December Christian Awater: Ik vind het gigantisch belangrijk dat ik bezig kan zijn

December 2010

ME N SenWERK

Christian Awater:

“Ik vind het gigantisch belangrijk dat ik bezig kan zijn”

Mensenwerk december 2010

Even voorstellen

6

Tot voor kort vond u hier een voorwoord van minister Donner. Met het aantreden van het kabinet Rutte zijn Henk Kamp en ik aangesteld als minister en staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Er staat ons beiden een flinke klus te wachten. We moeten de komende jaren de mouwen opstropen. Niet alleen om Nederland uit de economische crisis te leiden, maar ook om ons voor te bereiden op de toekomst. Daarbij speelt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een grote rol. In het regeerakkoord staat dat Nederland een ambitieus en toonaangevend land wil zijn in Europa en in de wereld. Dat kunnen we realiseren. Maar we moeten dan wel bereid zijn om nu met elkaar grote en moeilijke stappen te zetten. We moeten bezuinigen. Dat staat vast. Niet in het wilde weg uiteraard, maar met het oog op een bestendige toekomst. Een toekomst waarin zo veel mogelijk mensen aan het werk zijn en waarbij we langer doorwerken dan we tot voor kort gewend waren. Iedereen die kan werken, moet een bijdrage leveren. Dat is niet alleen goed voor de economie, maar ook voor de mensen in kwestie zelf. Werk zorgt immers voor persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Het wordt een flinke klus, maar zowel minister Kamp als ik hebben vertrouwen in de toekomst. En vooral ook vertrouwen in de capaciteiten van mensen. Voordat ik aantrad als staatssecretaris heb ik zowel bij de overheid als in het bedrijfsleven gewerkt. Tijdens mijn hele werkzame bestaan heeft Europa, direct en indirect, een rol gespeeld. Van Europese verdragen tot voorschriften: de afspraken met onze Europese partners zijn niet meer weg te denken uit onze nationale politiek. Bij de ESFprojecten komen Europa en Nederland samen om de Nederlandse werkgelegenheid te ondersteunen. Ook in deze uitgave van MensenWerk leest u hoe dat bij verschillende projecten wordt opgepakt. Ik wens u veel leesplezier!

“De bijstandsperiode was zwaar en erg goed voor me”

De bijstand maakte Luuk Schotanus diep ongelukkig, maar via een leer-werktraject kwam hij op zijn plek. Van horecaman tot lasser.

12

Paul de Krom, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

COLOFON MensenWerk is een uitgave van het Agentschap SZW. Dit magazine wordt verspreid onder vertegenwoordigers van betrokken partijen, zoals gemeenten, O&O-fondsen, stichtingen en ministeries. Tekst en eindredactie: Lansu+Paulis Communicatiepartners in samenwerking met Agentschap SZW. Fotografie cover: Bart Willemsen Vormgeving: T2 Ontwerp Drukwerk: UnitedGraphics, Zoetermeer Oplage: 3.500 exemplaren

Europa bundelt haar krachten

Europa wordt oud. Is het continent al toe aan haar pensioen? Niet als het aan het ESF Agenetwork ligt. Een inspirerende kickoff meeting in Maastricht zet het onderwerp definitief op de kaart.

INHOUD INHOUD INHOUD INHOUD


En verder:

8

4 Faits Divers Kort nieuws over ESF en Europa

Opzien tegen boodschappen doen

Actie Jeugd is er voor bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Christian Awater kon met behulp van een proefplaatsing via Actie Jeugd sneller aan de slag.

11 Horizon Danny Sessink heeft zijn lasopleiding afgerond, en staat op het punt in loondienst te gaan.

15 Reconstructie School voor Praktijkonderwijs ’t Wildveld in Venlo stelt de loopbaan van de leerling centraal. Met resultaat.

16 Europe So Far Het Europa van… Paul Sneijder

14

“Aan de lopende band? Dan zou ik tegen het plafond vliegen”

Hoe voelt dat, om vijf jaar voor je pensioendatum bij de Sociale Dienst te staan? Evert Chaigneau viel in een gat, maar krabbelde er weer uit.

Vangnet – Fleur Veltkamp Vijf minuten bellen met… Martin van Leeuwen, communicatieadviseur Agentschap SZW.

De subsidies uit het Europees Sociaal fonds worden uitgevoerd en verstrekt door het Agentschap SZW. In MensenWerk komen de diverse projecten voor het voetlicht. Hierbij laten wij vooral de deelnemers aan het woord. Zij weten immers als geen ander wat het effect is op het dagelijks leven van een project. Meer informatie? Kijk op www.agentschapszw.nl Wilt u zich afmelden voor dit magazine? Mail dan de redactie via [email protected].


FAITS DIVERS FAITS DIVERS FAITS DIVERS FAITS DIVERS

Wijzigingen ESF-subsidieregeling per 1 oktober 2010 Per 1 oktober 2010 is de Subsidieregeling ESF 2007-2013 gewijzigd op een aantal punten. Voor alle acties geldt dat er twee vereenvoudigingen zijn doorgevoerd. U hebt na indiening van de einddeclaratie nog zes weken de tijd om de projectkosten te betalen. Deze wijziging is per direct ingegaan, en geldt daarmee ook voor alle nog niet vastgestelde einddeclaraties. Voor projecten die u vanaf 1 oktober 2010 hebt ingediend is de berekening van het uurloon vereenvoudigd. Het brutoloon (inclusief eindejaarsuitkering) wordt vermeerderd met een vaste opslag van 32 procent. Ook in de verschillende Acties zijn er wijzigingen, die we hieronder op een rijtje hebben gezet: Actie A: De definitie voor arbeidsbelemmerden is uitgebreid. Ook personen die op basis van de tijdelijke wet pilot loondispensatie deelnemen aan een dergelijke pilot, worden als arbeidsbelemmerde in het kader van Actie A gezien.

Actie C: Voor het tijdvak in 2011 is € 24 miljoen beschikbaar gesteld. LET OP: De openstelling van dit tijdvak wijkt af van vorige tijdvakken. Het tijdvak in 2011 loopt van 17 januari 2011 9.00 uur tot en met 28 januari 2011 17.00 uur. Actie D: Voor het tijdvak in 2011 is € 200 miljoen beschikbaar gesteld. Het tijdvak loopt van 1 februari 2011 9.00 uur tot 28 februari 2011 17.00 uur. Het maximale subsidiebedrag per aanvrager bedraagt twee procent van het subsidieplafond (€ vier miljoen).

gemaakt door het leer-werkbedrijf opgenomen. Dit betekent dat u geen andere kosten gerelateerd aan de BBL-opleiding van medewerkers in het project kunt opnemen. Let op: de standaardprijs geldt niet voor aanvragen die vóór 1 oktober 2010 zijn ingediend. Voor deze projecten wordt nog afgerekend op basis van werkelijke kosten. Bekijk de volledige regeling op www.agentschapszw.nl

Actie Jeugd en Actie D: Zowel voor Actie Jeugd als Actie D geldt per 1 oktober 2010 een standaardprijs voor BBL trajecten voor aanvragen die vanaf die datum zijn ingediend. De standaardprijs bedraagt € 3.700,- per opleiding, per schooljaar. In deze prijs zijn de directe kosten van de opleiding van een BBL-leerling,

ESF projectadministratie? Wees op tijd Het Agentschap SZW komt bij eindcontroles regelmatig facturen en urenstaten tegen die betrekking hebben op directe activiteiten (zoals scholing of re-integratie) die buiten de projectperiode plaatsvonden. Kan het Agentschap SZW deze kosten dan nog goedkeuren? Het antwoord is duidelijk: nee, dat kan niet. Wij adviseren projectleiders goed te plannen, zodat activiteiten binnen de projectperiode worden

uitgevoerd. Zo blijft u als projectleider in control en voorkomt u problemen bij de verantwoording van activiteiten aan het einde van de rit. Meer informatie? Kijk in de handleiding projectadministratie 2007-2013.


Sociale innovatie: kwestie van doen Sociale innovatie, wat is dat nu eigenlijk? Een modeterm of een blijver? Dat laatste in ieder geval, maar zonder dat het een statisch gegeven wordt. Ook Agentschap SZW is druk bezig met het onder de aandacht brengen van sociale innovatie. Het ESF-event 2010 kreeg vorm in het online Sociaal Innovatie Lab op 6 december. Hiermee werd een mooie aftrap gegeven, maar dat is pas het begin. Want als sociale innovatie iets is, is het wel beweging, dynamiek. Op deze pagina vindt u een kleine selectie. Kijk, lees, klik verder en raak geïnspireerd! Sociale innovatie in een whirlpool Villeroy & Boch Wellness is onderdeel van de Villeroy & Boch groep, een multinational op het gebied van keramisch en kunststof sanitair, tegels en tafelcultuur. Er werken rond de 9.000 mensen, verspreid over de hele wereld. Het hoofdkantoor is gevestigd in Duitsland. Medewerkers vertellen waarom zij met sociale innovatie aan de slag zijn gegaan, hoe ze zijn begonnen en wat het hen oplevert. Villeroy & Boch maakte gebruik van subsidie van het Europees Sociaal Fonds (ESF)

Een minister van innovatie? Ja graag Henk Volberda is hoogleraar strategisch management van de Erasmus Universiteit. Hij vertelt over zijn monitor sociale innovatie. http://www.youtube.com/user/ agentschapszw#p/f/1/E3FWtlYoTZc

http://www.youtube.com/watch?v=8BXsaFTgAc4

Movares: Werkgever van het jaar 2010 Movares is het advies- en ingenieursbureau dat oplossingen genereert voor mobiliteit, infrastructuur, vervoerssystemen, ruimtelijke inrichting, bouw- en vastgoed. Medewerkers vertellen waarom zij met sociale innovatie aan de slag zijn gegaan, hoe ze zijn begonnen en wat het hen oplevert. http://www.youtube.com/user/agentschapszw#p/a/u/2/n5p36bm7VKk

Meer informatie? Klik voor de speciale webpagina van Agentschap SZW op de banner op www.agentschapszw.nl. En volg Agentschap op Facebook, Twitter (@agentschapszw) en LinkedIn. Er is een speciale LinkedIn groep gemaakt: Online Sociaal Innovatie Lab, een platform voor iedereen die kennis wil delen, vragen stellen en netwerken over sociale innovatie. Word lid!


deelnemer aan het woord deelnemer aan het woord deelnemer aan het woord deelnemer aan het woord

“De bijstandsperiode was zwaar en erg goed voor me”

Fotografie: Ron Offermans


Zielsgelukkig last Luuk Schotanus metalen onderdelen aaneen tot een bruikbare werkbank. Opvallend, want zijn cv verraadt een prachtige horecacarrière. Luuk Schotanus is eindelijk ontsnapt aan zijn veelbelovende horecaloopbaan. De 27-jarige Hilversummer heeft verschillende functies een serieuze kans gegeven: zaalkelner, barman, kok, assistent bedrijfsleider, afdelingshoofd van een restaurant. En hij heeft verschillende omgevingen geproefd: bar, eetcafé, disco, lunchroom, restaurant. Maar hij werd er radeloos van en raakte “dat leven zat”. Boven mijn hoofd “Door al dat avond-, weekend- en soms nachtwerk bleef er van mijn sociale leven maar weinig over. Ik heb daarom geprobeerd om als kok/gastheer in een kleine lunchroom te werken. De werktijden bevielen, maar de ruimte voelde ook wat benauwend en doorgroeimogelijkheden ontbraken. Ik kreeg de kans om bij V&D-restaurant La Place te werken als afdelingshoofd. Dat leek heel leuk. Maar invloed op de bedrijfsvoering had ik nauwelijks. Ik moest alleen maar waarmaken wat er boven mijn hoofd werd besloten. Nee, dat was ik snel zat en op mijn verzoek werd mijn jaarcontract niet verlengd. Ik ging de bijstand in.” Gevoelsmatig kiezen “Ik was in die tijd behoorlijk ongelukkig. Ooit droomde ik ervan om horecaondernemer te worden, nu kon ik nog maar net de huur ophoesten.” De UWV-werkcoach die Luuk kreeg toegewezen, kreeg een cv voorgelegd met zeven jaar horeca-ervaring en twee korte uitstapjes bij de gemeentereiniging en de thuiszorg. Logisch dat de coach even geneigd was om Luuk terug te sturen naar bediening of keuken. Maar Luuk had gelezen over leer-werktrajecten en besloot dit met zijn coach

te bespreken. “Hij bood me twee trajecten aan: een in de zorg en een in de metaalbewerking. Gevoelsmatig koos ik voor metaal.” Kan leuk worden Luuk kwam terecht bij de stichting Werkartaal, een Europees gesubsidieerd leerbedrijf uit Zeist waar hij vier dagen in de week werkervaring opdeed. “Ik was twee maanden bezig, toen ik begon te beseffen: dit kan nog wel eens erg leuk voor me worden.” Hij leerde basisvaardigheden voor metaalbewerking en haalde een lasdiploma en een diploma metaalbewerking niveau-1. “Eigenlijk moest ik zes maanden blijven, maar na vier maanden bleek ik al uitgeleerd bij Werkartaal.” Technisch aangelegd Luuk mocht drie maanden stagelopen bij Brakel Interieurgroep, een Hilversums bedrijf voor kantoorinrichting. Brakel geeft op de achtergrond vorm aan het hele traject dat Luuk doorloopt vanaf binnenkomst bij het UWV en helpt jaarlijks zo’n vijf laaggeschoolden weer op de arbeidsmarkt. Luuk: “Ik leerde om allerlei soorten paneelwanden en werkbanken te maken. Hartstikke leuk, vooral dat laatste. Tot mijn eigen verbazing blijk ik echt een beetje technisch aangelegd.” Goede zware tijd Het enthousiasme van Luuk werd opgemerkt. Hij kreeg in juni van dit jaar een halfjaarcontract aangeboden en is ervan overtuigd dat zijn contract wordt verlengd. “In januari begin ik met de opleiding metaalbewerking niveau-2. Ik wil hier nog veel meer leren en ook doorgroeien binnen het bedrijf. Ik heb een zware tijd achter de rug, maar het is erg goed voor me geweest.” Voorzichtig durft Luuk weer te dromen: bijvoorbeeld over werken op de tekenkamer van Brakel Interieurgroep.


Fotografie: Bart Willemsen


Opzien tegen boodschappen doen Afgelopen zomer kwam Christian Awater (26) plotseling op straat te staan. Nu werkt hij vijf dagen per week bij Jinto Reclame in Tilburg. Niet als stage of vaste baan, maar via een proefplaatsing. Na zijn havo deed Christian een mbo-opleiding aan het Grafisch Lyceum in Utrecht. In de wieg gelegd om websites te ontwerpen, werkte hij daarna bij verschillende reclamebureaus in Den Bosch. Christian: “Helaas moest ik twee keer op zoek naar iets nieuws; een keer omdat het bedrijf werd overgenomen en ik naar Amsterdam werd overgeplaatst. En de tweede keer omdat ze niet genoeg werk voor mij hadden.” Er zat niets anders op dan dat de jonge webdesigner zich aansloot in de rij jeugdwerklozen. Blanco Hoewel hij een vast contract had, kreeg Christian eind juli te horen dat zijn contract per 1 september zou eindigen. “Ik had het totaal niet zien aankomen, dus het viel nogal rauw op mijn dak. In de eerste week daarna was ik helemaal kapot. Voordeel was nog dat het in de vakantieperiode was, dus vrienden waren ook vrij. Maar toen ik twee weken thuiszat, dacht ik: ‘Wanneer mag ik weer?’” Gelukkig hoefde hij in augustus al niet meer fulltime te komen werken. “Daardoor had ik de gelegenheid om me opnieuw te oriënteren. Ik was weer helemaal blanco en zocht naar duidelijkheid: is webdesign wel echt wat ik wil? Verschillende opties gingen door mij heen: een nieuwe studie, extra cursussen, gewoon een andere baan of een hele andere richting op? Ik bezocht zelfs nog de open dagen van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Misschien wilde ik wel schrijven, fotograferen of het theater ingaan.”

Webdesign Christian woog alle opties zorgvuldig af. Na drie weken besloot hij gewoon een nieuwe, vergelijkbare baan te gaan zoeken. “Webdesign is écht het leukste. Minpunt in mijn vorige baan was mijn gedeelde functie: ik was webdesigner en dtp’er. In de praktijk kwam het erop neer dat ik amper een halve website per maand maakte. Ik kon me dus ook niet ontwikkelen. Maar webdesign is wel het vak dat ik wil blijven doen. En dan zonder dtp. Ik wil beter worden in mijn echte vak!”

“Dit is een ongelofelijk positieve ervaring” De eerste week nadat Christian wist dat hij werkloos zou worden, zocht hij uit wat hij allemaal moest regelen. “Ik had een vast contract, en informeerde bij de rechtsbijstandverzeke ring of het wel mogelijk was om dan ontslagen te worden. Ik wilde weten of ik er iets tegen kon doen. Maar ik vond het niet nodig om er een probleem of ruzie van te maken.” Uiteindelijk restte hem een bezoek aan UWV WERKbedrijf Den Bosch, voor begeleiding in het zoeken naar een nieuwe baan. Proefplaatsing In de eerste weken stuurde Christian per week wel zo’n vier sollicitaties de deur uit. Ook had hij twee gesprekken, bij een werving- en selectiebureau en bij een bedrijf. Die laatste koos voor een andere sollicitant. Toen kreeg Christian een tip over een vacature bij Jinto Reclame. “Het was alweer een paar jaar geleden dat ik een sollicitatiegesprek had gehad.

10 Mensenwerk december 2010

Ik had nog overwogen om me bij UWV WERKbedrijf aan te melden voor de cursus ‘Solliciteren kun je leren’. Ik kan best wel zenuwachtig zijn, en het was alweer een paar jaar geleden dat ik ging solliciteren. Misschien zou ik de verkeerde dingen zeggen.” En? “Ik merkte dat zelfverzekerder ben geworden. Een sollicitatiegesprek blijft niet leuk, maar als je achter jezelf kunt blijven staan, dan haal je er het beste uit. Ik had een goed gevoel bij het gesprek met Jinto.” Ook de mensen van Jinto waren enthousiast. “Het is een kleine hechte club, die zoveel werk had dat ze moesten uitbreiden. Om ervoor te zorgen dat iedereen goed op elkaar ingespeeld was en bleef, wilden ze een proefplaatsing aanvragen bij UWV WERKbedrijf.”

“Ze zien mij als gelijkwaardige werknemer” Futloos Christian heeft er samen met zijn werkcoach over nagedacht. “Ik wilde weten wat het precies inhoudt, en of het voor mij wel een goede optie was. Ze zeiden dat ik het gelijk met beide handen moest aanpakken.” Proefplaatsing heeft niet echt nadelen, weet Christian nu. “Het is vooral voor de werkgever heel positief. Het betekent dat je drie maanden bij een bedrijf werkt. In die tijd krijg je nog een WW-uitkering; het bedrijf betaalt je niet. Je gaat aan de slag en beide partijen kijken hoe het klikt. Aan de hand daarvan beslis je of je wel of niet in dienst komt.” Christian krijgt dus niet het salaris dat hij gewend is, maar hij is blij dat hij weer aan het werk is. “Het is zo gigantisch belangrijk dat je tenminste bezig bent. Toen ik een tijdje echt thuis had gezeten, merkte ik dat ik negatief begon te veranderen.” Actie Jeugd: snellere hulp Agentschap SZW verdeelt subsidie voor Actie Jeugd. Deze is bedoeld voor het bestrijden van jeugdwerkloosheid. In het project met Christian heeft gemeente Den Bosch hiervoor subsidie aangevraagd en ontvangen, vertelt Esther van den Boomen. Zij is projectleider jeugdwerkloosheid bij UWV WERKbedrijf in Den Bosch, die de regeling uitvoert. “De proefplaatsing is daarbij een bestaand middel, maar dankzij Actie Jeugd konden we Christian intensiever begeleiden en snel verder helpen. Door Actie Jeugd stromen werkloze jongeren sneller en succesvol uit naar een baan.”

Hoewel hij direct al een aantal sollicitatiegesprekken had, ervoer Christian het anders. “Als je thuis zit duurt het allemaal heel lang. Ik was futloos en in mijzelf gekeerd. Want ik ben iemand die gewoon lekker bezig moet zijn en contact met anderen moet hebben.” Hij deed zijn uiterste best om zichzelf te motiveren. Maar dat is lastig, weet hij. “Als je werkt, sta je op tijd op en ga je met de stroom mensen mee op pad. Nu hoef je niks. Daarom ben ik die twee maanden wel steeds vroeg opgestaan. Zelfs in het weekend, terwijl ik dat anders ook nooit deed. Maar ik moest dat ritme vasthouden, anders ging ik zelfs opzien tegen boodschappen doen.” Verjaardagscadeau Half januari is de tijd van de proefplaatsing voorbij. En dan? “De kans is groot dat ik mag blijven. Ik doe precies wat ik graag wil, mijn collega’s geven mij veel ruimte. Het webgedeelte is helemaal van mij, eindelijk kan ik daar gewoon de hele dag mee bezig zijn. Mijn kennis, kunde en ervaring gaat met sprongen vooruit. En ze zien mij als gelijkwaardige werknemer, wat ik eigenlijk niet had verwacht. Dit is een ongelofelijk positieve ervaring. Half januari is rond mijn verjaardag. Dan hoor ik of ik echt mag blijven. Hopelijk wordt het een leuk cadeau!”

HORIZON HORIZON HORIZON HORIZON


Horizon Fotografie: Guido Pelgrim

Danny Sessink (25) volgde drie maanden een lasopleiding via ISWI (de intergemeentelijke sociale dienst van de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek). Nu staat hij op het punt in loondienst te gaan. “Mijn lasopleiding is afgerond. Ik had eerst alleen een metaalopleiding op niveau 1, maar hiermee kom ik echt veel verder, want de arbeidsmarkt zoekt lassers met papieren. En het is natuurlijk ook fijn dat ik met deze papieren op zak meer ga verdienen. Nu zit ik nog op bijstandsniveau.” Voordat Danny de stap maakt naar een arbeidscontract, doet hij eerst nog een stage bij Bosch Scharnieren in Doetinchem. “Het gaat erg goed, ik leer metaal zagen en kanten. Ze zijn heel tevreden. Dat voelt lekker. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ik hier vast werk krijg.” Op dit moment krijgt Danny begeleiding via het ISWI in de persoon van Hester Visschers. Maar het duurt niet lang meer: over een maand is Danny klaar met zijn stage en hoopt hij in loondienst bij Bosch te kunnen komen. Tijd om afscheid te nemen!

Aanvrager: Gemeente Doetinchem Naam project: Werkervaringsplaatsen in de regio Achterhoek Looptijd: Anderhalf jaar Doelgroep: Werkloze jongeren van 16 tot 27 jaar Doel: Jongeren kansen op werk(ervaring) bieden


Europa bundelt haar krachten De komende decennia gaat de Europese beroepsbevolking eerst stagneren en daarna krimpen, dankzij de gecombineerde ontgroening en vergrijzing. Dit is een van de grootste uitdagingen waar de Europese Unie zich de komende jaren voor gesteld ziet. Tijd voor actie, ook bij het ESF . Daarom is het ESF Age network in het leven geroepen, met Nederland als voorzitter. Nederland ontgroent en vergrijst. En wij zijn niet het enige land; het is een Europees probleem. Europa’s aandeel in de wereldpopulatie neemt steeds verder af, maar Europa is ook het oudste continent. Tegelijkertijd stijgt ieders levensverwachting per dag met zes uur. Diverse Europese landen zien een toename van gepensioneerden, met twee directe effecten: de afhankelijkheidsratio stijgt en de beroepsbevolking neemt af. De trend in vergrijzing wordt al een tijdlang onderkend, en de discussie over de houdbaarheid van pensioenstelsels wordt inmiddels ook breed gevoerd. Desondanks zijn de consequenties van de vergrijzingtrend voor de werkvloer nog lang niet overal doorgedrongen. De vraag is hoe we hiermee moeten omgaan. Tijd dus om van elkaar te leren in Europees verband, met behulp van het ESF Age network. Het Age network wil prioriteit geven aan het zogenoemde age management in de nationale ESF en andere programma’s. Dit doet het netwerk met behulp van subsidies voor

zaken als scholing en training, gezondheid op het werk, slimmer werken en re-integratie. Maatregelen nodig Tussen de 27 lidstaten van de Europese Unie is een groot verschil in het percentage werkenden tussen 55-64 jaar. Op dit moment heeft minder dan de helft van deze groep een baan. Maar in Zweden is dat zeventig procent, terwijl in Malta minder dan een derde een baan heeft. In de meeste lidstaten gaan werknemers met pensioen in de leeftijd 61-65, maar in twaalf lidstaten gebeurt dit voor het 61e levensjaar. Dat betekent dat er veel potentiële werknemers van boven de 55 zijn. Verschillende maatregelen zijn al genomen om de participatiegraad te verhogen. Maar er zijn meer maatrege-

len nodig. Denk aan hervorming van het pensioensysteem, ruimte maken voor herintreders, en een meer flexibele arbeidsmarkt. Ook moet de employability van medewerkers verbeterd worden met behulp van training en mobiliteit. Last but not least: schenk aandacht aan Human Resources en verbeter de arbeidsomstandigheden. In Europa Afgelopen oktober hield het Age network een kick-off meeting in Maastricht. Daar verzamelde zich een internationaal gezelschap, bestaande uit managers, beleidsmedewerkers van ministeries en ESF subsidie verstrekkers uit veertien verschillende landen en regio’s, naast mensen van de Europese Commissie. Zij wisselden kennis en ideeën uit in kleine rondetafelsessies. Belangrijke zaken die op tafel kwamen waren:

De harde cijfers op een rij: • Voor iedere gepensioneerde zijn er nu nog vier werkenden. Dat zijn er in 2030 twee. • Minder dan de helft van de mensen van 55-64 jaar heeft een baan. • In twaalf Europese landen gaan mensen voor hun zestigste met pensioen. • Minder dan vijf procent van de 55-65 jarigen volgt een training of opleiding, terwijl dit cruciaal is voor een actief werkend leven. Het ESF Age network is gestart in februari 2010. Veertien Europese partners ministeries en ESF directies van tien landen en vier regio’s - hebben zich hierbij aangesloten. Het netwerk wil niet ‘het wiel uitvinden’, maar vooral over grenzen heen van elkaar leren welke oplossing waar past. Het ESF Age network krijgt subsidie van de Europese Commissie en van het Nederlandse ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het heeft een looptijd van 2010-2013. Voor meer informatie, zie de website: http://esfage.isfol.it


•H oe urgent wordt het thema agemanagement gevoeld bij de betrokkenen uit Spanje, Italië, Estland en Duitsland? • Welke maatregelen zouden genomen moeten worden? • Wat zou ESF hieraan kunnen bijdragen? Uit de discussie bleek in ieder geval dat de situatie in de diverse landen, en daarmee de problematiek en de eventuele oplossingen, zeer sterk kunnen verschillen.

Duitsland: Ruimte om te innoveren Managing Director Uwe Jaeger van Eichenbaum GmbH Education maakt gebruik van ESF. Hij vertelt: “Wij gebruiken ESF onder andere om de werkgelegenheid te stimuleren. ESF speelt in Thuringen een belangrijke rol, omdat het aantal jongeren al een paar jaar dramatisch daalt. Bedrijven hebben dit te laat ingezien. De werkloosheidscijfers waren hoog, ze konden toch al aan voldoende personeel komen. Maar nu ontstaat langzamerhand het besef dat er een uitdaging aankomt; hoe vinden we werk voor oudere mensen, en aan welke voorwaarden moeten deze banen voldoen? Dit wordt het belangrijkste punt in de toekomst. Bij de internationale, grote bedrijven in Duitsland is het bewustzijn er. Maar het merendeel van de organisaties is kleiner, waardoor er minder geld en tijd is voor specifieke maatregelen gericht op ouderen en om hun human resource strategieën erop aan te passen.” ESF moet zich wat Jaeger betreft sterk maken voor innovatie. “Demografische verandering is een nieuwe uitdaging, waarvan geen voorbeelden in het verleden te zien zijn. Daarom moeten we met hulp van innovatie in staat worden gesteld te experimenteren: wat is mogelijk, welke maatregelen werken? Hoe kunnen innovatie en demografische verandering samen optrekken en elkaar versterken? Probeer het, en zie wat er gebeurt.”

Italië: Af van de traditionele benadering Francesco Chiurco is lid van het ESF Age network en werkzaam bij het ISFOL in Rome, Italië. Chiurco: “In Italië is er nog niet veel kennis van en besef over Age management, en wat dat gaat betekenen voor onze samenleving. Tot nu toe was men te druk bezig met de gevolgen van de economische crisis. Deze heeft de aandacht voor alle andere issues verdrongen. Helaas zien wij in Italië de relatie niet tussen age management en de economische crisis, terwijl deze er wel degelijk is. De Italiaanse overheid is een voorstander van nieuwe benaderingen, en wil zich vooral gaan richten op training van ouderen. We willen in ieder geval af van de traditionele benadering, waarbij ouderen vrijwel nooit meer in aanmerking komen voor een opleiding.”


Europa om de hoek Europa om de hoek Europa om de hoek Europa om de hoek

“Aan de lopende band? Dan zou ik tegen het plafond vliegen” Zijn hele leven was Evert Chaigneau (60) zelfstandig ondernemer. Tot twee jaar geleden zijn bedrijf instortte. Hij viel in een gat, maar krabbelde er weer uit. Hoe ging het mis? “Ik had een eigen montagebedrijf. Het ging helemaal mis toen de economische crisis kwam. De orders liepen terug, en van mijn personeel kon ik – plat gezegd – niet af. Noodgedwongen moest ik faillissement aanvragen. En zoals het dan gaat: mensen uit loondienst gaan de WW in, maar ik kwam bij de Sociale Dienst terecht.”

“Ik kan hierin mijn ei kwijt” Dat moet een enorme klap zijn geweest. “Ik viel in een gat. Met nog vijf jaar te gaan tot aan mijn pensioen, zag ik het niet meer zitten om een nieuw bedrijf op te starten. Twee jaar lang had ik het heel zwaar. Ik was gefrustreerd over het trage gedoe bij de Sociale Dienst en zoeken naar een baan vond ik moeilijk. Want als je altijd

eigen baas bent geweest, ga je ook niet in een fabriek aan de lopende band staan. Dan zou ik tegen het plafond vliegen. Toen werd ik doorverwezen naar re-integratiebedrijf de Wesselinggroep. Die probeert mensen weer te motiveren om aan de slag te gaan. Mijn werkcoach kwam met een plan: of ik hier in Zutphen leiding wilde geven aan het KlusOK-project.” Wat is KlusOK? “KlusOK is een project dat in Rotterdam, Amsterdam en Utrecht al loopt. Het idee is dat je voor een laag tarief, € 11,90 per uur, mensen met een klein inkomen helpt met allerlei klussen. Van gordijnen ophangen tot een schutting plaatsen en de tuin onderhouden. De mensen die de klussen doen, zijn langdurig werklozen. Door dit werk te doen, krijgen ze hun werkmotivatie terug, zodat ze later kunnen terugkeren naar een vaste baan. Nu wil de Wesselinggroep zoiets beginnen in de omgeving Zutphen-Deventer-Lochem. De bedoeling is dat ik de boel ga aansturen. We zijn net gestart en richten nu een ruimte in met een kantine en een kleine werkplaats, waar we al het gereedschap bewaren. Als dat eenmaal klaar is, over een week of twee, gaan we klanten werven. Het plan is om te flyeren en hier en daar een plein schoon te maken, om bekendheid te krijgen.”

RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE


Goede resultaten op Venlose school voor Praktijkonderwijs School voor Praktijkonderwijs ’t Wildveld in Venlo wil graag dat de leerlingen goed voorbereid uitstromen naar een baan of vervolgopleiding. In een ESF-project richtte de school daarom leerlingwerkplaatsen in waar beroepsvaardigheden worden getraind. Ook kwamen er branchegerichte cursussen, waarvoor de leerlingen een erkend certificaat krijgen.

Europa in de Achterhoek Aanvrager: Het Plein van de gemeenten Lochem en Zutphen Uitvoerder: Wesselingsgroep en Agens Titel: Re-integratiediensten Het Plein Actie: A Doelgroep: 80 uitkeringsgerechtigden van 55 jaar en ouder, 370 gedeeltelijk arbeidsongeschikten, 80 nietuitkeringsontvangers Subsidiebedrag: € 1.357.454,-

Wat houdt uw rol in? “Ik ga kijken wie welke klus kan doen. Als iemand een timmerman nodig heeft, dan moet ik daar een geschikt persoon voor uitzoeken en hem instrueren. Mijn mensen beginnen met halve dagen, drie dagen per week. Na veertien dagen kijk ik dan samen met hen hoe we dat kunnen opschroeven. Verder mag ik zelf bekijken wat nodig is en ook zelf klanten aanbrengen. Daar is mijn netwerk uit mijn verleden heel handig bij. Eens kijken wat we kunnen lospeuteren. Kortom, ik moet KlusOK helemaal op de rit zetten. Dat is een behoorlijke uitdaging. Maar als het lukt, en daar ga ik vanuit, is het de bedoeling dat ik het blijf doen tot m’n 65e. In loondienst bij de Wesselinggroep.” Hoe ervaart u deze nieuwe baan? “Ik pak dit met beide handen aan want ik kan hier mijn ei in kwijt. Ik merk nu al dat ik het mooi vind om de mensen te motiveren, eruit te halen wat erin zit en hen zo weer in het arbeidsproces te helpen. Bij het opknappen van onze eigen ruimte moest de muur gesausd moet worden. De persoon die beschikbaar was, had nog nooit een roller in de hand gehad. Het is goed om te zien dat het hem toch goed afgaat. Ik haal er voldoening uit, en daar gaat het mij nu om.”

Stap 1: leerlingwerkplaatsen inrichten Op de leerlingwerkplaatsen in de school leren de leerlingen behalve vaktechnische kennis ook samenwerken, doorzetten en meer zelfvertrouwen krijgen - vaardigheden die ze nodig hebben op de arbeidsmarkt of in een vervolgopleiding. In die praktijklokalen zijn de groepen zo klein mogelijk gemaakt, zodat leerlingen meer aandacht krijgen. 110 leerlingen doen mee in de leerlingwerkplaatsen. Stap 2: cursussen starten Daarnaast geeft ’t Wildveld in het ESF-project acht branchegerichte cursussen: werken in de keuken, schoonmaken in de groothuishouding, onderhoud plantsoen, lassen, winkel medewerker, magazijnbeheer, machinale houtbewerking, en veilig werken met de heftruck. Iedere cursus wordt erkend door de bijbehorende brancheorganisatie. Van tevoren krijgen docenten een paar dagen bijscholing, zodat ze de bevoegdheid hebben om de cursus te geven. 78 leerlingen volgen één of twee cursussen. Het hele schooljaar zijn ze er twee tot vier uur per week mee bezig. Stap 3: controle In januari, halverwege het schooljaar, is het tijd voor de interim-controle. Vier mensen van Agentschap SZW komen bekijken hoe ’t Wildveld invulling geeft aan het ESF-project. Ze nemen de administratie grondig door en stellen volop vragen. Het Wildveld blijkt een voorbeeldproject te zijn, alles is keurig voor elkaar. Stap 4: resultaten Aan het eind van het schooljaar moeten de leerlingen examen doen bij een externe examinator. 71 leerlingen krijgen een certificaat voor de branchegerichte cursus. Twaalf leerlingen zijn naar een passende arbeidsplek begeleid, en zeventien leerlingen stromen door naar het vervolgonderwijs. ’t Wildveld sluit het project administratief helemaal netjes af, maar de uiteindelijke beschikking over de ESF-subsidie komt pas in oktober 2010. Voor de begroting is dat erg lastig, en de school zou het prettig vinden als die afhandeling wat sneller kan. Ondanks dat is ’t Wildveld heel blij met de mogelijkheid van ESF. Sinds dit eerste project in 2007 dienen ze ieder jaar een nieuwe ESF-aanvraag in.

Project: loopbaan van de leerling centraal Looptijd: augustus 2007-oktober 2008 Actie: C

Europe So Far Europe So Far Europe So Far Europe So Far

Denkend aan Europa… “…zie ik twee grijze muizen die Europa smoel moeten geven: Herman van Rompuy en Catherine Ashton. Van Rompuy was laatst in Washington, maar Obama neemt niet eens de moeite hem te ontmoeten. Net als in de jaren zeventig zoeken Amerikanen eerst contact met Londen, Bonn en Parijs, om politieke standpunten te bepalen. Brussel vindt niks, dat is het grote falen van Europa. De EU wordt gevormd door lidstaten die zichzelf belangrijk vinden; een grote gaarkeuken waaruit politieke besluiten moeten komen. De Amerikaanse oud-politicus Henri Kissinger legde lang geleden al de vinger op de zere plek: “Als ik met iets zit, weet ik nooit wie ik in Europa moet bellen.” De oplossing zit in tijd.

Vangnet Wil je met internationale grootmachten meespelen, dan moet je nationale bevoegdheden opgeven en leiders met allure aanstellen om piketpaaltjes te slaan. Binnen de EU is genoeg know how voor een hervorming en uiteindelijk zal die ook plaatsvinden.” Paul Sneijder is NOS-correspondent in Brussel

Vijf minuten bellen met... Martin van Leeuwen. Hij is verant woordelijk voor de organisatie van het ESF-event 2010, dat op 6 december plaatsvond. Wat Is het geworden? “Dit jaar is gekozen voor een vernieuwende manier om ESF voor het voetlicht te brengen: een offline en online experimenteel webinar, het Sociaal Innovatie Lab.” Waarom? “Een van de acties in het ESF-programma is actie E, sociale innovatie. Dit is een relatief klein programma; weinig mensen zijn er dan ook bekend mee. Terwijl we het hier hebben over veertig miljoen euro in de periode 2007-2013. Het bedrag per aanvraag kan liggen tussen de vijftig- en honderd twintigduizend euro. Jaarlijks organiseert het agentschap een event waarmee zichtbaar wordt gemaakt wat er met Europees geld gebeurt in Nederland. Nu hebben we dit op een innovatieve manier laten zien.” Hoe dan? “Met behulp van een webinar, ofwel: een seminar via het web. Dit deden we in samenwerking met Capgemini, één van

de aanvragers van Actie E. Capgemini is momenteel druk bezig met arbeids tijdenmanagement. Hoe voorkom je dat alle medewerkers in hetzelfde gebouw van 9 tot 5 aan het werk zijn en veel kilometers maken? Dat kan natuurlijk anders. Juist voor dit soort zaken is Europees geld bedoeld, om innovatief met zaken om te gaan en ze te kunnen testen. Door dit webinar gaan we op een innovatieve manier met een heleboel mensen rond de tafel. Zonder dat mensen moeten reizen, zoeken en parkeren.” En hoe innovatief hebt u dit bekend gemaakt? “Geïnteresseerden kregen na aanmelding via www.agentschapszw.nl een link in hun e-mail. Als je hierop klikte, kon je inloggen in op het webinarsysteem. Vervolgens kon je chatten, vragen stellen, twitteren, noem maar op. Zo’n vijftig mensen deden ‘fysiek’ mee, de rest sloot zich virtueel aan. Samen hopen we te komen tot nieuwe inzichten en nieuwe manieren van toepassingen van sociale innovatie.”

Meer weten? www.agentschapszw.nl en RSS feed (nieuws), Youtube, Twitter, LinkedIn, Facebook, Slideshare.

Hooggeëerd publiek! Komt dat zien: het circus is in de stad! Posters waarop twee trapezeartiesten elkaar de hand reiken (“Een helpende hand nodig?”), een dompteur met zijn hoofd in de bek van een leeuw ( “Bezorgd over de veiligheid op uw werk”?) en een acrobate op leeftijd (“Hoezo te oud voor het werk?”) kondigen het circus aan. Het is niet zomaar een circus; het is een circus tegen sociale uitsluiting in Europa. De afgelopen twee jaar is het door heel Europa getrokken om aan het publiek duidelijk te maken wat een sociaal Europa voor hen kan betekenen. Op 20 oktober was de laatste voorstelling in Brussel. De artiesten zijn weer thuis. Het zijn stuk voor stuk mobiele werk nemers. Dan weer voor een paar weken door Frankrijk, dan waren ze weer onder de Portugese zon te vinden. Maar wat nu als in een van de landen de ene trapezeartiest had mis gegrepen? Of de dompteur daadwerkelijk bijna was onthoofd? En de acrobate besloot dat ze aan een welverdiend pensioen toe is? Waar kunnen ze dan terecht met hun aanvraag voor een uitkering en hoe wordt deze samengesteld? Waaruit bestaat hun Europese vangnet? Dat is precies het terrein waarop ik mijn kunsten kan laten zien. Werken aan Europese regels die de sociale zekerheidsstelsels beter laten aansluiten. De regels vormen een complexe puzzel waarvan ieder stukje om uitleg vraagt, elke dag opnieuw. Dat is niet altijd makkelijk en soms vertoont het vangnet hier en daar wat gaatjes. Maar het is nog stevig genoeg om niet doorheen te vallen. Op mijn bureau ligt nog genoeg te doen. Maar dat laat ik tot morgen liggen; vanavond ga ik naar het circus! Fleur Veltkamp, beleidsmedewerker Europese Commissie

December Christian Awater: Ik vind het gigantisch belangrijk dat ik bezig kan zijn

Recommend Documents