„DE DARDE KLOKKE” Drie moandeleka tledschrfft veur Ommen
Uutgave van de Gemienschop van 011 Ommer
Redaktie en administratie Dieks Makkinga Azn. Jhr. van Nahuysstraat 2, Ommen
In 1767 kochten d© Ommer al klêre bij ons, van een olderwetsen stiel.
Van olds ow adres
!n 1973 doet ze dat nog, maar now van een nijerwetsen stiel.
Van Eerten’s
Fa. Kramer
BOEKHANDEL
OMMEN Brugstraat 32
: k'jt
2200 (05291 ) — -
OLDEMAN Hofleverancier
Exclusieve bruidsstoetverzorging
9(V6||
Ambulancedienst - Roirwvervoer
Keuze uit ruim
Chevron-Ser/icestation
2000 gouden sieraden
Reparatie-afd. alle merken auto's Autoshop - Autowasserette
BRUGSTRAAT 20 — OMMEN
OMMEN, JULIANASTRAAT 22
Coöp. Raiff.bank
Gaarne bemiddelen wij bij uw
Bouwstraat 2 0 - 2 1
koop en verkoop
Boerenleenbank Brugstraat 1 1
j
en verzorgen uw
WA DE SPAARBANK
taxaties
VAN OMMEN
van onroerende goederen
allerlei spaarvormen verder alle bankzaken - effecten vreemd geld - relsdeviezen verzorging van vakantiereizen enz., safeverhuur - nachtkluis
WEENINK H. Mulertstraat 5 — Ommen Telef. 0 5291- 1121
Pagina 1 van 20.
Kleding kopen Bi| PAPING staan de ^^undigen °p ^et s^ed van dames-, heren- en kinderkleding
is advies vragen aan vakbekwame mensen
voor u klaar !
PAPING
,H et Hobby Centrum 1
hoek
Kruisstraat
V rijth o f
ONDERLINGE BRANDWAARBORG MAATSCHAPPIJ „OMMEN" te OMMEN
^
heeft alles voor de
Verzekert uw goederen bij uw plaatselijke Maatschappij,
HOBBY CENTRUM DOE HET ZELVER Hl
Telefoon 1876
Eigen
Maatschappij
GROOT EN HUIS
ook voor
Electro Technisch Bureau Radio - T.V. - Huish. App. Ommen: Dr. A. C. v. Raaltestraat 3, Tel. 05291 - 1152
H. de W it SCHILDERSBEDRIJF en WANDAFWERKING
in de Brugstraat staan
ROOKARTIKELEN EN SNOEP
hand,
Fa. Stegeman
10 kg wasmiddel f 17,— , 5 kg afwasmiddel f 7,95 2 kg inweek- en voorwasmiddel f 4,95 Wentholtstraat 5 Ommen, tel. 1204
eigen
stormschade- en varia verzekeringen.
Neem WASMIDDELEN uit het assorti ment van zeepfabriek „KLOK", merkbaar voordeliger:
G. J. Schepers
in
lage premies.
Nering Bögelstraat 32 Ommen - Tel. 1288
als steeds paraat !
SCHILDERS- EN BEHANGERSBEDRIJF
★ Jaw el,
W . Bolsenbroek Hamsgoren 15 - Ommen Telefoon f05291) 1265
LEDERWAREN * Tienertassen * Damestassen * Weekendtassen * Koffers * Portemonnaïes * Rijbewijs-etuis, enz.
m uurkluizen J. L. Takman - Ommen
SPEELGOED * Diverse bouwsystemen * Elektrische treinen * Legpuzzels * Diverse spellen * Sjoelbakken BRUGSTRAAT 21 - OMMEN * B ilja rts, enz. SPECIAALZAAK
Pagina 2 van 20.
INHOUD 1. R e d a k t i e n i e u w s •
1
2.
L e g e n d e van de H o n g e r i g e Wolf*,.:
3*
Ommen an de V e c h t e .
4.
P o stgesch ieden is
5 • Ambt Ommen i n .
Gao,
7-
Kind w e e ' n ,
8.
De p r a k t i j k
janu ari
1841.
• t
6.
Heer,
van Ommen ( s l o t ) . •
n iet
‘ :l .
.
' ‘
l
weg.
van d o k t e r
Camstra ( s l o t ) ,
1973.
(gterUgpiiiuHiHDG Pagina 3 van 20.
Redaktienieuws. A l l e r e e r s t o nz e b e s t e wensen aan de g e h e l e b u r g e r i j van Ommen» W i j hopen d a t 1973 v o o r u mag w or den wat u e r van v e r w a c h t . Een v o o r s p o e d i g en g e r e g e n d j a a r . H i e r o n d e r een u i t e e n z e t t i n g hoe u abonnee op onz e 11D ard e K l o k k e ” kunt w o r d e n . A l s u i n de kom van Ommen w oont en u s t o r t f . 2 , 5 0 b i j de Cöop. R a i f f e i s e n b a n k , dan o n t v a n g t u h e t g e h e l e j a a r 1973 de " D a r d e K l o k k e " t h u i s . Woont u b u i t e n de kom ( p o s t b e s t e l l i n g ) dan z u l t u f , 3 , 5 0 m o e t e n s t o r t e n b i j genoemde Bank en w i j z e n d e n de d r i e v o l g e n d e nummers van 1 9 7 3 n a a r uw a d r e s , w a a r o o k t e r w e r e l d . Het giron umm er van de Bank i s 6 1 6 7 1 2 . U g e l i e v e d u i d e l i j k t e v e r m e l d e n "ab onn em en t D ard e K l o k k e " en uw naam en a d r e s . We w i l l e n , i n d i e n m o g e l i j k , een o p s t e l w e d s t r i j d o n d e r de Ommer j e u g d o r g a n i s e r e n . I e d e r e s c h o o l g a a n d e j o n g e r e i n de l e e f t i j d van 6 t o t 1U j a a r kan me ed o en . Er z i j n 3 l e e f t i j d s g r o e p e n van 6 - 8 j a a r , 9-11 j a a r en 12-1^ j aar. H e t o p s t e l d i e n t b i j v o o r k e u r t e gaan o v e r i e t s dat. Ommen b e t r e f t , o f o v e r h e t ee n o f a n d e r d a t j u l l i e h i e r h e b b e n me eg em a ak t. H e t o p s t e l kan n a t u u r l i j k ook i n de vorm van een g e d i c h t en h e t mag n a t u u r l i j k ook i n d i a l e k t w o r d en g e s c h r e v e n . Een d e s k u n d i g e j u r y z a l a l l e i n z e n d i n g e n b e o o r d e l e n en de p r i j z e n t o e k e n n e n . V o o r e l k e g r o e p i s e r ee n l e u k e 1e, 2e en 3e p r i j s . Zo m o g e l i j k z u l l e n e n k e l e i n z e n d i n g e n i n d i t b l a d worden g e p u b l i c e e r d . T o t s l o t w i l l e n we de t i e n t a l l e n m i d d e n s t a n d e r s d i e de " D a r d e K l o k k e " ) d o o r een a d v e r t e n t i e t e p l a a t s e n , w e e r e e n v o l j a a r m o g e l i j k hebben gema ak t h a r t e l i j k d a n k e n . L e e s t u, l e z e r , dus n i e t a l l e e n de r e d a k t i e — kolommen, maar ook de a d v e r t e n t i e s van d e z e s p o r t i e v e en g e w a a r d e e r d e " m e d e w e r k e r s " van de " D a r d e K l o k k e " , d i e met g e n o e g e n v o o r u k l a a r z u l l e n s t a a n .
2 Pagina 4 van 20.
I n 1 8 3 1 v e r s c h e e n b i j J . J . T i j l t e Z w o l l e h e t bo ek van I . van D i j k : "De b u r g v r o u w van de C o l l e n d o o r n " . Het t o e s t e m m i n g van de u i t g e v e r z a l i n " D e Darde K l o k k e " een v e r k o r t e v e r s i e van d i t v e r h a a l worden opgenomen o n d e r de t i t e l "De l e g e n d e van de H o n g e r i g e V o i f " , g e s c h r e v e n d o o r G. S t e e n . I n d e z e ( o f i n de v o l g e n d e ) u i t g a v e van de Darde K l o k k e k u n t u h e t ' e e r s t e d e e l van d e z e m i d d e l e e u w s e v e r t e llin g lezen . De l e g e n d e van de H o n g e r i g e W o l f . Het v e r h a a l , g e b a s e e r d op oud S a l l a n d s e K r o n i e k e n en L e g e n d e n , s p e e l t z i c h a f i n de m i d d e l e e u w e n . H i e r i n komen p e r s o n e n van v e r s c h i l l e n d e a d e l l i j k e g e s l a c h t e n u i t d ie t i j d naar v o r e n . A l l e r e e r s t E v e rh a rdus van E s s e n , b e w o n e r van h e t k a s t e e l E e r d e . Z i j n vrouw M a t h i l d e , e r f d o c h t e r van E e r d e , was o v e r l e d e n en h i j woonde d a a r met z i j n d o c h t e r I d a . I n H a rd e nb e r g s t o n d t o e n h e t k a s t e e l van d i e n naam, bewoond d o o r een j o n g e de lm a n, F r e d e r i k van T7e v e 1 i n c k h o v e n , n e e f van de B i s s c h o p van U t r e c h t , F l o r i s van Tre v e l i n c k h o v e n . I n de n a b i j h e i d van ï ï a r d e n b e r g bevond z i c h h e t k a s t e e l de C o l l e n d o o r n , waar b u r c h t v r o u w e Agne s woonde met h a a r d o c h t e r K u n ig o nd a en h a a r zoon R u d o lf. Hat v e r d e r o o s t e l i j k l a g het k a s t e e l K o e v o r d e n * Van u i t d i t k a s t e e l r e g e e r d e R e i n o u t van K o e v o r d e n * L a n d d r o s t van D r e n t h e , o v e r de o m g e v i n g . Over de t o l h e f f i n g v e r s c h u l d i g d b i j h e t p a s s e r e n van d e z e p l a a t s , l a g h i j v o o r t d u r e n d o v e r h o o p met z i j n w e r e l d l i j k e h e e r , de B i s s c h o p van U t r e c h t . I n de maand f e b r u a r i van het j a a r 1379 t r o k een g r o e p j e van t w ee p e r s o n e n v a n a f h e t k a s t e e l E e r d e in n o o r d e l i j k e r i c h t i n g . Het waren Jonkvrouwe I d a , g e k l e e d i n een k o s t b a r e p e l s m a n t e l en g e z e t e n op een d o n k e r b r u i n e h i t , v e r g e z e l d van een p a g e , d i e e e n z e l f d e paa rd b e r e e d . I d a w i l d e een b e z o e k b r e n g e n aan h a a r v r i e n d i n K u n i gonda van de C o l l e n d o o r n . Een t i j d l a n g re d e n b e i d e j o n g e mensen d o o r de v e l d e n l a n g s de V e c h t , om dan b i j B e e r z e de b e v r o r e n r i v i e r o v e r t e s t e k e n . D a a r na kwamen z i j i n een d i c h t b e b o s t g e b i e d , w a a r d o o r Pagina 5 van 20.
de He ss en w eg l i e p , d i e h e t n o o r d e l i j k d e e l va n S a l land d o o rsn eed . Bekend met de weg r e d e n z i j v l u g d o o r de w i l d e r n i s v o o r t . Maar op ee n s k l o n k een w o e s t g e h u i l . Een t r o e p h o n g e r i g e w o l v e n had het g e z e l s c h a p o p g e m e r k t en deed een a a n v a l op mensen en d i e r e n . De a a n v o e r d e r w i e r p z i c h op h e t r i j d i e r van de j o n k v r o u w . Het arme b e e s t werd o n m i d d e l l i j k b i j de k e e l g e g r e p e n , t e r w i j l z i j n b e r i j d s t e r t e r z i j d e werd g e s l i n g e r d . De h i t van de p a ge v i e l t e n p r o o i aan de a n d e r e w o l v e n . De j o n g e n t r a c h t t e z i c h met de w e i n i g e wapenen d i e h i j b i j z i c h had, zo go ed m o g e l i j k t e v e r d e d i g e n . A n g s t a a n j a g e n d k l o n k e n de k r e t e n om h u l p , d i e s c h i j n b a a r niemand h o o r d e . I d a , d i e op de g r o n d l a g , zou ook s p o e d i g h e t s l a c h t o f f e r worden van de r o o f d i e r e n , w a n n e e r d e z e z i c h aan h e t v l e e s van de p a a r d e n hadden te g o e d gedaan. Een van de g r i m m i g e b e e s t e n k e e r d e z i c h r e e d s t o t h a a r , t o e n p l o t s e l i n g de s t r u i k e n v a n e e n g e r e t e n w e r d e n . Een jonkman v e r t o o n d e z i c h en o v e r z a g met s n e l l e b l i k de t o e s t a n d . H i j spande z i j n b o o g en met ee n w e l g e m i k t s c h o t w e r d de w o l f , d i e de m e e s t e b e d r e i g i n g v o o r I d a v o r m d e , t e r a a r d e g e w o r p e n . Met een s n e l h e i d , w a a r u i t een g r o t e j a c h t e r v a r i n g s p r a k , w e r d e n m e e r d e r e p i j l e n a f g e s c h o t e n . Nog e n i g e w o l v e n v i e l e n n e e r en de a n d e r e k o z e n de a f t o c h t . Het was J o n k e r R u d o l f van de C o l l e n d o o r n , d i e I d a was t e g e m o e t g e g a a n en h e t h u l p g e r o e p en g e h u i l van de w o l v e n had g e h o o r d . H i j g a f z i j n paa rd de s p o r e n en kwam n o g j u i s t op t i j d om h e t l e v e n van de j o n k v r o u w e te redden. S p o e d i g kwam I d a w e e r t o t z i c h z e l v e , waarna de J o n k e r h a a r v o o r z i c h op z i j n pa a rd t i l d e . Onder t r a n e n van d a n k b a a r h e i d k u s t t e z i j hem v o o r h a a r r e d d i n g . Dan r e d e n z i j met s p o e d n a a r de C o l l e n d o o r n , waar R u d o l f h a a r o v e r g a f aan de z o r g e n va n z i j n z u s t e r . S e d e r t d i e t i j d s t a a t op e n i g e a f s t a n d van de p l e k , w a a r h e t o n h e i l g e b e u r d e e e n h e r b e r g aan de H e s s e n w e g , d i e de naam " H o n g e r i g e W o l f " d r a a g t . D a a r d o o r w o r d t de h e r i n n e r i n g l e v e n d ge ho u de n aan d i t g e d e n k w a a r d i g e v o o r v a l en de d a a r a a n v e r b o n d e n l e g e n d e . H i e r m e d e i s h e t v e r h a a l n i e t t e n e i n d e . Wie aann eem t, d a t I d a en R u d o l f s p o e d i g met e l k a a r t ro u w d en en s a Pagina 6 van 20.
men n o g l a n g en g e l u k k i g . l e e f d e n , d e n k t g e h e e l on ju ist , V i j z u l l e n d i t i n de v o l g e n d e a f l e v e r i n g e n n a d e r ve r n e m e n .
Ommen an de V e c h t e . I n de .t ie d van a n g s t en z o r g e n v e c h t e n d öm een g o e d b e s t a o n b i ' j i n Omiti'n op e b ö r g e n Öm v e u r ow r u s t n a o r t o e t e g a o n ,
.
Oonze v e c h t e s t r o o m t zo s t e u r e g o o n z e b a r g e n d r e un t maar V o o r t H e i d e v e l d e n p a o r s en k l e u r e g L e g t Goddaamk n og o n g e s t o o r d , Ginder Brengt Donkre Zonder
w i e d weg een o l d e n H a rd e r z ie n sèh aop'n naor h et v e ld bossen v ö l l e varder het roewe s t a d s g e w e ld .
Z o e z e n d v e r t e l t de o l d e beume V e r h a a l Tn uut v e u r b l j j e t i e d Z e g i e soms, n e t o f i k dreume Dat zo iets n o w toch nog be st ie t. H ier g ie n g r o te dem onstratie H i e r g i e n a n g s t v e u r ’ n a a n d e rn d a g Met de n a t u u r as oe r e l a t i e L e e f ie zonder dat z e lfb e k la g . . B o e r d e r i j j e n met r i e t ’ n daken In gem oedeleke r u s t Kont ö e gauw w e e r b e t t e r maken I e g a o t an ' t wa rk met n i j j e l u s t . t
v
, t
■ > < *
,
•
'
G i n d s i n s t a a n k , l e w a a i en j a c h t e n Denk i e n o g maar is een k e e r "Ommen b l i f mie a l t i e d w a c h t e n " Kom i e ' t v o l g e n d j a o r maar w e e r . • Van o o n z e t o r e n r o e p t , de k l o k k ' n , Ow een h a r t l e k welkom t oe Een w e l L u d e n d neu gen d l o k k ’ n Komt n a o r gedoe. Pagina 9 9^'2U.‘“
Postgeschiedenis van Ommen. To en op 1 5 november 1881 h e t h u l p p o s t k a n t o o r werd om g e z e t i n ee n p o s t k a n t o o r , w a a r t o e h e t gebouw aan de K r u i s s t r a a t v e r r e e s , w er d en een a a n t a l s t e m p e l s v e r s t r e k t v o o r a f s t e m p e l i n g van de b r i e v e n . D i t a f s t e m p e l e n was t o e n een v r i j i n g e w i k k e l d e p r o c e d u r e . V o o r h e t o n g e l d i g maken van de p o s t z e g e l s werd een z . g . nummers t e m p e l g e b r u i k t , d a t v o o r a l l e p o s t k a n t o r e n een v e r s c h i l l e n d nummer d r o e g . Ommen had b » v , nummer 213» D a a r n a a s t w erd een a f d r u k van h e t z . g , k l e i n r o n d s t e m p e l , w a a r i n p l a a t s n a a m en datum en uur waren v e r m e l d , a l s v e r t r e k s t e m p e l op de b r i e f g e p l a a t s t , om t e kunnen n ag aan op w e l k t i j d s t i p een b r i e f was v e r z o n d e n . Het p o s t k a n t o o r van aankomst p l a a t s t e op de a c h t e r z i j d e een s o o r t g e l i j k e s t e m p e l en de t i j d d a t e e n b r i e f o n d e r w e g was k o n g e m a k k e l i j k worde n b e p a a l d . Met h e t v e r s t r i j k e n v a n de j a r e n werd l a n g zamerhand e e n e e n v o u d i g e r s t e m p e l w i j z e t o e g e p a s t . Z o ' n 100 j a a r g e l e d e n werd de p o s t h i e r t e l a n d e e v e n s n e l b e z o r g d a l s nu h e t g e v a l i s . Met de p o s t w a g e n d i e op z i j n r o u t e g e r e g e l d Van p a a r d e n v e r w i s s e l d e , werd de p o s t op s n e l l e w i j z e van p l a a t s n a a r p l a a t s v e r v o e r d , ook i n de n a c h t e l i j k e u r e n . N a a r k l e i n e r e p l a a t s e n , n i e t aan een h o o fd ro u te lig g e n d e , gesch iedde het v e r v o e r per p o s t k a r . Een t w e e w i e l i g v o e r t u i g , d a t d o o r de b e s t e l l e r v o o r t g e d u w d m o es t w o r d e n . Op d e z e m a n i e r g e s c h i e d d e b . v . h e t v e r v o e r van Ommen n a a r den Ham v . v . . O m s t r e e k s de e e u w w i s s e l i n g was h e t b e s t e l l e r L i n d e n h o v i u s u i t den Ham d i e met z i j m p o s t k a r ' s av o nd s om 6 uur i n Ommen fc o es t z i j n o p d a t de post t i j d i g voor verd ere verzen d in g per d ilig e n c e i n g e r e e d h e i d kon worden g e b r a c h t . ' s N a c h t s om 3 uur kwam de p o s t u i t Z w o l l e i n Ommen a a n . Er werd v e r w i s s e l d van p a a r d e n en dan g i n g de r e i s v e r d e r naar Coevorden. Met e e n z w a a r b e l a d e n p o s t k a r was h e t , a l d u s de h e e r L i n d e n h o v i u s , o v e r de t o e n s l e c h t b e g a a n b a r e w eg e n , v a a k m o e i l i j k om t i j d i g de p l a a t s va n b e s t e m m i n g t e b e r e i k e n , De r e i s d u u r den. Ham-Ommen was o n g e v e e r 2 u r e n . H i j , L i n d e n h o v i u s , o v e r n a c h t t e b i j de fa m . T r u i n aan h e t V r i j t h o f . Op m a r k t d a g e n was h e t d a a r w e l e e n s m i n d e r p l e z i e r i g , omdat h i e r o ok een b o r r e l
Pagina 8 van 20.
( e n soms ee n s t e v i g e ) werd g e s c h o n k e n . In de keuken werd l e v e n d i g de v e e h a n d e l b e d r e v e n en sch ap en en g e i t e n l i e p e n i n en t i i t . Dat d e z e n h e t een en a n d er a c h t e r l i e t e n l a a t z i c h r a d e n . En d e z e g e u r e n hebben h e t v e r b l i j f va n L i n d e n h o v i u s d a a r n i e t v e r a a n g e naamd. ’ s Morgens i n a l l e v r o e g t e werd de r e i s n a a r den Ham/Vroomshoop w ee r d a a n v a a r d . I n de r o u t e was h et k a s t e e l E e r d e opgenomen, waar e e r s t de p o s t moes t word en a f g e l e v e r d . In h e t b e g i n van d e z e eeuw was e r v a n u i t L e m e l e r v e l d een b o d e l o o p op V i l s t e r e n . De r o u t e m o es t l o p e n d , met een p o s t z a k op de r u g , w or den a f g e l e g d . V a n u i t V i l s t e r e n v e r z o r g d e b e s t e l l e r G . J . K o g g e l h e t v e r d e r e v e r v o e r n a a r Ommen. D i t a l l e s g e d u r e n d e z e v e n da ge n p e r w ee k . Het p o s t k a n t o o r aan de K r u i s s t r a a t v o l d e e d l a n g z a m e r hand n i e t meer aan de e i s e n . Van r i j k s w e g e werd n a a r een g e s c h i k t t e r r e i n u i t g e z i e n v o o r s t i c h t i n g van een e i g e n gebouw, De t o e n m a l i g e d i r e c t e u r , de h e e r S. Hoven, s l a a g d e e r i n een g o e d e p l a a t s t e v i n d e n . Het b e t r o f een t w e e t a l p e r c e e l t j e s g r o n d , eig en d om van de h e r e n D, van Essen en J . H . S t e e n , r e s p e c t i e v e l i j k g r o o t 0 , 0 1 . 4 4 ha en 0 . 0 3 . 4 8 h a. B e i d e n v r o e g e n v o o r hun p e r c e e l f . 3 . 0 0 0 , - - . D o or 2 p l a a t s e l i j k e d e s k u n d i g e n werd de w a ar de op r e s p e c t i e v e l i j k f . 2 . 7 ^ 0 , — en f . 2 . 8 0 0 , - g e t a x e e r d . De d i r e c t e u r - g e n e r a a l van de p o s t e r i j e n vond d e z e p r i j s t e h oog en e r kon een bod worden g e daan van t e n h o o g s t e r e s p . f . 1 . 8 0 0 , — en f . 2 . 4 0 0 , — , De e i g e n a r e n van de gr on d namen h i e r m e e g e n o e g e n , doch b e d o n g e n d a t de a f b r a a k van de o p s t a l l e n aan hen zou komen. Na h e r h a a l d e w i j z i g i n g van h e t bouw p l a n en n a d a t de h o o f d i n s p e c t e u r van de p o s t e r i j e n en t e l e f o n i e z i c h p e r s o o n l i j k van de s i t u a t i e op de h o o g t e had g e s t e l d , h e c h t t e de m i n i s t e r op 9 j u n i 1 906 z i j n g o e d k e u r i n g aan de boutif. De a a n b e s t e d i n g was op 18 j u l i 1 9 0 6 . De bouw van d i t , nu n og i n g e b r u i k z i j n d e , p o s t k a n t o o r , werd v o o r f . 2 4 . 7 9 0 , — gegund aan de f a . G r o e n e n b e r g , K r u i t h o f en S l o e t t e Z w o l l e . Het ni eu we geboviw aan de Markt werd op 6 november 1907 i n g e b r u i k genomen. I n de n a c h t d a a r a a n v o o r a f g a a n d e werd de i n v e n t a r i s van h e t oude n a a r h e t n ie u w e k a n t o o r o v e r g e b r a c h t . Op 19 november d a a r o p werd de r i j k s t e l e f o o n i n h e t g e bouw g e v e s t i g d . De v e r l i c h t i n g g e s c h i e d d e d o o r Pagina 9 van 20.
m i d d e l va n p e t r o l e u m l a m p e n . D i t duurde t o t 1 9 1 8 , To en w e r d g e d u r e n d e d e w i n t e r m a a n d e n vanwege de g e m ee nt e v o o r z i e n i n de v e r l i c h t i n g d o o r m i d d é l van e l e c t r i c i t e i t . De k o s t e n h i e r v a n w aren f . 3 6 , — pei” l i c h t p u n t p e r j a a r b i j abonn em ent . I n de d i e n s t l o k a l e n w e r d e n 4 l i c h t p u n t e n a a n g e b r a c h t A a n l e g en l e v e r i n g van de lampen g e s c h i e d d e d o o r de gemeente « ■. .... Hierrrieë w i l ' ilc de a r t i k e l e n r e sks o v e r de p o s ^ e s c ^ j - e d e n i s van Ommen b e s l u i t e n . Het i s ee n g i o b a a x o v e r z i ó l i t van h e t g e e n z i c h op d i t t e r r e i n z o a l i n en óm Ommen h e e f t a f g e s p e e l d . T o t s l o t , m o ch ie n e r o n d e r ^ u z i j n d i e oude b r i e v e n o f k a a r t e n , v e r z o n d e n van o f n a a r Ommen, b e z i t t e n ; i k w i l ze g r a a g van u t e r i n z a g e , v o o r meer i n f o r m a t i e o v e r d i t o n d e r w e r p * J . Lucas *
I ’> . .. ' ' I n 1818 "bestond de r a a d van Ambt Ommen u i t onci^r - * staande p«rsonefi : • ■ J . A t C h e v a i l e r a u , s c h o u t en s e c r e t a r i s . A s s e s s o r e n ( w e t h o u d e r s ) w aren Jan Nf evels en E n g b e r t u s M en si n k ( 3 7 3 a a r- ). R a a d s l e d e n : Jan Marsman ( 5 9 ) > Jan W i l l e m J a n s s e n ( ^ 3 ) , B e r e n t ïmniink ( 3 8 ) en Jan H e l m i c h ( 2 6 ) . E e n d e r d e van de r a a d s l e d e n t r a d j a a r l i j k s a f , doch- was h e r k i e s b a a r . Het p r e s e n t i e g e l d v o o r b i j w o n i n g v a n ee n r a a d s v e r g a d e r i n g was f . 1, <> W i l l e m Rotman t r a d i n d a t j a a r i n d i e n s t a l s g e m e e n t e - b o d e . A l s v e l d w a c h t e r w er d p e r 1 o k t o b e r 1818 a a n g e s t e l d H e n d r i k Heidekamp t e g e n e e n b e l o n i n g v a n f . 3 t — Pe r w e e k .
=== 000 ==^
8 Pagina 10 van 20.
.
Amb t _ Ommen _ i n _ 1 _ 8 U l, De h o o f d m i d d e l e n va n b e s t a a n z i j n landbouw en v e e t e e l t en e r i s een w e i n i g k o o p h a n d e l , zo l e z e n we i n ee n v e r s l a g o v e r h e t j a a r 1841 va n de b u r g e m e e s t e r va n Ambt Ommen aan de g o u v e r n e u r - v a n de p r o v i n c i e in d ia dagen. I e d e r j a a r moest het w el en,wee v a n de g e m e e n t e aan de hand van e o h >v r a g e n l i j s t t e r k e n n i s va n d e z e worden g e b r a c h t . H i e r u i t kunnen we ons een a a r d i g b e e l d vormen o m t r e n t ’ h e t g e e n t o e n a l s b e l a n g r i j k werd e r v a r e n en van) h e t g e e n h e t d g g e l i j k s l e v e n i n d i e t i j d b e h e e r s t e . Er i.3 een; . v e l d w a c h t e r v o o r een u i t g e s t r e k t h e i d ^an m e e r .d a n 1.2 u ren gaans ( t e v o e t ) i n de o m t r e k . De g e z o n d h e i d was i n h e t algemeeh. go ed en eir kwa men g e e n b e s m e t t e l i j k e z i e k t e n v o ó r , Er w aren g e r e g e l d k o e p o k i n e n t i n g e n . Er was een p l a t t e l a n d s h e e lm e e s te r, d ie tevens a ls vroed m eester fu n g e e r de en de a r t s e n i j u i t o e f e n d e . De b u r g e m e e s t e r k l a a g t e r o v e r d a t de g e n e e s k u n d i g e h u l p i h de g e m e e n t e v e e l t e wensen o v e r l a a t . * ■ Aan d$ o n t g i n n i n g van w o e s t e g r o n d e n w o r d t n i e & v e e l g e d a a n , omdat b i j n a e.1 d e z e 'grond g£’r .;ëens c h a p p e l i j k b e z i t i s . De v e e n d e r i j l o s i n d s de a f s c h e i d i n g van, . A v e r e e s t i n 1837 ^an v e i n i g b e l a n g ' . D o or de i n g e z e t e n e n w o r d t s l e c h t s t u r f g e s t o k e n v o o r e i g e n b e h o e f t e . Deze z e l f d e n bakken l i e t bs'ood voor e i g e n g e b r u i k . D i t g e b e u r d e i n de z g n „ -bak o v e n s , d i e u h i e r en d a a r op b o e r e n h o f s t e d e n nog w e l kimv a a n t r e f f e n . B r o o d w erd dari v a a k v o ó r een week o f l a n g e r i n e e n s g e b a k k e n . V e r d e r o n t l e n e n we aan d i t v e r s l a g d a t e r s l e c h t s een k e r k i n de g e m e e n t e i s , n l . t e V i l s t e r e n , w e l k e i n Gen g o e d e staat v e r k e e r t . Er i s een k l e i n e b r a n d s p u i t i n Ambt—Ommen,, en e e n g r o t e s p u i t i n S t a d —Ommen» B e id e s p u i t e n z i j n g e m e e n s c h a p p e lijk eigendom. Op de b e g r a a f p l a a t s i n S t a d worden t e v e n s de i n w o n e r s van Ambt b e g r a v e n . Er z i j n 2 p o s t w a g e n s d i e op w oe ns d ag en v r i j d a g g e re g e ld passeren va n af Z w o lle . O ve r d e g e a e e x ï t e - f i n a n c i ë n h e t v o l g e n d e : " d e s t a a t der f i n a n t i ë n i s b e t e r dan d e z e g e w e e s t i s , doch i s nog i n een s l e c h t e s t a a t en v o o r n a m e l i j j c omdat de g e m e e n t e A v e r e e s t h a a r v e r — Pagina 11 van 20.
p l i c h t i n g e n n i e t nak om t’1. Er w e r d e n i n h e t b e t r e f f e n de j a a r g e e n g e l d e n opgenomea noc h a f g e l o s t . De som van de o n a f g e l o s t e s c h u l d e n i s f . 1 , 2 0 0 , . Inning van de p l a a t s e l i j k e b e l a s t i n g e n g i n g met g r o t e m o e i l i j k h e d e n g e p a a r d . H o e w e l a l h e t m o g e l i j k e werd g e daan cm o n p a r t i j d i g h e i d t e w a a r b o r g e n , w are n ex' t o c h n o g v e e l k l a c h t e n en h e e r s t e e r o n t e v r e d e r c h e i d . V e e l a l m oe st de b e l a s t i n g w or de n b e t a a l d u i t de op b r e n g s t van de o o g s t , t o t w e l k t i j d s t i p ook v e e l a l u i t s t e l v a n b e t a l i n g werd v e r l e e n d . De s t a a t w a a r i n de R e g g e en de V e c h t r e r k e r e n l a a t v e e l t e wen sen o v e r , e v e n w e l v o o r z i e n z i j i n een g r o t e b e h o e f t e d e r i n g e z e t e n e n . Aan de w a t e r l e i d i n ge n i s de l a a t s t e j a r e n v e e l v e r b e t e r i n g a a n g e b r a c h t H e t z e l f d e g e l d t v o o r de w eg e n , do ch de weg- OmmenR a a l t e i s b i j s l e c h t weer m o e i l i j k b e g a a n b a a r , V o o r z o v e r h et e r a l i s v e r k e e r t h e t o n d e r w i j s in een s l e c h t e t o e s t a n d . S c h o o l l o k a l e n v e r k e r e n i n een n i e t a l te b e s te s t a a t . A l l e e n het hoogst nodige w o r d t e r aan g e d a a n . Het p e r c e n t a g e v a n de armen i s o n g e v e e r 5 %. De b o e r e n s t a n d v e r k o o p t e e n w e i n i g koz’en en v e e . Er i s een p e l —» o l i e — en k o r e n m o l e n en d a a r n a a s t d r i e k o r e n m o l e n s • I n Lernele was e e n f a b r i e k va n s t e n e n , pannen en t e g e l s g e v e s t i g d , De v o o r n a a m s t e l a n d b o u w p r o d u c t e n w aren r o g g e , b o e k w e i t , a a r d a p p e l e n , v l a s , g e r s t en h a v e r . I n h e t o n d e r h a v i g e j a a r w a re n de g e w a s s e n s l e c h t , zo v e r m e l d t h e t v e r s l a g . De v o o r u i t z i c h t e n e c h t e r v o o r h e t komende j a a i b l e k e n g u n s t i g t e z i j n . Het m i s l u k k e n v a n de o o g s t had l e t t e r l i j k armoede t o t g e v o l g v o o r een d e e l v a n de b o e r e n s t a n d . V e e t e e l t en p a a r d e n f o k k e r i j waren van w e i n i g b e l a n g . T o n g b l a a r (mond- en k l a u w z e e r ) h e e r s t e o n d e r sch ap en en k o e i e n j w a a r a a n e c h t e r g e e n x ee i s g e s t o r v e n . Aan kwade d r o e s z i j n 2 p a a r d e n g e s t o r v e n . De v e e a r t s e n i j k u n d e l i e t v e e l t e wensen o v e r , om d a t de i n Ambt Ommen g e s t a t i o n e e r d e v e e a r t s z i c h aan o v e r m a t i g g e b r u i k van s t e r k e d r a n k s c h u l d i g m a a k t e . Z i e h i e r een v e r s l a g , zo u w i l t een opsom m i n g v a n f e i t e n , d i e h e t l e v e n v a n de v o o r v a d e r e n v a n e e n d e e l van nu n o g t e Ommen wonenden b e h e e r stere . J . Lucas. ♦1 0 Pagina 12 van 20.
Gao , Heer, niet weg. Gao, H e e r , n i e t w eg , z e e : d 1a ov en d i s n a o b i ' j Het d u u s t e r s l ö t z i e n d o n k e r s t i l um m i ' j , Mien r ö s t e en d ö r f , mien a o v e r m o e d , waor z i ’ j Helper* \ran h u l p e l o z e n , h e l p ook m i ' j .
?
! n Ummezierc d u u r t 's l e v e n s k o r t e n d'ag. Dan v u u r s p o e d , g r o o t h e i d , weg met i e n e n s l a g . S t i k d u u s t e r n nach: b l i f d a t a l l e n i g ^ nog ? O, l a o t de hoppe ok Ow mi Tj h o l d e n t o c h ! Van uur t ö t uur h e ' k Ow meer n ö d i g , H e e r . ’ t Gaon v a l t zo z o e r mi 1j . I s de weg n og v e e r ? Deur k c l d e en h e t t e en n og zuk b i e s t e r w e e r w i fk w i e d e r g a o n , b l i e f I f j maar b i ' j mi 1j H eer ! I k b i n n i e t barrg-e, v u u l i k maar Ow haand, Dan: l a s t w ö r d t l i c h t en t r a o r a 'n n i e t meer b r a a n d , ' t G r a f s c h r i k t n i e t o f , g'ien dood mi ' j a ov erm aan d. ' k W e e t : achter- dood en g r a f l i g ee u w eg l a a n d . As ' t o g e b r e k , h a o l dan Ow kruus m i ' j v e u r . Da 'k v e u r mi Tj u u t z e e a a i t da,t g o l d e n s p e u r . T ö t mienen nach w i k v e u r Ow m o r g e n r o o d . B l i e f I ! j b i rj m i ’ j H e e r , dan w ö r d t ’ t ende good* -------------------------------------------------------------------------------------H.F. Lyte ( v e r t . Ommer s p r a o k e ,
A ,P.
v.d ,
M oolen)
Pagina 13 van 20.
Over’ ezet
in
;>
Kind wee 1n . Wat ee n g e v u u l
om k l e i n
op t e k i e k ’ n n a o r a l
d ie
en j o n g
te w ee'n ,
g r o t e mensen,
Nog t e k ö n 7n v a a r ’ n op oe g e d a c h t e n z e e ' n , nug b a r s t e n s
Later
la ch t
la ter
lók t
vol
oe
as oe
ze
L a o t ze
toe
d ie
. ,
k lein e
en g r o o t v e r d r i
w a o r ze op z i t
te
h op'n,
een mooi en z ö n n e g l e e v ' n , l a t e r mekare n i e t v e r r o p ' n ,
warit z i e b i n t
er,
net
as w i j ,
maar e e v ' n .
D . Makk inga
X - X —x
2
,
o v e r ' v a o r en hoe
i d e e va n w a r k e l i j k h e i d
God g e e f t ‘g e e f t
zönne
wensen.
en wenkt met d ’ armen w i e d ,
Nog g i e n b é z ö r g d nog g i e n
t e w e e ' n van g r o t e
-x -x -x -
Pagina 14 van 20.
.
.
De p r a k t i j k
van d o k t e r C a m st ra .
(ve rv o lg
en s l o t ) .
" W i j hebben i n Ommen 5 j a r e n ge wo on d. Waarom m i j n va de r- z i j n m o o i e p r a k t i j k i n S t . Anna P a r o c h i e l i e t v a r e n v o o r Ommen, heb i k n o o i t g e w e t e n . H i j z a l e r r e d e n v o o r gehad h e b b e n . P a ' s v o o r g a n g e r t e Ommen, d r . t e r H o r s t was oud en z i e k e l i j k en z o c h t een c p v o l g e r en . . . . . . een k o p e r v o o r z i j n h u i s . H i j t o o n d e m i j n v a d e r z i j n bo e k e n d i e een go ed inkomen b e l c o f d e n , Toen h i j dus v o l hoop z i c h d a a r v e s t i g d e , b l e e f de fam. T e r H o r s t ook i n h e t h u i s t o t den docd van den ouden h e e r . Aan de g o e d e v e r w a c h t i n g e n kwam s p o e d i g een e i n d e . Ér kwam w e l v e e l i n de b o e k e n , maar g e e n g e l d i n de k a s . De mensen w are n dcodarm en konden n i e t b e t a l e n . Het was een o n v r u c h t b a r e z a n d s t r e e k , met h e e l arm v o l k , V e r d e r was e r een g o e d e b u r g e r i j en e e n i g e h o o g a a n z i e n l i j k e f a m i l i e s f z c a l s Ba ro n van ^ a l l a n d t van E e r d e , J h r , S a n d b e r g van ’ t L a a r , G r a a f van R e c h t e r e n L im b ur g en meer van d i e . Er was e v e n w e l n o g een t w e e d e d o k t e r , Dr# L i n d e n h o v i u s . D e z e had g e l o o f i k m e e s t a l de b u r g e r i j t o t p a t i ë n t e n . Eens kwam e r een b o e r i n b i j Pa , d i e een r e k e n i n g had g e k r e g e n . Ze had e e n g r o t e mand b i j z i c h en v r o e g o f de d o k t e r ook " p r c e m e n " i n b e t a l i n g aannam? " N e e n " , z e i Pa, " d a a r m e e kan i k h e t s c h o o l g e l d van m i j n k i n d e r e n n i e t b e t a l e n " . K o r t en g o e d , l a n g z a m e r hand b l e e k d a t Pa e r n i e t b e s t a a n kon en armoede t r o e f was. I k h e r i n n e r me d a t e r eens ee n b r i e f kwam, w a a r van p ó r t m o e s t b e t a a l d w or den ( I n d i e n t i j d w e r den d e b r i e v e n n i e t g e f r a n k e e r d , doch men b e ta a ld e het p o rt# t i j o n t v a n g s t ) . V oor d ie b r i e f was h e l p o r t o n i e t i n kas 1! Ba ron van P a l l a n d t s c h e e n v e e l met Pa op t e h e b b e n . H i j w i l d e hem b ew eg en om t e Ommen t e b l i j v e n en v r o e g h o e v e e l e r aan o n t b r a k om b e h o o r l i j k t e kunnen l e v e n . H i j w i l d e dan l e v e n s l a n g z o v e e l b i j b e t a l e n . "Wiens l e v e n ? " v r o e g Pa, " z o o l a n g U l e e f t , o f z o l a n g i k l e e f ? " . Het a n t w o o r d was, z o o l a n g M i j n h e e r van P a l l a n d t l e e f d e .
Pagina 15 van 20.
T o e n nam Pa h e t v o o r s t e l n a t u u r l i j k n i e t aan en d a t was ook maar g o e d , want een j a a r l a t e r s t i e r f de B a r o n . Er was t o e n j u i s t een moo ie p l a a t s i n F r i e s l a n d op en : S e x b i e r u m . Daar i s Pa t o e n h e e n g e g a a n . I k was t o e n 12 j a a r " . V e r d e r e h e r i n n e r i n g e n _ a a n _ Ommen^ " E e r s t n o g d i t : Op h e t k a s t e e l E e r d e was een kamer a l l e e n v o o r den d o k t e i r b e s t e m d . Er was a l t i j d een p l a a t s v o o r den d o k t e r aan t a f e l . Was e r een z i e k e op f t k a s t e e l , dan m oe st de d o k t e r e r l o g e r e n en w erd met r i j t u i g g e h a a l d en g e b r a c h t . Dat kon op de duur n i e t , want e r waren ook a n d e r e p a t i ë n t e n , d i e f s n a c h t s den d o k t e r konden n o d i g h e b b e n . E r was d e s t i j d s g e e n Mevrouw van P a l l a n d t . Wel was e r a l t i j d e e n e d e f t i g e , b e j a a r d e dame, d i e ons o n t v i n g . Deze dame g a f eens aan Pa, n a d a t z i j van e en e z i e k t e h e r s t e l d was, a l s s o u v e n i r e e n m o o ie s i g a r e n k o k e r . Deze b l e e k v o l gouden t i e n t j e s t e z i t t e n . Een a n d e r e k e e r k r e e g Pa .h e t r i j t u i g , waarmede h i j s t e e d s g e h a a l d en g e b r a c h t w e r d 1 c a d e a u . I k g i n g d i k w i j l s mee n a a r ?t k a s t e e l en was dan b i j " J u f f r * M a r i e " , z o a l s d i e dame g e noemd w a s. Ze g a f me s t e e d s a l l e r l e i a a r d i g e k l e i n i g h e d e n , w a a r v a n i k n o g s t e e d s een a a r d i g s p e l d e n k u s s e n t j e b e z i t . N o o i t g i n g i k e r weg z o n d e r a p p e l s en a n d e r e l e k k e r n i j e n . Op een z o m e r d a g m oe st i k v o o r Pa een b o o d s c h a p doen n a a r ' t k a s t e e l . I k had t o e n een l o g e e t j e , I t t a B r e u ni ng > d o k t e r s d o c h t e r u i t D e d e m s v a a r t . ' t Was een w a n d e l i n g v a n , denk i k , + d r i e k w a r t i e r . Op den t e r u g w e g s t a k e r een v e r s c h r i k k e l i j k on w ee r op en w i j k l e i n e m e i s j e s , hadden g r o o t e n a n g s t . I n d i e s t r e e k w a re n onwede rs v a a k z e e r h e v i g . Op ee n o g e n b l i k s c h r i k k e n we o n t z e t t e n d , want v l a k v o o r onze v o e t e n s l o e g een v u u r b o l ( i n m i j n v e r b e e l d i n g zo g r o o t a l s een v o e t b a l ) i n den g r o n d en op een a f s t a n d z a g e n .we b r a n d u i t b r e k e n . D o o r n a t en v o l a n g s t , l i e p e n we d o o r t o t ons een r i j t u i g a c h t e r o p kwam, d a t Mr, van P a l l a n d t had a f g e z o n d e n om ons op t e nemen en t h u i s t e b r e n g e n . Een e i n d v e r d e r kwam P a ' s r i j t u i g l'f Pagina 16 van 20.
ons t e g e n , d a t ons t o e n over na m. T h u is m o est en we h e e l e m a a l v e r k l e e d en g e d r o o g d w o r d e n . En we h ad den- z u l k e mooie,, so hoo ne j u r k e n aan ! Den v o l g e n d e n d a g werd e r van h et k a s t e e l g e ï n f o r m e e r d n a a r ons b e v i n d e n . I n de o m s t r e k e n van Ommen h e e r s c h t e n d e s t i j d s nog h a a s t m i d d e l e e u w s c h e t o e s t a n d e n , ' Ta a s t d i e hoog a a n z i e n l i j k e f a m i l i e s , d i e op k a s t e e l e n woonden h u i s d e n de a r m s t e b o e r e n en a r b e i d e r s , ' t Waren p r a c h t i g e o m s t r e k e n . Zoo waren b i j V i l s t e r e n b o s s c h e n . Daar w er d en k i n d e r v i s i t e s ge h o u d e n . 1 o f 2 maal in . * t j a a r g i n g e n de fam. Bouwmeester ( d e b u r g e m e e s t e r ) en w i j met ons r i j t u i g n a a r Z w o l l e om v o o r t o i l e t en i n k o o p e n t e z o r g e n . Be h a l v e den v e r v e l e n d e n r i t van 3 u r e n , vonden L i z e B. en i k d i e t o c h t e n h e e r l i j k . . We hadden ons i n t r e k t e Z w o l l e in een l o g e m e n t J ans en , en a t e n d a a r ’ s middags o o k . Je ku nt de n k en , d a t w i j d a t g e w i c h t i g vonden ! *Ta h e t e t e n r e d e n we w e e r n a a r huis en s l i e p e n dan ( L . en i k ) soms i n . Na 5 j a a r i n Ommen pewoond t e hebben i s Pa na a r S e x b i e ru m g e g a a n , waar h i j een u i t s t e k e n d b e s t a a n h ad . •
G.
Steen,
I n 1871 k r i j g t de h e e r J .G . Kramer t e Ommen v e r g u n n i n g van de c o m m i s s a r i s d e r K o n i n g i n om de d o o r hem b i j de g r e n s b e w o n e r s i n P r u i s s e n g e k o c h t e schapewol in te v o e r e n .
Pagina 17 van 20.
I n d a t z e l f d e j a a r w o r d t de h e e r H . J , B o s s c h e r t e S t a d Ommen a l s k o e h e r d e r a a n g e s t e l d t e g e n een be l o n i n g van f . 1 2 0 , - - p e r j a a r . De h e e r R. M o d d e j o n g e d i e d a a r v o o r d e z e f u n c t i e u i t o e f e n d e , was o v e r l e d e n .
K r u i d v e r k o p e r s t e S t a d Ommen z i j n J* v . d . V e e n , H. Hoek en S* G o d s c h a l k . Het b e t r e f t v e r k o o p van v u u rw e r k v o o r de j a a r w i s s e l i n g » S t a d Ommen h e e f t op 3 1 d ec em b e r 1871 een i n w o n e r t a l van 2 , 6 0 8 , b e s t a a n d e u i t 1*799 mannen en 809 vrou we n.
Z e t t e r s d e r d i r e c t e b e l a s t i n g waren i n 1819 A l b e r t ¥ a r m e l i n k , la n d b o u w er t e G ie th m en , H e n d r i k H a b e r s , la n d b o u w e r op B o r r i n k t e V i l s t e r e n en H e n d r i k Hageman, l a n d bo u w er t e S t e g e ren. , -
De j a a r w e d d e van de Schout J . A . C h e v a l l e r a u was i n 1817 f . 1 0 0 , — . De ze o e f e n d e t e v e n s de f u n c t i e van s e c r e t a r i s van h e t g e m e e n t e b e s t u u r u i t , w a a r v o o r een b e l o n i n g g o l d van f , 1 5 0 , __ per ja a r, De b u r e a u k o s t e n v o o r h e t h u i s h o u d e l i j k b e s t u u r van de g e m e e n t e w a re n i n d a t z e l f d e i a a r f . 1 6 2 ,--,
I n de v e r g a d e r i n g van de raad van de ge m e e n t e S t a d Ommen van 27 mei 18 7 1 w erd b e s l o t e n de Ommer B i s s i n g w e l t e houden d a a r de p o k k e n e p i d e m i e afnam. I n v e r b a n d met h e t b r a n d g e v a a r i n de z o m e r maanden werd b e s l o t e n de n a c h t w a k e r f s n a c h t s d i e n s t t e l a t e n doen t o t 4 uur i n p l a a t s van 3 u u r, omdat i n de r e g e l om 3 uur n og niemand op w a s . Een a n d e r e naam v o o r n a c h t w a k e r was klapw ach ter, Pagina 18 van 20.
B akkerij M akkinga
heeft voor Sint Nicolaas een keur van lekkernijen voor u. BOTERLETTERS, BOTERSTAVEN met roomboter en aman delspijs, SPECULAASHARTJES en BROKKEN, KLEINE SPE CULAASJES (zeer voordelig en lekker), TAAI-TAAI.
MARSEPEINFIGUREN, CHOCOLADELETTERS, BORSTPLAAT en een grote sortering LUXE DOZEN BONBONS.
TAXI
Fa. B. J . Bosscher
BEL
2! 5 0 0
D.A. DROGISTERIJ
TAXIBEDRIJF LEERENTVELD - Ommen
Brugstraat 23-24 — Tel. 1414
*
VERZEKERINGEN FINANCIERINGEN en
*
HYPOTHEKEN
*
Schildersbedrijf Fa. JOH. VAN ELBURG Tel, 1828 - Schurinkstraat 24 - Ommen
voor schilder- en behangwerk, in nieuw bouw en onderhoud. - Verder in onze zaak Wolfskuitlaan 3 een grote sortering BEHANG - SAUS Ommer GLAS - VERF en alles voor de Doe-het-zelTelefoon 05291 - 1932 ver.
II 1 II U ( "IJRIIIS
ll«
Voor al uw levensmiddelen
Super M a rk t L. Wind Voor Brood en Banket en Kruidenierswaren, maar ook voor HOMMES Vlees en Vleeswaren
naar zelfbediening
ft-a
Seinen
•
Schurinkstraat 26
Dr. A.
KROONW1NKELIER
Antiek
C tjU V A lV ta N
diegeman
OCO Gasthuisstraat 17 — Ommen
Telefoon 1429
Tevens Inkoop van antiek en curiosa.
w?
z
i
j
n
van harte welkom
LUNCHROOM - IJSBEDRIJF Brugstraat 16
Telefoon ï s i s
_ Nieuwewensen
Raaltestraat 6
't Giet ow goed bij al waij doet
o.a. Klokken, Dekenkist, Petroleum
lampen, Kaarsenhouders, Koperwerk enz. en Regentonnen.
C. v.
J BSchlldde Dr. van Raaltestraat - Ommen
QMxLIQjMXidmdd Pagina 19 van 20.
Konfektie Textiel
Autobedrijf J. M akkinga WIJNHANDEL V d f l (flC T B f i f i k voor service en verkoop in het Wapen van Ommen
Opel
Sinds 1854 slijter
*
B.K. L.P.G. inbouwstation SCHURINKSTRAAT 36
Eigen Import *herry en notMilikror
OMMEN - Telef. (0 5 2 9 1 ) 1305
Voor al uw reizen *
*
ü
* * * * * * *
*
\
at
In de wolken met OK aardolieprodukten
^
ie / j w F
\
Kerkstraat 7 - Om m en - Tel. 2294
Hotel Café Restaurant
,Hef Zwarte Paard’
superbenzine dfeselgasolie huisbrandoliën stookolie motoroliën smeervetten butaan en propaan
PACTON B.V. Ommen
★
★
van ouds en nog steeds: GEZELLIG en GOED
★ ★
Opleggers Aanhangwagens Containers
Voor al uw Bouwwerken: Weelink’s Bouwbedrijf B.V. Ommen Kantooradres: Schurinkstraat 21 - Werkplaats: Strangeweg 24 Telefoon 0S291 - 1885 - 1196
Pagina 20 van 20.