HeeCon Business Development Renewable Business Development
De Zon “Moeder van alle energie” Concentrating Solar Power (CSP) De meest directe weg om zonne-energie in bruikbare energie om te zetten - Wat is CSP - De potentie - De problemen - De oplossingen - De plaats van Nederland daarbij Ir Jan C.G. Heetebrij KIVI NIRIA 19 april 2007
1
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Wat is Concentrating Solar Power (CSP) CSP: via spiegelwerking en concentratie zonneenergie omzetten in warmte Warmte via conventionele installatie omgezet in electriciteit CSP centrale: een conventionele centrale, waarbij de boiler is vervangen door een zonnecollector Uitvoeringen Solar Power Tower, puntconcentratie, gas- en stoomturbine, CHP Parabolische trogspiegels en warmteconcentratie, thermische olie warmtevoerend medium Fresnelspiegels, rest idem voorgaande punt Parabolische schotelcollectors
Grote zowel als kleine installaties intussen beschikbaar Bijproduct: ontzilting en irrigatie KIVI NIRIA 19 april 2007
2
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Solar Power Tower (productie gestart Maart 2007)
KIVI NIRIA 19 april 2007
3
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Parabolische trogspiegels in Kramer Junction
KIVI NIRIA 19 april 2007
4
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Fresnelspiegels
KIVI NIRIA 19 april 2007
5
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Parabolische schotel collector met Stirling motor
KIVI NIRIA 19 april 2007
6
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Referentiepunten CSP CSP centrale Kramerjunction 165 MW sinds 1985 in bedrijf in USA, 354 MW geïnstalleerd in California Vele pilotprojecten wereldwijd in ontwikkeling (zie weblinks volgende slide) Investeringsbedragen (leercurve-effecten, economy of scale): nu € 3000/MW < € 1500/MW bij geïnstalleerd vermogen van 20 GW, mogelijk per 2020 ?
Prijs van € 0,15/KWh nu naar € 0,045/KWh bij 20 GW geïnstalleerd vermogen Transportkosten naar Midden Europa bij 20 GW CSP vermogen in Nrd Afrika € 0,015-0,018/KWh € 40-50 miljard investeren in 20 GW CSP vermogen tot 2020, € 3-4 miljard/jr, 0,03 % Europees BNP, voldoende om CSP volwassen te maken ! KIVI NIRIA 19 april 2007
7
HeeCon Business Development Renewable Business Development
CSP heeft warme belangstelling en steun, past prima bij en heeft Europees energiebeleid nodig Stichting GEZEN website www.gezen.nl Rapport TU Delft “Concentrated solar power als onderdeel van de Europese energievoorziening” rapport in opdracht van D66 Rapportage Greenpeace/Solar Paces/ESTIA “Concentrating Solar Power-NOW” www.greenpeace.org/raw/content/international/p ress/reports/Concentrated-Solar-ThermalPower.pdf Aanbevelingsbrief AER inzake CSP naar Minister Brinkhorst dd 3 maart 2006 Rapport Ecofys CSP in opdracht van Platform Duurzame Electriciteit, www.senternovem.nl Gerhard Knies/TREC “Deserts as sustainable powerhouses” www.trecers.net/downloads/GCREADER.pdf KIVI NIRIA 19 april 2007
8
HeeCon Business Development Renewable Business Development
De potentie Gebied in de Sahara, kleiner dan Nederland bedekt met zonnespiegels kan geheel Europa van electrische energie voorzien Landen met grote instraling, Noord Afrika, goed bereikbaar vanuit Europa. HVDC transport nu binnen handbereik Noord Afrika rijk bedeeld met aardgas en olie; sluit aan op energietransitie CSP, ontzilting en irrigatie levert extra toegevoegde waarde, Noord Afrika wordt weer groen en welvarend en Europa duurzaam! Op termijn bij voldoende volume scherp concurrerend met andere vormen van duurzame (grootschalige) electriciteitsopwekking KIVI NIRIA 19 april 2007
9
HeeCon Business Development Renewable Business Development
De problemen, de oplossingen CSP lokaties, Noord Afrika, gepercipieerd instabiele gebieden. Samenwerking bevordert geopolitieke stabiliteit. Europese uitdaging De investeringen zijn nog te hoog, economy of scale is nodig. Keuzes en beleidsondersteuning nodig om volume te bereiken Transportprobleem: oplosbaar, € 0,015/KWh bij voldoende capaciteit (15-20 GW) haalbaar per 2020 Nieuwe techniek biedt onzekerheid. Opnieuw: beleidsondersteuning nodig ! NB. CSP is een conventionele centrale met een zonnecollector i.p.v. een boiler ! Seizoens- en dagcyclus: back up en buffering Een zwakke bedrijfsmatige basis voor CSP in Nederland. De markt werkt dus niet ! Implementatie afgeleide van noodzaak, publieke druk, visie en politiek/ambtelijk leiderschap
KIVI NIRIA 19 april 2007
10
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Noord Afrika en energietransitie, energie-strategische overwegingen Noord Afrika beschikt over grote voorraden fossiele brandstoffen Energie-afhankelijkheid van Rusland heeft negatieve consequenties, Noord Afrika is een uitstekend alternatief Vergroting van gas- en olie-import uit Noord Afrika tegen gezamenlijke grootschalige investeringen in CSP biedt een strategisch aantrekkelijk perspectief “Nederland gasland” en “Nederland duurzaam” zijn goed te combineren, een perfect voorbeeld van energietransitie KIVI NIRIA 19 april 2007
11
HeeCon Business Development Renewable Business Development
De bredere visie, de achtergrond Paradigma’s: denkmodellen:”De bolvormige in plaats van de platte wereld”, de auto met de “machine-kamer”, de conventionele centrale Gevestigde organisaties paradigma’s bepalen het denken en doen korte termijn return, versterking van verworven posities, risico-mijdend gevestigde partijen verdienen aan hun gevestigde belangen
Politiek: zweert bij “De markt moet z’n werk doen”, zoekt steun bij gevestigde partijen, overheid verdient aan fossiele brandstoffen, ergo: Doorbraakvernieuwing krijgt geen kans, slechts evolutionaire ontwikkeling binnen bestaande paradigma’s lijkt aanvaardbaar ! KIVI NIRIA 19 april 2007
12
HeeCon Business Development Renewable Business Development
CSP en Nederlands energietransitiebeleid CSP opnemen als programmapunt in energietransitie Politieke, bedrijfsmatige en wetenschappelijke samenwerking op CSP gebied in Europa stimuleren Energiebeleid op Europees niveau tillen Nauwe samenwerking met Noord Afrika, gas ruilen tegen CSP “Nederland Gasland, Nederland Duurzaam” als voorbeeld van energietransitie
KIVI NIRIA 19 april 2007
13
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Nederlands Energietransitiebeleid ? “Nederland Gasland, Nederland Duurzaam”, gas ruilen tegen CSP Decentrale, lokale energie-autonomie, WKK/CHP op bio-energie, ondersteund door PV, lokale wind, geothermie Verregaande besparing, een EPC norm van 0 is nu bijv. voor de gebouwde omgeving al haalbaar Kiezen voor de methanol economie, zie Prof. Dr George Olah:”Beyond Oil and Gas, the methanol economy”, methanol uit cellulose houdend biomassa, decentrale conversie via syngas Electrische voertuigen op Direct Drive, brandstofbesparing van >60% haalbaar Off Shore windparken KIVI NIRIA 19 april 2007
14
HeeCon Business Development Renewable Business Development
Vrijheid is het hebben van de keus om te doen wat noodzakelijk is