De duurzame renovatie van het a.s.r. kantoor
Iris Oort Adjunct directeur Business Support a.s.r. 8 oktober 2015
Wie zijn wij? a.s.r. helpen door te doen, zonder verspilling
1974…
De werkvloer toen..
Keuze voor renovatie Draagt bij aan 1 cultuur
Goedkoper
Transparantie
Renovatie Geen extra leegstand
Duurzamer
Medewerkers wonen in de buurt Centrale locatie
Van idee tot oplevering Duurzaamheidsambities
Breeam
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
De rol van RVO bij de renovatie van a.s.r. RVO adviseert a.s.r. de meerjarenafspraken energie-efficiency (MJA’s) op te stellen en helpt bij een energie-efficiencyplan (EEP).
RVO zorgt voor prioritering van energiebesparing op de agenda van de bestuurders binnen a.s.r. RVO geeft kaders voor energiebesparende maatregelen binnen renovatie
De renovatie in vogelvlucht
De cijfers van de renovatie • • • • • • • • •
Pand is 85.000 m² 2800 werkplekken voor 4000 FTE Renovatie in 3 fases, elk een vleugel Werkzaamheden a.s.r. en de renovatie vinden tegelijkertijd plaats 2800 medewerkers en 350 bouwvakkers elke dag veilig aan het werk Van energielabel G naar A 17.000 m² klimaatgevel Nieuwbouw 1.600 m2 vergadercentrum en 400 m2 hoofdentree Breeam excellent
Duurzaamheidsmaatregelen •
Keuzes in het ontwerp van het gebouw, de vertaling van onze ambitie door de architect • Gevelprincipe • Atria en wintertuinen • Vides
•
Maatregelen vanuit Breeam • • • • • •
Energiebesparing (ENE) Waterbesparing (WAT) Afval (WST) Vervuiling (POL) Gezondheid (HEA) Landgebruik & Ecologie (LE)
Van G naar A Uitbreiden WKO installatie Plaatsen klimaatgevel Daglichtafhankelijke verlichting Modernisering ketelhuis Verbeteren binnenklimaat
Gevelprincipe
Gevelontwerp
Concept atria en wintertuinen
Atria en wintertuinen
Vide concept
Vide ontwerp
Vide
Foto’s Team V
Duurzaamheidsmaatregelen ENE 6:Minimalisatie luchtinfiltratie laad-/losplatforms
Flapgordijn tussen ontvangst en opslag
Duurzaamheidsmaatregelen ENE 9:Energiezuinige roltrappen
Bordjes bij de roltrappen die verwijzen naar trappen In fase 2 hadden we slechts 2 liften beschikbaar, toen hebben we de traploopweken gehouden
Duurzaamheidsmaatregelen WAT 1: waterverbruik
Geen warmwater circulatie leiding
Duurzaamheidsmaatregelen WAT 2 Watermeter
Duurzaamheidsmaatregelen WAT 6 Irrigatiesystemen
Groene wand op kantoorvloer 7 t/m 10 met druppelirrigatie
Duurzaamheidsmaatregelen WST 3 Opslagruimte voor herbruikbaar afval
Afvalscheiding in het restaurant
Duurzaamheidsmaatregelen LE 4: Planten en dieren als medegebruiker van het plangebied
Ecologische terreininrichting: insectenhotel en schuilplaats voor egels. Vleermuiskasten; dagverblijf en kraam, uilenkast en ooievaar paal
Duurzaamheidsmaatregelen LE 4 Planten en dieren als medegebruiker van het plangebied
Daktuin 3e etage
Groen dak bij terras restaurant
Duurzaamheidsmaatregelen HEA 1: Daglichttoetreding
Daglicht in plafond van vergaderzaal in vergadercentrum Daglicht via wintertuin in kelder vergadercentrum
Resultaten: wat zeggen de cijfers en wat zeggen de medewerkers •
Cijfers van 2010 t/m nu en wat verwachten we van de toekomst • Elektra • Aardgas • Drinkwater
• •
Hoe waarderen de medewerkers het nieuwe gebouw Wat gaan we nog meer doen
Resultaten: cijfers elektra Elektra (KWH) 16000000 14000000 12000000 10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0 2010
2011
2012
2013
2014
2015 berekend
Resultaten: cijfers aardgas Aardgas (m3) 900000
800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 2010
2011
2012
2013
2014
2015 berekend
Puntenwolk gasverbruik
Resultaten: cijfers drinkwater Drinkwater (m3) 50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 2010
2011
2012
2013
2014
2015 berekend
Ervaringen van medewerkers en nieuwe ideeën voor de toekomst • Feiten en cijfers: • Tevredenheidscijfer na eerste ingebruikname een ruime 8 • Medewerkersbetrokkenheid is gedurende de renovatie met 53% gestegen • >90% van de medewerkers is zich bewust van en trots op de toegepaste duurzame aspecten in het gerenoveerde kantoor •
Overige initiatieven • 1200 zonnepanelen • Groene bedrijfsfitness, opgewekte energie wordt teruggegeven aan het net • Join the pipe (leidingwater ipv flesjes mineraalwater) • Cup to paper, hergebruik van papieren drinkbekers
Eind 2013…
Eind 2014
Vragen?
Eind 2015…
