Ten behoeve van accountants en toekomstig accountants die de wens hebben om als zelfstandig ondernemer verder te gaan, hebben wij 101-vragen opgesteld. Deze vragen kunnen de startende ondernemer helpen bij het maken van keuzes die belangrijk zijn in de beginfase. Het is heel goed mogelijk dat de accountant aansluitend hierop de behoefte heeft aan begeleiding bij dit proces. In dat geval kan hij of zij zich wenden tot verschillende marktpartijen. In dit kader hebben wij verschillende gesprekken gevoerd met diverse accountantadviesorganisaties en de mogelijkheden besproken om de bij hen aanwezige expertise te vertalen naar een pakket voor de startende ondernemer. Om daarmee te zorgen dat zij beginnende kantoren specifieke begeleiding kunnen bieden die aansluit op de behoeften van deze doelgroep. Starters weten zich zo, in de nabije toekomst, van a-tot-z gesteund door verschillende accountantadviesorganisaties. Welke accountantsadviesorganisaties aan dit initiatief een bijdrage leveren, maken wij binnenkort op onze website bekend. De 101-vragenlijst (zie bijlage) is opgedeeld in een aantal categorieën: a. b. c. d.
Vragen over de ondernemer Vragen bij de strategie en ondernemingsplan Vragen over het eigenlijke ondernemen Vragen over vaktechniek (wet- en regelgeving).
Wij hopen dat dit document een bijdrage zal leveren bij uw strategische, tactische en operationele plannen. En wensen u veel succes bij het formuleren van de antwoorden op de 101-vragenlijst.
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 1 van 7
Wat zijn uw drijfveren om als zelfstandig ondernemer (verder) te gaan werken? Van zijn voor u de voordelen van het ondernemerschap ten opzichte van een dienstverband bij een organisatie? Bij deze vraag moet u in eerste instantie de term ‘vrijheid’ niet mee laten wegen. Wat ziet u als nadelen en hoe gaat u daar mee om? Hoe schat u uw persoonlijke valkuilen in versus het ondernemerschap en geeft dit extra risico’s? En wat zijn uw sterke punten en kunt u die uitnutten? Staat uw privé-partner achter uw ondernemersplannen? Heeft uw privé-partner eigen inkomsten, die de reguliere privé-uitgaven kunnen opvangen als de inkomsten uit uw onderneming nog niet voldoende zijn? Heeft u een coach, of een vertrouwenspersoon waar u vrijwel alles mee kunt bespreken? Bent u een vaktechneut, of voelt u zich meer een dienstverlener? Met andere woorden: denkt u meer vanuit toegevoegde waarde of meer vanuit vaktechniek? Hoe creatief bent u en waarom denkt u dat? Moet u uw communicatieve vaardigheden nog aanscherpen of zijn die op het juiste niveau? Kunt u er zowel qua karakter als financieel tegen als u enkele maanden minder omzet zult realiseren dan dat u in eerste instantie heeft begroot? Wat heeft u geregeld bij langdurig ziek zijn? Wat heeft u geregeld bij overlijden? Op welke wijze gaat u uw oudedag regelen? Zijn uw overige verzekeringen actueel?
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 2 van 7
Wat is uw strategie, oftewel welk onderscheid maakt uw kantoor ten opzichte van de gevestigde orde? Welke markt wilt u bedienen? Denkt u meer aan productiewerkzaamheden, waarop de processen geheel zijn ingericht? Of gaat u een specialist worden voor een branche of bepaalde vaktechniek? Wat worden uw kernactiviteiten? Is uw doelstelling een zo hoog mogelijk rendement en/of een hoge kwaliteit en hoe gaat u dat realiseren? Wilt u een boeiende en inspirerende omgeving creëren voor toekomstige medewerkers, waarin zij kunnen groeien en bewerkstelligt u dat? Gaat u wellicht in samenwerking met andere beroepsbeoefenaren een totaalpakket aanbieden? En zijn hier onderling goede afspraken over gemaakt? Kortom, wat wilt u betekenen en voor wie? Wat zijn uw concrete doelstellingen voor de komende jaren? Heeft u in een SWOT-analyse uw kansen, bedreigen, sterke en zwakke punten helder gemaakt? Bieden deze punten u houvast voor de strategie? Op welke wijze gaat u de beginfase van uw onderneming financieren? Heeft u exploitatie- en liquiditeitsprognoses gemaakt bij verschillende scenario’s? Op welke wijze gaat u uw diensten te gelde maken? Is dit op basis van uren maal tarief, abonnementsprijzen of vaste prijzen voor bepaalde diensten? En waarom de keuze die u gaat maken? Hoeveel uur houdt u in uw jaarlijkse werkbare uren rekening met vakanties, ziekte, feestdagen, vaktechnische zaken alsmede acquisitietijd? Gaat u lokaal, regionaal of landelijk werken? Dit antwoord is afhankelijk van uw strategische keuze. Denkt u bij het aanboren van nieuwe markten na over de nieuwe klantprofielen en wat dit kan betekenen voor uw organisatie? Op welke wijze gaat u bekendheid voor uw kantoor organiseren? Wat moet uw kantoor uitstralen? Op welke wijze gaat u de acquisitie opzetten en structureel monitoren? Wat wilt u over 2 jaar hebben bereikt en over 5 jaar? En waarom denkt u dit? Heeft u dit vastgelegd? Hoe vaak gaat u de voortgang monitoren? Komt de planning uit, zit u op koers? En wanneer gaat u bijsturen en op basis van welke informatie? Denkt u erover om samenwerkingsverbanden aan te gaan? Met welke partijen en wat zijn uw motieven hiervoor? Kan deze samenwerking ook met ‘losse’ regio-ondernemers? Is deze vorm van samenwerking goed vastgelegd? (denk hierbij ook aan een relatiebeding en geheimhouding). Is deze samenwerking complementair? Worden de samenwerkers afhankelijk van elkaar? Kunnen de samenwerkers dankzij de samenwerking groeien? Zijn er vanuit die samenwerking diensten die u gaat outsourcen en waarom?
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 3 van 7
Welke ondernemingsvorm gaat u kiezen, waarbij het risico-aspect van de onderneming een belangrijk aandachtspunt moet zijn? Heeft u algemene voorwaarden en zorgt u ervoor, voordat een opdracht aanvangt, dat deze ook kenbaar zijn gemaakt aan uw nieuwe klant of nieuwe opdracht? Wat is uw duurzaamheidbeleid (MVO)? En gaat u dit ook extern vertellen? Hoe zorgt u voor uw eigen bereikbaarheid?
Wat is de behoefte van uw afnemers? Hoe spelen concurrentieverhoudingen in het kader van marketing een rol? Op welke wijze is wetgeving van invloed op uw marketing- en communicatiebeleid? Als u van uw vorige werkgever een portefeuille heeft overgenomen, heeft u deze portefeuille goed geanalyseerd, op aspecten als leeftijd ondernemers, gemene delers (denk aan branches), maar ook risicoposten? Hoe gaat u om met uw debiteurenbeleid? Hierbij is het belangrijk om betalingstermijnen goed te hanteren, alsmede herinneringen en aanmaningen structureel uit te voeren en zo nodig tijdig een werkstop in te voeren. Is de identiteit van uw kantoor in alle dragers terug te vinden? Sluit uw website hierop aan? Welke sociale media gaat u inzetten en waarom? Denk hierbij ook aan de ‘gevaren’ maar ook aan het structureren hiervan. Hoe vaak gaat u uw klanten persoonlijk spreken? Heeft u hiervoor een systematiek? Hoe en wanneer gaat u het rendement van iedere klant meten? Heeft u uw directe concurrenten duidelijk in het vizier en kunt u ook uw plus- en minpunten ten opzichte van deze concurrenten aangeven? Wat gaat u anders doen dan uw directe concurrenten of het ‘doorsnee’ accountantskantoor?
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 4 van 7
Waar gaat u zich vestigen en waarom op die betreffende locatie? Biedt dit ruimte tot groei zowel fysiek als contractueel? Houdt u bij investering voor (toekomstig) personeel, rekening met de ARBO-eisen? Gaat u gebruik maken van ICT in the cloud, op uw locatie of een combinatie? Wat zijn de voordelen, nadelen, risico’s en kosten hiervan? E.e.a. is uiteraard afhankelijk van uw strategische keuzes. Hoe gaat u ICT inrichten in het samenspel met uw klant? Welke strategische keuzes gaat u maken in het licht van de technologische ontwikkelingen? Denk daarbij ook aan SBR. Hoe gaat u uw back-ups beheren?
Als u personeel nodig heeft, is dit tijdelijk? En maakt u dan gebruik van zzp-ers? Als u eigen personeel nodig heeft, welke functie- en competentieprofielen gaat u dan hanteren? Welke type mensen passen bij uw strategische doelen? Als persoon en als vaktechneut? Heeft u functionerings-, beoordelings- en salarissystematieken? Heeft u een personeelshandboek? Hoe is het gesteld met uw managementcapaciteiten? Moet u zich daar nog meer in verdiepen? Heeft u voldoende tijd om te managen en vindt u dit een aantrekkelijk onderdeel van ondernemerschap?
Met welke frequentie wenst u cijferinfo en wie maakt dit? Waar moet die cijferinfo uit bestaan? Is daarbij opgenomen welke klanten en/of opdrachten rendement opleveren en welke niet? Hoe krijgt u eenvoudig andere relevante ondernemingsinformatie? Waar moet dit uit bestaan en op welke wijze gaat u dit monitoren? Maakt u gebruik van een balanced scorecard? (denk hierbij aan de voor u kritische succesfactoren alsmede kritische prestatie-indicatoren) Vindt u de informatie uit benchmarkonderzoeken van belang voor uw onderneming en gaat u deze gebruiken? Denkt u dat u in aanmerking kunt komen voor bepaalde subsidies? Wat doet u aan kostenbeheersing? Heeft u een beroepsaansprakelijkheidsverzekering afgesloten?
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 5 van 7
Heeft u uw nieuwe propositie doorgegeven aan het NBA? Kent u (vanaf 1 januari 2014) de VGBA alsmede nadere voorschriften (NVak) goed? En handelt u hier ook naar? Op welke wijze kunt u maatregelen treffen om te voldoen aan de onafhankelijkheidsverordening? Hoe gaat u het aspect kwaliteit in uw onderneming vorm geven? Hiervoor is leidraad 11 – kwaliteitsbeheersing binnen het accountantskantoor- een goede handreiking. Hoe gaat u om met de verschillende opdrachtensoorten? Een goede handreiking voor het formeel aanpakken van de verschillende opdrachten die u in de MKB-praktijk tegen kunt komen, treft u aan in Leidraad 14 –opdrachten in de MKB-praktijk. Heeft u uw kantoorwaarneming geregeld? Is dit een collega-concurrent of een accountantsadviesdienstverlener? Op welke wijze gaat u uw dossiers vorm geven? Is dit digitaal? In de cloud? En waarom? Weet u wat de eisen zijn van de NBA hierin? Gaat u ook controlecliënten bedienen? Heeft u zich verdiept in de kosten van de vergunning en bijkomende kosten? Op welke wijze regelt u het WTA kader? Heeft u onderzocht of er mogelijkheden zijn om uw controle-clienten te bedienen, zonder zelf een WTA-vergunningkantoor te zijn? Wie zou voor u, in sommige situaties, een OKB (Opdrachtgerichte KwaliteitsBeoordeling) kunnen uitvoeren? Hoe behoudt u uw ethische waarden ingeval uw onderneming niet goed draait? Welke sparringpartners kunt u hierbij raadplegen? Kent u de inhoud van de nadere voorschriften permanente educatie? Op welke wijze gaat u uw PE-verplichtingen monitoren? Als u of uw personeel aangesloten is bij andere beroepsorganisaties dan de NBA, houd er dan rekening mee dat uw kantoor ook voldoen aan de eisen van die betreffende beroepsorganisatie.
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 6 van 7
Zoals wellicht niet onbekend, staken in een periode van 4 jaar een groot deel van de startende ondernemers weer hun onderneming. Een oorzaak is dat de voorbereiding vaak niet zorgvuldig is geweest! Deze whitepaper stelt de (nieuwe) accountant-ondernemer veel vragen waar het antwoord ‘ja of nee” onvoldoende is! Juist het waarom is bij de beantwoording van de vragen van groot belang! Wij pretenderen hier niet een volledig stuk te hebben vervaardigd. Maar de meest belangrijke issues voor de nieuw accountant-ondernemer worden wel behandeld. Als u meer informatie wenst, of daadwerkelijke ondersteuning nodig heeft, kunt u onder andere terecht bij de door ons aangegeven accountantsadviesorganisaties. Voor suggesties houden wij ons altijd aanbevolen, u kunt uw aanvullingen mailen naar
[email protected]
Soesterberg, oktober 2013
Pagina 7 van 7