DE PRAKTIJK VAN VEREFFENINGEN

DE PRAKTIJK VAN VEREFFENINGEN PRAKTISCHE PROBLEMEN EN ONZEKERHEDEN GUY PARMENTIER & PATRICK HUYBRECHTS de spreker kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onvolkomenheden in deze uiteenzetting

1

ONZE COÖRDINATEN PARMENTIER GUY – MGI BVBA Valkenlaan 31 – 2900 Schoten Tel: 03/685.40.07 Mail: [email protected] Guy Parmentier Bedrijfsrevisor Executive professor ‐ University of Antwerp Management  School 2008 (Real Estate Accounting) Professor ‐ Karel De Grote Hogeschool Antwerp (Audit/Valuation) Docent postgraduaat Antwerp ‐ Accountancy Guest professor ‐ University Maastricht (Valuation) Guest professor – University of Linz (Austria) Author of the book – Business Valuation ( Intersentia)

Patrick Huybrechts Accountant Docent postgraduaat Antwerp ‐ Accountancy

2

INHOUD Deel I : Vennootschapsrechtelijk – Ontbinding en vereffening in één akte – Soorten ontbinding – Procedure – Aansprakelijkheden – … Deel II : Fiscaal – Belastbaarheid van meerwaarden – Liquidatiebonus – Deficitaire vereffening – BTW‐herziening – …

3

INHOUD Deel III

:

Boekhoudkundig

Deel IV

:

Vaak voorkomende fouten/problemen

Deel V

:

Stappenplan

Bijlagen

4

BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Wetboek Vennootschapsrecht art. 181 – 196 WIB92 art. 208 – 209 CBN‐advies 2011/8 CBN‐advies 2010/22 Omzenbrief IAB‐IBR‐Notariaat FAQ Liquidatieboni Artikel studiedienst IAB i.v.m. misbruik bij vereffeningen Advies ICCI ivm ontbinding van een bouwvennootschap Omzendbrief Onkelinkx

5

DEEL 1: VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ‐ DE ‘TURBO‐LIQUIDATIE’

6

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE Context : • Verleden : ontbinding en vereffening in één akte was niet wettelijk geregeld, maar  werd aanvaard in de rechtsleer en de rechtspraak • Wet van 2 juni 2006 tot wijziging van het Wetboek van Vennootschappen  (versterkte rechterlijke controle ter bescherming van de schuldeisers, o.a. m.b.t.  tussentijdse rapportering, plan van verdeling, enz.) • 14 november 2006 : Omzendbrief Minister L. Onkelinkx : verduidelijking omtrent de  wet, en bevestiging dat ontbinding en sluiting in één akte nog mogelijk is, als  tegemoetkoming aan de soms zware administratieve handelingen door de Wet van  2 juni 2006 • Wet van 7 mei 2012 : voorwaarden voor vereffening en sluiting in één akte wordt  wettelijk geregeld => creatie art. 184 § 5 • 12 december 2012 : Parlementaire Vraag L.Van Biesen aan Minister A. Turtelboom i.v.m. praktische voorwaarden vereffening en sluiting in één akte 

7

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE •

Principe: één notariële akte die de vereffening en sluiting van de vereffening  vervat

•

Wet van 7 mei 2012 (art. 184 §5 W. Venn.) :  oorspronkelijke wettekst “§ 5. Onverminderd artikel 181, zijn een ontbinding en vereffening in één akte  slechts mogelijk mits naleving van de volgende voorwaarden : 1° er is geen vereffenaar aangeduid; 2° er zijn geen passiva luidens de staat van activa en passiva als bedoeld in artikel  181; 3° alle aandeelhouders of vennoten zijn op de algemene vergadering aanwezig of  geldig vertegenwoordigd en besluiten met eenparigheid van stemmen. De terugname van het resterend actief gebeurt door de vennoten zelf.”

8

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE MAAR : recente wetswijziging : Art. 108 van de wet van 25 april 2014 houdende diverse bepalingen betreffende  Justitie (BS 14 mei 2014), wijzigt de formulering van de 2de voorwaarde als volgt : “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die  te voldoen werden geconsigneerd”. Voor de beroepsbeoefenaar : “ Indien een verslag moet worden opgemaakt door een commissaris, een  bedrijfsrevisor of een externe accountant overeenkomstig artikel 181, § 1, derde lid,  maakt dit verslag melding van de terugbetaling of consignatie van de schulden in zijn  conclusies.”

9

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE De voorwaarden om een vereffening in één akte te kunnen doorvoeren zijn dus de  volgende : 1° Er is geen vereffenaar aangeduid; 2° alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die  te voldoen werden geconsigneerd; 3° Alle aandeelhouders of vennoten zijn vertegenwoordigd en besluiten met  éénparigheid van stemmen De terugname van het resterend actief gebeurt door de vennoten zelf. M.a.w. :  i.v.m. schulden : ‐ Alle schulden moeten terugbetaald zijn ‐ Indien er schulden zijn (vb. aan derden), moeten de nodige gelden hiervoor  geconsigneerd zijn

10

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : wie zijn derden ? • Uit de voorbereidende werken (Cfr. de Memorie van Toelichting bij de Wet van 25 april 2014, Parl.St., Doc 53 / 3149/001, p. 92 ) blijkt duidelijk dat schulden jegens aandeelhouders/vennoten geen probleem vormen.   Achterliggende reden : vermits alle aandeelhouders/vennoten unaniem akkoord  moeten gaan (art. 184 §5 3° W.Venn.), wordt geacht dat zij perfect op de hoogte  moeten zijn van de situatie

11

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : wie zijn derden ? • worden dus wel geviseerd : – R/C Zaakvoeder/Bestuurder, indien dit geen aandeelhouder is – Leveranciers – Financiële instellingen – Belastingen, RSZ, BTW, … – Boekhouder, accountant, bedrijfsrevisor, notaris – enz.

12

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : terugbetaald of geconsigneerd ? • op welk tijdstip ? • de schulden mogen bestaan op het tijdstip van de datum van de staat van activa en  passiva • maar ze moeten betaald of geconsigneerd zijn voor de datum van de notariële  ontbindingsakte •En van deze terugbetaling dient de deskundige (extern accountant / bedrijfsrevisor) in  de conclusies van zijn deskundigenverslag over de staat van actief en passief melding  te maken (zie later).

13

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : terugbetaald of geconsigneerd ? • Hoe werkt de consignatie : • Deze consignatie dient zonder twijfel te gebeuren bij de Deposito‐ en Consignatiekas,  met uitsluiting van elk ander organisme • procedure : zie www.depositokas.be :

14

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : terugbetaald of geconsigneerd ? •Het bedrag van de verschuldigde belasting storten op het rekeningnummer BE58 6792  0040 9979 ‐ PCHQBEBB van Deposito‐ en Consignatiekas (DCK) ‐ Kunstlaan 30 te 1040  Brussel met vermelding van " REK 10 en de naam van de vereffende vennnootschap. •Een brief sturen waarin de storting wordt aangekondigd met vermelding het bedrag en de  naam en het adres van de vennootschap via gewone briefwisseling of per mail  ([email protected] of [email protected] •Een bewaargevingsbewijs wordt naar de deponent verstuurd. •Wanneer de deponent in het bezit is van het aanslagbiljet dient hij dit over te maken aan  de DCK. •De DCK betaalt het verschuldigd bedrag aan het betreffende ontvangkantoor.  •Indien het bedrag hoger is dan het verschuldigd bedrag, wordt het verschil aan de persoon  of vennootschap teruggestort. Indien het bedrag ontoereikend is wordt de deponent verzocht het verschil op onze rekening bij te storten zodat de totale schuld aan het  ontvangkantoor kan betaald worden.

15

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE “alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd;” Praktijk : terugbetaald of geconsigneerd ? Hoewel de tekst het enkel heeft over belastingschulden, werd door de Deposito‐ en Consignatiekas bevestigd dat dit hetzelfde is voor alle schulden aan derden die in dit  kader worden geconsigneerd (zie Omzendbrief IBR‐IAB‐Notariaat).

16

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE Praktische vragen :  • Boekjaar 31/12/2013 : belastingschuld is nog niet ingekohierd :  – Voorafbetaling doorvoeren ?  Bemerking : Dienst Voora etalingen ≠ Ontvangkantoor  … – Geraamd bedrag belastingschuld betalen ?  Is Administratie voorzien  op een betaling op voorhand ? – Geraamd bedrag belastingschuld consigneren ?  Dit is de meest aangewezen optie

17

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE Praktische vragen : Bouwsector • Probleemstelling bij de bouwsector wegens 10 jarige aansprakelijkheid • Principe: (onder)aannemers en architecten blijven 10 jaar na oplevering  aansprakelijk voor zware gebreken (art. 1792 B.W.) = openbare orde • Indien vennootschap in vereffening: vordering instellen bij de vereffenaar die  gedurende 5 jaar na sluiting aansprakelijk blijft. • Principe ééndagsprocedure: geen vereffenaar aldus geen aanspreekpunt  aangaande eventuele schadeclaims.

Bron: ICCI “Ontbinding van een bouwvennootschap”, 17 januari 2013

18

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE Praktische vragen : Bouwsector • Geen garantie tot uitsluitsel toekomstige schulden. Men kan immers niet  voorspellen dat een claim gevestigd zal worden na oplevering werf. • Gevolg: voorwaarde art 184 §5 2° is niet voldaan. Biedt een verzekering ter dekking van dergelijke schadeclaims oplossing? • Dergelijke verzekering houdt het bestaan van schulden niet tegen

Bron: ICCI “Ontbinding van een bouwvennootschap”, 17 januari 2013

19

DEEL 1: VEREFFENING EN SLUITING IN ÉÉN AKTE Praktische vragen : Bouwsector • Melding maken in het revisoraal verslag van de mogelijke schuld. • Rechtbank van Koophandel inlichten over het bestaan van een mogelijke schuld  die vermoedelijk niet zal instemmen met de ééndagprocedure omwille van het  materieel risico. • Gevolg: verslag wordt teruggestuurd en er moet een nieuwe staat met revisoraal verslag opgemaakt worden wat leidt tot verdubbeling kosten. Conclusie:  • Eéndagsprocedure in een bouwsector af te raden omwille van de tienjarige  aansprakelijkheid!

Bron: ICCI “Ontbinding van een bouwvennootschap”, 17 januari 2013

20

DEEL 1 : TOEBEDELING Let op met toebedeling aan de aandeelhouders : Art. 184 §5 W.Venn. : “Onverminderd art. 181 zijn een ontbinding en vereffening in één akte slechts mogelijk mits naleving van  de volgende voorwaarden : 1° Er is geen vereffenaar aangeduid; 2° alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden  geconsigneerd; 3° Alle aandeelhouders of vennoten zijn vertegenwoordigd en besluiten met éénparigheid van stemmen De terugname van het resterend actief gebeurt door de vennoten zelf.”

“De terugname van het resterend actief gebeurt door de vennoten zelf.” De laatste paragraaf impliceert dat er geen passiva kunnen worden teruggenomen

21

DEEL 1 : TOEBEDELING Standaardsituatie: Vennootschap met één aandeelhouder Activa : de woning Passiva :  lening tegenover de bank Praktijk : de vennootschap wordt ontbonden en vereffend  en de “resterende activa”  (maar ook passiva) worden overgenomen door de enigste aandeelhouder Dit lijkt echter niet mogelijk op basis van art. 184 W.Venn. Standpunt griffie RvK Antwerpen (2 juni 2014):  “De bedoeling van een vereffening is dat de activa in geld worden omgezet en daarmee de schulden  worden  aangezuiverd. Het is niet de bedoeling dat activa en passiva worden overgeheveld naar  privé‐vermogens. De geraamde vennootschapsbelasting kan worden overgeschreven op de rekening voorafbetalingen voor  andere te verwachten schulden (liquidatiebelasting, publicatiekosten,...) mochten de sommen  worden geconsigneerd. lndien een miniem bedrag ten laste wordt genomen door de aandeelhouders, in welk geval dat voor  allen geldt, moeten zij dat allen schriftelijk bevestigen.”

22

DEEL 1 : TOEBEDELING Bijkomend probleem :  toebedeling onroerend goed Hiervoor dient OVAM‐attest aangevraagd te worden De termijn van 30/09/2014 zal dus niet meer gehaald worden voor een  vereffening en sluiting in één akte

23

DEEL 1 : MISBRUIK Vraag : Vennootschap wordt ontbonden en vereffend voor 30 september met betaling van  10% liquidatiebonus.  Gelijktijdig wordt een nieuwe vennootschap opgericht met  verderzetting van de activiteiten.   Valt een dergelijke verrichting onder de toepasssing van artikel 344, § 1 WIB 1992 of  kan ze beschouwd worden als simulatie ? Met andere woorden: kan de administratie de nieuwe fiscale antimisbruikbepaling inroepen om te beschouwen dat de nagenoeg gelijktijdige verrichtingen van  vereffening en oprichting van een vennootschap niet aan haar kunnen worden  tegengeworpen? Dit omdat ze slechts een ‘kunstmatige constructie’ zouden vormen,  die tot doel heeft de bepaling van artikel 269 WIB 1992 – die een tarief van 25 %  oplegt voor uitgekeerde dividenden – te omzeilen ?

24

DEEL 1 : MISBRUIK Vraag : Vennootschap wordt ontbonden en vereffend voor 30 september met betaling van 10%  liquidatiebonus.  Gelijktijdig wordt een nieuwe vennootschap opgericht met verderzetting van de activiteiten.   Valt een dergelijke verrichting onder de toepasssing van artikel 344, § 1 WIB 1992 of kan ze  beschouwd worden als simulatie ? Met andere woorden: kan de administratie de nieuwe fiscale antimisbruikbepaling inroepen  om te beschouwen dat de nagenoeg gelijktijdige verrichtingen van vereffening en  oprichting van een vennootschap niet aan haar kunnen worden tegengeworpen? Dit omdat  ze slechts een ‘kunstmatige constructie’ zouden vormen, die tot doel heeft de bepaling van  artikel 269 WIB 1992 – die een tarief van 25 % oplegt voor uitgekeerde dividenden – te  omzeilen ? Zie bijlage : Vereffening van een vennootschap gevolgd door oprichting van een andere  vennootschap: fiscaal misbruik? Simulatie?  30/09/2013 ‐ Pierre‐François Coppens ‐ Studiedienst  IAB

25

DEEL 1 : MISBRUIK “§ 1. Aan de administratie kan niet worden tegengeworpen, de rechtshandeling noch het geheel  van rechtshandelingen dat een zelfde verrichting tot stand brengt, wanneer de administratie door  vermoedens of andere in artikel 340 bedoelde bewijsmiddelen en aan de hand van objectieve  omstandigheden aantoont dat er sprake is van fiscaal misbruik. Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer de belastingplichtige middels de door hem gestelde  rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen één van de volgende verrichtingen tot stand  brengt: 1° een verrichting waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van een bepaling van dit Wetboek of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten buiten het toepassingsgebied van die  bepaling plaatst; of 2° een verrichting waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel voorzien door een  bepaling van dit Wetboek of de ter uitvoering daarvan genomen besluiten en de toekenning van  dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en die in wezen het  verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft. Het komt aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat de keuze voor zijn rechtshandeling of het  geheel van rechtshandelingen door andere motieven verantwoord is dan het ontwijken van  inkomstenbelastingen.” 26

DEEL 1: MISBRUIK Art. 344 WIB92 is van toepassing wanneer het toepassingsgebeid van een  bepaling uit het WIB verschilt met wat de wetgever heeft bedoeld, en dit verschil  aangewend wordt door de belastingplichtige om er een belastingvoordeel uit te  halen  Om de toepassing van de antimisbruikbepaling te ontlopen, moet bijgevolg een  ander dan fiscaal motief worden aangebracht, dat voldoende belangrijk is om de  fiscus ervan te overtuigen dat de constructie niet om die puur fiscale redenen  werd opgezet. Het is dus vereist dat een nieuwe vennootschap – die na de vereffening wordt  opgericht – aan een werkelijke behoefte voldoet. Er moeten economische,  persoonlijke of financiële redenen worden aangebracht die minstens even  belangrijk zijn als de fiscale motieven. Dat kan gebeuren door het aantonen van  een nieuw project, een ander maatschappelijk doel, de intrede van nieuwe  vennoten in de nieuwe entiteit of een nieuwe vestigingsplaats. Dit niet‐fiscale  motief voldoet aan het begrip ‘tegenbewijs’, zoals opgenomen in artikel 344, § 1  27 WIB 1992.

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Vraag  Moet de vennootschap ontbonden EN vereffend zijn voor 30 september 2014 ?  Moet  de vereffening m.a.w. gesloten zijn voor 30 september 2014 ? Oorspronkelijk twee visies :

28

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Eerste visie : Een minderheid in de rechtsleer meent dat de verdeling van het  vennootschapsvermogen slechts definitief wordt bij de sluiting van de vereffening.  Pas op dat ogenblik staat vast dat de schulden voldaan konden worden, en dat de  toegekende voorschotten dus niet teruggevraagd zullen worden. Uit die interpretatie  volgt dat de roerende voorheffing pas verschuldigd is op het ogenblik waarop de  vereffening gesloten wordt, en dat voorschotten op liquidatie dus slechts  onderworpen zijn aan een roerende voorheffing van 10 % als de sluiting van de  vereffening zich vóór 1 oktober 2014 situeert. Voorschotten die toegekend zijn vóór 1  oktober 2014, zouden volgens die stelling toch nog onderworpen zijn aan 25 % RV als  de vereffening pas op of na 1 oktober 2014 wordt afgesloten.

29

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Tweede visie : De overheersende strekking in de rechtsleer stelt daarentegen dat een voorschot op  het vereffeningssaldo krachtens de fiscale regels een definitieve uitkering vormt, en  dat zo’n voorschot de roerende voorheffing dus opeisbaar maakt. In die hypothese  zijn voorschotten vóór 1 oktober 2014 onderworpen aan een RV‐tarief van 10 %,  ongeacht het tijdstip waarop de vereffening daadwerkelijk wordt afgesloten, en dus  ook als die sluiting zich na 1 oktober 2014 voltrekt.

30

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Maar : de Minister bevestigt : Antwoord Parlementaire Vraag  22492 van Mevr. Veerle Wouters en vraag nr. 22500  van Dhr. Luc Van Biesen dd. 19/03/2014 : “Voorschotten op dividenden moeten volgens mijn administratie voor de toepassing  van de inkomstenbelasting als dividenden worden aangemerkt.  Dat heeft tot gevolg  dat de toekenning of betaalbaarstelling van dergelijke voorschotten de roerende  voorheffing verschuldigd maakt, ongeacht of die voorschotten al dan niet worden  toegekend  door een vennootschap in vereffening.  Onder voorbehoud van gevallen  waar er mogelijkerwijze sprake zou kunnen zijn van misbruik, volgt daaruit dat de  aanslagvoet van de roerende voorheffing met betrekking tot voorschotten op  liquidatieboni hetzij 10% bedraagt, hetzij  25%, al naargelang die voorschotten zijn  verleend of toegekend voor of na 1 oktober 2014.  Onder hetzelfde voorbehoud is het  ogenblik waarop de voorheffing wordt gesloten, maar ook de vereffening wordt  afgesloten, daarbij zonder belang. “ 31

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Maar : de Minister bevestigt : Mond. Vr. nr. 22492 Veerle Wouters, 19 maart 2014, Kamercommissie Financiën, ,  CrivV 53 Com 953, 9 : De minister van Financiën heeft de meerderheidsstelling nu bevestigd : voorschotten  op liquidatieboni die worden uitgekeerd vóór 1 oktober 2014, zijn onderworpen aan  het RV‐tarief van 10 %, ook als de vennootschap pas na 1 oktober 2014 wordt  vereffend … TENZIJ fiscaal misbruik

32

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Als er sprake is van fiscaal misbruik, kan de belastingplichtige geen aanspraak maken  op het tarief van 10 %. De minister verduidelijkt echter niet welke situaties als fiscaal  misbruik zouden kunnen doorgaan. Vennootschappen die daadwerkelijk worden  vereffend, en die – vanaf hun inontbindingstelling – slechts gedurende een beperkte  periode voortbestaan met de vereffening als enige finaliteit, lijken niet binnen het  toepassingsgebied van de antimisbruikbepaling te komen. Althans indien de balans  niet kunstmatig wordt gemanipuleerd (door bv. herwaarderingen door te voeren) om  ruimere voorschotten te kunnen toekennen. Ook in andere situaties kan het recht op  de 10 % voor voorschotten o.i. in het gedrang komen. Zo kunnen we o.m. denken aan  vennootschappen die – na hun ontbinding, en na de daaropvolgende toekenning van  voorschotten op het vereffeningssaldo – hun activiteiten nog gedurende een aantal  jaren (onverminderd) blijven verderzetten. In zo’n situatie kan de ontbinding – behalve als er tegenargumenten zijn ‐ immers als een kunstmatige handeling  beschouwd worden. Fiscale actualiteit nr. 12, pag. 8‐10, 27.03.2014

33

DEEL 1 : SLUITEN VOOR 30/09 ? Conclusie : De sluiting voor 30 september 2014 is niet nodig werken met trapsgewijze verdeling / werken met voorschotten deze genieten het tarief van 10%, ook al is de formele sluiting pas na 30/09/2014,  tenzij er sprake is van fiscaal misbruik

34

DEEL 1 : INTERNE LIQUIDATIE Vraag De vennootschap heeft gebruik gemaakt van art. 537 WIB92 en haar belaste reserves  geïncorporeerd mits betaling van 10% roerende voorheffing. De vennootschap wenst nu te vereffenen. Is er een aanvullende taxatie ? Moet de vennootschap 4 of 8 jaar wachten vooraleer te vereffenen ?

35

DEEL 1 : INTERNE LIQUIDATIE Art. 537 WIB92 voorziet in een aanvullende taxatie bij kapitaalvermindering : –Voor grote vennootschap : aanvullende roerende voorheffing van : •1° tijdens de eerste vier jaar volgend op de inbreng, 15 pct. •2° tijdens het vijfde en zesde jaar volgend op de inbreng, 10 pct. •3° tijdens het zevende en achtste jaar volgend op de inbreng, 5 pct. – Voor KMO‐vennootschap : aanvullende roerende voorheffing van : •1° tijdens de eerste twee jaar volgend op de inbreng, 15 pct. •2° tijdens het derde jaar volgend op de inbreng, 10 pct. •3° tijdens het vierde jaar volgend op de inbreng, 5 pct. Dit is de zogenaamde sperperiode gedurende dewelke het kapitaal niet mag  verminderd worden. Maar wat ingeval van vereffening ?

36

DEEL 1 : INTERNE LIQUIDATIE Zie FAQ – Liquidatieboni : Stel dat een vennootschap aan de overgangsmaatregel deelneemt. Zij moet de in het  kapitaal ingebrachte dividenden dan gedurende een bepaalde termijn (van al  naargelang het geval 8 of 4 jaar) in het kapitaal behouden. Wat gebeurt er dan als de  vennootschap na 30 september 2014, maar binnen de voormelde periode beslist in  vereffening te gaan. Is de voormelde sanctie dan ook van toepassing ? Dat zal niet het geval zijn, onder voorbehoud van de toepassing van de algemene anti‐ misbruikbepaling van art. 344, § 1, WIB 92. Van misbruik zal evenwel geen sprake zijn,  bv., als de liquidatie het gevolg is van het overlijden of een zware ziekte van de  zaakvoerder. Of nog, als de liquidatie plaatsvindt bij het bereiken van de  pensioengerechtigde leeftijd, terwijl een liquidatie onredelijk zou geweest zijn op het  ogenblik dat men aan de overgangsmaatregel deelnam, en men de liquidatie daarom  heeft uitgesteld tot aan het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. 37

DEEL 1 : INTERNE LIQUIDATIE De voorbeelden in de FAQ zijn uiteraard niet limitatief De FAQ verwijzen wel duidelijk naar de notie “fiscaal misbruik” Er moeten dus voldoende niet‐fiscale motieven zijn Andere voorbeelden die mogelijks in aanmerking komen :  – een brand vernielt het bedrijf – het contract met de grootste klant wordt niet verlengd – enz

38

DEEL 1 : INTERNE LIQUIDATIE Vraag De vennootschap wordt ontbonden en de vereffening wordt onmiddellijk gesloten. In 2015 komt er een belastingcontrole en er ontstaat een aanvullende belastingschuld. Mocht de procedure van art. 184 §5 toegepast worden ? Is alsnog de liquidatiebonus van 25% verschuldigd ?

39

Stel dat de ontbinding en vereffening in één akte niet mogelijk/wenselijk is, wat is dan  de “normale” procedure …

40

DEEL 1 VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ‐ Art. 181 – 196 W.Venn.

41

DEEL 1 VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ‐ SOORTEN ONTBINDING

42

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vorm van ontbinding van de vennootschap •

A. Ontbinding van rechtswege

•

B. Gerechtelijke ontbinding

•

C. Vrijwillige ontbinding

43

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : A. Ontbinding van rechtswege : – De ontbinding van rechtswege houdt in dat een bepaald feit intreedt,  waardoor zonder een beslissing van de aandeelhouders of rechtbank, de  ontbinding van de vennootschap intreedt – Voorbeelden  • Beëindiging van statutaire termijn voor vennootschappen met een  welbepaalde duur (art. 39, 1° W. Venn.) • Het overlijden van een vennoot (art. 39, 3° W.Venn.) • Het ontbreken van de pluraliteitsvereiste tijdens het bestaan

44

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : A. Ontbinding van rechtswege : – Aandachtspunten : • De vennootschap treedt onmiddellijk in vereffening • Bij niet‐benoeming van een vereffenaar worden ten aanzien van derden  als vereffenaars beschouwd (art. 185 W.Venn.) : – VOF of CommV : de vennoten‐zaakvoerders – NV, BVBA, CV : de bestuurders of zaakvoerders • Er zijn geen formaliteiten voorzien (verslagplicht bestuursorgaan,   controleverslag, enz) • Enkel een verklaring neerleggen ter griffie en publicatie in het Belgisch  Staatsblad (art. 74 W.Venn.) – Belangrijk : best afstemmen met griffie  wegens onduidelijkheid 45

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Aandachtspunten : • Het kan dus gebeuren dat een vennootschap zich in vereffening bevindt  en dat er geen vereffenaars werden benoemd, bijvoorbeeld indien de  vennootschap (misschien door de vennoten en de buitenwereld  onopgemerkt) van rechtswege werd ontbonden door het verstrijken van  de duur. De vraag rijst welke juridische gevolgen de afwezigheid van  vereffenaars met zich meebrengt, meer bepaald t.a.v. derden die met de  vennootschap handelen. • Derden kunnen volkomen rechtsgeldig vorderingen blijven instellen tegen  de vennootschap.  • Door art. 185 W. Venn. worden de derden, die handelen met een  vennootschap waarin geen vereffenaars zijn benoemd, daarenboven op  bijzondere wijze beschermd.

46

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Aandachtspunten : • Art. 185 W. Venn. bepaalt immers dat, wanneer geen vereffenaars werden  aangesteld, de vennoten‐zaakvoerders als vereffenaars worden  beschouwd. • Deze bepaling is voor derden interessant omdat zij impliceert dat de  zaakvoerder, die automatisch als vereffenaar optreedt tegenover hen ook  als vereffenaar aansprakelijk zijn. Dit kan belangrijke consequenties  hebben voor de zaakvoerders‐vereffenaars. • Ter info : art. 185 W. Venn. geeft enkel aan derden de mogelijkheid om de  bestuurders en zaakvoerders als vereffenaars te beschouwen. Dit  betekent o.m. dat bestuurders en zaakvoerders in art. 185 W. Venn. geen  rechtsgrond vinden om zichzelf als vereffenaar te bestempelen en bijv. de  vennootschap in die hoedanigheid als eiseres te vertegenwoordigen in  rechtsvorderingen. 47

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Controleverslag noodzakelijk ? • Art. 181 W. Venn. is enkel van toepassing bij een vrijwillige ontbinding =  ontbinding waartoe besloten wordt door de algemene vergadering. • Vallen aldus buiten het toepassingsgebied (1): – Ontbinding van rechtswege – Gerechtelijke ontbinding • Gevolg: geen controleverslag genoodzaakt – Ontbinding vindt automatisch plaats

Bron: ICCI vraagstelling “Vennootschap opgericht voor bepaalde duur” dd 30 september 2013 (1) E. DE BIE en M. CORYENEN, “Art. 181 W. Venn.”, Vennootschappen en verenigingen, Artikelsgewijze  commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, 2000, Antwerpen, Kluwer, p. 7‐8; H. BRAECKMANS en  R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen, Intersentia, 2012, p. 798, nr 1466

48

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Alle andere verplichtingen moeten wel worden gevolgd: • Goedkeuring van de vereffenaar(s)  • Tussentijdse verslaggevingsplicht aan de rechtbank (art. 189bis) • Goedkeuring van het verdelingsvoorstel (art. 190) • … – Let op : onduidelijke richtlijnen bij griffie

Bron: ICCI vraagstelling “Vennootschap opgericht voor bepaalde duur” dd. 30 september 2013

49

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Wetsontduiking: • Vennootschap opgericht voor onbepaalde duur  • Statutaire wijziging naar een bepaalde duur • Deze bepaalde duur verstrijkt één dag na de statutenwijziging • = wetsontduiking! (1) • Motivatie: Ontduiking aan de verslaggevingsplicht waaronder de  verplichting van een controleverslag conform art. 181 W. Venn.  • Mogelijkheid tot nietigverklaring van het ontbindingsbesluit (2) Bron: ICCI vraagstelling “Vennootschap opgericht voor bepaalde duur” dd. 30 september 2013 (1) H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek vennootschapsrecht, Antwerpen, Intersentia, 201, p. 798, nr 1466 (2) Bron: Vz. Kh. Bergen 14 juli 2000, T.R.V. 2000, 389 e.v., noot R. TAS; Meer bepaald zou het een nietigheid  van het ontbindingsbesluit wegens strijdigheid met de openbare orde betreffen

50

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Voorbeelden : Het overlijden van een vennoot (art. 39, 3° W.Venn.) : • Enkel van toepassing op vennootschappen die een intuitu personae‐ karakter vertonen : VOF en Comm.V. • De toepassing van art. 39 3° W.Venn. is verregaand : de vennootschap  wordt ook ontbonden t.o.v. de andere overlevende medevennoten • Oplossing : art. 42 W.Venn. : deze grond van ontbinding kan worden  uitgesloten door clausule in de statuten.  Statuten zijn in casu dus van  belang !

51

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Voorbeelden : Het overlijden van de Zaakvoerder in Comm.VA (art. 660  W.Venn.) : • Art. 660 W.Venn. : voor zover niet anders is bepaald, eindigt de  vennootschap door de dood van de Zaakvoerder. • Praktisch : – Oplossing voor opvolging uitwerken in de statuten – Indien geen statutaire oplossing : Voorzichter Rechtbank van  Koophandel stelt een vennoot of een ander persoon aan als  bewindvoerder – Taken van de bewindvoerder : dringende zaken van louter beheer  totdat de algemene vergadering bijeenkomt;

52

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING A. Ontbinding van rechtswege : – Voorbeelden : Pluraliteitsvereiste (vereniging van aandelen in één hand) : • Principe : van rechtswege ontbinding indien minder dan één vennoot • Reden : bij de vereniging van alle aandelen in één hand kan er geen  sprake zijn van een contract • Toepassingsgebied:  – VOF – CommV – CV  • Uitzondering :  – BVBA – NV – Comm. VA

53

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING •

A. Ontbinding van rechtswege : Vereniging van aandelen in één hand in een BVBA (art.213 W.Venn.): – kan verder blijven bestaan als E‐BVBA – maar art. 213 : gestort kapitaal moet 12.400 EUR bedragen binnen 1 jaar,  tenzij • Binnen het jaar terug een tweede aandeelhouder • Binnen het jaar ontbinding – Sanctie : hoofdelijke aansprakelijkheid voor de enige vennoot voor alle  verbintenissen vanaf het tijdstip van de éénhoofdigheid – let op : enige vennoot is een vennootschap => aansprakelijkheid

54

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING •

A. Ontbinding van rechtswege : Wordt beschouwd als zijnde een fusie door overneming gelijkgestelde verrichting (art. 676 W. Venn.)

Art. 676. Tenzij anders bij wet bepaald, wordt met fusie door overneming gelijkgesteld 1° de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van één of meer vennootschappen, zowel de  rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening overgaat op een  andere vennootschap die reeds houdster is van al hun aandelen en van de andere effecten  waaraan stemrecht in de algemene vergadering is verbonden; 2° de rechtshandeling waarbij het gehele vermogen van één of meer vennootschappen, zowel de  rechten als de verplichtingen, als gevolg van ontbinding zonder vereffening overgaat op een  andere vennootschap, wanneer al hun aandelen en de andere effecten waaraan stemrecht in de  algemene vergadering is verbonden, in handen zijn ofwel van die andere vennootschap, ofwel  van tussenpersonen van die vennootschap, ofwel van die tussenpersonen en van die  vennootschap.

55

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING •

•

A. Ontbinding van rechtswege : Opgelet indien er onroerende goederen aanwezig zijn:  – Onroerende goederen dienen verkocht te worden – Realisatiewaarde ligt bij oudere onroerende goederen hoger dan de  boekwaarde gevolg: meerwaarde die belastbaar is! Opgelet met goodwill

56

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: – De gerechtelijke ontbinding wordt uitgesproken door de Rechtbank – De Rechtbank bepaalt dan ook de vereffeningswijze en aanstelling vereffenaar  (art. 182 W.Venn.) – Er zijn geen formaliteiten voorzien (verslagplicht bestuursorgaan,   controleverslag, enz) – Enkel een verklaring neerleggen ter griffie en publicatie in het Belgisch  Staatsblad (art. 74 W.Venn.) – Rechtbank kan op vraag van elke belanghebbende de ontbinding van de  vennootschap uitspreken : • Daling netto‐actief tot onder minimum maatschappelijk kapitaal (hierna); • Niet neerlegging jaarrekening (art. 182 W.Venn.) 57

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: – Daling netto‐actief tot onder minimum maatschappelijk kapitaal :  – De “alarmbelprocedure” : 3 drempels (art. 333 en 334 BVBA) : • Netto actief < ½ van het geplaatst kapitaal : – De algemene vergadering moet samenkomen – Binnen een termijn van twee maanden – Beraadslagen over de ontbinding – Verslag Raad van Bestuur met voorstel van maatregelen – Beslissing over ontbinding met ¾ van de stemmen

58

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: • Netto actief < ¼ van het geplaatst kapitaal – Zelfde procedure, maar goedkeuring ontbinding met ¼ van de  stemmen • Netto actief < minimum gestort kapitaal => elke belanghebbende kan de  ontbinding voor de rechtbank vorderen. – Gestort kapitaal BVBA : 6.200 EUR – Gestort kapitaal NV : 61.500 EUR

59

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: – Ter info voor de beroepsbeoefenaar ingeval de “alarmbelprocedure” van  toepassing is : Wet 27 mei 2013 tot wijziging van de WCO (B.S. 22 juli 2013)  van toepassing vanaf 1 augustus 2013 : –

“De externe accountant, de externe belastingconsulent, de externe erkend boekhouder, de externe  erkend boekhouder‐fiscalist en de bedrijfsrevisor die in de uitoefening van hun opdracht gewichtige  en overeenstemmende feiten vaststellen die de continuïteit van de onderneming van de schuldenaar  in het gedrang kunnen brengen, lichten deze laatste hiervan op een omstandige wijze in, in  voorkomend geval via zijn bestuursorgaan. Indien de schuldenaar binnen een termijn van een maand  vanaf die kennisgeving niet de nodige maatregelen treft om de continuïteit van de onderneming  voor een minimumduur van twaalf maanden te waarborgen, kan de externe accountant, de externe  belastingconsulent of de bedrijfsrevisor de voorzitter van de rechtbank van koophandel daarvan  schriftelijk inlichten. In dat geval is artikel 458 van het Strafwetboek niet toepasselijk.”

60

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: – Art. 182 W.Venn. : indien 3 opeenvolgende jaren geen jaarrekening werd  neergelegd. – Vordering tot ontbinding kan worden ingesteld na termijn van 7 maanden  vanaf datum afsluiten 3e boekjaar, door iedere belanghebbende – Vennootschap kan nog regulariseren door alsnog een jaarrekening neer te  leggen voor alle voorbije jaren. – Het neerleggen van één jaarrekening is niet voldoende om een vordering tot  gerechtelijke ontbinding tegen te gaan. – Rechter dient de financiële correctheid van neergelegde jaarrekeningen niet  na te gaan (3 foutieve jaarrekeningen neerleggen dus ook voldoende om  ontbinding tegen te gaan).

61

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: Opgelet:  – Aansprakelijkheid bestuursorgaan en strafbaar indien neerlegging jaarrekening  die niet de correcte financiële toestand weergeeft. – Taak rechtbank: • Vereffeningswijze bepalen en vereffenaar(s) aanduiden • Onmiddellijke afsluiting : art. 182 : De rechtbank kan de onmiddellijke  afsluiting uitspreken

62

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : B. Gerechtelijke ontbinding: Opgelet:  – Aansprakelijkheid bestuursorgaan en strafbaar indien neerlegging jaarrekening  die niet de correcte financiële toestand weergeeft. – Taak rechtbank: • Vereffeningswijze bepalen en vereffenaar(s) aanduiden • Onmiddellijke afsluiting : art. 182 : De rechtbank kan de onmiddellijke  afsluiting uitspreken

Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” 

63

DEEL 1: SOORTEN ONTBINDING Mogelijke vormen van ontbinding van de vennootschap : C. Vrijwillige ontbinding: Zie verdere inhoud van het seminarie

64

DEEL 1: VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ‐ PROCEDURE

65

DEEL 1: STATUUT Statuut van de in vereffening gestelde vennootschap : Art. 183 W.Venn. :  een vennootschap wordt na haar ontbinding geacht voort te bestaan voor haar  vereffening Chronologie : principe bestaande vennootschap de ontbinding (bij notariële akte, …) de periode van vereffening

66

DEEL 1: STATUUT Statuut van de in vereffening gestelde vennootschap : Art. 183 W.Venn. : de vennootschap bestaat nog “voor haar vereffening” : ‐ Deze regel impliceert dat de vennootschap in vereffening geen nieuwe  activiteiten kan ontwikkelen ‐ De ontbinding maakt geen einde aan de rechtspersoonlijkheid : tot de sluiting  van de vereffening blijft de vennootschap de eigenaar van de goederen die  haar actief vormen.  Slechts door de sluiting van de vereffening gaan de  goederen die het netto‐actief vormen over naar de vennoten Art. 183 W.Venn. :  – Iedere wijziging van de naam van een vennootschap in vereffening (dus NA de  ontbinding) is verboden – Verplaatsing van de zetel : enkel na homologatie van de rechtbank Een vennootschap in vereffening kan nog altijd failliet verklaard worden In voorkomend geval blijft het mandaat van de commissaris bestaan 67

DEEL 1: PROCEDURE Stappenplan van toepassing bij de vrijwillige ontbinding en vereffening : (Ter info : achteraan in de syllabus zit een uitgebreid stappenplan) Let op onderscheid vennootschapsvorm. De procedure van art. 181 W.Venn. (staat van  activa en passiva, verslag bestuursorgaan en  controleverslag) is van toepassing bij : • CVBA • Comm.VA • BVBA • NV Dus niet bij VOF, Comm.V en CVOA

68

DEEL 1: PROCEDURE Stappenplan van toepassing bij de vrijwillige ontbinding en vereffening : Stap 1: Initiatief van het bestuursorgaan  • Art. 181 W.Venn.  • Enkel voor CVBA, Comm.VA, BVBA en NV • Voorstel tot ontbinding gericht aan de Algemene Vergadering • Opmaak van een staat van activa en passiva (let op termijn 3 maanden in functie  van datum akte notaris) • De staat van activa en passiva moet toegevoegd worden aan het verslag van het  bestuursorgaan (“Bij dat verslag wordt een staat van activa en passiva gevoegd …”) • De staat van activa en passiva moet opgemaakt worden in discontinuïteit, ingeval   de vennootschap besluit haar activiteit te beëindigen (art. 181, met verwijzing  naar art. 92 W.Venn. – zie verder deel boekhouding)

69

DEEL 1: PROCEDURE Stappenplan van toepassing bij de vrijwillige ontbinding en vereffening : Stap 1: Initiatief van het bestuursorgaan  • Voorstel tot aanstelling van een vereffenaar • Mogelijke redenen voor het voorstel tot ontbinding : – Pensioenleeftijd – Slechte economische vooruitzichten – Discussie tussen de aandeelhouders – Geen opvolging – enz

70

DEEL 1: PROCEDURE Stappenplan van toepassing bij de vrijwillige ontbinding en vereffening : Stap 1: Initiatief van het bestuursorgaan  • Voorstel tot aanstelling van een vereffenaar • Mogelijke redenen voor het voorstel tot ontbinding : – Pensioenleeftijd – Slechte economische vooruitzichten – Discussie tussen de aandeelhouders – Geen opvolging – enz

71

DEEL 1: PROCEDURE Stappenplan van toepassing bij de vrijwillige ontbinding en vereffening : Stap 2: De staat van activa en passiva • Deze staat moet bij het voorstel tot ontbinding gevoegd worden • Deze staat mag niet ouder zijn dan drie maanden op de datum van de notariële  akte : – Staat van activa en passiva op 31 /12/2013 => akte moet uiterlijk 31/03/2014  verleden worden – Staat van activa en passiva op 30 /04/2014 => akte moet uiterlijk 31/07/2014  verleden worden •

Het bestuursorgaan moet bij de opmaak van de staat van activa en passiva uitgaan  van de veronderstelling van discontinuïteit en bijgevolg de waarderingsregels  aanpassen (art. 28  KB/W.Venn.) : zie verder 72

DEEL 1: PROCEDURE Stap 3: Controleverslag • Art. 181 W.Venn. • Opgemaakt door : – De commissaris (indien aanwezig) – Bedrijfsrevisor of externe accountant • Bestuursorgaan stelt bedrijfsrevisor of externe accountant aan.  Ingeval er een  commissaris aanwezig is, werd deze voordien al aangesteld door de algemene  vergadering • Doel : verslag uitbrengen  – over de staat van activa en passiva – En in het bijzonder melden of in de staat van activa en passiva de toestand van  de vennootschap op volledige, getrouwe en juiste wijze is weergegeven – Dus belangrijke informatieplicht naar de aandeelhouders en de vereffenaar

73

DEEL 1: PROCEDURE Stap 4: Buitengewone algemene vergadering  • Uitnodiging tot de algemene vergadering minstens 15 dagen voor de algemene  vergadering (belangrijk i.g.v. discussie tussen aandeelhouders !) • De aandeelhouders moeten een copij ontvangen van  – het voorstel tot ontbinding, – de staat van activa en passiva, – en het verslag van de bedrijfsrevisor • Beslissing tot ontbinding d.m.v. notariële akte • Stemming over de ontbinding en aanstelling vereffenaar – 1/2e kapitaal aanwezig – 3/4e meerderheid stemmen – Tenzij strengere statutaire bepalingen

74

DEEL 1: PROCEDURE Stap 4: Buitengewone algemene vergadering  • Andere agendapunten : – Ontslag van het bestuursorgaan – Benoeming van de vereffenaar (onder opschortende voorwaarde van  homologatie door de rechtbank) – Eventueel : benoeming van een vervangende vereffenaar – Eventueel : vergoeding van de vereffenaar • •

Ter info :  Het kan soms nuttig zijn om voor de buitengewone algemene vergadering met de  beslissing tot ontbinding over te gaan tot : – Verplaatsing van de zetel (bijvoorbeeld naar het adres van de vereffenaar) – Wijziging van de naam (verboden na ontbinding !)

75

DEEL 1: PROCEDURE Stap 5: Verzoekschrift vereffenaar (art. 184 W. Venn.) • Na beslissing tot ontbinding • Benoeming van de vereffenaar door de algemene vergadering – Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid : BVBA, CVBA, NV en  Comm.VA : aanstelling vereffenaar bij gewone meerderheid – Vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid : Comm. V en VOF:  aanstelling vereffenaar door ½ vennoten die 3/4e kapitaal vertegenwoordigen  (art. 184 W.Venn.) – Indien geen vereffenaar aangesteld wordt (vb. bij ontbinding en vereffening in  één akte) wordt het bestuursorgaan als vereffenaar van rechtswege  beschouwd. • Ondertekening van het verzoekschrift door bevoegd orgaan: de vereffenaar,  advocaat, notaris of een bestuurder/zaakvoerder. Niet door een  revisor/accountant (Praktijk : let op met briefpapier of briefomslag !)

76

DEEL 1: PROCEDURE Stap 5: Verzoekschrift vereffenaar (art. 184 W. Venn.) • Eenzijdig verzoekschrift bevattende in duplicaat: – Het rolrecht t.b.v. 60,00 EUR tenzij via overschrijving – Verslag bestuursorgaan van de CVBA, Comm. VA, BVBA, EV, SCE en NV  (overeenkomstig art. 181 W. Venn.) – Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maand (art. 181 §1 W. Venn.) – Kopij van het controleverslag van de commissaris, bedrijfsrevisor, externe  accountant IBR “Stukken bij het verzoek tot bevestiging van de vereffenaar te voegen – art. 184 §2 W. Venn.”) uitspraak  Nederlandstalige Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel uitspraak dd 3 mei 2013

77

DEEL 1: PROCEDURE Stap 5: Verzoekschrift vereffenaar (art. 184 W. Venn.) • Eenzijdig verzoekschrift bevattende in duplicaat: – Kopij ondertekende notariële akte (dient nog niet geregistreerd te zijn) • Uitzondering: – Bij VOF, Comm. V en CVOA: kopie van het verslag van de vergadering  van de vennoten ter beslissing van de ontbinding en aanstelling van  de vereffenaar – Bij VOF en Comm. V.: bewijs dat de beslissing genomen werd bij min. 1/2e meerderheid, in het bezit van 3/4e vermogen

IBR “Stukken bij het verzoek tot bevestiging van de vereffenaar te voegen – art. 184 §2 W. Venn.”) uitspraak  Nederlandstalige Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel uitspraak dd 3 mei 2013

78

DEEL 1: PROCEDURE Stap 5: Verzoekschrift vereffenaar (art. 184 W. Venn.) • Eenzijdig verzoekschrift bevattende in duplicaat: • Let op :  Hier bestaat geen nominatieve lijst, en de ene rechtbank zal veeleisender  zijn dan de andere. Best kan u zich informeren bij de bevoegde griffie van de  rechtbank van koophandel. – Vereffenaar is vennootschap: • Identiteitskaart vaste vertegenwoordiger, natuurlijk persoon • Afschrift van de statuten ter aansluiting van de activiteit als vereffenaar  met haar maatschappelijk doel – Vereffenaar is een natuurlijk persoon zonder Belgische nationaliteit of een  vennootschap waarvan de vaste vertegenwoordiger geen Belgische  nationaliteit draagt: • Getuigschrift van goed gedrag en zeden IBR “Stukken bij het verzoek tot bevestiging van de vereffenaar te voegen – art. 184 §2 W. Venn.”) uitspraak Nederlandstalige  Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel uitspraak dd 3 mei 2013

79

DEEL 1: PROCEDURE Stap 5: Verzoekschrift vereffenaar (art. 184 W. Venn.) • Eenzijdig verzoekschrift bevattende in duplicaat: – Verklaring op eer door de vereffenaar of de vaste vertegenwoordiger van de  vennootschap aangesteld als vereffenaar ter bevestiging dat: • Men nooit in staat van faillissement is verklaard • De voorbije 10 jaar niet heeft verzuimd om rekening en verantwoording te  doen of af te rekenen als bewaarder, voogd, bestuurder of rekenplichtige

IBR “Stukken bij het verzoek tot bevestiging van de vereffenaar te voegen – art. 184 §2 W. Venn.”) uitspraak  Nederlandstalige Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel uitspraak dd 3 mei 2013

80

DEEL 1: PROCEDURE Stap 6: Homologatie door Rechtbank van Koophandel (art. 184 §2 W. Venn.)  • Uitspraak binnen 5 werkdagen • Zo niet: benoeming wordt beschouwd als zijnde bevestigd, dan wel  gehomologeerd  • Wat indien de rechtbank niet bevestigt/homologeert? • Rechtbank arrondissement waar zetel van de vennootschap gevestigd was op  tijdstip ontbinding – Indien verplaatsing van zetel binnen de 6 maanden voor ontbinding:  rechtbank arrondissement van de zetel VOOR  verplaatsing (art. 184 §1 lid 2  W. Venn.) •

Art. 184 §2 4° W.Venn. : de rechtbank oordeelt eveneens over de handelingen  tussen de benoeming en de homologatie (zie verder)

81

DEEL 1: PROCEDURE Stap 6: Homologatie door Rechtbank van Koophandel (art. 184 §2 W. Venn.)  Bevoegdheden Rechtbank van Koophandel: (art. 184 §2 en §4 W. Venn.) ‐ Aanvragen bevestiging en homologatie aanstelling vereffenaar ‐ Vordering tot vervanging van de vereffenaar ‐ Aanvragen tot goedkeuring verdelingsplan

82

DEEL 1: PROCEDURE Stap 7: Neerlegging • Notaris legt notariële akte en afschrift goedkeuring Rechtbank van Koophandel  neer bij griffie van de Rechtbank van Koophandel en publicatie in Belgisch  Staatsblad

83

DEEL 1: PROCEDURE Stap 8: Bekendmaking Bekendmaking ontbinding en aanstelling vereffenaar aan KBO + opmaken  vereffeningsdossier (art. 195bis W. Venn.): – Vennootschapsdossier – Afschrift bijzonder verslag bestuursorgaan en controleverslag  – Uittreksels van de bekendmakingen – Lijst van homologaties/bevestigingen indien van toepassing – Kopie van alle verslagen omtrent de vereffening – Eenzijdig verzoekschrift m.b.t. de bevestiging van de benoeming vereffenaar

84

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Realisatie van activa en passiva • Is niet tijdsgebonden en kan dus meerdere jaren duren • Vereffenaar gaat over tot de realisatie van het actief en de vereffening van de  passiva (art. 190 W. Venn.)

85

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Realisatie van activa en passiva • Handelingen van de vereffenaar : • Worden omschreven in art. 186 en art. 187 W.Venn. : • Let op met onroerende goederen  •

Art. 186 W.Venn. :  Voor zover de statuten of de akte van benoeming niet anders bepalen, kunnen de  vereffenaars alle rechtsgedingen voeren, hetzij als eiser hetzij als verweerder, alle  betalingen ontvangen, opheffing van inschrijving verlenen met of zonder kwijting,  alle roerende waarden van de vennootschap te gelde maken, alle  handelspapieren endosseren, dadingen of compromissen aangaan betreffende  alle geschillen. Zij kunnen de onroerende goederen van de vennootschap  openbaar verkopen indien zij de verkoop nodig achten voor de betaling van de  schulden van de vennootschap.

86

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Realisatie van activa en passiva • Art. 187 W.Venn. :  Voor sommige handelingen heeft de vereffenaar voorafgaandelijk de  toestemming nodig van de algemene vergadering : – het bedrijf of de handel voortzetten tot de tegeldemaking – leningen aangaan voor de betaling van de schulden der vennootschap – handelspapier uitgeven – de goederen van de vennootschap hypothekeren of in pand geven – de onroerende goederen, zelfs uit de hand, verkopen – het vermogen in andere vennootschappen inbrengen.

87

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Realisatie van activa en passiva • De vereffenaar kan tijdens de vereffeningsperiode al voorschotten toekennen aan  de aandeelhouders • Voor de boekingswijze : zie verder • Ter info : op de voorschotten moet roerende voorheffing ingehouden worden  (tenzij Moeder‐Dochter) •

Let wel : de vereffenaar is persoonlijk aansprakelijk ingeval er nadien een tekort  zou zijn !

88

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Realisatie van activa en passiva • Rapportering : – Aan Rechtbank van Koophandel (zie hierna) – Aan Nationale Bank : verplichting opmaak en neerlegging jaarrekening blijft  bestaan – Aan Algemene Vergadering

89

DEEL 1: PROCEDURE Stap 9: Verslaggeving (art. 189bis W. Venn.) • Verplichting tot opstellen van een omstandige staat door vereffenaar • Motivatie van de reden waarom niet overgegaan kan worden tot de sluiting van de  vereffening • Wanneer (gewijzigd door de Wet van 19/03/2012) ? – 1e jaar: • 7e maand : verslag over de eerste 6 maanden • 13e maand: verslag over de eerste 12 maanden – Vanaf 2e jaar: jaarlijks • Neerlegging op de griffie van de Rechtbank van Koophandel (niet publiceren!) • Sanctie: – Vervanging van de vereffenaar – Geldboete vereffening (art. 196 lid 5 W. Venn.)

90

DEEL 1: PROCEDURE Akte notaris

Omstandige staat

31/03/2011

31/03/2012

Omstandige  staat  30/09/2011

Omstandige  staat 31/03/2013

91

DEEL 1: PROCEDURE ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

31/12/2012 : 31/03/2013 : 30/06/2013 : 05/07/2013 : 31/12/2013 : 31/01/2014 :  30/06/2014 : 30/07/2014 : 30/06/2015 : … … : … :  … :  … :

einde boekjaar Datum staat van activa en passiva Datum voor notariële akte ( maximaal 3 maanden) Uiterlijke datum voor homologatie vereffenaar (5 dagen) Datum 1ste omstandige staat (na 6  maanden) Uiterlijke datum neerlegging omstandige staat per 31/12/2013  Datum 2de omstandige staat (na 12 maanden) Uiterlijke datum neerlegging omstandige staat per 30/06/2014 Datum 3de omstandige staat (2de jaar) afronding vereffening : plan van verdeling goedkeuring plan van verdeling door de rechtbank sluiting van de vereffening bewaartermijn 5 jaar

92

DEEL 1: PROCEDURE Stap 10: Realisatie rekeningen • Op het ogenblik dat de vereffenaar van oordeel is dat de vereffening afgerond is :  opmaak plan van verdeling door de vereffenaar. • Inhoud is niet wettelijk gedefinieerd, maar minstens : – – – – –

• •

•

Hoe zijn de activa gerealiseerd sedert de ontbinding ? Welke schulden zijn er betaald sedert de ontbinding ? Zijn er activa en/of passiva die worden toebedeeld aan de aandeelhouders ? Wat is het eventuele vereffeningssaldo ? Liquidatiebonus

Plan van verdeling (art. 190 W. Venn.) Goedkeuring door rechtbank van Koophandel – Akkoord wordt niet gepubliceerd – Heeft geen kwijting tot gevolg Vereffeningssaldo verdelen 93

DEEL 1: PROCEDURE Stap 11: Sluiting vereffening • Indien de Rechtbank van Koophandel akkoord gaat met het plan van verdeling kan  er overgegaan worden tot de sluiting van de vereffening • Voorstel van de vereffenaar aan de Buitengewone Algemene Vergadering tot  sluiting van de vereffening • Ten minste één maand voor de algemene vergadering legt de vereffenaar de  rekeningen neer op de zetel van de vennootschap • Beslissing tot sluiting bij onderhandse akte, tenzij toebedeling van onroerende  goederen • Bewaarplicht van alle stukken gedurende 5 jaar!

94

DEEL 1: PROCEDURE Opgelet • Strafrechtelijke sancties wegens nalaten neerlegging van de tussentijdse staten  (art. 189 bis W. Venn.) • Nalaten neerlegging verdelingsplan: – Geen strafrechtelijke sanctie – Wel mogelijke aansprakelijkheid van de vereffenaar indien er schade uit voort  vloeit • Publicatie in het Belgisch Staatsblad van de sluiting

95

DEEL 1: PROCEDURE Elke belanghebbende kan de vervanging van de vereffenaar vragen indien de procedure niet wordt gevolgd

96

DEEL 1: PROCEDURE Principes i.v.m. de jaarrekening • Invereffeningsstelling (ontbinding):  – Op moment van invereffeningstelling/ontbinding dient er geen jaarrekening  opgesteld of openbaar gemaakt te worden – TENZIJ de datum van ontbinding samenvalt met de normale afsluitingsdatum  van het boekjaar. – Maar let op advies CBN 2011/8 : zie volgende bladzijde

97

DEEL 1: PROCEDURE Principes i.v.m. de jaarrekening • Commissie voor Boekhoudkundige Normen – Aangewezen om jaarrekening op te maken bij aanvang van ontbinding een  afrekening voorop te stellen van ‘normale werkingsperiode’ – Advies dat men een balans, resultatenrekening en toelichting dient op te  maken vanaf datum einde boekjaar tot de datum van het ontbindingsbesluit  via authentieke akte (invereffeningstelling). – Doel: duidelijk onderscheid maken tussen aansprakelijkheid van de  bestuurders en die van de vereffenaar. – Uitzondering: indien het bestuursorgaan en de vereffenaar dezelfde personen  betreffen (onnodige administratieve rompslomp en kosten) Bron: Nationale Bank van België Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

98

DEEL 1: PROCEDURE Principes i.v.m. de jaarrekening • Commissie voor Boekhoudkundige Normen Om het tegenstelbaar te maken aan derden: – Jaarrekening ter goedkeuring voorleggen aan de algemene vergadering; – Advies tot neerleggen ter publicatie binnen 30 dagen na datum algemene  vergadering.

Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

99

DEEL 1: PROCEDURE Principes i.v.m. de jaarrekening • Ter info :   • Het is aangewezen om een jaarrekening op te maken, maar er is toch een staat van  activa en passiva ? • Maar : – Jaarrekening is uitgebreider (toelichting !) – Bovendien is het aangewezen om deze jaarrekening ook te publiceren om  deze tegenstelbaar te maken aan derden.  Een staat van activa en passiva kan  niet bij de Nationale Bank gepubliceerd worden.

100

DEEL 1: PROCEDURE Principes i.v.m. de jaarrekening • Gedurende de vereffening:  – jaarrekening opmaken bij afsluiten van het boekjaar door vereffenaar omwille  van het continuïteitsbeginsel – Merk op : art. 193 W.Venn. : de vereffenaar moet de jaarrekening  “voorleggen” aan de algemene vergadering => de algemene vergadering moet  zich derhalve niet uitspreken over de jaarrekening en wordt enkel  geïnformeerd – Praktijk : het is niet mogelijk om een jaarrekening neer te leggen die niet is  goedgekeurd door de algemene vergadering (de jaarrekening is enkel  voorgelegd …) • Sluiting vereffening:  – Vereffenaar stelt de rekeningen op, maar er dient geen jaarrekening opgesteld  noch neergelegd te worden.

101

DEEL 1: PROCEDURE • •

Concreet : de jaarrekening met betrekking tot het laatste onvolledige boekjaar  moet niet meer neergelegd worden. Voorbeeld : – Ontbinding : 15/12/2013 – Einde boekjaar : 31/12/2013 – Sluiting vereffening  : 15/03/2014 – Jaarrekening per 31/12/2013 moet nog neergelegd worden – Jaarrekening 01/01/2014 – 15/03/2014 moet niet meer neergelegd worden

102

DEEL 1: PROCEDURE Overige aandachtspunten • Vennootschap blijft verder bestaan tot de afsluiting • Wijziging naam is verboden (art. 183 §2 W. Venn.) • Verplaatsing zetel enkel mits homologatie door Rechtbank van Koophandel (art.  183 §3 W. Venn.) • Alle documenten moeten vermelden “vennootschap in vereffening” • Het exploitatiedoel wordt vervangen door het vereffeningdoel in notariële akte • De Algemene Vergadering blijft behouden maar krijgt een ander doel (geen  goedkeuring meer van de jaarrekening en winstverdeling, wel opvolging en  beslissing over de vereffening) • Vennootschap blijft onderworpen aan boekhoudwet en gewone regels aangaande  vennootschapsbelasting

103

DEEL 1: PROCEDURE Verloop van de vereffening •

• •

De Algemene Vergadering beslist pas na afloop vereffening tot kwijting van de  vereffenaar, de jaarlijkse Algemene Vergadering tijdens procedure neemt enkel  kennis van jaarrekening (zonder deze goed te keuren). De Algemene Vergadering heeft niet langer de bevoegdheid om de jaarrekening  goed te keuren. De vereffenaar mag, indien gewenst, de datum waarop de jaarrekening 

voorgelegd werd aan de Algemene Vergadering vermelden op de  jaarrekening.

Bron: Nationale Bank van België Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

104

DEEL 1: PROCEDURE Jaarrekening bij vereffening

• •

Vereffenaars dienen jaarrekening op te stellen over geheel boekjaar, niet enkel het  gedeelte vanaf de invereffeningstelling (art. 92 W. Venn.) Jaarrekening voorleggen aan de algemene vergadering . Motiveren waarom de vereffening niet afgesloten kan worden (art. 193 W.Venn.).

•

Vermelding op jaarrekening: “in vereffening”

•

Bron: Nationale Bank van België Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

105

DEEL 1: PROCEDURE Jaarrekening bij vereffening •

•

Jaarrekening verplicht neerleggen binnen 30 dagen na datum algemene  vergadering en ten laatste 7 maanden na datum afsluiting boekjaar. (art  193 W. Venn.) Indien de vereffening in het jaar van ontbinding reeds definitief wordt  afgesloten dan moet de jaarrekening niet meer openbaar gemaakt  worden.

Bron: Nationale Bank van België Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

106

DEEL 1: PROCEDURE Plan van verdeling (art 190 W. Venn.) • Ter goedkeuring voor te leggen aan de Rechtbank van Koophandel • Rechtbank van Koophandel kan dit plan aan een controle onderwerpen. Indien  activa onvoldoende is om de schulden te dekken ontstaat er immers het risico op  faillissement. • Geen maximumtermijn van behandeling door rechtbank vastgelegd door wet. • Ondertekend door: – Vereffenaar – Zaakvoerder/bestuurder – Notaris – Advocaat

107

DEEL 1: PROCEDURE Sluiting van de vereffening • Na afloop van de vereffening & 1 maand voor de Algemene Vergadering leggen de  vereffenaars alle rekeningen en stukken tot staving neer op de zetel. • Controle van stukken door commissaris. • Indien geen commissaris: alle vennoten hebben een INDIVIDUEEL  onderzoeksrecht, eventueel met bijstand door bedrijfsrevisor of extern accountant  (art. 194 W. Venn.)

Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

108

DEEL 1: PROCEDURE Sluiting van de vereffening Jaarrekening

•

Jaarrekening opmaken maar niet neer te leggen (art 193 W. Venn. geldt enkel tijdens de  vereffening) – Tenzij datum sluiting samenvalt met de normale afsluitingsdatum van het boekjaar Jaarrekening ter goedkeuring voorleggen aan de Algemene Vergadering

•

Afsluiting bekendmaken in Belgisch Staatsblad.

•

Vereffenaar blijft nog 5 jaar aansprakelijk na datum bekendmaking van de sluiting Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – 6 april 2011

109

DEEL 1: PROCEDURE Sluiting van de vereffening : Bijzondere Algemene vergadering • Bijkomende algemene vergadering aangaande de sluiting kan: – Onderhands (indien geen onroerend goed in de vennootschap) – Authentiek • Agendapunten: – Beslissing afsluiting; – Kwijting vereffenaar; – Beslissing tot sluiting bij gewone meerderheid (bij VOF en Comm.V. : 1/2  kapitaal en 3/4e meerderheid); – Publicatie van de sluiting in bijlage Belgisch Staatsblad; – Inschrijving in handelsregister schrappen; – Btw‐registratienummer schrappen.

110

DEEL 1: VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE AANDACHTSPUNTEN ‐ DE VEREFFENAAR

111

DEEL 1: VEREFFENAAR Vereffenaar (art. 184 §3 W. Venn.) • Natuurlijk persoon • Rechtspersoon vertegenwoordigd door een natuurlijk persoon die benoemd is in  het benoemingsbesluit. – Een vennootschap kan aldus aangesteld worden als vereffenaar.

112

DEEL 1: VEREFFENAAR Indien geen expliciete benoeming van de vereffenaar worden ten aanzien van  derden als vereffenaar beschouwd (Art. 185 W. Venn.): •

NV, BVBA, coöperatieve vennootschappen:

bestuurder/zaakvoerder

•

VOF, Comm. V.:

vennoten zaakvoerders

113

DEEL 1: VEREFFENAAR Bevoegdheden (art 186 W. Venn.): • Eigen bevoegdheden – Activa realiseren (tegen realisatiewaarde) – Betaling schulden en aldus het passief aan te zuiveren – Niet betaalde schulden blijven op de staat open staan en leiden aldus tot een  negatief eigen vermogen – Het eventueel vereffeningsaldo wordt verdeeld onder de aandeelhouders  (merk op dat art. 184 §5 W.Venn. bepaalt dat : “De terugname van het  resterend actief gebeurt door de vennoten zelf.”  De laatste paragraaf  impliceert dat er geen passiva kunnen worden teruggenomen)

114

DEEL 1: VEREFFENAAR Bevoegdheden (art 186 W. Venn.): • Uitz.: toestemming van de algemene vergadering is genoodzaakt bij (art. 187 W.  Venn.): – Voortzetting van de activiteit; – Aangaan leningen om schulden te betalen; – Hypothekeren en verpanden van goederen; – Verkoop van onroerend goed (tenzij openbare verkoop – art. 186 W.Venn.); – Activa en passiva in te brengen in andere vennootschappen; – Inkopen van eigen aandelen.

115

DEEL 1: VEREFFENAAR Tussentijdse handelingen vereffenaar (art. 184 §2 W. Venn.) • Beoordeling door Rechtbank van Koophandel omtrent de handelingen gesteld  door vereffenaar tussen benoeming door de Algemene Vergadering en de  bevestiging ervan. • Opgaveplicht door de vennootschap • Mogelijkheid tot nietig verklaring met terugwerkende kracht indien in strijd met de  rechten van derden.

Bron: www.legalworld.be “Vereffeningsprocedure vennootschappen vereenvoudigd” – 10/5/2012   Bron: ICCI: Seminarie “Ontbinding en vereffening van een onderneming” Permanente vorming 2013‐2014

116

DEEL 1: VEREFFENAAR Aansprakelijkheid (art 192 W. Venn.) • Verantwoordelijk ten aanzien van derden en vennoten voor het vervullen van  diens opdracht • Aansprakelijk voor tekortkomingen bij uitvoering van zijn bestuur • Aansprakelijk voor openstaande belastingschulden indien: – Sprake van fout, schade en oorzakelijk verband tussen beiden – Bewijs leveren door persoon die de schade inroept – De fiscus dient m.a.w. te bewijzen dat men de volledige belasting had kunnen  innen zonder de fout van de vereffenaar – Indien er nog schulden t.a.v. de fiscus zijn na afsluiting van de vereffening • Aangewezen dat de vereffenaar de schuldenaars aanschrijft en hen aanmaant om  de achterstallige facturen aan te zuiveren

117

DEEL 1: VEREFFENAAR Aansprakelijkheid (art 192 W. Venn.) • Niet of laattijdig neerleggen jaarrekeningen / Niet naleven alarmbelprocedure: – Bewijs dat de nalatigheid vereffenaar heeft bijgedragen tot de fiscale  achterstand • Taak van de vereffenaar om voor afsluiting van de vereffening na te gaan of alle  schuldeisers betaald zijn (incl. fiscus). •

Belang om vereffenaar te wijzen op de risico’s van diens opdracht.

118

DEEL 1: VEREFFENAAR Ontslag • Beëindiging van het mandaat – Vrijwillig – Door de Algemene Vergadering – Door de rechtbank 

119

DEEL 2: FISCALE AANDACHTSPUNTEN ‐ VENNOOTSCHAPSBELASTING

120

DEEL 2: PRINCIPE Fiscale continuïteit van de vennootschap in vereffening (art. 208 en 209 WIB92) Gevolg: blijft onderhevig aan alle fiscale bepalingen geldig voor een gewone  vennootschap waaronder de bepalingen omtrent de aangifte  vennootschapsbelasting.

121

DEEL 2: VENNOOTSCHAPSBELASTING Wat met de aangifte vennootschapsbelasting : Jaarlijks in te dienen volgens het normale regime (als gevolg van de algemene  regel dat alle bepalingen van de vennootschapsbelasting van toepassing blijven op  vennootschappen in vereffening – art. 208 WIB92) Aangifte speciaal bij sluiting vereffening : art. 310 WIB92 : Bij de andere  ontbonden vennootschappen mag die termijn niet korter zijn dan één maand  vanaf de datum van de goedkeuring van de resultaten van de vereffening, noch  langer zijn dan zes maanden vanaf de laatste dag van het tijdperk waarop de  resultaten betrekking hebben.

122

DEEL 2: VENNOOTSCHAPSBELASTING Voorbeeld • Vennootschap sluit normaal haar boekjaar af op 31 december • Ontbinding : 15 maart 2010 • Sluiting vereffening : 27 november 2012 Oplossing: • Aangifte AJ 2011

: 

01/01/2010 t.e.m. 31/12/2010 Dus geen aangifte op datum van  ontbinding 15/10/2010

•

Aangifte AJ 2012

: 

01/01/2011 t.e.m. 31/12/2011

•

Bijzondere aangifte AJ 2012 

:

01/01/2012 t.e.m. 27/11/ 2012

Bron: Accountancy & Tax “De fiscale regeling voor vennootschappen in vereffening : essentiële principes en specifieke  toelichtingen” 2011/1

123

DEEL 2: VENNOOTSCHAPSBELASTING Principes : Art.  208 WIB92 “Vennootschappen in vereffening blijven aan de vennootschapsbelasting onderworpen  volgens de bepalingen van de artikelen 183 tot 207. Hun  winst omvat mede de meerwaarden die worden verwezenlijkt of vastgesteld naar  aanleiding van de verdeling van hun vermogen” Praktijk :  – Wat ingeval van de uitbreng in natura van een gebouw ? Moet/mag een  herwaarderingsmeerwaarde geboekt worden ?  – Wat ingeval van aandelen ?  blijven genieten van de vrijstelling van art. 192  WIB92

124

DEEL 2: VENNOOTSCHAPSBELASTING Principes : Art.  208 WIB92 ‐

‐

Circulaire Ci.D. 14/416.334 dd. 22/04/1993 : bij het bepalen van het in artikel 208  WIB92 bedoelde dividend, dient rekening gehouden te worden met de werkelijke  waarde van de in natura uitgekeerde vermogensbestanddelen Com.I.B. nr. 208/15 : worden onroerende goederen toebedeeld, moet uitgegaan  worden van de verkoopwaarde

Conclusie :  ‐ Boekhoudkundig zal waarschijnlijk geen herwaarderingsmeerwaarde mogen  geboekt worden in toepassing van art. 57 KB/W.Venn. (zie Deel III) ‐ De Administratie verwacht echter wel dat rekening worden gehouden met de  reëele waarde !

125

DEEL 2: VENNOOTSCHAPSBELASTING Principes : Art.  209 WIB92 • Fiscale regeling van de verdelingen • Wordt als een uitgekeerd dividend beschouwd : het positieve verschil tussen de  uitkeringen en de gerevaloriseerde waarde van het kapitaal : – De terugbetaling van werkelijk gestort kapitaal is bijgevolg niet belastbaar – Het deel boven het gestorte kapitaal is de liquidatiebonus • Fiscale volgorde van de verdeling : – Eerst van het gestorte kapitaal – Vervolgens van de belaste reserves – Tenslotte van de vrijgestelde reserves • Ter info : dit is de fiscale volgorde, NIET de boekhoudkundige volgorde

126

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Fiscale regeling van de verdelingen op het netto‐actief (art. 209 WIB92): 1) Gestort kapitaal: niet belastbaar 2) Belaste reserves: taxatie liquidatiebonus compenseert de afname van de belaste  reserves (nuloperatie) 3) Vrijgestelde reserves of winsten gerealiseerd tijdens jaar vereffening d.m.v.  meerwaarden: belastbaar Ter info : verdeling van het netto‐actief bij fusie of splitsing :  ‐art. 78 t/m 80bis KB/W.Venn. :  continuïteitsbeginsel ‐Verdeling van het eigen vermogen : op basis van de fiscale nettowaarde Bron: Accountancy & Tax “De fiscale regeling voor vennootschappen in vereffening : essentiële principes en  specifieke toelichtingen” 2011/1

127

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Wat indien aandelen opgesplitst zijn in vruchtgebruik / naakte eigendom?  Aan wie komt het voorschot toe? Afhankelijk van de basis aangewend ter uitbetaling – Volstort kapitaal en opgebouwde reserves komen toe aan de vruchtgebruiker  en naakte eigenaar (pro‐rata volgens sterftetabellen) – Overgedragen winsten komen toe aan de vruchtgebruiker (omdat dit nog niet‐ bestemde reserves betreft)

128

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : éénmalige uitkering bij sluiting vereffening Activa

Bank Totaal

Balans 30/06/2014 Kapitaal Wettelijke reserve Beschikbare reserve Belastingvrije reserve 100.000 _______  100.000

Totaal

Passiva 50.000 5.000 30.000 15.000 _______ 100.000

129

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ ‐

Het voor uitkering beschikbare bedrag (voor VenB en RV !) is 100.000 EUR Toepassing art. 209 WIB : 100.000 EUR ‐ Aanrekening op werkelijk gestort kapitaal : ‐50.000 EUR Belastbaar dividend : 50.000 EUR ‐ Aanrekening op belaste reserves : ‐35.000 EUR Saldo : 15.000 EUR ‐ Aanrekening op vrijgestelde reserves : ‐15.000 EUR Saldo : 0 EUR

‐

Te betalen vennootschapsbelasting : 15.000 x 34% = 5.100 EUR

130

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Netto‐uitkeerbaar aan de aandeelhouders : 100.000 EUR Min vennootschapsbelasting : ‐5.100 EUR Effectief te verdelen : 94.900 EUR Min werkelijk gestort kapitaal : ‐50.000 EUR Bruto‐dividend : 44.900 EUR Min roerende voorheffing 10%* : ‐4.490 EUR Saldo : 40.410 EUR De aandeelhouder ontvangt bijgevolg een netto‐dividend van 40.410 EUR (naast  de terugbetaling van het werkelijk gestort kapitaal *tot 30/09/2014 – en in de veronderstelling dat aandeelhouder geen  vennootschap is 131

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Boekingen bij de uitkerende vennootschap 1. Betaling belastingen : 67 Belastingen @

: 55 Bank

:

2. Afboeking van de reserves : 13 Wettelijke reserve : 13 Beschikbare reserve : 13 Vrijgestelde reserve : @ 79 Onttrekking reserves :

5.100 EUR 5.100 EUR

5.000 EUR 30.000 EUR 15.000 EUR 50.000 EUR 132

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Boekingen bij de uitkerende vennootschap 3. Resultaatverwerking : 69 Vergoeding van het kapitaal : @ 47 Te betalen dividenden:

44.900 EUR 44.900 EUR

4. Betalingen : 10 Kapitaal : 47 Te betalen dividenden : 47 Te betalen dividenden : @ 55 Bank 

50.000 EUR 40.410 EUR (netto) 4.490 EUR  (RV) 94.900 EUR

:

133

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Aangifte vennootschapsbelasting Vak I Belastbare reserves Wettelijke reserves Beschikbare reserves Afname reserves Vak II Verworpen uitgaven Belastingen Vak III Dividenden Belastbaar dividend Fiscaal resultaat

: : :

5.000 30.000

0 0 ‐35.000

:

5.100

: :

44.900 15.000

134

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : voorschot op verdeling Activa

Bank Totaal

Balans 31/12/2013 Kapitaal Wettelijke reserve Beschikbare reserve Belastingvrije reserve 100.000 _______ 100.000

Totaal

Passiva 50.000 5.000 30.000 15.000 _______ 100.000

135

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ ‐ ‐

Het voor uitkering beschikbare bedrag (voor VenB en RV !) is 100.000 EUR Op 30/06/2014 (tijdens de vereffening) wordt een voorschot uitgekeerd van  80.000 EUR Toepassing art. 209 WIB : 80.000 EUR ‐ Aanrekening op werkelijk gestort kapitaal : ‐50.000 EUR Belastbaar dividend : 30.000 EUR ‐ Aanrekening op belaste reserves : ‐30.000 EUR Saldo : 0 EUR

‐ Inhouding roerende voorheffing : 30.000 x 10% = 3.000 EUR

136

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : voorschot op verdeling Activa

Bank Totaal

Balans 31/12/2014 Kapitaal Wettelijke reserve Beschikbare reserve Belastingvrije reserve Voorschot op verdeling 20.000 _______ 20.000

Totaal

Passiva 50.000 5.000 30.000 15.000 ‐80.000 _______ 20.000

137

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF

138

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Aangifte vennootschapsbelasting AJ 2015 (balans 31/12/2014) Vak I Belastbare reserves Wettelijke reserves Beschikbare reserves Afname reserves Vak II Verworpen uitgaven Belastingen Vak III Dividenden Belastbaar dividend Fiscaal resultaat

: : :

5.000 30.000

5.000 0 ‐30.000

:

0

: :

30.000 0

139

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ Het voor uitkering beschikbare bedrag (voor VenB en RV !): ‐ Reeds uitgekeerd op 30/06/2014 (tijdens de vereffening) : ‐ Saldo uitkering in 2015 bij sluiting vereffening: ‐

‐ ‐

100.000 EUR 80.000 EUR 20.000 EUR

Toepassing art. 209 WIB : 100.000 EUR ‐ Aanrekening op werkelijk gestort kapitaal : ‐50.000 EUR Belastbaar dividend : 50.000 EUR ‐ Aanrekening op belaste reserves : ‐30.000 EUR (AJ 2015) Saldo : 20.000 EUR ‐ Saldo aanrekening op belaste reserves : ‐5.000 EUR Saldo : 15.000 ‐ Aanrekening op belastingvrije reserves : ‐15.000 EUR Inhouding roerende voorheffing : 20.000 x 10% = 2.000 EUR Te betalen vennootschapsbelasting : 15.000 x 34% = 5.100 EUR 140

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Bij de sluiting ontvangt de aandeelhouder bijgevolg nog : ‐ Het voor uitkering beschikbare bedrag (voor VenB en RV !): ‐ Reeds uitgekeerd op 30/06/2014 (tijdens de vereffening) : ‐ Saldo uitkering in 2015 bij sluiting vereffening: ‐ Betaling vennootschapsbelasting : ‐ Bruto‐dividend : ‐ Min roerende voorheffing 10%* : ‐ Saldo :

100.000 EUR 80.000 EUR 20.000 EUR ‐5.100 EUR 14.900 EUR ‐1.490 EUR 13.410 EUR

141

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ Netto‐uitkeerbaar aan de aandeelhouders ‐ Min vennootschapsbelasting ‐ Effectief te verdelen ‐ Min werkelijk gestort kapitaal ‐ Bruto‐dividend ‐ Min roerende voorheffing 10%* ‐ Saldo ‐

: : : : : : :

100.000 EUR ‐5.100 EUR 94.900 EUR ‐50.000 EUR 44.900 EUR ‐4.490 EUR 40.410 EUR

De aandeelhouder ontvangt bijgevolg een netto‐dividend van 40.410 EUR (naast  de terugbetaling van het werkelijk gestort kapitaal, dus in totaal 90.410 EUR :

142

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : ‐ De aandeelhouder ontvangt bijgevolg een netto‐dividend van 40.410 EUR (naast  de terugbetaling van het werkelijk gestort kapitaal, dus in totaal 90.410 EUR : ‐ ‐

Voorschot op verdeling in 2014 Min roerende voorheffing ‐ Netto

: : :

80.000 EUR  ‐3.000 EUR 77.000 EUR

‐ ‐

Uitkering saldo in 2014 Min roerende voorheffing : 14.900 x 10% ‐ Netto

: : :

14.900 EUR ‐1.490 EUR 13.410 EUR

‐

Totaal netto ontvangen

:

90.410 EUR 143

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Voorbeeld : Aangifte vennootschapsbelasting speciaal AJ 2015 (sluiting in 2015) Vak I Belastbare reserves Wettelijke reserves Beschikbare reserves Afname reserves Vak II Verworpen uitgaven Belastingen Vak III Dividenden Belastbaar dividend Fiscaal resultaat

: : :

5.000 0

0 0 ‐5.000

:

5.100

: :

14.900 15.000

144

DEEL 2: VERDELING NETTO-ACTIEF Recht op verlaagd tarief vennootschapsbelasting: • Geldt ook tijdens de periode van vereffening indien aan de voorwaarden voldaan  is.  • Voorwaarden (art. 215 WIB92): – Dividenduitkering max. 13% gestort kapitaal bij aanvang belastbaar tijdperk – Aandelen max. 1/2e van gestort kapitaal + belaste reserves + meerwaarden – Bezoldiging bedrijfsleiders (omvat ook “vereffenaar”) min. 36.000 EUR – Vennootschap maakt geen deel uit van een coördinatiecentrum – Aandelen niet voor 1/2e (of meer) in bezit van andere vennootschappen •

Let op : voorschotten op de liquidatiebonus worden afgenomen van het kapitaal  waardoor de criteria ivm dividenden gemakkelijk overschreden wordt (zie volgorde  art. 209 WIB92).

145

DEEL 2: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Wat met bestaande herwaarderingsmeerwaarden? • Voordien vrijgestelde reserves worden belastbaar wanneer ze uitgekeerd worden  aan de aandeelhouders. • Onaantastbaarheidsclausule wordt verbroken • Onaantastbaarheidsvoorwaarden? – Boekingsvoorwaarde : bedrag van de voor vrijstelling vatbare meerwaarde  moet op één of meerdere afzonderlijke rekeningen van het passief worden  geboekt – Bestemmingsvoorwaarde : de meerwaarde mag niet als grondslag dienen voor  de berekening van de jaarlijkse toevoeging aan de wettelijke reserve of van  enige beloning of toekenning Bron: Accountancy & Tax “De fiscale regeling voor vennootschappen in vereffening : essentiële principes en  specifieke toelichtingen” 2011/1

146

DEEL 2: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Mag een vennootschap tijdens haar vereffening nog herwaarderen ? Zie deel III !

147

DEEL 2: LATENTE MEERWAARDEN Wat met niet‐uitgedrukte meerwaarden ? Art. 208 WIB92 : “Vennootschappen in vereffening blijven aan de vennootschapsbelasting  onderworpen volgens de bepalingen van de artikelen 183 tot 207.  Hun winst bevat mede de meerwaarden die worden verwezenlijkt of  vastgesteld naar aanleiding van de verdeling van hun vermogen.”  =>

Latente meerwaarden zijn belastbaar !

148

DEEL 2: MEERWAARDEN BIJ AANDEELHOUDER Situatie : • De aandelen van vennootschap A zijn in handen van vennootschap X • Vennootschap A wordt ontbonden • X realiseert een meerwaarde • Deze meerwaarde wordt in hoofde van X beschouwd als DBI • •

X realiseert een minderwaarde Deze minderwaarde is in hoofde van X niet aftrekbaar, behalve voor het  verlies van werkelijk gestort kapitaal (art. 198 1ste lid, 7° WIB92)

149

DEEL 2: GESPREIDE TAXATIE Gespreide taxatie? • De voorheen vrijgestelde beleggingsreserve wordt aanzien als winst van  dat belastbaar tijdperk, ondanks dat de termijn van drie jaar nog niet  verstreken is • Nalatigheidsintresten (7%) vanaf 1 januari van het aanslagjaar waarin de  vrijstelling werd toegestaan • Periode herbelegging per kalenderjaar (niet per belastbaar tijdperk)

Bron: Accountancy & Tax “De fiscale regeling voor vennootschappen in vereffening : essentiële principes en  specifieke toelichtingen” 2011/1

150

DEEL 2: LIQUIDATIEBONUS • •

Roerende voorheffing verschuldigd op de liquidatiebonus Tarief: – Huidig: 10% – Opgelet vanaf 1 oktober 2014: 25% !!!

CBN‐advies 2010/22 – “Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto‐actief”

151

DEEL 2: VOORSCHOT LIQUIDATIEBONUS Voorschot liquidatiebonus • Voorschot op verdeling toegekend aan de aandeelhouder • Max. netto‐actief verminderd met 10% roerende voorheffing • Berekening op een recente staat • Vereffenaar mag voorschotten terugvorderen • Via eigen vermogen rek “19 Voorschotten  aan de vennoten op verdeling netto‐ actief”  • Via rekening 489 “Andere diverse schulden” of rekening 48 R/C • Zie deel III voor verdere uitwerking

CBN‐advies 2010/22 – “Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto‐actief”

152

DEEL 2: VOORSCHOT LIQUIDATIEBONUS Voorschot liquidatiebonus • Beslissing om voorschot uit te keren 19  Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto‐actief Aan  48... R/C vennoten 45… Te betalen roerende voorheffing •

Betaling 48... R/C vennoten 45… Ingehouden voorheffingen  Aan 550 Kredietinstelling

CBN‐advies 2010/22 – “Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto‐actief”

153

DEEL 2: VOORSCHOT LIQUIDATIEBONUS Voorschot liquidatiebonus • Na afloop vereffening 100 Kapitaal 11 Uitgiftepremies 13 Reserves 14 Overgedragen winst Aan 19 Voorschot aan de vennoten op de verdeling netto‐actief

CBN‐advies 2010/22 – “Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto‐actief”

154

DEEL 2: VOORSCHOT LIQUIDATIEBONUS Hoeveel? • Verantwoordelijkheid juiste verwerking ligt bij bestuursorgaan. • De boekwaarde van aandelen mag verminderd worden met het voorschot  indien risico quasi nihil. Fiscaal (art 209 WIB): • Opeisbaarheid 10% roerende voorheffing bij toekenning voorschot • Geen roerende voorheffing op terugbetaling ingelegd kapitaal aan  vennoten (verdeling overschrijdt gestort kapitaal niet) • Geen notionele intrestaftrek meer op dat deel CBN‐advies 2010/22 – “Boekingswijze van een voorschot op de verdeling van het netto‐actief”

155

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening De vraag of de stelling of een vereffening al dan niet “deficitair” kan of mag,  heeft uiteenlopende rechtspraak gegeven. Het Hof van Cassatie aanvaardt de deficitaire vereffening op voorwaarde dat  de schuldeisers het vertrouwen geven aan de vereffening en haar  vereffenaars.

Bron: Cass. 6 maart 2003, T.R.V 2003, 413 en Cass. 14 januari 2005, T.R.V. 2005

156

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening • Bijkomende inbreng van de vennoten is niet genoodzaakt • Schuldeisers moeten voorafgaandelijk uitdrukkelijk instemmen met de deficitaire  vereffening – Voorwaarden faillissement zijn niet vervuld en dus moet de rechtbank het  faillissement niet uitspreken. • Ontbreken toestemming schuldeiser? Rechtbank kan plan van verdeling weigeren. • Praktisch: melding maken in: – Verslag bestuursorgaan – Controleverslag revisor Bron: Cass. 6 maart 2003, T.R.V 2003, 413 en Cass. 14 januari 2005, T.R.V. 2005 Bron: H. BRAECKMANS en R. HOUBEN, Handboek Vennootschapsrecht, Antwerpen, Intersentia, 2012, p. 831‐832, nr. 1515

157

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening • Stel vennootschap in vereffening met – Overgedragen belastingverliezen – Schuld aan moedermaatschappij •

: :

1.000.000 10.000.000

Drie scenario’s – Afstand van de schuldvorderingen; – Overname van activa en passiva; – Deficitaire vereffening.

158

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening Scenario 1 • Fiscaal gezien wordt de afstand van de schuldvordering beschouwd als zijnde  een uitzonderlijke winst van 10.000.000 EUR die verminderd kunnen worden  met de 1.000.000 belastingverliezen. •

Opgelet: abnormaal en goedgunstig voordeel!!  (art. 26 WIB 1992) (art. 79 WIB 1992)

“Beroepsverliezen worden niet afgetrokken van het gedeelte van de winst of de  baten dat voortkomt uit abnormale of goedgunstige voordelen die de  belastingplichtige, in welke vorm of door welk middel ook, rechtstreeks of  onrechtstreeks heeft verkregen uit een onderneming ten aanzien waarvan hij zich  rechtstreeks of onrechtstreeks in enige band van wederzijdse afhankelijkheid  bevindt.” 159

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening Scenario 2 • Overname van activa en passiva door moedervennootschap • Fiscaal tevens beschouwd als zijnde een expliciete afstand van de  schuldvorderingen. We creëren aldus tevens uitzonderlijke opbrengsten  overeenkomstig scenario 1.

160

DEEL 2: DEFICITAIRE VEREFFENING Deficitaire vereffening Scenario 3 • Schuldeiser doet geen afstand van de schuldvordering en neemt de activa en  passiva niet over. • Schuldeiser geeft toestemming tot ingang vereffening • Schuldvordering blijft boekhoudkundig en juridisch bestaan – Vennootschap in vereffening leidt niet tot een bevrijding van haar  contractuele verbintenissen. – Rechtbank kan nog steeds het faillissement uitspreken

161

DEEL 2: FISCALE AANDACHTSPUNTEN ‐ BTW

162

DEEL 2: BTW HERZIENING Basisprincipe BTW wetgeving: • Om recht te hebben op de aftrek van de voorbelasting is het essentieel dat de  belastingplichtige belastbare handelingen stelt. •

Vennootschap in vereffening blijft onderhevig aan de BTW wetgeving in het kader  van de continuïteit

•

Behoudt van het recht op BTW‐aftrek in het kader van haar economische  levensloop tot de sluiting van de vereffening : zie hierna :

163

DEEL 2: BTW HERZIENING Beslissing nr. E.T. 90191 dd. 13.10.1998 : Verlies hoedanigheid belastingplichtige  Zoals de hoedanigheid van belastingplichtige wordt verkregen door het stellen van ondubbelzinnige handelingen, gaat  die hoedanigheid verloren door de definitieve stopzetting van de activiteit waardoor zij is ontstaan.  Ofschoon dit standpunt theoretisch geen enkel probleem stelt, rijzen er praktisch tal van problemen, inzonderheid dit  van het behouden van een BTW‐identificatienummer teneinde dit te misbruiken zowel in het nationaal als in het  intracommunautair of internationaal handelsverkeer.  Zo mag ervan worden uitgegaan dat een natuurlijke persoon, die een activiteit uitoefent die hem de hoedanigheid van  BTW‐belastingplichtige verleent, deze hoedanigheid verliest vanaf het tijdstip waarop hij de vereffening van zijn  onderneming beëindigt en geen handelingen meer kan verrichten die in het BTW‐Wetboek zijn bedoeld. Door definitief  een einde te stellen aan zijn belastbare activiteit, moet hij zijn BTW‐identificatienummer laten doorhalen.  Wanneer tot de ontbinding van een vennootschap wordt besloten, behoudt zij in principe de hoedanigheid van  belastingplichtige tot de definitieve sluiting van de vereffening. Zolang de vereffening niet is gesloten, blijft de  vennootschap gehouden tot het indienen van periodieke BTW‐aangiften, maar de Administratie heeft aanvaard dat de  vennootschap, op haar verzoek, haar nummer kon laten doorhalen van zodra geen enkele handeling meer kon worden  verricht die de belasting opeisbaar maakte.  Niet zelden wordt evenwel vastgesteld dat bepaalde vennootschappen kunstmatig blijven voortbestaan of dat  bepaalde vereffeningen niet worden afgesloten zonder dat de omstandigheden dit verantwoorden.  Welnu, de hoedanigheid van belastingplichtige moet objectief beoordeeld worden in functie van de reële situatie van  betreffende onderneming en mag niet afhangen van de bereidwilligheid of het stilzitten van de vereffenaar.  Bijgevolg zal voortaan, zoals voor alle natuurlijke personen, de identificatie voor de BTW van een vennootschap in  vereffening worden doorgehaald van zodra het vaststaat dat die vennootschap geen handelingen meer kan verrichten  waardoor ze schuldenares van de BTW wordt. Dit zal voornamelijk het geval zijn wanneer zij geen realiseerbare activa  meer bezit en haar activiteit nog slechts bestaat in, onder andere, het invorderen van haar schuldvorderingen  tegenover derden. 

164

DEEL 2: BTW HERZIENING Basisprincipe BTW wetgeving: • Om recht te hebben op de aftrek van de voorbelasting is het essentieel dat de  belastingplichtige belastbare handelingen stelt. •

Vennootschap in vereffening blijft onderhevig aan de BTW wetgeving in het kader  van de continuïteit

•

Behoudt van het recht op BTW‐aftrek in het kader van haar economische  levensloop tot de sluiting van de vereffening

•

Herziening over de bedrijfsmiddelen : vanaf 1 januari 2014 wordt de drempel van  250 EUR opgetrokken naar 1.000 EUR om te kwalificeren als bedrijfsmiddel

165

DEEL 2: BTW HERZIENING Principe: • Recht op aftrek van de betaalde BTW bij aanschaffing van  bedrijfsactiefbestanddelen. • Voorwaarde dat de bedrijfsmiddelen langere tijd in de onderneming benut  blijven • Herziening indien het goed niet meer beroepsmatig aangewend wordt • Enkel voor bedrijfsmiddelen die niet het onderwerp uitmaken van een  belastbare handeling onderworpen aan BTW vb. een verkoop • Concreet enkel van toepassing op bedrijfsmiddelen die verdeeld worden  aan de aandeelhouders als vergoeding voor hun aandelen. • In praktijk worden bedrijfsmiddelen veelal eerst ten gelde gemaakt  alvorens over te gaan tot verdeling van het netto‐actief aan de  aandeelhouders waardoor de herziening in casu niet van toepassing is. 166

DEEL 2: BTW HERZIENING Termijn: • Principe: 5 jaar • Uitzondering: 15 jaar m.b.t. een onroerend goed

Aandachtspunt: • Architectkosten vallen onder toepassingsgebied van BTW herziening  ongeacht dat dit een dienst is (en dus geen bedrijfsmiddel)

167

DEEL 2: BTW HERZIENING Praktisch • Aanvang herzieningstermijn :  – Sinds 1 januari 2012 begint de vijftienjarige herzieningstermijn voor  onroerende bedrijfsmiddelen altijd te lopen vanaf 1 januari van het jaar van  de ingebruikneming – Voorbeeld : gebouw opgericht en facturen betaald in 2011, maar  ingebruikname in 2012 => herzieningstermijn vangt aan op 01/01/2012 • Telling per kalenderjaar, ongeacht de afsluitingsdatum van het boekjaar • Aanvangsdatum: jaar waarin het bedrijfsmiddel is opgenomen onder de code 82  van de BTW aangifte Toepassingsgebied: • Wijziging van elementen die aan de basis liggen van de oorspronkelijke aftrek • Verlies van de hoedanigheid van belastingsplichtige 168

DEEL 2: FISCALE AANDACHTSPUNTEN ‐ REGISTRATIERECHTEN

169

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED Principes • Een onttrekking van een onroerend goed bij vereffening wordt in principe  gelijkgesteld met een overdracht => 10% registratierechten in Vlaams gewest  (12,5% Brussels gewest) •

Uitzonderingen : art. 129 W.Reg. – Verdelingsrecht: 2,5% – Vast recht: 25 EUR, maar Wet van 18 juni 2013 (gepubliceerd in B.S. per 30  augustus 2013): verdubbeling van 25 EUR naar 50 EUR. Het gewijzigd tarief is  van toepassing op alle akten en geschriften die vanaf 1 juli 2013 ter registratie  worden aangeboden.

170

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED Art. 129 W.Reg. : “Het verkrijgen, anderszins dan bij inbreng in vennootschap, door één of meer vennoten, van in  België gelegen onroerende goederen, voortkomende van een vennootschap onder firma of van  een gewone commanditaire vennootschap, van een besloten vennootschap met beperkte  aansprakelijkheid of van een landbouwvennootschap geeft, welke ook de wijze zij waarop het  geschiedt, aanleiding tot het heffen van het voor verkopingen gesteld recht. In geval van afgifte van de maatschappelijke goederen door de vereffenaar van de invereffening gestelde vennootschap aan al de vennoten, is voorgaand lid van toepassing op de latere  toebedeling van de goederen aan één of meer vennoten. Lid 1 is niet toepasselijk zo het gaat om: 1° onroerende goederen welke in de vennootschap werden ingebracht, wanneer zij verkregen  worden door de persoon die de inbreng gedaan heeft; 2° onroerende goederen welke door de vennootschap met betaling van het voor de verkopingen  bepaald registratierecht verkregen werden, wanneer het vaststaat dat de vennoot die eigenaar  van die onroerende goederen wordt deel uitmaakte van de vennootschap toen laatst genoemde  de goederen verkreeg.” 171

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED Onderscheid : ‐ Kapitaalvennootschappen : NV, Comm.VA en CV : altijd verkooprecht van 10% ‐

Personenvennootschappen : VOF,  Comm.V, BVBA of landbouwvennootschap ‐ In principe ook verkooprecht van 10%, maar drie uitzonderingen (art. 129  W.Reg.) :

172

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED 1ste uitzondering : (de “wachtregeling”) ‐ Toebedeling door de vereffenaar van een ontbonden vennootschap van het  onroerend goed aan ALLE vennoten in onverdeeldheid ‐ En naar verhouding tot hun respectieve rechten in de vennootschap ‐ Algemeen vast recht van 50 EUR ‐ Na toebedeling zijn de vennoten onverdeelde eigenaars van het onroerend goed ‐ Let wel : bij latere uit onverdeeldheidtreding wordt het normale verkooprecht  geheven ‐ Ter info : ook de onttrekking aan een éénhoofdige BVBA door de enige vennoot die  het onroerend goed destijds zelf heeft ingebracht, is onderworpen aan het vast  recht van 50 EUR

173

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED 2de uitzondering :  ‐ Verkrijging van het onroerend goed door de vennoot die het onroerend goed heeft  ingebracht (art. 129, derde lid 1° W.Reg.) ‐ In dit geval wordt de verwerving belast overeenkomstig de werkelijke juridische  aard.  Wanneer de verkrijging een verdeling is, is het verdelingsrecht van 2,5% van  toepassing.

174

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED 3de uitzondering :  ‐ Verkrijging van het onroerend goed door de vennoot van door de vennootschap  aangekochte onroerende goederen (art. 129, derde lid 2° W.Reg.) ‐ In dit geval wordt de verwerving eveneens belast overeenkomstig de werkelijke  juridische aard, op voorwaarde dat : • Het onroerend goed door de vennootschap werd verkregen met betaling van  het verkooprecht EN • De verkrijgende vennoot reeds vennoot was op het ogenblik dat de  vennootschap het onroerend goed verkreeg ‐ Wanneer de verkrijging een verdeling is, is het verdelingsrecht van 2,5% van  toepassing.

175

DEEL 2: VERWERVING ONROEREND GOED Belangrijk • Raadpleeg notaris voor de problematie van de registratierechten ! • Waardering van het onroerend goed is belangrijk => bij voorkeur door  onafhankelijk schatter : – Vennootschapsbelasting: meerwaarde(belasting) moet correct zijn – Vennootschapsbelasting : berekening liquidatiebonus – Registratierechten : worden berekend op de normale verkoopwaarde – Strafrecht : onroerend goed te goedkoop uit de vennootschap halen vormt  een onttrekking van activa en wordt strafrechtelijk gesanctioneerd

176

DEEL 2: FISCALE AANDACHTSPUNTEN ‐ ZAKELIJK RECHT

177

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Soorten zakelijke rechten in het kader van een vereffening: – Vruchtgebruik – Recht van opstal

178

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Vennootschap heeft een zakelijk recht onder de vorm van een vruchtgebruik op  een onroerend goed en zij treedt in vereffening. Vroegtijdige beëindiging van de vruchtgebruik constructie. Praktisch? – Vruchtgebruik herberekenen aan realisatiewaarde op datum van heden. Voor  oudere constructies (met nog een redelijke termijn te lopen) kan dit aldus  leiden tot een meerwaarde vermits het zakelijk recht reeds gedeeltelijk is  afgeschreven.

179

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Vruchtgebruik uit vennootschap halen : – Problematiek: loutere afboeking (dus aan boekwaarde die lager is dan de  marktwaarde) leidt tot een voordeel in natura in hoofde van de verkrijgende  partij. Men verkrijgt immers een voordeel zonder tegenprestatie = belastbaar  – Fiche opmaken voor dit voordeel – Taxatie in de personenbelasting (art. 32 WIB ‘92)

180

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Vruchtgebruik uit vennootschap halen ? – Oplossing: verkoop van het vruchtgebruik aan de verkrijgende partij tegen een  normale vergoeding zijnde de realisatiewaarde op heden. – Boekhoudkundig: 41.. Rekening‐courant verkrijgende partij debet 2..9 Afschrijvingen op gebouw in vruchtgebruik debet Aan 2.. Gebouw in vruchtgebruik Aan 76.. Uitzonderlijke meerwaarde

credit credit

181

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Verschillende scenario’s zijn mogelijk: 1. Verkoop van het vruchtgebruik aan een derde partij • Natuurlijk  persoon • Vennootschap 2. Verkoop van het vruchtgebruik aan een aandeelhouder/vennoot 3. Verkoop van het vruchtgebruik aan de naakte eigenaar die dan volle eigenaar  wordt.

182

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Voorbeeld – Vennootschap A geniet het vruchtgebruik van een onroerend goed verkregen  van persoon X. – Dit vruchtgebruik is vastgelegd per 2003 voor 150.000,00 EUR voor een  periode van 15 jaar. – Vennootschap A wenst haar activteiten te beëindigen en stelt een tussentijdse  staat per 31 augustus 2012 op. – De reële waarde van het vruchtgebruik wordt geschat op 60.000,00 EUR

183

DEEL II – ZAKELIJKE RECHTEN Voorbeeld VOOR verkoop zakelijk recht ACTIVA

PASSIVA

Machines

2.500,00 Kapitaal

Rollend materieel

5.000,00 Wettelijke R

1.860,00

50.000,00 Beschikbare R

40.040,00

6.500,00 Leveranciers

3.500,00

Gebouw in  vruchtgebruik

Bank

64.000,00

18.600,00

64.000,00

184

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Voorbeeld Vruchtgebruik  Aanschaffingswaarde Afschrijvingen Boekwaarde Reële waarde Bruto meerwaarde

: : : : :

150.000,00 ‐100.000,00 50.000,00 60.000,00 10.000,00  (1)

(1) Dit is per definitie niet de netto meerwaarde maar ter illustratie hebben we het bedrag van 10.000,00 EUR  weerhouden als zijnde resultaat van het boekjaar zonder rekening te houden met de belasting waaraan de  vennootschap onderhevig is.

185

DEEL 2: ZAKELIJKE RECHTEN Voorbeeld Boekhoudkundige verwerking:

2...9 Gebouw in vruchtgebruik afschrijving 41.. Rekening‐courant persoon X Aan 2....0 Gebouw in vruchtgebruik Aan 76 Uitzonderlijke meerwaarde

100.000,00 60.000,00 150.000,00 10.000,00

186

DEEL II – ZAKELIJKE RECHTEN Voorbeeld NA verkoop zakelijk recht ACTIVA

PASSIVA

Machines

2.500,00 Kapitaal

Rollend materieel

5.000,00 Wettelijke R

Gebouw in  vruchtgebruik R/C  persoon X Bank

0,00 Beschikbare R

18.600,00 1.860,00 40.040,00

Resultaat BJ

10.000,00

6.500,00 Leveranciers

3.500,00

60.000,00

74.000,00

74.000,00

DEEL 3: BOEKHOUDKUNDIGE  AANDACHTSPUNTEN

188

DEEL 3: BOEKHOUDKUNDIG Basis : art. 28 KB/W.Venn. : “Indien de vennootschap ‐ al dan niet ingevolge een beslissing tot invereffeningstelling ‐ besluit  haar bedrijf stop te zetten of indien, in tegenstelling met het bepaalde in § 1, derde lid, er niet  meer kan van worden uitgegaan dat de vennootschap haar bedrijf zal voortzetten, worden de  waarderingsregels dienovereenkomstig aangepast en geldt in het bijzonder het volgende : a) de oprichtingskosten moeten volledig worden afgeschreven; b) voor de vaste en de vlottende activa moet zo nodig tot aanvullende afschrijvingen of  waardeverminderingen worden overgegaan om de boekwaarde terug te brengen tot de  vermoedelijke realisatiewaarde; c) een voorziening moet worden gevormd voor de kosten die verbonden zijn aan de beëindiging  van de werkzaamheden, inzonderheid voor de aan het personeel uit te keren vergoedingen”.

189

DEEL 3: BOEKHOUDKUNDIG Aandachtspunten Principe : • Waarderingsregels aanpassing overeenkomstig art. 28 KB/W.Venn. • Tenzij het bestuursorgaan kan verantwoorden dat : – Bepaalde bedrijfsonderdelen of activiteiten nog zouden kunnen worden  verdergezet gedurende verschillende jaren – Op basis van ernstige vooruitzichten, de ontbinding niet tot een economische  discontinuïteit van de activiteit zal leiden, omdat ernstige vooruitzichten  bestaan van overdracht van het geheel of een deel van de exploitatie aan een  andere vennootschap die de exploitatie zal verderzetten

Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – advies van 6 april 2011.

190

DEEL 3: BOEKHOUDKUNDIG Aandachtspunten Waarderingsregels aanpassen (art. 28, §2 KB W.Venn): • Oprichtingskosten moeten volledig afgeschreven zijn; • Vaste of vlottende activa: eventueel overgaan tot aanvullende afschrijvingen of  waardeverminderingen om de boekwaarde terug te brengen tot de  realisatiewaarde; • Voorziening aanleggen i.v.m. de kosten voor de vereffening (notaris, accountant,  revisor...) alsook voorziening i.v.m. personeelskosten.

Bron: CBN‐advies 2011/8 – “Verslaggeving bij ontbinding en vereffening” – advies van 6 april 2011.

191

DEEL 3: AFSCHRIJVINGEN Afschrijvingen ?  • Boekwaarde terugbrengen naar de realisatiewaarde • Boekhoudkundig: uitzonderlijke afschrijvingen boeken verplicht • Fiscaal :  – worden deze uitzonderlijke afschrijvingen aanvaard ?  – Principe : legaliteitsbeginsel : het fiscaal recht volgt het boekhoudrecht,  behoudens uitdrukkelijke afwijking (art. 170 Grondwet) – Maar let wel : art. 61 WIB92 : de afschrijving noodzakelijk zijn en samengaan  met een waardevermindering die zich in het belastbare tijdperk werkelijk  heeft voorgedaan Bron: Accountancy & Tax “De fiscale regeling voor vennootschappen in vereffening : essentiële principes en  specifieke toelichtingen” 2011/1

192

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? 1ste aandachtspunt : Art. 28 KB.W.Venn. : voor de vaste en de vlottende activa moet zo nodig tot  aanvullende afschrijvingen of waardeverminderingen worden overgegaan om de  boekwaarde terug te brengen tot de vermoedelijke realisatiewaarde.  Enerzijds betreft deze bepaling enkel aanvullende afschrijvingen of  waardeverminderingen om een eventueel negatief verschil tussen de boekwaarde  en de realisatiewaarde weg te werken. In geen enkel geval laat deze wettelijke  bepaling toe een meerwaarde tot uiting te brengen.  Anderzijds heeft een vennootschap (zelfs in vereffening) steeds de mogelijkheid  (maar niet de verplichting) materiële vaste activa te herwaarderen op basis van  artikel 57 van voormeld koninklijk besluit, “wanneer de waarde van deze activa,  bepaald in functie van hun nut voor de vennootschap, op vaststaande en  duurzame wijze uitstijgt boven hun boekwaarde”.

193

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? 2de aandachtspunt : Art. 57 KB/W.Venn. : herwaarderingsmeerwaarden : Voorwaarden :  De vennootschap mag herwaarderen : • Materiële of financiële vaste activa • Vaststaand en duurzaam karakter • Rentabiliteitsvoorwaarden • Tot maximaal de marktwaarde • Verantwoording in de toelichting • Meerwaarde op materiële vaste activa met beperkte levensduur moeten  afgeschreven worden over de residuele gebruiksduur • Toerekening aan de rubriek “herwaarderingsmeerwaarden” op het passief

194

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ?

Voorwaarde : Vaststaand en duurzaam karakter : •

Meerwaarde moet vaststaand en duurzaam karakter hebben  – Er kan dus geen herwaardering geboekt worden op bijvoorbeeld rollend  materieel dat zijn waarde verliest 

195

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ?

Voorwaarden inzake rentabiliteit : Art. 57 KB/W.Venn. maakt een onderscheid tussen : • •

Actiefgebonden rentabiliteitsvoorwaarde Bijkomende rentabiliteitsvoorwaarde

196

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? •

Actiefgebonden rentabiliteitsvoorwaarde : Een vennootschap mag haar materiële en financiële vaste activa enkel  herwaarderen wanneer de waarde van deze activa bepaald in functie van hun nut  voor de vennootschap, op vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven de  boekwaarde : – Het betrokken actief dient voldoende rentabiliteit te genereren om de hogere  afschrijvingskost te dragen – Rendement van het actief mag in principe niet dalen : dus geen herwaardering  mogelijk tenzij bijvoorbeeld herinrichting en de huur wordt verhoogd 

197

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? • Bijkomende rentabiliteitsvoorwaarde voor activa noodzakelijk voor de voorzetting  van het bedrijf : Deze rentabiliteitsvoorwaarde is dus irrelevant bij een vereffening  ! – Indien het actief niet noodzakelijk is voor de voorzetting (in principe geboekt  op 26 Overige materiële vaste activa), dient enkel de actiefgebonden rentabiliteitsvoorwaarde vervuld te worden – Er mag slechts worden geherwaardeerd in de mate waarin de meerwaarde  wordt verantwoord door de rentabiliteit van de vennootschap, m.a.w. : • De rentabiliteit moet voldoende zijn en blijven na de geplande  herwaarderingsmeerwaarde • Praktijk : bijvoorbeeld : resultaat boekjaar / eigen vermogen • Vennootschap mag geen herwaarderingsmeerwaarde boeken indien er  een overgedragen verlies is of wanneer er verlies is in het huidige  boekjaar (vennootschap moet ook extra afschrijvingslast kunnen dragen) 

198

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? • Advies ICCI 05/07/2012 : “Aangezien er, in het kader van een vereffening (en dus de stopzetting van de  activiteiten van de vennootschap), geen sprake meer is van “de voortzetting van het  bedrijf van de vennootschap”, wordt de rentabiliteitsvoorwaarde irrelevant. Deze  situatie is vergelijkbaar met deze van een vennootschap (niet in vereffening) die activa  wenst te herwaarderen die niet noodzakelijk zijn voor de voortzetting van het bedrijf  van de vennootschap. Het “nut” van de desbetreffende activa voor een vennootschap in vereffening is enkel  nog het genereren van liquiditeiten teneinde de vereffening af te ronden.” => Conclusie : herwaarderingsmeerwaarde  boeken mag … maar voor welk  bedrag ?

199

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? •

Advies ICCI 05/07/2012 :

Uiteraard zal de herwaarderingsmeerwaarde geboekt worden in rubriek III van het  passief en in geen enkel geval via de resultatenrekening. Bovendien zal men uiterst  voorzichtig moeten zijn bij het bepalen van het bedrag van de niet‐gerealiseerde  meerwaarde teneinde te vermijden dat er achteraf bij realisatie een minderwaarde  zou moeten worden vastgesteld. Bovendien is er een problematiek in het kader van de latente belastingen, m.a.w. mag  de herwaarderingsmeerwaarde geboekt worden voor het bruto‐bedrag of voor het  netto‐bedrag ?

200

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? Belgisch boekhoudrecht : CBN‐Advies 2011/14 : Bij de boeking van herwaarderingsmeerwaarden dient geen rekening te worden gehouden met de eventuele belasting die op deze  meerwaarden zal geheven worden bij realisatie van de geherwaardeerde activa. In het kader van een vereffening : Advies ICCI 05/07/2012 : In het geciteerde voorbeeld van een niet‐gerealiseerde  meerwaarde van €900.000, stelt het ICCI voor de meerwaarde te boeken voor dit  bedrag, verminderd met de geschatte belastingdruk die effectief tot uiting zal  komen op het moment van de verkoop. Hierbij zal men rekening houden met alle  beschikbare elementen, onder meer met de eventuele beschikbaarheid van  fiscaal overgedragen verliezen.

201

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? Vervolg Advies ICCI 05/07/2012 : De in de voorgaande alinea voorgestelde werkwijze geeft geen perfect resultaat  omdat er een compensatie ontstaat tussen de meerwaarde en de voorziene latente  belastingen. Deze behandeling is echter het direct gevolg van een duidelijke lacune in  het boekhoudrecht. Het ICCI stelt dan ook dat deze informatie duidelijk zou worden  weergegeven in een toelichting bij de staat van activa en passiva opgesteld in het  kader van de geplande ontbinding. Deze specifieke vraag zal worden voorgelegd aan twee commissies van het IBR  namelijk de Juridische Commissie en de Commissie voor Boekhoudkundige  aangelegenheden….

202

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? 3de aandachtspunt : Standpunt juridische commissies IBR (goedgekeurd, nog niet gepubliceerd) : Hieruit kan worden afgeleid dat eerst op cumulatieve wijze dient voldaan te zijn aan  de volgende voorwaarden vooraleer kan worden overwogen om desgevallend  eventueel een herwaarderingsmeerwaarde te boeken : 1) De waarde van de kwestieuze activa, bepaald in functie van hun nut voor de  vennootschap, dienen op vaststaande en duurzame wijze boven hun boekwaarde  uit te stijgen 2) De aldus uitgedrukte meerwaarde wordt verantwoord door de rentabiliteit van de  vennootschap 3) De herwaarderingsmeerwaarde op het betrokken actief mag de marktwaarde van  het geherwaardeerd actief nooit overschrijden

203

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? 3de aandachtspunt : Standpunt juridische commissies IBR (goedgekeurd, nog niet gepubliceerd) : In de praktijk zal echter zelden worden voldaan aan bovenstaande voorwaarden omdat de toekomstige rentabiliteit meestal niet zal toelaten om de extra  afschrijvingskosten te absorberen. Bovendien stelt de Juridische Commissie dat, rekening houdende met de formulering  van art. 28 KB/W.Venn. 2de lid b), het niet tot de normale activiteiten behoort om een  herwaarderingsmeerwaarde op een onroerend goed van een vennootschap in  vereffening te boeken of desgevallend te certificeren.

204

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ? Conclusie: Standpunt juridische commissies IBR (goedgekeurd, nog niet gepubliceerd) : De Juridische Commissie is van oordeel dat een herwaarderingsmeerwaarde op een  onroerend goed van een vennootschap in vereffening kan worden geboekt  (facultatief), maar dat de informatieverstrekking in ieder geval vooropstaat. Zo acht de Juridische Commissie het raadzaam dat de latente meerwaarde  desgevallend in de toelichting van de jaarrekening wordt vermeld overeenkomstig art.  24 2de lid KB/W.Venn. Ingeval deze informatie hem onontbeerlijk lijkt voor de goede informatieverstrekking  aan de aandeelhouders, zou de beroepsbeoefenaar het bestuursorgaan evenwel  kunnen aanbevelen om in een verklarende bijlage bij de boekhoudkundige staat de  waarschijnlijke latente meerwaarde te vermelden.

205

DEEL 3: HERWAARDERINGSMEERWAARDEN Is herwaarderen bij vereffening toegestaan ?

Conclusie: Standpunt juridische commissies IBR (goedgekeurd, nog niet gepubliceerd) :  Men kan slechts zelden de herwaarderingsmeerwaarde boeken  Geen uitspraak omtrent de latente belasting …

206

DEEL 3: AANDACHTSPUNTEN Meerwaarden op terreinen en gebouwen Herziening BTW Raming van de vennootschapsbelasting op latente meerwaarden na verrekening  van de BTW herziening Inning klantenvorderingen – dubieuze debiteuren Voorziening vereffeningskosten Voorziening opzegvergoedingen Overboeking lange termijn schulden naar korte termijn Wederbeleggingsvergoeding n.a.v. vervroegde terugbetaling lening Vrijvallen belastinggvrije reserves

207

DEEL 4: VAAK VOORKOMENDE FOUTEN/PROBLEMEN

208

DEEL 4: FOUTEN/PROBLEMEN Onvoldoende communicatie omtrent de kosten/erelonen tijdens de vereffening en  ten gevolge van de sluiting van de vereffening : – Klant had zich niet meer aan deze kosten verwacht – Wenst bijgevolg niet meer te betalen – Beroepsbeoefenaar zet zijn activiteiten stop – Maar vereffening is nog niet gesloten – Er worden geen aangiften venb. meer ingediend – Enz. Problemen met de griffie i.v.m. documenten publicatie/sluiting vereffening Termijn van 3 maanden wordt uit het oog verloren Omstandige staat na 6/12 maanden wordt vergeten …

209

DEEL 5: STAPPENPLAN VRIJWILLIGE ONTBINDING

210

DEEL 5: STAPPENPLAN Ter info : dit stappenplan is van toepassing voor de vrijwillige ontbinding van een  vennootschap met beperkte aansprakelijkheid : BVBA, CVBA, NV en Comm.VA. Voor vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid (VOF en Comm.V) geldt een  afwijkende procedure. Stap 01 : verslag van het bestuursorgaan – Bron : art. 181 W.Venn. – Schriftelijk document, gericht aan de algemene vergadering – Het betreft een voorstel tot ontbinding – De wet stelt geen specifieke vereisten omtrent de inhoud

211

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 02 : staat van activa en passiva – Bron : art. 181 W.Venn. – Opmaak door het bestuursorgaan – Staat mag niet ouder zijn dan drie maanden op datum van de notariële akte – De staat moet opgesteld worden in discontinuïteit (art. 28 KB/W.Venn.) Stap 03 : Controleverslag over het voorstel tot ontbinding – Bron : art. 181 W.Venn. – Opmaak door de commissaris, bedrijfsrevisor of externe accountant – Doel : verslag over de staat van activa en passiva en in het bijzonder of de  toestand van de vennootschap op volledige, getrouwe en juiste wijze is  weergegeven

212

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 04 : Uitnodiging tot de buitengewone algemene vergadering – Bron : art. 181 W.Venn. – Uitnodiging minstens 15 dagen voor de algemene vergadering – Bijlage : verslag bestuursorgaan en verslag bedrijfsrevisor Stap 05 : De algemene vergadering – Bron : art. 181 W.Venn. – Moet worden gehouden bij notaris => authentieke akte – Beslissing tot ontbinding : ½ van het kapitaal en ¾ van de stemmen (tenzij  strengere statuten) – Eventueel voorafgaandelijk aan de beslissing tot ontbinding: • Verplaatsing van de maatschappelijke zetel (naar adres vereffenaar) • Wijziging naam

213

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 06 : Benoeming van de vereffenaar – Bron : art. 184 W.Venn. – De leden van het bestuursorgaan worden ontslagen – In de plaats wordt een vereffenaar aangesteld – Eventueel voorzien in een vervangende vereffenaar – De benoeming van de vereffenaar gebeurt onder opschortende voorwaarde  van bevestiging door de Rechtbank van Koophandel

214

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 07 : Bevestiging van de vereffenaar – Bron : art. 184 W.Venn. – De bevestiging wordt gevraagd op basis van een éénzijdig verzoekschrift,  ondertekend door de notaris, de vereffenaar, zaakvoerder, bestuurder of  advocaat – De voorzitter van de Rechtbank van Koophandel moet uitspraak doen binnen  5 werkdagen nadat het verzoekschrift is ingediend.  Na deze termijn wordt de  vereffenaar aanzien als zijnde bevestigd. Stap 08 : Publicatie in het Belgisch Staatsblad – Bron : art. 184 W.Venn. – Publicatie in Belgisch Staatsblad – Gebeurt door de notaris

215

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 09 : De vereffening – Bron : art. 183 W.Venn. – Na haar ontbinding bestaat de vennootschap voor haar vereffening – Taak van de vereffenaar : • Activa realiseren • Schulden betalen • Eventuele vereffeningssaldo verdelen onder de aandeelhouders – Let op met bepaalde handelingen : machtiging nodig van de algemene  vergadering

216

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 10 : De jaarrekening – Geen jaarrekening op datum van ontbinding : • tenzij deze datum dezelfde is als de normale afsluitdatum van het  boekjaar • Afwijkend advies CBN – Tijdens de vereffening : elk jaar moet de vereffenaar een jaarrekening  voorleggen (≠ laten goedkeuren) aan de algemene vergadering – Deze jaarrekening moet neergelegd worden – Toelichten waarom de vereffening nog niet kan afgesloten worden – Bij definitieve sluiting moet geen jaarrekening meer gepubliceerd worden,  tenzij de datum van de definitieve sluiting samenvalt met de normale  afsluitdatum van het boekjaar

217

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 11 : De aangifte vennootschapsbelasting – De aangifteplicht wijzigt niet – De laatste aangifte moet ingediend worden over de periode van afsluiting van  het vorige boekjaar tot de datum van sluiting van de vereffening Stap 12 : Uitkering van voorschotten – De vereffenaar kan voorschotten toekennen aan de aandeelhouders – Let op met de persoonlijke aansprakelijkheid van de vereffenaar – Boeking op 19‐rekening (CBN‐advies 2010/22) – Inhouding roerende voorheffing op de voorschotten

218

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 13 : Eventueel : tussentijdse verslaggeving – Bron : art. 189bis W.Venn. – De vereffenaar moet in de 7de en de 13de maand na de invereffeningstelling een vereffeningsstaat bezorgen aan de Rechtbank van Koophandel

219

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 14 : Sluiting van de vereffening : plan van verdeling – Bron : art. 190 W.Venn. – De vereffenaar moet een plan van verdeling opmaken en voor akkoord  voorleggen aan de Rechtbank van Koophandel – Inhoud : (niet wettelijk bepaald) : • Welke activa zijn gerealiseerd • Welke schulden zijn betaald • Wat wordt toebedeeld aan de aandeelhouders • Liquidatiebonus • Inhoud kan variëren naargelang de plaats van de rechtbank

220

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 15 : Sluiting van de vereffening : algemene vergadering – Na akkoord van de rechtbank omtrent het plan van verdeling – Vereffenaar doet voorstel aan de algemene vergadering om vereffening te  sluiten – Ten minste één maand voor de algemene vergadering legt de vereffenaar de  stukken neer op de zetel van de vennootschap – De algemene vergadering beslist over de sluiting van de vereffening en over  de kwijting van de vereffenaar – De sluiting van de vereffening moet niet gebeuren bij notariële akte, tenzij er  onroerende goederen worden toebedeeld aan de aandeelhouders

221

DEEL 5: STAPPENPLAN Stap 16 : Sluiting van de vereffening : administratieve verplichtingen – Publicatie in het Belgisch Staatsblad van de sluiting van de vereffening – Schrapping bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen : dit gebeurt  automatisch na publicatie van de sluiting in het Belgisch Staatsblad – Aangifte van stopzetting voor BTW

222

EINDE BEDANKT VOOR UW  AANDACHT!

223

PARMENTIER GUY – MGI BVBA Valkenlaan 31 – 2900 Schoten Tel: 03/685.40.07 Mail: [email protected]

224

BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Wetboek Vennootschapsrecht art. 181 – 196 WIB92 art. 208 – 209 CBN‐advies 2011/8 CBN‐advies 2010/22 Omzenbrief IAB‐IBR‐Notariaat FAQ Liquidatieboni Artikel studiedienst IAB i.v.m. misbruik bij vereffeningen Advies ICCI ivm ontbinding van een bouwvennootschap Omzendbrief Onkelinkx

225

ISBN 978-1-78068-016-3

226