De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt Martijn Boosten (Werkendam, 16 februari 2016)

Stichting Probos zet zich in voor duurzaam bosbeheer en duurzame bosketens.

Hernieuwbare energie en houtige biomassa • Situatie in 2014:

• 5,5% van NL energieverbruik kwam uit hernieuwbare bronnen • Hiervan is 71 % opgewekt met biomassa, waarvan ruim 40 % houtige biomassa

• Verbruik houtige biomassa ca. 48 PJ • Eigen productie NL (16 PJ) **

• Resthout en gebruikt hout: 9 PJ • Bos, landschap en bebouwde omgeving: 7 PJ

• Import (32 PJ*)

* Schatting op basis van: CBS, 2015. Hernieuwbare energie in NL 2014 ** Bron: Boosten, M. & J. Oldenburger. 2014. Biomassapotentieel NBLH-sector in 2020 en 2050. Wageningen, Stichting Probos


Import

Herkomst vaste biomassa voor bij- en meestook Bron: Green Deal Duurzaamheid Vaste Biomassa – rapportage II, 2013 (RVO, 2014)


Opkomst biobased toepassingen

Cobouw 28-11-2014

Agro & Chemie, juni 2014

www.biobasedeconomy.nl 15-03-2015

Wageningen World, nr. 2 2014

www.topsectorenergie.nl 21-02-2014

De Volkskrant 02-02-2002


Verwachte ontwikkelingen in EU

Bron: Oldenburger, J. 2011. Is er in de toekomst voldoende hout voor iedereen? Bosberichten. Nr. 2-2011. Hoeveelheden in mil. m3 Rondhout Equivalenten


Ontwikkelingen in NL


Ontwikkelingen in NL • Vraag stijgt t.g.v. • • • •

Groeiende inzet hernieuwbare grondstoffen Energie- en klimaatbeleid Toenemende schaarste fossiele brandstoffen Geopolitieke overwegingen

• Duurzame herkomst wordt steeds belangrijker • Op termijn m.n. hoge temperatuur warmte industrie, brandstoffen voor lucht- en scheepvaart en grondstof voor chemicaliën en materialen Stichting Probos zet zich in voor duurzaam bosbeheer en duurzame bosketens.

Biomassateelt • Biomassateelt als aanvulling op bestaande bronnen • Potentiële economische drager voor landschapsonderhoud • Miscanthus, switchgrass • Korte Omloop Hout • Snelgroeiende loofhoutsoorten wilg, populier, els, es, robinia • Korte oogstrotaties


Miscanthus • Meerjarige grasachtige (afkomstig uit Azië) • Stelt niet al te hoge eisen aan de bodem (mag niet te zuur zijn) • Jaarlijkse oogst • Opbrengsten: 15-18 ton ds/ha jr • Afzetmogelijkheden: houtkachel, stalstrooisel

www.energiezukunft.eu


Miscanthus

Afbeeldingen afkomstig van: www.cradlecrops.nl en www.iec-energycrops.com


Korte Omloop Hout wilg • Moderne wilgengrienden • Korte omlopen: oogst elke 2, 3 tot 4 jaar • Relatief hoge productie: 10 ton ds/ha/jr = 180 GJ ≈ 5600 m3 gas ≈ verbruik 3 huishoudens

• Hoge mechanisatiegraad • Geen/nauwelijks bemesting of chemicaliën nodig • Scoren hoog op gebied van duurzaamheid


Aanplant


Oogst

1 jaar na de oogst


Natuurwaarde Monitoring wilgenplantages in Flevoland (2006-2008) •

Verrassend hoge biodiversiteit: Vaatplanten (101)*, paddenstoelen (62-96), broedvogels (18-22 ) amfibieën (4 ), muizen (6), dagvlinders (13), kevers (54), mossen en korstmossen (12) * (101) = aantal gevonden soorten Bron: Boosten, M., P.A.G. Jansen, 2010. Flevo-energiehout; resultaten van groei- en opbrengstenmetingen en biodiversiteitsmetingen, Wageningen, Stichting Probos.

•

Veel soorten van struwelen en andere dynamische milieus

Brede wespenorchis, fitis en kleibosbreeksteeltje (foto’s vlnr: Fred van Daalen, Martin Parss & Yves Deneyer)


Korte Omloop Hout Els • Productie: 5-7 ton ds/ha/jr • Cyclus: oogst om de 8 tot 15 jaar • Nog weinig ervaring meer in NL


Korte Omloop Hout Els

2 m

2 m


Kansen in NL • Geen grootschalige teelt op landbouwgrond • Kan economisch niet concurreren • Verdringing productie voedsel-/ voedergewassen voorkomen

• M.n. restgronden en functiecombinaties


Kippenuitlopen • Verbeteren leefomgeving kip + gebruik uitloop • • •

Kip is een bosvogel Beschutting tegen roofvogels, regen en wind Meer afleiding en verrijking voedselaanbod kip

• Uitloop dubbel gebruiken en extra inkomsten generen • Preventie vogelgriep (weren ganzen, eenden uit de uitloop)


Waterzuivering

76 ha grote wilgenzuivering voor de reiniging van stikstofrijk restwater van een slibontwatering bij een rwzi in Enköping (S) (foto: www.jonesmcgirr.com)


Verontreinigde terreinen • Baggerdepots • stimuleren biologische afbraak verontreinigingen • veel onderzoek in NL

• Voormalige stortplaatsen • kwaliteit en dikte afdeklaag • vochtvoorziening • voldoende oppervlakte

• Met PAK’s of zware metalen verontreinigde terreinen (fytoremediatie)

Voor energieteelt geschikte stortplaatsen (Bron: Energy farming on the Dutch mountains, Onderzoek naar de geschiktheid van gesloten stortplaatsen voor energieteelt, IJzerman et al., 2010)


Braakliggende (bedrijven)terreinen • Tijdelijk nuttig bestemmen van braakliggend terrein • Naar schatting 2000 ha beschikbaar • Voorbeelden: Appingedam, Zevenaar In voorbereiding: Nieuwegein, Gilze • Aandachtspunten: • • • •

Opgebrachte grond Ondergrondse infrastructuur Braakligtermijn Pacht Stichting Probos zet zich in voor duurzaam bosbeheer en duurzame bosketens.

Groenvoorziening • Recreatieterreinen, wegbermen, … • Reductie beheerkosten groen


Dank voor uw aandacht! Stichting Probos zet zich in voor duurzaam bosbeheer en duurzame bosketens.

De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt

Recommend Documents