Wmo Adviesraad Olst-Wijhe
“De gemeente Olst-Wijhe heroverweegt op maat met de samenleving”
Advies nota Heroverweging van de gemeente Olst-Wijhe
Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Olst-Wijhe Postbus 16 8120 AA Olst
A.M. Stam-Oosterwechel Olst - Wijhe 20 April 2011
Geacht College,
Op de eerste plaats willen wij u complimenteren met de wijze waarop u de dialoog over de heroverwegingsscenario’s d.m.v. een interactief proces met de bevolking heeft gevoerd. Ook het heroverwegingsdocument is helder en overzichtelijk opgesteld. Deze werkwijze past volledig in de visie van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Wij zijn dan ook blij dat de tafelsessies met burgers en organisaties in een positieve en constructieve sfeer zijn verlopen. De door u gehanteerde werkwijze zal het draagvlak voor bezuinigingen zeker positief beïnvloeden. Op 24 februari jl. hebben wij als Wmo Adviesraad in een verdiepingssessie met mevrouw A. Otterloo en de heren M. Bruggeman en D. van der Weerd al een aantal onderwerpen aan de orde gesteld. Een aantal door de overheid voorgestelde maatregelen baart ons zorgen. Vooral mensen met een uitkering, een minimum inkomen, een arbeidsbeperking en mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt zullen door deze maatregelen het hardst worden getroffen. Verder is een volgende stap aangekondigd in het decentraliseren van de AWBZ. Meer dan ooit wordt er van gemeenten creativiteit en denkkracht gevraagd om deze nieuwe taken binnen de Wmo visie vorm te geven. Wij willen de gemeente Olst-Wijhe adviseren in de heroverweging rekening te houden met deze punten. Wij zouden het spijtig vinden dat op dit moment voorzieningen op het gebied van preventie en vroeg-signalering worden wegbezuinigd, en daarmee ook expertise, terwijl er misschien juist op dit moment in geïnvesteerd zou moeten worden. Bezuinigingen waarvoor over een aantal jaren een hoge prijs moet worden betaald. Allerlei voorzieningen staan onder druk. Dergelijke voorzieningen zouden mogelijk behouden kunnen worden als mensen met behoud van uitkering, aangevuld met een extra vergoeding, op deze voorzieningen worden ingezet samen met vrijwilligers en beroepskrachten. Wij hebben in dit schriftelijk advies onze standpunten ingedeeld volgens de indeling van de heroverwegingsnota. Daarnaast geven wij punten ter overweging, suggesties, aandachtspunten en aanbevelingen. Dit advies is voortgekomen uit de volgende acties van de Wmo Adviesraad: Naast bespreking in de reguliere Wmo vergaderingen heeft de heroverwegingsnota onze aandacht gekregen d.m.v.: Bijwonen tafelsessies: op 9 februari en 17 februari Verdiepingssessie: 24 februari 2011 Achterbanraadpleging met clusterleden: 9 maart 2011 Met vriendelijke groet,
Namens de Wmo Adviesraad
J.H. Woldring,
A.M. Stam-Oosterwechel,
Voorzitter
Secretaris
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
1
Algemeen ter overweging en punten van aandacht Ter overweging: Voor het creëren van draagvlak voor bezuinigingen en wederzijdse solidariteit willen wij de gemeente adviseren om de heldere en volledige communicatie met de burger te continueren over demografische ontwikkelingen en de gevolgen. Suggestie: Stel voor de burger een aansprekend en helder toekomst scenario op. Hoe ziet onze samenleving er uit in 2015 – 2020 – 2030 e.v. Bevolkingssamenstelling – vergrijzing en ontgroening – krimpende beroepsbevolking – nieuwe generatie ouderen (kenmerken: vitaal -veelal vermogend - assertief en on- line aanwezig– invoeren telezorg -domotica). Het belang van het in stand houden van wederzijdse solidariteit: jongeren t.o.v. ouderen en omgekeerd. Appelleren aan de eigen verantwoordelijkheid in het kader van “bewustwording”. Het ontvangen van zorg en welzijns voorzieningen is niet langer een vanzelfsprekend “recht” en niet vanzelfsprekend gratis. Bewustwording creëren t.a.v. “levensloopbestendig” bouwen en verbouwen van woningen. Bewustzijn creëren dat men eerst bij zichzelf te rade gaat of men aanspraak wil maken op een voorziening van de gemeente of dat men de voorziening zelf kan en wil financieren of regelen. Welvaart - technologische ontwikkelingen – onderzoekskosten zijn verantwoordelijk voor 75% van de stijging van de zorgkosten. Alle burgers, jong én oud, zijn verantwoordelijk voor dit deel van de toename van de zorgkosten. Vergrijzing is slechts voor 25% debet aan de stijging van de zorgkosten.
2 Punt van aandacht: Wanneer organisaties ten gevolge van kortingen op hun budget bepaalde werkzaamheden / diensten laten vervallen: Wordt er een totaal overzicht gemaakt van de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen: welke activiteiten – voorzieningen etc. komen te vervallen - wordt dit opgevangen en zo ja op welke wijze - zijn er alternatieven? Waar gaan de gaten vallen? Ter overweging Vrijwilligers en Mantelzorgers en Maatschappelijke activiteiten: Ca. 25% van de Nederlanders is bereid zich vrijwillig in te zetten. Ook Olst-Wijhe beschikt over een onuitputtelijke bron aan goede wil. Het is belangrijk dat deze inzet behouden blijft, gestimuleerd en gewaardeerd wordt. Vrijwilligers worden steeds belangrijker voor een goed functionerende samenleving. Daarom zal de lokale inzet vooral gericht moeten zijn op het ondersteunen en faciliteren van vrijwilligers en mantelzorgers. Het voorkomen van overbelasting bij mantelzorgers en vrijwilligers moet daarom steeds een hoge prioriteit hebben. Vraag naar vrijwilligers “dempen”. De hoeveelheid evenementen die wordt georganiseerd. Kunnen activiteiten gebundeld worden? Of bijvoorbeeld om het jaar i.p.v. elk jaar? Meer verdeling en spreiding met het oog op de beschikbare tijd van vrijwilligers en de aanspraak die op vrijwilligers wordt gemaakt. Olst-Wijhe geeft een hoge prioriteit aan culturele profilering. Vanwege ambities op het terrein van culturele profilering worden er geen bezuinigingen doorgevoerd op culturele evenementen. Hoe verhoudt zich dit t.a.v. het beroep dat gedaan moet worden op vrijwilligers??
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
Ter overweging: Projecten en werkzaamheden die door de gemeente gefinancierd worden: geef binnen wettelijke kaders de voorkeur aan lokale-regionale bedrijven en instanties. Stimuleer hiermee de werkgelegenheid en economie op lokaal en regionaal niveau. Punt van aandacht Streven naar optimale combinaties van onderwijs-sport-recreatie-economie – cultuur zorg & welzijn en gezondheid. Bijvoorbeeld in het kader van het benutten van de mogelijkheden van het buitengebied. Onderzoek ook de mogelijkheden voor samenwerking en financiering met zorgverzekeraars en bedrijfsleven. In hoeverre kunnen de diverse (belangen)organisaties samenwerken en bijv. administratieve en organisatorische taken en voorzieningen bundelen? Ter overweging: Wmo niet meer- of minder aanbesteden: lokale bedrijven ook een kans geven en hiermee de lokale economie en werkgelegenheid stimuleren. Aanbestedingen omzetten in subsidies. Punt van aandacht: Algemene – Collectieve en Individuele voorzieningen: Investeren in een goed stelsel van algemene voorzieningen: deze voorzieningen versterken en uitbreiden. Een goed stelsel van algemene voorzieningen beperkt de aanspraak op duurdere collectieve - en individuele Wmo voorzieningen. Ter overweging: Stel een Expert-Groep Wmo samen. Deze mensen wisselen ervaringen en ideeën uit. Korte lijnen en slagvaardig werken. Ter overweging: De kracht van senioren verzilveren: kansen benutten: Een voorbeeld hiervan is het project “verzilveren” in ’s Hertogenbosch: het opsporen en het benutten v.h. talent van senioren die een vrijwilligers taak willen verrichten in de lokale samenleving. Het aanbod en het talent van senioren staan centraal in de “Bossche methode”. Organiseer een bijeenkomst voor 60 plussers voor een talenten-scout. Punt van aandacht: Maatschappelijke stages: Het op een adequate wijze inzetten van maatschappelijke stages waarbij de belangstelling voor “het zorgen voor” en werken in zorg en welzijn wordt gestimuleerd.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
3
Ter overweging: Programma Welzijn nieuwe Stijl als instrument voor het bezuinigen op gemeentelijke uitgaven: Het werken volgens het programma Welzijn Nieuwe Stijl kan een positieve bijdrage leveren aan de bezuinigingen op gemeentelijke uitgaven. Het programma is ondersteunend aan en stimulerend voor verbeterinitiatieven die gemeenten en organisaties ontplooien t.a.v. vroegtijdige signalering en het benoemen en oplossen van zichtbare en minder zichtbare problemen van burgers en samenleving. Hierdoor kan aanspraak op zwaardere vormen van zorg of hulp worden voorkomen. Welzijnsorganisaties hebben de potentie om burgers meer te laten participeren. Uitgangspunt daarbij is steeds: de eigen kracht van de burger en diens netwerk. De essentie van vraaggericht werken is het samen met de burger zoeken naar oplossingen. Dit vraagt een andere houding van professionals waardoor burgers zich begrepen en serieus genomen voelen. Het resultaat is dat zij een grotere mate van regie over het eigen leef– en zorgproces en daarmee een grotere tevredenheid ervaren. Aandachtspunten op landelijk niveau: Til (via VNG – provinciaal) een aantal onderwerpen naar een hoger niveau met het oog op het voorbereid zijn op de toekomst. Bijvoorbeeld: Samenlevingsvormen ouderen met behoud van eigen financiële positie en fiscale positie. Dit staat op dit moment haaks op de ontwikkelingen die in de richting wijzen van inkomenstoetsen voor huishoudens: Lat relatie AOW’ers – inwonende kinderen en ouders. In het kader van preventie: de signalerende rol van de 1e lijn m.b.t. mantelzorgers en GGZ problematiek. Bijvoorbeeld: invoeren van het (preventief) mantelzorgconsult voor huisartsen/POH ers – preventieve GGZ consulten (SPV ers spreekuur in de HA praktijk). Landelijke bewustwordingscampagne: ontwikkelingen komende 30 jaar: duidelijk, eerlijk en begrijpelijk. Investeren in draagvlak voor wederkerige solidariteit tussen generaties. 1% subsidieregeling “kunst bij nieuwbouw” publieke gebouwen verlagen naar bijvoorbeeld 0,5%.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
4
Hoofdstuk 2 nota Heroverweging 2. Leidende principes in het heroverwegingsproces 2a. Benut de kracht van de kleine gemeente Visie Wmo Adviesraad op dit onderwerp: Stimuleren van initiatieven van burgers. Volgens de Wmo visie appelleren aan de eigen verantwoordelijkheid en het eigen initiatief van de burger. Hiermee wordt maatschappelijk en financieel voordeel behaald.
Stimuleren van initiatieven van burgers
Meldpunt - ideeënloket
Regisseur - initiatievenmakelaar
Waarom?: Kleinschalige burgerinitiatieven zijn vaak experimenteel, creatief, vernieuwend. Via burgerinitiatieven kunnen (meestal kleine groepjes) burgers op een zinvolle manier vorm geven aan initiatieven die nuttig zijn voor de samenleving en waar de overheid vaak niet aan toe komt. Burgerinitiatieven kunnen interessant zijn voor gemeenten: Aanboren capaciteit en kwaliteit vanuit de bevolking / creativiteit benutten Stimuleren eigen verantwoordelijkheid Grotere betrokkenheid bij wijk-buurt-dorp stimuleren/ meer invloed en meebeslissen Bevorderen sociale cohesie Grotere burgertevredenheid Aanpakken maatschappelijke problemen / tegengaan sociale uitsluiting Financieel Resultaat: Bezuinigen door burgers in te schakelen Noodzakelijke voorwaarde: Ondersteuning door gemeente om deze initiatieven tot uitvoering te brengen: Behoeften van initiatiefnemers zijn: haalbaarheidsonderzoek/ juridische aspecten / projectplan schrijven/ financiering / mankracht - middelen/ netwerk / PR / opschalen / motivatie. Met al bestaande welzijnsorganisaties, plaatselijke belangen organisaties, combifunctionarissen etc. zou e.e.a. naar onze overtuiging goed gerealiseerd kunnen worden in Olst-Wijhe. 2b. Olst-Wijhe als civil society: Visie Wmo Adviesraad: Met het oog op toekomstige ontwikkelingen zal het versterken van de koppeling tussen formele en informele zorg (koppeling ook op het gebied van veiligheid van leefomgeving) een hoge prioriteit moeten krijgen. Kenmerk van de Wmo is dat participatie wordt bevorderd door een beroep te doen op de eigen mogelijkheden van de burger, de inzet van professionals en de inzet van sociale netwerken, vrijwilligersinitiatieven en buurtinitiatieven. Dit vraagt om een stevige regierol van de gemeente in het verbinden en verbreden van activiteiten en het zoeken naar de optimale verhoudingen. Dit vraagt ook om ondersteuning van de initiatieven en de initiatiefnemers. Organisaties als SWO, Vrijwillig Actief, Vrijwillige thuiszorg, Landstede, Algemene Hulpdienst etc. spelen hierin nu al een belangrijke en actieve rol.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
5
Thema Wonen Veiligheid Integrale veiligheid Suggestie: Burgernet invoeren. Burgernet is een uniek samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een telefonisch netwerk van inwoners en medewerkers van bedrijven uit de gemeente. Thema Wonen: onderdeel leefomgeving Standpunt: Gemeente kan bewustwording stimuleren bij de bevolking m.b.t. wonen en woonomgeving. Trend is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dit vraagt om het bewustzijn van levensloopbestendig bouwen en verbouwen. Thema Wonen: Onderhoud openbare ruimte Suggestie: Meer rust/zit/ontmoetingsplaatsen in de openbare ruimte: idee opgedaan in Edinburgh: (overleden) burgers schenken een bank(je) aan de gemeente voor de openbare ruimte. Misschien zijn er meerdere mogelijkheden voor schenkingen t.g.v. de openbare ruimte in de gemeente? Goed voorbeeld doet goed volgen? Thema Wonen: Diversen volkshuisvesting Standpunt: Combinatie van CCG /VAC kan de adviserende rol overnemen. Gemeente kan partijen stimuleren (event. als voorwaarde stellen) deze instantie in te schakelen. Zeker wanneer het seniorenwoningen en woon-zorg-service complexen en aangepaste woonvoorzieningen betreft. Ook wanneer het gaat om nieuwbouw en aanpassingen van publieke gebouwen en de publieke ruimte. (gebouwen – pleinen – parken – speelvoorzieningen etc.) Thema wonen: Dorpsontwikkelplannen Standpunt: Bezuinigen op Dorps Ontwikkel Plannen is in strijd met het stimuleren en faciliteren van burgerinitiatieven.
Thema wonen: Monumentenbeleid: (en overige) Suggestie: Stimuleren oprichten stichtingen “Vrienden van…….”
Thema wonen: Duurzaamheid en milieu Suggesties: Het organiseren van buurtschoonmaakacties i.s.m. scholen / buurthuizen – en verenigingen. Marktplaats / hergebruik individuele hulpmiddelen (zie ook bij thema zorg)
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
6
Thema: economie, toerisme en recreatie Maatschappelijke consequenties economie: “Geen specifieke ambtelijke inzet op contacten met bedrijven. Ondernemers missen eigen aanspreekpunt binnen gemeentelijke organisatie” Standpunt: Geen wenselijke situatie m.b.t. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, innovatie en integraal werken.
Thema Jeugd en Onderwijs Jeugdbeleid: algemeen Aandachtspunten: Aandacht voor toekomstige ontwikkelingen. Met ingang van 2015 wordt praktisch de gehele jeugdzorg (zorg aan jeugd en gezin) overgeheveld naar de verantwoordelijkheid van gemeenten. Concreet gaat het dan om zorgverlening voor de geestelijke gezondheid voor jongeren (jeugd-GGZ), provinciale jeugdzorg (ernstige opvoedings- en opgroeiproblemen), gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming en jongeren met een licht verstandelijke beperking. Het lokaal functionerend CJG kan een centrale voordeur worden voor álle jeugdzorg. De gemeente zal tijdig op deze ontwikkelingen moeten inspelen. Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk: Kan door integratie de continuïteit en kwaliteit van deze 2 vormen van opvang structureel gewaarborgd worden? Risico dat problemen/ achterstanden niet tijdig worden gesignaleerd. Dit kan op termijn een kostbare aangelegenheid worden. Standpunt: Voorwaarde moet zijn: goede bijscholing van personeel.
Punt van zorg van de Wmo Adviesraad m.b.t. thema Jeugd en Onderwijs: De situatie van scholen die aangepast onderwijs bieden aan kinderen met een beperking. Gerichte projecten en voorzieningen die het geven van onderwijs aan kinderen met een beperking in het regulier onderwijs mogelijk maken. (specifieke expertise ter ontlasting van regulier onderwijs) Door de voorgenomen overheidsmaatregelen dreigen voorzieningen voor deze kinderen en jongeren met een beperking te worden wegbezuinigd. Wat zijn de gevolgen voor gemeentes in het kader van de compensatieplicht Wmo? Er wordt voorgesteld te korten op budgetten voor schoollogopedie, schoolbegeleiding en subsidie professioneel jeugd- en jongerenwerk. Zijn de maatschappelijke consequenties in verhouding met de financiële besparing of is dit één van de maatregelen waarvoor later een hoge prijs moet worden betaald?
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
7
Thema Sport en Cultuur Bibliotheekwerk Standpunt: “Een bibliotheek is een voorziening die burgers in staat stelt de hun toekomende positie in een gedemocratiseerde samenleving volwaardig in te nemen”. In het belang van de ontwikkeling van kinderen, jongeren en volwassenen vinden wij een bibliotheekvoorziening een primaire voorwaarde voor een leefbare gemeente. Suggestie: Inzetten op automatisering bibliotheekdiensten: Inleverautomaat voor boeken. Digitaal aanvragen in combinatie met afhaalkluisjes (voorbeeld afhaalkluisjes bij apotheken) Op deze wijze kan ook “lager-geschoold” personeel ingezet worden. Mogelijkheden onderzoeken voor combinaties met andere voorzieningen.
Sport en Cultuurevenementen: zie de overweging m.b.t. het organiseren van evenementen aan het begin van het document. Standpunt: Evenementen worden zoveel mogelijk gefinancierd door de initiatiefnemers zelf. Ook de kosten van nasleep van evenementen komen voor rekening van de initiatiefnemers. Samenwerking op het gebied van financieel-administratieve en organisatorische taken. Kunst: Standpunt: Betrek kunst van zorginstellingen. Ateliers voor mensen met een beperking bieden ook kunstobjecten aan. Hiervan kan meer gebruik worden gemaakt.
8
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
Thema Zorg Visie van de Wmo adviesraad op het thema zorg – Wmo Zorg en voorzieningen: Besparen d.m.v. “maatwerk” Meer bekendheid geven aan het Wmo loket: niet alleen voor voorzieningen en HH hulp: Maak een mooie en informatieve folder voor de burger en geef volledige informatie op de website. Deskundigheid loketmedewerkers / vraagverheldering / vroegtijdig signaleren o.a. ook m.b.t. mantelzorgers. Volledig, goed toegankelijk en actueel totaaloverzicht van het aanbod van zorgen welzijnsvoorzieningen, formeel en informeel: de SOCIALE KAART van de gemeente Olst-Wijhe. D.m.v. vraagverheldering de zorgvraag, de eigen kracht en het sociale netwerk in beeld brengen. Tegelijkertijd vindt vroegtijdige signalering van mogelijke andere problematiek plaats. Het Resultaat is zorg en ondersteuning “op maat” waardoor grotere tevredenheid en zelfstandigheid van de zorgvrager. Goede mantelzorgondersteuning: voorkomen zwaardere vormen van zorg. Mantelzorggids samenstellen: zie voorbeeld van Kampen Signaleringsfunctie en –verantwoordelijkheid van de 1e lijns hulpverlening. Monitoren van de situatie van de zorgvrager en zo nodig tijdig bijsturen Goede kwaliteit van algemene voorzieningen. Ook mensen met een beperking kunnen dan veel meer gebruik maken van de algemene voorzieningen i.p.v. op collectieve en individuele voorzieningen. Resultaat: minder aanspraak op individuele voorzieningen PGB: een goed georganiseerd PGB is goedkoper dan Zorg In Natura. Gezondheidspreventie-projecten: samen met ZKV te financieren. Versterken informele zorg en koppeling formele en informele zorg: deskundigheidstraining voor ervaringsdeskundigen-ouderenbezoekers – seniorenvoorlichters – lotgenotencontacten Zie presentatie Jeroen Hoenderkamp: Goed uitgevoerde Wmo = 15% goedkoper / Slecht uitgevoerd = 5% duurder. Voorbeeld van het in beeld brengen van de eigen kracht van de burger: eigen kracht wijzer gemeente Almere. Waarom?: Investeren in goede zorg en goede voorzieningen is in het belang van de volksgezondheid. Betere zorg betekent meer welvaart. Meer welvaart betekent meer economische groei. Economische groei betekent meer arbeidsproductiviteit. Met vroegtijdige signalering op alle terreinen van de samenleving kan op alle fronten veel “winst” worden behaald: Voor de burger zelf, voor de hulpverlening én voor de gemeente. Preventie projecten SMART formuleren. Alert zijn op preventie-hypes. Er moet steeds een goed afweging worden gemaakt tussen preventie van doelgroepen en het leveren van individuele zorg. Bij preventie moet de burger ook op zijn eigen verantwoordelijkheid worden aangesproken.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
9
Het is goed dat de gemeente aan de eigen verantwoordelijkheid de zelfredzaamheid en daarbij het eigen sociale netwerk van de burger conform de Wmo visie een hoge prioriteit toekent. Informele zorg als alternatief voor dure professionele Wmo zorg in het kader van kostenbeheersing. In alle gevallen moet de hulpvraag van de burger echter centraal staan. Uitgangspunt moet te allen tijde zijn: Hulp bieden naar vermogen binnen het sociaal netwerk De zorgvrager zelf, de mantelzorger en de mensen in het sociaal netwerk moeten duidelijk hun grenzen kunnen bepalen en deze grenzen moeten gerespecteerd worden. Aandachtspunten Hulpmiddelen en woningaanpassingen: Goede en volledige voorlichting en advies. Moet altijd tot doel hebben de zelfstandigheid - zelfredzaamheid van de persoon te bevorderen Controle op niet-gebruik (steekproefsgewijs) In hoeverre kunnen handige mensen met een bijstandsuitkering een rol spelen m.b.t. het uitvoeren van kleine klussen – reparaties hulpmiddelen etc. Onderhouds-dag organiseren voor het onderhoud van álle hulpmiddelen Heffen eigen bijdrage: Communiceer helder met de burger over de noodzaak van eigen bijdrages. De achterban van de Wmo Adviesraad heeft begrip voor het vragen van een eigen bijdrage “naar draagkracht”. De eigen bijdrage wordt bepaald a.d.h.v. het inkomen en niet a.d.h.v. het vermogen. (bijv. (kleine) zelfstandigen hebben vaak de overwaarde van hun huis bedoeld als pensioenvoorziening.) Negatieve effecten van stapeling moeten worden uitgesloten. Thuiszorg volgens de Buurtzorgformule: Thuiszorgorganisaties: werken volgens buurtzorgformule: levert besparingen in alle opzichten op. (besparing landelijk geschat op ca. € 2 miljard) Persoonsgebonden Budget: Het PGB moet blijven bestaan. PGB bevordert de eigen regie en daarmee een hogere tevredenheid van de cliënt. PGB is kostenbeperkend (onderhandelen cliënt en zorgaanbieder). Jammer genoeg heeft PGB een negatief imago gekregen door misbruik. Verantwoording laten afleggen door PGB ontvanger, desnoods steekproefsgewijs of bij twijfel. Dit heeft een preventief effect en er hoeft geen zwaar apparaat op ingericht te worden. PGB HH: Indicatiestelling voor huishoudelijke hulp is in Olst-Wijhe aan de ruime kant in vergelijking met bijv. gemeente Raalte.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
10
Werk en bijstand - Sociale Werkvoorziening - Minimabeleid M.b.t. het minimabeleid worden in het scenario geen voorstellen gedaan. De Wmo Adviesraad waardeert dat u in de heroverwegingsnota de minima groep heeft ontzien. Desondanks zullen de maatregelen die door de overheid voor de komende jaren zijn afgekondigd de mensen met een minimum inkomen het hardst treffen. Hierbij spelen ook de effecten van stapeling van maatregelen een rol. De Wmo Adviesraad wil u verzoeken de komende jaren, ondanks de bezuinigingen, een ruimhartig beleid te voeren t.a.v. het minimabeleid. Suggestie: Hulpfonds volgens voorbeeld gemeente Hellendoorn. Standpunt: Verbinding en samenwerking tussen gemeente en o.a. kerkelijke organisaties die een rol van betekenis hebben in de aanpak en bestrijding van de armoedeproblematiek. Hoge prioriteit geven aan: coaching mensen met een arbeidsbeperking in het reguliere arbeidsproces. Bedrijven in de gemeente Olst-Wijhe stimuleren om geschikte werkzaamheden bij de Sociale Werkvoorziening onder te brengen. Mensen uit bijstand koppelen aan vacatures – vrijwilligersvacatures. Geef bijvoorbeeld een vrijwilligersvergoeding tot maximaal het vrijgestelde bedrag. Heeft de gemeente zelf mensen met een uitkering of arbeidsbeperking in dienst en oefent de gemeente druk uit op bedrijven die veel opdrachten voor de gemeente uitvoeren om mensen met een uitkering of arbeidsbeperking in dienst te nemen. Kunnen mensen die gebruik maken van een WWB uitkering worden ingezet op onderdelen waarop bezuinigd moet worden.
11 Maatschappelijk werk Algemeen maatschappelijk werk Standpunt: Onderzoeken hoe andere vormen van AMW geïntroduceerd kunnen worden. Bijvoorbeeld het inzetten van ervaringsdeskundigen als vrijwillige coaches. De koppeling van formele en informele zorg versterken en deskundigheid van vrijwilligers bevorderen. Herbeoordeling van het takenpakket: in hoeverre doet AMW nu werkzaamheden die ook door anderen kunnen worden uitgevoerd. Juist nu inzetten op het vormen van een goed systeem en het bevorderen van integraal werken met het oog op maatschappelijke ontwikkelingen de komende jaren. (o.a. decentralisatie AWBZ m.i.v.2014 en Jeugdzorg naar gemeenten in 2015)
Overig maatschappelijk werk Kan ook hier door het beperken van het aantal evenementen een organisatie als Rode Kruis/EHBO ontlast worden? CCG en VAC hebben al een samenwerking opgezet. Slachtofferhulp bijvoorbeeld samenwerking met AMW?
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
Voorzieningen voor ouderen Stichting Welzijn Ouderen Standpunt: Zie ook de opmerkingen die reeds gemaakt zijn bij Algemeen Maatschappelijk Werk. SWO inventariseert behoeften van ouderen en mogelijkheden van burgers. SWO heeft de afgelopen jaren al een goede basis gelegd en SWO heeft het vertrouwen van de burger. Deze organisatie past volledig in de Wmo visie. Met het oog op maatschappelijke ontwikkelingen en het concept Welzijn nieuwe Stijl zou de SWO juist verbreed moeten worden tot Stichting Welzijn (Algemeen). Samenwerking met andere welzijnsorganisaties stimuleren. Versterken van de koppeling tussen formele en informele zorg: Versterken van informele netwerken met ervaringsdeskundigen uit de specifieke doelgroepen en deze vrijwilligers koppelen aan professionele hulpverleners. Dit geldt ook voor bijv. Seniorenvoorlichters. Voorwaarde: training - opleiding Investeer juist nu in deskundigheid van ervaringsdeskundigen doelgroepen -vrijwillige ouderenbezoekers – seniorenvoorlichters etc. om de hoeveelheid werk over enkele jaren aan te kunnen.
Maatschappelijke ondersteuning Algemeen De Wmo Adviesraad vindt dit een enigszins eenzijdige interpretatie van de Wmo visie die nu onder het begrip “de Kanteling” wordt uitgevoerd. Het aspect zelfredzaamheid mag er niet als enige belangrijke aspect worden uitgelicht. De Kanteling stelt ook hoge eisen aan de deskundigheid van Wmo loketmedewerkers en aan gespecialiseerde indicatiestellers. Nadruk moet liggen op het leveren van maatwerk voor de zorgvrager: wat heeft deze persoon nodig om mee te kunnen doen.
Huishoudelijke verzorging Het instrument “de kanteling” is ontwikkeld om het proces van gemeenten en burgers om te komen tot een volledige invulling van de compensatieplicht in de Wmo te bevorderen. Standpunt: zie onder maatschappelijke ondersteuning algemeen Woonvoorzieningen Stimuleer bevolking om levensloopbestendig te bouwen en te verbouwen! (werken aan bewustwording)
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
12
Indicatiestelling “De medewerkers van de gemeente gaan nog meer dan in het verleden zelf indiceren” Standpunt: Deskundigheidstraining van deze medewerkers en training op vraagverheldering is hierbij een voorwaarde. In principe: verplichte aanwezigheid van de mantelzorger bij de intake. Eventueel gesprek afzonderlijk met de mantelzorger. Intake vindt plaats bij zorgvrager thuis. Objectiviteit van de indicatie waarborgen. Controle op de kwaliteit van de geleverde zorg. Suggestie: Van aanvraag‐ naar meldingsformulier: Nu kent de Wmo aanvraagformulieren voor het aanvragen van voorzieningen. Dit past niet bij de benadering dat d.m.v. “het gesprek” met de burger de hulpvraag helder wordt gemaakt en bepaald wordt in welke mate de eigen omgeving hierin een rol kan spelen. Bij de overgang van voorzieningenverstrekker naar ondersteuner van zelfredzaamheid horen meldingsformulieren. Aan de hand van een meldingsformulier kan het gesprek worden gevoerd en de hulpvraag worden geformuleerd. Een aanvraag van voorzieningen is dan een eventuele vervolgstap. Overige activiteiten maatschappelijke ondersteuning “De Wmo-adviesraad wordt als een belangrijk adviserend orgaan bij de voorbereiding en uitvoering van het Wmo-beleid in onze gemeente gezien. Handhaving van dit orgaan is dan ook uitgangspunt – korting 20%” Standpunt: Wil de gemeente een kwalitatief hoogwaardige Wmo Adviesraad in stand houden dan dienen de middelen ter beschikking te worden gesteld die voor een professioneel functionerende Wmo raad noodzakelijk zijn.
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
13
Zie hierna het deel uit het schema van thema zorg Maatregel 20% korting AMW
Beëindigen vergoeding kosten vervoer bewoners Overkempe.
20% korting subsidie collectieve preventie GGZ
Korting budget initiatieven alcoholmatiging jongeren
20% korting maatwerkdeel Centrum voor Jeugd- en Gezin
consequenties Kosteloze maatschappelijke hulpverlening verdwijnt; langere wachtlijsten, grotere druk op huisartsen en doorverwijzing naar andere (duurdere) voorzieningen. Risico dat m.n. lagere inkomenscategorieën worden getroffen. Geen wettelijke taak. Gevolgen kunnen worden beperkt omdat het Valys als alternatief geldt en vervoerskosten zijn fiscaal aftrekbaar. Minder voorlichtingsactiviteiten (b.v. themabijeenkomsten mantelzorg); minder deskundigheidsbevordering voor verwijzers (seniorenvoorlichters). Minder preventieve activiteiten (communicatiecampagne bij o.m. scholen en sportverenigingen); Risico voor minder bewustwording en stijgend drankgebruik onder jongeren Minder preventieve activiteiten bureau Jeugden Gezin (m.n. groepsgerichte voorlichting).
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
reactie Wmo Raad Gezien maatschappelijke ontwikkelingen niet wenselijk. Huisartsen signaleren nu al te veel weinig m.b.t. GGZ problematiek en (over)belaste mantelzorgers.
Doelgroep heeft vaak geen hoog inkomen waardoor het belastingvoordeel maar heel beperkt is. Met name voorlichting en lotgenotencontact zijn de activiteiten waar men veel behoefte aan heeft.
Hoe m.b.t. ontwikkelingen naar 2015? Juist nu inzetten op preventie!
Idem boven
20 april 2011
14
THEMA BESTUUR EN COMMUNICATIE “Aantal artikelen en openbare kennisgevingen in Huis aan Huis worden gereduceerd c.q. er wordt meer verwezen naar informatie beschikbaar op website”. Standpunt: Een maatregel die de communicatie met de burger niet bevordert. Ervaring is dat de Huis aan Huis door veel inwoners en vooral door de ouderen goed wordt gelezen. “Samenwerking website met gemeente Deventer intensiveren en minder “eigen” trajecten uitvoeren”. Is dit verstandig en maakt dit niet te afhankelijk? Juist digitalisering heeft in deze tijd een hoge prioriteit. “Vrije reserves en voorzieningen gebruiken voor vervroegde aflossing” Suggestie: Een deel van vrije reserves en voorzieningen investeren in de “voorkant” van een goed systeem van Wmo loket – indicatiestelling – ondersteuningssysteem - versterken welzijnsorganisaties, dat zich op korte termijn aan de “achterkant” terugbetaalt.
Dit advies is vastgesteld tijdens de vergadering van de Wmo Adviesraad op 20 april 2011 Wijhe, 20 april 2011
Reactie Wmo Adviesraad op nota heroverweging
20 april 2011
15