5e INESPO @Middelburg
de internationale
3 & 4 juni - 9.00 tot 17.00 uur 350 deelnemers uit 47 landen presenteren hun ideeën voor een duurzamere wereld in de Kloostergangen van de Abdij. Voor bezoekers is er een programma met lezingen en workshops (gratis toegang).
Fotografie: Jack Tummers
3 - 6 JUNI 2013
5 juni - 15.00 tot 21.00 uur Wereldmarkt op de Markt in Middelburg
WELKOM!
DUURZAAMHEIDS OLYMPIADE
Programmaboekje
Organisatoren
Sponsors/fondsen
2
Partners
Universiteiten
3
Welkom op de
5 INESPO 2013 e
Challenge yourself!
Welkom Met veel genoegen heet ik u welkom op de 5e INESPO 2013, dé internationale duurzaamheidsolympiade voor scholieren! We zijn erg blij meer dan 350 deelnemers, onze toekomstige wetenschappers, vanuit 47 verschillende landen te mogen verwelkomen. INESPO is blij in staat te zijn dit evenement te organiseren dat samenwerking en uitwisseling van kennis en ervaringen promoot en de opkomst van jonge talenten in verschillende gebieden van de wetenschap stimuleert. Tijdens de exhibitiedagen, op 3 en 4 juni, bent u meer dan welkom om de innovatieve en creatieve oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken, bedacht door deze jonge mensen, te zien en met hen hierover in gesprek te gaan. We hopen dat zij u inspireren met hun jeugdig enthousiasme en uw passie voor duurzaamheid zullen aanwakkeren. Naast de exhibitiedagen, hebben we een aantal activiteiten voor u georganiseerd, zoals lezingen en demonstraties. Verderop in dit boekje vindt u het complete programma. Ook bent u van harte welkom op de Wereldmarkt op 5 juni waar de deelnemers u meenemen naar hun cultuur en gebruiken. Kortom: wees welkom en geniet van dit duurzame, internationale feest met ons! Reyis Kurt, voorzitter Stichting Cosmicus, de initiatiefnemer van INESPO
Inhoudsopgave Welkom P. 5 INESPO P. 6 Zeeland P. 6 Deelnemende landen P. 7 Program ma 3 - 6 juni
P. 8
Wereldmarkt P. 10 Toelichting activiteiten P. 11 Plattegrond P. 14
Als bestuurder van de Provincie Zeeland heet ik u van harte welkom bij de 5e editie van INESPO. Vanuit heel de wereld zijn scholieren naar Middelburg gekomen om hun oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken te presenteren en ideeën uit te wisselen. Al die slimme koppen bij elkaar in Zeeland; dat smaakt naar meer! Immers: de Provincie hecht veel waarde aan een duurzame toekomst. We stimuleren en ondersteunen innovaties die de wereld slimmer, mooier en groener maken. Innovaties die passen bij Zeeland: een regio die zich kenmerkt door zijn bijzondere ligging op LAND IN ZEE!. Die ligging is een voedingsbodem voor vernieuwende projecten, zoals het opwekken van getijdenenergie of het kweken van vis op het land. Tijdens INESPO is Zeeland een broedplaats voor innovatie en duurzaamheid. Meer dan 350 deelnemers presenteren tijdens INESPO hun ideeën voor een duurzame toekomst. Ik hoop wel dat het niet bij ideeën blijft, maar dat de projecten verder worden ontwikkeld. Daarom doen we ons best om hier in Zeeland een ontmoeting tot stand te brengen tussen onderwijs en ondernemers. Met excursies, lezingen en workshops willen we mensen bewust maken van de kansen die er liggen om samen te werken aan een betere toekomst. Alleen door samenwerking en optimisme kun je excelleren. Ons LAND IN ZEE! biedt daar alle ruimte voor. Ben de Reu, gedeputeerde Provincie Zeeland
4
5
INESPO
Deelnemende landen
INESPO staat voor International Environment & Sustainability Project Olympiad. Onder het motto “Challenge yourself with INESPO” doet de wedstrijd een beroep op het vaak onderschatte oplossingsvermogen van jongeren. Juist jongeren bedenken nieuwe en verrassende oplossingen, doordat zij in staat zijn ‘out of the box’ te denken.
Afghanistan Albanië Bosnië en Herzegovina Brazilië Burundi Cambodja Duitsland Egypte Filippijnen Gambia Georgië Ghana India Indonesië Irak Iran
INESPO wordt georganiseerd door Stichting Cosmicus, DuurzaamDoor (voorheen LvDO), SME Advies en IVN. In 2013 zijn bovendien Provincie Zeeland, University College Roosevelt en SCOOP nauw betrokken. INESPO wil jongeren overal ter wereld interesseren voor de wetenschap en hen aanmoedigen daarin actief te worden. Door duurzaamheidsbewustzijn te combineren met natuurkunde, scheikunde, aardrijkskunde, biologie en maatschappijleer krijgen zij vat op de milieuproblematiek en kunnen zij deskundigheid ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid en wetenschap. Deelnemende scholieren moeten een project opzetten en uitvoeren volgens vaste regels. Zij moeten een probleem onderzoeken, een voorstel maken om hun gevonden oplossing in de praktijk te brengen, een maquette of proefopstelling maken die de oplossing goed illustreert en stakeholders uit de samenleving betrekken zodat het perspectief duidelijk wordt. Daarnaast bevordert het werken in groepjes tijdens het project, de internationale ontmoeting en de communicatie en presentatie in het Engels, hun sociale ontwikkeling en de ontwikkeling van wereldburgerschap.
Italië Kazachstan Kenia Kirgizië Kosovo Kroatië Luxemburg Macedonië Maleisië Mexico Moldavië Nederland Oekraïne Oostenrijk Pakistan Polen
www.inespo.org
Zeeland INESPO past bij Zeeland, omdat scholieren er creatieve ideeën presenteren voor hun duurzame wereld. De Provincie Zeeland hecht veel waarde aan een duurzame toekomst. Zij stimuleert en ondersteunt innovaties die de wereld slimmer, mooier en groener maken. Innovaties die passen bij Zeeland, zoals getijdenenergie, het kweken van vis op het land of het vergroenen van de industrie. Het delen van kennis over innovatie tussen ondernemers, onderwijs en overheid is erg belangrijk. Alleen door samenwerking kun je excelleren. Ons LAND IN ZEE! biedt daar alle ruimte voor. www.zeeland.nl
6
7
Porto Rico Roemenië Rusland Slowakije Spanje Tadzjikistan Taiwan Tanzania Thailand Tunesië Turkije Turkmenistan Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Zuid-Korea
Publiek toegankelijk
Programma 3 - 6 juni
Programma voor scholieren Lezingencyclus Water, Zon en Aarde Besloten bijeenkomst
Maandag 3 juni Locatie
9.00
9.30
10.00
10.30
11.00
Energiefietsen, Zonnebioscoop en stand 10.000% rendement
Abdijplein
11.30
12.00
12.30
13.00
13.30
14.00
Openingsceremonie
14.30
15.00
15.30
16.00
16.30
17.00
17.30
Energiefietsen, Zonnebioscoop en stand 10.000% rendement
Kloostergangen Nieuwe Kerk
Presentatie projecten & duurzame inspiratiemarkt
Presentatie projecten & duurzame inspiratiemarkt
Wandelkerk Filmzaal
Structuur in de Zeeuwse ondergrond (SidZo)
Abtskamer
SidZo
SidZo
Vertoning film Home
SidZo
H203
SidZo
SidZo
Priorij
SidZo
SidZo
Statenzaal
Water
Zeeuwse Bilbiotheek
Aarde
Zon
Achtergrondinformatie over duurzaamheid op interactieve tafels, videowalls en displays Duurzaam doe-jezelf-show
Burgerzaal
Duurzaam doe-jezelf-show
Duurzaam doe-jezelf-show
Voorhal
Duurzaam doe-jezelf-show Proefjes voor thuis
Proefjes voor thuis
Proefjes voor thuis
Dinsdag 4 juni Locatie
9.00
9.30
10.00
10.30
11.00
11.30
Abdijplein
12.00
12.30
13.00
13.30
14.00
14.30
15.00
15.30
16.00
16.30
17.00
17.30
Energiefietsen, Zonnebioscoop en stand 10.000% rendement
Kloostergangen Nieuwe Kerk
Presentatie projecten & duurzame inspiratiemarkt
Wandelkerk Filmzaal
Vertoning film Home
Vertoning film Home
Vertoning film Home
Statenzaal Priorij
Duurzaam doe-jezelf-show
Duurzaam doe-jezelf-show
Proefjes voor thuis
Proefjes voor thuis
Zeeuwse Bibliotheek Voorhal
Water
Aarde
Duurzaam doe-jezelf-show
Duurzaam doe-jezelf-show
Donderdag 6 juni 9.00
10.00
11.00
12.00
Markt Burgerzaal
* Van 19.30 - 21.30 uur Energiecafé
Achtergrondinformatie over duurzaamheid op interactieve tafels, videowalls en displays Proefjes voor thuis
Woensdag 5 juni Locatie
Bijeenkomst Logus (tot 18.00 uur) Zon
13.00
14.00
15.00
16.00
17.00
18.00
Wereldmarkt Roadmap to a low carbon economy
8
19.00
20.00
Locatie
19.30
Schouwburg
9
20.00
20.30
21.00
Afsluitingsceremonie *aanmelden via
[email protected]
Wereldmarkt Nadat de INESPO-deelnemers twee dagen intensief hun projecten aan een deskundige jury en andere belangstellenden hebben gepresenteerd, laten ze zich op deze wereldmarkt van een hele andere kant zien! Op de Markt in Middelburg laten zij meer van hun land zien met kleding, muziek, hapjes, drankjes, folders, enzovoort. In de tent, op het midden van het plein, zijn verder optredens en demonstraties te zien met betrekking tot het thema duurzaamheid. Kom dus langs en maak een unieke wereldreis langs 45 landen uit vijf continenten!
Toelichting activiteiten Presentatie projecten
Middelbare scholieren uit 45 landen, van Albanië tot Zuid-Korea en van Afghanistan tot de Verenigde Staten, verdiepten zich meer dan een jaar lang in een project op het gebied van duurzaamheid. Er werd gewerkt aan projecten op het gebied van water, zonne-energie, afval, klimaat, enzovoort. Vervolgens presenteerden de scholieren hun project aan een deskundige jury tijdens een nationale voorronde in hun land en wonnen. De projecten die we hier zien, zijn dan ook het neusje van de zalm en wie weet de Nobelprijswinnaars van de toekomst! Ga met hen in gesprek en leer van hun frisse kijk op onze wereld.
Duurzame inspiratiemarkt
INESPO wordt mede mogelijk gemaakt door vele partijen. Een aantal van deze partijen presenteren op deze markt hun visie op een meer duurzame wereld met als doel inzicht te krijgen in hun projecten en bezoekers te inspireren om zich thuis ook in te zetten voor een duurzame toekomst. Daarnaast presenteren andere inspirerende Zeeuwse organisaties zich voor bezoekers.
Energiefietsen
Midden op het Abdijplein staan energiefietsen. Neem plaats op de fiets en kijk hoeveel energie het kost om een ventilator te laten draaien. Race tegen elkaar en kijk wie de meeste stroom op kan wekken. Wie wekt de meeste stroom op tijdens INESPO en wint een duurzame prijs?
Solar Cinema
Raak geïnspireerd door go greener shots, een serie inspirerende kortfilms die passen in het thema duurzaamheid, natuur en ecologie. De drie zonnepanelen op het dak van de Solar Cinema-bus genereren genoeg stroom voor ruim twaalf uur digitale filmprojectie. Niet alleen de inhoud van de films is dus “groen”!
10.000% rendement
De natuur is overvloedig. Ieder jaar produceert de natuur van alles erg veel. Veel bloempjes, veel zaadjes, veel hout, veel vitaminen. Wij kunnen daar de vruchten van plukken. Leer alles over overvloedige natuur in het kraampje van 10.000% rendement en zie met eigen ogen hoe overvloedig de natuur kan zijn met behulp van slechts één pompoenzaadje.
Openingsceremonie
Op maandag 3 juni begint INESPO met de openingsceremonie. Tijdens de ceremonie heten de organisatoren en andere sprekers de participanten welkom. Sprekers zijn onder andere Bernice Bovenkerk (Universiteit Utrecht), Allard Castelein (Shell) en Marc Fischer (Maastricht University). Ook is er een act waar scholieren uit alle deelnemende landen aan meedoen.
10
11
Film Home
Prof. dr. Albert Polman - FOM Institute AMOLF Amsterdam (4 juni) Duurzame energie van de zon: nu en in de toekomst Als we in staat zouden zijn om op een efficiënte manier energie uit zonlicht te winnen en dit om te zetten in elektriciteit, brandstof en warmte, zou het enorme energieprobleem dat we hebben zijn opgelost. Nanotechnologie (techniek waarbij materialen ontworpen en geproduceerd worden op een schaal van een miljardste meter) maakt volkomen nieuwe oplossingen voor het omzetten van zonne-energie mogelijk. Hoewel op zeer kleine schaal gewerkt wordt, kan nanotechnologie op grote schaal ingezet worden. Prof. dr. Polman zal een recente doorbraak in het onderzoek naar de inzet van nanotechnologie presenteren en uitleggen hoe dit praktisch kan worden ingezet.
Lezingencyclus water, zon en aarde
Aarde Isabelle Noyens en Saskia Bovin - Umicore (3 & 4 juni) Duurzaamheid begint bij je zelf Als consument maak je duurzame keuzes bij de aanschaf van producten, het voedsel dat je eet, de manier die je kiest voor je vervoer, hoeveel en welke energie je gebruikt in huis, enzovoort. Duurzaamheid zit ook in het hergebruik van de grondstoffen van de producten die we gebruiken of gebruikt hebben. Dat gaat veel verder dan het gescheiden aanbieden van huishoudelijk afval; dat gaat ook over het hergebruik van kostbare grondstoffen die in onze computer en communicatieapparatuur verborgen zitten. Het gehalte aan goud in een mobiele telefoon is hoger dan in erts. Het loont dus, zowel letterlijk voor de portemonnee, als vooral figuurlijk voor de aarde, om je oude mobiele telefoon aan te bieden voor het goud, zilver en palladium. Tijdens de lezing komen deze en andere onderwerpen aan bod en krijgt u ook een kijkje in de keuken van deze vorm van recycling.
Binnen enkele decennia heeft de mens het evenwicht van bijna vier miljard jaar evolutie dusdanig verstoord dat de toekomst van de aarde in gevaar komt. De prijs hiervoor is hoog, maar er is geen tijd om pessimistisch te zijn: binnen nu en tien jaar moet de mens zich bewust worden van de manier waarop de rijkdom van de aarde uitgeput wordt en zijn consumptiepatroon aanpassen. Regissseur Yann Arthus-Betrand filmde meer dan vijftig landen vanuit de lucht om zijn verbazing en ongerustheid te delen en een basis te leggen voor de wederopbouw van de aarde. De film HOME is CO2 neutraal; dit houdt in dat alle uitstoot die nodig was voor het maken van de film gecompenseerd wordt in de vorm van geld dat ter beschikking wordt gesteld aan projecten om de wereld groener te maken.
Het UCR organiseert deze lezingen waarin duurzame onderwerpen op een toegankelijke en aantrekkelijke manier gepresenteerd worden. Dagvoorzitter is Anja de Groene van boekhandel de Drukkerij uit Middelburg. Water Dr. ir. Niels Groot - Water/afvalwaterspecialist bij Dow Benelux BV in Terneuzen en Lector Watertechnologie (Delta Academy) aan HZ University of Applied Sciences in Vlissingen (3 & 4 juni) Duurzaam leven met water in de Delta Zeeland is land in zee, een delta waarin wonen, werken, en leven elk een plaats hebben. Hiermee is de Zeeuwse of Nederlands/Belgische delta representatief voor delta’s wereldwijd, de plekken waar stad, industrie, voedselvoorziening, en kwaliteit van leven strijden om voorrang en om water. De Zeeuwse delta vormt een prachtig decor, waar zout en zoet water, veiligheid en economie, natuur en toerisme, wonen en recreëren, een plek hebben gevonden. Tijdens de lezing gaat dr. ir. Niels Groot in op diverse aspecten in de delta, waarin water een (cruciale) rol speelt, hoe daar in de verschillende sectoren mee wordt omgegaan, wat al is bereikt, welke uitdagingen er nog liggen en welke initiatieven worden ontwikkeld om de verschillende functies nog duurzamer in balans te brengen. Middels een doorkijkje op regionale ontwikkelingen wordt het verband met bredere maatschappelijke trends gelegd in een nationale en mondiale context: klimaatverandering, vergroening van de economie, en de beschikbaarheid van zoetwater. Zon Dr. Jeroen Verschelling - Kamworks (3 juni) Duurzaam zonlicht in Cambodja Kamworks is Cambodja’s meest innovatieve bedrijf in zonne-energie en is opgericht door Nederlandse ingenieurs. Bij Kamworks richt men zich op het inzetten van projecten op het gebied van zonne-energie die lang meegaan en die lokaal worden geproduceerd. Zo werd in 2008 een zonnelantaarn ontwikkeld voor boeren die geen toegang tot elektriciteit hebben. Studenten van de TU Delft bedachten dit product samen met de lokale bevolking. Het project werd een succes en won verschillende prijzen. Kamworks laat de lantaarn nu in Cambodja produceren.
12
Energiecafé
EnergieZeeland.nl biedt een avondprogramma over duurzaam en energiezuinig wonen. Vragen als “wat kun je doen in een bestaand huis?” en “hoe ziet de toekomst van energieneutraal bouwen er uit?” komen tijdens deze avond aan bod. Experts op het gebied van energiezuinig wonen, zoals een architect en een strobouwer, zullen over deze onderwerpen discussiëren en middelbare scholieren presenteren hun duurzame initiatieven. Deelname is gratis, wél graag vooraf even aanmelden via www.energiezeeland.nl. Het energiecafé wordt georganiseerd door de Zeeuwse Bibliotheek/SCOOP in samenwerking met Delta N.V., ZMf en de Provincie Zeeland.
Afsluitingsceremonie
INESPO sluit af met een feestelijke prijsuitreikingsceremonie waarin de winnaars van de olympiade bekend worden gemaakt, onder andere door Marga Hoek (De Groene Zaak). De ceremonie krijgt een cultureel tintje door de diverse acts die participanten opvoeren.
13
Plattegrond Markt Abdijcomplex
In het programma op pagina 8 en 9 vindt u waar en hoe laat welke activiteit plaatsvindt.
14
15
www.inespo.org -
[email protected]
