dec. 07 MUZEE SCHEVENINGEN MET PAUL DE KIEVIT 'KIJK OP DE WIJK' MIEP DIEKMANN OUD EN NIEUW (1) JACQUELINE

186 - nov. /dec. ‘07

JAARGANG 31, NR 5 NOVEMBER / DECEMBER 2007 W I J K B L A D V O O R B E L G I S C H PA R K W E S T B R O E K PA R K , S C H E V E N I N G E N - N O O R D R E N B A A N K WA RT I E R , D U T T E N D E L E N W I T T E B R U G

Gazet

Scheveningen-Bad

MUZEE SCHEVENINGEN MET PAUL DE KIEVIT

—

'KIJK OP DE WIJK' MIEP DIEKMANN

—

OUD EN NIEUW (1) JACQUELINE

—

AARDBEVINGEN IN SCHEVENINGEN

—

BADCRYPTO 24

| 186

Gazet

Scheveningen-Bad

jaargang 31, nr. 5 uitgave 186 november / december 2007 WIJKBLAD VOOR BELGISCH PARK, WESTBROEKPARK, SCHEVENINGENNOORD, RENBAANKWARTIER, DUTTENDEL EN WITTEBRUG Verschijnt 6x per kalenderjaar en wordt huis-aan-huis bezorgd. Oplage ±7.500 stuks. De uitgave van de Scheveningen-Bad Gazet geschiedt op initiatief van de bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen. [email protected] website: bns.myweb.nl Dat houdt niet in dat de in de Gazet opgenomen artikelen de mening van het bestuur weergeven. De redaktie van de Gazet is verantwoordelijk voor de inhoud. Redaktie Dick Leijnse (contactpers. bestuur) Marit Berssenbrugge, Jan van Pesch, Annemarie Plugge, Ans Postma, Erik Werner (Wittebrug), Verschijningsdata in 2007 nr. 187 verschijnt eind december 2007 (kopij inleveren vóór 26 november 2007) als Wordbestand of per email

Redactie/inleveren kopij/gazetjes en bezorging Via de wijkwinkel: Gentsestraat 22a, 2587 HT telefoon/fax 3541081, email: redactie/kopij/bezorging: [email protected] Gazetjes : zie info rubriek Gazetjes achterin dit nummer. Abonnement Niet-bewoners van de wijk kunnen zich op dit blad abonneren door E 19,– (per jaar) over te maken op postbank nr. 6257688 t.n.v. Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen, o.v.v. 'abonnement Scheveningen-Bad Gazet'. Advertentietarieven 2007 (onder voorbehoud) Losse plaatsingen: 1/1 pag. E 440,– 1/2 pag. E 236,– 1/3 pag. E 166,– 1/6 pag. E 94,– Contractprijzen op aanvraag. Bedragen zijn exclusief pre-press werkzaamheden en BTW. Advertenties Robin Reule, Stevinstraat 108 2587 ER Scheveningen email: [email protected] telefoon 3502355 Drukwerk Smiet Offset Uitgave/bladmanagement Druk & Design Robin Reule Copyright Het auteursrecht t.a.v. de redactionele inhoud van deze uitgave wordt voorbehouden.

REDACTIONEEL Het is half oktober 2007 en als ik dit schrijf, is de Kinderboekenweek nét voorbij. Wat een feest, om in die periode in een grote boekwinkel rond te lopen, omringd door vrolijke kaften van kinderboeken! Na een periode waarin ‘het kind’ blijkbaar zelden boeken las en liever de hele dag voor de televisie hing, blijkt er gelukkig nu langzamerhand een tijd aan te breken waarin boeken weer een wezenlijk onderdeel gaan uitmaken van een doorsnee kindertijd. Misschien is de verfilming van een boek als ‘Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman’ daar mede debet aan geweest. Hoe dan ook, een van de artikelen in deze Gazet is een interview met een van de bekendste jeugd boekenschrijfsters van Nederland: Miep Diekmann. De eerste schrijfster die baanbrekend werk verrichtte door in haar boeken beladen thema’s als discriminatie en zelfmoord te behandelen. En om bij cultuur te blijven: uit een interview met de directeur van het vernieuwde Muzee Scheveningen, Paul de Kievit, blijkt dat het museum ook goed in de markt ligt bij scholieren, die met hun leraren een bezoek brengen aan het museum. Kortom, reden te meer om optimistisch te zijn en te blijven over onze jeugd. En om dat te bewijzen, is de redactie voornemens om een van de komende Gazetten het thema ‘jeugd’ te geven. Want al is het misschien een cliché, maar: de jeugd heeft de toekomst! Marit Berssenbrugge

Voorpagina foto's: Miep Diekmann (Kijk op de Wijk op pagina 12); Manege aan de Alkmaarsestraat (oud en Nieuw op pagina 9); Ets van Muzee Scheveningen in de Neptunusstraat door Wim Bettenhausen 2003

INHOUDSOPGAVE

o.a.

BESTUURSMEDEDELING DUTTENDEL EN WITTEBRUG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 IN MEMORIAM OT ASCHMONEIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 DUINWATERBEDRIJF: PONY'S NA CONFLICT WEGGEHAALD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 MUZEE SCHEVENINGEN EN PAUL DE KIEVIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 OUD EN NIEUW (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 WERELDSTAD AAN ZEE 2: COLUMN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 'BEROEMDE' KIJK OP DE WIJK: MIEP DIEKMANN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 JACQUELINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 AARDBEVINGEN IN SCHEVENINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 BADCRYPTO NUMMER 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 SERVICE PAGINA’S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21/22

3

WIJKAANGELEGENHEDEN

HEEFT U JOURNALISTIEKE AMBITIE?

BESTUURSMEDEDELING DUTTENDEL EN WITTEBRUG

De commissie Verkeer en Ruimtelijke Ordening (VRO) houdt zich op haar gebied bezig met de belangen van de bewoners van Duttendel, Wittebrug en Noordelijk Scheveningen. Leuk werk omdat je vaak in een vroegtijdig stadium op de hoogte bent van gemeentelijke plannen; interessant omdat je dan invloed kunt uitoefenen op verbeteringen of veranderingen in de wijk. Maandelijks informeert de werkgroep Media van de commissie VRO met een eigen rubriek in de Scheveningsche Courant en tweemaandelijks in de Badgazet. Artikelen die veelvuldig reacties oproepen en instanties tot nadenken doen aanzetten.

Een samenloop van omstandigheden heeft ertoe geleid dat Michel van der Tak het secretariaat van de Wijkvereniging heeft neergelegd. Michel heeft de functie van secretaris vanaf april 2005 vervuld en het bestuur wil hem dan ook graag bedanken voor zijn inzet in de afgelopen jaren.

Die werkgroep Media is op zoek naar extra versterking. Heeft u zin hierin iets te betekenen? U wordt van harte uitgenodigd met mij contact op te nemen. U kunt mij hierover bellen (liefst ’s avonds) 3504322 of een email sturen aan [email protected]

Erik Werner heeft zich bereid verklaard het secretariaat te willen verzorgen tot de algemene ledenvergadering in het voorjaar van 2008. Tijdens die vergadering zal een definitief besluit worden genomen. Als gevolg van zijn bestuursfunctie moet Erik Werner uiteraard terugtreden als lid van de Kascommissie. Als wijkbewoners belangstelling hebben voor deze functie (naast Willem Faber), dan kunnen zij zich aanmelden bij penningmeester AEde Schoustra. Overigens heeft het bestuur in de secretariaatswisseling aanleiding gevonden om een

CURSUS FRANSE CONVERSATIE VOOR BEGINNERS Start januari 2008 bij voldoende aanmeldingen.

• • • •

maandagmiddag 13.30 – 14.30 uur 10 lessen kosten: € 40,- incl. lesmateriaal Aanmelden bij het secretariaat (wijkwinkel) telefonisch 354 1081 of via het antwoordapparaat buiten openings tijden.

OPROEPEN • Het bestuur van de Bewonersvereniging zoekt een vrijwilliger die af en toe gastvrouw/heer wil zijn tijdens de koffie-ochtend op dinsdag in de Wijkwinkel. • Wij zijn op zoek naar een electronische piano of keyboard om activiteiten in de Wijkwinkel (nog) aantrekkelijker te maken. Is er een wijkbewoner die -eventueel tegen een kleine vergoeding- ons aan zo’n instrument kan helpen? • In het archief van de Bewonersvereniging ontbreken helaas een aantal nummers uit oudere jaargangen van ons blad de Scheveningen-Badgazet, voordien Parkgazet. Het gaat om de nummers 45, 48, 78, 80, 83, 119 en 142. Zijn er misschien wijkbewoners die op zolder veel bewaren en aan opruimen toe zijn? Inlichtingen en reacties telefonisch of per e-mail bij de Wijkwinkel. Tel. 354 1081; e-mail:[email protected]

5

postbus te openen, zodat de Wijkvereniging qua bereikbaarheid minder kwetsbaar is: Postbus 84475 - 2508 AL Den Haag.

IN MEMORIAM

Marie Otto Aschmoneit Als je leest of hoort dat een bekende, zoals Ot, na een kortstondige ziekte is overleden, dan schrik je. Je verwerkt het en haalt de persoon levend voor de geest. Dan komen herinneringen naar boven. Het lijkt dan, alsof je Ot pas nog hebt zien zitten voor zijn huis in de tuin. Genietend van een nazomerse dag. Dan lijkt het zo kort geleden, dat je hem nog zag wandelen met zijn vrouw Liesbeth. Toen er nog een maaltijdproject was in de wijkwinkel heeft Ot, ondanks zijn hoge leeftijd, een tijd lang als vrijwilliger het eten vervoerd van zorgcentra naar wijkwinkel. Hij deed het altijd opgewekt en stipt. Ot en Liesbeth lepelden dan graag samen een kopje soep mee. Liesbeth was in die tijd al vele jaren voorzitster van het wijkbestuur. Tevens zat ze toen in de redactie van de Scheveningen-Bad Gazet. Ot had voor iedereen een vriendelijk woord, op straat, in de wijkwinkel, of waar dan ook. Hij kende veel mensen. Velen zullen hem dan ook missen. Honden droeg hij een warm hart toe. Hij was hun grootste vriend. Dag Ot. Namens de redactie, Ans Postma

WIJKAANGELEGENHEDEN

AAN HET WERK Sinds mijn benoeming tot voorzitter zijn zes maanden verstreken en ofschoon ik mij bij de Bewoners- en Wijkvereniging Noordelijk Scheveningen (BNS/WNS) vóór die tijd al behoorlijk thuis voelde, heb ik nu ook mijn weg binnen het bestuur gevonden. Dat komt natuurlijk ook, omdat de wijk en de gemeente niet stil zitten en je als bestuurder goed op je qui vive moet zijn en blijven. Ik heb tot mijn genoegen kunnen constateren dat mijn collega’s binnen het bestuur dezelfde insteek hebben, waardoor wij goed kunnen samenwerken. Resultaat is een bewoners- en wijkvereniging waar niet alleen wordt gepraat, maar waar ook de handen uit de mouwen gaan.

Een goed voorbeeld is onze participatie in de klankbordgroep voor de herstructurering van de boulevard. Zowel de kustversterking als de ontwikkeling van het plan van de Spaanse architect Manuel de Solà-Morales moeten veel aandacht krijgen, want hier zijn veel bewoners- en ook ondernemersbelangen mee gemoeid. Onze mensen Wim Voerman (verkeer en ruimtelijke ordeningsaspecten) en Fré Oosterhuis (bewoners kuststrook) blazen daar een flink partijtje mee.

Een ander voorbeeld is de discussie over de uitgangspunten voor het Masterplan Scheveningen Kuststrook, dat voortkomt uit de Structuurvisie Wereldstad aan Zee. Scheveningen moet volgens die plannen de beste en de mooiste badplaats van Europa worden. Een deel van die plannen – de vernieuwing van de Scheveningse Haven – is onlangs door wethouder Marnix Norder gepresenteerd en inmiddels volop in discussie. Het grootste deel van alle veranderingen aan de kuststrook is echter nog onderwerp van studie. Deze maand zal de discussie over de uitgangspunten, die de Gemeente wil hanteren voor die plannen, uw bestuur en veel andere Scheveningers bezig gaan houden. Weer een ander voorbeeld is de vernieuwing van de riolering in onze wijk, waarvoor het hart van onze wijk (Gentsestraat e.o.) langdurig op de schop gaat. De gemeente heeft hierover eerder dit jaar een informatieavond georganiseerd. Begin augustus zijn de definitieve plannen besproken met ons bestuur en sedert medio september zijn de werkzaamheden aangevangen. Ik verwacht, dat de plannen voor de groenvoorziening, vernieuwing van het pleintje voor Albert Heijn, vernieuwing van lantaarn-

DUINWATERBEDRIJF OVERWEEGT PLAATSING KOEIEN OP NETTENBOETSTERSVELD Pony’s na conflict weggehaald De pony’s op het Nettenboetstersveld aan Harstenhoekweg/ Zwolsestraat zijn door de eigenaar weggehaald. Het Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH) laat dat voorlopig zo. Het duinterrein zal nu ongeveer een jaar niet worden begraasd. Daarna worden er waarschijnlijk Konikspaarden geplaatst, al dan niet in combinatie met Galloway-koeien.

Het verdwijnen van de pony’s is het resultaat van een hoog oplopend conflict tussen de eigenaar van de pony’s en het Duinwaterbedrijf. De twist gaat om het bijvoederen van de dieren door de eigenaar. De DZH had het bijvoederen met hooi verboden, omdat op die wijze zaden kunnen worden ingebracht die niet tot de oorspronkelijke vegetatie behoren. In een beschermd natuurgebied is dat niet toegestaan. Bovendien kan het bijvoederen de graasbehoefte van de dieren terugdringen, terwijl ze daar juist voor zijn geplaatst. De DZH heeft de pony-eigenaar

diverse malen gewaarschuwd, maar constateerde dat desondanks het bijvoederen bleef doorgaan. De DZH heeft de eigenaar daarop gevraagd de pony’s weg te halen. Toen de eigenaar dat weigerde, is een juridische procedure gestart. Reden daarvan was, dat de DZH niet zomaar met het eigendom van een ander wilde gaan slepen. Via een kort geding wilde de DZH zeker weten, dat zij in haar recht stond als zij de pony’s zou (laten) weghalen. De eigenaar van de pony’s heeft dat niet afgewacht en heeft drie dagen voor het kort geding de pony’s weggehaald. De juridische procedure is daarop afgeblazen. De DZH beschouwt het duinterrein op dit moment als overbegraasd. Daarom wordt de natuur een jaartje rust gegund. De afzetting van het ponygebied is verwijderd, de stroom is van het schrikdraad gehaald en de zonnecel, die daarvoor de energie leverde, opgeslagen. De konijnen hebben voorlopig dus het rijk alleen. Rob den Heijer

7

palen, parkeeroplossingen e.d. een behoorlijke verbetering voor dit deel van onze wijk kunnen opleveren. Onderdeel van de plannen is overigens een regelmatig spreekuur in onze Wijkwinkel, zodat uw vragen over de uitvoering direct kunnen worden beantwoord. Daar hangt ook een informatieve kaart, waarop u alle werkzaamheden kunt volgen. Andere actuele informatie kunt u volgen op onze digitale muurkrant http://muurkrant. residentie.net/bns Ten slotte zullen in de komende maanden met het Stadsdeelkantoor en instanties als Welzijn Scheveningen en Boog gesprekken worden gevoerd over de jeugdproblematiek en over de zorg voor onze ouderen. Kortom: brood genoeg op de plank en natuurlijk kunnen we uw steun en medewerking daarbij goed gebruiken. Meldt u daarom aan als vrijwilliger voor uw BNS/WNS zodat het aanpakken van jeugden ouderenproblematiek binnen onze wijk goed van de grond kan komen!! Tot ziens in onze wijkwinkel. Martin Bevers, voorzitter BNS

GEEN WIJZIGING 2-5-2 STRATEN De gemeente Den Haag zal de zogenaamde 2-5-2 straten in Belgisch Park, zoals Haagsestraat, Arnhemsestraat en Bosschestraat met een dwarsprofiel van 2 m. stoep, 5 m. rijweg en weer 2 m. stoep, niet herprofileren voor tweezijdig parkeren. De parkeerdruk in deze straten is daarvoor niet hoog genoeg. B. en w. antwoorden dat op een brief van de Bewonersvereniging Scheveningen Noord (BNS). De BNS had de gemeente gevraagd om het moment van de rioleringswerkzaamheden te gebruiken om een aantal straten te herprofileren volgens de maten: 1,2 m. stoep, 1,8 m. parkeerstrook, 3 m. rijweg en weer 1,8 m. parkeerstrook en weer 1,2 m. stoep. Volgens BNS kunnen daardoor meer auto’s en ook meer fietsen worden geparkeerd. Daarnaast kan door ‘parkeeroren’ het parkeren op straathoeken onmogelijk worden gemaakt. Na het vervangen van de riolering zal het straatprofiel nu dus in de oorspronkelijke staat worden teruggebracht. Daar waar nodig en mogelijk zal bij de straatinrichting de norm Residentie Kwaliteit worden gehanteerd. Residentie Kwaliteit komt tot uitdrukking in onder meer de kwaliteit van klinkers en stoeptegels, de aanplant van straatbomen en belemmeringen voor willekeurig parkeren.

VAN EEN OUD MUSEUM DAT EEN NIEUW LEVEN IS BEGONNEN

Muzee Scheveningen aan de Neptunusstraat. Ets door Wim Bettenhausen, 2003.

Wij burgers zijn vaak bijzonder kritisch ten opzichte van de ambtenarij en de boven ons geplaatste bestuurders. Dit is meestal, maar niet altijd, terecht. De gemeente doet gelukkig ook wel heel veel goede dingen. Zo is het oude museum aan de Neptunusstraat geruime tijd gesloten geweest voor het publiek ten einde het gebouw geschikt te maken voor de eisen van een modern museum in onze tijd. Op kosten van de gemeente, terwijl het museum zelf met behulp van sponsors de herinrichting voor zijn rekening nam. Niet alleen moesten allerlei publieksvoorzieningen worden aangepast, maar ook moest ruimte worden gecreëerd voor de collectie van het voormalige Zeemuseum aan de Dr. Lelykade.

Visserij en badcultuur Het vernieuwde Muzee Scheveningen is een fusie van het Museum Scheveningen aan de Neptunusstraat met het Zeemuseum. Het heeft in oktober 2006 zijn deuren geopend voor het publiek. Het vertoont een overzicht van de geschiedenis van Scheveningen. Zowel de visserij en de daarmee verbonden beroepen, als de bad-cultuur vanaf de 19de eeuw worden getoond. Het zeeleven is vertegenwoordigd door een groot tropisch aquarium en een zeer uitgebreide schelpencollectie. Verder zijn er op diverse plekken in het museum audiovisuele presentaties die diepgang geven aan het tentoongestelde materiaal. Een ander verschil tussen het oude en het nieuwe museum is dat er nu een goed ingericht visserscafé is en accommodatie voor recepties, feesten en partijen.

Muzee is nu dus een jaar bezig; een goed moment om eens te gaan praten, dachten wij.

Streven naar meer bezoekers Sinds 1 mei 2007 is Paul de Kievit hier directeur en hij was bereid de Badgazet iets te vertellen over de exploitatie van de afgelopen twaalf maanden en de plannen voor de nabije toekomst. Paul de Kievit zelf be-

Paul de Kievit

hoeft nauwelijks introductie bij de lezer van de Badgazet. Ten eerste is hij al eens geïnterviewd in 2005, toen als coördinator van het stadsdeel Scheveningen. Ten tweede is hij, uit hoofde van die functie, in wijde kring bekend geworden als een toegewijde en actieve bestuurder. Hij is, kortom, een bekende inwoner van Scheveningen. “In het eerste jaar”, vertelt Paul, “is het nieuwe museum bezocht door ruim 26.000 mensen. Dit is het totaal van museumbezoekers, schoolklassen die een educatief programma volgen en deelnemers aan recepties en andere bijeenkomsten“. Niet slecht, vindt hij, maar dit bezoekerstal moet

8

ook gezien worden tegen de achtergrond van de miljoenen bezoekers aan strand en boulevard. Paul: “Een van de doelen voor de toekomst is om (nog) meer bezoekers te trekken. Want dan kunnen wij meer doen. Maar een behoorlijk nadeel voor dit streven is de locatie van het museum, tamelijk ver verwijderd van de zee, in een relatief stil deel van het dorp. En dit nog afgezien van de beperkte parkeermogelijkheid. Hoe krijgen wij een groter aantal van de dagjesmensen van de boulevard naar het museum? Dat is een van onze grootste uitdagingen”. Hij is tevreden met de faciliteiten om in het pand gasten te kunnen ontvangen. Paul: “Het vernieuwde museum is een uitstekende plek voor vergaderingen, recepties en ontvangsten. Daar wordt al redelijk gebruik van gemaakt. Zo hebben al diverse bruidsparen hun huwelijk in het Muzee gesloten.”

Publiciteit is niet genoeg Om meer bezoekers te trekken is gedurende het afgelopen jaar het nodige gedaan. De opening van de tentoonstelling over badmode in juli 2007 is uitgebreid in de regionale en landelijke pers vermeld. Verder zijn er op grote schaal flyers verspreid die Muzee onder de aandacht brengen. Maar: “Publiciteit is nodig maar niet genoeg”, vindt Paul. De plannen voor de volgende vier jaren worden vastgelegd in een beleidsplan dat op dit moment in concept gereed is en dat nu een ambtelijke en bestuurlijke ronde doet. Uiteindelijk moet dit leiden tot een goedgekeurd plan waarop de gemeente haar subsi-

die kan baseren en waaraan sponsors en donateurs met gerust hart het hunne kunnen bijdragen. Paul: “De gemeentelijke subsidie bedraagt ongeveer de helft van ons budget, de rest wordt bijgedragen door sponsors en donateurs en komt uit entreegelden en inkomsten van recepties en andere bijeenkomsten in het pand. Wij hebben allerlei ideeën en plannen om meer bezoekers te trekken, maar welke we zullen kunnen uitvoeren zal sterk afhangen van de uiteindelijke vorm van het beleidsplan. Dus daarover laat ik me nu liever nog niet met concrete voorbeelden uit. Kom daarvoor maar een keer terug”.

Vrijwilligers Er zijn, afgezien van sponsors en donateurs, veel vrijwilligers verbonden aan het Muzee. Dit zijn inwoners of oud-inwoners van Scheveningen die veel, zo niet alles, weten van hun dorp, van vissen en visvangst, van schelpen, netten, bomschuiten en klederdracht. En dan is deze opsomming ongetwijfeld niet volledig. U kunt ze tegenkomen in de zalen van het Muzee waar zij als suppoost een oogje in het zeil houden en, als

u er om vraagt, graag vertellen vanuit hun grote ervaring. Verder zijn er vrijwilligers die zich inzetten voor algemene werkzaamheden, zoals het bemensen van de entree en het museumcafé. Paul: “Het museum dankt veel aan zijn vrijwilligers. Zonder deze enthousiaste mensen zouden wij absoluut niet kunnen functioneren zoals nu“.

Evenementen in 2008 In het kader van de feestelijkheden voor ”125-jaar Belgisch Park” zijn voor 2008 diverse evenementen in het Muzee voorzien. “Details liggen nog niet vast en data kunnen dus schuiven,” zegt Paul. Het eerste evenement is de feestelijke uitreiking van het eerste exemplaar van het overzichtsboek waaraan nu nog wordt gewerkt door Jan van Pesch en Paul Crefcoeur, begin april. Wellicht wordt hieraan een fototentoonstelling gekoppeld in één van de ruimten van het Muzee. En dan komt er een grote zomertentoonstelling vanaf juni, met als werktitel “Kunstenaars in Scheveningen”. Hierin zal werk van beeldende kunstenaars die in het Belgisch Park hebben geleefd, of iets daar-

buiten, worden samengebracht. De voorbereidingen voor deze tentoonstelling zijn in handen van kunsthistorica Tiny de Liefde, een wijkgenote.

Winkel van Sinkel Als ons gesprek over is stelt Paul voor om een rondwandeling door het pand te maken. Wij lopen door de zalen, en klimmen de zolder op waar dingen zijn opgeslagen die, voor de leek die ik ben, thuishoren in de Winkel van Sinkel. Vervaarlijke dingen afkomstig van oude vissersboten, of onschuldig ondergoed uit kledingkasten dat vermoedelijk nog gedragen is door de overgrootmoeders van onze tijdgenoten. We bezoeken een ruimte die niet voor het publiek toegankelijk is waar zich een uitgebreide en internationaal bekende schelpencollectie van wetenschappelijk belang bevindt. En dan blijkt uit deze rondwandeling dat Paul niet alleen een directeur is die zich met beleidszaken en budgets bezig houdt, maar ook een liefhebber die zijn collectie koestert en wil laten zien. Dick Leijnse

OUD en NIEUW (1)

De Manege is niet meer Sommigen vonden het maar een bron van stank en ongedierte: weg er mee! Anderen kwamen er juist met veel genoegen, of hadden er dierbare herinneringen aan. Ze procedeerden om de sloop tegen te houden, tot aan de Raad van State toe. Het heeft hen niet kunnen baten. De manege aan de Alkmaarsestraat maakte in maart van dit jaar kennis met de slopershamer. Die plek was - al vanaf ca 1920 – de uitvalsbasis voor ruiters en hun paarden voor ritjes door het duin, of langs het strand. Wat moeten er van die 87 jaren een hoop herinneringen zijn. Maar ook: wat is het vreemd dat je er zo weinig van

terugvindt. Of zoeken wij verkeerd? Waar zijn al die oude foto’s en verhalen? Moeten we daar niet wat over vertellen in het historische boek over Noordelijk Scheveningen dat volgend jaar uitkomt? Als u wat weet of hebt, bel dan 3502423, of mail aan [email protected] zodra u dit gelezen hebt. Nu kan het nog! Dit is de eerste van een serie die we het komend jaar in de Badgazet willen plaatsen. Al deze plekken zullen ook ter sprake komen in het jubileumboek dat op 3 april 2008 verschijnt, in de maand dat het Belgisch Park 125 jaar bestaat.

9

INGEZONDEN BRIEF

Mijn complimenten voor het groene themanummer, waarin enerzijds wordt aangegeven dat Noordelijk Scheveningen is gezegend met veel groen, maar ook dat er direct achter de kuststrook nog veel kan worden verbeterd, zoals in het artikel ‘Zwarte pad groen’ duidelijk is weergegeven. Ik ben het zeer eens met de suggestie om van de Gevers Deynootweg - vooral het gedeelte de Fuik - een prachtige laan te maken met bomen en andere groenvoorzieningen, zodat de bebouwing en het grote parkeerterrein enigszins aan het oog worden onttrokken, en om aandacht te blijven vragen voor de verkeers- en parkeerproblemen. Nog geen oplossing is gevonden voor het volgende: komende vanaf de Alkemadelaan/Zwolsestraat en rechtsaf slaande naar het Zwarte Pad, komt men in een file, maar ziet aan de linkerzijde een groot parkeerterrein. Velen proberen op alle mogelijke manieren uit de file naar de overzijde te komen, rijden het parkeerterrein op, om dan bij de automaat eerst te ontdekken dat het daar ‘kort-parkeren’ is, met als gevolg dat men weer moet rondrijden en weer in een file plaats moet nemen . Op de één of andere wijze zou duidelijker en eerder moeten worden aangegeven dat men daar slechts zo kort kan parkeren, wat op zich natuurlijk goed is voor de omwonenden. Een oplossing hiervoor heb ik niet duidelijk bij de hand, maar misschien de gewaardeerde commissie Verkeer en Vervoer wel? Ger Moen

Zomaar een foto uit ongeveer 1950. Acht jongetjes op een balkon aan de Antwerpsestraat, trots met hun clublogo. Misschien weet u nog dat CJMV stond voor ‘Christelijke Jonge Mannen Vereniging’. De Haagse afdeling werd opgericht in 1892, ging later over in de CJV, en nog weer later in de YMCA. Er moet dus veel vergaderd zijn, maar de jongetjes ging het om het spelen in Duttendel, kamperen op Duinrell (in een schaapskooi!) of het maken van ‘duinenmarsen’, ‘brandweermarsen’ en ‘trouwmarsen’. De foto komt van Jan de Vries, Soetenstraat 17. Herkent u zichzelf misschien? Laat dat dan eens horen!

COLUMN

WERELDSTAD AAN ZEE (2) Elke wereldstad aan zee, dus ook Den Haag, heeft te maken met de gevolgen van klimaatsverandering en met verkeersproblematiek. De details zijn elders anders, maar overal stijgt de zee en daalt de grond. En overal neemt het verkeer toe. Om eens te bezien hoe men hier in het buitenland mee omgaat heb ik, in eerste instantie, overwogen om eens een kijkje te nemen in Barcelona. Waarom Barcelona? zult u denken. Welnu, dat komt vooral omdat onze eigen, door onszelf, in een ingewikkeld proces dat wij “democratie” noemen, aangestelde bestuurders, juist die stad hadden uitgekozen als voorbeeld, waar zij, als bestuurders van Den Haag, lering uit zouden kunnen trekken om onze eigen stad ook tot een Wereldstad aan Zee te maken. Maar, zoals ik in de vorige Gazet al heb uitgelegd: van Barcelona kunnen wij niets nuttigs leren, want alles is er anders dan in Den Haag. Barcelona viel af en Venetië bood zich aan. Venetië ligt aan zee. Venetië is een stadsdeel met veel minder inwoners dan de rest van de gemeente die zich op het vaste land bevindt. Venetië kent een grote instroom van bezoekers die er een dagje

rondlopen, de boel vervuilen en ‘s avonds weer vertrekken. Lijkt Venetië meer op Den Haag dan Barcelona of niet?

trekken zich ook niet veel van aan van die natte bedoening, want er zijn plankieren waarover je het plein kunt oversteken en velen doen gewoon hun schoenen en sokken uit en banjeren door het water. Hoe gaat Venetië om met de verkeersproblematiek? Is er een verkeerscirulatieplan? Welnee, de stad is volledig autovrij. Je kunt er lopen of je per boot verplaatsen. En dan zijn die boten nog gespeend van elke vorm van comfort. Heeft dit een negatief effect op het aantal dagjesmensen? Welnee. Iedereen is gewend en het systeem werkt tot tevredenheid.

Aldus maakte ik, onlangs, een studiereis naar Venetië. Ik heb er vast kunnen stellen dat de effecten van bodemdaling en zeeniveaustijging nu al zichtbaar zijn, want bij vloed stroomt het zeewater over de kademuren. Tweemaal per dag loopt het San Marcoplein onder en wordt de vloer in de San Marcokerk nat, met zijn 12de eeuwse vloermozaïeken. Je zou zeggen “Gemeentebestuur. Doe er wat aan!”. Maar in Italië werkt zoiets blijkbaar niet: de mensen passen zich aan. Voorbeeld: de obers die de eerste cappuccino nog op modieus schoeisel brengen dragen rubber laarzen bij het tweede kopje. Overlast? Men is er aan gewend. De toeristen 11

Het lijkt mij dat dit beleid uiterst succesvol is want de toeristenstroom groeit alleen maar aan. Misschien moeten wij ons in Den Haag, zoals de Venetianen, iets minder druk maken over de zorgen voor morgen. Wellicht valt het mee met het klimaat over vijftig jaar. En wat onze verkeersproblematiek betreft: overweeg eens om van de Van Alkemadelaan een kanaal te maken waarover de dagjesmensen in gemeentelijke bootjes naar het strand worden vervoerd. Dick Leijnse

'BEROEMDE' KIJK OP DE WIJK

Miep Diekmann:

“MIJN UITZICHT OP ZEE HEEFT MIJN BLIK OPEN GEHOUDEN” Miep Diekmann is jeugdboekenschrijfster (als ik haar ‘kinderboekenschrijfster’ noem, zegt ze dat ik me ernstig vergis: “er is een groot verschil tussen kinderboeken en jeugdboeken!”). Ze heeft meer dan vijftig titels op haar naam staan, vertalingen gemaakt en jonge auteurs begeleid. Een progressief auteur, die het aandurfde heilige huisjes af te breken. Mede door haar toedoen werd het jeugdboek en de lezer ervan in Nederland serieus genomen.

kritisch opstel schreef op school: was Willem van Oranje een moordenaar volgens de katholieke beginselen, of een held volgens de openbare school, kreeg ik van mijn vader een klap: ‘snotneus, waar bemoei je je mee!’ riep hij. Maar hij vond het geweldig dat ik zo leergierig was.

Sinds 1948 woont ze op Scheveningen, waar ze met haar twee kinderen naar het circus ging, een circus met echte wilde dieren; waar ze in de bar van het Palace Hotel achter de tap stond en ’s nachts, als de trams niet meer reden, achterop de fiets door tramconducteurs naar huis werd gebracht. Nu, in 2007, woont ze aan zee, in een van de Oranjeflats. Als ik haar bezoek, schijnt de zon uitbundig en nemen wij plaats op haar balkon. Het krioelt van de mensen op het strand. Ze woont hoog en het strand, de zee en de zeilboten strekken zich voor ons uit. Scheveningen vindt ze nog altijd fantastisch.

Hartstochtelijk en flirterig Miep Diekmann werd geboren in Assen. Haar vader was beroepsmilitair en in 1934 verhuisde het gezin naar Willemstad, Curaçao. Daar woonde ze tot 1939. De periode op de Antillen is voor haar heel belangrijk geweest. Ze vertelt: “ik was gefascineerd door de bruine huid en het kroeshaar van mijn klasgenootjes. Dat had ik nog nooit gezien. De tropen dwingen je tot een lossere manier van leven. Er heerste altijd een hartstochtelijke, flirterige sfeer. En dat in mijn puberteit! Heel anders dan in het calvinistische Nederland. Ik groeide op tussen de Caribbische revoluties en wapensmokkel. Toen ik 10 was kreeg ik een ernstig ongeluk, ik viel van een 12 meter hoog dak en heb lange tijd in coma gelegen. Ik geloof dat er toen iets met me gebeurd is waardoor ik in korte tijd ineens volwassen werd. Ik was bijna dood maar ik had het gevoel dat ik nog een taak had in het leven. Ik was eigenlijk op mijn 15e al heel volwassen. Ik verdiepte me in zaken waar jonge meisjes zich niet mee bezig hielden. Mijn vader liet me de processen-verbaal lezen over moord en doodslag op het eiland: ‘dan weet je wat er te koop is in het leven’ zei hij”. Toen ik een

Miep Diekmann met achterkleinkind Milan

Er waren weinig boeken voor kinderen op het eiland. Er was geen bibliotheek. Mijn tante stuurde me boeken op uit Nederland. Die leende ik ook uit aan een van mijn klasgenootjes. Op den duur wilde ze die boeken niet meer van mij lenen. Ze zei dat er alleen maar witte kinderen in voor kwamen en zij was toch niet wit! Ik was 12 jaar en ik wist toen ineens: IK ga die boeken schrijven over Antilliaanse kinderen!”.

Futuristische visie En schrijven deed ze. Terug in Nederland eerst bij een provinciale krant en later bij het Binnenhof. De parlementaire redacteur leidde haar op tot volwaardig kritische en intelligente journaliste. Miep had al gauw door dat er een leemte was binnen de Nederlandstalige literatuur. “Je had kinderboeken en je had boeken voor volwassenen, maar daartussenin zat niets. De boeken voor de jeugd waren zoethoudertjes, van vaak goed bedoelende onderwijzers. Op een of andere manier voelde ik de jeugd altijd goed aan. Ik voelde waar het naar toe ging; noem het 12

een futuristische visie. Ik schreef altijd vanuit de visie van de tiener. Dat hoeft niet altijd een juiste visie te zijn, maar het is wel de enige visie die de tiener heeft!. Mensen willen vaak dingen niet weten, niet zien. Het is juist de jeugdboekenschrijver die de zaak kan opengooien. En dat betekent vaak ook een open einde in een boek. Ook al zeggen kinderen: dat boek is niet af. Dan zeg ik: nee, dat einde zit in jouw hoofd. Ik ga ervan uit dat iedereen de volwassene van zijn eigen leeftijd is. Ik neem kinderen serieus”. Miep schreef onder meer De Dagen van Olim, de slavenroman Marijn bij de Lorrendraaiers en De Boten van Brakkeput (waarmee ze in 1956 echt doorbrak).

Nieuwe thema’s Miep schreef over zaken waar ze verstand van had of gebeurtenissen die ze zelf had meegemaakt. Thema’s als zelfdoding, racisme en eenzaamheid waren nieuw in Nederlandse jeugdboeken. Zij wilde ervoor zorgen dat het jeugdboek en jeugdboekenschrijvers serieus genomen werden. In plaats van de truttige meisjesboeken schreef zij een 14 jaar lopende serie ‘Annejet’, om aan te tonen dat het ook anders kon: “hoeveel meisjes hebben al een flinke klap gekregen, omdat het werkelijke leven heel anders bleek te zijn dan het hun in een reeks meisjesboeken voorgespiegeld was!” Ze heeft voor een belangrijk deel het gezicht van de jeugdliteratuur in Nederland na de Tweede Wereldoorlog bepaald. Ze is medeoprichter van de Werkgroep van Jeugdboekenschrijvers in de Vereniging van Letterkundigen. En – politiek geëngageerd als zij is - heeft zij zich jarenlang ingezet voor PEN-Nederland. Een organisatie die zich inzet voor de vervolgde schrijvers in heel de wereld. Haar inspanningen om berichten en geld door te sluizen naar een Tsjechisch contactpersoon, leverden haar in 1994 een erelidmaatschap op van de Tsjechische PEN-sectie. “Schrijven alleen is in sommige gebieden niet voldoende om ook gelezen en gehoord te worden. Soms gaat het om meer dan schrijven alleen”, zegt ze. Voor haar hele oeuvre ontving ze in 1970 De Nederlandse Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur en ze heeft zelf meegeholpen aan het in het leven roepen van twee prijzen voor jeugdboekenschrijvers: De Theo Thijssen prijs (vroeger de Staatsprijs) en de Haagse Nienke van Hichtum prijs. In 1998

wijdde het Letterkundig Museum in Den Haag een overzichtstentoonstelling aan haar werk. Miep is nu 82 jaar en kreeg in 1990 te horen dat ze binnen twee jaar blind kon zijn. Na een operatie in 2006 kan ze nu nog aan een oog redelijk zien. Wegens deze oogproblemen schrijft ze al 15 jaar niet meer. Als ik haar vraag of ze anderen niet haar teksten kan dicteren, reageert ze fel: “Nooit, niets komt ooit tussen mij en het papier!”. “Na belangrijke bekroningen, zes in binnen- en vijf in buitenland, en vertalingen in 26 landen/talen, is het welletjes geweest”, zegt ze. Helaas voor ons, een nieuw boek van Miep Diekmann zal er dus nooit komen! Reden genoeg om haar oudere boeken te koesteren! Marit Berssenbrugge

Winnaars van de onderscheidingen “Kinderboek van het jaar” en “Gouden Griffel” tussen 1954 en 1988, gefotografeerd voor een publicatie over de geschiedenis van die prijzen, Amsterdam, 1988. Foto: Willem Diepraam. Uit: Ogen in je achterhoofd, Schrijversprentenboek 42, verschenen bij de tentoonstelling over Miep Diekmann van 1-10-1998 tot 10-5-1999 in het Letterkundig Museum te Den Haag. Van links naar rechts. Achterste rij, staand: Guus Kuijer, Simone Schell, Jaap ter Haar, Karel Eykman, Tonke Dragt, Harriët Laurey, Henk van Kerkwijk, Nannie Kuiper, Paul Biegel, Mies Bouhuys, Els Pelgrom, Veronica Hazelhoff. Leunend op de stoel/bank: Henk Barnard, Leonie Kooiker, Thea Beckman, Toon Tellegen. Zittend op de stoel/bank: Alet Schouten, Siny van Iterson, Annie M. G. Schmidt, An Rutgers van der Loeff-Basenau. Zittend in het gras: Willem Wilmink, Joke van Leeuwen, Harriët van Reek, Miep Diekmann, Frank Herzen.

EN DE WINNAAR IS.......

In de vorige Gazet hebben we geschreven over de tuinkeuringen in het verleden, èn de keuringen die nog steeds gedaan worden. Op 26 september werden, op een gezellige bijeenkomst van tuinfanaten uit de hele stad, ondermeer de winnaars uit onze buurten bekend gemaakt. De eerste prijs werd uitgereikt aan mevr. A. Nieuwenhuis (Antwerpsestraat 1, foto boven), op de voet gevolgd door mevr. J. Wolda (Gentsestraat 112, foto links). Proficiat! De keuringscommissie had echter wel een kritische opmerking: nogal wat tuinen in onze buurten hebben zulke hoge en dichte heggen (of andere struiken) dat je ze vanaf de stoep nauwelijks kunt bewonderen. Wel jammer van alle aandacht die aan die tuinen is besteed. Misschien eens iets aan doen?

13

Jacqueline Ans P.

Hoog in het noorden van Nederland bracht Jacqueline haar vakantie door. In een woning aan het water, met een steiger om er eventueel een boot aan vast te leggen. Vanuit die plaats - het was geen stad, geen dorp, maar een park - kon ze met haar metgezel per auto Friesland verkennen.

beeldhouwers, schilders en andere kunstenaars gevestigd. Tussen de dorpshuisjes, in het centrum, stond de oude kerk met de pastorie en daarin bevond zich Nederland's enige theemuseum, met een theeschenkerij en een theewinkel. Rondom de kerk was een smaakvolle tuin gecreeerd met uitnodigende zitjes. Binnen kon men een keuze maken uit meer dan driehonderd theesoorten. Theespecialiteiten en overheerlijk ambachtelijk gebak was er in overvloed. In een rek aan de achterwand stonden wel honderd tuiterige theepotten opgesteld.

Op een dag bezochten ze in het noordelijkste deel van Friesland twee dorpen, die vlak bij elkaar lagen direct aan de Waddenzee. Praesens en Moddergat. Moddergat heeft een museum 't Fiskenhüske, dat uit vier gerestaureerde vissershuisjes uit omstreeks 1794 bestaat. Op de zeedijk staat een monument ter nagedachtenis aan 83 vissers, die bij een stormramp in 1883 omkwamen. Eigenlijk kwam Jacqueline hier uit nieuwsgierigheid. Het is al even geleden, dat ze bij slapeloze nachturen vaak luisterde naar de muzikale zender Praesens en Moddergat. De tijd heeft daar stil gestaan,

Door een deur, tussen theepottenrek en balie, kwam men in een ruimte, waar alles over thee werd verteld. Een legende uit China, gedateerd 2750 voor Chr. werd, evenals een overlevering uit Japan, in zijn geheel beschreven. In thee zitten verscheidene stoffen. Cafeïne en looizuur, een aanzienlijke hoeveelheid eiwitten. Ook komt er vet in voor, koolhydraten, mineralen als fluoriden en antioxidanten. De cafeïne, die in thee theïne wordt genoemd, activeert de spijsvertering. Het werkt ook op het gehoor en het centrale zenuwstelsel, waardoor waakzaamheid wordt bevorderd en geestelijke activiteit lijkt te worden vergroot. Bij koffie komt de cafeïne direct in de bloedsomloop.

Links en rechts van de weg grasgroene weilanden met veel zwartbont vee. Prachtige paarden fier in het land, dicht bij elkaar. Kudden grazende schapen op de dijk. Zo hier en daar wat woningen van keuterboeren. Achter hun huis een bloeiende moestuin, daar omheen bloemen. Een erf, waarop een kar dat nog door een paard moest worden voort getrokken. Een paar landbouwattributen, zoals een eg, een zeis en een riek lagen, achteloos achtergelaten, op het erf. Daar tussendoor scharrelden loslopende kippen, die kuiltjes woelden in de droge klei. Een hond, die blafte en een varken waren niet zichtbaar. Het landschap ademde een en al rust uit.

Volgens een volksoverlevering liet keizer Inkyo van Japan in 414 voor Chr. de Koreaanse geneesheer Kombu bij zich komen. Kombu moest de keizer genezen van een chronische maagontsteking. De theedrank, die hij maakte werd Kombucha genoemd. Kumbucha kwam later in de vergetelheid, maar een Duitse arts Rudolf Sklenar ontdekte in 1964 weer deze geneeskrachtige thee.

Ze reden nu langs het Nationaal Park Lauwersmeer. Een prachtig natuurgebied. Bij Lauwersoog lag de boot naar Schiermonnikoog klaar om te vertrekken. Ongeduldig blies hij een paar hese stoomstoten uit. De weg liep nog steeds oostwaarts langs de zeedijk, maar langzamerhand kwam de weg steeds dieper het land in te liggen, omdat de kust zich verwijderde, Net over de grens van Groningen ligt Houwerzijl. Dit dorp was het doel van deze dag. Uitgestorven leken de straatjes. Veel planten en bloemen in de voortuinen. Met een gretigheid hebben zicht hier

Toen Jacqueline met interesse het meeste had bewonderd en gelezen beklom ze met haar metgezel de hoge trap, die 42 traptreden telde, die hun leidde naar de torenkamer. Door een ruk aan het klokkentouw werd door de roomservice een hele bijzondere Afternoon Tea voor twee personen geserveerd. Ver-thee-derd genoten beiden nog lang van het wonderschone uitzicht en van het uitzonderlijk thé complet. 15

AARDBEVINGEN IN SCHEVENINGEN Begin 1905 kwamen er bij de gemeentepolitie plots een groot aantal klachten binnen van bewoners die hevige trillingen van hun woningen bemerkten. Uit onderzoek, gedaan door bodemkundige C.P.Holst, bleek het verschijnsel vooral merkbaar in huizen aan het begin van de Badhuisweg (rond hotel Bristol), in de Rotterdamsestraat (waar de panden 69 en 71 zelfs enige tijd onbewoonbaar waren door het getril), Kanaalweg/Pansierstraat, Stevinstraat/Neptunusstraat en Keizerstraat/Prins Willemstraat, terwijl de toren aan de Kerkwerf voelbaar zou slingeren, en lesgeven in de school aldaar onmogelijk was.

Aanvankelijk stond men voor een raadsel, maar al vrij spoedig bleek dat een en ander samenhing met de nieuwe elektrische centrale van Scheveningsche Electriciteits Maatschappij (SEM), een dochter van de in 1902 opgerichte Exploitatie Maatschappij Scheveningen (EMS). Er werd een onderzoekscommissie ingesteld, bestaande uit de ingenieurs Van Ommeren (EMS), Van Iterson (Gemeente), C.P.Holst (Delft, Fysica) en Lindo (Stadsarchitect). Lindo rapporteerde:”Uit de waarnemingen is met de grootste stelligheid de gevolgtrekking te maken dat de trillingen veroorzaakt worden door de heen- en weer gaande beweeging van zware massa’s der horizontale gasmachines in de electrische centrale der SEM.” Het probleem deed zich voor omdat de stroom voor de zojuist geëlektrificeerde tramlijn 9 tijdelijk ook door deze centrale geleverd moest worden. Daarvoor was een extra machine bijgeplaatst. Om de 21 seconden werden de trillingen sterker en zwakker, omdat deze machine (die bijgezet werd in geval van grotere vraag) iets langzamer liep dan de andere machines en zo telkens uit, en later weer in, de pas ging lopen. De daardoor ontstane trillingen vormden een patroon dat overeenkwam met een halve golflengte van 240 meter. Waar de ‘knopen’ van deze golven , overeenkomend met veelvouden van 240 meter, zich bevonden, werd de meeste hinder gesignaleerd. “Het zijn de knoopen(niet de buiken), die de groote trillingen doen ontstaan, omdat op de plaats van de knoop de ‘hoekbewegingen’ het grootst zijn en alles wat zich daar ter plaatse bevindt(hele huizen) in eene schommelende beweeging geraakt”. Uit grondboringen bleek dat er geen verband bestond met veenklompen die hier en daar in de bodem voorkwamen, en ook

de bouwkundige deugdelijkheid van huizen had geen invloed. De fabrikant van de machines (AEG) wilde niet aansprakelijk gesteld worden, en verwees naar “die besonders gelagerten scheveninger Verhältnisse “.

te verlagen. Dat vond Lindo toch wat erg kostbaar en drastisch “omdat het kwaad niet van zoodanigen aard is, dat gevaar voor gebouwen is te vreezen. Aangezien in 1906 de centrale minder belast zal zijn omdat zij dan geen stroom levert voor de electrische tram, laat zich voorzien dat het verschijnsel zich dan weinig of niet zal voordoen”

De vier machines waren overigens van een nieuw type, want de dynamo’s werden niet door stoommachines, maar door gasmotoren aangedreven. Met de kleine stoommachine die lange tijd tussen het Badhuis en Hotel des Galeries had gestaan, en die geDe voormalige centrale aan de Harstenhoekstraat. bruikt was om zeewater op te pompen voor de binnenbaden, had men eerder Dit was iets geheel nieuws, en verontrustend vanwege de plannen voor de gemeentelijke veel rook- en roethinder ondervonden. Deze centrale nabij de Binckhorstpolder en de kleine machine had vanaf de eeuwwisseling ZHESM centrale te Stompwijk. Het experi- al het Kurhaus, en tijdens de 1e Vredesmenteel onderzoek, waarvoor in Delft zelfs conferentie de lichtbogen op de pier, van speciale meetapparatuur werd bedacht, stroom voorzien. Omdat de nieuwe centrale kreeg dan ook veel belangstelling uit tech- naast de eigen EMS-wasserij aan de Harsnische kringen. tenhoekstraat lag, en dus geen roet mocht De oplossing bestond uit het beter uitba- uitstoten, was de keuze op gasmotoren gelanceren van de machines, waartoe de fa- vallen. Het benodigde zg.zuiggas werd met brikant speciale contra-gewichten moest eigen generatoren door cokes-vergassing maken die ter plaatse met lood konden wor- geproduceerd. Met de uitgebreide elektriden bijgevuld totdat proefmetingen balans sche verlichting verlaagde de EMS haar veren rust aantoonden. De machines werden bruik van stadsgas drastisch. Maar voor haar aldus gebalanceerd, en het toerental werd eigen centrale moest zij een hoog vergunop 150 omw/min ingesteld. Helemaal lukte ningsbedrag aan de gemeente betalen. dit echter nooit. Volgens ir.Van Ommeren De centrale is tot 1918 in bedrijf geweest. zou de met water verzadigde zandbodem Pas toen werden de laatste EMS-etablissede trillingen te weinig dempen; hij stelde menten op het gemeentelijke elektriciteitsdaarom voor om ook de grondwaterstand net aangesloten, waarna de machines werden geveild. De grote lege machinehal werd volgens contract eigendom van de gemeente en heeft daarna diverse bestemmingen gehad, waarover later meer… Paul Crefcoeur. Mocht U het oude centrale-gebouw nog gekend hebben, en er interessante anekdotes over kunnen vertellen, dan publiceren wij die graag in de Gazet ! De zgn. ‘Schrijfproef’. Opstelling van meetapparatuur naast / aan de machines om de problemen te onderzoeken (1905).

17

BADCRYPTO nr. 24 Horizontaal 1. Waarin Hugo de Groot niet alleen begraven werd (4) 6. Sprekend een ABN-liefhebber (10) 9. Schrijfgereedschap van farao’s (6) 11. Zonder die voel je je ook figuurlijk onthand (3) 13. Wat er overblijft van een broodje-aap-verhaal voor kinderen (11) 14. Behoort een thriller te doen (7) 15. De maat van kleding niet controleren is niet netjes (8) 17. De uitgever heeft zijn zin gekregen en is met zijn werk verdergegaan (11) 18. Het begin van die inleiding is klaar (6) 19. Bij dit kinderboek verschiet je telkens van kleur (8) 22. De uitgave van een lithurgie die niet is geslaagd (7) 24. Het pappen en nathouden van jeugdliteratuur (16) 25. Koning die niet dubbel kan zien (6) 27. Veel wachtenden voor de uitgever (8) 29. Er schort wat aan die vrouw (3) 30. Vurige aanbidder (4) 31. Doornroosje ziet er in haar glazen kist schattig uit, maar is wel dood (7) 32. Een slangetje onder de zoden (5) 33. De stukken thuis doornemen (7)

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11

12

13

14

15 16

17 18 19

20

21

22

23

24

25

26

27

28 29

Verticaal

30

31 32

2. Die woordkunst staat nog steeds recht overeind (4) 33 3. Plekken waar Pietje Bel aktief was (7) 4. Daarop ligt het accent als een boek uitverkocht is (6) 5. Dat is die van Van Dale (3) 7. Zij schrijft echt niet alleen over exotische bomen (6) 8. Medewerkers van Harry Potter (9) 9. Erotisch werkje voor de jeugd (9) 10. Nergens anders in het heelal (6+2+2+6) 12. Dit familielid kon leuk schrijven, en nemen we haar stijlfouten dus voor lief (5+5) 16. Levensbeschrijving van Henry Ford (13) 20. Chimpansee, Pinda, Meisjesnaam (3+4+4) 21. De drassige wereld van Max Velthuijs (10) 22. Niet erg opvliegend auteur (3) 23. Nieuw gedichtje over een kip (9) 26. Is niet meer uitmuntend (6) 28. (On)schuldig schrijfgereedschap (4)

OPLOSSING BADCRYPTO NR. 23 uit Gazet nr. 185: Horizontaal: 5. Vlinderdasjes; 9. Uil; 10. Oostvaardersplassen; 13. Steunkousen; 14. Zonnesteek; 16. Elven of Elfen; 17. Jam; 18. Renbaan; 19. Pimpelmezen; 20. Doch; 21. Zeggen; 23. Rillen; 26. Sex; 27. Zebrapad; 32. Mestkever; 33. Nakauwen; 34. Uil. Verticaal: 1. Uitvissen; 2. Peer; 3. Huismusje; 4. Slangenmens; 5. Vossenjacht; 6. Deens; 7. Sijsjeslijmers; 8. Slakkenmeel; 11. Afzegging; 12. Bijziende; 15. Klapbes; 21. Zwaluw; 22. Nest; 24. Leger; 25. Ozon; 28. Bok; 29. Amer; 30. Den; 31. Peul.

Onder de goede inzenders (van deze semi-literaire crypto) wordt een tegoedbon verloot, aangeboden door de Bruna-winkel, Gentsestraat 56a. Bedankt daarvoor.

De winnaar van Badcrypto 23 was: Theo Hattink uit Veenendaal, die de bloemen (van het Aalsmeers Bloemenhuis) geschonken heeft aan zijn 90 jarige moeder Mw. Hattink-Vervloet, Badhuisweg 115-s. Gefeliciteerd!

Oplossingen uiterlijk op 26 november sturen naar: Leuvensestraat 81, 2587GD Den Haag, of naar [email protected].

19

SERVICE Voor meer informatie kunt u zich per e-mail of telefoon wenden tot de wijkwinkel

WIJKVERENIGING EN BEWONERSVERENIGING NOORDELIJK SCHEVENINGEN Martin Bevers Mart Kaastra-Prakke Phil van der Zalm Gerda Haan-Weekhout Rob den Heijer Hans van Leeuwen Dick Leijnse Fré Oosterhuis Rob Visser Steven Witkam

STADSDEELKANTOOR, Scheveningseweg 303, 2584 AA, tel. 353 56 00

Voorzitter Secretaris Penningmeester Belgisch Park 125 jaar Wijkmedia en Communicatie Verkeer en Vervoer Woonklimaat, Bad Gazet Kuststrook Lid Ruimtelijke Ordening

KLACHTENLIJN GEMEENTE tel. 353 30 00 KLACHTENLIJN GELUIDSOVERLAST tel. 353 67 77 CENTRAAL MELDPUNT TIJDELIJKE VERZORGING Oldeslo, tel. 352 10 41 OUDERENADVISEURS SCHEVENINGEN Informatie en advies voor 55+ over wonen, zorg en welzijn, tel. 350 06 94, op werkdagen van 9.00 - 16.00 uur MAALTIJDENSERVICE Verzorgingstehuizen Deo Gratias, tel. 350 30 31 en Oldeslo, tel. 352 10 41

Secretariaat van de bewonersvereniging is gevestigd in de Wijkwinkel: Gentsestraat 22a, 2587 HT Scheveningen, tel./fax 354 10 81 E-mail: [email protected] , internet of website: bns.myweb.nl Giro Bewonersvereniging (BNS) 6257688, Giro Wijkvereniging 544261

OUDER- EN KINDCENTRUM SCHEVENINGEN, Harstenhoekstr 29b, tel. 358 88 81

Burenhulp: Ans Postma, tel: 354 12 59

WIJKBUS SCHEVENINGEN tel. 338 54 95

WIJKWINKEL: geopend dagelijks van 9 -14 u, woensdag tot 11.45 u Contactpersoon secretariaat: Iris Geerinck, tel. 354 10 81

DIENSTENWINKEL Werkzaamheden in en om het huis, tel. 383 39 81 VERTROUWENSLIJN tel. 345 45 00

ACTIVITEITEN WIJKWINKEL Dinsdag 9.15 - 9.45 trombosedienst 10.00 - 12.00 inloop koffie-ochtend voor ouderen Woensdag 20.00 - 22.00 BINGO, 2e en 4e week van de maand Donderdag 14.00 - 16.00 SOOS, gezellige middag v. ouderen klaverjassen, bingo, rummikub, praatje Cursussen: Maandag - Frans Woensdag - Tekenen en Schilderen Vrijdag - Spaans en Engels Verhuur: Wijkwinkel per uur of dagdeel te huur voor vergaderingen, familiefeestjes e.d. Prijs op aanvraag.

ARTSEN H.C. Baak, Stevinstraat 66, tel. 355 50 00 mevr. C. Heitkamp - v.d. Dungen/mevr. P. van den Berg, (regulier en/of antroposofisch), Gentsestraat 111, tel. 352 22 50 R.J.D.de Groot, Kapelweg 2, tel. 355 41 19 W. Libeton, Badhuisweg 12a, tel. 355 65 64 DOKTERSNACHTDIENST tel. 346 96 69 TANDARTSEN G.B.v.d.Berkhof, Luiksestraat 24, tel. 355 17 67 P.R.J.M. Berssenbrugge, Renbaanstraat 73-75, tel. 355 81 64 P.P.L.Crefcoeur, P.M. Crefcoeur-v.d. Bussche, Luiksestraat 15, tel. 354 30 57 E.C. Hildernisse, Stevinstraat 178, tel. 358 83 83 R.M. Fledderus, Gentsestraat 30, tel. 358 77 21 R. Maijer, orthodontist, B.E. Becking, tandarts, Gentsestraat 30, tel. 322 38 67 Mevr. H.E.A.Kamminga-Bredero, Nieuwe Parklaan 7, tel. 355 56 31 J. Kool, Badhuiskade 7, tel. 355 81 71 J.H.B. Verbeek, Stevinstraat 191, tel. 355 64 55

WIJKVERENIGING DUTTENDEL EN WITTEBRUG Voorzitter Secretaris Penningmeester Leden

drs. R.P. van den Helm E.S.E. Werner A. Schoustra mw. W.B. Bijl, mw. L. Vermeer, mw. E.L. Zevenbergen

Portefeuilles Groen & Water Welzijn Verkeer & Vervoer Ruimtelijke ordening

Willy Bijl & Lia Vermeer Ellen Zevenbergen Robbert van den Helm Robbert van den Helm & AEde Schoustra

Correspondentie-adres E-mail

Postbus 84475, 2508 AL Den Haag [email protected]

TANDARTSENDIENST (spoedgevallen avond- en weekend) tel. 311 03 05 APOTHEEK DUINAPOTHEEK mevr. T. Vlietstra, Stevinstraat 203, rel. 355 18 66 WEEKEND- EN AVONDDIENSTEN apotheken, tel. 345 10 00

Burenhulp Duttendel en Wittebrug N. Boots, tel: 352 08 50 M. Bagijn, tel: 306 11 06

DIERENARTSEN, DIERENKLINIEK STEVINSTRAAT I.M. de Maesschalck, Namensestraat/hoek Stevinstraat, tel. 355 55 31

WIJKAGENTEN BUREAU NIEUWE PARKLAAN Telefoonnummer: 070-424 50 11 Verzorgingsgebied Boulevard Wijkagent Sascha Turk Verzorgingsgebied Harstenhoekkwartier / Belgisch Park / Duttendel Wijkagent Peter van den Burg Verzorgingsgebied Renbaankwartier / Westbroekpark / Wittebrug Wijkagent Peris Conrad

DIERENDOKTERSNACHTTELEFOON tel. 311 03 07 DIERENAMBULANCE Den Haag, Tel. 328 28 28, De Wijs, tel. 366 09 09

21

BABYSITTERS

GAZETJES

Voor meer informatie kunt u zich per e-mail of telefoon wenden tot de wijkwinkel OPROEP Wie heeft zin om een Belgisch Park Zangkoor te helpen vormen? Belangstellenden kunnen zich wenden tot: René Rakier Harstenhoekweg 135. Tel. 354 02 94

Naam

geb.jaar

Patricia Bitter ‘93 Loek Crefcoeur '93 Ellen Plugge ‘92 Niels Verschuren ‘91 Sanne van der Velde ‘91 Jan Folkers '91 Alexandra van Dreven ‘90 Grace Patry ‘90 Batja Springer ‘90 Carlijn v.d. Werf ‘90 Nikki van Zunderd ‘90 Marieke Nieuwstraten ‘90 Hans Crefcoeur '90 Shirani Spaans '90 Lucie Cotte ‘89 Renske van Beek (06-20014922) ‘89 Kirby Jopp (06-24431973) ‘88 Carina Müller (06-24126357) '87 Iris Dekker ‘86 Marileen Krom ‘86 Bart Nieuwstraten ‘86 Dorothé Vogelesang ‘85 Floortje Vigeveno ‘84 Shelly Linssen '83 Eveline Vogelesang '83 Suzanne Wigmans ‘83 Quirine Pronk (06-24550341) ‘75 Paulien El Hajj ‘74

PIANOLESSEN – Dhr. R.A. Rakier; dipl. Kon. Conservatorium. Harstenhoekweg 135. Voor alle leeftijden zowel voor beginners als vergevorderden. Inlichtingen: 354 02 94 WERELDWINKEL SCHEVENINGEN, STEVINSTRAAT 149 – Voor: originele cadeaus, een goede fles wijn, leuk speelgoed en prachtige sieraden. Maar ook voor: geurige wierook, heerlijke koffie, thee en chocolade. Kortom voor al uw wensen!” De SPEELTUIN KAATJE MOSSEL – aan de Harstenhoekstraat achter de Poort, voor kinderen van 4 tot 10 jaar is van maandag tot en met zaterdag open van 9 uur tot zonsondergang. WERELDMODEWINKEL SARI SCHEVENINGEN, STEVINSTRAAT 125 Uw bezoek waard: onze herfst- en wintercollectie. Jasjes, broeken, rokken, shirts. Katoenen en zijden sjaals, ook leuk als cadeau. Nieuw: wenskaarten met een Saristofje. Telefoon: 33 174 33. Internet: www.sari-wereldmodewinkels.nl. SCOUTING ST. JORISGROEP 5, BRUGSESTRAAT 49 – Elke zaterdag voor jongens en meisjes van 5 tot 23 jaar. Kom ook eens kijken! Inlichtingen : 355 41 64 of (355 63 42 op zaterdag) SCHILDERKLUSSEN? – Voor al uw wensen - glasvlies plakken, muren en plafonds opknappen en schilderen, uw houtwerk schuren en lakken - kunt u bij mij terecht. Ook voor muurversieringen en andere decoraties. Ik spreek geen Pools, maar reken wel gunstige tarieven. Op mijn website (www.sierschilder.nl) kunt u mijn werk zien. Janneke van Pesch (06-19 15 69 21).

telefoon 354 42 33 x. e. 355 79 57 e. d. 355 13 40 x. e. 350 91 94 e. f. 355 49 45 x. e. 06-28775945 e. f 350 70 87 e. 354 00 22 e. f. s 358 65 58 x. 352 20 39 e. 0642168519 e. d. 351 47 72 e. 355 79 57 e. d. 06-24 41 66 51 e. 350 79 82 e. f. 365 23 39 e. 306 33 24 e. d. f. 324 64 32 e. d. f. 354 10 19 e. d. 06-45 94 20 69 e. d. 351 47 72 e. 355 41 64 e. d. f. 355 75 37 x. e. 351 45 05 e. f. 355 41 64 e.) 06-47 67 16 63 e. 3505409 e. 351 45 05 e. f. arab.

e : ook engelstalig - english spoken f : ook franstalig - parle français d : ook duitstalig - spricht deutsch z : ook zweedstalig s : ook spaanstalig - hablar español x : alleen in het weekend + : niet in het weekend

PEDICURE/VOETVERZORGING – (ook gediplomeerd voor diabetici), M.H.G. de Graaf-Koppelman. Stevinstraat 298, tel. 358 54 38 HUISWERKCLUB DUTTENDEL - Voor alle noodzakelijke huiswerkbegeleiding. WISKUNDELESSEN: Voor alle niveau’s voortgezet onderwijs door geroutineerde eerstegraadsdocente én voor jong- en oudvolwassenen als geestelijke training. 070 - 3826094

Wijzigingen in deze lijst kunnen gemeld worden via het e-mailadres: [email protected] of per telefoon op het antwoordapparaat van de Wijkwinkel tel. 354 10 81. Het bestuur van de Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen kan geen verantwoordelijkheid aanvaarden voor samenstelling en gebruik van deze namenlijst.

DOUBLE U DANS/THEATER geeft lessen in Musicalperformance, Freestyle Dance (m/v vanaf 10 jaar), Danstheater en Stagefight & Kickboksen (mannen vanaf 10 jaar). Informatie: [email protected] of 070 - 3502 409. HUISWERK, GOED GEREGELD! Dagelijkse huiswerkbegeleiding – bijlessen in alle vakken– eindexamentrainingen – taal-en rekentrainingen voor brugklassers en bijna-brugklassers. AFTER’S COOL Pansierstraat 17 – 19, 070-3589930. www.afterscool.nl, email: [email protected] of [email protected]

De prijs voor Gazetjes bedraagt E 9,– voor maximaal 35 woorden. Contante betaling kan in de wijkwinkel, maar alleen gepast, of per postgiro 625 76 88 t.n.v. Bewonersvereniging(BNS) te Den Haag. Gazetjes worden uitsluitend na ontvangst van betaling geplaatst. Opgave van tekst voor het volgende nummer vóór 8 oktober 2007 in de wijkwinkel of per e-mail: bestuur@bns. myweb.nl Plaatsing van Gazetjes geschiedt onder de ‘Voorwaarden Gazetjes Scheveningen-Bad Gazet’, gedeponeerd bij het secretariaat van de Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen.

Bed and Breakfast “TALK OF THE TOWN”. The place to be! Belgischeplein 34a, Scheveningen. 2 gastenverblijven, totaal voor 4 personen, monumentaal pand, grote gastentuin, eigen parkeerplaatsen, dichtbij strand en circustheater. www.bedandbreakfast.nl 06-48224112/070-3387045.

22