de verankering van parken in amsterdam afstudeeronderzoek (in teamverband))
Het Ontwerpend onderzoek vormt een verdiepingsfase van het afstudeertraject van de opleiding TenL. Het ontwerpend onderzoek is bedoeld om meer ervaring te verkrijgen in ontwerpend onderzoek en het analyseren van ruimtes. Het onderzoeksthema sluit aan bij het ontwerptraject van de afstudeerfase en de vraagstukken die daarbij spelen. Verankering van stadsparken Een stadspark is onderdeel van het stedelijk netwerk, dat onder andere is opgebouwd uit wegen, openbare ruimtes, functies, groen- en waterstructuren en mar-
kante herken-ningspunten. Het is het stedelijk netwerk dat mensen gidst, richting geeft en de infrastructuur biedt om zich te verplaatsen. Een goede verankering met dit netwerk is essentieel Onderzoeksvraag De onderzoeksvraag luidt:“Op welke wijze zijn stadsparken op een ruimtelijke en ruimtelijk functionele manier verankerd met het hoogstedelijk netwerk?” De hypothese is dat een populair stadspark beter verankerd zal zijn dan een minder populair park.
INLEIDING
.
ONDERZOEKSOPZET
ONDERZOEKSOPZET Analyse case studies uiteenrafelen tot verankeringspatronen
DEELPRODUCT 1 Waterstructuur
Zichtbaarheid (intern)
Objectieve analysemethode verankering
SAMENGESTELDE VERANKERINGSKAART stadspark 1
Zichtbaarheid (extern) Aanvullende openbare ruimtes
SAMENGESTELDE VERANKERINGSKAART stadspark 2
Verankeringspatroon 1 Verankeringspatroon 2
ANALYSE 2 Vergelijkende analyse stadsparken
Verankeringspatroon 3
VERGELIJKING VERANKERINGSKAARTEN
Verankeringspatroon 5
Landmarks
Entrees
SAMENGESTELDE VERANKERINGSKAART stadspark 3, etc.
Stedenbouwkundige eenheid
Verankeringspatroon 4
DEELPRODUCT 2 Vergelijkende analyse aan de hand van matrix verankeringskaarten alle parken
Verankeringspatroon 6 Verankeringspatroon 7
ANALYSE 4
ANALYSE 1
CASE STUDY STADSPARK
ANALYSE 3
Groenstructuur
Abstraheren en vereenvoudigen verankeringspatronen tot algemene verankeringsprincipes
De onderzoeksopzet wordt weergegeven aan de hand van onderstaand schema.
Ruimtelijke en (ruimtelijk) functionele verankeringsaspecten in kaart brengen
16
Verankeringsprincipe 1 Verankeringsprincipe 2 Verankeringsprincipe 3
DEELPRODUCT 3 Verankeringsprincipe 4 Verankeringsprincipe 5 Verankeringsprincipe 6 Verankeringsprincipe 7
Integratie
Verankeringspatroon 8
Verankeringsprincipe 8
Functies
Verankeringspatroon 9, etc.
Verankeringsprincipes 9, etc.
VERANKERINGSKAART TOEPASSEN Case study: Park Frankendael zoeken naar ‘gaten’ in het patroon Probleem Sterke verbinding stopt vrij abrupt en wordt verderop weer sterker. Hier ligt een kans
Probleem Sterke zichtas op het park die ook in het park ver doorloopt. Deze zichtas loopt dwars door een inactieve woonstraat en loopt dood tegen de dijk en gracht. Er is geen directe verbinding met het plein achter de dijk.
Probleem Doorlopende waterverbinding is verstopt tussenbebouwing, maar gaat later weer zichtbaar verder. Er zit een ‘gat’ in de verankering
Probleem Sterke zichtas door het park loopt ‘dood’ op het tuincentrum. Een gemiste kans
Catalogus universele verankeringsprincipes
WAT IS VERANKERING?
De betekenis van het werkwoord verankeren volgen
Van Dale luidt: “(met ankers) stevig bevestigen”
onderzoeksopzet
Onderzoeksopzet Getoond schema laat zien dat de onderzoeksopzet niet lineair is, maar gelaagd. Met behulp van analyses rafelden we de verschillende thema’s uiteen tot universele principes en bouwden deze ook weer op tot complexen. Er is hierbij niet één uitkomst. Het onderzoek resulteerde in drie deelproducten. -Het eerste deelproduct is de ontwikkeling van een ‘objectieve’ analysemethode om verankering in kaart te brengen. - Het tweede deelproduct betreft handreikingen met betrekking tot de toepasbaarheid van de uitkomsten uit het eerste deelproduct. We gaan de verschillende case-studies met elkaar vergelijken. -Het derde deelproduct grijpt weer terug op de analyse uit het eerste deel. Deze gaan we uiteenrafelen op zoek naar steeds terugkerende verankeringspatronen. Deze verwerken we in een catalogus van universele verankeringsprincipes.
ontwikkeling onderzoeksmethode Verankeringsaspecten Elke case study wordt geanalyseerd op dezelfde ruimtelijke en ruimtelijk functionele verankeringsaspecten, te weten: -Groenstructuur -Waterstructuur -Externe zichtbaarheid -Interne zichtbaarheid -Aanvullende openbare ruimtes -Landmarks -Entrees -Stedenbouwkundige eenheid INTEGRATIE -Integratie Vondelpark -Functies
Schaduwkaarten Van al deze analyses hebben we vervolgens schaduwkaarten gemaakt. Wij hebben ze zo genoemd, omdat het feitelijk niets anders is dan de ‘schaduw’ van de analysekaart. Dat gebied rondom het park dat volgens de analyse onder invloed van een bepaald verankeringsthema staat, krijgt een grijstint met een 15% zwartdekking.
verankeringsprincipes er aanwezig zijn en dus ook: hoe groter de verankering met het netwerk.
Wanneer je al deze schaduwkaarten bij elkaar ‘optelt’ door de verschillende kaartlagen over elkaar heen te tellen en deze lagen op ‘multiply’ te zetten.
Op de linkerpagina is de opbouw van de schaduwkaart voor het Vondelpark te zien.
AANVULLENDE OPENBARE RUIMTES Hier zie je de verankeringskaart van het Vondelpark na de
2e stap/1x afslaan 3e stap/2x afslaan
EXTERNE ZICHTBAARHEID Vondelpark
Vondelpark genoemde bewerking. Hoe donkerder de grijstint, hoe meer
Externe zichtbaarheid
Integratie 1e stap/rakend aan het park
Onder getoond zijn de analysekaarten voor het vondelpark die voorafgaan aan de schaduwkaarten. Het betreffen respectievelijk de kaarten voor integratie, aanvullende openbare ruimtes en externe zichtbaarheid.
Openbare ruimte openbare ruimte
zichtlijnen zichtveld grens openbare ruimte
CATALOGUS 32 universele verankeringsprincipes
VERTALEN NAAR UNIVERSELE VERANKERINGSPRINCIPES
universele Verankeringsprincipes De gevonden patronen terugbrengen tot de essentie Volzicht/overzicht Smalle zichtas Afgeschermd zicht Verankeringsprincipes Het derde en laatste deelproduct betreft de catalogus van universele verankeringsprincipes. Hiervoor zijn de kaarten uit de eerste analyse verder uiteengerafeld op zoek naar bepaalde verankeringspatronen die terugkomen bij meerdere parken. Wanneer dit het geval is, is de kans groot dat daar universele principes aan ten grondslag liggen die ook van toepassing zijn op andere parken. Op die wijze werden 32 verschillende verankeringsprincipes geabstraheerd.
vooraanzicht vooraanzicht
bovenaanzicht bovenaanzicht
Beatrixpark Praktijkvoorbeeld: Beatrixpark
vooraanzicht vooraanzicht
bovenaanzicht bovenaanzicht
Park Frankendael Praktijkvoorbeeld: Park Frankendael
vooraanzicht vooraanzicht
bovenaanzicht bovenaanzicht
Rembrandtpark Praktijkvoorbeeld: Rembrandtpark
