De Perzen, krijgers en dichters 24 september 2015 tot en met 28 maart 2016 Persians, warriors and poets September 24, 2015 until March 28, 2016
Detail van een schild, separ Iran, 1750-1790 Staal, zilver, brons Schild: diam. 47 cm Museo Stibbert, Firenze 5738 Foto: Rabatti & Domingie, Florence Een schitterend detail van een Perzisch schild dat toont hoe vanuit het centrale medaillon sierlijke arabesken ontwikkelen. De arabesk is een plantmotief gerangschikt volgens een mathematische patroon, geliefd in de Perzische kunst omdat het verwijst naar een hogere hemelse structuur .
Detail of a shield, separ Iran, 1750-1790 Steel, silver, bronze, Shield: diam. 47 cm Museo Stibbert, Firenze 5738 Photo: Rabatti & Domingie, Florence A splendid detail of a Persian shield showing elegant arabesques that expand from the central medaillon. The arabesque is a plant motif arranged in a mathematical pattern, popular in Persian art because it refers to a higher celestial structure.
Miniatuur van dansende derwisjen School van Sjiraz, Iran, 1580-1590 Dekkende verf, goud- en zilververf op karton h. 33 cm, b. 22 cm Wereldmuseum, Rotterdam 70848 Foto: Jan van Esch, Amsterdam In een binnenhof van een derwisjklooster dansen derwisjen (soefi’s) rondom een cipres, symbool van eeuwig leven. Het zijn leden van de orde van de dansende derwisjen, mystici, die in hun draaiende dans toenadering zoeken tot God. Deze orde is gesticht door de zoon van de grote mystieke dichter Roemi, wiens werk nog steeds over de hele wereld gelezen wordt. De in het wit geklede figuren zijn vrouwen die de pelgrimstocht naar Mekka volbracht hebben. Miniature of dancing dervishes Shiraz school, Iran, 1580-1590 Opaque paint, gold and silver paint on cardboard h. 33 cm, w. 22 cm Wereldmuseum, Rotterdam 70848 Photo: Jan van Esch, Amsterdam In the courtyard of a dervish monastery, dervishes (Sufis) dance around a cypress tree, the symbol of eternal life. They are members of the Mevlevi Order, commonly known as the Whirling Dervishes, who dance to become closer to God. The order was founded by the son of the great mystical poet Rumi, whose works are still read around the world. The figures in white are women, who have just completed their pilgrimage to Mecca.
Zadeldek Rasjt, Iran, begin 19e eeuw Geruwde katoen en zijde l. 177 cm, b. 133 cm Wereldmuseum, Rotterdam 7743 Foto: Jan van Esch, Amsterdam Deze doeken werden over het paardenzadel gelegd. Aan de zijkanten zijn openingen uitgespaard voor de stijgbeugels. Dit prachtig bewerkte exemplaar heeft toebehoord aan een belangrijke, welgestelde ruiter. De doek komt uit de stad Rasjt aan de Kaspische Zee, waarvan de inwoners de naam hebben een hang naar luxe te hebben. Het achthoekige sterpatroon van het zadeldek komt ook veel voor in tegelwerk. Dergelijke zadeldekken slijten natuurlijk snel in het gebruik en zijn daarom zeldzaam. Saddle pad Rasht, Iran, early 19th century Textured cotton and silk l. 177 cm, w. 133 cm Wereldmuseum, Rotterdam 7743 Photo: Jan van Esch, Amsterdam These pads were used as saddle covers, with holes cut into the sides for the stirrups. This beautifully crafted item once belonged to an important and wealthy equestrian. The saddle pad is from the city of Rasht on the Caspian Sea, whose inhabitants were known to have a penchant for luxury. The octagonal star pattern on the saddle pad is also common in tiling. Saddle pads like these are very susceptible to everyday wear and tear and are a rare find.
Helm, Çiçak Turkije, Osmaanse Rijk, 15e-16e eeuw Staal, goud, messing, koper, leer, zijde h. 39 cm, diam. 21,5 cm Museo Stibbert, Firenze 4079 Foto: Rabatti & Domingie, Florence Deze rijk geornamenteerde helmen werden gedragen door de hogere rangen van de cavalerie. De helm is vervaardigd uit één plaat staal. De decoratie bestaat uit bloemmotieven, met goud ingelegd, koperen klinknagels en cartouches met heilige tekst en zegewensen: Geloof in Allah en heb goede bedoelingen. De overwinning komt van Allah, de Machtige, de Wijze. Succes en bescherming in de toekomst. De neusbescherming is verstelbaar. Kenmerkend voor de çiçak zijn de oorbeschermers en de verlengde achterzijde die ook de nek beschermt. Deze kostbare helmen kunnen uitstekend dienst doen in de strijd, maar zijn vooral bedoeld voor ceremoniële aangelegenheden. Helmet, Çiçak Turkey, Ottoman Empire, 15th to 16th centuries Steel, gold, brass, copper, leather, silk h. 39 cm, diam. 21.5 cm Museo Stibbert, Firenze 4079 Photo: Rabatti & Domingie, Florence These ornately decorated helmets were worn by the higher-ranking cavalrymen. The helmet was made from a single steel plate and decorated with flower designs, gold inlay, copper rivets, and cartouches with sacred texts and blessings: Have faith in Allah and have good intentions. Victory shall come from Allah, the Mighty, the Wise. Good luck and much protection in the future. The nose guard is adjustable. Typical of this çiçak are the ear guards and the long back that protects the neck. These costly helmets proved their value in battle, but were primarily reserved for ceremonies.
Sabel ‘Süleyman’, yatağan Turkije, Istanbul, Osmaanse Rijk, 1520-1530 Staal (van verschillend koolstofgehalte), goud, walrusivoor, robijn, turkoois l. 42 cm, b. 2,5 cm, gewicht 320 gr. Museo Stibbert, Firenze 6459 Foto: Rabatti & Domingie, Florence De yatağan is een Osmaans enkelzijdig snijdend lang mes of korte sabel die werd gebruikt van de 16e tot de 19e eeuw. Het wapen heeft een karakteristieke kromming, geen pareerstang, maar wel een knop aan het gevest om te voorkomen dat het uit de hand glijdt. Dit is stuk is een vroege yatağan die mogelijk is vervaardigd in het wapenatelier van Sultan Süleyman (1494-1566) voor een hoge hoffunctionaris. Het is een kostbaar stuk, dat naast zijn effectiviteit vooral ook een symbolische functie had. De sabel heeft een inscriptie in Perzische schriftstijl. De hoogste wapenmaker van het hofatelier tussen 1520 en 1530 was van Perzische origine. De yatağan heeft bij de Turken de naam een rechtschapen wapen te zijn. Het spaart het leven van mensen die zich overgeven en om genade smeken.
Süleyman’ sabre yataghan Turkey, Istanbul, Ottoman Empire, 1520-1530 Steel (of different carbons), gold, walrus ivory, ruby, turquoise l. 42 cm, w. 2.5 cm, weight 320 g Museo Stibbert, Firenze 6459 Photo: Rabatti & Domingie, Florence The yataghan is a single-edged Ottoman knife or short sabre used from the sixteenth to the nineteenth centuries. The weapon has a marked forward curve and no guard, but it does have a grip plaque to prevent the hilt from slipping. This item is an early yataghan that may have been made in the arms workshop of Sultan Süleyman (1494-1566) for a high court official. It is a valuable sabre that, in addition to being effective, had symbolic significance. The sabre is inscribed in Persian script. The
supreme weapon maker of the court between 1520 and 1530 was of Persian origin. The Turks referred to the yataghan as a righteous weapon that would spare the lives of those who surrendered to it and begged for mercy.
Knots met stierenkop, gorz-e gavsar Iran, 1700-1750 Staal en goud l. 67,5 cm, b. 17,5 cm Museo Stibbert, Firenze 5695 Foto: Rabatti & Domingie, Florence De stierenkop van dit type knotsen wordt al beschreven in het Boek der Koningen van Ferdowsi (zie p. 58). De tirannieke drakenkoning Zahhak ziet in een nachtmerrie hoe hij verslagen zal worden door een held met een stierenknots. De knots was het vermaarde wapen van de Iraanse helden uit de preislamitische periode. De neusgaten en de oren van de stierenkop zijn open en staan in verbinding, waardoor het wapen een karakteristiek geluid maakt als er een slag toegebracht wordt. De knots werd gebruikt om het lichaam van de vijand te verwonden, maar ook om diens wapenrusting kapot te slaan. Het was niet alleen een wapen van mensen, maar ook van engelen en goden uit de preislamitische periode. Het wapen heeft altijd een symbolische betekenis behouden van koninklijke macht en status. Bull-headed mace, gorz-e gavsar Iran, 1700-1750 Steel and gold l. 67.5 cm, w. 17.5 cm Museo Stibbert, Firenze 5695 Photo: Rabatti & Domingie, Florence
The bull’s head on maces like these were described as early as Ferdowsi’s Book of Kings. In a nightmare, the tyrannical dragon king Zahhak sees how he will be defeated by a hero with a bullheaded mace. The mace was the weapon of choice for Iranian heroes in the pre-Islamic period. The nose holes and ears of the bull’s head are open and connected, which gives the weapon its characteristic sound when striking a blow. Maces were used to injure enemies and destroy their weapons. It was the weapon of man and of the angels and gods during the pre-Islamic period. The mace has always been associated with royal power and status.
De papaveroogst wordt gekeurd en gewogen Isfahan, Iran, circa 1825 Lakschildering op papier-maché h. 61 cm, b. 42 cm Wereldmuseum, Rotterdam 68278 Verworven met steun van de Vereniging Rembrandt Foto: Jan van Esch, Amsterdam De oogst wordt na binnenkomst eerst gewogen en gekeurd. In de ontvangstruimte drinken de kooplieden en hun gastheer thee, kijkend naar de werkzaamheden. In de bediendenkamer rechts van de salon worden waterpijpen klaargemaakt voor gebruik. De thee bevat waarschijnlijk opium, in de
waterpijpen wordt tabak gerookt. Waarschijnlijk worden er ook als versnapering bolletjes gezoete opium aangeboden, die vaak gearomatiseerd waren met amber en kruiden. Het roken van opium is een latere ontwikkeling. De werklieden op de voorgrond zijn elegant gekleed, opiumhandel is een chique metier waarin veel geld verdiend wordt. The poppy harvest is inspected and weighed Isfahan, Iran, ca 1825 Glaze painting on papier-mâché h. 61 cm, w. 42 cm Wereldmuseum, Rotterdam 68278 Acquired with the support of the Rembrandt Association. Photo: Jan van Esch, Amsterdam The harvest is first weighed and inspected on arrival. In the reception area, the merchants and their host are drinking tea and watching the activities. In the servants’ room to the right of the salon, water pipes are being prepared for use. The tea probably contained opium and the water pipes were used for smoking tobacco. Sweet opium rolls were probably also offered as a snack, often flavoured with amber and herbs. Smoking opium was something that developed later. The workers in the foreground are dressed elegantly; the opium trade is a chic business in which a lot of money can be earned.
Handgeschilderde doek met hemelsferen Iran, circa 1850 Katoen l. 295 cm, b. 172 cm Wereldmuseum, Rotterdam 60941
Foto: Jan van Esch, Amsterdam De doek toont de negen hemelsferen en de aarde, die ieder door hun eigen planeet, hier afgebeeld als persoon, beheerst worden. Al bij de Babyloniërs bestudeerden astronomen de planeten en schreven hen goddelijke krachten toe. Elke planeet representeerde een god of godin en beheerste bepaalde aspecten van het leven op aarde. Bijzonder is dat op de doek naast de zeven ‘klassieke’ hemellichamen (zon, maan, Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus) ook de nieuw ontdekte Uranus (1781) en Neptunus (1846) zijn afgebeeld. De doek is onderaan gesigneerd: Isfahan, Sachar Hoesein Fachari. Hand-painted canvas depicting the heavenly realms Iran, approx. 1850 Cotton l. 295 cm, w. 172 cm Wereldmuseum, Rotterdam 60941 Photo: Jan van Esch, Amsterdam This canvas depicts the earth and the nine heavenly realms, each of which is governed by its own planet, depicted here as people. Babylonian astronomers studied the planets and ascribed to them divine powers. Each planet represented a god or goddess and was responsible for governing certain aspects of life on earth. Interestingly, in addition to depicting the seven classic celestial bodies (sun, moon, Mercury, Venus, Mars, Jupiter, and Saturn), the canvas also includes the newly discovered Uranus (1781) and Neptune (1846). The canvas bears the following signature: Isfahan, Sachar Husayn Fachari.
Paardenhelm Iran of Oost-Anatolië, 16e eeuw Verguld koper l. 58 cm Museo Stibbert, Firenze 6696 Foto: Rabatti & Domingie, Florence Deze paardenhelm is vervaardigd uit een koperen plaat, verguld, met versiering in reliëf. Het stuk heeft uitsparingen voor oren, ogen en neusgaten. De bijbehorende zijstukken voor de wangen en de nek ontbreken. De decoratie bestaat uit arabesken en bloemmotieven. Het is een stuk dat getuigt van groot vakmanschap. Het gebruik van paardenhelmen gaat terug op een lange traditie in Iran; de oudste vondst van een dergelijke helm dateert uit de 9e eeuw voor Christus. Horse helmet Iran or Eastern Anatolia, 16th century Gilded copper l. 58 cm Museo Stibbert, Firenze 6696 Photo: Rabatti & Domingie, Florence
This horse helmet (chamfron), a piece of armour to protect the horse’s head, was made from a gilded copper plate decorated with ornate reliefs. It has eye holes, ear holes, and nose holes. The cheek and neck plates are missing. The entire piece is decorated with arabesques and flower motifs and is a testament to the craftsmanship of its maker. There is a longstanding tradition of chamfrons in Iran. The oldest discovery of a helmet like this was in the ninth century BC.
Kruithoorn India, 1690-1720 Ivoor, brons l. 31,5 cm, b. 6,3 cm Museo Stibbert, Firenze 6525 Foto: Rabatti & Domingie, Florence Deze ivoren Mogol-kruithoorn heeft een koperen veermechaniek om hem te openen. Hij bezit het favoriete motief voor dit soort stukken: wolven die op Indische gazellen jagen, kenmerkend voor de 17e en de vroege 18e eeuw. Ook andere dieren zijn zichtbaar: olifanten, vissen en geiten. De Indische gazelle leeft in India, Pakistan en Iran en is zeer schuw. Vanwege hun gratie sieren ze Perzische en Indiase miniaturen. Samen met mensen geven ze een sfeer van veiligheid en vertrouwdheid weer. Powder horn India, 1690-1720 Ivory, bronze l. 31.5 cm, w. 6.3 cm Museo Stibbert, Firenze 6525 Photo: Rabatti & Domingie, Florence
This ivory Mughal powder horn opens with a copper spring mechanism and features the most popular motif for this type of accessory: wolves hunting Indian gazelles, typical of the seventeenth and early eighteenth centuries. Other animals are also visible, including elephants, fish, and goats. The Indian gazelle is native to India, Pakistan, and Iran and is extremely timid. Due to their graceful countenance, they were extremely popular subjects in Persian and Indian miniatures. Together with the representation of people, they lend an object a sense of security and familiarity.
Gebedsnis Ghazni, Afghanistan, 11e-12e eeuw Marmer h. 58 cm, b. 28 cm, d. 8,5 cm Wereldmuseum, Rotterdam 74640 Verworven met steun van de Mondriaan Stichting en het SVCN aankoopfonds Foto: Jan van Esch, Amsterdam Deze bijzondere gebedsnis is afkomstig uit de Afghaanse stad Ghazni, uit de periode dat deze stad één van de belangrijkste hoofdsteden van de islamitische wereld was. Het marmer draagt drie belangrijke religieuze teksten: de beginformule van alle hoofdstukken van de Koran: In naam van Allah, de Barhartige, de Genadevolle, de geloofsbelijdenis: Er is geen Godheid dan Allah en de spreuk: De soevereiniteit behoort aan Allah. De heersers van de dynastie der Ghaznaviden (977-1187) waren oorspronkelijk Turks, maar namen de Perzische taal en cultuur over. Ghazni was in de 11e en 12e eeuw een bloeiend centrum van Perzische literatuur en geleerdheid. Ferdowsi, de auteur van het magistrale epos het Boek der Koningen (zie pagina 58) droeg het werk op aan de heerser Mahmoed van Ghazni.
Prayer niche Ghazni, Afghanistan, 11th and 12th centuries Marble h. 58 cm, w. 28 cm, d. 8.5 cm Wereldmuseum, Rotterdam 74640 Acquired with the support of the Mondriaan Fund and the SVCN acquisition fund Photo: Jan van Esch, Amsterdam This exceptional prayer niche is from the Afghan city of Ghazni, when the city was considered an important capital of the Islamic world. The marble bears three significant religious texts; the opening formula for all chapters in the Quran: In the name of Allah, the Most Beneficent, the Most Merciful, the creed; There is no God but Allah, and the saying: Sovereignty belongs to Allah alone. The rulers of the Ghaznavid dynasty (977-1187) were of Turkish origin, but adopted the Persian language and culture. Ghazni was a flourishing centre of Persian literature and scholarship in the eleventh and twelfth centuries. Ferdowsi, who penned the spectacular epic The Book of Kings, dedicated his work to the ruler Mahmud of Ghazni.
Koranpagina Iran, 14e eeuw Inkt en dekkende (goud)verf op papier h. 49 cm, b. 35,5 cm Wereldmuseum, Rotterdam 63311 Foto: Jan van Esch, Amsterdam Deze pagina is afkomstig uit een tweetalige Koran. De grote zwarte letters vormen de Arabische tekst, de kleinere rode kalligrafie is een Perzische vertaling. De tekst is het einde van soera 84 en het begin
van soera 85, al-Boeroedj, de Sterrenbeelden. De schriftstijl is moehaqqaq, ‘boven twijfel verheven’ of ‘met uiterste zorg vervaardigd’, vanwege de uitmuntende leesbaarheid en werd daarom vaak voor het vervaardigen van Korans gebruikt. Het schrift heeft een majesteitelijk karakter en gaat door voor één van de mooiste schriftstijlen, maar ook een van de moeilijkste om te beheersen. Page from the Quran Iran, 14th century Ink and opaque gold paint on paper h. 49 cm, w. 35.5 cm Wereldmuseum, Rotterdam 63311 Photo: Jan van Esch, Amsterdam This page was from a bilingual Quran. The Arabic text was written in large, black letters and the Persian translation was written in red calligraphy. The text is the end of Surah 84 and the beginning of Surah 85 Al-Buruj (The Zodiac). The calligraphic script was written in muhaqqaq style, which means ‘produced with the utmost care’ due to its excellent legibility, and was a popular choice for Quran texts. This writing style is quite majestic and is known as one of the most beautiful calligraphic styles and also one of the hardest to master.
Astrolabium Iran, 1704 (1115 in de islamitische jaartelling) Brons diam. 16 cm Wereldmuseum, Rotterdam 60700 Foto: Jan van Esch, Amsterdam
Het astrolabium, al bekend in de klassieke oudheid, werd in de vroegislamitische tijd verder ontwikkeld tot het belangrijkste instrument voor de islamitische en westerse astronomie. Het instrument kan zowel dienen voor de bepaling van de stand van de zon en de sterren, de (gebeds)richting en de (gebeds)tijd, als voor het trekken van een horoscoop. Iran heeft een aantal grote astronomen gekend. Al in de Sassanidische periode beoefende men de astronomie en astrologie. Het oudst bekende traktaat over het astrolabium dateert uit de islamitische periode, de eerste helft van de 9e eeuw. Het oudst bewaard gebleven astrolabium dateert uit het einde van de 10e eeuw. Astrolabe Iran, 1704 (1115 according to the Islamic calendar) Bronze diam. 16 cm Wereldmuseum, Rotterdam 60700 Photo: Jan van Esch, Amsterdam The astrolabe was first invented during the classical era and developed further in the early Islamic period to become the most important instrument in Islamic and Western astronomy. The instrument can be used to determine the position of the sun and stars, to calculate prayer times and prayer direction, and to chart horoscopes. Iran produced several important astronomers. People began practising astronomy and astrology as early as the Sasanian period. The oldest known treatise on the astrolabe dates back to the Islamic period, during the first half of the ninth century. The oldest surviving astrolabe dates from the end of the tenth century.
