De problemen van de oude hen. Algemene gezondheid van hennen op leeftijd. Deel 1. Wat zien we nu eigenlijk het meeste bij de oude hen?

Algemene gezondheid van hennen op leeftijd Robert Jan Molenaar

De problemen van de “oude” hen Deel 1- de ziektes • Wat zien we vaak? • Extra gevoelig • Positief nieuws

Deel 2 – de risico’s • Opnieuw gevoelig • Latente infecties • Afsluitend, conclusie

Deel 1 • Wat zien we nu eigenlijk het meeste bij de “oude” hen?

Themamiddag ‘Hennen op leeftijd’, 25 november 2009

1

Algemene “coli-uitval” • Hoge belasting in de darm – Opname veel E. coli • Drinkwater • Voerlijn • Omgeving

– Snelle passage kliermaag-spiermaag

• Darmproblemen – Haarwormen – Clostridium – Coccidiose

Haarwormen • Worden vaker gevonden bij “oude” dieren dan bij jonge dieren • NL, komt nu al voor, en uitloop neemt toe • Jampot in huis halen?

Vlekziekte

Extra gevoelig

• Erysipelothrix rhusiopathiae • Koppelbeeld: acute uitval met sepsisbeeld • Uitloophennen groter risico • Absoluut niet diersoort specifiek • Eerder besmet bedrijf is risico


2

Vogelcholera

Vogelcholera - Acuut

• • • •

• Plotse sterfte • Korte periode van ziek zijn, wordt vaak niet opgemerkt • Septische shock, LPS (Gram -)

Pasteurella multocida Overleeft zeer goed in omgeving Gevreesd wegens acute beeld In Nederland bijna altijd: chronisch beeld

Vogelcholera - Chronisch • Lijkt op zeurderig Coli-probleem

Vogelcholera - Chronisch • Lijkt op zeurderig Coli-probleem • Gezwollen lellen, gevuld met pus


3

Vogelcholera - Chronisch • Lijkt op zeurderig Coli-probleem • Gezwollen lellen, gevuld met pus • Reageert slechts tijdelijk op antibiotica

Vogelcholera - Besmet bedrijf

Vogelcholera

• De volgende koppels enten • Vooraleer te ruien, controleren op Pasteurella -> autovaccin tijdig beschikbaar voor volgend koppel • Als slechts 1x gevaccineerd in opfok: bescherming van 4 maanden

• Eerder getroffen bedrijven vormen een risicogroep • Rui versterkt kliniek / gevoeligheid dieren


Conclusie: • Beter geen dieren ruien op bedrijf met recente Pasteurella-problemen

4

Positief nieuws

Chronische darmontsteking • • • •

Rui als therapie? Zwaar aangetaste koppels knappen op Lymfocytair infiltraat verdwijnt Dieren blijven wel gevoelig aan CE

Deel 2 – de risico’s

Opnieuw gevoelig

• Opnieuw gevoelig • Latente infecties • Afsluitend, conclusie

Vaccinaties zijn vaak slechts 1 ronde goed effectief

Opnieuw gevoelig

Salmonella, vaccinatie

• Salmonella

• Beperkte duur van bescherming – Vac E tgo SG: niet meer op 52 weken – SG9R: hervaccinatie nodig om de 12 weken

• Oude hennen vaker getroffen door SG? • Oude hennen vaker positief bij verificatie-onderzoek GD


5

Salmonella, natuurlijke afweer

Opnieuw gevoelig

• Geruide hennen hebben minder Salmonellae nodig om geïnfecteerd te raken, dan hun ongeruide leeftijdsgenoten • Geruide hennen scheiden meer Salmonellae uit na infectie

• Salmonella • Pokken

Pokken • • • • •

Avipoxvirus Overleeft goed in de omgeving (jaren) Seizoen (herfst, winter) Pokken / Difterie Produktiedaling


6

Pokken

Opnieuw gevoelig

• Fabrikant geeft aan “5 weken bescherming aangetoond” • Herenten direct na de rui • Poxvirus komt voor in Nederland

• Salmonella • Pokken

IB

IB

• Lage titer = geen boosters door veldinfecties gehad = erg gevoelig aan infectie

• Lage titer; injectie-enting nodig om immuniteit op te krikken • Goede titer; eventueel levend enten voor mucosale immuniteit

IB

Opnieuw gevoelig - conclusie

• Lage titer; injectie-enting nodig om immuniteit op te krikken • Goede titer; eventueel levend enten voor mucosale immuniteit • Lage titer, en TRT ook laag? IB-multi kan een optie zijn

• Bedenk: Pokken en Salmonella vaccinaties vaak niet meer afdoende werkzaam • Meet: wat is de afweer tegen IB en TRT?


Maar er lopen meer vaccinaties op hun einde.. We zien op de bloedtesten 2-3 logstappen van Gumboro, IB, Reo en Mg

7

Latente infecties

Latente infecties • Dieren (lijken) gezond • Ziekteverwekker aanwezig Bij rui gebeurt er…..

Latente infecties • • • • •

Salmonella Mycoplasma Marek (visceraal) Coryza SG

Latente infecties

Salmonella en de rui

• • • • •

• Drager + stress = excretie


– Stress = onderdrukking van immuniteit

• Vaccinatie uit opfok uitgewerkt? – Vaccineren (enkele weken) voor rui vermindert explosie

• Stilvallen voedselpassage door darm – Zachte rui vermindert explosie


8

Salmonella en de rui

Latente infecties

• Eerste 5 productieweken na ruien vormen de absolute eibesmetting piek

• • • • •

Latente infecties

Latente infecties

• • • • •

• • • • •





9

Latente infecties - conclusie

Afsluitend:

Koop/rui een koppel dat vrij is van • Salmonella • Mg • SG • Coryza (controle?)

• Haal geen nieuwe ziektekiemen naar uw bedrijf • Zorg er voor dat het koppel noch uw bedrijf drager is van rui-gevoelige ziektes • Bedenk waartegen het koppel op uw bedrijf beschermd moet zijn

Ruikoppel controleren op: Salmonella

Niet ruien op bedrijven met verhoogd risico: Vlekziekte

Mg

Pasteurella

Coryza (controle?)

SG

IB titers AI Bedenk bij overplaatsen: heeft het ruikoppel een vaccinatieschema gehad passend bij mijn bedrijf?


Ruikoppel controleren op: Salmonella Mg Coryza (controle?) IB titers AI

Niet ruien op bedrijven met verhoogd risico: Vlekziekte Pasteurella SG

Bedankt voor uw aandacht. Vragen?

10

De problemen van de oude hen. Algemene gezondheid van hennen op leeftijd. Deel 1. Wat zien we nu eigenlijk het meeste bij de oude hen?

Recommend Documents