De Pompemich
JAARGANG
15
-
NUMMER
56
-
DECEMBER
2009
Voorkant: We krijgen er maar niet genoeg van, Noorwegen. Foto: Remco de Vries
IN DIT NUMMER ● ● ● ● ● ● ● ●
Van de voorzitter Van de redaktie Oproep materiaalbeheer Programma laatste clubavond 2009 Algemene ledenvergadering 2010 Virtueel vliegvissen Het vissen met het paarltje 2 dagen Denemarken
3 3 4 4 4 5 6 7
● ● ● ● ● ● ● ●
Mijn vliegendoos Fabuleus Finmark, deel 1 Ja hoor, daar ie ie weer Pieterman en pieleman Zeevonk ‘Bind’ patroon ismopuppan Zeeforel-brocolitaart Agenda
8 11 13 14 15 16 18 19
www.depompemich.nl Voorzitter: Martin van der Wagt Dr. E. Halbertsmastraat 20 8501 JW Joure 06-38128892
[email protected] Rob van Dijk Valeriaan 53 8446 BC Heerenveen 0513-628448
[email protected]
Secretaris:
Penningmeester:
René Sijtsma Marnixstraat 41 8913 GV Leeuwarden 058-2127682
[email protected]
Bestuursleden: Frits Maltha de Warren 33 8551 MR Woudsend 0514-591388
[email protected] Bart Vogel Andringastrjitte 4 9034 HD Marssum 058-2542991
[email protected]
De Pompemich wordt bezorgd door FRL post. Bij klachten over de bezorging bellen met FRL post: 058-2154157
Aktiviteitencommissie: Timo Beijaard Oosterkade 107 8911 KJ Leeuwarden 06-30519986
[email protected] Menno ter Horst Julianastraat 20 8331 EP Steenwijk 0521-510598
[email protected]
RANO vertegenwoordiger: Rob Leurs Kraaiheide 30 8471 TZ Wolvega 0561-614459
[email protected] Redactie:
Remco de Vries De Skalter 3 8627 SN Gauw 0566-651296
[email protected] Redactieadres: Hans Wiersma Tsjerkebuorren 34 9035 BB Dronrijp 0517-232313
[email protected] Hans Wiersma www.hanswiersma.nl
De belangrijkste doelstelling van de vereniging is het stimuleren van het vliegvissen in de breedste zin van het woord, en het behartigen van de belangen van de aangesloten leden. De Pompemich is het clubblad van de vereniging en verschijnt vier keer per jaar. Het lidmaatschap van de vereniging kost € 20,- per jaar, middels automatische incasso. Opgave bij de secretaris. Na betaling krijg je een informatiepakket en de laatstverschenen Pompemich toegestuurd.
Simon van der Veen 2e Koestraat 4 8921 NH Leeuwarden 058-2150531
Bart Vogel
De Pompemich
Opmaak:
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
Opzegging lidmaatschap vliegvisvereniging De Pompemich: uitsluitend schriftelijk voor 31 december bij de secretaris. Vliegvisvereniging De Pompemich is niet aangesloten bij de Federatie Friesland voor Sportvissersverenigingen. Vergunningen kunnen derhalve niet worden verstrekt. Er worden op de clubavonden binnen en/of buiten werpinstrukties gegeven. Het is dus raadzaam om je vliegenhengel mee te nemen. Er is altijd iemand aanwezig die de basistechnieken aan de beginnende vliegvisser kan uitleggen. De vereniging heeft hengels ter beschikking voor wie nog geen vliegenhengel heeft.
kopij voor het volgende nieuwsbulletin inleveren voor 10 februari 2010
Van de voorzitter De 4e Pompemich en de laatste van dit jaar. en kijk je toch even terug. Het bladen zijn goed gevuld, de clubavonden goed bezocht en de reacties positief. Daar doe we het voor. Hoe de vereniging er voor staat en wat we gaan doen in 2010 bespreken we wel weer in januari tijdens de algemene leden vergadering. Deskundigen zeggen dat in tijden van crisis mensen saamhoriger worden. Goed voor het verenigingsleven zou ik denken en hopelijk zit de tent dan ook tot de nok toe vol tijdens de ledenvergadering. Want behalve het formele deel is het informele deel van de avond altijd een mooie start van het nieuwe jaar. Bij een crisis hoort ook dat we alles eens tegen het licht houden en er kritisch naar kijken. Grote kansen voor duurzaamheid zegt men. Duurzaam is hot. Zelf probeer ik alleen nog maar duurzaam gevangen vis te eten. Dat is het zee-
forelletje en zeebaarsje wat ik vang en af en toe meeneem zeker te weten maar ik heb het over de gekochte vis. Het water loopt mij in de mond bij een gerookte paling maar dit zijn waarschijnlijk de laatste feestdagen waarop ik paling eet. Het hoort niet meer bij deze tijd. Hopelijk over een paar jaar als iedereen maar dan ook iedereen zijn verantwoording neemt, hopelijk kan het dan weer. Want daar gaat het nu wel om: het nemen van je verantwoording. Ik heb onlangs de film “Earth” gezien. Een aanrader om de fantastische beelden maar ik maak mij ook wel zorgen. Het rare is wel dat het moeilijk is om het goed te doen. Want wat is nou duurzaam vliegvissen? Tot gauw, Martin van der Wagt
Van de redactie Het is onze eigen schuld. Eerder aan de bel trekken. Hadden we dat gedaan dan was het niet zo dramatisch verlopen. We vissen in water wat niet vermeld staat in de grote vergunning. Hadden we beter moeten lezen. Als we boos worden omdat wij gecontroleerd worden terwijl de beroepsvissers hier wel met netten mogen vissen zegt de dienstdoende ambtenaar dat we het zelf doen. Hij bedoelt dat wij als hengelsportverenigingen de beroepsvissers toestemming hebben gegeven om met netten op schubvis te vissen. En dan met name de witvis. De voorns worden gezouten en geëxporteerd naar onder andere Rusland. De ‘ondernemer’ die dit bedacht heeft heeft zelfs de ondernemersprijs gewonnen! Levende brasems, windes, kolbleien en dergelijke worden naar België vervoerd en worden daar uitgezet in visvijvers zodat de Belg ook eens een visje kan vangen. En van de vis die het niet redt wordt vismeel gemaakt voor onder andere kattenvoer. En wij kunnen geen voorn of winde meer vangen, niet in de havens aan het IJsselmeer en niet in het IJsselmeer zelf. Voor zover we daar nog mogen vissen… Ook hier aan de rand van het Ketelmeer doen beroepsvissers regelmatig trekken van 20, 30 en zelfs 60 ton! Mensen en afspraken nakomen. Veel ervan heb ik meegemaakt in het onderwijs. Morgen is het klaar… drie dagen later is er nog niets gebeurd. Niet dat de wereld ophoudt met draaien uiteraard, maar toch… dingen afspreken en nakomen zijn drie verschillende dingen. Want er zijn als derde altijd excuses Niet dat ik daar wat aan heb want ik wil verder, de deadline halen, want daar ben ik voor aangenomen. En toch steeds weer afhankelijk van de aanvoer na toezeggingen van anderen.. Kan ik daar kwaad om worden?
Soms wel, maar meestal teleurgesteld. Mij is altijd geleerd afspraak is afspraak. Een man een woord. Laat ik het dan maar alleen doen. Niet wachten, niet afwachten, maar voor elkaar krijgen, alleen. Tsja, dan krijg je genoeg kopij en dan is het weer niet goed. Rob van Dijk lanceert een idee: Geschiedenis, een nieuwe rubriek? Hierbij zijn inleiding. Misschien word je nostalgischer als je ouder wordt? Het is gewoon interessant om in oude publicaties iets te vinden wat verwijst naar onze passie; het vliegvissen. Bij het opruimen van de Stal verschenen er ineens een groot aantal oude visbladen. De oudste heb ik bewaard voor het archief van de Pompemich, de recentere zijn aangeboden op de veiling van december 2008. Uit “de Nederlandsche Hengelsport”, jawel met sch, van juli 1937 haalde ik een artikel over het vissen met een ”paarltje”, misschien wel de voorloper van de goudkopnimf. Ik hoop dat mijn voorzet opgepakt wordt en dat andere leden ook eens in hun archief duiken en de rubriek gaan vullen. Succes. Namens de redactie, Hans Wiersma
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
Oproep namens Materiaalbeheer Pompemich Na inspectie van onze materiaalkast op de clubavond van 25 augustus jongstleden misten wij een werpinstructievlieghengel plus reel. Navraag bij bestuur en Aco-leden gaf geen opheldering. Bij deze nu de vraag aan onze leden wie dit setje misschien even geleend heeft om zich thuis verder te bekwamen in het vliegwerpen. Mocht dit het geval zijn, meldt U dan en doe dit dan voortaan in overleg met een bestuurslid.
In de materiaalkast moet een schriftje aanwezig zijn waar naam en datum van uitlenen in vermeld kunnen worden zoals bijvoorbeeld “de Vliegvisser”, ons clubblad en boeken van de club. Zo houden wij uw clubeigendommen op orde. Met dank namens het bestuur, Frits Maltha.
Programma voor laatste clubavond 2009 op 22 december, 20.00 uur Wegens óverweldigend succes vorig jaar, dit jaar geen veiling maar een ouderwetse marktavond. Een ieder die iets nuttigs op hengelsportgebied heeft aan te bieden voor een clubvriendelijke prijs en uiteraard nog in uitmuntende staat wordt in de gelegenheid gesteld zijn handel op een markttafel aan te bieden voorzien van eigen prijslabel. Ook de in ons clubblad adverterende hengelsportleveranciers zijn natuurlijk van harte welkom met hun eindejaarskoopjes. Martin Roosnek vragen wij om Marktmeester te zijn, niet
alleen vanwege zijn humorvolle inbreng, maar als veilingmeester in het verleden meestal de hoogste bieder op koopjes waar anderen verstek lieten gaan. Komt allen met gevulde beurs en een kooplustig humeur en stel ons niet teleur!!! Leuker kunnen wij het voor u niet maken! Namens het bestuur: Frits Maltha & Bart Vogel
Algemene ledenvergadering “de Pompemich” Het bestuur nodigt u uit voor het bijwonen van de ledenvergadering 2010 Datum: Tijd: Plaats: Agenda:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
26 januari 2009 20.00 uur dorpshuis ”’t Heechein“, Buorren 28, Terkaple opening vaststellen agenda notulen jaarvergadering 2009 jaarverslag, voorgelezen ter vergadering financieel verslag en begroting 2009, ter goedkeuring verslag kascommissie bestuurszaken: aftredend en herkiesbaar:Rob van Dijk en Frits Maltha. Tegenkandidaten kunnen zich tot uiterlijk 5 dagen voor de vergadering melden bij de secretaris. werkwijze binden, uitleg door activiteitencommissie pauze met hapjes, verloting. uitslag fotowedstrijd door jury programma 2010, bijzondere activiteiten, uitleg aco/bestuur rondvraag sluiting
We rekenen op jullie komst op onze prachtige locatie! Namens het bestuur, Rob van Dijk, secretaris
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
Virtueel Vliegvissen Of je het nu leuk vind of niet; het is een feit dat veel, heel veel mensen zaken van het internet downloaden die copyright beschermd zijn. In Nederland is dat nog niet strafbaar. Een wet die dat wel doet, gaat waarschijnlijk over drie jaar in. De verleiding is voor sommigen te groot, want je kunt goedkoop aan zaken komen waar je anders veel geld voor betaalt. Bijvoorbeeld films of televisieprogramma’s over vliegvissen... Het aanbod is niet zo groot als de populaire speelfilms, maar er is wel degelijk wat te vinden. Bijvoorbeeld de Britse serie ‘A Passion for Angling’ die mij altijd was bijgebleven; de beelden althans. Maar op een torrentsite kwam ze weer tegen en wist de daarna de titel weer. Wat opvalt is ook dat de kwaliteit van de beelden via torrentsites lang niet het origineel benaderen; althans als het over vissen gaat. De term torrent is al gevallen en behoeft enige uitleg. Als je op een pagina van een torrentsite komt en je ziet of zoekt een titel die je bevalt, kun je op het download symbool drukken. Daarmee haal je niet het bestand op wat er achter zit; wat je doet is een soort gidsbestandje ophalen. Als je het op een speciaal daarvoor gemaakt programma zet, een zogenaamde Bittorrent client, verwijst het naar andere gebruikers die online zijn en de film op hun computer hebben staan of willen hebben. Als er genoeg zijn die de film hebben, dan heb je geluk en kun je het binnen halen. Dat zijn de zogenaamde seeders en jij bent een ‘leecher’! De Bitttorrent clients zijn overal op het internet gratis te krijgen. En zo komt het dat ik voor mijn jaarlijkse Noorwegen trip een aantal Zweedse en Noorse films heb over vliegvissen en wandelen in of bij de gebieden waar ik zo van houdt. Films die ik in Nederland niet of heel moeilijk had kunnen krijgen. Wie zo’n pagina met vistorrents van dichtbij wil bekijken, kan bijvoorbeeld hier zien: http://thepiratebay.org/ user/nicusarpe/. Maar als je de film hebt binnen gehaald, ben je er nog niet. Als je geluk hebt, is het bestand met de extensie ISO. Dat is een kopie van een dvd en als je dat op een lege dvd brand heb je precies dezelfde kwaliteit en inhoudt als de originele DVD. Maar vaak is het een avi bestand of mpg. Niet elke DVD speler, kan dat aan en dus moet je het omzetten naar een bestand dat je speler wel aan kan of het via een brandprogramma omzetten en branden naar een kant-en-klare DVD. Dat soort programma’s kosten wel geld.
als ik niet op een Apple computer (iMac) werkte. Feit is dat heel veel Window’s gebruikers ook aan deze praktijken meedoen, maar ik merk dat ik mijn firewall moet uitschakelen om de torrents makkelijk binnen te halen. Dat zou ik met een Windows computer niet durven. De veiligheidsrisico’s zijn naar mijn bescheiden mening groter. Veel troep zoals virussen en trojans worden geschreven voor mensen die met windows werken. En dan is er nog het morele argument dat je een product dat met geld en moeite is gemaakt zonder te betalen verkrijgt. Veel dat je ophaalt gooi je overigens wel weer weg omdat het toch niet bevalt. Iets wat je niet snel doet met materiaal dat je hebt gekocht. En gezien het kwaliteitsverschil kun je het ook zien als een manier om alvast te kunnen beoordelen of het de aankoop waard is. Als het tenminste hier te verkrijgen is... En je hebt ook nog volledig legale torrents. De in Noorwegen bekende buitensporter Lars Monsen had zo’n anderhalf jaar geleden een hele serie buitensportavonturen die gratis en legaal op te halen waren. Het ging hier om een experiment van de Noorse publieke omroep de NRK. En de bekende band Radiohead zette alweer een tijdje geleden gedurende een beperkte tijd haar nieuwe album online. Je kon het zo ophalen en zelf aangeven hoeveel geld je er voor over had, maar je hoefde niet te betalen. Ze verdienden zo meer als de traditionele methoden om muziek te verkopen; ook ik heb er voor betaald. In een aantal landen kun je films ook betaald downloaden van iTunes van Apple; hier kan dat nog niet al zijn er natuurlijk wel gratis videopodcasts over vissen vanaf te halen. Maar daar heb ik het in een eerdere aflevering al over gehad. En nu houdt ik even op te schrijven; want kom de laatste tijd nauwelijks meer aan vissen toe terwijl dit toch de tijd is om de snoek achter de schubben te zitten! Remco de Vries
Zijn er ook nadelen? Ja zeker! Zoals uit het voorgaande blijkt, heb ik zo wel eens wat visfilms opgehaald. Maar ik had dat nooit gedaan, De Pompemich - nr. 56 - december 2009
Het vissen met het paarltje Uit ,,de Nederlandse Hengelsport” juli 1937 Gaat het hier om de voorloper van de goudkopnimf? Handy Fish is een allround hengelsportzaak met op de eerste verdieping een topcollectie vliegvismateriaal in elke prijsklasse. Eigenaar Bert Schouten is Nederlands kampioen vliegvissen en kan u op alle gebied adviseren. Graag presenteren wij een deel van onze merken. SAGE
Al jaren de meest verkochte vliegenhengel ter wereld. Kom eens voor een testvlucht met deze werpwonders en verbaas u zelf. Sage hengels zijn leverbaar vanaf € 249,- en hebben 30 jaar garantie bij breuk.
SIMMS
Het merk dat vooral bekend is om zijn topklasse waadpakken en waadschoenen. Handy Fish heeft ook vliegvesten, jacks en andere technische kleding van Simms.
FROGHAIR
Een vreemde naam bedacht uit Japanse humor, maar wij garanderen u dat dit het beste leadermateriaal ter wereld is. Froghair fluorocarbon lijn is onzichtbaar en knoopvast. Froghair, a small step for man, a giant LEAP for fishermen...
DUTCH REELS
Technisch vernuft van Hollandse bodem. Verassend van vormgeving, sterk, betrouwbaar en voorzien van de smeuigste slip. Daar kan zelfs Madonna een puntje aan zuigen...
VISION
Een Deens merk met een range van hengels, reels, lijnen en heel veel accessoires. Ontwikkeld in de praktijk, gemaakt voor vliegvissers die een goede prijs/kwaliteit verhouding zoeken. Handy Fish, a shop with Vision...
RIO
Topkwaliteit vliegenlijnen uit de USA. Een zeer grote collectie biedt u altijd de beste lijn voor de meest uiteenlopende omstandigheden. De nieuwste toplijn en extreme werpbeleving is de OUTBOUND. Schroef je reel goed vast...
ROSS
Uit massief aluminium gefreesde Reels met een large arbor design en een perfecte slip. Met de Evolution, Rythm en de saltwater Canyon reels vind u altijd een match voor uw vliegenhengel.
C&F
De meest gewaardeerde vliegendozen ter wereld. Zeer grote collectie met het bekende slit-foam waarbij de vlieg achteruit geparkeerd wordt. Ook de vises en tools zijn van absolute topklasse.
GLOBAL FISHERMAN
Een range van produkten ontwikkeld door Peter elberse. 4-delige vliegenhengels, reels, vliegendozen en vliegenhaken. Ideaal voor starters.
GO Handy Fish ! Onze ervaring is uw besparing.
WWW.HANDYFISH.NL KENNEMERSTRAATWEG 127 • 1851 BC HEILOO • Tel: 072-5336961 OPEN: MA, DI, WO, VAN 9-18.00 • DO+VR KOOPAVOND ZA 9-21.00 E-MAIL:
[email protected]
Zoals men roofvis met: kunstmatig aas kan verschalken, is het ook mogelijk om voorn en andere niet-roofvissen te vangen met kunstaas, wat velen wel onbekend zal zijn. Men gebruikt hiervoor een glazen paarl of kraal, die het hennepzaad moet imiteren. Er worden hiervoor zowel ronde ,,parels” als parels met facetten gemaakt, die alle doorboord zijn, zodat het plaatje (bletje) van de haak er gemakkelijk doorheen kan worden gestoken. Alle paarlen zijn verder voorzien van een verfstip in diverse kleuren. De meest gebruikte parels zijn de volgende: Mosana, een witte parel met een rode en zwarte punt (voor sneep en winde); La Corail, een rode parel met zwarte punt (voor voorn en meun); Splendor, een zwarte parel met witte verfstip (voor voorn); Koh-I-Noor, een zwarte parel met witte glaspunt (veel duurzamer en eveneens voor voorn). De sim, die voor deze visserij moet dienen, is op heel bijzondere wijze met lood verzwaard en als volgt samengesteld. Ik neem aan, dat U vist in een niet snelstromend water met een diepte van ongeveer twee meter. U bevestigt dan op 30 centimeter afstand van de haak twee loodjes no. 7 of 8 kort bij elkaar; tien centimeter hogerop weer een loodje en zo verder steeds met 5 centimeter meer tussenruimte, tot op 1.80 meter. Goed begrepen, komt dus het vierde loodje op 15 c.M. van het derde, het vijfde loodje op 20 c.M. van het vierde enz. Als dobber diene een stukje pauwenpen van 5 c.M. met een schuifje, Dit pennnetje doet slechts dienst om de diepte van Uw visplek aan te geven. Het bevestigen van de paarl geschiedt aldus: U monteert een gebronsd haakje (model Limerick, no. 12 of 13) met korte steel aan een crin 6 tot 8X en U rijgt daarna eenvoudig de paarl aan de crin, die over het plaatje van de haak zakt en in de bocht blijft hangen. De weerhaak zorgt er voor, dat de parel niet van de haak kan vallen. Na verder de onderlijn aan het snoer bevestigd te hebben, is de sim gereed. Men vist hiermede op de hierna beschreven wijze. U begint met Uw plek te beazen met verzwaard grondvoer en wel liefst met hennepkoek. Peil vervolgens de diepte en stel de haak op 30 c.M. van de grond. Breng nu Uw sim te water en onderhoud voortdurend een op en neergaande beweging en wel zodanig, dat het wakertje (de pen) telkens 30 c.M. opgeheven wordt. De bewegingen moeten rustig en
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
niet vlug plaats vinden. Doordat Uw lijn geheel ,,gelood” is, zakt deze steeds gestrekt. De opmerkzaamheid van de vis, vooral grote voorn, wordt door het schitteren van de paarl getrokken en de vis bijt schielijk, als het ware geïrriteerd door de flitsen. De voorn vangt zich zelf en het is dan ook niet nodig om nog eens extra vast te haken als U tegenstand voelt. De hengel voor deze visserij moet van riet zijn, top van bamboe en van boven 4 m.M. dik; verder over het geheel
zeer licht en stijf. Hoe lichter hoe beter, want het is een vermoeiende visserij, die echter buitengewone resultaten kan opleveren, doch alleen op stromend water. Voor sneller stromend water dient zwaarder lood gebruikt te worden. De verdeling van het lood blijft echter dezelfde. Breda, Juni 1937. HENRI VANMELIK.
2 weken vakantie Denemarken Met de fam. Terpstra op sleeptouw naar Denemarken. Middelfart op Fyn. Alwaar mijn caravan staat. Ze gaan voor het eerst mee. Hun zoon was al eerder mee geweest een lang weekend te vissen. Probeer nu de rest van de fam. aan het vissen te krijgen Wat niet meevalt, alleen het vriendinnetje van hun dochter Evelien krijg ik zo ver maar ze vindt dan vissen ook leuk. Ze leent een spinhengel met toebehoren van mij.
te zien, later gaat Harry ook mee, kennis van de camping. Hij vist met pluggen in de vorm van visjes. Dit blijkt te werken, hij vangt een paar knappe kabeljauwen. Aangezien ik hier nu een visbootje heb gaan we de volgende dag het water op. Alleen Harry en Rob gaan mee, het is voor ons de eerste keer met zo’n bootje het water op. Alleen Harry vangt weer de vis. Het weer kan snel veranderen in Denemarken. Zo schijnt de zon, om over te gaan in regen en onweer. Die avond regent het ook weer, Jeroen gaat alleen beneden vissen. Ik kijk het nog wat aan, het trekt me niet zo erg. Toch zo rond 9 uur trek ik mijn waadpak aan en doe de regenjas aan.A1 lopend door het bos in de regen, glibberend de helling af naar het water. Naast een dode boom die met de kruin in het water rust zie ik vaag links Jeroen in het water in de regen staan en maak mijn hengel visklaar. Nu gaf Eddy mij eens de tip om voordat je het water in gaat, eerst een paar keer in te werpen. Dus doe ik dat. Het bleek een Gouden tip te zijn. Gooi redelijk ver in. Draai
nog maar net in of... pats een ruk aan de hengel. Zie iets springen boven het water Mooi zilver van kleur Het zou toch niet... Aan mijn blinker zwemt een echte vechtersbaas. Heb ik hem bijna in mijn schepnet gaat ie er als een pijl weer vandoor, zo 30, 40 meter weg. Dwars door de slip heen en ik maar draaien als een malloot. Weer komt ie langzaam binnen. Ha, heb hem in mijn schepnet, alleen te vroeg gejuicht, spring en daar gaat ie weer. Ojee niet tussen de takken van die boom die in het water ligt. De zeeforel begint moe te worden en eindelijk heb ik hem in mijn schepnet op de kant liggen. Wouw wat een mooie, Jeroen staat inmiddels naast me. Poe 1 worp en meer dan een half uur later, ligt er een mooie zeeforel op de wal. Eentje voor in de pan. Ben intussen tot op het vel nat door de regen, toch mijn vakantie kan niet meer stuk. In het donker ga ik weer terug naar de camping. De volgende ochtend, het is weer droog, leg ik mijn vis op de tafel, meetlint er naast, jee 57 cm., heb mijn eigen record verbeterd. Later die dag
Margo aan het vissen.
We zijn hier in de laatste 2 weken van augustus. Het is mooi weer, eigelijk te mooi. Er heerst een ware lieveheersbeestjesplaag langs de waterkant. Hele zwermen vliegen hier rond. In een mum van tijd zit je er onder en ze bijten je dan. Zo lief zijn ze dan ook weer niet. Samen met Jeroen vissen we elke avond, toch geen vis
Zeeforel van 57 cm. De Pompemich - nr. 56 - december 2009
eten we de forel met zijn allen op. Die middag word ik door Roel en Dagmar uitgenodigd om te gaan vissen in een put en take vijver. Gaan ‘s morgens om 5 uur weg ergens richting Odense. Nog nooit in een vijver gevist, moet voor een keer kunnen. Vissen hier in valt vies tegen. Vang dan ook niks. Roel en Dagmar daarentegen wel, zie foto. Jaap Hoekstra
Roel en Dagmar
Ik laat mijn vliegendoos zien en vertel je wat voor vliegvisser ik ben Wie ben je? Ik ben Hans Hemmes Kragt Ik ben geboren in Banjuwangi (Oost-Java) Mijn grootvader Hemmes Kragt kwam oorspronkelijk uit Harlingen Dus toch voor een deel Friese roots? Ik ben al jaren gehuwd met Liesbeth Welsink Wij wonen in Voorburg
de werphengelcommissie, waar hij lid van was. Er zou die avond een aantal films over vliegvissen worden vertoond. Dat leek mij wel wat, en ik besloot die avond mee te gaan. Ik heb er geen moment spijt van gehad, zeer leerzaam en heel erg gezellig. En, …nu komt het, ik was besmet met het vliegvisvirus, dit tot groot genoegen van pa. Om een lang
Hoe en wanneer ben je met vliegvissen in aanraking gekomen? Het begint met het volgende verhaal. Het een en ander speelde zich begin tachtiger jaren af. Mijn vader viste al enige tijd met de vliegenhengel en ik dus niet. Al maanden had hij geprobeerd mij over te halen. Man, ga toch vliegvissen, het is immers hartstikke leuk, zei hij dan steevast. Ik zag er namelijk niet zoveel in. Al die ingewikkelde toestanden om een ruisvoorntje te vangen. Laat mij nou maar gewoon op mijn eigen manier vissen. Maar als ik hem zo bezig zag vond ik het toch wel heel apart. Uiteindelijk besloot ik uit nieuwsgierigheid toch een poging te wagen. Op een geschikte avond, “niet te veel wind,” kreeg ik van mijn vader de eerste werplessen op een grasveldje in de buurt van mijn ouderlijk huis. Na een aantal verwoede pogingen met een hoop zweepgeknal en een leader vol met knopen, gaf ik mijn vader zijn hengel terug. Ik haalde mijn schouders op en zei op een tikkeltje nonchalante toon, ‘ach ja, toch wel iets aparts, dat werpen met zo’n vliegenhengel”. En tjonge, tjonge, wat had ik een kramp in mijn rechterhand. Dat scheen normaal te zijn bij beginners, die gebruiken veel te veel kracht, zei pa. Een aantal weken later belde pa mij op, of ik mee wilde naar een happening in de “Halve Maan”, dit was namelijk het thuisfront van
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
verhaal kort te maken: voor mijn toen eerstvolgende verjaardag kreeg ik een vliegenhengel (fibatube glashengel) plus toebehoren cadeau. Ik werd lid van de werphengelcommissie, en nam werplessen. Na afloop van de werplessen raadde mijn werpinstructeur mij aan een betere vliegenhengel aan te schaffen. Van mijn vrouw kreeg ik voor mijn daarop volgende verjaardag een grafiet vliegenhengel aftma 4-5 van het merk Hardy. Dat was voor mij een heuse openbaring. De commissie werphengel kreeg een eigen onderkomen, waar in de wintermaanden iedere dinsdagavond activiteiten waren, en op dit moment nog steeds zijn, waaronder bindinstructie. Mijn vader overleed in 1984 op zestigjarige leeftijd. Ik was mijn vader en vismaatje kwijt. Wel erfde ik aardig wat visspulletjes. Toen de club in dat najaar weer openging voor het winterseizoen, stond in de convocatie vermeld dat er bindinstructie-avonden voor beginners en gevorderden gegeven zouden worden. Op die bewuste avond zat ik aan de bar een kop koffie te drinken, en zag wel dat er een aantal mensen aan de beginnertafel had plaatsgenomen. De beginnerscursus werd gegeven door Ton Linthout. De gevorderden stonden onder leiding van Bas Verschoor. Ton was inmiddels al begonnen, ik zat van een afstand toe te kijken. Ik twijfelde of ik wel mee zou doen. De man achter de bar zei, waarom ga je er niet bij zitten? Dat leer ik toch nooit, antwoordde ik. Ach kom op, iedereen kan het leren, zei hij daarop. Ik stond op en ging er bij zitten, er was gelukkig nog plaats over. We zaten met een man of tien aan tafel. De meeste onder de aanwezigen hadden thuis al wat geëxperimenteerd, maar het had wel degelijk zin de lessen te gaan volgen. Rechts naast mij zat en zeer enthousiaste man die zich in de loop van de avond aan mij voorstelde als, FRANS VAN PELT. Dit was het begin van een lange vriendschap. Het grappige is dat ik Frans in het begin steevast Joop noemde, hoe ik hierop kwam weet ik nog steeds niet. De meeste van jullie kunnen zich Frans nog wel herinneren als erelid van jullie club. Frans is al een aantal jaren geleden overleden. Mijn vliegendoos Wat kan ik daar over vertellen, ik heb me de laatste jaren op dat punt in de Pompemich al behoorlijk blootgegeven. Oké, ik doe er een plaatje bij van het vliegendoosje welke ik in Luxemburg heb gebruikt. Gevuld met onder andere een aantal Sawyer’s Pheasant Tail nimfen, een aantal CDC vliegjes, kraalkop nimfjes, Red Tags enz. enz., allen gebonden op haakmaat 14-16-18. Deze doos is nog “redelijk” compleet. Ik heb een behoorlijk grote voorraad vliegen, tijdens het vissen gebruik ik altijd kleine vliegendoosjes. Die vul ik dan bij als ik op stap ga. En zo nodig kruip ik met “plezier” weer achter de klem. Wat is je ideale vismaat? Die moet niet te veel praten en zijn eigen gang gaan. Zo af en toe komen we bij elkaar om de vangst te bespreken, welke vlieg we zullen inzetten, en om koffie te drinken.
Wat is je meest dramatische visverhaal? Dat zijn er meerdere, maar een ervan steekt er met kop en schouders bovenuit. Jaren geleden verbleven Riet en Frans van Pelt regelmatig in hun stacaravan op camping “Ponderosa” in de omgeving van Barneveld. Op een steenworp afstand van de camping, ongeveer een klein kwartiertje rijden met de auto, ligt een schitterend meer. Als ik me niet vergis noemt men die grote plas “het Zeumerse gat” De plas heeft een zandbodem, met diepe en ondiepe gedeeltes, zodat je er uitstekend kunt waden. Het water is behoorlijk helder. Frans viste daar regelmatig. Hij ving daar enorme ruisvoorns en windes. De foto’s die hij mij liet zien logen er niet om. Ik ben een aantal keren met hem mee geweest, we visten daar steevast met 2-tjes en 3-tjes, lekker licht dus. Helaas moet ik bekennen dat ik daar geen schub heb kunnen vangen. Op de een of andere manier lukte het noch Frans noch mij op dagen als ik meeging iets aan de vlieg te krijgen. Heel vreemd en zeer frustrerend. Maar, de dagen dat ik mee ben geweest heb ik toch genoten, al was het alleen maar om de schitterende omgeving. Met het verstrijken der jaren werd het daar steeds drukker, er verschenen eettentjes, veel surfers, en vooral veel badgasten. De visserij liep hierdoor enorm terug. Uiteindelijk hield Frans het daar voor gezien. Dit vliegvisavontuur vond natuurlijk jaren geleden plaats. Wat is je meest memorabele viservaring? De regen kwam deze zondag met bakken uit de hemel vallen. Rond een uur of elf ging de telefoon. Dat was dus Frans, die vroeg of ik mee ging streamervissen bij Piet Vergeer. Maar Frans!!!, riep ik, heb je al naar buiten gekeken! Zeg, je bent toch een Hollandse jongen, zei Frans een tikkeltje geïrriteerd. Ga je nou mee of niet! Ja, ja, natuurlijk ga ik mee. Hoe laat ben je hier. Laten we het op over een uurtje houden, riep hij, en legde de hoorn op de haak. Ik ging vlug mijn spullen bij elkaar pakken. Tenminste, voor zover mogelijk. Ik had namelijk nog nooit met een vliegenhengel op snoek gevist, laat staan dat ik de spullen ervoor had. Ik bezat destijds twee vliegenhengels, een 9,5 ft. Hardy voor een 4-5 lijn, en een 8 ft. Orvis voor een 6 lijn. Uiteindelijk koos ik voor de Hardy. Maar met die relatief lichte uitrusting richt je niet zo veel uit, als je er een forse Streamer aan vast knoopt. Het is immers doodvermoeiend om met een dergelijke combinatie te werpen. Daarom had ik een paar kleinere Matuka streamers in mijn vliegendoos gestopt. Maar ja, met kleine streamers doe je dus ook weer niet zoveel als je snoek probeert te vangen. En om een streamer goed in de muil van een snoek te kunnen zetten heb je een hengel met body nodig, zoals een 7/8 aftma, dat weten we allemaal, en ik dus inmiddels ook! Frans verscheen precies op tijd, nog even wat regenkleding pakken en wegwezen. Vol goede moed vertrokken we naar Zoeterwoude Rijndijk. Daar aangekomen parkeerde Frans de auto. Op naar het bekende stekkie van Frans. Onderweg
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
zagen we een aantal snoeken wegdraaien, Dat gaf ons toch nog moed, ondanks het slechte weer. Hier gaan we het proberen, zei Frans vastbesloten. We tuigden de hengels op, en ieder ging zijn eigen weg. Toen ik na een halfuurtje zonder resultaat had staan vissen, hoorde ik Frans achter me paniekerig ho, ho, ho, roepen. Wat was nu het geval, Frans had een schaap gehaakt. “Hier zal Vergeer niet blij mee zijn”, riep Frans. Voorzichtig trok hij aan de streamer in de hoop dat deze los schoot. Kennelijk zat de streamer muurvast in de vacht van het beest, dit lukte dus niet. Uiteindelijk gingen we maar proberen het beest te vangen door hem van twee kanten tegen te houden. Maar het schaap was ons iedere keer te vlug af. Dit lukte dus ook niet. Een man die op de fiets over het dijkje voorbij reed keek nogal verbaasd toe hij dit schouwspel gadesloeg. Op een gegeven moment stelde Frans vast dat de leader was afgebroken, we kunnen nu maar beter stoppen met opjagen van het schaap, ook omdat Vergeer ons vanuit zij huis kon zien. Frans was namelijk bang dat hij van Vergeer geen toestemming meer kreeg om er te kunnen vissen. Het schaap had kennelijk geen last van de streamer. Zij stond weer op haar dooie gemak te grazen. Wat nu als boer Vergeer de felgekleurde streamer in de vacht van het schaap ziet zitten, zei ik lachend. Ach, dat merken we vanzelf wel, zei Frans op een wat gelaten toon. Na een aan aantal mislukt pogingen een snoek te haken, besloten we uiteindelijk maar te stoppen. Het lukte zelfs Frans niet op deze dag maar iets aan de haak te krijgen. En ik met mijn veel te lichte spullen vond het eigenlijk maar niks. Toen we terug naar de auto liepen hoorde ik Frans behoorlijk in zijn laarzen soppen. Het was me onderweg al opgevallen dat Frans zich nou niet bepaald goed tegen de harde regen had beschermd. Bij de auto aan-
10
Een van mijn favoriete vliegen.
gekomen keerde Frans zijn laarzen om, er liep een hele hoos water uit. Een paar ijskoude en kletsnatte voeten was het gevolg. Toen ik hem de volgende dag belde om nog even na te praten, was hij dus SNIPVERKOUDEN. Dit is voor mij een gedenkwaardige visdag welke ik met Frans van Pelt had beleefd. Met welke uitrusting vis je het meest? Ik heb op dit moment een behoorlijk aantal vliegenhengels, vanaf aftma 2 t/m 8. Maar als de omstandigheden het toelaten, vis ik toch wel het meest met mijn 9 ft. G.Loomis IMX aftma 2/3. Heerlijk hengeltje om me te werpen en te vissen. Waar zou je nog wel eens een hengel uit willen gooien? Dat weet ik op dit moment niet.
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
Wat zijn je favoriete vliegen? Zoals ik elders in dit artikel memoreerde, heb ik de meeste van mijn favoriete vliegen de laatste jaren regelmatig in De Pompemich behandeld. Dus mijn favorietjes zijn zo langzamerhand wel bekend. Welke vis bevis je het meest? De ruisvoorn natuurlijk! Wat trekt je in het bijzonder aan vliegvissen?
Dat vraag je als vliegvisser toch niet aan een vliegvisser? Heb je nog wensen op het gebied van vliegvissen? Nee, eigenlijk niet. Nederland is immers een fantastisch sportvisserland. Ik bezit wel een vierdelige reishengel van het merk G.Loomis. Als ik met mijn vrouw met auto op vakantie ga neem ik die altijd mee, er is daar altijd wel viswater in de buurt. Verder vind ik het wel goed zo.
Fabuleus Finnmark; deel I Het is tegen middernacht en ik lig in mijn slaapzak in mijn tent en de slaap is niet ver weg.
Plotseling klinkt de stem van Teye: “Remco bist do noch wekker?” “Och, al wat yn ‘e soes”, antwoord ik. “Hast nocht oan wat waarme bouillon”, vraagt mijn metgezel. Ik ben direct wakker, zeg gelijk “ja, lekker” en realiseer mij dat dit betekent dat het kampvuur brand! Na zeker meer dan een uur proberen een vuurtje brandend te houden in de natte omstandigheden om ons heen leek het een uitgemaakte zaak; een kampvuur
viel niet te combineren met de regenval. Een onverwacht opstekende wind bracht uiteindelijk uitkomst en wakkerde de gloeiende kooltjes aan tot een kampvuur. We kamperen met elk een tent aan de Raggesjohka; een zijrivier van de Iesjohka, die weer een zijrivier is van de Karasjohka, die weer een zijrivier is van de Tana. Ja, de provincie Finnmark in het puntje van Noorwegen is groot en uitgestrekt en daarom is enig doorzettingsvermogen, De Pompemich - nr. 56 - december 2009
ook al gaat het maar om een vuurtje, een handige karaktereigenschap. Een dag eerder stapten we uit de bus in Masi. Een plaatsje met vooral Samische (Lapse) inwoners aan de oevers van een rivier waar, getuige enkele enorme kringen, vis in zwemt. Tot op het moment dat we het zandweggetje verlieten en het aanzienlijk steilere wandelpad opliepen, had ik nog de illusie dat ik Teye zijn tempo nog kon volgen. Beide hadden we een rugzak van ongeveer 30 kilo op de rug 11
met elk zijn foto of film apparatuur in een extra tas aan een tuigje voor ons. En voor het vissen; elk twee hengels met alles wat er bij hoort. Al met al een uitrusting die je in staat stelt om tien dagen plus in de bergen te blijven. Maar ook een uitrusting die genadeloos verschillen in fitheid blootlegt... Voordat we vertrokken, wierp ik een laatste blik op de Noorse weersite in het hotel en ik voelde me voldoende zeker van mijn zaak om een flink aantal dagen mooi en droog weer te voorspellen. Met een paar pauzes waren we redelijk snel uit de berkenbosjes weg en liepen op de hoogvlakte waar de bomen schaars zijn en je soms bijna honderd kilometer ver kan kijken. Eenmaal bij ons doel voor de dag toverden spectaculair donkerblauwe wolken een regenboog boven de Gumpejavvri; een meer waar het volgens mijn informatie goed vissen was. De wolken betekenden overigens ook het einde van mijn kortstondige carrière als weerprofeet. 12
Het duurde niet lang voordat we met de hengel in de hand langs de oever van het meer liepen op zoek naar een stek. Het water stond niet hoog en op een of andere manier had ik niet het idee dat we een kans hadden. Op een excursie naar de top van een grote heuvel na, gebeurde er weinig. De tweede dag begon met een laatste poging om vis te vangen in het grote meer en een kleiner meertje dat we eerder vanaf de heuveltop hadden gespot. Op een nerveuze eend na ontbeerde ook dit meertje enig teken van leven en om half twee in de middag gingen we op zoek naar het pad naar de Raggesjohka. De moerassen vermijdend, volgden we de wildsporen voor zover ze richting pad gingen. Een kompas was niet nodig want het zicht was goed en we liepen evenwijdig aan een meer. Halverwege schrokken we van één moeder sneeuwhoender met twee jongere exemplaren, die heel karakteristiek pas op het laatste moment uit de dekking kwamen. Het zijn wat dat betreft net hazen met vleugels. Aan het einde van het langDe Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
gerekte meer bereikten we het pad; een pad waar een jaar geleden Teye al met Roeland langs was gelopen. En terwijl we verder omhoog de hoogvlakte opliepen, zagen we de bewolking achter ons opbouwen; mooi voor een foto! Een uurtje later maakte ik twee foto’s en daarna liepen we snel weer verder. Want vrijwel overal om ons heen viel er regen en het had alle karakteristieken van een onweersbui. “Zouden ze bij Skoganvarre (de legerbasis) aan het oefenen zijn”, zei ik en wilde dat heel erg geloven. De tweede keer dat het in de verte donderde, maakte ik mij echter geen illusies meer. We zaten zo’n beetje op het hoogste punt van een kale berg; de laatste berg voor de afdaling naar de Raggesjohka en voelden ons kwetsbaar. De afdaling was nog maar net ingezet en terwijl Teye nog wat video schoot, schoot ik mijn regenkleding aan en bevestigde de regencape over mijn nieuwe rugzak. Al snel ging de regen kortstondig over in hagel en zo snel als we konden, liepen we de berg af. De regen bleef vallen met de
inmiddels bekende gevolgen voor het vuurtje stoken! De rivier ligt er mooi bij na het ontbijt, erg mooi... Al is het bewolkt de regen is gestopt en overal liggen de stekken voor het oprapen. Teye die hier eerder heeft gevist geeft uitleg en ondanks die uitleg, lukt het me maar niet om een aanbeet te krijgen. Stijgende vis zie ik ook niet. Prachtige stek, na prachtige stek gaan aan mij voorbij en pas waar de rivier in rustig stromend deel uitmondt, vang ik een heel klein forelletje. Teye doet het beter met vier vissen waarvan er drie in de pan verdwijnen. Een dikke week later keert Teye alleen terug naar de rivier en ontdekt dat de bovenloop beter is. Maar na een dag vissen, lopen we verder richting Iesjohka. De rivier waar ik ooit
achter elkaar twaalf grote vlagzalmen ving; sommige boven de halve meter. En één heel grote forel. Maar voordat we daar zijn, gaan we nog één keer
het water in om de overkant van de Raggesjohka te bereiken. Remco de Vries
En ja hoor, daar is ie weer!!!!!! Als ik het soms niet zo zie zitten, dan zegt mijn vrouw Liesbeth altijd weer; kop op alles, komt goed. En dan heeft ze altijd weer gelijk. Toen ik in juni die negorij zag, dacht ik “dat wordt nooit meer zoals voorheen”. Ik wilde daar niet meer vissen. Maar zie de situatie nu. Prachtig groen, mooie brede rietkragen, en redelijk helder water. Veel meer water. Veel meer vissers En ik ben er dus wel gaan vissen. Zo zie je maar weer, alles komt goed. Hans Kragt
Hoe communiceer je met een vis? Drop a line.
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
13
Pieterman en pieleman Het is eind september zo tegen het schemeren. Enkele uren geleden heb ik in deze Deense haven een mooie gul aan de shad gevangen. Maar niet op de gebruikelijke manier. Jarenlang kon je hier zo rond mei, begin juni en oktober, november en december leuke gullen vangen aan shads, pilkers etc. Ik had het kunstaas geobserveerd tijdens het afzinken. Het viel me op dat de staart van de shad nauwelijks vibreerde. Na enig denkwerk was ik eruit. Het koude water veroorzaakte stugheid in het plastic. Maar wanneer je de shad stevig door het water viste vibreerde deze wel. Dit had ik enkele malen gedaan. Nu plots tot mijn stomme verbazing zwommen er zo’n dertig gullen rond het shadje. Merkwaardig genoeg waren ze totaal niet geïnteresseerd in mijn kunstaas. Ik liet me op mijn knieën zakken op de steiger en bewoog het plastic visje wild door het water en ik zorgde ervoor dat de gullen mij niet konden waarnemen. Wederom geen enkele reactie. Weldra zouden ze buiten bereik zijn. Snel moest ik iets bedenken. Een dikke vis bevond zich recht boven mijn shadje. Nu ramde ik deze op goed geluk in de gul. De vis was gehaakt en dook meteen onder de steiger. De slip van de molen werkte uitstekend. En nu maar hopen dat hij niet verstrikt zou raken tussen de steigerpalen. Nog steeds op mijn knieën schreeuwde ik naar Cor om een schepnet. Die kwam naar mijn gevoel veel te langzaam naar mij toe lopen. Eindelijk was hij er bijna en sprak nu rustig: “Je moet niet zo schreeuwen, dit hoeft toch niet iedereen te weten.” In deze haven hebben we regelmatig sportvissers terug zien komen vanaf het weide water met gullen die kleiner waren dan de vis die ik wist te landen. Wat tijdens daglicht niet echt lukte lukt wel later tijdens het schemeren. Alles werd gepakt wat de bodem raakte. Ook regelmatig verkassen voor een beter resultaat. Op 14
een ander gedeelte van de haven heb je scheepvaartverlichting, een ervan bevindt zich vlakbij het water. Dit trek veel vis aan. Er wordt er op kleinere vis gejaagd. Het lukt ons zelden wat later blijkt koolvis te zijn te vangen. Onze imitaties van prooivis worden maar zelden gepakt. Dit lijkt mij het moment om iets te doen wat ik al veel eerder had kunnen en moeten doen. De vliegenhengel inzetten. Met een Teeny T200 snel zinkende zinktiplijn. De tip loopt knooploos over in het drijvende gedeelte. T200 staat voor aftma vijf tot acht. In dit type lijn heb je ruime keuze. Mijn zeven hengel is redelijk geschikt voor deze vliegenlijn. Op de punt van 30 honderdste een goudkopnimf gemaakt van palinghuid op een haak tien, garnaalimitatie. Centimeter voor centimeter vis ik de nimf terug. Tot ik weerstand voel hengel omhoog en haak zetten. De koolvissen vanaf de bodem plusminus vijf meter diep afhalen is een ongekende sport. Helaas, afgelopen najaar waren er geen koolvissen slechts enkele gulletjes. Misschien wel leuk aan een viertje en een Teeny T130. Wel kon in de bovenste waterlagen haring aan de vlieg vangen. En… Na enkele kleine gullen
kwam er een slanke vis uit het water die ik na het onthaken per ongeluk liet vallen. Ik bukte om de vis te pakken en terug te zetten en zag tot mijn grote schrik in het licht van de lamp dat het hier om een pieterman handelde. Vlak achter de kop bevind zich op de rug een lange scherpe giftige stekel. Krijg je hier een prik van dan rechtstreeks naar het ziekenhuis en einde vakantie. Het is eind april en in deze Deense haven is het zo’n achttien meter diep. We zijn in Frederica. Het is hier drukker geworden de laatste jaren. Veel buitenlandse gastarbeiders vissen hier graag. Kees Lutz en ik komen hier vanavond voor de wijting. Misschien wel het lekkerste visje dat er bestaat. Natuurlijk vlak voor schemer zijn we precies op tijd. Met deze waterdiepte wil ik niet de vliegenhengel gebruiken want we vangen de vis tegen de bodem. Kees gebruikt een spinhengel met dertig gram lood met twee zijlijntjes met kleine twisters. Ik gebruik een shadje. Het water zit vol met kwallen en het is bijna onmogelijk om het kunstaas naar de diepte te krijgen. De vangsten zijn er niet minder, wel moeten we regelmatig “kwallensnot” van de lijnen en kunstaas verwijde-
Afbeelding uit de veldgids van de Nederlandse zeevissen. De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
ren. Bij het onthaken van de wijting spugen deze wit slijm wat later kwallen blijken te zijn. Wijting eet kwal net als zeeschildpadden… Kees roept: “Ik moet even pinkelen.” “Het zal wel.” Antwoord ik. Dan plotseling mopperend en mekkerend draaft Kees met een emmer en een stuk touw naar de kade en schept de emmer vol met water. Vervolgen schiet
hij snel in de achterruimte van de VW transporter in, nog steeds mekkerend. Veiligheidswege ben ik toch verplicht om even te controleren wat er aan de hand is met Kees. Kees zit in de bus op zijn knieën met zijn broek naar beneden en is bezig zijn pielemans af te spoelen. Hij kijkt me zeer ernstig aan en tiert: “Verrekte kwallen.”
Ik dank U. Simon De volgende keer ga ik dieper in op de verschillende soorten lijnen die we gebruiken voor het zeevissen in bijvoorbeeld Schotland en Noorwegen.
Zeevonk Sommigen van jullie hebben het vast wel eens gezien tijdens een vissessie in het donker aan zee. De golven lijken licht te geven en als je naar je voetstappen in het zand kijkt zie je ze spookachtig oplichten. Slechts weinigen weten waardoor dit veroorzaakt wordt. Benjamin Franklin dacht aanvankelijk dat het werd veroorzaakt door wrijving van zoutkristallen in het water waar-
door electrische vonken zouden ontstaan. Pas in 1750 ontdekten Italiaanse natuurkundigen dat het werd veroorzaakt door een alg. Als sportduiker heb ik het al enkele keren mee mogen maken dat onder water alles wat beweegt een spoor van licht achterlaat. In de Grevelingen was het eens zo erg dat je alle andere duikers binnen een straal van 50 meter kon zien zwemmen. Zo`n goed zicht is overigens ook al uitzonderlijk. Dit verschijnsel wordt dus veroorzaakt door een alg die heel toepasselijk zeevonk wordt genoemd. In het Latijn heet hij Noctiluca scintillans wat letterlijk flitsend nachtlichtje betekent. Vroeger heette hij Noctiluca miliaris wat duizend nachtlichtjes betekend. Eigenlijk een veel mooiere naam aangezien hij soms massaal voorkomt. Het is met zijn 0,5 tot 1 mm. grootte een reus onder de eencelligen die daardoor ook met het blote oog te zien is. Zijn vorm is bolrond met een staartje. Dit staartje bestaat uit een tentakelachtige draad met daarnaast nog een dunne draad. Aan het begin van deze draad zit zijn mondopening want deze alg heeft zelf geen bladgroen en kan zelf geen voedingsstoffen aanmaken door fotosynthese In de tropen leeft hij in symbiose met een kleiner algje wat hij in zijn cel opneemt
en wat voedsel voor hem maakt maar de zeevonk die hier voorkomt kan dat niet en is dus afhankelijk van wat hij vangt aan kleinere prooien (vooral veel larven van schelpdieren). Hij kan niet zwemmen en is voor de vangst dus afhankelijk van wat hij toevallig tegenkomt. Hij is wel lichter dan water en als hij door golfbewegingen naar beneden is getrokken stijgt hij langzaam weer op wat de kans om voedsel tegen te komen vergroot. Op afbeelding a zie je een groep zeevonkalgen en op afbeelding b een close-up van een cel waar je duidelijk het staartje en de mond kunt zien. Komen we bij de vraag hoe nu dat licht ontstaat en waartoe het dient. In de natuur komt bioluminicentie wel meer voor. In de diepzee maakt de lantarenvis gebruik van lichtgevende algen om zijn prooi te lokken en iedereen kent wel het vuurvliegje. Bioluminicentie is zeer efficiënt omdat er geen warmte bij vrijkomt en dus alle energie in licht wordt omgezet. In de zeevonk bevinden zich twee stoffen die verantwoordelijk zijn voor het oplichten; luciferine is de stof die eigenlijk verbrand en luciferase werkt als katalysator. Daarnaast is nog zuurstof nodig en een zout om de vrijkomende protonen op te vangen. Als de zeevonk in beweging wordt gebracht door bijvoorbeeld een scheepsschroef, duiker of golven en daardoor met zuurstof in aanraking komt vind de verbranding plaats en ontstaat oxyluciferine plus water. Deze verbinding is echter niet stabiel en wordt meteen weer gereduceerd tot luciferine wat dan meteen weer zou kunnen ontbranden. Het licht wat ontstaat is blauw licht. De meeste vissen kunnen namelijk alleen maar blauw licht zien omdat ze niet over de pigmenten beschikken andere kleuren waar te nemen. Waarschijnlijk is de functie een soort afweermechanisme. Mocht iemand op het idee komen om een zeevonk op te eten wordt hij niet alleen verblind door een lichtflits maar is ook meteen zichtbaar voor grotere rovers. Om dit te testen hebben twee onderzoekers in 2 watertanks proeven gedaan met garnalen en zeekatten( een soort inktvis).
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
15
In een van de tanks waren lichtgevende algen (zeevonk) toegevoegd en al snel bleek dat de zeekatten in de tank met zeevonk de een na de andere garnaal vingen terwijl ze zonder zeevonk bijna geen garnaal te pakken kregen. Ook prooivis die erdoor zwemt wordt natuurlijk eerder opgemerkt door grotere rovers zoals zeebaars, zeeforel, makreel, etc. Sta je dus ooit ergens te vissen en zie je het water oplichtten waar je streamer of ander aas zich bevind houd dan extra rekening met een aanbeet want je aas valt extra op. Nog een verschijnsel wat veroorzaakt wordt door de zeevonk is het zogenaamde `red tide`. Ze komen dan in zulke grote hoeveelheden voor dat de zee rood kleurt. Eddy Visser Meer informatie over de zeevonk en kleurenfoto’s: http://www.kennislink.nl/publicaties/sterren-in-de-zee
Red tide in zwart-wit
Ismopuppan - zo maak je die... door Johan Nygren
Het afgelopen jaar bleek de Ismopuppan een hele goede vlagzalmvlieg. De bedenker is Ismo Hyvärinen uit Kiruna. Met zijn originele vlieg als voorbeeld, heb ik mijn eigen pop uitgesneden en het proces beschreven. Waar ik van het origineel ben afgeweken, heb ik dat aangegeven.
Snijd van balsa stukjes van ca 4 x 4 x 15 mm. Snijd een ondiepe groef aan de onderkant, vanuit het midden naar een van de korte kanten. De groef moet net zo lang zijn als de haaksteel. Tip: maak meteen een aantal “puppan” in één keer.
Dit is het benodigde materiaal en gereedschap. Op de foto ontbreken verf en penselen. Als lak gebruikte ik Humbrols modelbouwverf. 16
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
Meng een klein beetje epoxylijm en leg een strengetje daarvan in de groef. Druk de haak in de groef, maar zo, dat de haaksteel gelijk ligt met het oppervlak van het hout. Vergeet niet om 1-2 mm van de steel vrij te houden voor de poten en de kop (Ismo snijdt ze in de juiste vorm vóór hij de haak er in lijmt).
Snijd de blokjes grof in de juiste vorm met een scherp modelleermes. De body moet sigaarvormig zijn, dus niet te dun bij de kop. De staart moet een korte punt zijn, en niet langzaam verlopend. In de lengterichting moet de onderkant kielvormig zijn, zodat de poten niet te veel naar buiten gaan staan.
Nu kun je de poppen verven. Dit is een tijdrovende bezigheid, omdat het origineel bestaat uit vier verschillende kleuren : Zwart, geel, groen en bruin. Voor het mooiste resultaat moet de verf drogen vóór de aangrenzende kleur wordt aangebracht. Dit gaat het makkelijkst met iets om de vlieg goed mee vast te houden, b.v. hackeltang of arterieklem e.d.
donkergroen
zwart
De vorm werk je af met fijn schuurpapier. Doe dat voorzichtig zodat je niet te veel materiaal weghaalt. Leg de poppen 30 seconden in water en laat ze vervolgens drogen. Door het vocht gaan de buitenste vezels uitstaan en die polijst je weg met fijn schuurpapier (Deze stap laat Ismo over, hij gebruikt 2-componenten epoxylak en die is zo dik ze de evt. vezels verbergt).
vuilgeel
lichtbruin/mosterdgeel
De poppen lak je dan zoals op bovenstaand voorbeeld. De laatste bewerking is het aflakken van de pop. We hebben gemerkt, dat gewone super epoxylijm heel goed werkt, die geeft een sterke buitenlaag, vult oneffenheden goed op en verbergt schuursporen.
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
17
borstel of penseel. De fibers moeten de juiste kleur hebben: barnsteengeel. Het origineel heeft geverfde poten, waarschijnlijk omdat het moeilijk was ze in de juiste kleur te vinden. Ik vond het ’t makkelijkst om direkt van een borstel de bruinkleurige haren te gebruiken
Hier ziet u het origineel (links) en mijn kopie. Omdat Ismo lakt met epoxyverf hoeft hij zijn vliegen niet af te lakken, omdat de epoxy direkt een sterke afwerklaag geeft. Wanneer de lak gedroogd is, maken we de vlieg verder af met poten en kop. De poten bestaan uit haren van een
Twee poten moeten schuin naar achter steken, ongeveer zo lang als de body. Bij het inbinden van de poten is het duidelijk of u de body in de juiste vorm hebt gegeven. Het gaat erom dat de body aan de voorkant slank is als een boot, waardoor de poten niet naar buiten gedwongen worden. Ze moeten ook iets naar onder gebonden worden zodat ze niet teveel naar buiten wijzen. De voorpoten bestaan uit een enkele fiber, die aan beide zijden 90 graden naar buiten wijzen en die ook niet te lang mogen zijn. Veel succes en goede vangst! (c) Johan Nygren/Bigsalmon 2004 (vertaling voor “De Pompemich”: K’s)
Visrecept Zeeforel-broccolitaart Als voor of tussengerecht te gebruiken.
Bak de uienringen met de geperste knoflook in de olijfolie lichtbruin. Snijd intussen de zeeforel in stukjes van ongeveer 2,5 cm. en bestrooi ze met zout en peper. Voeg de zeeforel en de fijngesneden peterselie toe en laat de vis even meegaren (niet te lang want anders vallen de stukjes vis uit elkaar).
6 plakjes bladerdeeg 250 gram broccoli roosjes 250 gram dunne uienringen 2 teentjes knoflook 2 eetlepels olijfolie Ongeveer 500 gram zeeforel 2 eetlepels peterselie 3 eieren 150 ml. Kookroom 100 gram geraspte kaas 100 gram roomkaas Zout en peper
Verdeel de broccoliroosjes over de bodem van de ovenschaal en schep het mengsel met de vis er bovenop. Meng de eieren met de kookroom, geraspte kaas en de roomkaas en voeg hier nog wat peper en zout aan toe. Giet dit mengsel over de taart en bak deze 45 minuten in de oven. Een lekker wit wijntje maakt het helemaal af natuurlijk. Eet smakelijk
Verwarm de oven voor op 180 graden. Neem een taartvorm van 24 of 26 cm doorsnede en bekleed deze met het bladerdeeg, druk de naden goed tegen elkaar aan en prik de bodem op een paar plaatsen in met een vork. Kook de broccoliroosjes 5 minuten voor. (2 minuten vol vermogen in de magnetron kan ook).
18
Eddy visser
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009
Agenda De clubavonden worden gehouden in: Dorpshuis ’t Heechein Buorren 28 Terkaple zaal open vanaf 19.00 uur. Clubavonden 2009 22 december, veiling/afsuiting/fotocompetitie Clubavonden 2010 26 januari, 23 februari, 30 maart, 27 april, 25 mei, 29 juni, 27 juli, 31 augustus, 28 september, 26 oktober, 30 november, 21 december,
jaarvergadering verloting, binnen werpen binnen werpen binnen werpen buiten werpen buiten werpen buiten werpen gebonden binden buiten werpen barbecue!!! buiten werpen binnen werpen binnen werpen binnen werpen
De thema’s en activiteiten worden op de jaarvergadering gepresenteerd. In mei willen we een open dag houden in Terkaple. Op de website verschijnt tijdig de meest recente informatie over bindmateriaal, locaties enz. www.depompemich.nl Namens de aktiviteitencommissie
De Pompemich - nr. 56 - december 2009
19
AVERTENTIE CSL
20
De Pompemich - nr. 56 - decemberr 2009