen luistert. Vakantieland: Ik wil heel graag leren duiken en dan naar IJsland op vakantie, want daar kun je onder water twee continenten tegelijkertijd aanraken. Maar ik moet opschieten want ze drijven steeds verder uit elkaar... Hier word ik blij/gelukkig van: Een wijntje drinken met vriendinnen, zeldzaam in zo’n mannenstad. Sport/hobby: Eigenlijk te combineren op het antwoord van uitgaan, want ik ga het liefst de hele avond dansen! Bijbaan: Ik geef voorlichting voor de TU Delft en voor mijn studie specifiek, dus ik geef workshops, begeleid meeloopdagen en sta op open dagen. Ik vond het best moeilijk om een studie te kiezen, dus naast dat het ontzettend gezellig werk is, vind ik het ook leuk de scholieren te helpen met een goede keuze. Lijfspreuk: Als voorzitter van de OWee sta ik volledig achter het thema: Delft, no limits! Overwin je eigen grenzen en ga voor wat je wilt. Ambitie: Over 5 jaar ben ik afgestudeerd aan een andere Delftse master zoals Systems & Control Engineering van Werktuigbouwkunde, want ik hou van afwisseling en wil zelf ook graag iets kunnen bouwen. En het liefst ben ik dan aan het werk bij een jong, klein bedrijf.
4
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
/
25 AUGUSTUS 2013
MOOCS: Massive Open Online Courses
T U ri c ht z i c h met o nline v a k k en o p b reed p u b lie k /
De inschrijving voor de eerste gratis MOOCs van de TU Delft zijn een succes: al ruim 35000 inschrijvingen! MOOC is de afkorting van ‘Massive Open Online Course’. Op 16 september starten de cursussen Solar Energy en Introduction to Water Treatment. Ook u kunt (gratis) deelnemen! Deze videolectures worden op het TU Library NewMedia Centre (NMC), voorheen Multimedia services, in een professionele studio in samenwerking met docenten en onderwijskundigen van OC Focus gemaakt. Tekst: Ron Labordus Beeld: Eric van Houten “De MOOC heeft de toekomst”, aldus Leon Huijbers, hoofd NMC. “Door een MOOC krijg je ongeacht waar je bent of woont via internet gratis toegang tot de kennis van TU Delft. Iedereen kan de cursussen volgen; er is geen speciale vooropleiding vereist; ook geen ingangs-
toets. Het materiaal van een volledig college staat bij de start van een MOOC op het platform edX, waar je na inschrijving op ingelogd bent. Daar staan cursusmateriaal, proeftentamens en video’s. Je werkt in je eigen tijd en in je eigen tempo. Je kunt kijken en herhalen wanneer en zo veel als je wilt.”
Brede /
d o elgr o e p
MOOCs hebben een overzichtelijke duur van acht tot tien weken en bijzonder is de interactie die mogelijk is met medecursisten. Deelnemers krijgen zelfs huiswerk. De voertaal is Engels. Huijbers: “Het niveau is bachelor. Deelnemers die een MOOC succesvol afronden, krijgen een (informeel) certificaat van edX en DelftX. De ervaring leert dat deelnemers een of meerdere MOOCs bijvoorbeeld ook gebruiken om kennis te maken met een studie om te bepalen of ze er op een hoger niveau mee verder kunnen en willen of gewoon uit interesse in het onderwerp.”
T o o n a a nge v end / Leon Huijbers over de keuze voor het edX-platform: “Het TU-besluit om ons voor de Massive Open Online Courses aan te sluiten bij edX is weloverwogen geweest. Dit platform bestaat namelijk uit een consortium van twaalf toonaangevende universiteiten, zoals de Massachusetts Institute of Technology, Harvard en Berkeley. Wij zijn minstens zo toonaangevend en maken gebruik van dit belangrijke wereldwijd bekende netwerk! Ons streven is in het collegejaar 2013-2014 vier MOOCs aan te bieden. In september aanstaande starten we dus met de courses Introduction to Water treatment en Solar Energy. Begin volgend jaar volgt onder andere de Introduction to Aerospace Engineering.”
Kennis delen /
w ereld w i j d
De MOOCs passen in de ontwikkelingen van de TU Delft op het gebied van OpenCourseWare. Huijbers: “De online ontwikkelingen zijn de volgende stap in onderwijsvernieuwing en MOOCs kunnen ons daarbij helpen om ervaring op te doen, maar ook om het bestaande campusonderwijs te verbeteren. Verder vindt de TU Delft het belangrijk zich nationaal en internationaal te profileren als kenniscentrum met een sterke focus op open. Vandaar een ‘open-source platform’ en ‘open-licenced content’. V o o r meer inf o rm a tie
Delft Bekend
Agnet a v a n M a r k en w eld o enster /
Op 7 oktober 1869 trouwde Agneta Matthes (geboren 4 oktober 1847 in Amsterdam) met Jacob Cornelis van Marken, oprichter van de Eerste Nederlandsche Gist& Spiritusfabriek NV, de Nederlandsche Oliefabriek, de Lijm- en Gelatinefabriek en Van Marken’s Drukkerijvennootschap. De bedrijven waren samengebracht in de holding De Delftsche Nijverheid. Agneta Matthes groeide op in Amsterdam. Na twee jaar meisjeskostschool in Utrecht werd ze thuis voorbereid op het societyleven in de hoofdstad met piano-, dans- en tekenlessen; ze deed belijdenis in de deftige Waalse kerk. Op een soirée in 1865 ontmoette ze de Delftse student Jacques van Marken met wie ze zich verloofde en vier jaar later dus trouwde.
In 1873 richtten de Van Markens de parfumeriefabriek Maison Neuve op, waarvan Agneta feitelijk de leiding had. Zij trok zich in 1880 terug uit de bedrijfsvoering en in 1883 werd Maison Neuve verkocht. Agneta begon in1882 haar ‘lievelingsidee’ en tevens levenstaak te voltooien, namelijk het aanleggen van een woonpark voor het personeel. Daartoe kocht zij uit eigen middelen en wederom met de financiële hulp van Agneta’s moeder, een achter de gistfabriek gelegen terrein van vier hectaren. Dit tuindorp kreeg de naam ‘Agneta-Park’. Agneta overleed er op 5 oktober 1909. Fondsen die werden opgericht uit legaten van Agneta kwamen ten goede aan het personeel van de bedrijven en aan vakantiekolonies voor Delfse kinderen.
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
/
25 AUGUSTUS 2013
5
Zelf een surfboard ontwerpen en testen!
Kinderen m a k en k ennis met te c hnie k ti j dens S c ien c e Camp / In juli en augustus konden kinderen vanaf acht jaar kennis maken met de interessante wereld van techniek en wetenschap tijdens een Science zomerkamp in Delft: een nieuw initiatief voor kinderen om ‘wetenschap’ op een echte universiteit te beleven. Tientallen kinderen ontdekten gedurende het kamp van zeven dagen op unieke wijze wat techniek allemaal te bieden heeft. Ze bleken dolenthousiast over wat ze allemaal maakten. Het zelf ontwerpen, bouwen en testen van een eigen skim/ flowboard was een van de hoogtepunten. Tekst: Ron Labordus Beeld: PR Nederland heeft de komende jaren grote behoefte aan wetenschappers en technici. Maar veel kinderen en jongeren denken dat deze beroepen voor nerds zijn. Het tegendeel is waar. Om dat te bewijzen organiseert ‘Vinea’ bijzondere zomerkampen in samenwerking met het Science Centre Delft en unit Sport en Cultuur van de TU Delft. De kinderen verbleven tijdens de vakantieweek in tenten op het
campusterrein en maakten ook voor sport- en spelactiviteiten gebruik van de faciliteiten van de universiteit. De enthousiaste jongens en meisjes gingen iedere dag, samen met studenten van de TU Delft, ‘nieuwe dingen’ bedenken, ontwerpen en bouwen. Bijvoorbeeld tijdens een computerworkshop gingen ze aan de slag met allerlei werkvormen die te maken hebben met energie, elektriciteitsopwekking en -opslag met behulp van wind, lucht, water, spierkracht en batterijen.
Ervaren ondernemers en investeerders staan klaar om je te coachen. De ontwikkeling van een netwerk en de ontdekking
woord energiegebruik en het gebruik en hergebruik van duurzame materialen. Het is leuk om hier op het Science Centre productontwerper Roberto Guido aan het werk te zien in de workshop boards bouwen. Zijn enthousiasme slaat over op de kinderen.”
H o o gte p unt / Midden in de week bekeken de jongens én meisjes - die uit het hele land kwamen en zelfs uit België, Hongkong en Curaçao op het Science Centre de Nuna3 en bouwden vervolgens zelf een schaalmodel van de Nuna die echt op zonne-energie rijdt. Ook bestudeerden ze een echte raceauto die op elektriciteit rijdt en mochten ze in de snelste fiets van de wereld zitten. Hoogtepunt van de dagen was het bouwen van een eigen skim/flowboard. En om het helemaal echt te maken konden de kinderen het board zelfs testen onder begeleiding van een onderzoeker van de faculteit Maritieme
T est j o u w te c h nis c h idee op YES!DELFT L A U N C H L AB / De tweede editie van het YES!Delft LaunchLab gaat op 27 september van start. Met het LaunchLab test je jouw idee voor de markt! Het YES!Delft LaunchLab is een uniek programma, speciaal ontwikkeld voor startende ondernemers met een technisch idee. In een groep met negen andere teams ga je aan de slag met het testen van je business model.
Techniek (3ME). Eerst in de maar liefst 142 meter lange sleeptank van de TU Delft en aan het eind van de week de ultieme test op echte golven in Zoetermeer bij Dutch Water Dreams!
van het juiste business model zijn cruciaal in de eerste fase; klanten en het verdienmodel bepalen het succes! De eerste lichting bedrijven van Launchlab is nog maar net klaar. Leads werden verzameld, contracten getekend en klanten gevonden. Alle reden dus voor een tweede editie. Wil je meer weten over het LaunchLab of je direct inschrijven? Op YES!Delft vind je alle informatie. V o o r meer inf o rm a tie
L eer z a a m duur z a a m /
en
Iddo Lourens Schoen, directeur Vinea/Simbo: “Het doel van deze vakanties is kinderen een leuk en bijzonder zomerkamp te bieden en ze enthousiast te maken voor de wereld van techniek. Ze krijgen de kans om het allemaal te beleven op een echte universiteit.” Alex Lokhorst, marketing-, sales- en communicatieadviseur Science Centre, sluit zich bij deze woorden aan: “Kinderen al op jeugdige leeftijd in aanraking brengen met techniek is essentieel en een investering in de toekomst. Onze niet-schoolse aanpak blijkt aan te spreken. Kinderen ontdekken door zelf (veel) te doen. Ze blijken ook ingewikkelde zaken te begrijpen en zo zijn meerdere doelen verbonden aan het kennismaken met techniek. We besteden ook aandacht aan zaken als duurzaamheid, verant-
School én v a k a ntie / De kinderen die we spreken, steken hun enthousiasme niet onder stoelen of banken. Teun: “Gaaf dit kamp. Echt zelf ontwerpen is leuk en het gebruiken van de machines ook.” Jan-Jules: “Van kurk en dun hout een board lijmen; ik wist niet dat het kon en ook niet wat Roberto leerde dat je met een omgekeerde fietspomp een
vacuüm kan zuigen. Het zelf zagen en snijden van het materiaal met de computerfrees was super. Ook werken met professor Erwin met de lasersnijder vond ik goed.” Ayko raakt in het Science Centre niet uitgekeken: “Eigenlijk wil ik alles wel doen. Leuk dat je zoveel zelf mag testen. We hebben ook een hovercraft gemaakt, vond ik ook te gek.” Balthasar: “Superleuk. Ook dat je met de computer je eigen logo’s op je board maakt en dat je verder alles zelf doet, natuurlijk helpt Roberto je goed, hij is surfen skikampioen geweest. Knap dat hij ook de machines zelf heeft gebouwd en geprogrammeerd. Leuk om het board zelf te schilderen. Nu gaan we nog testen of het een goed board is. Ik hoop het. Ik vind het een soort school die tegelijk vakantie is.”
colofon / Delft Highlights is een uitgave van RODI Media zh-bv en wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Delft en de TU Delft. Delft Highlights wordt zeven maal per jaar huis-aan-huis verspreid in Delft, Pijnacker-Nootdorp, Delfgauw, Schipluiden, Den Hoorn, deel Rijswijk en Ypenburg. Oplage 80.000 exemplaren. Delft Highlights is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Uitgever en redactie aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de hierin opgenomen informatie. Uitgever: RODI Media zh-bv. Hoofredactie: Ron Labordus. Teksten: Eric van Houten, Leo Hoekstra en Elise Mooijman. Beeld: Eric van Houten, TU Delft en Gemeente Delft. Vormgeving: Theo van Vliet, drukkerij Van de Sande. Redactieraad: Sylvia Coenen, Ron Labordus, Alex Lokhorst en Dennis Wiegman. De volgende editie van Delft Highlights verschijnt zondag 20 oktober 2013. Aanleveren van materiaal voor de komende editie kan via
[email protected] Contact: RODI Media zh-bv, Energieweg 3, 2627 AP Delft, T 015 2143912, www.delftopzondag.nl
6
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
E x c lusie v e D elft v o o r / De afbouw van het ondergronds station gaat in de zomer extra hard. Aannemer Strukton heeft nu letterlijk en figuurlijk de ruimte gehad om grote elementen, zoals trappartijen en betonnen elementen voor de loopbrug, te plaatsen. Dat komt doordat BAM, bouwer van het erboven gelegen stadskantoor en de stationshal, tijdens de bouwvak niet aan het werk was. In de mezzanine is de stalen constructie voor de trappen en roltrappen geplaatst. Tussen twee brede trappen komen straks drie roltrappen die toegang geven tot het ondergrondse station.
/
25 AUGUSTUS 2013
r o ndleiding S p o o r z o ne le z ers D elft H ighlights
In het verlengde van de fietsenstallingvloer (niveau -1) is een stalen frame aangebracht waarin betonnen elementen met glazen bouwstenen zijn geplaatst. Het glas zorgt straks voor daglicht op de ondergrondse perrons.
E x c lusie v e r o ndleiding / In samenwerking met Spoorzone Delft kunnen we acht lezers van Delft Highlights gelukkig maken met een exclusieve rondleiding op het Informatiecentrum met aansluitend een kijkje ‘in de tunnel’. De ongetwijfeld boeiende rondleiding staat gepland op dinsdag 17 september van 14.00
tot 15.30 uur. Kunt u dan en wilt u dan? Geef dan antwoord op de vraag: Het nieuwe stadskantoor met stationshal wordt een markant gebouw. De bouw is inmiddels in volle gang; een grote mijlpaal in de herontwikkeling van het spoorzonegebied. Hoeveel ton staal en hoeveel vierkante meter glas worden er verwerkt in het gebouw? Stuur uw antwoord voor 10 september naar delfthighlights@ delftopzondag.nl en maak kans op 2 toegangsbewijzen per persoon. De redactie van Delft Highlights loot onder de goede inzendingen. Met winnaars nemen we persoonlijk contact op. Over de uitslag kan niet worden gediscussieerd. (RL)
In deze zomer is de bouw van het ondergrondse station flink opgeschoten. (Foto: Spoorzone Delft)
Met Cheap Toilet Flush van Arie van der Elst honderd euro besparen
regen w a ter / Arie van der Elst uit Delfgauw (57) reageerde op de uitdaging van TU-onderzoeker Rolf Hut om een uitvinding te delen met de lezers van Delft Highlights. Arie vertelt met plezier over zijn Cheap Toilet Flush: een soort dubbele regenpijp waarmee hij regenwater opvangt en dat door de natuurlijke druk op de voorraad gebruikt kan worden om bijvoorbeeld het toilet door te spoelen. “Goed voor het milieu en goed voor de portemonnee”, aldus Arie. Door Ron Labordus Hoe kwam hij tot zijn vinding? “Water is een zeer actueel onderwerp. Door de vele woningbouw en de klimaatverandering is afvoer een groot probleem. Waterschappen kampen met een tekort aan afvoercapaciteit, installaties zijn te klein en er moeten waterbergingen worden aangelegd. Systemen waarbij riool- en regenwater apart aangelegd zijn, functioneren niet optimaal en zijn technisch nogal complex en gebruiken energie. In Nederland hebben we de luxe dat we kraanwater drinken waar in andere landen flessen met water gekocht worden. Sterker nog: met leidingwater van hoge kwaliteit spoelen wij ons toilet door en regenwater komt in zee terecht. Ik bedacht dat je het water op moet kunnen vangen en op een eenvoudige manier (her)gebruiken.”
Buis /
in
een
o p v a ngen b uis
Bij een van de eerste afleveringen van Het Beste Idee van Nederland kreeg Arie al de kans om zijn idee te presenteren. Ook liet hij het zien aan vertegenwoordigers van Hoogheemraadschap Delfland en aan het Milieucentrum. Na de presentaties heeft hij er niets meer van gehoord. Arie van der Elst: “Het proefmodel dat ik bij de laatste heb achtergelaten hebben ze per abuis weggegooid! Om mijn idee visueel te maken had ik een dikke, transparante buis gemaakt met daarin een dunnere regenpijp zoals iedereen die van thuis kent. Via een doorvoer in de bodemplaat van de grote buis loopt de hemelwaterafvoer tot 10 cm onder de rand van de transparante buis. In werkelijkheid heeft de buis zoals ik hem thuis heb een diameter van 400 mm. De kleur is donker om een heldere water voorraad te creëren. Bij een lengte van de hoogte van een huis, zeker vijf meter, ontstaat
Uit een kraantje tap je gewoon water!
al gauw een watervoorraad van 500 liter. Grotere hoogtes en andere diameters geven natuurlijk nog meer capaciteit. Als de voorraadpijp vol is, loopt het water over in de middelste buis, de eigenlijke / bestaande hemelwaterafvoer.”
Kr a c htige /
str a a l
Door de hoogte ontstaat vanzelf waterdruk op het systeem zonder het gebruik van een pomp. Arie van der Elst draait het kraantje onderaan de installatie open en het water blijkt er gewoon en met kracht uit te stromen. “Het systeem is zo klaar voor gebruik om van hier uit met een aparte leiding het doorspoelreservoir van het toilet te voeden. Een apart kraantje kan voor ander gebruik dienen, zoals het water geven van planten. Ik heb ook een inspectieluikje aangebracht om één of twee keer per jaar bezonken vuil weg te halen. Het opgevangen regenwater is uiteraard geen goedgekeurd drinkwater, maar helder is het zeker en de planten doen het er goed op. Overigens is mijn opstelling verticaal maar eenzelfde systeem gebaseerd op een buis of een koker kan met wat aanpassingen makkelijk onder de dakgoot gemaakt worden. Regent het onverhoopt een periode niet dan kan met een eenvoudige niveau meting en een klepje op de waterleiding een minimum niveau in de buis aangehouden worden zodat bij regen de overgebleven
voor
t o ilet
opslag capaciteit direct benut wordt.” In Nederland valt jaarlijks ongeveer 700 mm neerslag; dat is 700 liter per vierkante meter, rekent Arie van der Elst ons voor. “Bij een woonoppervlakte van 50 vierkante meter vang je dus per jaar 35.000 liter water op! Per dag heb je zo’n 100 liter water nodig voor zeg maar twaalf toiletdoorspoelingen van acht liter. Bij een waterprijs van ca € 2,50 per 1000 liter bespaart een gezin zeker 35 x 2,5 = 87,50 euro per jaar. Financiële voordelen zie ik ook voor het Hoogheemraadschap, de gemeente en bedrijven: rioolwaterzuiveringen kunnen kleiner, kleinere of geen waterbergingen, minder afvoerwater naar zee, systemen voor gescheiden afvalwaterstromen kleiner en leidingwaterbedrijven kunnen goedkoper werken omdat ze minder hoeven te produceren. Ik zie nog meer voordelen, zeker als het systeem geperfectioneerd wordt. Ik vertel er graag over.”
Aan de achtergevel van zijn huis hangt de nieuwe vinding.
Present a tie in S c ien c e Centre / Arie van der Elst krijgt in samenwerking met Delft Highlights, TU Delft, Delft op Zondag en het Science Centre de gelegenheid zijn vinding aan belangstellenden te laten zien en erover te vertellen. Onderzoeker Rolf Hut of een van zijn medewerkers zal er ook bij zijn en de vinding beoordelen. De presentatie zal plaatsvinden in het Science Centre. In de volgende DelftHighlights leest u wanneer dat precies is. Wil u ook bekender worden met uw vinding en de uitdaging van Rolf Hut aangaan? Laat het ons dan weten via
[email protected] en wij nemen contact met u op.
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.4
/
25 AUGUSTUS 2013
7
TU Delft steunt Best Buddies Nederland. Doe jij ook mee!?
Vriends c h a p s p r o gr a mm a tussen j o ngeren met v erst a ndeli j k e b e p er k ing en studenten / Best Buddies Nederland verzorgt vriendschapsprogramma’s voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en studenten. TU Delft steunt Best Buddies en roept studenten uit Delft graag op zich in te zetten als buddy. Op 26 september ben je welkom op een speciale voorlichtingsbijeenkomst in het Science Centre. Door: Elise Mooijman Foto’s: Oranje Fonds - Bart Homburg Jongeren worden door Best Buddies één op één gekoppeld aan een studentvrijwilliger, man of vrouw, tussen de 16 en 25 jaar.
D elftse voor
k ings a v o nd in
S c ien c e
Centre Zo vormen zij een buddykoppel. Het vriendschapsprogramma duurt minimaal een schooljaar. De jongere met de licht verstandelijke beperking is de buddy. Deze jongeren hebben zich al aangemeld via hun ouders of verzorgers. Als een student zich als vrijwilliger meldt, is er eerst een uitgebreid kennismakingsgesprek en daarna volgt een ‘match’ met een mogelijke buddy. Wat de koppels samen doen is heel verschillend: wandelen, sporten, winkelen, films kijken, koffie drinken. Het is leuk als koppels dezelfde interesses hebben. Buddykoppels worden geplaatst in een Best Buddies club in de regio, die geleid wordt door een regiocoördinator. Studentvrijwilligers en de buddy kunnen zich uiteraard gratis aanmelden.
Vrienden /
Frank Pijnenborg (r) en Mark Stuijfzand: “Van buddies zijn we nu vrienden geworden.”
Kennism a -
Best Buddies is v er k o z en a ls Or a n j e F o nds Kr o o n a p p el in de c a teg o rie Jeugd
ge w o rden
Frank Pijnenborg deed op de TU in Delft Technische Bestuurs-
student
ge b rui k
in
/
Koningin Máxima vereerde op 16 juli jl. Best Buddies met een bezoek. Frank Pijnenborg staat achteraan derde van rechts en zijn buddy Mark Stuijfzand naast Maxima. kunde en studeerde vorig jaar af. Zijn buddy is Mark Stuijfzand. Zij zijn allebei heel enthousiast. Mark: “Ik had eerst bijna geen vrienden en ging eigenlijk nergens naar toe. Alleen naar mijn werk en weer terug. Meer wilde ik niet en durfde ik ook niet. Met Frank ging het meteen goed. Eerst vond ik het wel spannend, maar al gauw vond ik het fijn. Ik keek eerst de kat uit de boom. We zijn al een hele tijd buddies, maar ik vind dat we meer vrienden zijn.” Frank is het met Mark volkomen eens:
o nt w i k k elt
“In mijn studietijd heb ik in Delft onder andere veel bestuurs- en organisatiewerk gedaan. Fijn, prima en leerzaam allemaal. Maar op gegeven moment wilde ik ook iets socialers, iets meer maatschappelijk verantwoord doen. De klik met Mark was er vrijwel meteen. Ik ervaar deze vriendschap als zeer waardevol. Zowel voor hem als voor mij. Ik hoop dat er veel meer buddykoppels komen. Ik zie er het grote belang van. Jongeren met een verstandelijke beperking komen zo los uit hun sociale isolement.”
Donderdagavond 26 september as. organiseert Best Buddies in samenwerking met TU Delft een bijzondere kennismakingsavond in het Science Centre van 18.0020.00 uur. Buddiekoppels uit Delft en omgeving komen een kijkje nemen en krijgen uitleg over het onderzoeksgebied van TU-studenten. Ben je geïnteresseerd geraakt in Best Buddies kom dan vooral langs deze avond om kennis te maken! Aanmelden voor deze avond kan door een mail te sturen naar: noordwest@ bestbuddies.nl. Direct aanmelden als studentbuddy kan via www.bestbuddies.nl
V o o r meer inf o rm a tie
dr o ne
o nt w i k k elingsl a nden
/ Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) in Amsterdam heeft een speciale ruimte waarin medewerkers Unmanned Aerial System (UAS)-activiteiten uitvoeren. In dit zogeheten UASlab ontwikkelt en onderzoekt NLR ‘alles’ op het gebied van ‘lichte onbemande luchtvaart’ (drones). TU-student Ferdinand Peters ontwikkelt er een drone die medicijnen kan vervoeren in ontwikkelingslanden met moeilijk begaanbare gebieden. Tekst: Leo Hoekstra Beeld: NLR / Ron Labordus In de gang die naar het UASlab leidt, hangen links en rechts
ingelijste foto`s van onbemande luchtvaartuigen die al buiten de muren van het laboratorium het luchtruim hebben gekozen. Eenmaal binnen wanen bezoekers zich in een andere wereld. Aan de muur een groot projectiescherm voor vliegsimulaties, iets verderop een touch-screen ter grootte van een tafel en achter in het UASlab een collectie van alle typen onbemande luchtvoertuigen die ingezet werden of nog worden. Met een vliegsimulator is het mogelijk te leren vliegen en een gevoel te krijgen van de werking van een auto-pilot. Via het op de ‘multi-touch tafel’ getoonde ‘Remote Control Station’ (RCS) is het zelfs mogelijk op een eenvoudige manier de route van een ‘drone’ door een omgeving te plannen.
M ulti /
in z et b a a r
Lichte onbemande luchtvaartuigen kunnen in de toekomst worden ingezet bij calamiteiten, het in kaart brengen van gebieden en grenzen, inspecties van gewassen en bewaking van gebieden. Voordat onbemande luchtvaartuigen op grote schaal worden ingezet, moet er eerst nog een aantal obstakels genomen worden. Op dit moment zijn de onbemande
vliegmachines voor de navigatie namelijk nog teveel afhankelijk van GPS. Ook zijn ze windgevoelig en wordt gewerkt aan het kleiner, lichter en energie-efficiënter maken van sensoren. De soms ingewikkelde besturing is ook een onderwerp waar de NLR in het UASlab onderzoek naar doet.
‘ flying /
doctor’
Ferdinand Peters is student Luchten Ruimtevaarttechniek aan de TU in Delft en doet zijn afstudeerstage en –onderzoek in het UASlab. Hij is bezig met het ontwikkelen van een concept van ‘Dr. One’: een drone die medicijnen kan vervoeren. Ferdinand: “Het is de bedoeling dat de Dr. One uiteindelijk autonoom, dus zonder tussenkomst van een piloot,
Ferdinand Peters: “De drone maakt onbereikbare plekken bereikbaar.” medicijnen kan vervoeren van A naar B. Op die manier is het mogelijk om in ontwikkelingslanden met moeilijk bereikbare locaties de bevolking toch aan medische voorzieningen te laten komen. Het UASlab kijkt samen met AMREF Flying Doctors Nederland naar zinvolle toepassingsscenario’s. Op termijn zou de Dr. One ingezet kunnen worden in de non-profitsector. Het toestel zou dan ook gebruikt kunnen worden om bloedmonsters zo snel mogelijk naar een laboratorium te vervoeren. Het UASlab is echt ideaal voor dit project omdat alle apparatuur en kennis hier aanwezig zijn.”
8
DELFT HIGHLIGHTS
/
NO.2
/
25 AUGUSTUS 2013
MEER DAN DE DELFT HIGHLIGHTS ALLEEN.... WEGENS SUCC ES VERLENGD
* Zowel voor bedrijven als voor particulieren. U kunt de folie ook bij ons afhalen en zelf aanbrengen d.m.v. een aanbrenginstructie
Auto belettering striping wrapping
Roll up banners € 79,- per stuk
met persoonlijke foto
€ 45,- *
afm. 100 x 100 cm. inclusief ringen
Informeer naar de mogelijkheden
Roll up foto banner Autobelettering € 79,-* per stuk vanaf € 150,+ GRATIS reiniging van uw auto!
Tuindoek
Maak elk feestje uniek met een persoonlijke fotobanner! Een blikvanger bij geboorte, verjaardag of bruiloft. Inclusief ontwerp en bannersysteem
Wilt u meer informatie?
Spandoek € 20,- per m2 Omgezoomd en ringen + GRATIS opmaak
* Prijzen zijn exclusief btw
of bent u benieuwd wat RODI Media zh nog meer kan èn doet? kom gerust even langs op de Energieweg 3, Delft.
