.
.
WWW.Filmfestival.nl
Vrijdag 25 september 2009
DAG 02 KRANT
HOLLAND FILM MEETING
de keuze van...
Bärbel Geijsen: Guernsey
MILLENNIUM BUG
11
03
13
Compleet programma overzicht
03
15
05
Talkshow Matthijs van Nieuwkerk spreekt met De storm -regisseur Ben Sombogaart en hoofdrolspelers Barry Atsma en Sylvia Hoeks. Ook praat hij met Fan -regisseur Nienke Eijsink en de Australische actrice Liz Burch. Verder aandacht voor Guernsey , de Nederlandse artistieke film, drie Award-winnaars, Boat Trip 3D en livemuziek van Janica Draaisma en Quirijn van Regteren Altena. NJ VR25-9 22:30 Festivalpaviljoen
Wat heb jij de cinema te zeggen? Het experimentele filmprogramma Re:visie is getting personal . De openingsavond is dan ook een feest voor iedereen. De avond begint ingetogen met kunstenaar/muzikant Klaske Oenema, die intieme liedjes zingt en zichzelf begeleidt met een real time geanimeerde videoclip. Los Superocheros verwerkt in een live performance found footage materiaal onder het geratel van analoge oldskool projectoren. Dan barst het feest los met digitale DJ/VJ-acts van Looplala, DJ Mav en DJ Leon Du Star. SK VR25-9 20:00-01:00 SSUB Kaarten: € 8,50
Afterparty Op De Leckere Filmfeest – Rockin’with the Stars optredens van dj’s Geza Weisz, Martijn Koolhoven en Egbert Jan Weeber en filmmakersband de Jodie Foster Xperience. Naast vaste leden Erik de Bruyn, Marc Bary, Eddy de Cloe, Jonathan Herman, Chrisnanne Wiegel, David van der Heijen, Michiel van Jaarsveld en Hans van Rijsbergen, helpen ook gastzangers Anna Drijver, Loes Haverkort, Antonie Kamerling en Daniël Boissevain er een prachtavond van te maken. In samenwerking met NFTVM. LvZ
foto: felix kalkman
‘Dear Cinema,...’
Op de rode loper bij de première van hiphopfilm Carmen van het noorden was het een gezellige drukte. Van links naar rechts acteurs Sanguita Akkrum, Thom Hoffman, Mounira El Hadj Mansour, muzikant Perquisite, regisseur Jelle Nesna en liggend op de grond hoofdrolspeler Tygo Gernandt. Carmen van het noorden is een film over het universele thema lust en liefde. Nesna is trots op zijn film: ‘We hebben het maximale eruit gehaald en zelfs meer dan dat.’
Makers van morgen Aan de beste eindexamenfilms van studenten van de Nederlandse audiovisuele opleidingen worden ook dit jaar weer prijzen toegekend. Om 17.30 worden drie awards uitgereikt, waarbij voor elke prijs drie films zijn geselecteerd.
VR25-9 23:00 Winkel van Sinkel
Masterclass In deze masterclass scenario zet filmmaker Jean van de Velde de regels van het voetbalspel en damesblad Libelle in om scenaristen in spé te bekwamen in de kunst van een goed scenario. Van der Velde schreef de scenario’s van o.a. Wit licht (2008), All Stars (1997). Voor het scenario van Lek ontving hij een Gouden Kalf. IO ZA26-9 13:30 Festivalpaviljoen
In het Louis Hartlooper Complex is om 12.00, 14.00 en 16.00 uur eerst een breed overzicht van de afstudeerfilms van de lichting 2008-2009 te zien. De films zijn afkomstig van studenten van verschillende academies: de Nederlandse Film en Televisie Academie (NFTA), de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU), de Rietveld Academie, St. Joost, de Academie Beeldende Kunsten Maastricht (ABK Maastricht), de Willem de Kooning Academie en de Koninklijke Academie Beeldende Kunsten Den Haag (KABK).
Nominaties Voor de Tuschinski Award (t.w.v. € 3.000 van Pathé Cinemas BV voor de beste NFTA-film) zijn genomineerd: Peter Hoogendoorn voor Wes, Timur Ismailov voor Bingo en Menno Otten voor In een vergeten moment. De jury van deze prijs bestaat uit leden van de Kring van Nederlandse Filmjournalisten. De NFF Student Award (t.w.v. € 2.500) wordt uitgereikt aan de beste film gemaakt door een niet
NOFF nominaties NFTA-student. De jury van deze award bestaat uit Piet-Harm Sterk, Astrid Bussink en Frank Hoeve. Genomineerd zijn: Jasper Kuipers voor Archipel dialoog van een stad (St. Joost), Floris Parlevliet voor Mesopotamië (HKU) en Beri Shalmashi voor Weet dat ik van je hou (HKU). De derde en laatste prijs is nieuw: de NVS Student Award (t.w.v. €5.000 met als juryleden producenten Wilant Boekelman, Renee Huybrechtsen en Petra Goedings) is voor het productietalent van het jaar 2008-2009. Genomineerd zijn: Keren Cogan Galjé voor Wes (NFTA), Constant van Panhuys & Derk-Jan Warrink voor Jacco’s film (NFTA) en Maarten van der Ven voor Bingo (NFTA). De winnaars mogen het geld gebruiken voor het maken van een nieuwe productie. VR 25-9 12:00 LHC1, 14:00 LHC1, 16:00 LHC1
De nominaties voor de NOFFJuryprijs en de Holland Doc 24-Juryprijs zijn donderdag 24 september bekendgemaakt in de Talkshow. Genomineerd voor de NOFF-Juryprijs zijn: Beits and the Beasts van Judith Peeters, Lost and Found van Rogier Cornelisse en The Rash van Sebastiaan van Gils en Philip van Gils. De vakjury bestond uit Tara Elders (voorzitter), Jan Pieter Ekker, Nick Schonfeld, Evelien Lohbeck (winnares NOFF-Juryprijs 2008) en Michaël Sewandono. Voor de Holland Doc 24-Juryprijs zijn genomineerd 90 Grad van Ties Linders en Sochitl Foster, Hunt and Play van Kees van der Geest en Machine van de nacht van Anna van ’t Hek en Susie Oosting. Er zijn nu 12.000 stemmen uitgebracht op de NOFF-films via www.youtube.com/nff, maar stemmen kan nog tot 1 oktober.
.
.
Vrijdag 25 september 2009 / actueel / 3 Schrijfpaleis DE LUXE Gratis getuige zijn van een bijzondere voorvertoning van filmscènes? Dat kan vrijdagochtend in de Theaterzaal van het Festivalpaviljoen, waar van 10.00 tot 12.00 uur live scènes worden gespeeld van nog niet verfilmde scripts. Acteurs Loes Haverkort ( Het echte leven) , Susan Visser ( Lover of Loser ) en Christoffer Parren ( Daglicht ) zullen afwisselend scènes spelen van The Silent City van Threes Anna, Antwoord! van Henk Burger en David Lammers en The Promising Future of Roger Kolnik van Tjebbo Penning. Het panel, bestaande uit afgevaardigden van fondsen, omroepen en andere belanghebbenden, wordt samen met het publiek geacht een reactie op de scènes te geven. Dus: wie de dag creatief wil beginnen, laat zich verrassen door de artistieke talenten van deze talentvolle filmmakers. KA
Het festival meemaken vanuit de luie stoel? Om 13.20 beginnen op tv films van de ‘nieuwe generatie filmactrices’, Langer licht en Hardcore (Ned 2). Om 15.30 Blijf bij me weg en op Film 1.3 Radeloos . Korte films en reportages over het festival zijn om 18.00 te volgen in Ustad (Ned 2).Het Festivaljournaal om 19.55 (Ned 2 - herhaling 00:55). Op NostalgieNet een filmterugblik: Retourtje Toen: Film (21.30), door Parels uit het Polygoon (21.45) en Help! De dokter verzuipt (22.00). NPS KORT! 2008 begint om 22.50 in De Avond van de Korte Film (Ned 2). Als afsluiter Stella’s oorlog (Ned 2). MvdV
Satellietfestivals Sinds 1981 is het Nederlands filmfestival uitgegroeid tot een viering van de Nederlandse cinema in de hele provincie Utrecht, met dit jaar onder andere activiteiten in Amersfoort, Baarn en Houten. In het Theater Film Café De Lieve Vrouw in Amersfoort zijn bijvoorbeeld vandaag de volgende films te zien: Oorlogswinter , Zomerhitte , Carmen van het Noorden , Tramontana en Atlantis . Kijk voor tijden en reserveringen op www. lievevrouw.nl. KA
Eten bij de bios: MICHIEL VAN ERP Van 18.00 tot 19.00 uur schuift documentairemaker Michiel van Erp aan bij Eten bij de bios . Van Erp praat met presentator Jeroen Wielaert over fragmenten uit zijn favoriete films. Van Erp studeerde industriële vormgeving in Delft en werkt nu als acteur en regisseur. Op het festival zijn twee films van hem te zien: Erwin Olaf: on Beauty and Fall en Angst . Benieuwd naar de smaakvolle favorieten van Van Erp? Eet dan vanavond mee in het Festivalpaviljoen. LW VR 25-9 18:00-19:00, Festivalpaviljoen
COLOFON Hoofd- en eindredactie: Jamila Baaziz Redactie: Kamiel Arents, Guido Franken, Noa Johannes, Marcel Korpel, Suze Krijnen, Ingrid Oyevaar, Tim Verlaan. Myron van der Velden, Eva Wals, Lisa Weeda, Laura van Zuylen Holland Film Meeting: Nick Cunningham Fotografie: Bram Belloni, Felix Kalkman, Ramon Mangold Vormgeving: Jan Pieter Ekker Druk & advertentie-acquisitie: de Volkskrant
foto: felix kalkman
NFF op TV
Gast van het Jaar Jack Wouterse maakt Open dag
Avontuurlijke hectiek achter de schermen Aan Open dag, de film-in-productie van Gast van het Jaar Jack Wouterse is hard gewerkt door onder andere de producenten van Stetz Film. Stetz Film-producenten JanWillem Wirtz en Joram Willink beleven drukke weken. De film van Jack Wouterse is in twee dagen opgenomen en gaat nog tijdens dit festival in première. Daar gaat een strakke planning aan vooraf. ‘We werden rond juni door het filmfestival benaderd met de vraag of we de productie van Open dag op ons wilden nemen’, aldus Wirtz. ‘Sindsdien hebben we met Jack en zijn mannen (collega’s Ton Kas en Peter Paul Muller, red.) hun ideeën over de film besproken, de crew samengesteld en ervoor
gezorgd dat alle puzzelstukjes op hun plek vielen.’
Avontuurlijk Met die puzzelstukjes doelt Wirtz niet alleen op de productie zelf. ‘Alles moet kloppen. Van het vervoer tot aan de stroomvoorziening en de catering.’ Het project van de Gast van het Jaar is voor Stetz Film een uitdagende klus. Willink: ‘Af en toe vinden er last minute wijzigingen plaats en wordt alles ineens omgegooid. Maar dat maakt het wel avontuurlijk.’ Over de samenwerking met Jack Wouterse zijn de producenten zeer positief. Wirtz: ‘Zijn tone of voice, zijn omgang met een monoloog; het gaat allemaal heel gemakkelijk en professioneel. Het publiek krijgt op 1 oktober een echte Wouterse-film te zien.’ NJ
Amateurfilm centraal De Dag van de Amateurfilm zit boordevol filmvertoningen, discussies over de esthetische waarde van amateurfilms en presentaties van publicaties, instellingen en musea. Centraal staan dit keer de familie en de belevingswereld. Ook beleven drie amateurfilms hun première: in Au lieu des memoires gaat het om de herinneringen van een rijke Nederlandse familie. Herinneringen maken bevat filmbeelden van de opgroeiende kinderen van
Rutger van der Veld, die hun eigen kinderen ook op beeld hebben vastgelegd. Belevenissen uit het heden komen voorbij in MyLife2. Dit is een weergave van de directe omgeving en belevingswereld van jongeren uit Utrechtse wijk Kanaleneiland. Het programma beslaat de hele dag en start om 11.00 uur. Voor een deel van de middag zijn ook aparte kaarten te koop. MvdV Zesde Dag van de Amateurfilm VR25-9 vanaf 11:00 LHC2
Celluloid Remix Wat gebeurt er als je vroege filmfragmenten van het Filmmuseum mixt tot korte films? Rosa Menkman, Casper Smit, Hugo Huurdeman, VJ Rakesh & MZR, Jata Haan, Darren Carter, Jurjen Versteeg & Roeland de Bruïne en Wouter Haasnoot probeerden het uit. Zij remixten cinematografisch mate-
riaal uit de periode 1917–1932 tot nieuwe korte films met een eigen soundtrack. Allemaal met als thema Modern Times. In Hoogt 1 worden de beste remixen vertoond en na afloop maakt sample artiest Eboman de winnende remixes bekend. EW VR25-09 15.00 HO1
De keuze van... Bärbel Geijsen Guernsey van Nanouk Leopold
Projectie Een schouderklopje voor mijn gedachten, denkt ze, maar ze hoort het niet, het hoort ook niet, het handgebaar moest vast een duw voorstellen. De waarheid vertrouwt haar gasten niet meer zo. Jammer dat ze naliet stickertjes te plakken en zo nog iets te redden uit de erfenis van haar moeders woorden. Nu is alles naar haar zus gegaan: schikken, schok, geschokt, of ongeschikt. Zelfs sigaretten, waarom, ik jou ook. Ze kan alleen nog schrijven, over praktische zaken. Hij houdt ervan hoe zij zwijgt in alle gezichten. Hij kan er makkelijk in projecteren wat hij zou willen dat zij zei, beheerst inmiddels zelf tot in de puntjes de kunst van het weglaten voor haar bestwil. Heel soms twijfelt hij of het nog wel klinkt tussen hen, de woorden liggen al vrij ver voorbij hun in en in gedeeld verleden. Maar dan ziet hij haar gelukkig weer denken dat er juist tussen hen geen woord te krijgen is. Ik volg haar op mijn beurt, laat haar denken wat ik bedenk, zich verbazen over wat mij vreemd is. Ik weet genoeg, ik heb mijn stempels al gedrukt bij de eerste beelden. Ik bezit de woorden die haar het beste dekken. Ik denk te weten waarom ze huilt. Haar tranen lopen tenslotte over míjn wangen. Maar wat geeft dat, ook mij kent niemand hier. Bärbel Geijsen, september 2009
VR25-9 19:30 RE2
.
.
Vrijdag 25 september 2009 / in première / 5
Niets blijft hetzelfde in menselijke vertelling Alles Stroomt van Danyael Sugawara Alles Stroomt vertelt het verhaal van een moeder en een zoon die op een belangrijk punt in hun leven elk een andere kant op gaan. Hun situatie begint te veranderen als zoon Damiaan (Wieger Windhorst) slaagt voor zijn eindexamen. Op het feestje dat moeder Aleid (Anneke Blok) voor hem organiseert, ontmoet zij binnenvaartschipper Roel (Ronald Top). Voor het eerst sinds het overlijden van haar man wordt de drieënveertigjarige moeder weer verliefd.
Onverschillig Precies op de dag dat Aleid mee gaat varen met Roel wordt Damiaan gewezen op een leegstaande kamer in een oud fabriekspand door Desie, het meisje waar hij een oogje op heeft. Zonder te twijfelen neemt Damiaan haar kameraanbod aan en neemt zijn intrek in de puinhoop die er is achtergelaten. Aan de verliefde Aleid gaat het besluit van Damiaan om op zichzelf te gaan wonen enigszins voorbij. Wanneer Roel Aleid vraagt bij hem in te trekken, besluit zij het ouderlijk huis te verkopen. Damiaan, die zich in de steek gelaten voelt, reageert onverschillig.
Het idee voor Alles Stroomt ontstond toen regisseur Danyael Sugawara aan scenarist Marieke van der Pol (De tweeling, Bride Flight) vertelde dat hij graag een film wilde maken over een moeder-zoon relatie, en dan met name over het ‘lege nest syndroom’: hoe is het voor een
moeder om haar zoon het huis te zien verlaten? En hoe is het voor een zoon om volwassen te worden?
Eigen ervaringen Van der Pol is in eerste instantie sceptisch over een gesprek met Sugawara vanwege het grote leef-
tijdsverschil tussen hen. Maar als blijkt dat de film over dit onderwerp gaat, is ze meteen overtuigd. Er volgt een tijd van nauwe samenwerking tussen de twee. ‘Vaak zit je alleen te ploeteren aan je scenario, nu was dat niet zo’, zegt Van der Pol. Het script is erg per-
soonlijk geworden: Sugawara en Van der Pol zijn om de tafel gaan zitten en hebben hun eigen herinneringen met elkaar besproken. Sugawara vertelde over zijn relatie met zijn moeder en Van der Pol over haar relatie met haar dochter. ‘We hebben dit vervolgens in een blender van ervaringen gegooid’, aldus een trotse Sugawara. In Alles Stroomt wordt door Aleid en Damiaan maar weinig gesproken over het afscheid en de veranderingen die plaatsvinden. Het gaat Sugawara dan ook om ‘de complexe liefde tussen een moeder en een zoon’ en ‘wat er tussen de regels wordt gezegd’. Sugawara en Van der Pol zijn op zoek gegaan naar de balans en de grenzen van de relatie tussen een moeder en haar zoon. ‘Het is een kleine en menselijke vertelling geworden’, meent Van der Pol. In de film gebeurt qua drama misschien niet heel veel, maar door middel van de krachtige, poëtische beeldtaal en de echtheid van de personages wordt het verhaal des te sterker. LW VR 25-9 20:30 SSU, ZO 27-9 14:00 SSU, MA 28-9 19:30 LHC1, DI 29-9 22:00 LHC2
Spelen met de werkelijkheid Kort Speciaal van diverse makers Kort Speciaal is een verzameling films die allen op een eigen manier spelen met een –in meer of mindere mate- vastgeroeste werkelijkheid. De eerste seconden van Who is She bijvoorbeeld, geven je het gevoel in een met romantiek doorspekte Franse art-film terecht te zijn gekomen. En in zekere zin is dat ook zo, maar in een flits is deze net geschapen werkelijkheid ook zo weer voorbij. Dan .Retep. Over de jaren vijftig-achtige sleur van een neerslachtige man die de veertig gepasseerd is. Cliché voor een midlifecrisis? Of ziet deze man de wereld gewoon anders, zoals zijn vrouw stelt? In het experimentele Ghost of Icarus legt maker Amos Mulder het oude Griekse verhaal van Icarus over het hedendaagse stadsbeeld heen. Weer een andere werkelijkheidsbeleving valt te zien in het stilistische vierluik Luim. Luim wil laten zien hoe jong zijn voelt en dat microscopisch dicht op de huid van tijd tot tijd. Tot slot De Lift 2 en 3, hommages aan de neder-horror De Lift (1983) van Dick Maas. In deze twee korte films geeft de maker aan een oude werkelijkheid een nieuwe draai. Zo valt in De Lift 3 te zien hoe regisseur Lars Damoiseaux de laatste reportage van journalist Dirk Simons - die in 2003 verdween - een nieuwe, bizarre en shockerende werkelijkheid geeft. IO VR25-9 18:15 RE3
Iedereen aan de pillen Only You van Willem Baptist ‘Ding dong. Inname 188, 5b.’ Op gezette tijden klinkt het bevel uit de zeer aanwezige luidsprekers op een troosteloos kantoor, waarop gelijkvormige werknemers braaf hun pillen slikken. De absurdistische film Only You doet denken aan een in jaren vijftig-sfeer gehulde Brave New World, waarin camera’s toezien op de medicinale regulatie van emoties. Maar wat staat er op het spel? De gezondheid van de medewerkers of een mysterieuze ‘degradatie’? Meneer Van Dam probeert zich voorzichtig te onttrekken aan de terreur van zijn autoritaire baas, gespeeld door kantoorkoning Kees Prins. Maar het zit hem niet mee. En dan is er het angstaanjagende getril en kabaal dat steeds vaker optreedt. Een straf? Zijn geweten? Of lijdt de heer Van Dam aan afkickverschijnselen? Thuis meet hij nog maar eens zijn bloeddruk op. Gelukkig heeft hij zijn schildpad nog. SK VR25-9 19:30 LHC1, ZA26-9 09:30 CITY, ZO27-09 20:00 LHC2, DI29-9 20:00 LHC4
Flessenboodschap als redding Bottled van Michiel ten Horn Eenzaam loopt een jongeman over het verlaten strand. Tot overmaat van ramp struikelt hij over een half in het zand verzonken fles. De boodschap in de fles doet de man ontwaken: ‘Take one step back’. Een tweede fles valt uit de lucht: ‘Follow me’. Een spoor van flessen leidt hem vervolgens naar een plek achter de horizon, waar zijn leven een andere wending neemt. De charmante, romantische korte film Bottled van Michiel ten Horn combineert de regels van de stomme film met tijdloos surrealisme en universele verlangens. De daadwerkelijke hoofdrollen zijn niet weggelegd voor acteurs Roel Voorbij en Lidewij Mahler, maar voor de in het oog springende groene flessen, die de personages leiden, omringen en liefdevol omarmen. GF VR25-9 22:00 LHC1, MA28-9 16:15 MO1, DI29-9 16 :15 MO2
Fan voor het leven Fan van Nienke Eijsink Het zijn de jaren tachtig, Nienke Eijsink is tien en smoor op Chris Randall, een karakter uit de succesvolle Australische televisieserie The Flying Doctors. Ze verslindt de ene naar de andere uitzending en in menige scène denkt zij situaties uit haar eigen leven te herkennen.
droom wederom na te jagen. Als volwassen, getrouwde moeder en filmmaker reist zij naar Australië voor een ontmoeting met actrice Liz Burch. Zij heeft haar droom inmiddels een nieuwe vorm gegeven door een film te maken waarin Burch schittert en zo haar internationale comeback maakt.
Onbegrepen
Kwetsbare devotie
Zo zijn Eijsink en haar familie net verhuisd van Limburg naar Hengelo, waar zij zich niet altijd even goed begrepen voelt. Dokter Chris Randall, in de serie gespeeld door Liz Burch, aardt ook niet al te makkelijk in het benepen gehuchtje Coopers Crossing, maar staat desondanks moedig haar mannetje. Eijsinks devotie groeit en inmiddels verzamelt zij alles wat los en vast zit. Ook schrijft zij haar wonderdokter in die tijd, talloze brieven (die nooit worden beantwoord).
Fan is op de eerste plaats een persoonlijk, kwetsbaar egodocument van Eijsink. Zij kijkt met gezonde humor, relativering en in ludieke vorm terug op haar fanschap en gaat vervolgens opnieuw een Flying Doctors-avontuur aan. Het lijkt erop dat de ze pas tijdens het maken van die film haar devotie wat los kan laten. Op aanraden van Liz Burch zelf overigens. Dat leidt tot een grappige scène waarin Eijsink symbolisch alle Flying Doctors-spulletjes in haar kinderkamer opbergt. Over loslaten en volwassen worden gesproken. Overigens, naar verluidt ontvangt de filmmaker tijdens de première een wel heel bijzondere gast… IO
De dag dat Chris Randall de serie uitgeschreven wordt, is Eijsink ontroostbaar. Op dat moment besluit zij het leven naar haar hand te zetten, en zelf een scène te schrijven waarin het personage terugkeert. Tien jaar later, in 2002, besluit ze haar jeugd-
VR25-9 20:00 RE3, WO30-9 20:00, LHC2, Do1-10 16:15 LHC2
.
.
Vrijdag 25 september 2009 / in première / 7
De duistere broer van Zusje Lege maag van Hans Breetveld De makers van Lege maag kregen hun film, die zonder subsidies is ontwikkeld, in 2006 niet door de selectie van filmfestivals. ‘Twee jaar later dankzij lovende recensies na een vertoning op het Festival van de Afgewezen Film - is onze film geadopteerd door Eyeworks en krijgt de bewerkte versie dit jaar toch een kans’, aldus acteur Hans Breetveld, die ook verantwoordelijk is voor het scenario en de regie.
Labiele mensen
Betoog voor een landschap op honderd manieren
Na een eerste scène die de kijker direct naar het puntje van de stoel brengt, lijkt Lege maag een soort vervolg op Robert Jan Westdijks Zusje. Maar al snel wordt duidelijk dat de kijker hier eerder met een duistere broer te maken heeft. Hoofdpersoon David (gespeeld
door Breetveld) worstelt met een verleden vol mishandeling en krijgt zijn leven niet op de rails. Op advies van zijn psychiater besluit hij drie weken te gaan vasten onder leiding van de Australische goeroe Lucy (Wendy Butterworth) in haar Temple of Trust. Zijn groep zit vol met labiele mensen, zoals een echtpaar in een uitzichtloze huwelijkscrisis (Hein van der Heiden en Frédérique Huydts in haar laatste rol) en de suïcidale Geeske (Katarina Justic). David raakt geobsedeerd door Lucy en haar methodes, wat hem in plaats van op het juiste spoor juist over het randje helpt. Lege maag is een typische arthousethriller en verdient het om dit najaar door velen in de bioscoop te worden bezocht. KA VR25-9 21:45 RE3, ZA26-9 22:15 MO1
Denkend aan Holland van Jan Wouter van Reijen De rivier de Waal is geen moment hetzelfde. De zon maakt haar heldergeel of felroze, de maan tekent kleine witte streepjes op haar pikzwarte oppervlak. Een eend geeft onoplettend kringen, schepen hebben witte schuimkoppen tot gevolg. In een paar abstracte closeups kondigt Jan Wouter van Reijen het onderwerp van zijn documentaire aan: kabbelende golven en kabbelende verfstreken.
verandering Net als in de conceptuele film Het verloren paradijs, waarin Van Reijen een meisje bij alle ijssalons met de naam Venetië ijs laat eten, volgt de filmmaker de Waal vanaf de Duitse grens tot aan de Noordzee. Hij bezoekt onderweg dertig schilders, dichters en beeldend kunstenaars die zich door de rivier laten inspireren. ‘Het is een betoog waarin ik laat zien
dat je een landschap op honderden verschillende manieren kunt zien’, legt Van Reijen uit. ‘Bovendien was het doel te tonen dat de geografische trek van oost naar west een parallelle verandering in de kunst met zich meebrengt: de ontwikkeling van figuratief naar abstract.’ De film begint en eindigt met een muziekstuk van een strijkkwartet, dat tussendoor alleen door een cellosolo wordt voortgezet. Dat geeft ook een versie van de rivier, meent Van Reijen: ‘Ik wil de muziek niet begeleidend opstellen, maar zodanig dat ze op zichzelf staat en ook haar verhaal kan vertellen.’
Niet kapot De rivier blijkt ook trieste momenten met zich mee te hebben meegebracht. In 1995 is zij buiten haar oevers getreden en is ruim
een kwart miljoen mensen geëvacueerd. ‘Eind jaren tachtig waren er allemaal protesten tegen een dijkverzwaring’, aldus Van Reijen. ‘Na 1995 heeft de regering die in de wind geslagen en de plannen doorgevoerd.’ Is dat erg? Welnee! ‘Dat landschap verandert altijd; dat is niet kapot te krijgen.’ Net als de kunstenaars wordt de toeschouwer gedwongen ruim anderhalf uur naar het water en de schepen te kijken om er uiteindelijk de schoonheid van in te zien. De veranderlijkheid die Van Reijen in de beelden vastlegt is nog mooier en bijzonderder dan alle kunst die hij laat zien. ‘Ik ben zelf ook concurrentie geworden’, zegt Van Reijen lachend. ‘Eigenlijk ben ik samen met de muziek de zesendertigste versie.’ LvZ VR25-9 19:30 CITY, MA28-9 14:00 LHC1, DO1-10 20:00 LHC2
Muzikale reis langs het verleden
Onbeholpen mannen
De filmreizen van I.A. Ochse
Mama don’t like no guitarpickers ‘round here van Jacqueline van Vugt
Zaal 1 van ‘t Hoogt lijkt wel een entree naar een andere wereld. Op het podium schijnt het licht op een repeterende groep studenten. Op het scherm komt een fragment uit Mahamoelia (1929) voorbij. Een bootreis door Nederlands-Indië, erfenis van Polygoon-filmmaker I.A. Ochse. Een vol, helder klinkend ensemble van studenten neemt je mee aan boord met hun sfeervolle, eigentijdse muziek. Projectcoördinator Karin Kuipers: ‘Zwijgende film in combinatie met een kwalitatief sterk ensemble. Dat staat garant voor een mooie, unieke avond voor iedereen.’
Onbekend Het oeuvre van Isidor Arras Ochse is onterecht bij velen vrijwel onbekend. Naast zijn werkzaamheden voor filmfabriek Polygoon was Ochse actief als filmmaker en cameraman. Voor deze unieke voorstellingen zijn twee van zijn films geselecteerd waarvoor studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht muziek hebben gecomponeerd. Dit alles onder leiding van Rens Machielse. Naast Mahamoelia worden twee fragmen-
ten uit De Rijn van Lobith tot aan zee (1922) vertoond, waarin het Nederland van de jaren twintig met de camera wordt verkend. Student Jeffrey van Rossum heeft met drie medestudenten de muziek gecomponeerd. Door het elektro-akoestische ensemble worden de trage, gedateerde beelden verheven tot een andere dimensie. ‘Gedurende het proces kreeg ik veel waardering voor de film’, aldus Van Rossum. ‘Aan de thematische bepaling gaat een uitgebreide analyse vooraf. Vier mensen met verschillende stijlen moeten een geheel creëren. Dat is een grote uitdaging.’
‘Hou je vast’ Na afloop van het eerste fragment in de generale repetitie staat dirigent Alex Geurink gedreven tegenover de geconcentreerde studenten. ‘Goed, dan gaan we nu aan de andere film beginnen. Ik kan jullie vertellen, dit wordt zowaar wat spannender.’ De lichten gaan langzaam uit, het ensemble bereidt zich voor. Op het witte doek verschijnen de eerste zwartwitte beelden. De dirigent heft zijn armen. ‘Goed, jongens. Hou je vast.’MvdV VR25-9 19:30 HO1, VR25-9 22:00 HO1, ZA26-9 13:30 HO1
Leven op koffie, bier en muziek. Kinderen niet of nauwelijks zien. Pas gevoel tonen als hun watervlugge vingers de snaren van een gitaar strelen. Dat is wat de hoofdpersonages in Jacqueline van Vugts portret bindt. En muziekwinkel/ontmoetingsplek De Plug, waarvan Peter de eigenaar is en Brian en Jan de vaste klanten zijn.
wachten of de film blijft zoals hij nu is. De ex van Peter heeft namelijk een kort geding aangespannen om de scènes met hun dochter eruit te halen. Van Vugt blijft optimistisch: ‘Er is ook goed nieuws, want Brians dochter heeft na het zien van de film eindelijk weer contact met hem opgenomen. Hij brengt dus in elk geval wat op gang.’ LvZ
Wakker getokkeld
VR25-9 22:00 CITY ZO27-9 11:45 MO1, WO30-9 22:15 LHC3
De regisseur kent de zaak al een hele tijd. ‘Mijn vriend woonde er vroeger naast’, vertelt ze. ‘Toen werden we ’s ochtends door de gitaren wakker getokkeld.’ Dat is mogelijk ook de reden dat de mannen zo openlijk tegen haar durven te praten. Zoals de complexe Brian. Hij is een onovertroffen gitarist en pianist met een alcoholprobleem, die kampt met een leveraandoening. Daarvoor is Van Vugt zelfs met hem mee gegaan naar het ziekenhuis. ‘Er zit in hem zoveel tragiek. Het is een mooie man en een fantastische muzikant, maar het is er gewoon niet van gekomen.’ Het is trouwens nog even af-
.
.
Vrijdag 25 september 2009 / in première & achtergrond / 9
De festivalbezoeker Naam: Rick van Rijthoven Leeftijd: 23 Werk/Studie: Theater-, Film- & Televisiewetenschap Woonplaats: Utrecht Heb je een speciale band met de Nederlandse film en het festival? ‘Nee, helemaal niet eigenlijk. Ik ben nog nooit op het festival geweest. Wel heb ik affiniteit met de Nederlandse film. Dus dat is reden genoeg om te gaan.’ Wat ga je dit jaar doen op het festival? ‘Ik wil heel graag naar Gewoon praten, een film van Beer ten Kate waarin de gedachtestroom van een pas aangereden man wordt gevolgd, die poogt bij bewustzijn te blijven. Ik heb er heel veel goede dingen over gehoord. Re:visie lijkt me ook interessant. Het werk van fotograaf Daya Cahen en het werk van HKU-studenten wordt onder meer geëxposeerd. En natuurlijk ga ik de filmfeestjes af.’ Wat vind je de beste Nederlandse film? ‘Simon en Cloaca. Allemaal kijken.’ Welke drie films zou je meenemen naar een onbewoond eiland? ‘Alle films van Andrei Tarkovsky. Eraserhead van David Lynch vind ik goed. En Stanley Kubricks 2001: A Space Odyssey. Een televisie met dvd lijkt me ook wel handig.’
Erik de Bruyn (links), Birgit Schuurman en Jeroen Willems vorig jaar op het filmfestival– foto: felix kalkman
4 vragen aan Jodie Foster Xperience Films draaien dit jaar op het festival, waaronder vier premières: drie One Night Standfilms: Barbosa, Alex in Amsterdam en Anvers en een Kort!-film: Vaderdag. En ondertussen draaien wij een nieuwe Telefilm: Win-Win van Jaap van Heusden.’
Wat is bijzonder aan jullie formatie? Marc Bary: ‘Wij zijn een gelegenheidsband die zelden samenkomt omdat we het te druk hebben met films en televisie maken. Vorig jaar hebben we opgetreden tijdens het NFTVM-feest en het filmfestival en nu weer. We treden dus twee keer per jaar op. We hebben allemaal een liefde voor muziek en hebben vroeger ook allemaal in bands gespeeld. We bestaan meer dan tien jaar.’
Hebben jullie wel geoefend voor vanavond? ‘Jazeker. Dat is wel altijd even slikken, zo van: hoe moet het ook alweer, maar ja, we zijn geen professionele muzikanten. Dat ambiëren we ook niet.’
Je hebt onder andere Skin geproduceerd. Wat doe je nu? ‘Negen producties van IJswater
Wat voor soort muziek kan het publiek verwachten? ‘Hard en slecht, maar swingend. Stevige rockcovers, veel jaren zeventig en ook recente muziek zoals Anouk. Verder is het nog een verrassing, maar zeg maar van Beasty Boys tot Black Crowes. Daarnaast hebben we een paar ‘gouwe ouwe’ van vorig jaar.’
Zenuwachtig? ‘Nee hoor, valt wel mee.’ Naast Bary en De Bruyn spelen vanavond geluidsman Eddy de Cloe, regisseur Jonathan Herman, sounddesigner Chrisnanne Wiegel, filmcomponist David van der Heijden, schrijver/regisseur Michiel van Jaarsveld en voormalig NFF hoofd marketing en communicatie Hans van Rijsbergen. Als gastzangers treden dit jaar op: Antonie Kamerling, Daniël Boissevain en ‘nieuwe generatie actrices’ Anna Drijver en Loes Haverkort. Drijver speelt in de Kluun-verfilming Komt een vrouw bij de dokter en debuteert als zangeres. Haverkort speelt in De Troon, een serie van Erik de Bruyn over Willem I, II en III. Voor- en achteraf draait een dj, die deze rockende avond compleet maakt. EW De Leckere Filmfeest - Rockin’ with the Stars i.s.m. NFTVM. VR25-9 vanaf 23:00 Winkel van Sinkel
Welk filmpersonage had je zelf wel willen spelen? ‘Stoney uit Psych-Out. Dat is een hele vrije film. Heel veel blijheid, hippies... en Jack Nicholson met een staartje.’ Welke films zou je voor vandaag kunnen aanraden? ‘Ik wil zelf naar Oogverblindend van Cyrus Frisch. Hij is als controversieel filmmaker heel sterk. Wat ik al gezien heb, is Guernsey, die is echt geniaal! Qui vive is ook een aanrader. Regisseur Frans Weisz heeft met bijzonder veel goede Nederlandse acteurs samengewerkt.’ MvdV
foto bram belloni
De Jodie Foster Xperience, een band van filmmakers onder leiding van regisseur Erik de Bruyn (leadzanger en gitarist) en producent Marc Bary (drums) treedt op tijdens De Leckere Filmfeest - Rockin’ with the Stars.
Een dier is ook maar een mens
Zonder drank geen kunst
Like an Animal van Walter Stokman
Arie Kater- de kater komt later van Nova van Dijk
Fotograaf Charlotte Dumas maakt al jaren internationaal gelauwerde portretten van dieren. Daarmee wil ze aantonen dat de toeschouwer zijn verwachtingen, dromen en angsten op het dier projecteert. Haar hoofdonderwerp is dus niet zozeer het dier zelf, maar de wisselwerking tussen mens en dier. Documentairemaker Walter Stokman volgde Dumas in Like an Animal terwijl zij door Amerika trekt om circusdieren te fotograferen.
‘Als je geen alcoholist bent, kun je ook niet goed schilderen’, aldus illustrator Peter Vos in de korte film Arie Kater – de kater komt later. De uitspraak is als een adagium voor het leven van de bijna vergeten kunstschilder Arie Kater, die in de naoorlogse jaren een bekend figuur was in de Amsterdamse kunstscene.
Uniek ‘Ik zoek altijd naar een onderwerp dat naast een portret ook filmisch iets te vertellen heeft’, vertelt Stokman. ‘Dumas bracht iets unieks mee door haar project rond circusdieren.’ Hoewel de titel Like an Animal wellicht doet vermoeden dat de gelijkenissen tussen mens en dier centraal staan, concentreert de regisseur zich op de werkwijze
van Dumas en de wisselwerking tussen de dieren en circusmedewerkers. ‘Ik was vooral benieuwd naar hoe ze werkte. Ze is altijd erg solitair, maar het is lastig om solitair te blijven met een filmcrew om je heen. Ik heb geprobeerd mezelf uit te vlakken en de camera het oog van de toeschouwer te laten zijn. Ik wilde haar niet alleen volgen en naar het waarom vragen, maar tonen hoe ze werkt en hoe ze is.’ De documentaire legt daarnaast een nadruk op het eigen bewustzijn van het dier. Een dier is niet enkel een voedings- of exploitatiemiddel voor de mens, maar een uniek wezen. De circusdieren worden dan ook niet onderdrukt, maar hebben een natuurlijke relatie opgebouwd met hun ‘baasje’. ‘Je wordt gedwongen na te denken over de relatie tussen mens en dier.’ GF VR25-9 20:00 LHC2, DI29-9 22:15 LHC3
Dronkenschap Vos komt samen met een hele reeks andere oud-collega’s - waaronder de excentrieke Aat Veldhoen - aan het woord over het leven van Kater, dat doordrenkt is van de alcohol. Waar de collega’s de lol die zij met hem hadden benadrukken, belicht de dochter van Kater vooral ook de negatieve kanten van zijn veelvuldige dronkenschap. De film is een idee van de kleindochter van Kater, Nova van Dijk. ‘Mijn moeder vertelde nooit over haar vader, dus eigenlijk wist
ik zelf ook bijna niets over zijn leven. Het was een ware ontdekkingstocht, die ik ben gestart na het zien van enkele opgeslagen doeken.’
Flamboyant Haar ontdekkingstocht leidt tot interessante en vaak hilarische ontmoetingen, waarbij steeds weer een andere flamboyante kunstenaar - nog werkzaam en doorgaans flink aan de borrel - de deur opendoet voor Van Dijk. ‘Het waren werkelijk fenomenale types. Daarom wilde ik ook graag hún verhaal vertellen. Deze mensen mogen, net als mijn opa, niet vergeten worden.’ De film zal daarom op Van Dijks initiatief worden vertoond in combinatie met een expositie van de onverbeterlijke Kater, die in 1977 drinkend aan zijn einde kwam. TV VR25-9 20:00 LHC3, MA28-9 20:00 HO2
.
.
Vrijdag 25 september 2009 / achtergrond / 11
Cinema.nl Afficheprijs
Met penseel geschilderd
Woensdag 30 september wordt voor de 9e keer de Cinema.nl Afficheprijs uitgereikt. De Dagkrant stelt de vijf genomineerden voor. Aflevering 2: De laatste dagen van Emma Blank door Alex van Warmerdam.
‘Cinema van tussenmomenten’ Dutch Angle: Eugenie Jansen
Alex van Warmerdam maakt zelf vaak de affiches voor zijn films. Niet met een beeldbewerkingsprogramma, maar met de penseel: hij schildert ze meestal zelf. Zo ook de poster voor De laatste dagen van Emma Blank. Vijf jaar geleden won hij de Skrien-Afficheprijs, de voorganger van de Cinema.nl-Afficheprijs, met zijn poster voor zijn film Grimm.
In het programma Dutch Angle staan getalenteerde en vernieuwende Nederlandse auteurfilmers centraal. Zij zijn vaak bekend en geroemd in het buitenland, maar minder in Nederland. Vandaag: Eugenie Jansen. Wat volgens Eugenie Jansen Calimucho een echte Dutch Angle maakt? ‘Calimucho wordt niet door de plot geleid. De sfeer in de film is belangrijk. De film is met een grote afstand tot het verhaal gefilmd en roept vragen op.’ Jansen vindt Calimucho ‘cinema van tussenmomenten’. Daarbij gaat het om verbindingen tussen mensen en dingen en wat daarin verborgen ligt. Dit ziet Jansen ook bij andere films in het Dutch Angle-programma. Wat de films volgens Jansen aan elkaar bindt, heeft veel te maken met een overeenkomstige mentaliteit van de makers. ‘Niet zoeken naar het grote verhaal, maar naar de kleine dagelijkse dingen, vanuit nieuwsgierigheid naar mensen.’ Dutch Angle-films als nieuwe filmstroming is overigens niet te vergelijken met zoiets als het Deense Dogma95, vindt Jansen. ‘Die spraken filmregels met elkaar af. Dat doen wij niet.’ Wel lijkt het haar inspirerend om als Dutch Angle-filmmakers regelmatig bij elkaar te komen voor uitwisseling van ideeën en kennis. Jansen’s films Tussenland (2002) en Calimucho (2008) zijn dit jaar op het festival te zien. Tussenland gaat over de vriendschap tussen een Nederlands-Indië veteraan en een jonge Soedanese asielzoeker. Calimucho geeft een ontroerend beeld van een jonge circusartiest die moet kiezen tussen de zorg voor de man en het kind van haar overleden zus, een Tunesische tentbouwer en het circusleven. IO
Heeft u nog andere dingen geprobeerd voor u op dit ontwerp uitkwam? ‘Ik heb eerst wat schetsen gemaakt, een groepsportret, en overlegd met de distributeur en met mijn broer, de producent, en toen kwam naar voren dat het dat beeld van het huis moest worden.’ Heeft u nog acties op touw gezet om mensen te bewegen op uw affiche te stemmen? ‘Alleen hier op kantoor heb ik verteld dat ik genomineerd ben voor de Cinema.nl Afficheprijs. Aan mailtjes rondsturen doe ik niet, dat vind ik een beetje flauw.’ Wie moet de Afficheprijs krijgen als u niet wint? ‘Als ik mezelf buiten beschouwing laat, vind ik dat Angst de prijs moet winnen. Absoluut, dat is de beste!’ MK Tot maandag 1 oktober 00.00 uur kan het publiek stemmen: online of met de stembiljetten in het Festivalpaviljoen.
VR25-9 16:15 RE2, DO1-10 22:00 LHC1
Partners
Met dank aan: Ampco, CineMec Ede, CommITment, Corio, De Leckere, FestivalTickets, Holland Casino, Jean Mineur Mediavision, Pool Worldwide, Rabobank Utrecht, The Security Company, Van Straaten Post, YouTube
Subsidiënten
Re:visie
Met dank aan: Fentener van Vlissingen Fonds
Fondsen
Holland Film Meeting
HGIS Cultuurmiddelen
Met dank aan: Provincie Utrecht - afd. Economie, Cultuur en Vrije Tijd, Gemeente Utrecht - Programmabureau Stadspromotie, Gemeente Utrecht - Dienst Maatschappelijk Ontwikkeling, afd. Culturele Zaken, Gemeente Utrecht - Wijkbureau Overvecht, Rotterdam Media Commission, Fentener van Vlissingen Fonds, Kosmopolis Utrecht, Stichting Kees Eijrond Fonds, LIRA Fonds
Met dank aan: Binger Filmlab, MEDIA DESK Nederland, Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Rotterdam Media Commission, Rotterdam Media Fonds, Vrede van Utrecht, Nederlandse Vereniging van Speelfilmproducenten, Holland Film, Kodak Netherlands BV, Screen International, Variety, Film Fund Luxembourg, Irish Film Board, Vlaams Audiovisueel Fonds, Warnier Studio, EAVE, Grand Hotel Karel V, CineMeta digital
