De Vergrijzing Voorbij Personele gevolgen zorgakkoord 2013 voor de ouderenzorg
Utrecht 25 april 2013 Wine te Meerman
Annick van Kollenburg Eveline Castelijns
1
Inhoud 1.
Stelselherziening ouderenzorg
2.
Personele gevolgen bezuinigingen
3.
De Vergrijzing Voorbij: het boek
2
1. STELSELHERZIENING
3
Stelselherziening Aanleiding
Bron: CBS, statline 2012
4
Stelselherziening Decentralisatie voornemens van kabinet Passend onderwijs
AWBZ Extramuraliseren ZZP 1 & 2 (2013) Extramuraliseren ZZP 4 (2016) Extramuraliseren ZZP 3 (2014)
Gemeenten
Vervallen aanspraak PV < 6 maand (2014)
‘Romp’ AWBZ (ZZP 5 en hoger)
Jeugdwet
- 25 %
Persoonlijke Verzorging
Vervallen aanspraak Dagbesteding (2014)
= geschrapt in zorgakkoord 2013
= deels geschrapt in zorgakkoord 2013
HbH -40% i.p.v. -75%
Begeleiding
Zorgverzekeraars
Participatiewet
- Extramurale
verpleging (2015) - Langdurige GGZ (2015) Bron: Bruggen slaan. Regeerakkoord 29 oktober 2012; Resultaten zorgoverleg 24 april 2013
HbH = Hulp bij Huishouden ZZP = Zorgwaartepakket Omvang toont verhouding budget m.u.v. participatiewet
5
2. PERSONELE GEVOLGEN BEZUINIGINGEN: KWANTITATIEF
6
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Extramuralisering
Extramuralisering ZZP 1 t/m 3 en de helft van ZZP 4 betreft ca 35 % van de capaciteitsplaatsen
Bron: De VVT in kaart. Actiz, 2012 .
7
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Gevolgen extramuralisering voor stenen
8
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Gevolgen extramuralisering voor personeel
• Aantal intramurale plaatsen 158.000* • Extramuralisering ZZP 1 t/m 3 en helft ZZP 4 betreft ca 35 % van de intramurale capaciteitsplaatsen In een intramurale setting • Dit zijn ruim 55.000 capaciteitsplaatsen is het aantal medewerkers gemiddeld ongeveer gelijk aan het aantal cliënten
• Per plaats vervallen voor nieuwe bewoners: 1. Huurvergoedingen (voor rekening bewoner) 2. Verblijfscomponenten (voor rekening bewoner) 3. Zorginkomsten (keukentafelgesprek)
Wegvallende inkomsten veroorzaken een gat in de exploitatie van verzorgingshuizen
* Technische briefing 2e kamer 7 maart 2012. Cijfers 2010
9
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Gevolgen bezuinigen Hulp bij Huishouden (HbH)
• • • • •
Budget HbH in 2013 ca € 1,4 mrd Reductie van budget met € 530 mln (40%) Gemiddeld tarief HbH ongeveer € 23,Opslag apparaatskosten gemeente: ca 30%* Een uur HbH kost dan € 30,-
€ 530 mln is een reductie van 17,66 mln uur HbH per jaar • Gemiddelde contractomvang is ca 12 uur per week • Dit is 624 uur per medewerker per jaar Bezuinigingen HbH raken ongeveer 28.000 duizend medewerkers
* Aanname
10
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Van collectieve naar private financiering
Ondanks afbouw van collectieve voorzieningen blijven er kansen voor werkgelegenheid in de ouderenzorg. Zo blijkt uit panelonderzoek van Berenschot ten behoeve van De Vergrijzing Voorbij.
11
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Dé Nederlandse oudere bestaat niet De rustige denker
De sociale avonturier
De rationele professional
De vrije geest Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
12
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Ondervraagden willen ruim 28% van hun besteedbaar inkomen uitgeven aan extra voorzieningen
Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
13
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Voorkeur t.a.v. ontvangen van Hulp bij Huishouden en kansen om Hulp bij Huishouden privaat aan te bieden
Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
14
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Voorkeur t.a.v. ontvangen van Persoonlijke Verzorging en kansen om Persoonlijke Verzorging privaat aan te bieden
Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
15
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Voorkeur t.a.v. ontvangen administratieve hulp en kansen om administratieve hulp privaat aan te bieden
Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
16
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Eigen betalingen vergen omslag in het denken van cliënten
Bron: panelonderzoek De Vergrijzing Voorbij
17
Personele gevolgen bezuinigingen: kwantitatief Echter, voorlopig geen tekort aan personeel in de ouderenzorg
18
2. PERSONELE GEVOLGEN BEZUINIGINGEN: KWALITATIEF
19
Personele gevolgen bezuinigingen: kwalitatief Wat voor personeel is er nodig?
Visumar Fotobureau 20
Personele gevolgen bezuinigingen: kwalitatief Wat voor personeel is er nodig? • Geen schapen, wel specialisten en generalisten • Naast zorginhoudelijke kennis worden de volgende competenties in toenemende mate van belang: 1. Sociale vaardigheden 2. Kunnen activeren van (het netwerk van) de cliënt 3. Kunnen coördineren / overzicht houden 4. Rekenvaardigheden 5. Servicegerichtheid 6. Zelfstandig kunnen werken (vooral voor medewerkers die van een intra- naar een extramurale setting gaan) 7. Specifiek voor specialisten geldt als aandachtspunt dat een meer holistische kijk op de cliënt noodzakelijk is
21
Personele gevolgen bezuinigingen: kwalitatief De formatiemix in de ouderenzorg zal veranderen
Bron: De Vergrijzing Voorbij / Benchmark Care
22
Personele gevolgen bezuinigingen: kwalitatief Opgave voor aanbieders van ouderenzorg • Aantrekkelijk werkgeverschap • Ondernemerschap in de wijk • In gesprek met cliënt en diens netwerk • Grip op de resultaten (kosten en maatschappelijke baten)
23
3. DE VERGRIJZING VOORBIJ: HET BOEK
24
De Vergrijzing Voorbij: het boek Doel en inhoud van het boek • Impuls geven aan de dialoog over de toekomst van de ouderenzorg in Nederland • Samenbrengen van verschillende perspectieven en partijen in de ouderenzorg
In zes hoofdstukken ontkrachten de auteurs de volgende mythes: 1. 2. 3. 4. 5.
6.
75 tinten grijs: ouderdom begint niet bij 65 en ziet er voor iedereen anders uit. Zorguitgaven stijgen (nog) nauwelijks door vergrijzing Het Zwitserleven-gevoel: er komt geen tweedeling van zorg maar een waaier aan zorg Handen aan het bed: het personeelstekort is opgeschort Mantel der liefde: de inzet van mantelzorgers is geen panacee Bye, bye baumol: de mogelijkheden voor technologie in de ouderenzorg zijn veel groter dan we denken Oost, west, thuis best: de discussie intra- versus extramuraal doet geen recht aan het begrip thuis
25
De Vergrijzing Voorbij: het boek Nadere informatie "Het boek De Vergrijzing Voorbij wordt door ons als het document beschouwd waarin de komende problematiek helder, duidelijk en zeer leesbaar wordt verwoord. Daarom hebben wij het boek voor alle managers, Raad van Toezicht, OR en cliëntenraad besteld." (Raad van Bestuur Stichting Omring)
Auteur(s): Eveline Castelijns, Annick van Kollenburg, Wine te Meerman Uitgave: Utrecht, Stichting Fundatie Berenschot, 2013 Uitgavedatum: 5 februari 2013 ISBN: 978-94-90314-15-6 Pagina's: 84 Prijs hardcopy in €: 24,95 Bestellen hardcopy: www.berenschot.nl/devergrijzingvoorbij Prijs e-book in € 16,95 Downloaden e-book (ePub) via www.managementboek.nl
26
Contactgegevens Berenschot Wine te Meerman
[email protected] 030-2916449
Annick van Kollenburg
[email protected] 030-2916449
Eveline Castelijns
[email protected] 030-2916449 27
Berenschot Groep B.V. Europalaan 40, 3526 KS Utrecht T 030 - 2 916 916 28
