1
www.peterlagendijk.eu Fellinilaan 82*1325 VN Almere* t/f 036 535 4608*mob.06-51418528*
[email protected]*KvK 08031294.Lagendijk/Leebeek
© Peter Lagendijk 2010 Publicatie in overleg en uitsluitend met mijn instemming
Almere, januari/april 2010
DEEL 1 VRIJGEVESTIGE SPECIALISTEN VERSUS SPECIALISTEN IN DIENSTVERBAND (Beschikbare Specialisten Uren) Er zijn verschillen tussen de arbeidsbeleving van specialisten in dienstverband en vrijgevestigden. Inkomenssatisfactie is er één van. Dienstverbanders zijn minder tevreden over hun inkomen dan vrijgevestigden. Vrijgevestigden voelen mogelijk licht meer lotsverbondenheid met hun ziekenhuis. Opvallend is dat specialisten in dienstverband een kortere werkweek kennen.
Gegevens zijn ontleend aan een groot landelijk onderzoek waar een 2500talspecialisten aan meewerkten.
Bronbeschrijving Sinds 1996 vindt er jaarlijks een onderzoek plaats bij ziekenhuisprofessionals De resultaten worden gepubliceerd in het opinietijdschrift Elsevier. Het staat bekend als Beste Ziekenhuizen van Elsevier/Peter Lagendijk. Hiernaast zijn er afzonderlijke ziekenhuizen die voor strategische doeleinden geïnteresseerd zijn in een nadere analyse. Hoofdoogmerk is het onafhankelijk in kaart brengen van verdiensten en zwakten van afzonderlijke Nederlandse ziekenhuizen. Hiernaast komen er meer algemene onderwerpen, de gezondheidszorg betreffend, aan de orde.
2 Er zijn 2519 specialisten die in 2009 de moeite namen de vragenlijst in te vullen. Voor zover na te gaan blijken zij een correcte afspiegeling van de totale betreffende populatie. Naar specialisme, leeftijd en geslacht. Details zijn op verzoek beschikbaar. Voor een neutrale dataverzameling en –verwerking wordt beroep gedaan op DataDesk/Bunnik.
Overeenkomsten en Verschillen Vrijgevestigde Specialisten en Dienstverbanders. In onderstaande tabel is onderscheid gemaakt tussen UMC en aan algemene ziekenhuizen verbonden specialisten. De laatste onderverdeeld in grote algemene (500 bedden +) en middengrote algemene ziekenhuizen. Men geeft aan hoe het is om in het eigen ziekenhuis te werken. Slechts op enige plekken zijn er verschillen tussen dienstverbanders en vrijgevestigden. Minder of niet in het geding zijn de vreugde van omgang met patiënten, de rust waarmee men zijn werk kan doen, de lengte van de werkweek, de interne verhoudingen en het pensioen. Zeker zijn er specialisten die vinden te zeer onder druk aan het werk te zijn. Het grote verschil blijkt bij inkomen. Dienstverbanders, inclusief degenen in dienst van een UMC, zijn minder tevreden dan vrijgevestigde specialisten. In het latere inkomen (pensioen) hebben dienstverbanders meer vertrouwen. Ook ligt er enigszins een aanwijzing dat vrijgevestigden met groter genoegen in hun ziekenhuis werken.
Welbevinden volle tevredenh.
tevredenheid
totaal tevredenh.
patiëntencontact UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
65% 66% 57% 67% 60%
31% 32% 37% 30% 35%
96% 98% 94% 97% 95%
weloverwogen in rust werken UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
20% 24% 19% 22% 24%
44% 47% 48% 47% 44%
64% 71% 67% 69% 68%
3 volle tevredenh.
tevredenheid
totaal tevredenh.
lengte werkweek UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
23% 27% 30% 32% 30%
49% 56% 52% 48% 50%
72% 83% 82% 80% 80%
inkomen UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
16% 30% 18% 31% 22%
42% 52% 51% 53% 46%
58% 82% 69% 84% 68%
collegiale verhoudingen UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
39% 43% 38% 48% 38%
53% 49% 51% 44% 54%
92% 92% 89% 92% 92%
hiërarchische verhoudingen UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
27% 31% 25% 34% 32%
51% 45% 48% 40% 45%
78% 76% 73% 74% 77%
pensioen UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
18% 17% 15% 19% 22%
50% 46% 56% 45% 52%
68% 63% 71% 64% 74%
werken in eigen ziekenhuis UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
34% 41% 33% 43% 36%
45% 49% 50% 45% 49%
79% 90% 83% 88% 85%
4
Dienstverband of vrijgevestigd in toekomst Wat zijn de wensen? In dienstverband blijven of zich zelfstandig vestigen? Van de 100 vrijgevestigden wil 96% het zo houden. Van de 100 dienstverbanders wil 83% geen wijziging terwijl 17% liever vrijgevestigd wil zijn.
Lengte Werkweek Onderstaand de reacties op de vraag “Wat is de gemiddelde lengte van uw huidige werkweek?”. Vrijgevestigde specialisten kennen lange werkweken. Het valt op dat UMC specialisten zich eveneens langdurig inzetten. Valt te veronderstellen dat hun werk dermate boeit dat UMC-ers graag een uurtje langer doorgaan?
lengte werkweek
50+ uur
45/49 uur
40/44 uur
39 – uur
UMC alg. groot vrijgevestigd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
59% 59% 28% 49% 29%
23% 25% 32% 27% 24%
11% 11% 20% 15% 19%
7% 5% 19% 9% 29%
De gemiddelde specialist wil doorgaans korter werken. Vrijgevestigden doch ook dienstverbanders. Er is geïnformeerd naar de gewenste werkweek.
mediaan werkweek UMC specialist alg. groot vrijgevesitgd alg. groot dienstverband middengr. vrijgevestigd middengr. dienstverband
werkelijk
gewenst
50+ uur 50+ uur 45 uur 50 uur 45 uur
45 uur 47 uur 42 uur 45 uur 40 uur
5
Lengte Werkweek en Inkomenstevredenheid Zijn er verschillen in inkomenstevredenheid op basis van de lengte van de werkweek? . Onderstaande tabel toont dat vrijgevestigden ongeacht het aantal uur dat zij maken, meer tevreden zijn over hun inkomen. De inkomenstevredenheid van dienstverbanders groeit met een kleinere werkweek. Tevredenheid over inkomen naar lengte werkweek volle tevredenh.
tevredenheid
totaal tevredenh.
50+ uur (alg. zhs vrijgevestigd) 26% 50 + uur (alg. zhs dienstverb.) 16%
53% 40%
79% 56%
45/49 uur (alg. zhs vrijgevest.) 32% 45/49 uur (alg. zhs dienstverb.) 21%
55% 49%
87% 70%
40/44 uur (alg. zhs vrijgevest.) 39% 40/44 uur (alg. zhs dienstverb.) 20%
50% 50%
89% 70%
39- uur (alg. zhs vrijgevestigd) 39- uur (alg. zhs dienstverb.)
43% 56%
86% 81%
43% 25%
Conclusies Gelet op de huidige tekorten aan medisch specialisten zijn de ziekenhuizen met vrijgevestigde beroepsbeoefenaren het beste af. Deze vrije beroepers stellen meer uren ter beschikking. Desgevraagd verklaart de Nederlandse specialist, èn vrijgevestigde èn dienstverbander, eigenlijk liever korter te willen werken. Daarom is het lastiger om (ook) dienstverbanders vrijwillig tot langere werkweken te bewegen. Bijvoorbeeld als er sprake is van te lange toegangstijden.
Lid van Orde van Organisatiekundigen, Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut, American Society for Quality,
