Projectdocument De Dijk/De Kade (definitiefase) en Nieuwe begraafplaats (ontwerpfase)
Februari 2008 Afdeling OBM
Inhoud Pagina 1 Inleiding.............................................................................................................................3 1.1 Resultaten Initiatieffase ............................................................................................3 1.2 Bestuursopdracht, prioritering en scope ...................................................................4 1.3 Beleidskaders ...........................................................................................................5 2 Faseren .............................................................................................................................6 2.1 Fase van planvorming ..............................................................................................6 2.2 Ontwikkelingsvisie, prioritering en scope..................................................................6 3 Beheersen (GOTIK) ..........................................................................................................8 3.1 Geld (middelen) ........................................................................................................8 3.1.1 Financiën ..............................................................................................................8 3.1.2 Subsidies ............................................................................................................11 3.1.3 Personele capaciteit ...........................................................................................11 3.2 Organisatie .............................................................................................................11 3.2.1 Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden ..............................................12 3.3 Tijd..........................................................................................................................13 3.4 Informatie & Communicatie ....................................................................................14 3.5 Kwaliteit ..................................................................................................................14 3.5.1 Ruimtelijke Ordening ..........................................................................................14 3.5.2 Infrastructuur en Verkeer ....................................................................................14 3.5.3 Civiele werken ....................................................................................................15 3.5.4 Groenvoorziening ...............................................................................................16 3.5.5 Economie............................................................................................................16 3.5.6 Milieu ..................................................................................................................17 4 Uitbreiding Algemene Begraafplaats...............................................................................18 4.1 Activiteiten ontwerpfase Begraafplaats...................................................................18 4.2 Geld (middelen) ......................................................................................................19 4.3 Kwaliteit ..................................................................................................................20 4.3.1 Grondverwerving ................................................................................................20 4.3.2 Ruimtelijke Ordening ..........................................................................................20 4.3.3 Infrastructuur en Verkeer ....................................................................................20 4.3.4 Civiele werken ....................................................................................................20 4.3.5 Vergunningen en procedures .............................................................................20 5 Risico’s............................................................................................................................21 6 Overwegingen (strategiebepaling) ..................................................................................22 7 Besluitvorming.................................................................................................................23 8 Bijlagen .................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Administratieve gegevens Bestuurlijk opdrachtgever:
College Burgemeester en Wethouders
Projectwethouder:
A. Keijzer
Begrotingsnr:
Ambtelijk opdrachtgever:
Directeur Stadsontwikkeling
R.W.J. van der Noll
Projectleider
M. de Gast
Datum opgesteld
Assistent projectleider
K. Buurmeester
Datum vaststelling
Vastgesteld door
College B&W
Datum vaststelling
Vastgesteld door
Gemeenteraad
4391020
Oktober/november 2007
1 Inleiding Op 17 oktober 2006 heeft de gemeenteraad ingestemd met het projectdocument Initiatieffase De Dijk. In voorliggend projectdocument worden de resultaten van de initiatieffase uiteengezet, wordt een ontwikkelingsvisie geformuleerd en worden de activiteiten voor de volgende projectfases omschreven, zijnde de definitiefase voor locatie De Dijk/De Kade en de ontwerpfase voor de begraafplaats. Het project De Dijk/De Kade omvat behalve de ontwikkeling van een woon- en werklocatie tevens de ontwikkeling en realisatie van een nieuwe Algemene Begraafplaats. Aangezien beide ontwikkelingen qua fasering en kostentoedeling niet gelijk opgaan is ervoor gekozen de ontwikkeling van de nieuwe Algemene Begraafplaats te beschrijven in een afzonderlijk hoofdstuk, t.w. hoofdstuk 3. Voorliggend document is bedoeld om: 1. de initiatieffase voor de planontwikkeling De Dijk/De Kade af te sluiten en de definitiefase op te starten; 2. de definitiefase voor de begraafplaats af te sluiten en de ontwerpfase op te starten. 1.1 Resultaten Initiatieffase De in oktober 2006 vastgestelde projectopdracht (initiatieffase) was als volgt geformuleerd: De Dijk inrichten als bedrijventerrein / begraafplaats, waarbij de volgende uitgangspunten worden gehanteerd: o o o o o o
De Dijk biedt ruimte voor uitplaatsing; Verminderen overlast door bedrijven in centrum; Begraafplaats heeft vanaf 2009 geen capaciteit; Weinig alternatieven voorhanden; Werkgelegenheid behouden / versterken. Grondexploitatie: sluit op 0.
In deze paragraaf wordt ingegaan op de resultaten van de initiatieffase en de eerste onderzoeksresultaten. Kwantitatieve analyse De Dijk In de initiatieffase is een ruimtegebruikanalyse uitgevoerd. Eerste resultaten van deze analyse hebben een aantal beperkingen aan het licht gebracht, waardoor het aantal uitgeefbare m2 grond voor bedrijven aanzienlijk minder bleek, dan in eerste instantie werd gedacht. Deze beperkingen hebben te maken met de aanwezigheid van de Delflandse Dijk
(primaire waterkering), een rioolpersleiding en milieucontouren vanaf de Nieuwe Waterweg. Op basis van de uitgevoerde kwantitatieve analyse, zie figuur 1, moet worden geconstateerd, dat het oorspronkelijke uitgangspunt dat er ca. 8 ha. netto (Ruimtelijke Gebiedsvisie Maassluis) oppervlakte bedrijventerrein beschikbaar is, moet worden losgelaten. Op basis van de aanwezige beperkingen ligt een bruto oppervlak van 6,2 ha. meer voor de hand. Voor de goede orde wordt in dit document uitgegaan van de volgende definitie: ¾ Bruto exploitatiegebied is het totale plangebied, waarvan de omvang ca. 14,6 ha. bedraagt (verwervingen van OBR en Domeinen). ¾ Netto exploitatiegebied is het totale bruto exploitatiegebied minus de ca. 3,8 ha. bestemd voor de realisatie van de nieuwe begraafplaats. Resteert ca. 10,7 ha. voor de ontwikkeling van een werklocatie, waarvan ca. 5,3 ha. uitgeefbaar, 1,2 ha. verharding en 4,2 ha. groen (d.i. inclusief de belemmeringen zoals rioolpersleiding en beschermingszone primaire waterkering). Door de aanwezigheid van bovengeschetste beperkingen die op het gebied rusten bleek het noodzakelijk om te onderzoeken op welke wijze optimalisatie van het ruimtegebruik mogelijk was. Hierbij is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de kwaliteiten van de locatie: enerzijds gesitueerd aan de Nieuwe Waterweg en anderzijds grenzend aan het recreatiegebied van Midden Delfland. Op basis van de eerste bevindingen zijn in de volgende conclusies getrokken: o Capaciteit gebied beperkt (a.g.v. milieuzonering, aanwezige rioolpersleiding, aanwezigheid primaire waterkering); o Geen 8 ha. netto uitgeefbaar bedrijventerrein, maar ca. 6.2 ha. bruto.; o Bij de planuitwerking zal m.n. ingezet worden op het benutten van het aanwezige waterfront. Dit biedt kansen om de financiële haalbaarheid te vergroten; o Locatie is briljant en regionaal gezien zeer bijzonder; Op 19 maart jl. is de staf grote projecten geïnformeerd over het voorgaande en op 27 maart is ook de Stuurgroep grote projecten hierover ingelicht. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen van de projectopdracht die zijn vastgelegd in de collegebesluiten van 10 april 2007 (ontwikkeling in samenhang met De Kade) en 4 september 2007( locatie begraafplaats Oost). Onder 1.2 wordt op basis van voornoemde besluiten de herziene projectopdracht geformuleerd. 1.2
Bestuursopdracht, prioritering en scope
Bestuursopdracht De nieuwe projectopdracht is als volgt geformuleerd: 1. De locatie De Dijk zal verder ontwikkeld worden in samenhang met De Kade, waarbij het verder uitbouwen van het waterfront uitgangspunt zal zijn. Er zal samenwerking worden gezocht met de grondeigenaar van locatie De Kade en hiervoor zal een intentieovereenkomst worden voorbereid. Het streven dient erop gericht te zijn om vóór 2010 ten minste één (bij voorkeur Maassluis) bedrijf gevestigd te hebben op De Dijk. 2. In deze fase zal eveneens onderzocht worden of locatie De Schakel onderdeel zal gaan uitmaken van het te ontwikkelen gebied. 3. De nieuwe Algemene Begraafplaats wordt gerealiseerd op locatie Oost en windenergie zal niet verder meegenomen worden in de opdracht. Het streven is erop gericht om in 2009 de nieuwe Algemene Begraafplaats operationeel te hebben. Prioritering In het vierde kwartaal van 2006 heeft het bestuur een prioritering voor de projecten vastgesteld. Ten tijde van de vaststelling van de prioritering werden de gebieden De Dijk en De Kade beschouwd als afzonderlijke projecten. Beide projecten hebben daardoor een verschillende prioriteit gekregen. Project De Dijk valt onder prioriteit B. Projecten met
prioriteit B zijn van belang voor de ontwikkeling van de stad. Project De Kade heeft prioriteit C gekregen. Voor projecten met prioriteit C geldt dat er zekerheid moet bestaan van volledig kostenverhaal, dat voldaan moet worden aan gemeentelijke voorwaarden en dat, indien van toepassing, de eigen grondpositie benut moet worden. Scope Zoals gezegd is de scope voor dit project gewijzigd. Het projectgebied bestaat nu uit De Dijk en De Kade gebruikmakend van het bijzondere karakter van locatie De Schakel. Gebied De Dijk/De Kade is gelegen aan de zuidoostkant van de stad. Deelgebied De Dijk wordt aan de noordkant begrensd door de Vlaardingsedijk, aan de zuidkant door de Nieuwe Waterweg en aan de oostkant door de grens met de gemeente Vlaardingen (Lickebaertbos). Deelgebied De Kade, dat aan de westkant van De Dijk ligt, wordt aan de zuidkant begrensd door de Delflandsedijk, aan de noordkant door het spoor (Hoek van Holland-Rotterdam) en aan de westkant door woongebied ’t Hooft. De omvang van dit deelgebied bedraagt ca. 9 ha. 1.3
Beleidskaders
Een overzicht van voor dit project relevante beleidskaders is opgenomen in bijlage 2B. Hieronder worden de uitgangspunten uit de voor dit project meest belangrijke beleidskaders kort toegelicht.
2
Faseren projectopdracht
initiatie van het project
definitie van het project
initiatief om project te starten; opdracht
startdocument
opstellen projectontwerp
projectontwerp
voorbereiden van realistaie
overeenkomsten marktpartijen
fysiek gerealiseerd project; afrekening marktpartij
realisatie nazorg
afgesloten grondexploitatie
Figuur 2. Projectfasering
2.1
Fase van planvorming
Met dit projectdocument wordt de initiatieffase afgesloten. De fasering van planontwikkeling De Dijk/De Kade en de nieuwe begraafplaats gaat niet meer gelijk op. Voor de begraafplaats is onlangs gestart met de ontwerpfase in de vorm van een eerste schetsontwerp. In de ontwerpfase zal dit schetsontwerp verder worden uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp en een definitief ontwerp. Vanwege het uiteenlopen van de verschillende projectfasen is ervoor gekozen om de planontwikkeling van de begraafplaats in een apart hoofdstuk onder te brengen (Hoofdstuk 3). Voor de planontwikkeling De Dijk/De Kade wordt gestart met de definitiefase. De in de initiatieffase uitgewerkte ontwikkelingsvisie voor deze locatie zal daarbij verder worden uitgewerkt. De nodige onderzoeken om deze uitwerking mogelijk te maken zijn reeds opgestart. Voor een overzicht van de documenten die per fase worden gegenereerd en de status van deze documenten, wordt verwezen naar bijlage 2A. Hieronder wordt kort ingegaan op de ontwikkelingsvisie zoals die, na bijstelling van de projectopdracht, gedurende de initiatieffase is gevormd. 2.2
Ontwikkelingsvisie, prioritering en scope
Op basis van de gedurende de initiatieffase bijgestelde projectopdracht zijn voor de ontwikkeling van deze locatie de volgende uitgangspunten geformuleerd: o De locatie zal zich regionaal oriënteren o Het betreft twee gebieden, de Kade en De Dijk, mogelijk gekoppeld via De Schakel en de ontwikkeling dient in samenhang plaats te vinden o De locatie ligt “binnen” Maassluis o De locatie zal zoveel mogelijk voor “iedereen” toegankelijk worden; o De locatie dient enerzijds een zekere mate van dynamiek in zich te hebben, tegenover de “rust” van de begraafplaats o De locatie is geschikt om voor Maassluis ‘nieuwe functies’ te ontwikkelen
Uitwerking scenario’s Op basis van bovenstaande uitgangspunten is voor locatie De Dijk een scenarioanalyse uitgevoerd. Voor de locaties De Kade en de Schakel is een globale ontwikkelingsvisie uitgewerkt. De visie die het projectteam voor de gehele ontwikkeling heeft geformuleerd is de volgende: o Het waterfront zal worden benut als verblijfsgebied o Het gebied dient een levendige en dynamische plek te worden voor alle Maassluisers o Het zal een nieuw type omgeving worden voor Maassluis o Dat biedt kansen om de lokale economie én cultuur een impuls te geven o De locatie biedt mogelijkheden voor wonen/werken/recreëren ‘nieuwe stijl’ o De ontsluiting is een aandachtspunt en dient nader te worden onderzocht o Samenhangende ontwikkeling biedt mogelijkheden voor kostenverhaal voor de gemeente Visie voor De Dijk o In samenhang ontwikkelen met De Kade en De Schakel o Oostzijde: begraafplaats (ca. 4 ha.); o Westzijde: nieuwe functies in werklandschap (werken in een fraaie omgeving) (ca. 6,2 ha.) o Benutten van groene karakter en waterfront Visie voor De Kade o Wonen voor ‘nieuwe’ doelgroepen: Starters en Exclusief o Werken voor ‘nieuwe’ doelgroepen: Creatieve ondernemers en kantoren o Onderwijs, Cultuur en Recreatie Visie voor De Schakel o De locatie rond het Gemaal heeft een bijzonder karakter o Vormt schakel tussen De Kade en De Dijk o Geeft nieuw inzicht op potentie
3 Beheersen (GOTIK) (De beheersingsaspecten zijn: Geld, Organisatie, Tijd, Informatie, Kwaliteit) 3.1 3.1.1
Geld (middelen) Financiën
Een grondexploitatiebegroting is niet statisch en eenduidig te interpreteren. Dit hangt o.a. samen met de fase waarin het planproces zich bevindt en het realiteitsgehalte waarmee de kosten en opbrengsten kunnen worden geraamd. Naarmate het uitvoeringsproces vordert, neemt het realiteitsgehalte van de begroting toe. In de initiatieffase was de grondexploitatiebegroting gebaseerd op een quick scan behorende bij de eerste ideeën voor de bestemming van dit gebied. Voor de ontwikkeling van het gebied De Dijk wordt de grondexploitatiebegroting geconfronteerd met hoge investering in de beginfase (grondaankoop, bouw- en woonrijpmaken). Dit betekent, dat er in de grondexploitatie hoge rentelasten drukken op het resultaat. Op basis van een verkavelingsstudie zijn in de initiatieffase berekeningen uitgevoerd om de financiële kaders voor de ontwikkeling van het project vast te gaan leggen en de economie van het plan te overzien. Dit heeft geresulteerd in een eerste globale grondexploitatieberekening. In de initiatieffase is een ruimtegebruiksanalyse uitgevoerd. Eerste resultaten van deze analyse hebben een aantal beperkingen aan het licht gebracht, waardoor het aantal uitgeefbare m2 grond voor bedrijven aanzienlijk minder is, dan in eerste instantie werd gedacht. Deze beperkingen hebben te maken met de aanwezigheid van de Delflandse Dijk (primaire waterkering), een rioolpersleiding en milieucontouren vanaf de Nieuwe Waterweg. Dit heeft consequenties voor de grondexploitatie. In elke fase van het project zal het project nader uitgewerkt worden, waarbij de begroting zal worden bijgesteld. In de initiatieffase is deze actie uitgevoerd en dit heeft geresulteerd in een bijgestelde grondexploitatieberekening. De prognose voor het eindresultaat was hierin sterk teruggelopen waarna een scope wijziging is voorgesteld. De insteek is nu om een samenhangende ontwikkeling te bewerkstelligen met het deelgebied De Kade met een mogelijke koppeling met het tussenliggende gebied, dat in de ontwikkelingsvisie De Schakel is genoemd. Deelgebied De Kade zal op die manier gedeeltelijk kostendrager wordt voor o.a. de kosten voor de aan te leggen infrastructuur en planontwikkeling. Er is voor gekozen om voor elk gebied een grondexploitatie op te zetten om zo de winstpotentie per gebied in te schatten. Gebied De Kade zal niet door de gemeente zelf ontwikkeld worden maar door de huidige eigenaar van het gebied. De gemeentelijke kosten dienen echter wel vergoed te worden. Daarnaast zal gekeken worden naar een gezamenlijke ontsluiting. Voor de begraafplaats zal een apart krediet aangevraagd worden om zo de uiteindelijke kosten administratief inzichtelijk te houden. Hierdoor zal de uiteindelijke ‘verkoopwaarde vanuit de grondexploitatie’ op een juiste manier tegen kostprijs te berekenen zijn.
De Dijk Grondexploitatie In de herziene grondexploitatie is gebaseerd op de ruimtegebruiksanalyse die in de initiatiefase is uitgevoerd. Dit heeft tot gevolg dat het aantal uitgeefbare m2 grond voor bedrijven is verkleind. Om de kosten voor het bouw- en woonrijpmaken, ontsluiting, etc. goed te maken, is dus een relatief hogere opbrengst nodig dan waar in eerste instantie van uitgegaan is om de grondexploitatie sluitend te krijgen. In de grondexploitatie is hiervoor een nieuwe aanname gedaan. Tevens is er nu meer bekend over de bodemgesteldheid van het gebied. In de grondexploitatie is voorlopig een aanname gedaan voor het ophogen van het gebied met ca. 1,5 m grond. Daarnaast zijn er aannames gedaan voor de ontsluiting van het gebied, de verwerving stuk grond van Domeinen en een bijdrage aan een fonds bovenwijkse voorzieningen. Verwerving De onderhandelingen voor het laatste stukje grond zullen in 2008 in een afrondende fase belanden. Afgesproken is dat Domeinen en de gemeente Maassluis beide tot een vraag- en biedprijs komen die gebaseerd is op twee taxatiewaarden. Uiteindelijk zal deze in het midden moeten uitkomen. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van de eigendomssituatie. Bouw- en Woonrijpmaken Voor bodemonderzoeken, juridische en waterhuishoudkundige adviezen is een budget opgenomen op basis van een eenheidsprijs van € 10.000 per hectare. Voorts is uitgegaan van het aanleggen van een bouwweg die na enige tijd kan worden verbeterd tot een definitieve weg, uit te voeren in asfalt. De ontsluiting van het plan is op dit moment onvoldoende te noemen en dient te worden verbeterd. In de berekening is vooralsnog uitgegaan van een post van € 2.000.000 om een ontsluiting te realiseren. Dit bedrag is gebaseerd op globale aannames. Onderzoek in welke vorm een uiteindelijke ontsluiting dient plaats te vinden dient nog te gebeuren. Daarna zal deze raming aangepast worden. Dit zal gebeuren na bekendwording van het raamsaneringsplan dat begin 2008 verwacht wordt. Plankosten De kosten voor de planontwikkeling zijn bepaald door een niet gespecificeerd budget voor plankosten te bepalen door 22 % over de noodzakelijke civiele werken te rekenen. Dit levert vooralsnog een bedrag op van € 2,0 miljoen voor planontwikkeling. De komende tijd zal dit budget gedetailleerd uitgewerkt worden naar afdelingen en producten. Bestemmingsplan Voor de uitwerking van een bestemmingsplan is een bedrag van € 50.000 opgenomen. Omslagbijdrage Voor de realisering van het bedrijventerrein is een bedrag van € 940.000 opgenomen als bijdrage aan de Stadsregio. Cultuurfonds Conform het gemeentelijk beleid zal er een bijdrage gedaan moeten worden aan het cultuurfonds ter grootte van 1% van de kostprijs voor civiele kunstwerken. Vooralsnog is dat dus € 20.000.
Bovenwijkse voorzieningen Voor een bijdrage aan het fonds bovenwijkse voorzieningen is een bedrag van ca. 1 mln. Geraamd. In 2008 zal na uitwerking van een structuurvisie een nota bovenwijkse voorzieningen opgesteld worden waarna een bijdrage wordt berekend. Omdat deze nog niet uitgewerkt is, is er onderzoek gedaan naar bijdragen die elders worden gehanteerd. Deze bijdragen variëren van € 1.200 - € 3.000 per 100 m2 uitgeefbare grond. Voor dit project is daarom gekozen voor een voorlopige schatting van € 2.000 per 100 m2 uitgeefbare grond. Na uitwerking van de nota bovenwijkse voorzieningen zal dit bedrag zonodig worden bijgesteld. Onvoorzien In deze fase wordt gerekend met 10% onvoorzien berekend over totale kosten bouw- en woonrijpmaken en de ontsluiting. Opbrengsten De begraafplaats zal tegen kostprijs verkocht worden aan de Algemene Dienst. Opbrengsten voor het bedrijventerrein zullen minimaal de aanlegkosten moeten goedmaken. Parameters De grondexploitatie gaat uit van een lange rente van 4,25% en inflatiecorrectie tot 2,5%. Voor de gevoeligheid van deze berekening op de parameters is een bandbreedteberekening opgenomen in het berekeningsresumé. Onzekerheden/risico’s De risico’s die momenteel te benoemen zijn, zijn: o Ontsluiting o Bodem o Afzet en samenstelling programma Voor de ontsluiting dient nog onderzocht te worden wat de verkeersintensiteit met de huidige programma’s voor De Dijk, De Kade en De Schakel dient te zijn en in hoeverre hiervoor een aanpassing nodig is. Hierop zal ook een kostenraming gebaseerd worden. Momenteel wordt er gewerkt aan een raamsaneringsplan dat in het 1e kwartaal 2008 gereed is. Met het raamsaneringsplan is een goede kostenanalyse te maken voor de sanering. De huidige opbrengsten voor het onderhavige programma zijn gebaseerd op diverse grondprijzen nota’s uit de regio. Marktgegevens zijn voor dit programma niet voor handen in de gemeente Maassluis. Geadviseerd wordt om een gedegen onderzoek uit te voeren in hoeverre het huidige programma is af te zetten en voor welke prijs dit zou kunnen. Een concept grondexploitatieberekening voor de definitiefase is als vertrouwelijke bijlage opgenomen. De Kade Grondexploitatie Op deze locatie heeft de gemeente geen gronden in eigendom. Dat betekent, dat de gemeente geen grondexploitatie voert. Wel is er op basis van de stedenbouwkundige visie, wonen/werken, een concept grondexploitatie opgesteld, waarmee de voorgestane ontwikkeling globaal op haalbaarheid kan worden getoetst. Conclusie van deze eerste haalbaarheidsberekeningen is dat de locatie een positieve grondexploitatie kan draaien en hierbij tevens kan bijdragen aan de kosten voor de ontsluiting voor het gehele gebied.
In de definitiefase zal met de grondeigenaar een intentieovereenkomst worden gesloten. Hierin zullen o.a. afspraken worden vastgelegd over o.a. de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en kosten voor verdere planuitwerking, haalbaarheidsonderzoek, ambtelijke inzet en de totstandkoming van een samenwerkingsovereenkomst. 3.1.2
Subsidies
In de initiatieffase is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om subsidies te verkrijgen. Er is bij de provincie Zuid-Holland een beroep gedaan op het ontwikkelingsfonds Bedrijventerreinen (OFB) en op grond van deze regeling is in september 2006 subsidie aangevraagd voor de planvorming bedrijventerreinen (paragraaf 3 van de regeling). De provincie Zuid-Holland heeft in december 2006 een subsidiebedrag van maximaal € 50.000,toegekend voor de planvormingfase. Dit bedrag is in de initiatieffase inmiddels besteed. Begin 2008 zal een kostenoverzicht worden opgesteld ten behoeve van financiële verantwoording in de richting van de provincie. In februari 2007 is een subsidie aangevraagd van € 1,3 mln. op basis van de subsidieregeling economische zaken Zuid-Holland, paragraaf 2, Ontwikkeling bedrijventerreinen. Deze aanvraag is door de provincie niet gehonoreerd. Dat had deels te maken met het stadium (initiatief) waarin de planvorming zich bevindt. In de volgende projectfase zal, indien mogelijk, opnieuw een beroep gedaan worden op deze regeling. 3.1.3
Personele capaciteit
Raming van de personele inzet voor de volgende projectfase is als opgenomen in bijlage 7. Deze planning is financieel vertaald in de grondexploitatie. In het eerste kwartaal 2008 zal er door de directie een notitie worden uitgebracht waarin aandacht zal worden besteed aan de omvang van de ambtelijke organisatie, zowel in relatie tot het reguliere werk als in het kader van de grote bouwprojecten. Daarna zal de personeelsplanning voor dit project wellicht bijstelling behoeven.
3.2
Organisatie
Hieronder wordt kort schematisch weergegeven hoe de projectorganisatie is opgebouwd. Daarna wordt kort toegelicht hoe de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden in het project zijn verdeeld. Tot slot worden de overleggen die specifiek betrekking hebben op dit project, nader toegelicht (samenstelling, doel overleg, frequentie e.d.).
Gemeenteraad
College B&W
Staf en Stuurgroep projecten
Projectteam De Dijk/De Kade en Nieuwe begraafplaats
Werkgroep Nieuwe Begraafplaats
Figuur 3. Schema projectorganisatie De Dijk/De Kade en Nieuwe begraafplaats
3.2.1
Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
Voor wat betreft de invulling hiervan voor dit project, kan gesteld worden dat het project bestuurlijk valt onder de verantwoordelijkheid van de wethouder Stedelijke Ontwikkeling en ambtelijk onder de verantwoordelijkheid van de directeur Stadsontwikkeling. Omdat het hier de ontwikkeling van een bedrijventerrein betreft, zal afstemming plaatsvinden met de wethouder Economische Zaken. Bestuurlijk opdrachtgever (college) Verantwoordelijk voor het vaststellen van het programma en het bepalen van het totale opdrachtenpakket. Stelt per project het resultaat vast en stelt de benodigde middelen beschikbaar (kredietverstrekking bevoegdheid raad). Geeft op hoofdlijnen sturing aan het project onder meer door tijdige besluitvorming. Ambtelijk opdrachtgever (directeur SO) Draagt zorg voor de uitvoering van het project door hiervoor een projectleider aan te wijzen en deze rechtstreeks aan te sturen. Stelt middelen beschikbaar en verdeelt deze over de projecten. Fungeert als intermediair tussen projectorganisatie en college. Projectleider gemeente Is verantwoordelijk voor de realisatie en beheersing van het project en aansturing en coördinatie van het proces. Assistent projectleider gemeente
Zowel inhoudelijk als procesmatig ondersteunende werkzaamheden binnen het project, waaronder opstellen en bewaken planningen, uitzetten en bewaken acties, informatievoorziening, verslaglegging diverse overleggen. Projectmedewerker (beleidsmedew. ROM, C,) Levert een inhoudelijke bijdrage aan het te realiseren projectresultaat in de vorm van het toetsen van ontwerpen e.d. aan het gemeentelijk eisenpakket. Adviseert de projectleider vanuit zijn vakinhoudelijke expertise. Planeconoom
Adviseert de projectleider over het financieel economische resultaat c.q. haalbaarheid en risico-analyse van het project en ziet toe op de projectcontrol.
Projectteam De Dijk/De Kade en Nieuwe begraafplaats Taak: Voorbereiden, realiseren en verantwoording afleggen over de uit te voeren activiteiten behorende bij de definitiefase, de besteding van middelen en het leveren van voldoende en adequate informatie ten behoeve van het besluitvormingsproces. Denk hierbij aan de volgende elementen: - het formuleren van het startdocument en projectprocedures - coördineren van de planning en procesbewaking van deelprojecten (i.c. begraafplaats) - inschakelen capaciteitsbronnen (intern/extern) - beheer van de voor projecten relevante procedures en beleidsdocumenten - uniforme en gestroomlijnde verslaglegging van besluitvormende en afstemmingsvergaderingen - verzorgen van de voorlichting naar de permanente organisatie Samenstelling: Projectleider, beleidsmedewerkers RO, Verkeer, Stedenbouw en Civiele Techniek, assistent projectleider en eventueel externe projectontwikkelaar. Werkgroep Nieuwe begraafplaats Taak: Voorbereiden en uitvoeren van het ontwerp en uitvoeren van de nieuwe Algemene Begraafplaats (ontwerp- en realisatiefase). Zorgen voor adequate informatieverstrekking over de voortgang naar de projectgroep. Bewaking planning en budget. Samenstelling: Projectleider, beleidsmedewerkers Civiele Techniek, Groen en Waterhuishuiding, Beheerder Begraafplaats, notulist. 3.3
Tijd.
Zie bijgaande projectplanning. Onderstaand op basis van de planning samenvatting van de belangrijkste activiteiten in de definitiefase: Actie
Wanneer gereed
Bestuurlijke behandeling en besluitvorming ontwikkelingsrichting c.q. vaststelling projectdocument
1e kw. 2008
Actie
Wanneer gereed
Opstellen Raamsaneringsplan
1e kw. 2008
Toetsen Raamsaneringsplan
1e kw. 2008
Bodemsaneringsprocedure
2e kw. 2008
Opstellen en vaststellen Intentieovereenkomst Conline
1e kw. 2008
Op basis van keuze ontwikkelingsrichting nader uitwerken stedenbouwkundig plan
1e en 2e kw. 2008
Grondverwerving Domeinen
1e kw. 2008
Opstellen samenwerkingskader (Intentieovereenkomst) de Kade
1e en 2e kw. 2008
Uitvoeren diverse onderzoeken, w.o. verkeersonderzoek
1e kw. 2008
Opstarten bestemmingsplanprocedure
2e helft 2008
Definitiefase gereed
2e kw. 2008
3.4
Informatie & Communicatie
Communicatie is van belang om allen die direct bij het project betrokken zijn (projectteam, directie, college, raad) op een gestructureerde wijze te informeren over alles wat er binnen het project gebeurt. Het betreft hier met name de informatie over de beheersaspecten tijd, geld, kwaliteit en risico’s. Rapportage over de voortgang en beheersing aan de bestuurlijk opdrachtgever vindt gestructureerd plaats volgens de gebruikelijke planning & controlcyclus. Verslagen van de stuurgroep worden verspreid onder de leden van de projectgroep alsmede aan de directie en het college. Verslagen van de projectgroep worden verspreid onder de leden van de projectgroep, de directie, de portefeuillehouder en de leden van de interne werkgroepen. 3.5 3.5.1
Kwaliteit Ruimtelijke Ordening
Op het betreffende perceel ligt de bestemming “opslagterrein”, het maximale bebouwingspercentage bedraagt voor het grootste deel van deze bestemming 1%, conform het vigerende bestemmingsplan Aalkeetpolder I. Dit betekent, dat nieuwe ontwikkelingen niet passen binnen de bepalingen van het vigerende bestemmingsplan. Er is eind 2006 opdracht verstrekt aan Enno Zuidema Stedebouw om het stedenbouwkundig plan uit te werken. De opdracht aan dit bureau is op grond van de eerste onderzoeksresultaten bijgesteld. Het bureau heeft zich in deze fase gebogen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van deze locatie en heeft op basis daarvan een scenariostudie uitgevoerd. In de definitiefase zal e.e.a. uitgewerkt moeten worden in een stedenbouwkundig plan, dat zal dienen als basis voor het nieuw op te stellen bestemmingsplan. Aan RBOI opdracht verstrekt om vooruitlopend op het aanpassen van het bestemmingsplan een artikel 19 procedure voor de begraafplaats uit te werken. Deze procedure is nagenoeg afgerond. 3.5.2
Infrastructuur en Verkeer
Uitgangspunten zijn vooralsnog de bestaande onderzoeken:
o o o
Eindrapport Ontsluiting Bedrijventerrein De Dijk, Goudappel Coffeng d.d. september 2001; Wegenstructuurvisie Maassluis 2020; Rioolpersleiding: door het gebied heen ligt een rioolpersleiding, die op twee plaatsen gekruist wordt door de infrastructuur.
Er zal nog aanvullend onderzoek moeten worden uitgevoerd naar de verkeersontsluiting van de locatie. Er zal aanvullend verkeersonderzoek noodzakelijk zijn naar de ontsluiting De Dijk/De Kade op basis van de huidige ontwikkelingsuitgangspunten. Onderzocht moet worden op welke wijze het gebied het beste ontsloten kan worden en wat de consequenties daarvan zijn (verkeerskundig en financieel). 3.5.3
Civiele werken
Aspecten waar bij de planontwikkeling rekening mee moet worden gehouden zijn: o Rioolpersleiding van Hoogheemraadschap Delfland; o Inventarisatie, ontwerp/dimensionering en aanleg nutsvoorzieningen; o Stabiliteit ondergrond/talud van de (hoog)waterkering; o Grondmechanische gegevens (stabiliteit, waterdoorlatendheid, zettingen) o Gesloten grondbalans o Fasering van ontwikkeling van de buitenruimte koppelen aan fasering plangebied o Beleidskaders die hierbij als uitgangspunten worden gehanteerd zijn: Watertoets; Delfland Keur; Watervisie op hoofdlijnen; Gemeentelijk rioleringsplan Handboek Openbare Ruimte Er is overleg gaande met het Hoogheemraadschap van Delfland. Er zijn een aantal vragen aan het Hoogheemraadschap gesteld die betrekking hebben op de mogelijkheden en onmogelijkheden voor de ontwikkelingen. Samengevat moet met de volgende zaken rekening gehouden worden: Delflandsedijk Ten behoeve van het ontwikkelen van een bedrijventerrein is het zeker mogelijk, onder voorwaarden een wegkruising te realiseren. Er mag niet gebouwd worden in de kernzone en onder voorwaarden in de aangrenzende beschermingszone. Een gebouw op palen, mits deze voldoende ver uit elkaar staan (niet in de kernzone dus) is vergunbaar mits ontwerp zodanig is dat onderhoud en beheer niet worden gefrustreerd. De kernzone loopt ter plaatse van 50 m landwaarts van de buitenkruinlijn tot 20 m. rivierwaarts daarvan. Een ontsluitingsweg is, zelfs deels in de kernzone, vergunbaar mits geheel liggend buiten het zgn. beoordelingsprofiel. Hiertoe wordt intensief overleg gevoerd met het Hoogheemraadschap van Delfland. Beplanting Voor beplanting geldt dat de wortelzone buiten bovengenoemd beoordelingsprofiel moet liggen. Het onderzoek met betrekking tot de Flora- en Faunawet is al uitgevoerd. Rioolpersleiding Op de vraag over het aanleggen van een weg met elementenverharding boven een rioolpersleiding wordt momenteel nog gestudeerd. Geen speciale voorzieningen wat betreft de weg, maar wel in relatie tot de leiding.
Waterhuishouding en riolering Het Hoogheemraadschap stelt geen eisen aan de waterberging buitendijks. Het is wel noodzakelijk dat het gebied een bui kan afvoeren van 100 mm per 48 uur. Het riool in het gebied moet aangelegd worden als een gescheiden stelsel. Bij lozing van het hemelwater direct op de Nieuwe Waterweg dient een vergunning aangevraagd te worden bij Rijkswaterstaat. Veiligheid Er gelden geen bijzondere normen qua veiligheid in buitendijks terrein. 3.5.4
Groenvoorziening
Bij de ontwikkeling van het gebied De Dijk dient, gezien de ligging nabij het Midden Delflandgebied, aandacht besteed te worden aan de landschappelijke inpassing. In de ontwikkeling van het gebied De Dijk is de uitbreiding van de Algemene begraafplaats voorzien. Deze dient conform het POH 2006-2010 ten opzichte van de bedrijven en omgeving te worden afgeschermd met groen. 3.5.5
Economie
Op basis van de scenario-analyse is globaal een inschatting gemaakt van de mogelijke economische ontwikkelingen voor de locatie De Dijk, De Kade en de Schakel. De Dijk o Werkgelegenheid: streven naar ceëren van voor Maassluis extra (zowel kwalitatief als kwantitatief) werkgelegenheid; o Kwaliteit: Samenhangende beeldkwaliteit met De Kade en de Schakel, werklandschap met groen en water als bijzonderheid, regionale plek en een impuls voor Maassluis; o Economische haalbaarheid: streven naar hoogwaardige functies en unieke identiteit van het gebied. o Publieke toegankelijkheid / Gebruikersmix: streven naar optimale toegankelijkheid voor een grote variëteit aan functies en gebruikers zowel voor Maassluise bewoners als voor de regio De Kade o Benutten Waterfront als verblijfsgebied o Levendige en dynamische plek voor alle Maassluisers o Nieuw type omgeving voor Maassluis o Kansen voor impuls lokale economie èn cultuur o Kansen voor wonen/werken (extra werkgelegenheid)/recreëren o Zorg voor een adequate ontsluiting o Locatie biedt mogelijkheden voor kostenverhaal gemeente De Schakel o Benutten van het bijzondere karakter van de locatie rond het Gemaal o De locatie vormt de schakel tussen De Kade en De Dijk o Benutten van de potentie van de locatie
3.5.6
Milieu
Uitgangspunt hierbij is het (vastgesteld?) milieubeleidsplan. De milieuaspecten voor dit project zullen in het kader van de te doorlopen ruimtelijke ordeningsprocedure nader moeten worden onderzocht. Dat betekent, dat in de definitiefase onderzoek zal plaatsvinden naar: o Wegverkeerslawaai o Spoorweglawaai o Industrielawaai o Luchtkwaliteit o Externe veiligheid o Bodemkwaliteit o Ecologie o Archeologie o Leidingen o Water In het kader van de vrijstellingsprocedure voor de begraafplaats is op enkele aspecten al onderzoek uitgevoerd. Nagegaan wordt in hoeverre deze onderzoeken toereikend zijn voor de rest van het gebied. De Bodemkwaliteit is reeds onderzocht, hetgeen leidt tot het opstellen van een raamsaneringsplan in het eerste kwartaal van 2008. Aanvullend zal in verband met het laten vervallen van nader onderzoek naar de plaatsing van windmolens op De Dijk onderzoek worden gedaan naar de wijze waarop het bedrijventerrein kan bijdragen aan de in het milieubeleidsplan geformuleerde milieudoelstellingen. Het door de provincie Zuid-Holland opgestelde boekje “Bouwstenen voor een duurzame ruimtelijke inrichting van de Hoekse Waard” kan hierbij als inspiratiebron dienen. 3.5.6.1
Bodem
De te ontwikkelen locatie De Dijk bestaat uit baggerspecieloswal 81 (oostzijde) en 83 (westzijde). Er is bodemonderzoek uitgevoerd. De bodem is matig tot ernstig verontreinigd met drins en PCB’s en plaatselijk met zware metalen en minerale olie. Op basis van de resultaten van dit onderzoek is opdracht verstrekt om een raamsaneringsplan op te stellen. Fase 1 is inmiddels afgerond. Deze fase omvatte onderzoek naar de mate waarin sprake is van verspreiding van de verontreiniging via het grondwater. Eerste conceptresultaten leren, dat er minimale verspreiding via het grondwater plaatsvindt. De verwachting is dat het raamsaneringsplan in het 1e kwartaal van 2008 gereed is. Voor wat betreft de bodemgesteldheid van locatie De Kade kan worden opgemerkt, dat deze nog moet worden onderzocht. Dit is de verantwoordelijkheid van de grondeigenaar/ontwikkelaar.
4 Uitbreiding Algemene Begraafplaats Ten behoeve van de noodzakelijke uitbreiding van de Algemene Begraafplaats is een Technisch Programma van Eisen opgesteld. Dit document dient als basis voor de verdere planuitwerking. De nieuwe begraafplaats zal gerealiseerd worden aan de oostelijke kant van locatie De Dijk (besluit college van B en W d.d. 4 september 2007, raadsconsultatie d.d. 18 september 2007). De landschapsarchitect heeft indicatief schetsontwerp uitgewerkt voor de nieuwe begraafplaats. Uitgangspunt bij dit ontwerp is geweest, dat er zo min mogelijk verontreinigde grond afgevoerd wordt. De verdere planuitwerking zal gebaseerd zijn op deze indicatieve schets.
Indicatief schetsontwerp nieuwe begraafplaats 4.1
Activiteiten ontwerpfase Begraafplaats
Vanwege de noodzaak om de nieuwe Algemene Begraafplaats in 2009 operationeel te hebben loopt de planning van de planontwikkeling niet parallel met die van de locatieontwikkeling. Voor de ontwikkeling en realisatie van de nieuwe Algemene Begraafplaats is een planning opgesteld welke als bijlage is bijgevoegd. In deze planning wordt echter rekening gehouden met een langere uitvoeringstijd voor het bouwrijpmaken van de locatie. De reden hiervoor is gelegen in het feit, dat op grond van de eerste berekeningen is gebleken, dat het bouwrijpmaken meer tijd kost dan waarvan in eerste instantie vanuit is gegaan. Dat heeft te maken met het ophoogtempo in relatie tot de te waarborgen stabiliteit van de rioolpersleiding, de primaire waterkering en de rivieroever. Definitieve stabiliteitsberekeningen moeten hierover uitsluitsel geven. Er is nu een periode van minimaal één jaar in de planning opgenomen voor het ophogen van de locatie. Een en ander betekent, dat het oorspronkelijke uitgangspunt om in 2009 operationeel te zijn, vanwege allerlei technische knelpunten die zich op deze locatie voordoen, niet zou kunnen worden gerealiseerd. Deze knelpunten worden z.s.m. verder in beeld gebracht en onderzocht zal worden hoe deze vertraging zoveel mogelijk kan worden beperkt dan wel geëlimineerd.
De belangrijkste mijlpalen voor 2008 zijn als volgt geïnventariseerd. Actie
Wanneer
Voorbereiden kredietaanvraag
1e kw. 2008
Ontwerp begraafplaats
1e en 2e kw.
Actie
Wanneer 2008
Selectie exploitant en ontwerp aula
2e en 3e kw. 2008
Opstellen en toetsen bestek
2e helft 2008
Aanbestedingsprocedure Bestek begraafplaats
4e kw. 2008 en 1e kw. 2009
Start uitvoering Begraafplaats
4e kw. 2009 / 1e kw. 2010
4.2
Geld (middelen)
De kosten voor de ontwikkeling en realisatie van de nieuwe Algemene Begraafplaats komen ten laste van de Algemene Dienst. Deze kosten zijn dus niet opgenomen in de grondexploitatie voor de locatieontwikkeling. De raming van de kosten bestaat grofweg uit de volgende posten: o Plankosten o Grondverwerving o Onderzoek o Ontwerp o Saneringsplan o Bouwrijp maken (inclusief bodemsanering) o Woonrijp maken o Ontwerp en aanleg infrastructuur o Inrichtingskosten o Ontwerp en bouwkosten Aula o Overige kosten Bijgaand is een globale kostenraming bijgevoegd. In deze raming is alleen zekerheid te geven voor wat betreft de grondverwerving. Overige kosten zijn indicatief en zullen nader uitgewerkt moeten worden als het ontwerp gereed en vastgesteld is en als er zicht is op de kosten voor bodemsanering. Daarvoor is het noodzakelijk, dat er een saneringsplan beschikbaar is. Om voortgang te kunnen boeken in de planontwikkeling is het echter noodzakelijk, dat er een krediet beschikbaar wordt gesteld van € 300.000,-- ten behoeve van: o Plankosten o Opstellen saneringsplan o Bijdrage in de kosten voor bodem- en saneringsonderzoek o Onderzoek verkeersontsluiting o Uitwerken ontwerp o Opstellen bestek o Inzet interne en externe personele capaciteit
4.3 4.3.1
Kwaliteit Grondverwerving
Alle voor de begraafplaats benodigde gronden zijn verworven. 4.3.2
Ruimtelijke Ordening
Vooruitlopend op het aanpassen van het bestemmingsplan is op 22 oktober 2007 een artikel 19 procedure voor de begraafplaats opgestart. 4.3.3
Infrastructuur en Verkeer
Zie punt 3.5.3. 4.3.4
Civiele werken
Zie ook punt 3.5.4 De stabiliteit kan door graven, maar ook door ophoging in gevaar komen. Berekeningen door een grondmechanisch adviesbureau kunnen uitsluitsel geven. Gegraven mag worden vanaf 20 m rivierwaarts van de buitenkruinlijn. In de opdracht voor het maken van een raamsaneringsplan is het maken van stabiliteitsberekeningen opgenomen. 4.3.5
Vergunningen en procedures
Voor de aanleg van de begraafplaats zijn de volgende vergunningen noodzakelijk. Deze zijn in de planning opgenomen. o Bestemmingsplanwijziging; o Kapvergunning; o Aanlegvergunning; o Bouwvergunning; o Ontgrondingsvergunning; o Rioolaansluiting o Keurvergunning o Lozingsvergunning: hemelwater en grondwater
5 Risico’s In de initiatieffase zijn veel zaken nog onvoldoende uitgekristalliseerd. Dat betekent, dat er in deze fase en de volgende fase ook nog aanzienlijke risico’s zijn. De risicovolle onderdelen in dit plan zijn: o Infrastructuur en ontsluiting: nader onderzoek moet meer duidelijkheid geven t.a.v. kosten aanpassing (boven- en ondergrondse) infra. Raming is nu aanname; o Milieuaspecten: geluid, externe veiligheid, bodem, luchtkwaliteit, flora, fauna, ecologie o Grondexploitatie: de haalbaarheid van een positief resultaat is afhankelijk van programma en marktomstandigheden; o Grondverwerving: raming is aanname o.b.v. eerdere verwerving OBR; o Economische haalbaarheid; afzetmogelijkheden. o Bodemsanering: huidige raming is aanname; o Bestemmingsplanprocedure; o Samenwerking met grondeigenaar De Kade.
6 Overwegingen (strategiebepaling) Op basis van de ruimtegebruiksanalyse en de scenario-analyse wordt geadviseerd om de ontwikkeling van de locatie De Dijk/De Kade als volgt in te zetten. 1. Ontwikkeling van locatie De Dijk/De Kade/De Schakel conform bijgestelde bestuursopdracht en de in dit projectdocument opgenomen ontwikkelingsvisie; o Benut het waterfront als verblijfsgebied; o Zorg voor een levendige en dynamische plek voor alle Maassluisers, door middel van wonen/werken/recreëren ‘nieuwe stijl’; o Ontwikkel een nieuw type omgeving voor Maassluis; o Zorg voor een impuls voor de lokale economie èn cultuur; o Zorg voor een adequate ontsluiting van de locaties (De Dijk/De Kade/De Schakel); o Uitwerken samenwerkingskader voor locatie De Kade en maak afspraken over kostenverhaal. o Onderzoek de mogelijkheden voor het behalen van de milieudoelstellingen voor deze locatie. Uitgangspunt hierbij zal zijn het milieubeleidsplan. 2. Ontwikkelen van een aantal toetsingscriteria aan de hand waarvan beoordeling kan plaatsvinden van potentiële bedrijven die zich willen vestigen op De Dijk. Deze toetsingscriteria zullen ontwikkeld worden voor o.a.: o De mate waarin voldaan wordt aan de geformuleerde ontwikkelingsvisie; o Omvang en aard van het bedrijf (o.a. verhouding oppervlakte en aantal werknemers en toegevoegde (economische) waarde voor de stad); o Maassluise gebondenheid; o Stedenbouwkundige randvoorwaarden en uitgangspunten; o Beeldkwaliteit o (Meervoudig) Ruimtegebruik; o Grondprijs. 3. Onderzoeken van de optimale samenwerkingsvorm met de eigenaar van De Kade
7 Besluitvorming Het vertrouwelijke projectdocument De Dijk/De Kade en Nieuwe Begraafplaats wordt door het college vastgesteld ter afsluiting van de initiatieffase en stelt voor de planontwikkeling De Dijk/De Kade de projectopdracht voor de definitiefase en voor de Nieuwe Begraafplaats de projectopdracht voor de ontwerpfase vast. De opdracht aan de ambtelijke organisatie luidt: het opstarten en uitvoeren van de definitiefase voor locatie De Dijk/De kade conform de uitgangspunten in dit projectdocument en de ontwerpfase voor de begraafplaats. Beide projectfasen hebben een doorlooptijd van ca. 0,5 jaar en omvat in grote lijnen de volgende activiteiten: o Uitwerken ontwikkelingsvisie in masterplan en stedenbouwkundig plan (w.o. ontwikkelen toetsingscriteria); o Nader uitwerken projectraming (grondexploitatie); o Onderzoek naar adequate verkeersontsluiting De Dijk/De Kade op basis van de huidige ontwikkelingsuitgangspunten; o Uitwerken samenwerkingskader De Kade (gemeente – Conline); o Opstarten ruimtelijke ordeningsprocedure (inclusief de daarvoor benodigde onderzoeken); o Afronden raamsaneringsplan; o Doorlopen bodemsaneringsprocedure bij bevoegd gezag; o Onderzoek naar subsidiemogelijkheden; o Uitwerken en toetsen definitief ontwerp begraafplaats; o Opstellen en toetsen bestek + raming begraafplaats; o Aanbestedingsprocedure Bestek begraafplaats o Het voeren van overleg met diverse partijen. Gevraagd wordt: 1. Goedkeuring te verlenen voor de jaarschijf 2008 van de grondexploitatie voor de ontwikkeling Dijk/De Kade; 2. Een krediet te verlenen ten laste van Algemene Dienst voor de Ontwerpfase Begraafplaats van € 300.000,-- (voor toelichting zie pag. 19); 3. Een krediet te verlenen ten laste van de Algemene Dienst van € 1,5 mln. om de aankoop van de gronden voor de begraafplaats, zijnde 3,8 ha. te kunnen verrekenen met de grondexploitatie.