de prikkel
3 4 5 6 7
voorjaar 2012 | jaargang 12
Nederlands Trainingsinstituut voor Neuro-Linguïstisch Programmeren
NTI NLP is hèt instituut voor persoonlijke ontwikkeling en effectieve
Marco van Basten Acceptatie een zware dobber Microkrediet helpt Indiase vrouwen Meer NLP-trainers nodig Schrijfster Riekje Boswijk Geluk zit in jezelf Prof. dr. André Wierdsma Terug van Ik naar Wij
communicatie
kwaliteit persoonlijke aandacht resultaatgerichtheid integriteit
De Prikkel is een uitgave van NTI NLP in Limmen en verschijnt in het voor- en najaar. Elk nummer gaat over een interessant of actueel thema en bevat interviews, beschouwingen, columns en cartoons. Door de verschillende opinies wil NTI NLP extra keuzemogelijkheden aanreiken. Deze keer staat Ommekeer centraal. Wat betekent dat voor jou? Veel leesplezier!
Tijd voor de ommekeer?! De kranten puilen uit van nieuws over financiële crises, oorlogen, geloofsconflicten en klimaatproblemen. Ondertussen draait de wereld ‘gewoon’ door. Of draaien we met zijn allen door? Het lijkt dat het tijd is voor een ommekeer op twee fronten: collectief en persoonlijk. De menselijke maat moet terugkeren in het moreel failliete systeem. Tekst: Dorien Groot en Johan Bos
Linguistic Alchemy: wat kan een probleem veranderen?
Driedaagse training door John Overdurf De trainingen van de Amerikaanse psychotherapeut John Overdurf zijn al jaar en dag een succes bij NTI NLP. Daarom staat hij in oktober weer op het programma. Dit keer gaat het over Linguistic Alchemy. De volgende vraag staat daarbij centraal: wat is alles wat je niet weet over het probleem dat het probleem zal veranderen? Deze NLP master-trainer weet als geen ander te inspireren. Tekst: René Kuiper
H
et beste van zijn nieuwste werk combineert hij met de highlights uit zijn seminar Attention-Shifting Coaching. Ook komen onderwerpen aan bod uit zijn meest verkochte boek Training Trances: Multi-level Communication in Therapy and Training. Nodig voor deelname: NLP Practitioner, de wil om te leren door zelf te ervaren en een open mind. John Overdurf is een absolute ‘Master’ op het gebied van taal en hypnose. Op een gemakkelijke manier leert hij je hoe je taal kunt gebruiken om boven problemen uit te kunnen stijgen en om contact te maken met de onbewuste hulpbronnen. Hij heeft ruim 33 jaar ervaring als klinisch therapeut en verspreidt al jarenlang zijn kennis en ervaring in trainingsgroepen.
Hypnose in Master Practitioner Verder verzorgt John vier dagen hypnose in de NLP Master Practitioner die start op 3 september. zie ook de Prikkel-bijlage of kijk op www.ntinlp.nl
Op 5, 6 en 7 oktober in Limmen
S
lechts weinigen zullen tegenspreken dat de menselijke maat de afgelopen decennia grotendeels is verdwenen uit de westerse kapitalistische wereld. Ook in opkomende landen als China en India is te zien dat economische groei alleen geen recept is voor geluk. Professor dr. André Wierdsma schetst dat het ik-denken zoals dat uit Amerika naar Europa en de rest van de wereld is overgeslagen ongezond is voor een duurzame samenleving. We zullen het, zo zegt hij, samen moeten doen. Regeringen, banken en beleggers kunnen de rekening van het casino-kapitalisme niet bij de burgers blijven neerleggen. zie pagina 7 Tijd voor verandering Schrijfster Riekje Boswijk-Hummel ziet dat er veel angst is onder de mensen en dat velen de neiging hebben als lemmingen achter hun leiders aan te lopen. Het is tijd voor verandering, zo stelt ze en als we het zelf niet doen dan zal de wal het schip keren. Dit schreef ze lang geleden al in een van haar boeken en daar staat ze nog steeds volledig achter. zie pagina 6
Evolueren Ommekeer in de wereld en ommekeer op het persoonlijke vlak: Marco van Basten vertelt openhartig over de tegenslag die hij als beste voetballer van de wereld moest verwerken toen zijn enkel hem in de steek liet. ‘Leven is een kunst’, zegt hij, ‘en uiteindelijk zijn we er om te evolueren’. zie pagina 3 Het zal de komende jaren interessant zijn om te zien of de mensheid tot een goede evolutie in staat is en een ommekeer teweeg kan brengen die moreel en ecologisch stand kan houden. NTI NLP ondersteunt mensen en organisaties bij veranderingsprocessen.
NTI NLP-dag 18 november zie pagina 8
www.boukedeboer.nl twitter: Bouke_deBoer http://nl.linkedin.com/ in/boukedeboer
column Bouke de Boer
cursist aan het woord
Linda van Hartingsveldt
Liever een compliment Na jaren oefentherapeute Mensendieck te zijn geweest besloot Linda van Hartingsveldt (1973) twee jaar terug hiermee te stoppen. “Ik was uitgekeken, wilde anders en dieper. Mensen inspireren. Ik heb het concept ‘Liever een compliment’ ontwikkeld en zou graag trainingen hierover geven op school.” Linda blijkt niet over een nacht ijs te zijn gegaan. De afgelopen zeven jaar heeft ze meerdere trainingen gedaan bij NTI NLP. Bijna onafgebroken vertelt ze wat het haar gebracht heeft. Onlangs overleed haar oma, bijna honderd jaar. Zichtbaar ontroerd vertelt ze hierover. Als oudste kleinkind werd ze gevraagd een woordje te doen. Ze geeft aan hoe bijzonder ze het vindt om nu met een systemische blik te mogen zien hoe alle familieleden zich in dit proces bewegen. “Ik ging vroeger nogal eens van mijn plek als kind, oordeelde continu, bemoeide me met allerlei zaken die me feitelijk niet aangingen. Was steeds aan het strijden. Tegenwoordig kan ik laten wat niet van mij is.” Een stilte volgt, ze lijkt te zoeken naar de juiste woorden. Dan zegt ze: “Ik kan bijna niet beschrijven hoe het vanbinnen bij me voelt dat ik nu dingen écht bij de ander kan laten.” “Mijn grootste ommekeer is van overleven naar leven. Alle crises hebben me zo sterk gemaakt. Als nu een ander in een crisis zit, dan kan ik er wel zijn, maar ik neem het niet over. Voorheen ging ik helpen om het positiever te brengen.” Dat Linda veel heeft geleerd is overduidelijk, er zijn zoveel dingen die ze nu anders doet, ziet en voelt. “Acht jaar terug was ik nog aan het vechten, strijden, overleven, waar kan ik nog harder boksen. Tegenwoordig kan ik uitzoomen, kan ik vanuit liefde kijken. Als ik bijvoorbeeld boos ben dan sta ik mezelf dit ook toe. Vervolgens vraag ik me af wat maakt dat ik boos ben, en wat dit over mijzelf zegt. Hierdoor kan ik een keuze maken hoe ermee om te gaan. Dit gaat al zo vanzelf bij me, het is eigenlijk m’n basis. Door mijn verhaal aan anderen te vertellen voelt men zich vaak heel erg geholpen.” Ze vertelt meer over haar geschiedenis. “Ik heb in de Traumatraining en het Systemisch Werken geleerd dat ik datgene wat mij heeft geholpen bij het overleven nu in kan zetten. Johannes Schmidt noemt dat: trauma’s are a gift. M’n bagage, m’n last, inmiddels kan ik er vrede mee hebben, het accepteren. Nu zijn het m’n instrumenten en m’n kracht geworden. En veiligheid is essentieel, als deze er is dan kun je iets meegeven. Hier ben ik altijd alert op, vooral voor onze kinderen.” Haar kinderen blijken van groot belang te zijn geweest voor haar ommekeer. Deze begon voor Linda tijdens de NLP Practitioner in 2005. “Op een gegeven moment zei Bouke: ‘En als je het nou niet voor jezelf doet, doe het dan voor je kinderen’. Daar heeft-ie me mee gepakt, toen pas voelde ik de motivatie om me echt open te stellen.” Ze is erg geraakt door het gedicht On children van Kahlil Gibran en wenst dat haar kinderen hun eigen pad mogen gaan. “We weten niet waar onze kinderen later terecht komen, ik kan ze dan ook alleen maar tools meegeven, zoals leren vragen stellen. Dit heb ik geleerd in het Oplossingsgericht Werken.” Ook in haar relatie had ze veel baat bij de trainingen. “Gibran zegt over de liefde zoiets als: ‘Sta naast elkaar maar niet te dichtbij elkaar, zoals een eik en een cypres ook niet in elkaars schaduw groeien...’. Je kunt dit wel zeggen, maar nu voel ik het ook!” Ze herinnert zich nog goed hoe ze halverwege de Practitioner haar haar los ging dragen, waar ze veel complimenten voor kreeg. Pas later begreep ze waar dit voor stond. Haar bril ging ook af, deze bleek namelijk niet meer nodig...
de prikkel
Linda eindigt met: “Ik heb echt het gevoel dat m’n leven nu pas begint. Nú snap ik pas hoe het werkt; het leven lijden en het leven leiden...”
2
Ommekeer
De ommekeer is bijna synoniem voor ons leven. Als mens ga je door allerlei levensfases, van baby tot volwassene. Ook in je werk maak je groei door. Ik zou nu geen fysiotherapeut meer kunnen zijn, terwijl ik wel terugkijk op een prachtig beroep met boeiende ervaringen.
iets zou gebeuren wat zo’n positieve uitwerking op mijn leven zou hebben als NLP. Niets bleek minder waar. Systemisch Werken had daarna zelfs nog meer invloed. En natuurlijk had ik het eerste nodig om het tweede toe te laten. Tja, wat ‘de Boer’ niet kent...
Ieder mens maakt gebeurtenissen mee die zijn of haar leven enorm beïnvloeden. Een geboorte, een huwelijk, overlijden, ongeluk, ziekte, ontslag, faillissement, scheiding, enzovoort. Dit blijken tegelijkertijd ook nog wel eens de spreekwoordelijke wakkerschud-momenten te zijn.
Op wereldschaal zien we veel alarmbellen afgaan: Arabische lente, klimaatverandering, financiële crisis en andere ellende. Mogelijk is dit alles nodig, maar wordt de mensheid ook echt wakker? Mijn wens is dat er een ommekeer komt waarbij veiligheid en insluiting een prominente plek krijgen. Dit sluit overigens naadloos aan bij mijn redenen van bestaan: liefde, vrede en respect verspreiden.
Twee dingen die mijn leven volledig veranderden zijn de ontdekking van NLP en later van Systemisch Werken. Ik was ervan overtuigd dat er nooit meer
Natuurlijk laat de realiteit zien dat er nog een pittige weg is te gaan. Waar richt jij je op? Ik heb de keuze gemaakt.
cursist aan het woord
Albert Louwe
Het is maar hoe je het vraagt Op tafel ligt een forse stapel documentatie, het groen van de NLP-mappen valt duidelijk op. Albert Louwe zit er klaar voor. Nadat zijn vrouw Ria aangeschoven is met thee en koekjes steekt Albert van wal. “Emile Ratelband heeft me geraakt met het vertellen over zijn sociaal arme jeugd.” Hij vertelt verder. Over hoe hij in september 1945 als tweede van zes kinderen werd geboren in Krommenie. Over een vader die een terughoudende plaats innam in het gezin, mogelijk door zijn opvoeding in een weeshuis. Over een dominante Groningse moeder, die als hulp in de huishouding naar het Westen was gekomen. “Zij wilde dat we op een goede maatschappelijke positie zouden komen, we mochten niet achter de vuilniswagen belanden.” Over hoe hij gepest werd op school, letterlijk geen bal kon vangen en taal ging ook al niet. Over hoe zijn moeder zorgde dat hij op een andere school kwam toen hij voor de tweede keer een klas moest overdoen. En over dat hij op advies van de dokter op de ‘verkennerij’ ging, waar hij genoot van torens maken en vlotten bouwen, handig was hij immers wel. Langzamerhand kreeg hij meer eigenwaarde. “Eindelijk kon ik mezelf manifesteren, door dingen te maken.” Elektronica blijkt later zijn ding te worden. Dan begint Albert te glimmen. Hij slaat een groot album open, een afscheidsmap van zijn collega’s toen hij zes jaar terug met pre-pensioen ging. Al bladerend vertelt hij honderduit over zijn tijd bij de Luchtverkeersleiding. Een van zijn grootste projecten was het realiseren van een ‘meet-bus’. Er staan installaties op de grond die radiosignalen uitzenden waarop de vliegtuigen landen. Deze bus meet de kwaliteit van die radiosignalen. Albert had een rekenmethode ontwikkeld om de meetgegevens te analyseren. Hij lijkt nog bijna niet te geloven hoe lovend zijn collega’s over hem waren, maar de anekdotes, tekeningen, foto’s en verhalen, alles spreekt boekdelen. Een groots afscheid viel hem ten deel – dertien gele bedrijfsauto’s met zwaailichten haalden hem op, een party in de VIP-room van de verkeerstoren op Schiphol en een receptie van ruim honderd man. Ria: “Hij is er nog zeker drie weken van ondersteboven geweest. En dan te bedenken dat Albert vroeger altijd heel direct was, hij voelde zich vaak persoonlijk gekwetst en was gauw boos.”
Openhartig gaat hij verder. “Als specialist in landingssystemen had ik te maken met meerdere afdelingen. Er waren echter klachten gekomen: ik was te autoritair. Via mijn baas kon ik een paar NLP-sessies doen. Daarna mocht ik een training volgen. Ik heb toen samen met mijn vrouw Ria in de zomer van 1997 de Practitioner in Weert gedaan.” Albert heeft nog helder voor de geest wat na de training voor hem de omme keer aangaf. “Toen mijn dochter thuis op de bank lag en haar fiets weer eens als oud vuil rondslingerde, vroeg ik of ze deze in de schuur wilde zetten, dit keer op ‘de NLP-manier’. En warempel, ze deed het!” Hun twee dochters sloten een weddenschap af over hoelang vaders gedragsverandering stand zou houden. Inmiddels hebben beide dochters zelf NLP gedaan... De NLP-uitgangspunten en ‘rapport’ blijken van grote waarde. “Ik heb geleerd om de ander echt te respecteren wanneer die een beslissing neemt, welke keuze hij ook maakt. Die ander voelt dat namelijk, net zoals die voelt wanneer je er druk op zet.” Ria beaamt dit: “Albert heeft echt z’n rugzak geleegd, hij is open gaan staan voor zijn medemens. Voorheen hadden we in ons gezin vaak het gevoel dat we er niet onderuit konden. Nu geeft hij mogelijkheden aan en neemt het niet meer persoonlijk op. En, hij is een ongelooflijke vechter!” Albert: “Veranderen moet je samen doen. Kennis delen, samen profiteren. Dan creëer je geen afstand. We zijn samen bereid geweest aan onze relatie te werken. Ria kan nu problemen makkelijker bij de ander laten. We hebben ook samen de Master gedaan.” Licht grijnzend vertelt Albert nog hoe hij als voorzitter van een buurtactiegroep subsidie kreeg van de gemeente. “Het is maar hoe je het vraagt. Nu zijn we een wijkvereniging!” Zijn wens voor de wereld luidt krachtig: “Nog meer bewustzijn. Ik heb ontdekt dat elk mens bij wat hij doet iets goeds voor zichzelf voor heeft. Alleen zijn ze vaak niet bewust van de gevolgen, of van hoe het ook anders kan. Vroeger veroordeelde ik iemand. Maar ik vind dat je iemand niet kunt verwijten wat hij niet weet, deze persoon heeft het bewustzijn nog niet.” Albert lijkt aan een nieuw hoofdstuk van zijn levensboek te zijn begonnen.
Marco van Basten
Acceptatie... een zware dobber Kijk je wel eens naar beelden van je hoogtepunten? “Nooit eigenlijk. Toevallig heb ik net een opname gekregen van televisie en dan zag ik weer het een en ander. Het gekke is dat ik dan toch niet tevreden ben..., al zijn die goals nog zo beroemd. Dat is het perfectionisme.” Verkeren topsporters voorafgaand aan zo’n magisch moment, zo’n onvergetelijke goal, in een andere tijd? “Zeker, het is geen andere tijd maar we hebben meer tijd in die tijd. Topsporters kunnen op dat moment in één minuut waar een ander een uur voor nodig heeft. Ze zijn zo getraind en er zijn zoveel onbewuste processen die naadloos op elkaar passen. Het is non-verbale communicatie. Voor de kijker gaat het in microseconden. Je geeft onbewust aan waar en wanneer je hem wilt hebben. Een soort dierlijk instinct.”
M
En als je langer met vaste mensen samenspeelt heb je die ervaringen dan vaker? “Dat is hoe een team ingespeeld raakt. Met één oogopslag of een bepaalde beweging weet je precies van elkaar hoe je het gaat doen. En de goeden halen dat niveau sneller dan anderen. Goeie spelers zijn eigenlijk niet met zichzelf bezig. Ze kijken om zich heen. Het lichaam doet wat het moet doen. Je ziet dat ook bij toptennissers. Het lichaam luistert naar opdrachten zonder dat het bewust gebeurt. Vergelijk het met een luipaard die op jacht is. In zo’n lichaam zit een enorme mechanica en intelligentie. Je kunt erop vertrouwen.” Hoe kwam je met NTI NLP in aanraking? “Toevallig. Bouke de Boer gaf ergens een inleiding over communicatie en toen ben ik wezen kijken. Ik voelde wel dat hier mogelijkheden lagen om meer op dit vlak te doen. Ik heb bij Johannes Schmidt toen eerst een Deep Change-training gevolgd. Interessant en ik merkte dat er dingen waren waar ik meer aandacht aan moest besteden bij mezelf. Heb ik ook gedaan.”
Tekst: Johan Bos
M
arco heeft jarenlang ervaren hoe het is om door de ogen van het publiek gezien te worden als een soort halfgod, die op de moeilijkste momenten de meest fantastische goals maakt. “De mensen omarmen je, maken je tot onderdeel van hun bestaan. Van topsporters en popsterren wordt gedacht dat ze perfect zijn, want ze ogen sterk, dominant, vastberaden en overtuigd. Alles gaat ogenschijnlijk goed... Maar dat is dus niet altijd zo. In sommige dingen zijn sterren juist heel erg onbekwaam. Ze hebben hun kunstje, zijn gespecialiseerd en focussen zich daar elke dag op. Maar daarbuiten kan het ook gemakkelijk fout gaan. Bij vrienden of thuis staan die beroemdheden vaak juist helemaal niet bekend om hun onfeilbaarheid. Iedereen is onzeker. Ik ken die kant ook. Het is een van mijn zwakke kanten en daar heb ik hard aan gewerkt.” Je wordt er niet voor opgeleid om met succes om te gaan... “Dat hoeft op zich ook niet, maar het leven aan de top is wel degelijk kwetsbaar. Neem Whitney Houston. Een fenomenaal stemgeluid en tegelijkertijd een heel schuchter en verlegen meisje. Ze treft een foute vriend en glijdt volkomen af. Je moet dus goed opletten als je ineens succes hebt en er heel veel op je afkomt. Michael Jackson is een ander aansprekend voorbeeld. Soms moet je hulp vragen.”
Heb jij dat in je succesperiode ook gedaan? “Ja, op mijn drieëntwintigste kwam ik in contact met Ted Troost, die toen naar Italië kwam omdat Ruud Gullit iets met hem had. Ik vond dat wel interessant. Hij deed haptonomie; fysiotherapie met aandacht voor emoties. Ik begreep niet hoe het werkte maar ik voelde me er wel lekker bij. En hij deed het ook bij de Italiaanse voetballers, die hem niet verstonden, maar er wel baat bij hadden. Dat was voor mij de bevestiging dat het goed was. Al was het maar een klein beetje dat hielp, dat was voor mij als professional toch extra. Dan moet je dat altijd doen. Ik was veel met mijn lichaam bezig, maar ook met de mentale kant. Ik was op zoek. Ik ben zelfs wel bij een magnetiseur geweest. Dat was toen niet zo gemakkelijk, want ik ben opgegroeid in een familie waar de lijfspreuk ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ diep geworteld was. En er was altijd scepsis: eerst zien dan geloven. Omdat ik altijd wel nerveus was voor wedstrijden, al was ik nog zo goed, ging ik toch op zoek naar hulp. Een gezonde spanning voor een wedstrijd is goed, maar het moet wel binnen de perken blijven. Ik wilde het te goed doen. Daar heb ik heel lang last van gehad.”
Meer succes betekende meer druk? “Ja. Ik verlegde altijd mijn grenzen. Dan ben je meteen kind van de rekening van de topsport. Als je tevreden bent, verlies je gewoon van de volgende tegenstander. Je moet altijd opnieuw presteren. Dat vergt een zekere mentaliteit, die goed is voor de topsport, maar voor het mens zijn is het vervelend. We zijn hier toch ook om het naar onze zin te hebben, de tijd te nemen, te reflecteren? Je betaalt een prijs voor je bekendheid. Je vrijheid lever je in. De sterrenstatus was voor mij geen verrijking. Dat wordt op een gegeven moment vermoeiend.” Het tegenstrijdige is natuurlijk dat jij toen je een jochie was ook keek naar sterren en er eentje wilde worden... “Klopt. Je zet het zelf in gang en het kaatst op een enorme manier terug. En dan zie je dat een topsporter of een popartiest ook maar een gewoon mens is. Iedereen gaat er op een andere manier mee om. Je kunt er energie van krijgen en het kan je leegzuigen. Veel sterren staan daar jammergenoeg alleen voor.” Jouw ommekeer-moment: zo sta je aan de top en zo dwingt je enkel je definitief naar de kantlijn... “Dat was een drama. Ik heb tweeënhalf jaar keihard gewerkt om het op te lossen, maar dat lukte niet. En dan ineens komt het in grote letters voor je neus te staan: ik, Marco van Basten, moet stoppen met voetballen! Daar had ik in mijn hele leven nog nooit één seconde aan gedacht. Ondenkbaar. Dat zou mij niet gebeuren. Ik was er niet mee bezig, ik gaf het geen ruimte. Het bleek – en ik kan het nog niet geloven – dat ik niet meer verder kon. Idioot gewoon... Ik heb fysiek nog steeds het gevoel dat ik alles kan. Mijn kracht zit hem in het bewegen. Ik heb daar behoefte aan. Dus ging ik golfen, skieën en tennissen, voorzover dat ging. Daar heb ik gelukkig weer veel vrijheid en plezier van gekregen, maar het ultieme was me afgepakt.” Heeft de tegenslag je ook iets gebracht? “Ja, het leren accepteren was een fenomeen dat ik daarvoor niet kende. Een zware dobber. Ik heb veel met vrienden gepraat en met mensen die kennis op dit terrein hebben. Zo verwerk je het langzaam.” Fysieke beperkingen en leeftijd kunnen mensen dwingen zich te moeten aanpassen. “Natuurlijk, maar dit was niet mijn keuze. Ik had gedacht op ongeveer mijn zesendertigste te stoppen. Dit was te vroeg. Er is niks leukers dan voetballer zijn. Dat is echt zo. Je werkt met een groep, je bent vaak buiten, je verdient goed. Het is alleen maar leuk. De omslag was extreem: in 1992 was ik de beste voetballer van de wereld. Ik kwam aan op het vliegveld met een jet van Berlusconi, stapte in een limousine met motorbegeleiding, nam voor de ogen van de wereld de gouden bal in ontvangst, vloog terug naar San Moritz, waar ik werd geopereerd en daarna heb ik nooit meer gevoetbald.” Van de hoogste top naar het diepste dal... “Ik heb nog een half jaar gerommeld. De doktoren dachten dat het met maximaal zes weken weer goed zou zijn, maar het werd niks. Ik kan het nog niet geloven.”
Kun je de dingen die je geleerd hebt zelf gebruiken bij je eigen werk als trainer? “Je bent heel erg snel geneigd om de dingen te blijven doen zoals je ze altijd gedaan hebt, in oude patronen te vervallen. Ik ben me nu van veel meer processen bewust. En het heeft ook tijd nodig om te bezinken. Ik heb nu vier cursussen gehad. Van de dingen die ik heb geleerd kan ik zeker een en ander gebruiken. Het zou voor topsporters mooi zijn als ze veel eerder in hun loopbaan met deze communicatiemethodieken in aanraking komen. Gewoon tijdens je werk als voetballer. Dan kun je het beter integreren.” Je hebt een geheel eigen visie op jeugdtrainingen? “Zeker. In de topsport zie je dat de jonge talenten apart gezet worden of door grote clubs op hun veertiende al gekocht worden en met hun ouders – of zonder – in een ander land gaan wonen. Daar ben ik tegen. Als het goed is komt dat talent toch wel tot volle wasdom. In de eigen omgeving duurt het hooguit een half jaar of een jaar langer, maar dan heeft zo’n kind wel een veel normalere jeugd gehad. Dat is voor de ontwikkeling als mens heel goed en is ook goed voor de ontwikkeling als voetballer. Sommige ouders, managers en jeugdtrainers – en je ziet het steeds meer – gaan daar totaal verkeerd mee om. Die kinderen worden een product... In mijn tijd speelde je nog lekker op straat en daar leerde je ook de belangrijkste dingen, zoals samenwerken in een team, je ontwikkelt je leiderschapspositie als je daar aanleg voor hebt. Op een speelse manier vormen ze zich zo. Dat is wat je nodig hebt. Nu zie je – ik heb dat zelf ook meegemaakt – dat het in de rust helemaal stil is in de kleedkamer. Die moderne talenten zijn gewend om gemanaged te worden en alleen maar opdrachten uit te voeren... Ze hebben dat niet genoeg zelf ontwikkeld, op straat, in de buurt. Het Natuurlijk Leren in het voetbal is belangrijk. Die jonge voetballers moeten karakter ontwikkelen om op de moeilijke momenten in het veld ook zelf beslissingen te kunnen nemen. Het is een teamsport en er zitten tegelijkertijd veel individuele kanten aan. Elk individu wil graag een prestatie afleveren die opvalt en dat is weer afhankelijk van hoe je in het team functioneert. Heel complex.” Vind je dat je iets hebt bereikt? “Mooie vraag. Ik heb wel degelijk het gevoel dat ik iets heb bereikt. Ik ben succesvol geweest en heb kennelijk veel mensen iets kunnen bieden.” Wat is voor jou nu de zin van het leven? “Leven is een kunst, maar uiteindelijk zijn we er om te evolueren. Ik wil nieuwe dingen bereiken, mezelf ontwikkelen. Daar ben ik nog lang niet klaar mee.”
3
de prikkel
Marco van Basten (1964) weet wat het is om tijdens het hoogtepunt van zijn carrière ineens in het diepste dal te geraken. “Het ene moment word ik op televisie uitgeroepen tot wereldvoetballer van het jaar, een dag later ben ik aan mijn enkel geopereerd en is het afgelopen.” Het sportseizoen 1992/93 was de grootste omslag in zijn leven. “Ik, Marco van Basten, stoppen met voetballen? Daar had ik nog nooit één seconde aan gedacht. Het accepteren van zo’n ingrijpende verandering van je leven is een zware dobber.”
vanuit de kern
Over breien met takken en andere vormen van contact
Microkrediet helpt Indiase vrouwen op weg
Trainer aan het woord naam geboorteplaats woonplaats boek muziek film werk
Liesbeth van Zuiden (1958) Enschede Heiloo Exodus (Leon Uris) alle goede muziek Sophies choice trainer bij NTI NLP
Een van de Indiase vrouwen die door hulp van Microkrediet voor Moeders een kledingbedrijfje kon beginnen. Foto: Dorien Groot
Tekst: Johan Bos ‘Ik mag zichtbaar zijn’. NLP’ers kennen de uitspraak ‘ik mag er zijn’ maar al te goed. Niet jezelf steeds wegcijferen en alleen maar aan anderen denken en voor alles zorgen. Voor trainer Liesbeth van Zuiden is dit een van de belangrijkste inzichten die NLP haar heeft opgeleverd. Als je vader ondergedoken heeft gezeten, mag jij als dochter dan zichtbaar zijn? “Het was bevrijdend en spannend. Doe ik mijn ouders niet tekort, dat soort vragen borrelen dan op. Het is nu goed. Ik laat mezelf zien.” Liesbeth begon in 2005 enthousiast aan haar eerste NLP Practitioner training nadat ze via een informatieavond en opstellingendagen van Bouke de Boer met NTI NLP in Limmen in contact was gekomen. “Tijdens de training ontmoette ik Alex Vaassen (inmiddels ook trainer bij NTI NLP)”, zegt ze enthousiast. Na de NLP Master Practitioner besloten Liesbeth en Alex tot samenwerking in spirit2move. In dit bedrijf doen ze veel trainingen in de gezondheidszorg, onder andere via het Nederlands Paramedisch Instituut. “We trainen graag bij NTI NLP”, zegt Liesbeth. “En als wij met spirit2move een groot traject hebben, dan brengen we dat ook bij NTI NLP onder. Dat is het mooie van die samenwerking.” Naast de NLP Practitioner geeft Liesbeth ook de Communicatie in de Zorg-trainingen en organiseert ze samen met andere trainers de Themadag voor de Zorg. Voorts is ze betrokken bij Vrouw en Verlangen en de Trainerstraining en assisteert ze bij de Master Practitioners. Liesbeth is van huis uit fysiotherapeut en heeft ook geruime tijd voor War Child gewerkt. “Als fysiotherapeut stond ik vroeger heel anders in het leven. Ik was de deskundige, de patiënt was meer passief. Nu zou ik dat anders doen. Het is voor mij belangrijk om mensen in beweging te brengen vanuit henzelf en ze hun eigen hulpbronnen te laten aanboren. Die hebben we allemaal.” Liesbeth hoopt dat in de nieuwe wereld die wij met zijn allen kunnen maken de mensen minder hiërarchisch zullen zijn en dat er meer gelijkwaardigheid is. En ze hoopt dat mensen minder in angst en meer in vrijheid zullen leven. “Iedereen kan veranderen. Het is een kwestie van willen. Ik heb het zelf ook doorgemaakt. Op wie zat ik al jaren te wachten? Op mezelf natuurlijk. Daar kwam ik indringend achter toen ik in 2005 door een blessure niet zo veel kon en de tijd kreeg – en nam – om na te denken.”
de prikkel
Hoe zou ze zichzelf omschrijven? “Iemand zei eens dat ik een vrouw ben voor boerenkool bij kaarslicht. En dat past wel bij me. Met twee benen op de grond en toch romantisch en warm. Mijn motto is: doe waar je van houdt en houd van wat je doet. En dat is precies wat ik nu doe.”
4
Microkrediet voor Moeders is een stichting die vrouwen in Azië kleine leningen geeft waarmee ze investeringen kunnen doen die hun inkomen blijvend vergroten. ‘Wij lenen het geld voor de hengel in plaats van dat we de vis weggeven. Op die manier geven we hen de kans om de kwaliteit van hun leven en dat van hun kinderen te verbeteren. We richten ons op vrouwen omdat het grootste gedeelte van de allerarmsten uit vrouwen bestaat. We kiezen ook voor vrouwen omdat uit onderzoek blijkt dat vrouwen investeren in het huishouden en de kinderen. Naast de lening geven we ook begeleiding en advies bij het opzetten en uitbreiden van hun onderneming’. www.microkrediet voormoeders.org (nb: een kwart van de deelnamekosten van de Yourney gaat naar volgende projecten van Microkrediet voor Moeders)
Voor ik het wist bekeek ik de aarde vanaf grote hoogte, Google Earth live, het vliegtuig zette koers naar Bangalore. Met twintig andere vrouwen vertrok ik eind januari naar het zuiden van India. Hier vond namelijk de Female Leadership Yourney plaats, met als thema ‘De kracht van de ontmoeting’. Onderdeel van het programma was een bezoek aan een project van Microkrediet voor Moeders. Door het verschaffen van een kleine lening zouden vrouwen hun kwaliteit van leven fors kunnen verbeteren. Een haast onmogelijke ommekeer, dacht ik vooraf... Een reis met bijzonder veel kracht in veel bijzondere ontmoetingen. Tekst: Dorien Groot
A
anleiding In september heb ik plaatsgemaakt als bestuursvoorzitter van basisschool het Kleurenorkest. Na hard werken en ontzettend veel geduld is het ons gelukt om overheidsfinanciering voor deze school te krijgen. Voor mij een mooi en natuurlijk moment om afscheid te nemen. Naast dat ik hierdoor tijd en ruimte ging krijgen, voelt het vooral heerlijk om nog twee schooljaren ‘gewoon moeder te zijn’ van onze zoon op school. In oktober hoorde ik over een Female Leadership Yourney, bedoeld voor vrouwelijke leidinggevenden die een volgende stap in hun proces wilden maken. Dat leken me wel goede sparringpartners. Na enig aarzelen of het voor mij het juiste moment was, besloot ik naar de infoavond te gaan en daar niet mijn hoofd maar mijn lijf de beslissing te laten nemen. Al gauw had ik mijn hand tekening gezet en werd het visum aangevraagd. Inhoud training De mix van onderdelen sprak mij aan. Naast oefeningen rondom missie, identiteit en waarden, stonden dagelijks yoga en meditatie op het programma. Het thema ‘De kracht van de ontmoeting’ kwam volop aan bod. Een diepere ontmoeting met jezelf, de ontmoeting met andere vrouwen. En dan ook de ontmoeting met Indiase vrouwen. Na een zeven uur durende busreis kwamen we aan in de gemeenschap Budabudakala, hier was een project van Microkrediet voor Moeders waar de vrouwen kledingbedrijfjes hebben opgezet. Microkrediet voor Moeders (MvM) De ontvangst aldaar was overweldigend. Ook al verstonden we elkaars woorden niet, des te sterker was voelbaar hoe het vrouw-zijn en moeder-zijn ons met elkaar verbond. De waardigheid waarmee zij zich aan ons toonden, de kracht die ze uitstraalden en het vele wat ze ons gaven van het weinige dat ze hadden, dit alles deed ons bijna vergeten dat we hier te maken hadden met de allerarmsten van de armsten.
Dorien Groot is samen met haar man Bouke de Boer oprichter van NTI NLP in Limmen. Naast haar NLP-trainerschap richtte zij in 2007 basisschool het Kleurenorkest op.
Ik ben zeer onder de indruk van de wijze waarop Angelique Timmer en Monique Habets van MvM zich inzetten voor deze vrouwen. Ik vond het fascinerend te merken hoe door het verstrekken van een kleine lening het leven van hele gezinnen op een hoger plan getild kan worden. Als iemand dus de vicieuze cirkel doorbreekt, dan blijkt er ontzettend veel mogelijk. Laat de sterkste de eerste stap maken... De lokale organisatie RAIDS die voor MvM het project begeleidt, wordt geleid door een uiterst betrokken en gepassioneerde man. Hij vertelde ons hoe hij als zoon van een vader die ooit tot een landlord behoorde (anders gezegd: die slaaf was), had besloten dat elk mens in vrijheid op moet kunnen groeien. Deze missie is daar uitgewerkt op alle niveaus van communicatie. Gregory Bateson zou trots op ze zijn! Breien met takken en meer Samen met de Indiase vrouwen hebben we met textiel gewerkt. Ik had wol meegenomen, alleen geen breinaalden. Takken boden uitkomst. Woorden bleken niet nodig. Eén recht en één averecht... De foto spreekt voor zich, het ‘rapport’ was ongelooflijk voelbaar. Het was mijn hoogtepunt van ontroering. Bij de gemeenschappelijke maaltijd schepten de Nederlandse vrouwen voor de dorpelingen het eten op. Meestal kwam er alleen rijst op de bordjes, dit keer was er meer. Toen ik vroeg hoe rijst op z’n Indiaas heette, en ik die woorden vervolgens luid herhaalde verscheen er op de vele kindergezichtjes een brede glimlach. Ik leek te kunnen lezen ‘hé, we hebben contact, wat fijn dat je me ziet’ ... Tot slot We hebben veel gedeeld met elkaar in deze groep leidinggevende vrouwen. Veel geleerd van elkaar. En gelachen, uiteraard. Ik heb ervaren hoe ontzettend veel het volgen van al de trainingen en het jarenlang zelf training geven me heeft gebracht. Het even ver weg zijn, met onbekenden, een vreemde plek, eigenlijk alles anders, gaf mij de gelegenheid voor een stukje bezinning. Ik kwam tot de conclusie dat ik me trots en tevreden voel. En dat ik op mijn verdere pad zeker meer ga doen in de context vrouwen. Wat precies? Ik heb er alle vertrouwen in dat dat zich vanzelf aandient.
Eén recht, één averecht op twee takken. Foto: Lisly Pieterse
Concurrentie op missie-niveau bestaat niet
Meer NLP-trainers nodig Door het geven van NLP-Trainerstrainingen leidt NTI NLP toch haar eigen concurrenten op? Een NLPTrainerstraining is toch alleen voor mensen die zelf NLP gaan geven? René Kuiper praat over de visie van NTI NLP in deze. Hieraan vooraf vertelt hij over de brede toegankelijkheid van NLP en wat voordelen zijn van werken in trainingsgroepen. Tekst: Johan Bos
R
ené: “NLP is een fantastische methodiek, het is namelijk voor iedereen toegankelijk en overal toepasbaar. Elk mens – jong of oud, meer of minder opgeleid, wel of niet werkend, enzovoort – communiceert de hele dag door, zowel met zichzelf als met anderen. Wat we veel terughoren van cursisten is: het is veel simpeler dan vooraf gedacht; voor ieder wat wils; direct toepasbaar in de dagelijkse praktijk; het heeft me veel meer gebracht dan waar ik voor kwam. Je hoeft er niet voor achter je bureau te gaan zitten.” Werken in trainingsgroepen “In de meeste gevallen zou ik het jammer vinden als iemand een-op-een coaching zou gaan doen. Het werken aan je communicatie en je persoonlijk proces heeft namelijk grote voordelen wanneer je dit in een groep doet. Het geleerde kun je direct toepassen op je mede-cursisten en het effect meteen ervaren. Het ontdekken dat anderen tegen dezelfde zaken aanlopen of moeite mee hebben doet vaak ook veel goed. Onderling helpen de cursisten elkaar enorm. Buiten dit alles wordt er veel gelachen en plezier beleefd, en dat maakt het werken aan je persoonlijk proces wat lichter verteerbaar.”
Wat zegt Ommekeer in deze tijd voor NTI NLP? “Ik zie de vraag naar ondersteuning bij communicatie en persoonlijke ontwikkeling alleen maar toenemen. De buitenwereld wordt hectischer, de druk neemt daar toe, en dus heb je aan de binnenwereld iets te doen om dit aan te kunnen. Ofwel, je hebt tijdig je eigen ommekeer te maken. Ik noem het dat innerlijke flexibiliteit steeds noodzakelijker wordt. Een van onze lijfspreuken is: je moet het wel zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen.” Leidt NTI NLP concurrenten op? “Soms zeggen mensen dat we door het geven van de NLP-Trainerstraining onze eigen concurrenten opleiden. Ik vraag me dan meteen af: hoe kun je nu op missieniveau concurrenten hebben? NTI NLP wil mensen ondersteunen bij het leveren van een bijdrage aan de wereld. We weten allemaal dat er nog veel moet gebeuren in de wereld, NTI NLP gaat dit echt niet zelf redden. Daar zijn veel en veel meer trainers voor nodig. Met onze organisatie kunnen wij helpen door zoveel mogelijk mensen tot trainer op te leiden, en zij kunnen dit weer doorgeven.” NLP-Trainerstraining alleen om NLP te gaan geven? “Voor ons betekent de NLP-Trainerstraining dat je leert om NLP in te zetten als middel om anderen iets te leren. Het maakt niet uit wat. Of het nu gaat om sporten, musiceren, onderwijzen op school, samenwerken, managen, conflictbegeleiding, financieel adviseren, communiceren, enzovoort, het gaat erom dat je anderen iets leert. In NLP staat de vraag hoe? centraal. In de Trainerstraining leer je van alles over hoe je de kans tot leren vergroot. Dat deze training alleen zou zijn voor degenen die zelf NLP willen gaan geven is dus een groot misverstand.
René Kuiper (derde van links) te midden van trainers en trainers in opleiding. Ik zie juist een grote behoefte aan goede trainers op heel veel meer gebieden. En ook al ga je nergens training in geven, het verbreedt ongelooflijk je capaciteiten, in welke rol of functie dan ook.” En de verdere professionalisering? “Na een jaar kun je de Evaluatie doen, dit maakt je tot NLP-trainer. Hiervoor is uiteraard gedegen voorbereiding nodig. Vanuit het NTI NLP Gilde verzorgen we regelmatig masterclasses.”
Het NTI NLP Gilde is een unieke organisatie van mensen die zichzelf, hun vak en hun missie serieus nemen. Je kunt toetreden tot het NTI NLP Gilde als je (bij NTI NLP) bent gecertificeerd tot NLP-trainer, NLP-coach en/of systemische opsteller of daarvoor nog in opleiding bent.
vanuit de kern
Contact? Kijk op: www.ntinlpgilde.nl
Enthousiasme over leren kijken in polariteiten
Opleiding Persoonlijk Begeleider zeer in trek
Tekst: Johan Bos
M (v.l.n.r.) Marieke Soutberg, Liesbeth van Zuiden, Helma de Goede en Louise Busker
Voor vrouwen die verder willen De training Vrouw en Verlangen heeft een vervolg gekregen. Ooit had Marieke Soutberg het verlangen een eigen training voor vrouwen in elkaar te zetten, met die aandachtsgebieden die zij van belang vond. Dat deze aansloeg is wel gebleken. Sinds jaar en dag verzorgt ze bij NTI NLP de training Vrouw en Verlangen. En Marieke zou Marieke niet zijn als er onderweg niet steeds ontwikkeld en aangepast werd. Op groot verzoek van cursisten en zeker ter invulling van haar eigen verlangen staat dan nu een vervolg op het programma: ‘Vrouw en Verlangen en Verder’. Marieke wordt hierbij ondersteund door NTI NLP-trainers Liesbeth van Zuiden en Louise Busker. ‘Vrouw en Verlangen en Verder’start vrijdag 15 juni om 18.00 uur in Limmen. Het hele weekend wordt er gewerkt rondom het thema vrouw, systeem en seksualiteit. Begin oktober is er een terugkomdag op het strand van Texel. Meer informatie is op te vragen bij Klantsupport.
eer dan alleen NLP? Marieke: “We werken met een combinatie van methodieken. In de loop van de jaren zijn we naast NLP ook gebruik gaan maken van elementen uit Oplossingsgericht Werken, Traumawerk, Transactionele Analyse en uiteraard Systemisch Werken. Dit is heel aanvullend. En vandaar onze uitbreiding met extra trainingsdagen.” Helma: “Al deze methodieken sluiten aan bij de NLP-basisattitude, hanteren in wezen dezelfde uitgangspunten.” Wat mogen de deelnemers verwachten? Marieke: “We werken steeds langs twee lijnen. De ene betreft technieken en vaardigheden rondom coaching, de andere lijn gaat over je eigen proces, zeg maar: wie ben jij daarin? De coachingsvaardigheden kun je alleen echt leren als je ze oefent, dus de helft van de tijd ben je coach en de andere helft cliënt. Achteraf zijn de cursisten er vaak verbaasd over dat er tegelijkertijd nog zoveel aan hun eigen proces is gewerkt!” Helma: “Systemisch Werken (SW) geeft ons de mogelijkheid de mens veel breder te benaderen. In NLP kijk je voornamelijk naar de communicatie van de persoon met zichzelf en met de ander. SW leert je naar het hele systeem van deze mens te kijken, welke invloeden uit het systeem van herkomst zijn belangrijk voor de huidige situatie van de persoon? De drie velden binding, volgorde en geven & nemen zijn leidend. We doen geen opstellingen. Steeds meer cursisten hebben al iets met SW gedaan of gaan zich hier na de opleiding verder in verdiepen.”
Wat is kenmerkend voor jullie werkwijze? Beiden blijken dezelfde mening toegedaan. “We leren mensen echt in polariteiten te kijken, in alles. Hierdoor word je milder, zowel naar de ander als naar jezelf. Vanuit de vraag ‘wat is er nog meer dan alleen het eerste gedrag dat ik zie?’” Is er een vervolg? Marieke: “Na een jaar kun je meedoen aan de Evaluatie en gecertificeerd coach worden. In de tussen liggende tijd moet je ervaring opdoen, dus cliënten hebben. In Masterclasses krijgen de cursisten praktische tips, kunnen daar een casus inbrengen en feedback krijgen. En ze doen supervisie op hun persoonlijk proces. Dus ook in dit traject zijn de twee lijnen weer de leidraad. Vaak zijn de cursisten zo geïnspireerd geraakt dat ze zich verder zijn gaan verdiepen in de andere methodieken.” Vanuit het NTI NLP Gilde worden professionaliseringsdagen verzorgd. Wat is jullie doelgroep? Een deel van de mensen heeft een eigen coachingspraktijk of wil dit gaan doen. De grootste groep komt uit de hulpverlening, zoals maatschappelijk werkers, fysiotherapeuten, verpleegkundigen. Steeds meer andere beroepsgroepen doen mee. Helma somt op: “Een directeur van een school die haar team beter wil begeleiden. Een golfleraar, een gemeentesecretaris. De laatste zei: ‘Doordat ik dit doe kan ik veel beter beslissingen nemen zonder me schuldig te voelen’.” Marieke vult aan: “Een vrouwelijke leidinggevende van een chirurgieafdeling zei: ‘Ik zou iedere manager dit gunnen, want het geeft je de mogelijkheid om heel te blijven in je werk’. Dat maakte op mij veel indruk. Ik heb dat zelf ook zo ervaren.”
5
de prikkel
De opleiding Persoonlijk Begeleider (tot NLP-coach) voorziet al jaren in een grote behoefte. De training is inmiddels uitgegroeid van zes naar dertien dagen. De naam veronderstelt meer in te houden dan alleen het toepassen van NLP. Hoe ziet de doelgroep er eigenlijk uit? Interessante punten om de trainers Helma de Goede en Marieke Soutberg over te bevragen.
Riekje Boswijk-Hummel
Geluk zit in jezelf “De huidige crisistijd doet me heel erg denken aan een verhaal van schrijver Anton Koolhaas over lemmingen. Ze rennen allemaal achter de leider aan. Ze zien daardoor niet waar de afgrond begint. Banken, instanties, politici: ze hebben geen idee waar ze naartoe gaan.” Tekst: Johan Bos
R
iekje Boswijk-Hummel verdiepte zich na haar studie Nederlands onder meer in gestalttherapie, bio-energetica en psycho synthese. Ze werkte meer dan twintig jaar als therapeute aan de Opleiding voor Trans persoonlijke Therapie in Centrum Boswijk en ontwikkelde gedurende die jaren een heel eigen visie op de energetische, emotionele en spirituele structuur van mensen. Haar ervaringen en inzichten heeft ze verwerkt in diverse boeken. Therapie doet ze niet meer, maar ze werkt wel weer aan een nieuw boek. Vorig jaar was ze gastspreker tijdens een succesvolle NTI NLP Gilde-dag en in december zal ze weer van de partij zijn. Riekje is alles behalve zweverig, al doen de flowerpowersfeer, de kussens op de vloer van haar trainingsruimte, de groene thee en het heerlijke appelgebak daar in eerste instantie wel aan denken. Huppelen wij zo slaafs achter de hoofdlemming aan? “Dat is al eeuwen gaande. In veel religies zie je het ook. De leiders zeggen: ‘dit is de waarheid’ en de rest volgt als makke schapen. Het is vooral angst waardoor mensen gedreven worden, bang voor wat er gebeurt. Als een leiderfiguur met overtuiging iets doet, dan maakt het niet eens zo veel uit wat hij zegt, dan volgt de massa vanzelf. Neem Hitler. Ik ken een verhaal van een oude Duitse vrouw, van over de honderd jaar, die uit de kampen wist te blijven omdat ze in de orkesten mocht spelen. Zij zei: ‘Die Hitler die was gek, die kon er niets aan doen, die had opgenomen moeten worden. Maar ik snap nog steeds niet waarom er zoveel mensen achter hem aanliepen’.” Denken we niet meer na als we angstig worden? “Je ziet mensen vanuit angst heel domme dingen doen. Ik spreek wel eens met een mevrouw hier die dat samenscholen van die Marokkaanse jongeren zo erg vindt. Ze ziet dat van een afstandje. Het toeval wil dat ik die plek ken. Daar zit een theehuis voor Marokkanen en als ik er langs loop, dan groet ik en zij groeten vriendelijk terug. Niets aan de hand. Maar die buurvrouw heeft angst en vanuit die angst ziet ze de dingen heel anders en gedraagt ze zich daarnaar. Ze lokt iets anders uit.” Boze tongen beweren dat er bewust mechanismen in de wereld in gang worden gezet die angst aanjagen... “Natuurlijk, de kerk werkt ermee. En Wilders. Maar een
stroming als het boeddhisme bijvoorbeeld kijkt anders, veel meer beschouwend. Het is geen geloof. Boeddhisten hebben de dingen die zij benoemen allemaal ondervonden. Waar zijn mensen uiteindelijk bang voor? Voor de dood... Ik ook natuurlijk. Maar als je te veel angst hebt dan is het leven niet leuk. Ik leef hier in de Bible Belt. Dat is heel erg. Tegenover ons woonde een streng gereformeerd gezin, met tien kinderen. Die kinderen mochten niets en logen alsof het gedrukt stond. Het geloof was zo streng dat de moeder niet naar de geboorte van haar kleinkind ging omdat haar zoon met een katholiek meisje was getrouwd...” Angst is onze diepste emotie... De angst kan zowel uit het reptielenbrein komen, vanuit: ‘wie is mijn vijand’, maar ook vanuit de geboorte. Stanislav Grof, de Tsjechische bewustzijnsonderzoeker, psychotherapeut en psychiater, brengt het hele karakter van mensen terug tot wat je bij je geboorte meemaakte. De ellende is wel dat je die dingen nooit goed kunt bewijzen. En als therapeut zijnde zou het zo fijn zijn als je die dingen hard zou kunnen maken. Dat je kunt zeggen: doe nou dit, dan gebeurt dat. Dat zou het zoveel gemakkelijker maken.” Hoe zie je de groeiende angst in de toekomst? “Ik sprak een keer een econoom en vroeg hem waarom de economie altijd moet groeien. Hij zei toen: ‘die lekenvragen zijn altijd de moeilijkste’. Tsja..., maar het is wel waar het om gaat. Hoe kan dit blijven groeien? Ons systeem gaat over meer, meer, meer, groeien, groeien, groeien. Vooral materieel. De persoonlijke groei blijft achter. Alle spirituele leiders hebben altijd al gezegd: kijk niet naar de buitenwereld, kijk meer naar binnen. Mensen denken geluk te vinden door steeds meer in de buitenwereld te gaan doen, meer te eten, anders te eten, een beter en groter huis, noem maar op.” Komen we niet bij een omslagpunt? “Een ommekeer, ja. Die is nodig. ‘Deze beschaving verdient het om vernietigd te worden’ schreef ik een jaar of twintig geleden al in mijn dagboek. De wal zal het schip keren. Ik denk dat dat gaat gebeuren. Je ziet het nu al: een hele generatie kinderen groeit op met korte-termijn bevrediging. Ze krijgen alles en direct. Wat gaat er met ze gebeuren straks? Je kunt uitrekenen dat er voedsel problemen komen, klimaatverandering, vernietiging van de natuur. Ik ben in de ogen van sommigen – degenen die het niet willen horen of zien – een doemdenker maar zelf noem ik het realisme.” Hoe ga jij daarmee persoonlijk om? “Ik blijf gewoon doen wat ik doe. Er zijn heel veel stromingen die goed doen, de tegenbewegingen, en ik geef daar ook geld aan. Ik onderteken ook veel petities.
Aan de lopende band. Ik vraag me niet zozeer af of dat uiteindelijk zal helpen of niet. Dat weet je niet. Maar ik kan het niet anders. Het voelt als een soort integriteit. Karen Armstrong zegt in een van haar boeken zoiets als: ‘als ik dan tenonder ga dan wil ik waardig ten onder gaan’. Ik geef mijn beste kunnen. Zo probeer ik het tij te keren en mijn integriteit te behouden.” Ben jij aanhanger van het boeddhisme? “Ik vind slechts dat de boeddhisten alles in de wereld nog het beste beschrijven. Hun methode van zelfonderzoek is een goede methode om op orde te komen, om rust te vinden en de houding aan te kunnen nemen van: ‘het kan vriezen, het kan dooien’. Veel mensen denken dat Boeddha zei dat alle leven lijden is, maar dat is een onjuiste interpretatie van de eerste edele waarheid. Hij zei dat het niet altijd leuk is in het leven en dat je je dan moet afvragen hoe dat komt en wat je daaraan kunt doen. Lijden is deel van het leven.” Boeddha als de eerste NLP-er? “Haha, ja, dat zou je kunnen zeggen. Het gaat eigenlijk om accepteren wat er is. Uiteindelijk moet het komen van de innerlijke ommekeer. Dan gaan mensen minder consumeren en minder in de buitenwereld leven. Is het kopje thee op een luxe jacht lekkerder dan in je achtertuintje? Nee! Jij bent het die het drinkt. Dat is overal hetzelfde. Dat heeft met je binnenwereld te maken. Het komt erop neer of je het met jezelf kunt vinden. Langzamerhand gaat het bij mensen dagen. De ommekeer is dat je geluk niet van buiten jezelf haalt, het zit in jezelf. En dat kun je leren.”
“Een typisch middenstandsgezin, daar kom ik uit. Boven de ijzerwinkel in Woerden geboren, als jongste van drie. Vooral niet opvallen!, dat kreeg ik mee. Mensen moesten immers wel schroeven komen blijven kopen. Een Calvinistische leefwijze, dus niet te veel feest vieren, niet te uitbundig leven, van alles niet. Tegelijkertijd kreeg ik van mijn ouders stabiliteit mee, gelijkwaardigheid. En een gevoel van veiligheid, er is niet echt iets om bang voor te zijn. Dat hebben ze goed gedaan.” Zorgvuldig zijn woorden kiezend beschrijft de 48-jarige Dim Gerritse zijn achtergrond.
cursist aan het woord
Dim Gerritse
de prikkel
Wat een bijvangst
6
Riekje Boswijk-Hummel (1946) is moeder van twee volwassen dochters. Er verschenen diverse boeken van haar hand, waaronder: Revolutie in de relatie, Boos, Afscheid nemen, Troost, Liefde in Wonderland.
“Ik was niet de gelukkigste puber, erg onzeker. Laatbloeier, per definitie met alles.” En tegelijkertijd lijkt een rode draad door z’n leven dat hij al van kleins af aan wist dat hij altijd aan het langste eind zou trekken, of het nu op school was, in militaire dienst, of zakelijk. “Ik accepteerde het gezag, maar vond mezelf wel slimmer. Wie is er nou de baas? Ik dus. Ik beheerste het spelletje, heb altijd het idee gehad dat ik systemen kon beheersen. Ik heb enorme kracht en energie, kan mensen echt meenemen.” Op z’n 25e stapte Dim het familiebedrijf Gerritse IJzer waren in. “School en eerste werkjaren, het was het allemaal net niet. M’n pa maakte zich zorgen en bood me aan in het bedrijf te stappen.” Dan zegt Dim opeens: “Vijf jaar terug, ik word op een zomerochtend om zes uur wakker en denk: wat zou er gebeuren als ik stop met het tachtigjarig familiebedrijf? Ik bel meteen m’n broer en zeg dat ik ga stoppen. Het was een lijfbeslissing. Vroeger deed ik alles met m’n hoofd.” Vervolgens vertelt hij dat Gerritse IJzerwaren beroemd is door Europese prijzen voor personeelsbeleid, hun zelf opgerichte Gerritse College (MBO-3) en interne opleiding. Er lijkt sprake van enige trots met een Calvinistisch vernisje... Na z’n scheiding elf jaar geleden bedacht Dim dat sommige dingen anders zouden moeten. “Volgens mij moet het leven veel leuker kunnen zijn. Via de kranten kende ik NLP trouwens al wel, net als Landmark, Scientology enzo, maar ik vond het allemaal zakkenvullers.” Uiteindelijk belandde hij in 2010 bij NTI NLP. “Achteraf kan ik zien dat
ik handelde op m’n ENFP-manier: ga het doen, ga zitten en ervaar het.” “Ik werd me in de Practitioner bewust dat het 22 jaar terug door mij geschreven interne leerboek gewoon NLP was, ik had alleen niet in de gaten gehad dat ik het ook op mezelf kon toepassen! Echt een staaltje van ‘je ziet het pas als je het doorhebt’.” Met name zag hij voor het eerst in wat liefde was en de kracht ervan, om te kunnen geven en ontvangen. “Redelijk onverwacht ontdekte ik dat een hoop van mijn gedragingen voortkwamen uit strubbelingen met mijn vader, dit terwijl ik wel trots op hem was. Ik kan nu inzien dat hij wel degelijk een echte vader was en van me hield. En dat je ook na iemands dood dit kunt rechtzetten.” Het werken aan boosheid en angst maakte niks bij hem los - ‘dus ging ik maar achterin koffiedrinken’ - echter toen verdriet, schuld en schaamte langskwamen... Na de Master volgde Dim Systemisch Werken. “Mooi trouwens om in te zien dat mijn broer en ik een gezonde oudste-jongste-relatie hadden. Hij nam altijd echt de plek van oudste in, en ik uiteindelijk ook die van jongste”, zegt hij enigszins grijnzend. De grootste ommekeer ervoer hij bij oefeningen waarin mannen zich bij de mannenwereld voegen en vrouwen bij de vrouwenwereld. Dan leunt hij over de tafel. Zijn blik is veranderd. Hij zegt: “Ga ik met tegenzin naar een cursus ‘hoe ga ik een leuker leven krijgen’, geen idee wat me te wachten staat, maar dan blijk ik uiteindelijk toch een bijvangst te krijgen!” Hij somt op hoe hij zich dagelijks anders naar zijn kinderen gedraagt. Hoe hij voelt een veel betere vader te zijn dan voorheen. Maar ook dat hij voor zichzelf blijft kiezen. “Wil ik het leven in volle omvang nemen, dan moet ik bereid zijn in de schuld te staan En dat doe ik ook, ik neem de prijs. Dat is ook de boodschap aan mijn kinderen: maak je eigen keuzes, de wereld is al bezaaid met ‘had-ik-maars’.” Volgens Dim is de combinatie van NLP en Systemisch Werken super. “Onbewust heb ik over de relatie met m’n vader lopen tobben, het is me heel wat waard als ik dat mijn zoon kan besparen. Wat een bijvangst.”
André Wierdsma (1949) is middenstandszoon, opgeleid aan Nyenrode (business studies). De bekende psychoanalyticus en cultuurfilosoof Erich Fromm is een van zijn inspiratiebronnen. De vraag waarom verstandige mensen collectief dingen doen die ze individueel niet willen heeft hem altijd gefascineerd. Na zijn studie psychologie aan de Vrije Universiteit, specialisatie organisatie en klinische
psychologie, kwam hij via een vriend weer op Nyenrode terecht omdat ze daar zochten naar een gedrags wetenschapper voor het vak ‘communicatie en organisaties’. Inmiddels werkt hij er al 35 jaar, vooral in het na-ervaringsonderwijs, en sinds 1999 als hoogleraar. Zijn laatste boek, met Joop Swieringa, heeft de titel: ‘Lerend organiseren en veranderen’.
Professor dr. André Wierdsma over de crisis van het casinokapitalisme
Terug van ik naar wij zie ook www.nyenrode.nl
Tekst: Johan Bos
H NTI NLP en organisaties Heb je interesse en wil je vrijblijvend van gedachten wisselen over wat NTI NLP hierin kan betekenen, neem dan contact op met René Kuiper (rene@ntinlp. nl) of Herman Cornet (
[email protected]) zie ook: ntinlp.nl/watdoen-we/organisaties
et stimuleren van cultuur- of gedrags verandering in organisaties is uw specialisatie? “Dat is inderdaad mijn niche. Ik ben middenstandszoon, dat is mijn printplaat. Dan leer je namelijk een paar simpele lessen in het leven: als je geld leent moet je het terugbetalen, de bomen groeien niet tot aan de hemel en in de vette jaren moet je sparen om in de magere jaren voldoende vlees op de botten te hebben. Als ze in de economie deze logica gehanteerd hadden was er nu geen crisis. Dramatisch eigenlijk dat die simpele logica ondersteboven geschopt is. In het casinokapitalisme beslist niet het management over de besteding van gemaakte winst maar de aandeelhouder. Je kunt geen vet laten groeien om de magere jaren op te vangen. Daarom moet zo’n bedrijf elk jaar eigenlijk opnieuw beginnen, steeds weer presteren. Dit geeft ook kwetsbaarheid tijdens magere jaren.” Waar is het mis gegaan met ons economisch systeem? “Vroeger was de economie onderdeel van een morele context die mensen min of meer met elkaar deelden. In een dorp zat de persoon die jou geld leende ook met je in de kerk en je kwam elkaar bij de sportclub weer tegen. Je had een gezicht. Een schuld kon worden kwijtgescholden. Dan zei de schuldeiser: laat maar zitten, het gaat mij goed en jij kunt het toch niet betalen. Dat gebeurt niet meer. De globalisering trekt de menselijke maat weg. De schuldeiser is anoniem. Hij kan aan de andere kant van de wereld zitten omdat banken schulden aan elkaar doorverkopen. Dan ontstaat de onrechtvaardigheid dat jij – als je niet kunt aflossen – je huis moet inleveren. De grote bank, die dezelfde fouten gemaakt heeft, wordt door de politici op kosten van de belastingbetaler gered omdat anders het hele systeem instort: too big to fail. Dan voelen mensen zich terecht gepakt. Als de politici niet tegensturen op de bijna autonome dynamiek van de financiële systemen dan verliezen ze totaal hun geloofwaardigheid. Politici zijn ernstig bezorgd over hun
herverkiezing, reageren op incidenten, zoeken de media, spelen in op emoties maar hebben veel te weinig verstand van de complexe en internationale financiële wereld. De hoorzittingen in Nederland maakten het verschil in deskundigheid pijnlijk zichtbaar: Barcelona voetbalde tegen de IJsselmeervogels. Schokkend om te zien.” En de economen? “Ze spreken met veel gezag elkaar al decennia tegen, zijn politiek verankerd en volgen verschillende ideologieën. Maar ze delen allemaal de denkfout dat de mens een ‘homo economicus’ is. Zeg maar dat de mens alleen een nutsverhoging zoekend individu is, die in al zijn handelen rationeel en calculerend zou zijn. De mens is fundamenteel sociaal en gericht op erkenning, zoekt naar zingeving, wil betekenisvol zijn. Mijn redenering: het is gestart met een hypotheekcrisis, dat werd een bankencrisis en toen een landencrisis en dat is allemaal tezamen een systeemcrisis. Het eenzijdige aandeelhouderskapitalisme zoals we dat nu kennen is volgens mij een onrechtvaardig systeem dat niet duurzaam is vanwege ecologische begrenzingen en morele rechtvaardigheid. Het is dus eigenlijk een morele crisis. Hoe gaan we ‘vreedzaam samenleven en vruchtbaar samenwerken’?” Zijn er krachten achter de schermen? “Er zijn enorme krachten achter de schermen actief die de economische ordening proberen te houden zoals het nu is. Obama, hoe ik hem ook respecteer, heeft geleund op adviseurs die het huidige systeem gecreëerd hebben bij gebrek aan voldoende kennis van de economie en van de financiële wereld. Hij heeft een gouden kans gemist om de banken te hervormen. Na de crisis in 2008 was er één historisch moment toen hij tegen de als een rietje trillende bankiers zei: ‘Heren, de regering staat tussen u en het volk, dat gewapend is met hooivorken. U heeft ons nodig’. Maar er is uiteindelijk niet hervormd en de banken werden gesteund. Er zijn meer regels en er is meer toezicht gekomen maar de angel is niet uit het systeem gehaald. We zien nog steeds risicovol investment banking en dat giftige, ondoorzichtige financiële producten blijven bestaan.” Dit is allemaal ‘macro’. Wat zegt u nu tegen managers die verantwoordelijk zijn voor hun organisatie? “Waar het moreel gezien op neerkomt is dat je als manager op je sterfbed terug wilt kijken op een leven waarin je bijgedragen hebt aan ‘het goede’. Voor een manager betekent dit dat hij moet balanceren tussen het succesvol maken van het bedrijf in de economische omstandigheden en het bijdragen aan een klimaat van respectvol omgaan met elkaar. Een organisatie is een werk-gemeenschap. Het gaat om beide dimensies. Managers zijn ambitieus, willen hun stempel drukken en steken hun nek uit. Maar de essentie is dat ze dienstbaar blijven aan het systeem. Zij zijn er voor de organisatie, de organisatie is er niet voor hun egobevrediging. Ik ken
veel managers. Het zijn geen slechte mensen. Maar ze functioneren in een economisch systeem waarin ook een eenzijdige logica wordt gevolgd. Als je daar buiten stapt dan ben je meteen een outcast. Iedereen haalt een groot deel van zijn zelfrespect en zelfvertrouwen uit het circuit waarin hij zit. Het vergt veel durf om tegen de stroom in te zwemmen. Erich Fromm waarschuwde voor inkapseling in de productie/consumptiespiraal. We hebben nu een samenleving waarin in toenemende mate je waarde afgemeten wordt aan jouw consumptiepatroon: je bent wat je hebt.” Het is toch mooi als mensen hun waarde vermeerderen? “Enige nuancering is noodzakelijk. Het is iets wat je in de therapiewereld veel ziet. Daar zeggen ze: be the master of your own destiny. Wat is je passie? Je missie? En als je er echt in gelooft dan lukt het. Maar bekijk dit nu eens sociologisch. Er is naast dit bejubelen van persoonlijke autonomie tegelijkertijd een geweldige disciplinering. Het idee dat iedereen alles kan bereiken als hij zich maar inzet is onderdeel van het kapitalisme. Maar voor het leeuwendeel is het gewoon niet waar. Door allerlei oorzaken kunnen veel mensen, ondanks hun passie, niet daar komen waar ze willen. En als je een rotbaan hebt en het lukt niet, dan gaan mensen zichzelf als oorzaak van hun falen zien. Logisch dat depressie zo veel voorkomt.” Meer samenwerken, minder individualisme? “In managementland wordt de kracht van het individu altijd overschat. De CEO, de grote sterke man, de inspirerende leider, daar kijken we naar op. Men onderschat de context. Je kunt als leider wel roepen, maar als niemand ernaar luistert...” Hoe kunnen we van het doorgeslagen individualisme weer terug naar ons boerenverstand? “In een organisatie heeft iedereen aparte verantwoordelijkheden. Wees authentiek en helder in je rol. Vervolgens kunnen we in redelijkheid met elkaar communiceren. Ik neem verschil als startmateriaal en dan is organiseren het bij elkaar brengen van verschil ten behoeve van gemeenschappelijk handelen. Overleg, maar in tijd begrensd omdat er gehandeld móet worden. Het gaat dus niet om consensus. Het gaat om handelen op de Plek der Moeite. Die noemen wij in ons boek zo omdat het moeilijk is en tegelijkertijd de moeite. Het hele proces vergt weer een behoorlijk niveau van emotionele volwassenheid.” Emotionele volwassenheid? “Het vraagt emotionele rijpheid om te kiezen in het doorlopende proces van ik naar wij: relationele autonomie in plaats van volledige autonomie.”
7
de prikkel
André Wierdsma is 15 september spreker op de NTI NLP Gilde-dag
Professor André Wierdsma bruist niet alleen als een waterval, zo spreekt hij ook. En wie goed luistert wordt rijk beloond. In korte tijd kun je diepe inzichten krijgen in hoe de broze economische pijlers afbrokkelen en waarom het huidige financiële systeem onhoudbaar is. “Wij moeten ons boerenverstand blijven gebruiken, elkaar weer willen vertrouwen. We moeten voorkomen dat we dingen gaan kopen die we eigenlijk niet kunnen betalen. Want dan zit je in de productie/consumptie spiraal vast. En op organisatieniveau moet de leiding van een bedrijf zichzelf uitdagen om samen met de werknemers heldere afspraken te maken over de rolverdeling binnen organisaties. Ga de dialoog aan. Mensen zijn sociale wezens, zoeken erkenning en zijn meestentijds geneigd naar het goede.”
Kijkje in de keuken van NTI NLP Dagelijks verzorgt het team van de facilitaire dienst met veel plezier alles rondom eten, drinken en verblijf voor de cursisten. Huisfotograaf Frans Jong heeft drie van hen tijdens de voorbereidingen van de lunch op de gevoelige plaat weten vast te leggen. (v.l.n.r.) Margreet Metzelaar, Maaike de Boer en Sandra van Duin.
Marian de Ruijter en Aaltsje Wester
Passie
Oplossingsgericht Werken vernieuwd In het najaar gaat NTI NLP van start met een vernieuwde opzet rondom de trainingen Oplossingsgericht Werken. Wil je alleen een korte training volgen, dan kan dit twee maal per jaar bij de 2-daagse basistraining Oplossingsgerichte Gespreksvoering van Arnoud Huibers (van Solutions Centre). Nieuw is de uitgebreide achtdaagse training (vier maal twee dagen) die van start gaat op 17 september. De trainers zijn Aaltsje Wester en Marian de Ruijter. De laatste training OGW Vervolg is 20/21 september. Oplossingsgericht Coachen in het Onderwijs blijft gewoon bestaan. Mocht je vragen hebben over het hoe en wat rondom de overgangsfase, neem dan contact op met Klantsupport. We zijn er op voorbereid. Hieronder meer informatie over OGW en de nieuwe training.
NTI NLP-dag op zondag 18 november in
Stadsschouwburg Velsen NTI NLP-dag
De NTI NLP-dag, met als thema Passie, is dit najaar op zondag 18 november in de Stadsschouwburg van Velsen. Het belooft wederom een sfeervolle happening te worden. Traditioneel is het ook een dag voor oude vertrouwde èn nieuwe ontmoetingen. Kortom: zet deze datum alvast in je agenda. Vanaf half een ben je welkom. Einde van de dag rond 17.30 uur. Kaarten zijn via de website te koop voor E 30,- p.p. Wie voor 18 oktober bestelt krijgt twee kaarten voor de prijs van één.
Bestaat er een manier voor coaches, leidinggevenden en medewerkers om verandering tot stand te brengen op een snelle en prettige manier? Is er een manier die tegelijk respectvol en resultaatgericht is? Ja, die manier is er: Oplossingsgericht Werken. Het is leuk, licht, luchtig en... nog niet altijd even gemakkelijk om te doen. Deze benadering gaat ervan uit dat het niet absoluut nodig is om de oorzaak van de problematiek te achterhalen voordat je gaat werken aan de oplossing. De kracht ligt er juist in om je focus te verplaatsen van het probleem naar de oplossing of naar het versterken van jezelf. Door middel van het zetten van kleine stappen, door vaker te doen wat positief voor je werkt, versterk je de innerlijke kracht.
Na haar opleiding Bedrijfskunde voelde ze de drang om de wereld in te trekken. “Ik voelde een bron van kracht en licht in mij, maar het maakte mij ongelukkig dat ik nog niet helemaal kon stralen.” Toen ze zesentwintig was ging ze naar Australië, en vrijwel direct daarop naar Guatemala. Ze verbleef bij de Maya’s, leerde daar Spaans, deed vrijwilligerswerk op school met straatkinderen en belandde door haar liefde voor yoga in een spiritueel centrum. Daar volgde ze Curso de la Luna, van volle maan tot volle maan. Vier weken lang bezig in vier dimensies: fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel.
Ben jij manager, begeleider, hulpverlener of coach die werkt met cliënten, teams, teamleden of kinderen en wil jij de krachtige werking van Oplossingsgericht Werken ervaren? Of ben jij gewoon geïnteresseerd in deze methode van werken? Dan is deze training zeker de moeite waard! Speciale voorkennis is niet nodig. Naast theorie wordt er uiteraard veel praktisch geoefend. Hierbij zal steeds de terugkoppeling naar de praktijk plaatsvinden. Ook besteden we aandacht aan oplossingsgerichte interventies bij diverse interacties en in diverse contexten.
cursist aan het woord
Anita Tamming
Hoe Anita’s visie vorm kreeg COLOFON De Prikkel is een uitgave van NTI NLP en verschijnt twee keer per jaar.
Nederlands Trainingsinstituut voor Neuro-Linguïstisch Programmeren
hoofdredacteur Johan Bos, tiu.nl redactie Dorien Groot & Johan Bos cursist-interviews Dorien Groot
NTI NLP Oosterzijweg 8 1906 AX Limmen tel 072 - 505 35 01 fax 072 - 505 22 94 e-mail
[email protected] website www.ntinlp.nl
ontwerp en opmaak Josta Bischoff Tulleken productie tiu.nl fotografie B4.nl (tenzij anders vermeld) illustratie Tom Janssen
de prikkel
druk Finesse Druk BV
8
oplage 22.000 exemplaren Deze krant is gedrukt op 100% recycled papier. Twitter NTINLP Facebook http://www.facebook.com/ NTINLP
“Mijn wens is dat mensen zich vanuit het vertrekpunt van innerlijke waardering, acceptatie en eigen liefde verbinden met de wereld. Dat is het hogere doel van mijn missie. Ik ben echt van de twee kanten, namelijk aards en spiritueel. Mijn motto is: twee delen in verbinding.” Inmiddels heeft Anita Tamming (1971) de vorm gevonden om haar missie in de praktijk te brengen. Als coach heeft ze een multidimensionale benadering ontwikkeld. Hierin wordt aandacht geschonken aan de fysieke, mentale, emotionele en spirituele facetten van de mens. Dit is het resultaat van zowel een innerlijke reis als een zoektocht over de wereld. “Ik ging als kind al mijn eigen weg. Veertien jaar geleden, in Guatemala, openbaarde zich aan mij wat ik te doen heb in het leven.” Naast freelance opleider bij SchoolvoorCoaching heeft Anita twee bedrijven. Met AHAU Coaching & Training draagt ze bij aan een zinvolle en duurzame verbinding tussen mensen en organisaties. AHAU, een Maya-teken, betekent ‘vereniging’ en ‘gele zon’. In haar Yogacentrum Innerwork in Haarlem verbindt ze lichaam en geest met elkaar. In 2008 deed ze de NLP Practitioner, gevolgd door de Master en Systemisch Werken. Als mede-organisator en trainer/coach van de Female Leadership Journey in India begeleidde ze in januari 2012 vrouwelijke leiding gevenden tijdens ‘De kracht van de ontmoeting’. Naast oefeningen rondom waarden, identiteit en missie verzorgde ze de onderdelen yoga en meditatie. Anita is in het Drentse dorp Beilen geboren. “Ik ben opgevoed door een echte Drentse vader, wat mijn aardse nuchterheid verklaart. En mijn moeder gaf mij al op jonge leeftijd het vertrouwen dat alles een verwerkingstijd nodig heeft en dat bezorgde gedachten je uit je kracht halen. Wat zich aandient in het nu, daar heb je mee te dealen.”
“Er gebeurde daar van alles. De eerste twee weken was ik alleen maar bezig met loslaten, dat was heftig, zowel fysiek als emotioneel. De laatste weken ging ik stralen en maakte ik contact met mijn authentieke ik. Een bijzondere ervaring had ik tijdens een meditatie. Van mijn dierbaren kreeg ik de boodschap ‘je bent goed zoals je bent, je hoeft niets te veranderen’. Eerst verwarde me dit, daarna volgde blijdschap. Ik hoefde niet te voldoen aan de verwachtingen van anderen, en mocht dus voor mezelf leven!” Een bedeltje aan haar ketting is een anker voor deze ervaring. “Soms zei mijn nuchtere ik ‘waar gaat dit allemaal over?’ en mijn andere kant zei ‘ja, dit heb ik te doen’. Ach, zo blijven mijn delen in verbinding.” Na een jaar door Centraal- en Zuid-Amerika gereisd te hebben volgden een yoga- en Mindfulnessopleiding, deed ze chakra-psychologie en werkte bij de KPN. Uiteindelijk ging ze een coach-opleiding doen. “De mens in de context organisaties, daar heb ik iets mee. Ik vind het heerlijk om resultaatgericht en zinvol bezig te zijn. Samen met mensen te ontdekken dat ze zoveel meer zijn dan alleen hun gedachten en gedrag. We ondernemen vaak meteen actie om dingen te veranderen en gedragen ons zoals aangeleerd. Op dat moment missen we de kans om alle mogelijkheden te zien, ook als de situatie ongewenst is. In Guatemala heb ik geleerd eerst stil te zijn, even niets te doen en mijn gedachten, gevoelens en lichaamssensaties waar te nemen zodat er ruimte ontstaat tussen de situatie en de actie. Daardoor heb ik ervaren dat er meer mogelijkheden, kansen en keuzes zijn dan ik in eerste instantie had gedacht.” Nadat ze een coach-opleiding had gedaan ging ze op onderzoek uit naar wat een professionele coach nog meer aan opleidingen had gedaan. NLP hoorde daar zeker bij en zo startte ze in 2008 met haar eerste opleiding bij NTI NLP. Op missie- en identiteitsniveau wist Anita allang dat yoga en coaching over hetzelfde gingen. “Ik moest alleen op het niveau van gedrag en omgeving nog een vorm vinden. Door de leiderschapstraining in India werd Anita bevestigd dat haar werkwijze en multidimensio nale aanpak een duurzame verandering creëren. Ze is van plan haar gedachtengoed in een boek te beschrijven. www.ahau.nl / www.yogacentrum-innerwork.nl
