De fiscale rol van de notaris Agent van defiscusversus raadsman van zijn cliénten Jan Verstappen Raadsheer in het Hof van Beroep te Brussel
larcier
IX
Inhoudstafel
Woord vooraf
i
Ten geleide
v
Hoofdstuk I.
Verantwoording en afbakening van het onderwerp Toelichting bij de gehanteerde methode
1
Afdeling 1.
Verantwoording van het onderwerp
1
Afdeling 2.
Afbakening van het onderwerp
4
Afdeling 3.
Toelichting bij de gehanteerde methode
7
Hoofdstuk II. De twee aspecten van het notarisambt in ons land, typisch voor het Latijns Notariaat: openbaar ambt en vrij beroep
13
Afdeling 1.
Situering: het Latijns Notariaat
13
Afdeling 2.
Openbaar ambt
15
§ 1. Algemeen
15
§ 2. De notaris als ambtenaar en openbaar ambtenaar I. De notaris als ambtenaar II. De notaris ats openbaar ambtenaar A. Algemeen
20 20 20 20
III.
S. De principiéte verplichting tot ambtsverlenin$ van de notaris 1) Verplichting van openbare orde 2) Begrenzing van de verplichting tot ambtsverlening a) Verplichte ambtsweigering b) Facultatieve ambtsweigering 3) Sancties in geval van ongewettigde ambtsweigering of ambtsverlening
22 23 24 24 29
De notaris als agent van de fiscus
37
35
S 3. De remunerering van de notaris
38
Afdeling 3.
39
Vrij beroep
5 1. Algemeen 39 S 2. Criteria voor de afgrenzing van de categorie van de beoefenaars van een vrij beroep 40 I. Traditionele criteria van de rechtsleer in verband met het vrij beroep 40 II. Criteria terug te vinden in recente wetgeving 42
LARCIER
Inhoudstafel
S 3. De vrije keuze van notaris I. Beginsel van openbare orde II. Begrenzing van de vrije keuze van notaris A. Territoriale en persoonlijke bevoe$dheid van de notaris B. Aanstelling van de notaris door de rechter 1 ) Rechter gebonden door het akkoord van partijen? 2) Discretionaire macht van de rechter S 4.
De remunerering van de notaris
Afdeling 4.
De invloed van het vrij beroep op het openbaar ambt: geen staatsnotariaat, en de notaris is geen gewone ambtenaar
De notaris is geen gewone ambtenaar I. Algemeen II. De notaris maakt geen deel uit van de Staat III. De notaris staat in beginsel niet in dienst van de Staat en is evenmin een lasthebber van de Staat IV. De notaris is niet onderworpen aan het statuut van de ambtenaren en agenten van de openbare besturen V. De notaris kan in beginsel zijn beroepsgeheim laten gelden tegenover de Staat VI. De notaris mag aan zijn cliènten raad geven die ingaat tegen het rechtstreekse belang van de Staat VII. De notaris kan voor beroepsfouten in persoonlijke naam en onbeperkt op zijn persoonlijk vermogen worden vervolgd A. Algemeen B. Vergelijking met de situatìe van fouten begaan door ambtenaren . . . . 1) De aansprakelijkheid van de Staat 2) Het toerekenen aan de Staat van de door zijn ambtenaren verrichte handelingen - de aansprakelijkheid wegens andermans daden . . . . a) Algemeen b) De oude regeling e) De nieuwe regeling 3) De persoonlijke aansprakelijkheid van de ambtenaren voor fouten jegens derden en jegens de Staat a) De oude regeling b) De nieuwe regeling
Afdeling 5.
48 52 53 54 55
§ 1. Het onderscheid met het staatsnotariaat en met het optreden van ambtenaren als notaris I. Algemeen II. De ambtenaren van het bestuur die optreden als notaris - de administratieve akten III. De diplomatieke en consulaire agenten die optreden als notaris . . S 2.
44 44 48
De invloed van het openbaar ambt op het vrij beroep: geen vrij notariaat
55 56 56 56 61 63 63 64 66 67 67 67 69 69 70 70 70 70 70 75 77 77 79
81
S 1. Algemeen
81
S 2. Gevolgen I. De aansprakelijkheid van de notaris is van openbare orde
82 82
LARCIER
Inhoudstafel
II. III.
xj
De aansprakelijkheid van de notaris wordt traditioneel geacht in beginsel quasi-delictueel van aard te zijn De notaris is in beginsel geen lasthebber van de op hem beroep doende cliènten
Afdeling 6.
Beoordeling van het dubbele aspect van de uitoefening van het notarisambt - de situatie na de hervorming van het notarìsambt in ons land en in Nederland
82 83
85
Hoofdstuk III. De fiscale rol van de notaris ten aanzien van de Schatkist
91
Afdeling 1.
91
5 /.
Situering
Algemene kenmerken van de ter zake aan de notaris opgelegde verptichtingen I. De aan de notaris opgelegde verplichtingen kunnen enkel uit een wet voortvloeien II. De aan de notaris opgelegde verplichtingen zijn van openbare orde III. De aan de notaris opgelegde verplichtingen houden verband met het openbaar ambt A. Beginsel fi. Cevolgen 1 ) De notaris is ter zake geen lasthebber van zijn cliènten 2) De verplichtingen zijn na te leven bij het verlijden van authentieke akten en bij de neerlegging onder de minuten van onderhandse akten 3) De fiscale verplichtingen van de instrumenterende, meeinstrumenterende, plaatsvervangende en tussenkomende notaris . . 4) De verplichtingen zijn na te leven door andere personen die als notaris optreden 5) De verplichtingen zijn desgevallend na te leven door buitenlandse notarissen IV. Traditioneel worden de aan de notaris opgelegde verplichtingen geacht resultaatsverbintenissen uit te maken V. De aan de notaris opgelegde verplichtingen zijn in beginsel onderscheiden van de belastingschuld A. Beginsel fi. Cevolgen N 1 ) De notaris wordt in beginsel niet de schuldenaar van de belastingen, heffingen en rechten die door zijn cliènten verschuldigd zijn 2) De aan de notaris opgelegde verplichtingen gelden uitsluitend ten aanzien van de Schatkist 3) De verjaring van het invorderingsrecht ten aanzien van de belastingplichtige blijft in beginsel zonder invloed op de vordering in aansprakelijkheid ten aanzien van de notaris ingevolge het niet naleven van zijn verplichtingen 4) De notaris brengt in beginsel zijn aansprakelijkheid in het gedrang door het loutere feit van het niet-naleven van zijn verplichtingen. .
5 2.
Afwezigheid van een systematische regeling - gehanteerde werkwijze ..
LARCIER
91 92 92 93 93 94 94
94 95 95 96 96 97 97 97 97 98
98 99 100
Inhoudstafel
Afdeling 2.
Het optreden van de notaris als rechtstreekse of onrechtstreek.se informant van de Schatkist
S 1. Algemeen
101 ^
S 2. De notaris als spontane informant van de Schatkist I. Inlassen van bepaalde vermeldingen in de akten A. Inzake registratierecnten 1) Eigen verplichting van de notaris a) Vermelding van het registratierelaas van onderhandse en buitenlandse akten, waarvan melding wordt gemaakt in notariéle akten i) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied ir) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting. . . . b) Vermelding inzake de lokalisatie van schenkingen i) Inhoud van de verplichting toepassingsgebied ii) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting . . . e) Vermelding van het registratierelaas in uitgiften, afschriften van en uittreksels uit notariéle akten ì) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied ii) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting. . . . 2) Subsidiaire verplichting van de notaris a) Aanvullende verklaring i) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied ii) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting. . . . b) Verklaring inzake voorheen gedane schenkingen i) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied ii) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting. . . . B. Inzake zegelrechten C. Inzake de met het zegel gelijkgestelde taksen D. Inzake successierechten: verklaring inzake de localisatie van de nalatenschappen en verklaring inzake voorheen gedane schenkingen . . . 1) Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen E. Inzake directe belastingen F. Inzake BTW: mededeling van de hoedanigheid van BTWbetastingplichtige 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting II. Opsturen van een afschrift van bepaalde akten of van informatie met betrekking t o t deze akten A. Inzake directe belastingen: overdracht van een handelszaak of universaliteit 1 ) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 8. inzake BTW: overdracht van een handelszaak of universaliteit 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting C. inzake gewestelijke heffingen in het Vlaamse Gewest 1 ) Inzake onroerende voorheffing: overdracht van een handelszaak of universaliteit a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied
LARCIER
1
101 102 102 102
102 102 104 105 105 106 106 106 108 109 109 109 112 116 116 119 120 120 121 121 126 126 127 127 128 129 129 129 131 131 131 132 132 132 132
Inhoudstafel
III.
IV.
b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 2) Overdracht van een onroerend goed waarvoor een planbatenheffing verschuldigd is a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 3) Overdracht van een leegstaande of verwaarloosde bedrijfsruimte... a) Inhoud van de verpichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 4) Overdracht van een leegstaande of verwaarloosde woning of (ander) gebouw (dan een bedrijfsruimte) a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting D. Inzake provincie- en gemeentebelastingen: overdracht van een handelszaak of universaliteit 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
139 139 140
III.
IV.
133 133 135 136 136 136 137 137 138
Bijzondere aangifteplicht inzake witwasoperaties
140
A. Inhoud van de aan de notaris opgelegde verplichtingen toepassingsgebied 6. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen
141 148
Mededelen van informale die vreemd blijft aan de akten
148
A. Inzake registratierechten 1 ) Kennisgeving inzake openbare verkopen van lichamelijk roerende goederen a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 2) Opmaken van het proces-verbaal van de openbare verkopen van lichamelijk roerende goederen a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 8. Inzake successierechten: informane omtrent roerende goederen die afhangen van de nalatenschap van een rijksinwoner 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
148
5 3. De notaris als informant van de Schatkist op haar verzoek I. Inzake registratierechten: vraag orn inlichtingen inzake derden en vraag om inzage van stukken en bescheiden
II.
132
A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied fi. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen Inzake successierechten: vraag om inlichtingen inzake derden . . . A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied B. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Inzake directe belastingen: vraag om inlichtingen en bescheiden inzake derden A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied fi. Het beroepsgeheim van de notaris C. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen Inzake BTW: vraag om inzage van boeken en bescheiden en vraag om inlichtingen inzake derden A. Vraag om inzage van boeken en bescheiden 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied
LARCIER
148 148 152 153 154 155 157 157 159
160 161 161 162 163 163 165 166 166 174 177 178 178 178
Inhoudstafel
V.
VI.
§ 4.
2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen 8. Vraag om inlichtingen inzake derden 1 ) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Inzake gewestelijke heffingen A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied fi. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Inzake provincie- en gemeentebelastingen: vraag om inlichtingen en bescheiden inzake derden A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-na/eving van deze verplichtingen
Beoordeling van het verplichte optreden van de notaris als of onrechtstreekse informant van de Schatkist
Afdeling 3.
179 179 179 180 18° 180 181 181 181 183
rechtstreekse 184
De medewerking van de notaris bij de inning van belastingen, heffingen en rechten
188
§ /.
Algemeen
188
5 2.
Registratie- en zegelrechten I. Diverse verplichtingen inzake registratierechten A. Repertorium van de akten 1) Houden van het repertorium a) Inhoud van de verplichting toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting 2) Verplichting van inzageverlening van het repertorium a) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied b) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting fi. Verbod van hypothecai re formali tei t voor registratie 1 ) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting C. Voorrecht inzake registratierechten en verbod aan de notaris om tot uitbetaling over te gaan 1) Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen II. Inzake zegelrechten: verplichting van inzageverlening van het repertorium A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
189 189 189 189 189 191 191 191 193 194 194 194 195 195 199 199 199 200
S 3.
Successierechten I. Algemeen roerend voorrecht A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in gevaf van niet-naleving van deze verplichting II. Wettelijke en occulte hypotheek A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting III. Diverse verplichtingen indien erfgenamen in het buitenland wonen . A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen
200 201 201 202 203 203 205 206 206 209
§ 4.
Directe belastingen I. Onderzoeksbevoegdheden in hoofde van de met de invordering belaste ambtenaren
210
LARCIER
210
Inhoudstafel
II.
III.
IV.
xv
A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Algemeen roerend voorrecht A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied B. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Wettelijke hypotheek -4. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet naleving van deze verplichting Fiscale notificaties in het algemeen A. De verplichtingen van de notaris - het toepassingsgebied van de
regeling
5 5.
210 211 211 211 218 219 219 226 227
227
1 ) Het (eerste) bericht van de notaris 2) Gebrek aan reactie of negatieve notificatie vanwege de ontvanger . 3) Positieve notificatie vanwege de ontvanger 4) Het tweede bericht van de notaris 5) De mogelijkheid tot inschrijving van de wettelijke hypotheek . . . . 8. Reactie of gebrek aan reactie vanwege de ontvanger 1 ) Reactie vanwege de ontvanger 2) Gebrek aan reactie vanwege de ontvanger 3) Niet- tijdige of naar de vorm onregelmatige reactie vanwege de ontvanger C. De aansprakelijkheid van de notaris 1) Algemeen 2) Aansprakelijkheid indien de notaris geen berichten verstuurt terwijl hij daartoe wettelijk verplicht was 3) Aansprakelijkheid indien de notaris een bericht verstuurt terwijl hij daartoe niet wettelijk verplicht was 4) Aansprakelijkheid indien de ontvanger belastingschulden notificeerde en de notaris de sommen of waarden uitbetaalt aan de belastingschuldige, of aan de Schatkist met een disconto V. Variant van fiscale notificaties inzake in het buitenland verleden akten A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied fi. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting VI. Fiscale notificaties bij openbare verkoop van roerende goederen. . A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen VII. Meerwaardebelasting op ongebouwde en gebouwde onroerende goederen van niet-inwoners A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Vili. Roerende voorheffing A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
254 254 256 257 257 258
BTW I. Algemeen roerend voorrecht en wettelijke hypotheek A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting II. Fiscale notificaties A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
259 259 259 259 260 260 261
LARCIER
227 232 232 233 233 234 234 241 243 245 245 245 249
249 250 250 252 252 252 253
xvj
Inhoudstafel
III.
Variant van de fiscale notificaties inzake in het buitenland verleden akten A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting IV. Openbare verkoop van roerende goederen na faillissement A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting V. Openbare verkoop van roerende goederen op uitvoerend beslag . . A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
5 6. Heffingen ten voordelevan de Polders en Wateringen I. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied II. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting § 7. Gewestelijke heffingen in het Vlaamse, Waalse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest I. Algemeen roerend voorrecht en wettelijke hypotheek A. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen II. Fiscale notificaties inzake onroerende voorheffing in het Vlaamse Gewest A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
262
262 262 262 262 263 264 264 265
265 265 266 267 267 267 271 272 272 273
5 8. Provincie- en gemeentebelastingen: onderzoeksbevoegdheden in hoofde van de met de invordering belaste ambtenaren, algemeen roerend voorrecht, wettelijke hypotheek en fiscale notificaties 273 I. Inhoud van de verplichtingen - toepassingsgebied 273 II. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichtingen 276 5 9. Beoordeling van de medewerking van de notaris bij de inning van belastingen, heffingen en rechten - impact van de administratieve geldboete inzake directe belastingen (art. 445 WIB 1992)
277
Afdeling 4.
De persoonlijke gehoudenheid van de notaris tot de betaling van belastingen en rechten als rechtstreekse schuldenaar of alsof hij schuldenaar was (onrechtstreeks) 5 /. Algemeen
288 288
5 2. Registratierechten: verplichting voor de notaris om de registratierechten te betalen I. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied II. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
289 289 292
5 3. Zegelrechten: verplichting voor de notaris om de zegelrechten te betalen I. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied II. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting S 4. Successierechten: frauduleuze medeplichtigheid van de notaris die een aangifte van nalatenschap inlevert waarbij door zijn fout de bepalingen van het W. Succ. niet werden nageleefd I. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied II. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
LARCIER
293 293 294
295 295 295
Inhoudstafel
5 5. Directe belastingen I. Inhouding van bedrijfsvoorheffing op professionele onroerende meerwaarden verwezenlijkt door niet-inwoners
II.
5 6.
A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied fi. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting Vereenvoudigde procedure van uitvoerend beslag onder derden. . . . A. Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 8. Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting
BTW I. Huidige toestand A. Uitgangspunt 8. Uitzondering: de vereenvoudigde procedure van uitvoerend beslag onder derden 1) Inhoud van de verplichting - toepassingsgebied 2) Sanctie in geval van niet-naleving van deze verplichting II. De toekomstige onderwerping van de notarissen aan de BTW als effectieve belastingplichtigen A. Algemene situering 8. De wordingsgeschiedenis van de BTW-belastingplicht van de notarissen C. De voorwaarden voor de belastbaarheid van de diensten van de notarissen 1) Algemeen 2) Een dienstverrichting op zelfstandige wijze 3) Een dienstverrichting in de uitoefening van een economische activiteit 4) Een dienstverrichting in de uitvoering van een contract onder bezwarende titel 5) Een dienstverrichting in Belgiè a) Algemeen b) Algemeen criterium e) Afwijkende criteria i) Algemeen ii) Eerste afwijkende criterium iii) Tweede afwijkende criterium iv) Derde afwijkende criterium v) Vierde afwijkende criterium vi) Vijfde afwijkende criterium vii) Zesde afwijkende criterium viii)Zevende afwijkende criterium 6) De gevolgen van het vervuld zijn van deze voorwaarden D. De concrete belastingheffing inzake BTW 1) Algemeen 2) Het tarief 3) De belastbare grondslag a) Algemeen b) De toestand van de notarissen 4) Het tijdstip van verschuldigdheid van de BTW a) De vier oorzaken van verschuldigdheid van de BTW b) De incassering van de prijs
LARCIER
297 297 297 300 302 302 304 307 308 308 308 308 309 309 309 310 314 314 314 315 316 319 319 320 321 321 321 323 323 323 323 324 324 324 324 324 325 325 325 326 328 328 329
Inhoudstafel
5) De verdeling van erelonen tussen instrumenterende en/of tussenkomende notarissen
330
5 7. Provincie- en gemeentebelastingen: de vereenvoudigde procedure van uitvoerend beslag onder derden
331
5 8. Beoordeling van de persoonlijke gehoudenheid van de notaris tot de betaling van belastingen en rechten
331
Afdeling 5.
De fiscale verplichtingen van de instrumenterende, meeinstrumenterende, plaatsvervangende of substituerende en tussenkomende notaris ten aanzien van de Schatkist . . . .
332
5 f. Algemeen 5 2. De instrumenterende en mee-instrumenterende notaris
332 332
5 3. De plaatsvervangende notaris I. In geval van ambtsverlening II. In geval van toepassing van de art. 63 tot 67 van de ventòsewet . .
333 333 334
5 4. De tussenkomende notaris Afdeling 6.
335
Het onderscheid met de situatie van de ontvangers
336
5 1. Algemeen
336
5 2. De verschifpunten met het optreden van de ontvangers I. De notie "rekenplichtigen" II. De aansprakelijkheid van de rekenplichtigen III. De appreciatiebevoegdheid van de rekenplichtigen
336 337 339 343
IV.
A. Waarin bestaat deze appreciatiebevoegdheid 8. Toepassingsgevallen 1 ) Het verlenen van opheffing van fiscale notificaties 2) De overdracht van een handelszaak
343 346 346 347
Besluit
348
Hoofdstuk IV. De fiscale rol van de notaris ten aanzien van zijn cliènten
351
Afdeling 1.
351
Situering
5 /. Algemeen
351
5 2. Algemene kenmerken van de raadgevingsplicht van de notaris I. Een wettelijke verankering van de raadgevingsplicht van de notaris II. De raadgevingsplicht van de notaris is van openbare orde III. De raadgevingsplicht van de notaris houdt verband met het openbaar ambt en met het vrij beroep
356
A. Algemeen 8. Het optreden van de notaris als openbaar ambtenaar C. Het optreden van de notaris als titularis van een vrij beroep (zakenman of raadsman) 1) Algemeen a) Kenmerken van het optreden van de notaris b) Een zekere gelijklopendheid met het optreden van de externe belastingconsulent
LARCIER
356 357 357 357 359 360 360 360 361
Inhoudstafel
i) Algemeen ii) De inhoud van de taak en rol iii) De strafrechtelijke aansprakelijkheid iv) De aard van de rechtsverhouding met de cliènten 2) De rechtsgrond van dit optreden van de notaris a) Algemeen - de onderscheiden opvattingen b) De ontleding van de onderscheiden deeltaken
3^1 361 362 365 366 366 369
Het persoonlijke karakter van de raadgevingsplicht Indien de notaris als openbaar ambtenaar optreedt, speelt zijn raadgevingsplicht uitsluitend ten aanzien van de partijen bij de te verlijden akte, en ten aanzien van elke parti] VI. Het suppletieve karakter van de raadgevingsplicht VII. De omvang van de raadgevingsplicht wordt bepaald door zijn nut . Vili. De raadgevingsplicht moet volledig zijn, maar binnen redelijke perken blijven IX. Traditioneel worden de aan de notaris opgelegde verplichtingen geacht inspanningsverbintenissen te zijn
372
IV. V.
§ 3. De wettelijke regeling inzake fiscale bijstand en advies I. De fiscale bijstand in het algemeen
373 375 377 378 378 379 379
A. Tot voor kort was de uitoefening van het beroep van belastingconsulent
niet wettelijk geregeld
II.
379
8. De vroeger wetsontwerpen en -voorstellen tot regeling van het beroep van belastingconsulent C. De wettelijke regeling inzake betastingconsulenten
380 381
De fiscale bijstand door notarissen
386
A. Een wettelijke verankering van de plicht tot raadgeving 8. Geen monopolie C. Een plicht tot raadgeving
386 392 392
5 4. De grondslag, de oorsprong en het voorwerp van de raadgevingsplicht van de notaris 393 I. De grondslag en de oorsprong van de raadgevingsplicht 393 II. Het voorwerp van de raadgevingsplicht: de drie aspecten van de raadgevingsplicht 394 A. 8. C. D.
Afdeling 2.
De voortichting van de cliènten De persoonlijke opzoekingen De naleving van bepaalde formaliteiten Een combinatie van meerdere deelaspecten van de raadgevingsplicht
De raadgevingsplicht van de notaris kan verschìllende vormen aannemen
5 1. Algemeen 5 2. Bijstand bij de keuze tussen onderscheiden alternatieven I. Algemeen II. Toepassingsgevallen A. Inzake registratierechten 1 ) De vervroegde roerendmaking van onroerende goederen 2) De volstorting van een toegezegde inbreng in geld in vennootschap door de afstand van een onroerend goed
LARCIER
395 396 398 399
399 399 400 400 400 400 400 401
XX
Inhoudstafel
8. Inzake successierechten 403 1 ) Het verblijvingsbeding, beding van ongelijke verdeling en beding van vooruitmaking of keuzelegaat 403 2) Art. 9 W. Succ: vruchtgebruik of recht van bewoning 403 3) Erfrecht of schenkingen onder de levenden in het voordeel van broers en zusters en "anderen" 403 C. Inzake directe belastingen 407 1 ) Huur of vruchtgebruik in het voordeel van een vennootschap 407 2) Een periodieke onderhoudsuitkering of een afstand van een onroerend goed in het kader van een echtscheiding door onderlinge toestemming 410 D. Toepassingsgeval inzake BTW: toebedeling van een onroerend goed in het kader van een regelingsakte echtscheiding door onderlinge toestemming met registratierechten of onder het stelsel van de BTW 412
5 3. Bijstand bij de timing of de volgorde van één of meer geplande rechtshandelingen of akten I. Algemeen II. Toepassingsgevallen A. Inzake registratierechten 1 ) Het minnelijk teniet doen van een overeenkomst onder opschortende voorwaarde 2) De overgang van een gewone onverdeeldheid naar een gedwongen onverdeeldheid 3) De verdeling die gepaard gaat met een schenking 4) De teruggave van registratierechten bij een wederverkoop binnen de twee jaar 8. Toepassingsgeval inzake directe belastingen: kapitaalvermindering en kapitaalverhoging door incorporatie van reserves in vennootschappen
5 4. Het aanraden van een bepaalde positieve actie I. Algemeen II. Het inlassen in de akten van bepaalde bedingen met het oog op bepaalde gunstregelingen III. Toepassingsgevallen A. Inzake registratierechten 1 ) De aankoop van een woning bestemd tot de hoof dverblijf plaats of van een bouwgrond daartoe bestemd in het Vlaamse Gewest (art. 46bis W. Reg.) 2) De verwerving onder bezwarende titel van een woning bestemd tot hoofdverblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (art. 46£ws W. Reg.) 3) De aankoop met toepassing van het zg. "klein beschrijf" (art. 55 W. Reg.) 4) De aankoop door vastgoedmakelaars (art. 62 e.v. W. Reg.) 5) De ruiling van ongebouwde landgoederen (art. 72 W. Reg.) 6) De inbreng in vennootschap (art. 115bis W. Reg.) 7) De schenking van een gezinswoning in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (art. 131bis W. Reg.) 8) De schenking van financièle instrumenten in het Waalse Gewest (art. 131WsW. Reg.)
LARCIER
413 413 413 413 413 414 415 415
416
417 417 418 418 418
418
419 421 421 422 422 423 424
Inhoudstafel
IV. V.
xx
j
9) De schenking aan een begiftigde met minstens 3 kinderen jonger dan 21 jaar (art. 135 W. Reg.) 425 10) De schenking van ondernemingen en aandelen van vennootschappen (art. 140bis-140octies W. Reg.) 425 11 ) De schenking van een bouwgrond in het Vlaamse Gewest (art. 140nonies-140duodecies W. Reg.) 427 12) De toepassing van de BTW (art. 159, 8° W. Reg.) 428 13) De meeneembaarheid van registratierechten in het Vlaamse Gewest (art. 212Ws W. Reg.) 429 8. Inzake successierechten: de vererving van familiale vennootschappen en ondernemingen (art. 60bis en 135, 8° W. Succ.) 430 Het inlassen in de akten van bepaalde bedingen als geheugensteuntje 431 Toepassingsgevallen 431 A. Toepassingsgeval inzake directe belastingen: de vrijstelling van vennootschapsbelasting voor fusies en splitsingen van vennootschappen 431 8. Toepassingsgeval inzake BTW: de overdracht van een algemeenheid van goederen of van een bedrijfsafdeling 432
VI.
De al dan niet tegenwerpelijkheid aan de fiscale administratie van door partijen in de akten ingelaste bedingen VII. Toepassingsgevallen
433 434
A. Inzake registratierechten 434 1 ) De verkoop van blote eigendom en vruchtgebruik: lot van de verkoopprijs 434 2) De aankoop met het zg. "klein beschrijf" ondanks het bezit van een andere woning 436 3) De vestiging van een opstalrecht op een reeds bebouwde grond . . . 437 4) De inbreng in vennootschap van een met hypotheek bezwaard onroerend goed 439 5) De kosten van een schenking lastens de schenker 440 8. Inzake successierechten 441 1 ) Een recht van opstal door een erfgenaam of legataris in het voordeel van zijn rechtsvoorganger 441 2) Het zg. duo-legaat 441 C. Inzake directe belastingen 442 1 ) De verhuur van een onroerend goed dat door de huurder deels voor prive-, deels voor beroepsdoeleinden wordt gebruikt 442 2) De kapitaalvermindering in vennootschappen 443
Vili. Het stellen van een bijkomende verrichting of het verlijden van een bijkomende akte IX. Toepassingsgevallen A. Inzake registratierechten 1 ) De regularisatie van een stilzwijgende afstand van het recht van natrekking 2) Het omzetten van een schenking als voorschot op erfdeel in een schenking buiten deel 3) De omzetting van een vennootschap op aandelen in een personenvennootschap voorafgaand aan een onttrekking van onroerend goed aan deze vennootschap
LARCIER
444 444 444 444 445
447
XXU
Inhoudstafel
X. XI. 5 5.
fi. Toepassingsgeval inzake directe belastingen: een aanbod tot dading inzake de meerwaardebelasting op ongebouwde en gebouwde onroerende goederen Het voorzien van bijkomende waarborgen tegen een eventueel optreden of bezwaar vanwege de fiscus Toepassingsgeval inzake successierechten: de gezondheid van geest van de schenker/testator
Het I. II. III.
aanraden van een bepaalde negatieve actie Algemeen Het stilzitten van de cliènten Toepassingsgevallen A. Toepassingsgeval inzake registratierechten: inzake verdeling 8. Inzake directe belastingen 1 ) Agio naar aanleiding van kapitaalverhogingen in vennootschappen 2) Fiscale notificaties van belastingen waartegen bezwaar werd ingediend IV. Het niet-opnemen van bepaalde bedingen in de akten V. Toepassingsgevallen A. inzake registratierechten 1 ) Het beding geeft aanleiding tot een verhoogde heffing van registratierechten 2) De vroegtijdige beèindiging van een recht van opstal of van erfpacht 3) De incidentele vermelding van een handgift 8. Toepassingsgeval inzake successierechten: de omzetting van onroerende goederen in roerende goederen door het zg. verblijvingsbeding onder last C. Inzake directe belastingen 1) Het beding geeft aanleiding tot heffing van beroepsinkomsten . . . . 2) Het beding sluit het declaratief karakter van een verdeling u i t . . . . 3) De onherroepelijke volmacht tot hypothekeren
Afdeling 3.
De beperkingen op de bijstand van de notaris bij de keuze van de minst belaste weg
5 1. Algemeen
448 449 449 451 451 451 451 451 451 451 452 452 453 453 453 453 454
455 456 456 456 457 458
458
5 2.
De eerste beperking: de notaris mag zich niet in de plaats stellen van zijn cliènten
458
5 J.
De tweede beperking: fraude in het algemeen I. Inhoud van deze tweede beperking II. Toepassingsgevallen
458 458 460
5 4.
De derde beperking: veinzing als bijzondere toepassing van de fraude in belasti ngzaken I. Inhoud van deze derde beperking II. Toepassingsgevallen A. De kunstmatige sptitsing van rechtshandelingen 8. De verkeerd benoemde akte of vermomde schenking
460 460 462 462 462
De vierde beperking: de verplichting de wet na te leven I. Inhoud van deze vierde beperking
463 463
5 5.
LARCIER
Inhoudstafel
II.
Toepassingsgevallen
463
5 6. De vijfde beperking: de algemene anti-rechtsmisbruikmaatregel I. Inhoud van deze vijfde beperking II. Toepassingsgevallen
464 464 478
5 7. De zesde beperking: de rechtszekerheid I. Inhoud van deze zesde beperking II. Toepassingsgevallen
479 479 480
5 8. De zevende beperking: het beroepsgeheim en de discretieplicht I. Inhoud van deze zevende beperking II. Toepassingsgevallen
482 482 486
A. De officieuze beslagen 6. De aangifte van nalatenschap en de bijzondere legatarissen
5 9. Besluit
486 487
487
Afdeling 4.
De raadgevingsplicht van de instrumenterende, meeinstrumenterende, plaatsvervangende of substituerende en tussenkomende notaris
487
S 1. Algemeen
487
5 2. De instrumenterende en mee-instrumenterende notaris
488
5 3. De plaatsvervangende notaris I. In geval van ambtsverlening II. In geval van toepassing van de art. 63 tot 67 van de ventòsewet . .
489 489 491
5 4. De tussenkomende notaris
491
Afdeling 5.
Het onderscheid met de situatie van de externe belastingconsulent
492
5 1. Algemeen
492
5 2. De verschilpunten met het optreden van de belastingconsulent I. De fiscale bijstand kan voor de notaris geen hoofdberoep zijn. . . . II. Het commerciéle karakter van het beroep van belastingconsulent . III. Het bewijs van de naleving van de fiscale bijstand IV. De tuchtrechtelijke aansprakelijkheid V. De uitsluiting van de mogelijkheid om zich aan de burgerrechtelijke aansprakelijkheid te onttrekken VI. Beperkingen die niet gelden voor belastingconsulenten
492 493 493 494 495
A. Het recht om reclame te voeren 8. De mogelijkheid van uitoefening van een commercieel bedrijf of een taak van bestuurder of zaakvoerder in vennootschappen C. De regeling inzake professionete vennootschappen D. De mogelijkheid van oprichting van interprofessionele vennootschappen
VII. Besluit
496 496 496 497 498 499
501
Hoofdstuk v. De onderlinge verhouding van de rol van de notaris als agent van de fiscus en zijn raadgevingsplicht ten aanzien van zijn cliènten
LARCIER
505
xxiv
Inhoudstafel
Afdeling 1.
Algemeen: onderscheiden verplichtingen van openbare orde: met elkaar verzoenen of tegen elkaar afwegen 505
Afdeling 2.
Afweging door de wetgever
505
5 1. Algemeen
505
5 2. Toepassingen I. Afwijkingen van de bepalingen van de ventòsewet, andere dan inzake het beroepsgeheim van de notaris
506
A. 8. C. D.
II.
Het verbod voor de notaris om zijn minuten uit handen te geven De verplichting tot ambtsverlening Het verbod voor de notaris tot borgstelling De onverenigbaarheid van het notarisambt met de functie van belastingontvanger
506 506 506 506 508
Afwijkingen inzake het beroepsgeheim van de notaris
509
A. 8. C. D.
510 511 512 512
Directe belastingen Registratierechten Successierechten BTW
E. Witwaswetgeving 5 3. Onvo(komenheden van deze afweging door de wetgever
513 513
Afdeling 3.
513
Afweging door de notaris zelf
5 1. Twee algemene uitgangspunten: in geval van bedrog dient de door dit bedrog geconditioneerde verplichting van openbare orde te wijken - bij afwezigheid van bedrog dient de verplichting waarvan de schending het minste gevaar voor de openbare orde oplevert te worden opgeofferd. . . S 2. Enkele concrete richtlijnen uit de rechtspraak en rechtsleer I. Het belang van de Schatkist primeert niet zonder meer het belang van de cliènten A. Algemeen 8. Toepassingen 1) De successieplanning 2) De zuivering tegen de Schatkist 3) Het nastreven van een veroordeling van de Schatkist tot het verlenen van opheffing van de door haar genomen inschrijvingen en beslagen, indien de verkoop uit de hand voordeliger is dan een openbare verkoop
II. III. IV.
De wettelijke verplichtingen van de notaris primeren in beginsel het belang van de cliènten Het beroepsgeheim van de notaris primeert in beginsel het belang van de cliènten De toepassing van de adagia "lex specialis derogat lege generali" en "lex posterior derogat lege priori"
5 3. Onvolkomenheden van deze concrete richtlijnen Afdeling 4.
514 514 514 514 516 516 516
518
519 520 521 523
De onderlinge verhouding van de rol van de notaris als agent van de fiscus en zijn raadgevingsplicht ten aanzien van zijn cliènten - een mogelijke oplossing, uitgaande van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris 524
LARCIER
Inhoudstafel
x x v
5 1. Algemeen
524
5 2.
De eerste invalshoek: de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van zijn cliènten 526 I. De te hanteren methode - heeft het nog zin om een onderscheid te maken tussen de contractuele en quasi-delictuele aansprakelijkheid enerzijds, en tussen de middelen- of inspanningsverbintenissen en resultaatsverbintenissen anderzijds? 526 A. De zin van het onderscheid tussen de contractuele en quasi-delictuele aansprakelijkheid? 527 1 ) De contactpunten tussen beide aansprakelijkheden 527 2) Het praktische belang van het onderscheid 528 a) Algemeen 528 b) De verschilpunten tussen beide aansprakelijkheden 529 i) Bekwaamheid 529 ii) Ingebrekestelling 529 iii) Foutmaatstaf 529 iv) Omvang van de vergoeding van de schade 529 v) Hoofdelijkheid 530 vi) Territoriale bevoegdheid 530 vii) Bevoegde wet in geval van wettenconflict 530 viii)Verjaring 531 ix) Bewijslast 532 x) Exoneratiebedingen 533 8. De zin van het onderscheid tussen middelen- of inspanningsverbintenissen en resultaats- of uitkomstverbintenissen? 533 1) Het praktische belang van het onderscheid - algemeen 533 2) De inhoud en draagwijdte van de door de schuldenaar aangegane verbintenis 534 3) De bewijslast 535 4) Overmacht 536 5) Hoe bepaalt men of men te maken heeft met een resultaats- dan wel met een inspanningsverbintenis in hoofde van de notaris? 538 C. De garantieverbintenis? 540 1 ) De huidige toestand 540 2) De toekomstige evolutie? 542 D. Besluit inzake de gehanteerde methode: behoud van het onderscheid tussen de contractuele en quasi-delictuele aansprakelijkheid van de notaris en tussen de inspannings- en resultaatsverbintenissen 543 II. De professionele aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van zijn cliènten in de uitoefening van zijn openbaar ambt 545 A. Algemeen 545 fi. In beginsel een inspanningsverbintenis 545 C. In beginsel een quasi-delictuele aansprakelijkheid 546 1 ) Het in dit boek gevolgde standpunt 546 2) Afwijkende standpunten 548 D. Fout 550 1) Algemeen 550 2) De schending van een specifieke reget of van de (algemene) zorgvuldìgheidsnorm 550 3) De bewijstast in geval van beweerde tekortkoming door de notaris aan zijn raadgevingsplicht 552
LARCIER
xxvi
Inhoudstafel
III.
5 3.
5 4.
E. Schade F. Oorzakelijk verband G. De verminderde quasi-delictuele aansprakelijkheid (art. 114 van de ventòsewet) H. Het bijzonder geval van lastgeving De professionele aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van zijn cliènten in de uitoefening van zijn vrij beroep A. Algemeen 8. De aard van de door de notaris opgenomen verbintenis: in beginsel een inspanningsverbintenis C. Een contractuele aansprakelijkheid 1 ) Het in dit boek gevolgde standpunt 2) Een afwijkend standpunt D. Een rechtsgeldige overeenkomst E. Fout F. Schade G. Oorzakelijk verband H. Het bijzonder geval van lastgeving en zaakwaarneming /. De samenloop van contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid
De tweede invalshoek: de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van derden I. Een quasi-delictuele aansprakelijkheid II. De aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van de fiscus als derde A. Het uitgangspunt: toepassing van het gemeen recht fi. Afwijkingen op dit uitgangspunt 1 ) Afwijkingen in fiscale wetten 2) Afwijking in art. 114 van de ventòsewet inzake de verminderde aquiliaanse aansprakelijkheid 3) Afwijking indien de notaris als lasthebber of zaakwaarnemer optreedt? 4) Afwijking uit hoofde van een morele taak, de zg. sociale loyauteit van de belastingconsulent? III. De coèxistentie van de contractuele en extra-contractuele aansprakelijkheid Andere aandachtpunten inzake de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris I. De aansprakelijkheid van de notaris die zijn ambt in vennootschapsvorm uitoefent A. Quasi-immuniteit van vennootschapsorganen, of toch niet? 8. De bijzondere situatie van de notaris, orgaan van een professionele vennootschap C. Gevolgtrekking met betrekking tot dit eerste aandachtspunt II. De aansprakelijkheid van de instrumenterende, meeinstrumenterende, plaatsvervangende of substituerende en tussenkomende notaris ten aanzien van de Schatkist en ten aanzien van zijn cliènten A. De instrumenterende en mee-instrumenterende notaris 8. De plaatsvervangende notaris
LARCIER
554 559 561 563 565 565 565 566 566 568 568 569 571 573 573 574 577 577 579 579 580 580 581 581 581 582 583 584 584 586 587
587 587 588
Inhoudstafel
III.
IV.
V.
VI.
xxvii
1) In geval van ambtsverlening 2) In geval van toepassing van de art. 63 t o t 67 van de v e n t ò s e w e t . . . . C. De tussenkomende notaris D. Gevolgtrekking met betrekking tot dit tweede aandachtspunt De aansprakelijkheid van de notaris uit hoofde van het optreden van een medewerker of stagiair A. De aansprakelijkheid van de notaris en/of van de medewerker of stagiair 8. Gevolgtrekking met betrekking tot dit derde aandachtspunt De aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van zijn cliènten uit hoofde van zijn raadgevingsplicht gedeeld met andere deskundigen A. Uitgangspunt 8. Nuancering van dit uitgangspunt C. Gevolgtrekking met betrekking tot dit vierde aandachtspunt De ingevolge bijzondere omstandigheden verzwaarde of verminderde aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van zijn cliènten A. Algemeen 8. De bekwaamheid van de cliènt C. De specialisatie van de notaris D. De hoogdringendheid van het beroep op de notaris E. De mondelinge raad of raad per telefoon F. Het betalende of kosteloze karakter van de raad G. De eigen fout of nalatigheid van de cliènt H. Gevolgtrekking met betrekking tot dit vijfde aandachtspunt Het ontslag of de beperking van aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van de Schatkist en ten aanzien van zijn cliènten het beding inzake verstrekte voorlichting ten aanzien van de cliènten A. Algemeen 8. Het ontslag of de beperking van aansprakelijkheid 1 ) Algemene regel: de situatie van de titularissen van een vrij beroep. a) De geldigheid van exoneratiebedingen b) Uitzonderingen i) Opzet of bedrog ii) Aansprakelijkheid door de wet zelf geregeld - uitdrukkelijk of impliciet wettelijk verbod iii) Ontneming van iedere zin of betekenis aan de verbintenis 2) De situatie van het notarisambt a) Algemeen b) De notaris als openbaar ambtenaar i) Uitdrukkelijk wettelijk verbod van aanspraketìjkheidsuitsluiting of -beperking ii) Impliciet wettelijk verbod van aansprakelijkheidsuitsluiting of -beperking e) De notaris als raadsman of zakenman buiten het verlijden van authentìeke akten om i) Uitdrukkelijk wettelijk verbod van aansprakelijkheidsuitsluiting of -beperking
LARCIER
588 588 589 590 590 590 592
592 592 593 593
594 594 594 594 595 596 597 599 600
600 600 601 601 601 603 603 603 606 607 607 607 607 608 609 609
xxviii
Inhoudstafel
ii)
Impliciet wettelijk verbod van aansprakelijkheidsuitsluiting of -beperking C. Het beding van verstrekte voorlichting D. Gevolgtrekking met betrekking tot dit zesde aandachtspunt
VII. De verjaring van de aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van de Schatkist en ten aanzien van zijn cliènten A. De oude regeling 8. De nieuwe regeling C. Gevolgtrekking met betrekking tot dit zevende aandachtspunt
Vili. De verzekering van de aansprakelijkheid van de notaris ten aanzien van de Schatkist en ten aanzien van zijn cliènten A. Algemeen 8. De verzekeringspolis van de Verzekeringen van het Notariaat C. Gevolgtrekking met betrekking tot dit achtste aandachtspunt 5 5.
8es/u/c
609 610 612
612 612 613 617
618 618 619 621 621
Afdeling 5.
De strafrechtelijke en tuchtrechtelijke van de notaris
aansprakelijkheid 622
5 1. Algemeen
622
S 2. De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris I. Algemeen II. De verschillen tussen de strafrechtelijke aansprakelijkheid en de burgerrechtelijke aansprakelijkheid A. Finaliteit
622 622
8. C. D. £. F.
III. IV. 5 3. De I. II.
De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris in fiscale zaken Besluit tuchtrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris Algemeen De verschillen tussen de tuchtrechtelijke aansprakelijkheid en de burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid A. 8. C. D.
III. IV.
Sanctie Bekwaamheid Beoordelingscriteria Juridische grondslag Voorafgaande ingebrekestelling
Finaliteit Sanctie Bekwaamheid Beoordelingscriteria
623 623 623 623 624 624 624
624 625 626 626 632 632 632 632 633
E. Juridische grondslag 634 F. Verjaring 634 G. Andere verschilpunten 635 De tuchtrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris in fiscale zaken 636 Besluit 636
Afdeling 6.
Proeve van oplossing: een pleidooi voor het - onder strikte voorwaarden - laten wijken van de tuchtrechtelijke aansprakelijkheid van de notaris en het niet-opleggen of kwijtschelden van de administratieve geldboete inzake directe belastingen (art. 445 WIB 1992)
LARCIER
637
Inhoudstafel
XXÌX
5 1. Verantwoording van de voorgestelde oplossing
637
5 2. Toelichting van de voorgestelde oplossing
638
5 3. Concrete toepassingsgevallen van de voorgestelde oplossing I. Onderhandelingen met de ontvanger die achterstallige belastingschulden notificeerde II. Schuldcompensatie MI. Een aankoop met hypothecaire lening IV. De wachttermijn van 12 werkdagen bij omzetting van een hypothecaire volmacht in een hypotheek V. De wettelijke hypotheek en het roerend voorrecht
643 643 644 647 649 650
5 4. Beperkingen van de voorgestelde oplossing
651
Hoofdstuk VI. Algemene besluiten en slotbeschouwingen
653
Bibliografie
663
Trefwoordenregister
695
LARCIER
