De Wulp 38e jaargang nr. 4 - november 2007

De Wulp 38e jaargang nr. 4 - november 2007

De Wulp 38e jaargang, nr. 4, november 2007 Colofon De Wulp is een kwartaaluitgave van de Haagse Vogelbescherming, die gratis wordt toegezonden aan de leden. Wulp online www.haagsevogels.nl Kopij Inleveren artikelen (max. 500 woorden) voor de volgende Wulp zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk op 15 januari 2008. Redactie Caroline Walta Redactieadres [email protected] De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen in te korten of niet te plaatsen. Auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun bijdragen. Publicatie betekent niet dat de daarin vermelde meningen het inzicht van de redactie of van de Vereniging weergeven. Vormgeving en druk Pasmans Offsetdrukkerij Den Haag Oplage: 1300 exemplaren Contributie De contributie bedraagt vanaf 2007 minimaal € 12,50 per jaar voor volwassenen; jeugdleden tot 16 jaar gratis; lidmaatschap voor het leven: € 250,00 minimaal. Betaling op gironummer 275200 t.a.v. Haagse Vogelbescherming. ledenadministratie Voor aanmelden van nieuwe leden, adreswijzigingen en contributiebetaling kunt u terecht bij de ledenadministratie: Ingrid Megens e-mail: [email protected] Riouwstraat 206, 2585 HZ Den Haag

“Een bekend gezicht”, zou u zeggen, als u mij vanuit mijn beeldscherm zou kunnen aankijken: John, - weer - interim in de redactie! Door allerlei omstandigheden - vooral van communicatieve aard - is er in de Wulp-redactie weer een aardverschuiving opgetreden: Diewertje weg, Wil weg, Caroline erin. Maar dàt was natuurlijk niet voldoende om een hele Wulp samen te stellen. Daarom déze Wulp voor het éérst in jaren te laat bij u allen op de mat, tot groot verdriet van het bestuur trouwens. En dáárom weer een bekend gezicht terug geroepen, totdat “we” van de Wulp weer op sterkte zijn. Deze Wulp bevat weer veel nieuws. Hoe de redactie ook samengesteld is, de Wulp dat bent ú, de actieve leden van de Haagse Vogelbescherming, die de stukjes schrijven en aanleveren en dus de èchte inhoud bepalen. En de redactie, die doet de rest. Dus wij gaan er weer tegenaan! Tot februari!

namens De Wulp en het bestuur, John Woudstra

foto voorplaat: Nieuwsgierig vrouwtje koolmees komt eens kijken wat ik uitvoer. Foto: Boudewijn Schreiner



Van de voorzitter

DOOR HANK HOOGWOUT

Op 1 november jl. heeft ons bestuurslid Wouter Plomp zich uit het bestuur terug­ getrokken, overeenkomstig zijn voornemen geuit op de Algemene Ledenvergadering. Idde Lammers, geïnstalleerd als bestuurs­ lid op diezelfde vergadering heeft zich heel snel ingewerkt en kan taken overnemen van Wouter. Langs deze weg wil het be­ stuur hem hartelijk danken voor zijn inzet, enorme vogelkennis zoals de waarnemin­ gen op de site en goed gefundeerde opinie in gevoelige zaken die besproken werden in het bestuur. Op een later tijdstip zullen we officieel afscheid van Wouter nemen. Op 29 september jl. vierde de Schierbeek­ tuin (vogelrustgebied) het 80­jarig bestaan. Ondanks de regen hebben velen van de gelegenheid gebruik gemaakt een kijkje te nemen in het gebied dat éénmalig werd opengesteld. Een verslag vindt u op blz. 8 in dit blad. Gezien het overweldigend succes overweegt het bestuur in samenwerking met de be­ trokken commissies in de winter meer vo­ gelrustgebieden éénmalig open te stellen voor het publiek. Gedurende een reeks van jaren wordt er door de gemeente en de HVB gewerkt aan een gebruiksovereenkomst voor de vogel­ rustgebieden. De ondertekening van de overeenkomst was gepland in november 2006. De juristen van de Dienst Stedelijke

Ontwikkeling vonden in hun ogen een paar wijzigingen cq aanpassingen van het contract gewenst. Inmiddels heeft de HVB het nieuwe contract ontvangen en kan zich niet verenigen met de wijzigingen, zodat de ondertekening nog wel enige tijd op zich zal laten wachten. Tot zolang blijft alles bij het oude: de beheerders van de HVB zul­ len de vogelrustgebieden beheren in nauwe samenwerking met de dienst Stadsbeheer daar waar het nieuwe aanplant of kap be­ treft. Wederom heeft een 50­tal leden de contri­ butie voor de vereniging per 1 november nog altijd niet voldaan, zodat we deze leden uit het bestand hebben moeten verwijderen. Zij zullen de november­wulp niet meer ont­ vangen. Wel is het ledental inmiddels ge­ vaarlijk dicht de 1000 genaderd. Een oproep voor ideeën voor een ledenwerfactie is dus niet voor niets! Het bestuur wil graag op de nieuwjaarsreceptie in 2008 een nieuwe actie starten. De acties in de vorige jaren hebben een groei van het aantal leden tot gevolg gehad, voornamelijk in het eerste deel van het jaar, met zo’n 50 tot 60. Wie van onze leden heeft een goed idee dat met weinig mankracht en geld kan worden uitgevoerd?? Meld dit bij ons secretariaat vóór 10 december a.s., zodat het bestuur kan bezien welke aktie de meeste kans van slagen heeft om het ledental weer een im­ puls te geven. Traditiegetrouw houdt de Haagse Vogel­ bescherming in 2008 weer een Nieuwjaars­ receptie. Evenals voorgaande jaren vindt deze plaats in Restaurant De Wildhoef op zaterdag 5 januari 2008, vanaf 15.00 uur. Het bestuur wenst u alvast een heel gezel­ lige decembermaand met een witte Kerst en champagne op 31 december!! Als dat al­ lemaal niet lukt zullen we proberen dit op 5 januari goed te maken. Komt dus allen! 

Tentoonstelling ‘de Haagsche Regâh’ Voor degenen die niet in het bezit zijn van het ‘groen-gele woordenboek’ van Den Haag, de Haagsche Regah is een vertaling van... onze ooievaar. Tot  september had organisator Peter Mueller - ook bekend van de bekende expositie over De Mus - een boeiende tentoonstelling samengesteld met als bron de ooievaarsverzameling van Piet de Bakker. Verder was ‘het ooievaarsdeel’ van de imposante postzegelcollectie van Tom loorij te zien. ook ‘Haagse Harrie’-striptekenaar Marnix Rueb leverde een bijdrage. De Haagse Vogelbescherming verzorgde het educatieve deel van de expositie, met informatie en prachtige foto’s. Deze 10 weken durende tentoonstelling in de openbare Bibliotheek trok zo’n 11.000 bezoekers.

De ooievaar terug in de Haagse regio DOOR TOm LOORIJ

Het succesverhaal van de terugkeer van de Haagse ooievaar begint in Wassenaar. Al in de jaren tachtig van de vorige eeuw broedde jaarlijks een paar ooie­ vaars op de gierenkooi in het dieren­ park Wassenaar. In 1993 bouwden na­ komelingen hiervan onverwacht een nest op een schoorsteen van een villa in Kerkehout (Wassenaar). De Haagse Vogelbescherming plaatste een stel­ lage op de schoorsteen. Later werd op een lichtmast in de buurt een fiets­ wiel geplaatst. Een vervolg bleef uit tot 1998 toen deze labiele constructie door de Haagse Vogelbescherming vervangen werd door een nestpaal op het terrein van de Sportvereniging Wassenaar. Op deze paal werden ja­ renlang met succes jongen grootge­ bracht. 

Vanaf 1993 had een paar enkele jaren een nest nog dichter bij de Haagse ge­ meentegrenzen in een boom op het Landgoed Duindigt. In 1995 was er de eerste nestel­ poging op Haags grondgebied op een flat in Mariahoeve. De Haagse Vogelbescherming bood weer hulp maar de ooievaars zetten niet door. Wel werden er eind negentiger jaren steeds meer ooievaars gezien, zowel rond Reigersbergen en Marlot als aan de zuidrand van Den Haag. Dit leidde tot de oprichting van nestpa­ len onder auspiciën van de Haagse Vogelbescherming in Madestein, de Uithof en Reigersbergen. Op de laat­ ste locatie in 1995 gebeurde dat in aanwezigheid van ex­burgemeester Havermans. Alle nestpalen bleven he­ laas onbewoond.

Maar in 1998 was het eindelijk zover: het eerste broedgeval van de ooievaar binnen de Haagse gemeentegrenzen was een feit. En wel op een even on­ verwachte als uitstekende locatie. Het paar van Duindigt koos namelijk domicilie op de schoorsteen van de parkflat in Marlot. Sinds dat jaar brengen ze daar elk jaar, meestal met succes, één of meer jongen groot. Het nest werd ech­ ter groter en groter. Op 30 januari 2007 werd besloten in te grijpen: de Haagse Vogelbescherming ging met een hoogwerker aan de slag, halveerde de hoogte van het nest en renoveerde het. Dit alles onder goedkeurend en toeziend oog van de rechtmatige be­ woners. Die bleken er dolblij mee te zijn en ook in 2007 lijkt het nestelen succesvol te worden. De eerste jaren van de 21ste eeuw bleef

het daarbij. Alleen in 2003 was er be­ langstelling (alweer in Wassenaar!) van ooievaars voor een broedlocatie op het terrein van de sportvereni­ ging de Kieviten aldaar. Begin 2004 werd ook daar een nestpaal door de Haagse Vogelbescherming opgericht waarvoor de ooievaars weliswaar be­ langstelling toonden maar daar bleef het bij. Intussen probeerde Staatsbosbeheer de ooievaar in het hartje van de stad als broedvogel te krijgen. In de Koekamp werden enkele tamme ooievaars geïntroduceerd die in 2004 drie jongen kregen. Deze stierven voordat ze vliegvlug werden. In 2005 vloog er wel één jong met succes uit en had de Haagse binnenstad zijn eerste succesvolle broedgeval. In 2006 ging het echter weer mis met de jongen en in 2007 is het nest zelfs helemaal niet bezet. Het jaar 2007 lijkt wel succes te bren­ gen. Op het terrein van de Engelse School in Mariahoeve bouwden een paar ooievaars in een geknotte popu­ lier een nest, waar in mei jongen wer­ den geboren. De vogels lieten daarbij een in 2006 op eigen initiatief ge­ plaatste te lage nestpaal links liggen. En het laatste nieuws: in 2007 had, helaas weer net over de Haagse ge­ meentegrens, een paar belangstelling voor Kasteel Oud­Wassenaar. De ‘kas­ teelheren’ vonden het prachtig. De gemeente plaatste snel een wagenwiel op de toren recht boven de hoofdin­ gang en de Haagse Vogelbescherming diende van advies over de bekleding. 

Archiefstukken HVB veilig ondergebracht in het Haags Gemeentearchief DOOR DIeUWeRTJe

onze vereniging dateert uit 19. Sinds die tijd is een keur aan wetenswaardigheden over de vogels in en om Den Haag verzameld. omdat de HVB niet over een eigen kantoor beschikt, worden rapporten, notulen, jaarverslagen, foto’s en andere stukken bij bestuursleden en andere betrokkenen thuis bewaard. De een doet dit in keurige ordners, de ander vindt een oude schoenendoos al goed. Het bestuur wilde voorkomen dat belangrijk historisch materiaal verloren zou gaan en ging op zoek naar een oplossing. Gelukkig bood het Haags Gemeentearchief uitkomst. Mevrouw Glaudemans van het Haags Gemeentearchief is graag bereid de re­ dactie een blik achter de schermen te gunnen. Ze legt uit dat de Archiefwet in principe slechts de verwerving van over­ heidarchieven regelde. Het Archiefbesluit van de gemeente Den Haag biedt een veel breder perspectief. De gemeente verwerft en beheert ook particuliere archieven (archieven van kerken, be­

Mevrouw Glaudemans van het Haags Gemeentearchief.



drijven, verenigingen of personen), die maatschappelijk of cultureel van belang zijn. Zo wordt een gevarieerd beeld van het oude Den Haag behouden voor toe­ komstige generaties. Onnodig te zeggen dat de moderne faciliteiten (o.a. digitali­ sering en de opslagmogelijkheden onder het Haagse stadhuis) dit proces hebben bevorderd. De gemeentelijke archiefkel­ der herbergt op dit moment zo’n 12 km papier oftewel 96.000 archiefdozen! Bij het verwerven van particuliere archie­ ven hanteert de gemeente strikte criteria en een duidelijk omschreven acquisitie­ profiel. Toen bleek dat het archief van de HVB aan de voorwaarden voldeed, begon het echte werk. Jarenlang is een werkgroep onder de bezielende leiding van Anne­Marie Plate bezig geweest om alles te verzamelen. Het bezoekerscen­ trum Sorghvliet aan de Adriaan Goe­ kooplaan deed dienst als depot. Op deze

locatie werden de verzamelde archief­ stukken vanaf 1925 tot 1996 door me­ vrouw Glaudemans tezamen met haar collega Marieke Kroonen en vrijwilligers van de HVB gerangschikt, gecatalogi­ seerd en gedigitaliseerd. Medewerkers van het Gemeentearchief zorgden ver­ volgens voor vervoer naar de archiefkel­ der van het stadhuis, waar ons archief onder nummer 1356 brand­ en vochtvrij is opgeborgen. De omvang van het in be­ waring gegeven archief bedraagt zeven strekkende meter. Geïnteresseerden hebben sinds kort via de website van het Gemeentearchief (www.gemeentearchief.denhaag.nl) inzage in de inventaris van het HVB­archief. Zo ziet men precies welke foto’s en stukken zich in het archief bevinden. Ook is hier een korte geschiedenis van de HVB te lezen. In de studiezaal van het Gemeentearchief

kunnen de archiefstukken ­ zoals de be­ schikking van Koningin Wilhelmina op het verzoekschrift van het bestuur waarin de vereniging wordt erkend date­ rende uit 1927 of de jaarverslagen vanaf 1925 ­ worden ingezien. Vanzelfsprekend worden de komende jaren nieuwe stukken geproduceerd. Na verloop van tijd zal een toekom­ stig bestuur weer zorg moeten dra­ gen voor het beheer van die archieven. Mevrouw Glaudemans waarschuwt voor het aanleggen van een digitaal archief. Natuurlijk is dat gemakkelijk en be­ spaart het ruimte, maar het gevaar dat bij een computercrash alles verloren gaat is levensgroot. Daarom haar goede raad: bewaar van belangrijke stukken altijd een papieren exemplaar. Dit garandeert voor de toe­ komst de mogelijkheid van deugdelijk beheer.

Wilt u weten welke HVB-stukken zich in het Gemeentearchief bevinden? * * * *

ga naar www.gemeentearchief.denhaag.nl tik in het zoekvenstertje “Vogelbescherming” klik op “Archieven” en vervolgens op “Details, titel Vogelbescherming” verdere details zijn eenvoudig aan te klikken.

Wilt u archiefstukken daadwerkelijk inzien? De studiezaal van het Gemeentearchief (begane grond van het Stadhuis aan het Spui) is geopend van dinsdag t/m zaterdag van 9.30-17.00 uur. Hier kunt u stukken opvragen en inzien. VERGEET NIET UW LEGITIMATIE MEE TE NEMEN.



De besloten wereld van de dr. Abraham Schierbeektuin DOOR ANNemIeKe JANSeN

De dr. Abraham Schierbeek vogeltuin bestaat dit jaar 80 jaar. En dat werd zaterdagmiddag 9 september gevierd met excursies. normaal gesproken is de tuin niet open voor publiek – het is immers een vogelrustgebied - maar vanwege dit jubileum is een uitzondering gemaakt. Ik greep deze buitenkans aan en stond stipt om 1.00 uur voor het hek. En ik was niet alleen. Blijkbaar hadden meer mensen de Posthoorn gelezen. Toen de tuin om 1.00 uur sloot waren er 10 belangstellenden geweest.

De vogeltuin ligt in de Bosjes van Poot op de plek waar de gemeente Den Haag een kwekerij had. In december 1927 werd het gebied in beheer gegeven aan de Algemene Vereniging voor Natuurbescherming die er een vogelreservaat van maakte. De tuin is vernoemd naar Abraham Schierbeek, de toenmalige voorzitter van de AVN. De tuin is nog geen hectare groot, maar is voor vogels een paradijs. Het is een ge­ mengd bosje met loof­ en naaldbomen en heel veel besdragende struiken zoals meidoorn, braam en hulst. 8

Wigwam Meteen bij binnenkomst merk je al dat deze tuin is aangelegd voor vogels en niet is bedoeld om in te wandelen. Bomen en struiken staan dicht op elkaar en de paden zijn erg smal. Op verschillende plekken zijn houtstapels en wigwams ge­ maakt. Beheerder Hetty Mos legt uit dat de zangvogels hier veilig zijn, bijvoor­ beeld voor een jagende sperwer die in de Bosjes van Poot broedt. Sommige vogels maken er ook hun nest. Houtstapels en wigwams zijn geliefd bij de heggenmus,

roodborst, winterkoning en merel. De mezen broeden meestal in de nestkasten die in de tuin hangen, net als de bosuil. Hop Niet alle struiken in de tuin zijn door mensen aangeplant. Sommige zijn er via de uitwerpselen van vogels geko­ men zoals de wilde framboos, pracht­ framboos en hop. Ze zijn de nachtmer­ rie van de beheerders. Vooral hop kan enorm woekeren en neemt veel licht weg. Beheerders maken er korte metten mee. Zij hebben trouwens veel werk aan het onderhoud van de tuin. Als ze niet zouden snoeien zou het een wildernis worden. Het snoeihout blijft in de tuin en wordt verwerkt in de houtstapels en wigwams. Opschot van eiken wordt weg­ gehaald en in andere parken geplant. Bouwsels Behalve aan de vogels biedt de tuin on­ derdak aan bijen, muizen en kikkers. De

bijen wonen in de bijenkasten, de muizen scharrelen onder de bladeren en maken net als de vogels gebruik van de houtsta­ pels. De kikkers zijn te vinden rond de twee waterbassins. Er is nog een bouw­ werk te zien in de vogeltuin; de ruïne. Eerlijk gezegd is er niet veel meer van te zien, want het is overwoekerd met klimop en braam. De ruïne wordt ook als nestplaats gebruikt. Er hebben een keer een kerkuil en een steenuil in gebroed. Tijdens de excursie hebben we niet veel vogels gezien. Een duif en een koolmees, dat was het wel. Ze waren vast geschrok­ ken van zoveel mensen in hun ­ anders zo rustige ­ paradijs. En nu ik er over na­ denk ontbrak er nog iemand. Namelijk André van der Laan die 75 jaar lang in de tuin heeft gewerkt. Maar ja, ik kan me voorstellen dat je op je 91ste geen be­ zoekers meer rondleidt. Zijn stoel in het midden van de tuin is de stille getuige van zijn jarenlange aanwezigheid.

9

Vogelasiel De Wulp

De dood ligt altijd op de loer DOOR JOOp WeeRDeSTeIJN

Zo kwamen er dit jaar in augustus een aantal jonge zeekoeten binnen, echt heel jong. Ze maakten nog niet het bekende zeekoeten geluid maar lieten meer een klagend geluidje horen wanneer ze wer­ den opgepakt. De vleugels waren lang niet volgroeid en de snavel was nog kort, van één zelfs nog niet hard en scherp. Ze kwamen totaal uitgeput binnen en stier­ ven snel. Je vraagt je dan af wat gebeurt er nu weer op zee. Zeekoeten spoelen pas in de winter aan en dan vooral met olie. Het is vreselijk maar voor een vogelopvang is het voor die periode bijna normaal. Nu is er gelukkig iemand die heel veel van zeevogels af weet: Kees Camphuysen van het NIOZ. Hij wist er al van. Strandingen van zeekoetenkuikens (want dat zijn het) zijn de afgelopen 5 nazomers veel voor­ gekomen. Normaal verzamelen zich ongeveer 40.000 opgroeiende kuikens met hun vaders (!) op ongeveer 35 km ten noorden van Texel. In een gebied dat het Friese Front word genoemd. Het is een rijk voedselge­ bied met weinig roofvijanden. Sinds 2002 komen ze eerder dan normaal “door het front” heen zwemmen, om hier op de kust, in vrij kleine aantallen verhongerd aan te spoelen. Behalve de kuikens spoe­ 10

Foto: Rob Leewis / TPS

De weg naar volwassenheid is voor veel vogels een beproeving. Het is bekend dat zo’n 0% van alle jonge vogels de eerste winter niet haalt. Diverse gevaren liggen op de loer en altijd die zoektocht naar voedsel.

len ook de volwassen vogels aan (apart). Deze onderscheiden zich vaak door het volledig ontbreken van de vleugelveren. Zij maken namelijk een complete rui door, terwijl ze op zee voor de kuikens zorgen. Kees Camphuysen wist tevens te vertellen dat de jongenproductie in de Schotse ko­ lonies al een aantal jaren minimaal is door voedselgebrek. De jongensterfte is ook hoger dan normaal. Overigens was het aanspoelen van kuikens ongeveer 90 jaar geleden ook vrij normaal in Nederland. Nu blijft de vraag wat is de oorzaak van het voedselgebrek? Maar nu de jonge zilvermeeuwen en een enkele kleine mantelmeeuw. Daar ster­ ven er vele van in de eerste nazomer. Een aantal mensen zal daar misschien wel ge­

lukkig mee zijn, want meeuwen worden her en der als een plaag gezien. Ieder jaar komen vanaf augustus tot half oktober sterk vermagerde al of niet reutelende vogels binnen. Eten doen ze haast niet meer en gaan allemaal dood. Ze zijn op de leeftijd dat ze zelf hun kostje bij elkaar moeten scharrelen. Maar de voedsel con­ currentie is moordend en alleen de aller sterkste overleeft. We hebben een aantal van die dode vogels open gesneden en het bleek dat ze alle­ maal inwendig vol met schimmel zaten (Aspergillosis). Het is zeer waarschijnlijk dat het voedseltekort de weerstand ern­ stig heeft aangetast waardoor de schim­

mel de kans kreeg. Je hebt het in een acute en in een chronisch vorm. Het is een schimmel die overal ter wereld voor­ komt. Er werd altijd gedacht dat vogels het in de opvang opliepen om dat daar de omstandigheden voor zo’n schimmel op­ timaal aanwezig zijn, maar nu blijkt dat de vogels er buiten al mee besmet raken. In ieder geval weten we nu dat vogels met die symptomen beter af zijn als ze worden geeuthaniseerd. Gelukkig zijn er nog volop meeuwen die “lachend” boven de branding hangen tij­ dens een zware herfststorm. Met dank aan Hans Franck

Nieuwjaarsreceptie Haagse Vogelbescherming Op zaterdag 5 januari 2008 vanaf 15.00 uur tot ca. 17.00 uur wordt de traditionele Nieuwjaarsreceptie van de HVB gehouden waarvoor U als lid natuurlijk bij deze bent uitgenodigd. De locatie is Restaurant De Wildhoef, Evert Wijtemaweg 5, Den Haag. Er zijn een aantal nominaties ontvangen over leden en niet-leden die in aanmerking zouden kunnen komen voor een Gouden Wulp. Wie echt op die middag een Wulp opgespeld zal krijgen is dus nog de vraag! U, leden van de HVB, met genodigden zult het gaan beleven. Noteert U alvast de datum in uw nieuwe agenda? Het Bestuur hoopt u de hand te mogen schudden en een toast uit te brengen op een voorspoedig 2008.

11

Dag(deel)excursies Contactadres CEl: Nicolette Rab Tel. CEL: 00- 89  of 06-18 43 69 25, E-mail: [email protected] Zondag:  november 00: noordoostpolder en flevoland. Dagexcursie met 2 busjes */** (zie kader). Deze excursie is reeds volgeboekt. Zaterdag 8 december 00: Goeree overflakkee. Dagexcursie met eigen vervoer ** (zie kader). Deze excursie is reeds volgeboekt. Zondag 1 december 00: Hoeksche Waard. Dagexcursie met eigen vervoer */** (zie kader). Leiding: Peter de Barse. Bijzonderheden: we bezoeken het gebied en hopen o.a. op een ontmoeting met de Dwergganzen. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.30 uur. Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: vervoer. Vrijdag 8 december 00: Rondje Zuid-Holland. Dagexcursie met eigen vervoer* (zie kader). Leiding: Ria van Seventer­Den Heijer. Bijzonderheden: we bezoeken weer een paar mooie gebieden in de Randstad. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 9.00 uur. Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: vervoer. Zaterdag 1 januari 008: ooijpolder. Dagexcursie met 1 of 2 busjes ** (zie kader). Leiding: Nicolette Rab. Bijzonderheden: We bezoeken de omgeving 1

Aanbevolen voor alle excursies:

warme kleding en laarzen of waterdicht schoeisel van Nijmegen waar in de winter veel eenden­, ganzen­ en roofvogelsoorten verblijven. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.00 uur. Opgave en kosten: deelnemers dienen zich op te geven door storting van 25 euro (niet­ leden 27,50 en jeugdleden 7 euro) op het rekeningnummer van de penningmeester van de Haagse Vogelbescherming, afdeling excursies, o.v.v. ‘Ooijpolder’ (zie kader). Het bedrag dient vóór 23 december 2007 te zijn ontvangen. Zaterdag 19 januari 008: Ackerdijkse Plassen. Ochtendexcursie met eigen vervoer** (zie kader). Leiding: Gids van het gebied. Bijzonderheden: we maken ditmaal in het winterseizoen een wandeling in dit prachtige vogelgebied dat niet vrij toegankelijk is. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.30 uur. Opgave: deelnemers dienen zich op te geven bij het contactadres. Kosten: vervoer (en entree gebied).  tot en met 8 januari 008: Ganzenweekend Zeeland. Meerdaagse excursie met 2 busjes*/** (zie kader). Zaterdag  februari 008: Boottochtexcursie Krammer/Volkerak. Dagexcursie met eigen vervoer * (zie kader). Leiding: Staatsbosbeheer. Bijzonderheden: het leek de CEL leuk (en handig) om gebruik te maken van en mee te gaan met de op deze dag van 10.00 tot 16.00

Dag(deel)excursies uur door SBB georganiseerde bootexcursie op het Krammer/Volkerak. Er zijn ook vo­ gelgidsen van SBB aan boord. Met een grote overdekte en verwarmde boot (inclusief een open bovendek voor de liefheb­ ber) wordt vanuit Willemstad een vaartocht van 6 uur gemaakt. Er wordt niet gewan­ deld of tussentijds aangelegd. Wintergasten, zoals verschillende ganzen­ en eendensoor­ ten, komen ruim aan bod. Misschien ook een enkele duiker en mogelijk een zeearend. Telescoop en (voor buiten) warme kleding en handschoenen meenemen! Toiletten en drankjes zijn aan boord. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.45 uur. Opgave: deelnemers dienen zich voor 10 ja­ nuari 2008 op te geven bij het contactadres. Kosten: boottocht (vermoedelijk 13 euro) en vervoer. Zondag  februari 008: Haagse Bos en omgeving. Ochtendexcursie **/*** (zie kader). Leiding: Frederik Hoogerhoud. Bijzonderheden: we maken een behoorlijke wandeling door een aantal gebieden die het Haagse Bos omgeven waarbij tevens wat over het ontstaan en de huidige stand van zaken wordt verteld. Ook de vijvers van het Haagse Bos ontbreken niet en zijn in de winter zeer interessant. Verzamelpunt: Brug tegenover de Carel Rei­ nierszkade (naast Paleis Huis ten Bosch). Tijdstip: 8.30 uur. Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: geen. Zaterdag 1 februari 008: Rivierengebied De Waal (bij Zaltbommel). Dagexcursie met 1 of 2 busjes */** (zie kader). Leiding: Jaap Zoet. Bijzonderheden: we maken een tocht langs

De Waal en zullen op diverse plaatsen (uiter­ waarden) de vogels gaan waarnemen. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.00 uur. Opgave en kosten: deelnemers dienen zich op te geven door storting van 25 euro (niet­ leden 27,50 euro en jeugdleden 7 euro) op de rekening van de penningmeester van de Haagse Vogelbescherming, afdeling excur­ sies, o.v.v. ‘Rivierengebied’ (zie kader). Het bedrag dient vóór 25 januari 2008 door de penningmeester te zijn ontvangen. Zaterdag  februari 008: Vogelrustgebied ockenburgh. Ochtendexcursie: * (zie kader). Leiding: Hetty Mos. Bijzonderheden: we maken een wandeling door het normaliter niet­toegankelijke ge­ bied waar we een kijkje kunnen nemen, met deskundige uitleg, hoe het er in zo’n gebied aan toe gaat. Verzamelpunt: Crematorium Ockenburg aan de Ockenburgstraat. Tijdstip: 10.15 uur. Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: geen. Zaterdag 1 maart 008: Amsterdamse waterleidingduinen. Lange ochtendexcursie met eigen vervoer **/*** (zie kader). Leiding: Ton Haase. Bijzonderheden: we maken weer een mooie tocht door dit fraaie duingebied. Verzamelpunt en tijdstip: 8.30 uur Ministerie van Landbouw te Den Haag of 9.00 uur bij de parkeerplaats bij ‘De Oase’ in Vogelenzang (bij de kaartautomaat). Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: vervoer en entree gebied.

1

Dag(deel)excursies Zaterdag 8 maart 008: Boer Geijsel / De Ronde Hoep (noord Holland). Dagexcursie met eigen vervoer ** (zie kader). Leiding: Nicolette Rab. Bijzonderheden: we bezoeken opnieuw een aantal in Noord Holland gelegen gebieden met als een van de hoogtepunten het on­ dergelopen weiland (met uitkijkschuur) van Boer Geijsel. Verzamelpunt: Ministerie van Landbouw. Tijdstip: 8.00 uur. Opgave: deelnemers dienen zich vooraf op te geven bij het contactadres. Kosten: vervoer.

Excursie in de Eendenkooi Zuiderpark Den Haag Zondag 10 en 24 februari 2008 Leiding: Ruud van der Waard. Thema: Hoe werkt een eendenkooi. Vogeldichtheid en Blauwe Reiger kol­ onie. Verzamelpunt: Terrein Dienst Stads­ beheer, Groenbedrijf Den Haag. Adres: Marie Heinenweg 2, Zuiderpark. (ingang vanaf Loevesteinlaan) Tijdstip aanvang: 10.00 uur. Tijdsduur: ca. 1,5 uur. Opgave: Geïnteresseerden dienen zich vooraf, telefonisch aan te melden. Dagelijks tussen 18.00 en 20.00 uur Op telefoon nr: 06­47460159 Kosten: Geen. Honden niet toegestaan (vogelrustge­ bied).

1

HET KADER • Verzamelpunt voor excursies met busjes en eigen vervoer: parkeerplaats van het Ministerie van Landbouw en Visserij, Bezuidenhoutseweg 73, Den Haag. • Voor de dagexcursies met eigen vervoer geldt: bij aanmelding dient u op te geven hoeveel deelnemers u kunt meenemen of dat u met een deelnemer wilt meerijden. Telefoon: 070 3548974. Kosten voor meerijden: 6 euroct. per km, af te rekenen met uw collega-deelnemer. • Voor de (bus)excursies, waar kosten aan verbonden zijn, dient u het aangegeven bedrag te storten op Postbanknummer 271.84.86 van de Vereniging voor Vogelbescherming Den Haag e.o., afdeling excursies te Den Haag. • Deelname is naar volgorde van opgave. • Annuleringen dienen schriftelijk of telefonisch te worden medegedeeld aan de heer Jan Pietersen, Hengelolaan 948, 2544 GK Den Haag, telefoon 070 367 25 85. • Met het verschijnen van deze agenda vervalt automatisch de vorige. • Deelname aan excursies geschiedt op basis van het reglement deelname excursies 2006. Dit reglement is voor belangstellenden verkrijgbaar bij Jan Pietersen, Hengelolaan 948, 2544 GK Den Haag. • Op alle excursies zijn ook jongeren welkom. • Zwaarte excursies: * lichte wandeling, geen conditie vereist; ** flinke wandeling, enige conditie vereist; *** lange wandeling of meerdere wandelingen, conditie vereist; **** zware wandeling(en) in moeilijk/ruig terrein Algemene tip: deelnemers wordt m.b.t. de excursies aangeraden waterdicht schoeisel mee te nemen, voldoende kleding en wat te eten en te drinken voor onderweg, daar er niet altijd een uitspanning kan worden bezocht.

Ganzenweekend Zeeland  t/m 8 januari 008

Leiding Nicolette Rab ­ Max 16 personen. Na vele jaren het Ganzenweekend in Friesland georganiseerd te hebben, gaan wij dit jaar ons geluk in Zeeland eens beproeven. Ook de Zeeuwse Delta is een goed ganzen overwinteringsgebied. Naast ganzen verblijven hier ook grote aantallen, eenden en steltlopers, zoals kie­ viten, goudplevieren, rosse grutto’s, enz.. Krijgen wij inderdaad een koude winter, zoals door sommigen wordt voorspeld, dan is het hier zelfs beter vogelen. Wij kunnen ook nu meer gebieden be­ zoeken op N. en Z. Beveland, Tholen en Walcheren. Bij een dagexcursie is dat vaak te ver weg. Weekenden in andere jaargetijden bleken hier de afgelopen jaren zeer succesvol. We verblijven op Schouwen –Duiveland dicht bij de Brouwersdam, een goede plek voor duikers, ijseenden en futen. Ook de wandeling naar de hoogwatervlucht­ plaats voor steltlopers op Neeltje Jans be­ hoort tot de mogelijkheden. Door de tunnel kunnen wij een dagje naar Zeeuws­Vlaanderen voor een bezoek aan het Verdronken Land van Saeftinge, de Braakman, met kleine zwanen, gan­ zen, slechtvalk, blauwe en bruine kieken­ dief en vele soorten steltlopers. Verblijf: Landal Resort Haamstede te Burgh Haamstede in 2 bungalows. (www.landal.nl.resorthaamstede) 4-persoons bungalow: Vrijstaand. Opp. ca. 60 m²., twee slaapka­

mers, een met een 2­p. bed en een met 2 1­persoonsbedden. 12-persoons luxe bungalow: Vrijstaand. Opp. ca. 180 m²., zes slaap­ kamers met twee 1­persoonsbedden; 1e badkamer met douche en wastafel; 2e badkamer met ligbad en dubbele wasta­ fel; 3e badkamer met douche en wastafel. Drie aparte toiletten. De woonkamer in de grote bungalow is royaal, zodat wij over een eigen ruimte beschikken waar we met zijn allen kunnen zitten, borrelen en lijsten. Verzorging: Wij verzorgen zelf ons ont­ bijt en de lunch. Het avondeten wordt ge­ catered, of we gaan uit eten in een van de vele restaurantjes in het dorp. Kosten: € 175 -p.p. exclusief diner op de terugweg. Aanmelding: door storting van een aanbetaling van € 50­ op gironummer 271.84.86 van de Haagse Vogelbescher­ ming, afdeling excursies, onder vermeld­ ing van: ‘ weekend gans 2008’. Deelname geschiedt op volgorde van bin­ nenkomst van de aanbetaling. De restant­ betaling dient te zijn ontvangen voor 30 december 2007. Het Deelnemersreglement 2006 is van toepassing. Annuleringsverzekering zelf verzorgen. Informatie: Nicolette Rab 070­3548974 of 06­18436925, [email protected] 1

Dierenspeciaalzaak

Joh. Zandvliet Alles voor uw huisdier Sinds 75 jaar uw vertrouwd adres Ruime sortering vogelvoeders

Thomsonlaan 114 Den Haag Tel. (070) 345 03 06

1

LID DIBevO

Stadsvogelconferentie in Amersfoort DOOR LOeS JALINK

In overleg met Mw. M van os van de Dienst Stadsbeheer is de Haagse Vogelbescherming aanwezig geweest met een kraam en een lezing over de vogelrustgebieden en de samenwerking op dit gebied.

De conferentie op 8 november jl. was goed georganiseerd. Er waren veel wet­ houders en beleidsmedewerkers op groengebied aanwezig. Onze stand zag er prima uit. Er was een serie nieuwe, erg mooie foto’s door Boudewijn Schreiner gemaakt. Thematisch opgebouwd rond inrich­ ting en beheer van de vogelrustgebieden en de dieren die er worden gezien. Aletta de Ruiter had een maquette gemaakt op de plattegrond van de Schierbeektuin uit 1937, die een aardig beeld geeft van de aanleg van de tuin. De Amersfoortse stads­tv heeft er uit­ gebreid opnames van gemaakt. Voor de inrichting van de stand heb­ ben we van de gemeente een mooie subsidie gekregen, evenals voor de pro­ ductie van een power point presentatie over de vogelrustgebieden. Deze presentatie heeft Frederik Hoogerhoud tweemaal gehouden voor een wisselend aantal geïnteresseerde toehoorders. Uiteindelijk zijn we met vier mensen van de HVB en een gemeentelijke be­ leidsmedewerker present geweest.

Naast onze lezingen waren er presen­ taties van gemeenten die voorgedra­ gen waren voor de Stadsvogelprijs. Amersfoort is al eerder aangewezen als de groenste stad van Europa, de wethouder vertelde welke acties daar­ voor zijn ontwikkeld. Meppel heeft dit jaar de Stadsvogelprijs gekregen. Ook de andere steden die genomineerd waren hebben hun acties toegelicht. Zoetermeer heeft een film gemaakt over hun projecten. Ook in Den Haag zouden we kunnen denken aan projecten als: a. bij de aanvraag voor een bouwver­ gunning een folder meegegeven over vogel/natuurvriendelijk tuin­ inrichting. b. Stadsvogeldag, kan op bescheiden wijze misschien gekoppeld worden aan de parkendag. c. promoten van Vogelvide onder de dakpannen als nestgelegenheid voor mussen en gierzwaluwen. d. natuur op bedrijventerreinen. Het kan zinvol zijn hierover met de af­ deling Groenbeheer overleg te plegen.

1

Ooievaart die een verrassend lange weg door het Haagse grachtenstelsel aflegt.

Vrijwilligers in de gracht Enig idee hoeveel stadsduiven zich een permanent onderkomen hebben verschaft onder de bruggen van Den Haag? Waar de koloniale bouwstijl in het Haagse centrum het meest prominent is? of er moerascypressen midden in de stad staan? Wel eens gehoord van de stedelijke legende van circusolifant Jenny, waarvan de beenderen mogelijkerwijs nog in de buurt van het voormalige schoolmuseum in de Hemsterhuisstraat begraven liggen? Ruim veertig vrijwilligers van Vogelasiel De Wulp konden het zondag, 30 sep­ tember allemaal zien en horen vanuit twee rondvaartboten van Stichting De 18

Vrijwilligers zijn voor Stichting De Ooievaart geen vreemd begrip, aangezien ook deze stichting op zo’n 50 vrijwilli­ gers draait. En niet geheel toevallig werd de tocht georganiseerd door Ooievaart­ schipper de heer De la Parra sr., vader van Wulp­medewerker Steven. Een bijzonder woord van dank is zeker op zijn plaats, want ondanks een wat regenachtige start mocht de rondvaart zonder meer een belevenis heten. De meevarende gidsen bleken over een en­ cyclopedische kennis te beschikken van onder meer Haagse geschiedenis, archi­ tectuur, cultuur, flora en fauna. Het feit dat ze die kennis tijdens de vaartocht vaak wisten te verpakken in aanspre­ kende anecdotes, maakte de tocht tot een buitengewoon succes. Het perspectief op Den Haag verandert drastisch als je de stad bekijkt vanuit een gracht. Het behoeft maar een klein beetje fantasie om het laden en lossen van goederen aan het begin van de 19de eeuw voor je te zien, en opeens weet je weer waarom de Bierkade nu eenmaal Bierkade heet. Daarnaast kom je te weten dat er soms maar weinig ruimte tussen wateroppervlak en onderzijde van een brug zit en er moest regelmatig worden gebukt als er weer onder een brug door werd gevaren. Voor wat betreft die duiven: hoeveel het er zijn is onbekend, maar het moeten er minstens enige honderden zijn die een nest onder een richel van een brug

hebben gebouwd, of een plek hebben gevonden in de bakstenen kades van de grachten. In een aantal gevallen is de gemeente zo vriendelijk geweest om vo­ gelwerende strips te bevestigen onder ve­ rende onderdelen van bepaalde bruggen om te voorkomen dat een vogel wordt geplet tussen het brugdek en de bewe­ gende constructie eronder.

Na ruim anderhalf uur te hebben geva­ ren en Den Haag op deze fascinerende wijze te heben leren kennen, werd het tweejaarlijkse vrijwilligersuitje afgeslo­ ten met een zeer uitgebreide lunch in de Haagsche Lounge in de Haagse Bluf. Voor meer informatie over rondvaarten met Stichting De Ooievaart kunt u kij­ ken op: www.ooievaart.nl

ledenwerfactie Onze Vereniging heeft al een aantal jaren te kampen met een teruglopend ledental. Het Bestuur probeert het tij te keren, met uw hulp. Hoe kunt u ons helpen? In deze “De Wulp” zijn twee soorten kaarten gevoegd, één om in uw omgeving iemand lid te maken, en één om iemand te verrassen met een kadobon met als doel een jaar lang lid van de HVB te worden. Voor beide kaarten geldt het lidmaatschapsbedrag van euro 12,50. Een bedrag waarmee je een heel goed doel steunt. Immers, met meer leden kunnen we een sterke vereniging worden en kunnen we meer betekenen voor de Haagse Vogels.

Doet u mee? 19

In MeMorIaM

André van der Laan 1916 – 2007 Een leven in dienst van de vogels André van der Laan, één van de groten in het natuurbeschermingswerk in de regio Den Haag is op 16 november j.l. overle­ den. Hij was 26 jaar bestuurslid van de Haagse Vogelbescherming in diverse functies, controleur vogelwet, voorzitter van de Vogeltuincommissie en erelid van de Vereniging, maar we zullen hem ons vooral herinneren als de man die 74 jaar beheerder is geweest van de Dr. Abraham Schierbeektuin aan de Laan van Poot. Tevens was hij bestuurslid, voorzitter én erelid van de AVN. Ook was hij de trotse bezitter van de stadspenning en de Zilveren Boom van de AVN en is dit jaar nog genomineerd voor de Paul Fentener van Vlissingen natuurprijs. Hij is op 15 juni 1916 in Limburg gebo­ ren en verhuisde op zijn negende jaar met zijn ouders naar Den Haag. André en zijn broer voelden zich in het begin doodongelukkig tot ze de duinen, het strand en de Bosjes van Poot ontdekten en merkten dat de Haagse natuur ook veel te bieden had. Vogeltuin Dr. Schierbeek, leraar biologie en voor­ zitter van de Algemene Vereniging Natuurbescherming ’s­Gravenhage en omstreken, was in 1926 samen met de heren Tolsma en Tijmstra een van de stu­ 0

wende krachten achter de oprichting en de inrichting van De Haagse Vogeltuin. In december 1927 gaf de gemeente toe­ stemming om de voormalige kwekerij van de Plantsoenendienst als vogeltuin in te richten. Het 0,8 ha grote gebied moest worden ingericht als een plaats waar vo­ gels ideale leefomstandigheden en een veilig broedgebied kunnen vinden. Aanvankelijk was er een beheerderscol­ lectief met onder anderen de student biologie en latere Nobelprijswinnaar Nico Tinbergen, maar in 1932 kwam er één vaste beheerder in de persoon van de gepensioneerde gymnastiekleraar B. Nieuwenhuis. André leerde hem in 1932 kennen toen hij op de HBS aan de Stadhouderslaan zat als leerling van Schierbeek. André vertelde: “Op een dag vroeg deze of ik misschien zin had om samen met mijn

vriend Sjoerd Bakker in de vogeltuin te gaan werken ter assistentie van de oude heer Nieuwenhuis. Schierbeek wist dat ik belangstelling voor vogels had, vandaar. We vonden dat een hele eer en dat is nooit meer over gegaan.” oorlog Toen de oorlog uitbrak was het al duidelijk dat André de opvolger van Nieuwenhuis zou worden. Nieuwenhuis overleed niet lang daarna. Sinds die tijd stond André, die als ‘onmisbaar ambtenaar’ van het Ministerie van Economische Zaken niet bang hoefde te zijn om gearresteerd te worden, er alleen voor tot in 1943 het ge­ bied als onderdeel van de Antlantikwall tot Sperrgebiet werd verklaard en er nie­ mand meer in mocht. Pas na de bevrijding kon er weer gewerkt worden en er moest veel werk verzet wor­ den om het geheel weer op een vogeltuin

te laten lijken. De vogeltuin kreeg in 1972 de naam van dr. Abraham Schierbeektuin. In de jaren na de oorlog zijn er nog 14 re­ servaten bijgekomen, waarbij de expertise van André goed van pas kwam. André heeft de vogeltuin in zijn eentje onderhouden tot hij een enthousiaste medewerker kreeg in de persoon van Jan Gemmink. Deze heeft jaren geholpen, tot hij beheerder werd van zijn eigen vogel­ tuin, die in 1987 tot André van der Laan vogeltuin werd omgedoopt. De volgende assistent verhuisde na een aantal jaren naar Gelderland en zo kreeg hij in 1994 zijn derde en voorlopig laatste assistent en opvolger. André is tot en met 2006 werkzaam ge­ weest in de vogeltuin en hoewel zijn ge­ zondheid het eigenlijk niet meer toestond heeft hij zo lang het mogelijk was de snoeischaar gehanteerd.

In MeMorIaM

Hetty de Wijs 1926 – 2007 Na een lang ziekbed is op 11 november jl. overleden ons lid Hetty de Wijs. Hetty maakte zich verdienstelijk binnen de beleids­adviescommissie, de commissie Excursies en Lezingen en de kascommissie. Ze was een trouwe lezingbezoekster en een mondaine excursie­deelneemster. Hetty was echtgenote van Bert Drost en maatje van Fred Wilmink †. Haar aanstekelijk enthousiasme en deskundigheid op het gebied van vogels in hun omgeving zal nog lang in onze gedachten naleven. We zullen haar missen.

1

nieuwe leden N. Reddingius, Den Haag M. Villerius, Den Haag M. Heijnsbroek, Leidschendam H. Houweling, Den Haag A. Fransen, Rijswijk E.M.G. de Munk, Den Haag B. Schotman, Den Haag J. Feyen, Voorschoten A. Sterks, Den Haag M.H.Th. Hoogstraat-van Vliet, Leidschendam K. den Boogert, Den Haag R. Noort, Wateringen A. de Koning, Den Haag H.A.M. Bernaards, Berkel en Rodenrijs A.M. Borsje, Rijswijk V.T. Hunck, Den Haag C.M. den Hollander, Den Haag G.J.M. Klaver, Den Haag M.H.A. Klaver, Den Haag A. Stewart, Den Haag S. Kappeyne, Den Haag J. Lovera, Den Haag T. Böhmers, Den Haag H. Mooyman, Den Haag

De + midweek excursies Sinds een aantal jaren wordt er door de CEl een Midweek-excursie georganiseerd, die speciaal bedoeld is voor -plussers die graag in een rustig tempo een speciaal gebied of provincie willen bezoeken om GEZEllIG te “vogelen”. Deze excursies zijn altijd succesvol en om dit zo te houden, gaat de CEL een sim­ pele enquête houden onder de daarvoor in aanmerking komende leden. Zij kun­ nen hierin hun voorkeur aangeven voor bijv. soort van te bezoeken gebieden, reis­ periode, dagindeling, soort onderkomen, zwaarte van de excursies etc. etc. Mocht u óók belangstelling hebben (voor deze excursies en/of enquête) en vóór 15 december 2007 géén enquête­formulier ontvangen hebben, resp. de laatste 2 jaar niet hebben deelgenomen aan deze 55­ PLUS excursies dan kunt u contact opne­ men met het CEL­ contactadres: 070­354 89 74..

Er is weer wintervoer te koop in De Wulp. De opbrengst komt geheel ten goede aan het vogelasiel. Heeft u iets te vieren of wilt u gewoon lekker dineren? Bij De Wildhoef kunt u terecht voor al uw festiviteiten. Wij zijn het gehele jaar geopend en er is ruime parkeergelegenheid. In de zomer gezellig terras voor koffie, lunch en diner. RESTAURANT

de Wildhoef 

evert Wytemaweg 5 (midden in de Bosjes van Pex) in Den Haag, telefoon 070-3257125 of 06-25286385, e-mail [email protected]

Veldwaarnemingen

Rondom Den Haag, augustus-november DOOR WOUTeR pLOmp

Na een ouderwets natte en qua tempera­ tuur heel gewone zomer bracht augus­ tus reuzensterns en porseleinhoentjes naar de Starrevaart, en een zwarte ooievaar en grauwe kiekendief in de Horsten. In sep­ tember werden visarenden op vele plaat­ sen gezien, om maar te zwijgen van de slechtvalken die langzaam gewoon binnen te worden. Hetzelfde geldt voor grote zilverreigers (max. 10 in polder Westeinde) en in toenemende mate ook kleine zilvers. Het maximum krooneenden in Meijendel bedroeg 15.

Appelvink

Ook appelvinken duiken vaker op in het Haagse Bos, waarmee onze binnenduin­ parken een beetje op het oosten des lands beginnen te lijken. Met de winter in aantocht (en al eind oktober de eerste nachtvorst) worden de vijvers in het Haagse Bos weer spannend. Wie helpt de slob- en krakeenden tellen? Reuzenstern

Bonte vliegenvangers zijn schaars op door­ trek (slechts 2 gemeld). Ringmus werd eenmaal gemeld uit de volkstuintjes van Zonnegaarde, zijn dit echt de aller­ laatste of wie weet er nog plaatsen waar deze vroeger algemene mus nog voor­ komt? Sterk is een zwarte specht uit Klein Zwitserland, broeder, trekker of dwaler?

Spectaculair was de storm in het week­ end van 10­11 november met als hoogte­ punt een aardig gezonde papegaaiduiker in ons asiel die alle televisiejournaals van Nederland haalde. Verder veel kleine alken, rosse franjepoten, en ook in het “bin­ nenland” (Meeslouwerplas) een jan-vangent en zwarte en grote zeeeend.



’ S

-

g r a v e n h a g e

Groot Hertoginnelaan 32a – 2517 EG ’s-Gravenhage Telefoon (070) 346 95 02 – Telefax (070) 345 82 33 [email protected]

Meer vogels in uw tuin? U heeft nu de

Dát kan met de natuurbeschermingsproducten van Vivara. Samen met Vogelbescherming

mogelijkheid het gratis handboek aan

Nederland ontwikkelen we producten zoals voer, voederhuisjes en nestkasten. Behalve een lust voor de vogels zijn ze ook een lust voor uw oog! Een deel van onze opbrengst dragen we af aan

nuttige informatie en han-

Vogelbescherming Nederland.

Bel 0478-517960 om

te vragen, boordevol dige tips om uw tuin nog aantrekkelijker te maken voor vogels. het handboek van Vivara

Met een product van Vivara, koopt u niet alleen kwaliteit. U helpt ook de natuur een handje én u vergroot uw eigen kijkplezier!

kosteloos thuisgestuurd

Vivara Natuurbeschermingsproducten, Postbus 5068, 5800 GB Venray

Kijk ook eens op onze

te krijgen. website www.vivara.nl



Help de vogels de winter door!

Tips

Hang alvast een nestkastje op De vogels kunnen in de nestkast de nacht doorbrengen en bij guur weer beschutting vinden. Bovendien kijken de vogels in de wintermaanden al uit naar een geschikte nestplaats voor het broedseizoen. Als u al een nestkastje heeft hangen, ontdoe deze dan van oud nestmateriaal (niet boenen met schoonmaakmiddel), een signaal dat deze plek ‘vrij’ is. U zult zien dat u gauw kunt genieten van toekomstige bewoners en wellicht een nieuw vogelgezin in het voorjaar. Een nestkastje is natuurlijk ook een heel leuk cadeau voor de feestmaanden. U kunt ze kopen in de Verenigingswinkel, elke eerste zondag van de maand in Vogelasiel “De Wulp”, van 13.00 tot 16.00 uur (Heliotrooplaan 15 in Landgoed Meer en Bos). Kijkt u voor meer informatie op de laatste pagina van deze Wulp. Tafeltje-dek-je Als de vorst inzet, kunnen de vogels moeilijker voedsel vinden. Er zijn bijvoorbeeld geen insecten, bessen zijn op en de grond is bevroren. U kunt de vogels helpen door voer op te hangen of te strooien op uw balkon of in uw tuin. Let u er alleen op dat het eten geschikt is voor onze gevederde vrienden. Zo worden vogels bijvoorbeeld ziek van pinda’s die gemaakt zijn voor onze consumptie. Bij Vogelasiel “De Wulp” kunt u wintervoer kopen, waarvan de opbrengst geheel ten goede komt aan het asiel. U kunt hier dagelijks terecht van 9.00 tot 17.00 uur. De vogels zijn u dankbaar.

Dialezingen CEl 00 en 008: Maandagavond 19 november 2007. Spreker: Kees Woutersen. Onderwerp: Vale Gieren en andere aaseters in Spanje. Maandagavond 21 januari 2008. Spreker: Jeroen van der Zwan. Onderwerp: Griekenland en China. Maandagavond 18 februari 2008. Spreker: Harvey van Diek. Onderwerp: Kenia. Alle lezingen vinden plaats in Het Benoordenhuis aan de Bisschopstraat 5 te Den Haag en beginnen om 20.00 uur.



Postzegelverzameling ‘De Haagse Vogelbescherming, van alle markten thuis’ onderscheiden DOOR TOm LOORIJ

Zoals velen weten verzamel ik al sinds jaar en dag postzegels en ander filatelistisch materiaal met vogels. Regelmatig doe ik ook mee aan tentoonstellingen. Het leek mij ook wel eens leuk om een kleine ver­ zameling te maken over het doen en laten van onze Vereniging. Je staat ervan te kij­ ken wat voor leuk filatelistisch materiaal er allemaal is om al onze activiteiten te illustreren. Natuurlijk zijn er veel zegels en stempels met de Wulp. Maar en zijn ook zegels van vogelaars die door een kij­ ker en zelfs door een telescoop kijken, zo onze inventarisaties in beeld brengend. Maar ook wintervoedering, nestkastjes en zelfs de activiteiten in ons vogelasiel laten zich prima illustreren. Verder heb ik een mooie kaart met een ouderwetse dia­ projector voor de lezingen en een stempel van een automobielmuseum voor de MIC­ activiteiten gevonden. Op bijgevoegde af­ beelding is de titelpagina te zien. Op Postex 2007 van 19 t/m 21 oktober in Apeldoorn heb ik hem voor het eerst gepresenteerd. De bekroning: 30 van de maximum 40 punten en dat is in die krin­ gen bepaald hoog te noemen. De jury roemde met name de creativiteit en vond het een niet alledaags onderwerp, dat bo­ vendien goed was uitgewerkt. Wellicht kan deze verzameling een nuttige rol ver­ vullen bij onze PR­activiteiten. 

Op dezelfde tentoonstelling heb ik overi­ gens ook een verzameling gepresenteerd onder de titel “Vadertje Langbeen” over de (Haagse) ooievaar. Die leverde zelfs nog een puntje meer op: 31 punten. En ten slotte was er nog mijn verzame­ ling “Den Haag ­ Vogelstad”, die je een korte samenvatting zou kunnen noemen van onze Avifauna. Zowel de broedvogels, als de trekvogels, wintergasten en dwaal­ gasten werden filatelistisch in beeld ge­ bracht. Hij leverde voor de statistici 29 punten op. Kortom, bijzonder voldaan en dik tevre­ den met mijn bekroningen keerde ik in Voorburg terug. Wellicht doet zich een gelegenheid voor om deze drie verzame­ lingen ook eens in het Haagse te presen­ teren.

Verenigingswinkel Voor informatie, publiciteit en verkoop open elke 1e zondag van de maand in het vogelasiel van 1.00 tot 1.00 uur.

Prijs in 

Adressen Bestuur Hank Hoogwout Frits IJzendoorn Anne-Marie Plate Jaap Grijmans Idde Lammers Marcel Nollen Wouter Plomp John Woudstra

voorzitter penningmeester secretaris lid lid lid lid lid

Ooievaar verjaardagkalender .................................... 8,00 Het vogeljaar kalender 2008 ..................................... 8,50 Haymans vernieuwde uitgebreide Vogelgids zakformaat ............................................ 14,95 Vogels op en rond de voederplank ........................ 12,50 CD’s vogelgeluiden v.a. ............................................. 10,95

Correspondentieadres: Van Trigtstraat 43, 2597 VX Den Haag Postbanknummer: 358 61 85

Boekje “Vogels onder dak” met alle informatie over nestkasten .................................. 12,50 Nestkasten van hout .................................................... 8,00 Plaatjes voor vernieuwing nestkasten...................... 1,00 Div. modellen nestkasten op bestelling bouwtekeninngen zie onze website

Commissie Veldwerk Contactpersonen: Boudewijn Schreiner

Raamstickers per vel ( st. A) ................................ 2,00 denk aan najaars vogeltrek! Beker met vogels per stuk .......................................... 3,50 Bekers met vogels, serie van 3 stuks..................... 10,00 Draagtas van ongebleekt katoen Vogelasiel De Wulp/Haagse Vogelbescherming ...................... 3,00 Diverse vogelkaarten v.a. ........................................... 0,50 Het jaarlijkse inventarisatie rapport voor leden gratis Voor niet-leden ............................................................... 3,75 Heeft u buiten bovengenoemde openingstijd iets nodig, dan kunt u telefonisch een afspraak maken met 0174 - 21 38 25. Voor informatie kunt u ook terecht op de website van de Haagse Vogelbescherming: www.haagsevogels.nl onder het menu-item “vereniging”.

Commissie Excursies, lezingen en films Contactpersonen: Nicolette Rab 070 - 354 89 74 Ton Haase 070 - 354 39 16

070 - 350 53 88

Verenigingswinkel Contactpersoon: mevr. Riet Langenhuizen Trompstraat 17, 2684 XC Ter Heijde/ Monster, Telefoon 0174 - 21 38 25 Gironummer 203 19 03, t.n.v. Verk. en Publ. Haagse Vogelbescherming, 2684 XC Ter Heijde/Monster Vogelasiel “De Wulp” Heliotrooplaan 15, 2555 MA Den Haag Telefoon070 - 323 15 68 b.g.g. 0174 - 21 38 25 gironummer 509 26 75 Informatie Voor alle vragen over (wilde) vogels en vogelbescherming kunt u terecht op [email protected] of bij onze telefonische informatiepost: 0174 - 21 38 25, mevr. R. Langenhuizen Alarmnummer Milieuzaken Voor alle spoedeisende millieuzaken (bijv. kap- en snoeiwerk in de broedtijd) kunt u contact opnemen met Eduard Opperman, tel. 06 - 22 69 75 91



Nelisse Makelaars B.V. • Statenlaan 128 • 2582 GW DEN HAAG Tel: 070 350 14 00 • Fax: 070 350 66 86 • E-mail: [email protected]

zin in wonen