DD Equity Fund Bridging financial and social return

DD Equity Fund Bridging financial and social return

Maandbericht: december 2015 Profiel Het DD Equity Fund (DDEF) belegt in een wereldwijd gespreide portefeuille van ondernemingen van hoge kwaliteit die voorop lopen op het gebied van duurzaamheid. Bij DDEF is de analyse op duurzaamheids- en financiële aspecten volledig geïntegreerd. Het fonds streeft naar een netto rendement van 8% per jaar op lange termijn en heeft geen benchmark. DDEF wordt beheerd door een onafhankelijk partnership met de overtuiging dat duurzaamheid een positieve bijdrage levert aan het rendement en risicoprofiel van een aandelenportefeuille. De partners van DoubleDividend beleggen zelf ook in het fonds. Het fonds is genoteerd op Euronext Amsterdam en is sinds 2 november 2015 dagelijks verhandelbaar.

Rendement DDEF heeft over de maand december een negatief rendement behaald van 4,04% waardoor de intrinsieke waarde per aandeel daalde naar EUR 132,31. Het rendement over 2015 komt hiermee uit op 10,68%.

Fondsinformatie Portefeuille Omvang NAV per aandeel Aantal participaties Aantal posities Bèta

€ 24,2 mln € 132,31 182.749 38 0,95

Categorie Aandelen Liquiditeiten

98% 2%

Kosten Management fee TER Performance fee

0,8% 1,2% geen

Overig Liquiditeit Benchmark Start Isin Bloomberg Lipper Morningstar

Dagelijks geen April 2013 NL0010511002 DDEFARA NA 68214389 F00000Q2B4

Uitgelicht: Outlook 2016 Deze maand besteden we aandacht aan een terugblik over 2015 en de vooruitzichten voor 2016. Deze informatie biedt onvoldoende basis voor een beleggingsbeslissing. Lees daarom de Essentiële Beleggersinformatie en het prospectus. Deze zijn verkrijgbaar op de website van DoubleDividend Management B.V. (www.doubledividend.nl). DoubleDividend Management B.V. is beheerder van DD Equity Fund en heeft een vergunning als beheerder en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. De intrinsieke waarde is niet door een externe accountant gecontroleerd.

Ontwikkelingen in de markt en portefeuille Na een sterke november maand zakten de wereldwijde aandelenmarkten in december weer wat terug. De voornaamste reden voor het uitblijven van een eindejaarsrally was het teleurstellende optreden van Draghi op 3 december. Beleggers hadden na diverse hints veel verwacht, maar een verlaging van de basisrente bleef uit en het opkoopprogramma van obligatieleningen werd niet verder uitgebreid, maar slechts met zes maanden verlengd. Niet alleen had dit een negatief effect op de aandelenkoersen, maar ook de euro sterkte aan ten opzichte van met name de dollar. Als gevolg hiervan kwam het rendement voor de maand uit op ruim 4% negatief, waarbij de koersdaling van de aandelen en de stijging van de euro allebei ongeveer de helft van het verlies voor hun rekening namen. Ondanks het negatieve resultaat in december heeft het DDEF het jaar 2015 toch kunnen afsluiten met een mooi resultaat van 10,7%. De Amerikaanse S&P 500 index liet in 2015 een kleine daling noteren maar dankzij dividenden bedroeg het resultaat van deze index toch nog een bescheiden plus van 1,4%. De brede Europese Eurostoxx 600 index steeg met 6,8% of 10,3% inclusief dividenden. Het resultaat van het DDEF sinds de start 2 jaar en 9 maanden geleden (april 2013) bedraagt 32,31%. Tabel: Performance DDEF December 2015 Koersresultaat -2,14% Valutaresultaat -1,90% Dividend 0,10% Overig -0,10% Totaal resultaat -4,04% Bron: DoubleDividend

2015

Vanaf start (april 2013)

3,29% 6,94% 1,77% -1,31% 10,68%

18,06% 12,40% 5,66% -3,81% 32,31%

De afgelopen maand zorgde Grandvision voor de grootste positieve bijdrage aan het resultaat. In negatieve zin waren Linde (winstwaarschuwing) en Johnson Controls de grote uitschieters. Tabel: top 5 rendement en bijdrage aan maandresultaat (in EUR) Top 5 hoogste bijdrage Rendement Grandvision (Ned) 7,5% HCP (VS) 4,6% Procter & Gamble (VS) 3,1% Ventas (VS) 4,2% CVS Health (VS) 1,0% Bron: DoubleDividend/Bloomberg

Top 5 laagste bijdrage Bijdrage 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,0%

Linde (Dui) Johnson Controls (VS) Schneider Electric (Fra) CSX Corp (VS) Pentair (VS)

Rendement -19,0% -16,0% -12,4% -11,3% -15,1%

Bijdrage -0,6% -0,6% -0,4% -0,3% -0,3%

Onderstaande tabel geeft de bijdrage van de individuele posities weer voor het gehele jaar 2015. Grootste bijdrage aan het fondsresultaat van 10,68% kwam van onze grootste positie Alphabet Inc (voorheen Google) als gevolg van een stijging van 56%. Starbucks liet een nog hoger rendement zien van 65% maar had door een kleinere weging een minder sterke bijdrage. Adidas liet in 2015 een mooi herstel zien na een zwak 2014. In negatieve zin vallen de banken Banco Bradesco en Standard Chartered op met fors negatieve resultaten vanwege problemen in de opkomende markten. Gelukkig hadden deze aandelen een relatief kleine weging waardoor de schade beperkt bleef. Ook Qualcomm heeft een lastig jaar achter de rug als gevolg van issues met de toezichthouders in diverse landen. Het aandeel noteerde een negatief resultaat van bijna 23%.

DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358

Tabel: top 5 rendement en bijdrage aan resultaat geheel 2015 (in EUR) Top 5 hoogste bijdrage

Top 5 laagste bijdrage

Rendement Alphabet (VS) 56,1% Starbucks (VS) 65,0% Adidas (Dui) 56,0% eBay (VS) 29,5% SAP (Dui) 28,0% Bron: DoubleDividend/Bloomberg

Bijdrage 2,5% 1,8% 1,7% 1,5% 0,9%

Banco Bradesco (Bra) CSX Corp (VS) Qualcomm (VS) Praxair (VS) Standard Chartered (VK)

Rendement -51,1% -15,1% -22,8% -9,8% -32,0%

Bijdrage -0,7% -0,6% -0,6% -0,4% -0,4%

Portefeuille wijzigingen De afgelopen maand hebben we de posities in ASML, Banco Bradesco, CSX, Henkel, H&M, Standard Chartered en Unibail-Rodamco uitgebreid. Er zijn geen verkopen gedaan. De kaspositie is hierdoor verder afgenomen en bedroeg per ultimo december 2,2%. In de top 10 hebben zich geen wezenlijke veranderingen voorgedaan. Tabel: top 10 Holdings (naar weging) in portefeuille per einde maand Onderneming en weging Alphabet (VS) Procter & Gamble (VS) Medtronic (VS) Johnson & Johnson (VS) Becton Dickinson (VS)

5,5% 4,4% 4,1% 3,9% 3,6%

Novartis (Zwi) IBM (VS) CSX (VS) HCP (VS) CVS Health (VS)

3,6% 3,5% 3,4% 3,2% 3,2%

Bron: DoubleDividend

Terugblik 2015 en vooruitzichten voor 2016 Terugblik 2015 Het jaar 2015 werd gekenmerkt door gematigde economische groei. De groei in de VS was sterk terwijl Europa weer een bescheiden economische groei liet noteren. De economische groei in opkomende markten in het algemeen en China in het bijzonder verzwakte daarentegen. De groeivertraging in China zette de wereldwijde financiële markten in augustus fors onder druk. Ondanks de wereldwijde economische groei bleven de rentes op een zeer laag niveau en lieten in sommige gevallen zelfs een verdere daling zien. Dit heeft het rendement van obligaties ondersteund. De rente is de VS is wel wat gestegen en de rentecurve (de verhouding tussen looptijd en rentevoet) is wat steiler geworden, waarmee de markt vooruit is gelopen op de nieuwe cyclus van rentestijgingen van de FED. De FED gaf in december echter pas het verlossende woord. Ook is de dollar gedurende het jaar al aangesterkt ten opzichte van de meeste valuta. Deze beweging was het meest zichtbaar ten opzichte van de valuta in de opkomende markten. Ook de Zwitserse Frank steeg flink in waarde nadat de centrale bank de koppeling met de Euro in januari noodgedwongen los liet. De ECB liet ook al vroeg in 2015 van zich horen door de aankondiging van een stevig opkoopprogramma van staatsobligaties, hetgeen de Europese markten in het eerste kwartaal vleugels gaf. Verder werd 2015 vooral gekenmerkt door forse bewegingen op de grondstoffenmarkten. Vooral de daling van de olieprijs was historisch, maar ook andere grondstoffen noteerden forse prijsdalingen. Dit had niet alleen impact op de performance van oliebedrijven, ook allerlei leveranciers en gerelateerde industrieën hadden last van de dalende grondstoffenprijzen. De rendementen op de financiële markten waren per saldo over het algemeen zeer bescheiden. Ook voor aandelen was het geen spectaculair jaar. De Amerikaanse markt kwam per saldo nauwelijks van DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358

zijn plek. Wel werden Europese beleggers geholpen door een daling van de dollar ten opzichte van de euro. De meeste Europese markten lieten een redelijke plus zien, maar de rendementen in de opkomende markten waren over het algemeen ronduit slecht. Op duurzaamheid speelde in 2015 met name klimaatverandering een belangrijke rol. Wereldwijd worden de effecten van klimaatverandering steeds meer zichtbaar. In Californië heerst de ergste droogte sinds eeuwen, met sterke gevolgen voor de watervoorziening voor groente- en fruitteelt. In Indonesië leidde de combinatie van toenemende droogte en ontbossing tot grote branden die in zes weken een enorme uitstoot van broeikasgassen veroorzaakte. Toch was er ook goed nieuws. De uitstoot van broeikasgassen is in 2015 naar schatting gedaald met 0,6%, onder andere door een daling van het kolengebruik in China voor de opwekking van elektriciteit. Bij zowel overheden als het brede publiek groeit het draagvlak om maatregelen te nemen om klimaatverandering tegen te gaan. In december is in Parijs een nieuw klimaatverdrag getekend, dat consequenties heeft voor een groot aantal sectoren. Hieraan wordt aandacht besteed in de nieuwsbrief van januari. Vooruitzichten voor 2016 Als lange termijn belegger wagen we ons doorgaans niet aan exacte voorspellingen voor het komende jaar. Het is nogal lastig, zo niet onmogelijk, het rendement over een jaar te voorspellen aangezien zich gedurende elk jaar weer gebeurtenissen voordoen die simpelweg vooraf niet te voorspellen zijn. We houden vast aan de lange termijn en maken analyses waarbij we beoordelen of de ondernemingen in de portefeuille voldoen aan onze netto rendementsdoelstelling van 8% tegen een acceptabel risico. Onze outlook 2016 is dan ook vooral een opsomming van de belangrijkste thema’s die de richting van de markten gaan bepalen Belangrijkste thema’s voor 2016 De belangrijkste thema’s voor de beleggingsmarkten in 2016 worden voor een deel gevormd door thema’s die in 2015 ook al belangrijk waren. Maar er zullen ook een aantal nieuwe thema’s aan worden toegevoegd waarvan we er ongetwijfeld een aantal nog niet kennen. Op de eerste plaats zullen ontwikkelingen in de opkomende markten in het algemeen en China in het bijzonder de markten blijven beroeren. Een verdere geleidelijke verzwakking van economische groei in China lijkt het meest waarschijnlijk, maar de angst voor een harde landing blijft aanwezig. Van de opkomende markten doet India het relatief goed met een economische groeiverwachting van boven de 7%, terwijl Oost-Europa en Zuid-Amerika zwak blijven. Ook de prijsontwikkeling van olie zal in 2016 weer belangrijk zijn. De belangrijkste vraag is of het aanbod zich aanpast aan de lagere prijs waardoor er enig herstel optreedt. Het indirecte effect op de economie is van belang aangezien olie een belangrijke component van de inflatie is en oliebedrijven een belangrijk onderdeel van de investeringen voor hun rekening nemen. Naar schatting is de Amerikaanse oliesector verantwoordelijk voor circa een derde van de investeringen van de gehele S&P 500. Het verder terugdringen van de investeringen om belastingen en dividenden te kunnen betalen heeft dus serieuze implicaties voor de economie. De FED heeft het afgelopen jaar de markten flink weten te beroeren. Ook in 2016 zal het beleid van centrale banken veel aandacht vragen, al zullen de ogen meer gericht zijn op de ECB dan de FED. De FED heeft immers recentelijk een lang verwacht begin gemaakt met een cyclus van renteverhogingen en heeft het pad voor 2016 min of meer vastgelegd. Daar staat tegenover dat de ECB mogelijk meer gaat doen. Veel zal afhangen of het herstel in Europa doorzet. Hierbij wordt Europa nadrukkelijk geholpen door een zwakkere euro, maar daar staat tegenover dat de lage olieprijs de inflatie weer drukt. Ook de centrale banken van Japan en China zullen mogelijk de economie willen helpen met een ruimer monetair beleid, terwijl de Bank of England later dit jaar de FED waarschijnlijk zal volgen met een eerste renteverhoging. DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358

Politieke onrust en terrorisme waren in 2015 op politiek vlak wel een belangrijk thema maar hebben geen beslissende stempel gedrukt op de financiële markten. We zijn er niet van overtuigd dat de financiële markten in 2016 een vergroting van de vluchtelingenproblematiek weer zo makkelijk zal slikken. Met name voor Europa ligt hier een forse uitdaging. De vluchtelingenstroom en de versterkte populistische en anti-Europese sentimenten vormen een bedreiging voor de cohesie en welvaart van Europa. Een belangrijk nieuw thema voor 2016 worden de Amerikaanse verkiezingen. Nu de economie in de VS er een stuk beter voorstaat dan in 2008 zal de economie niet meer het centrum van de campagne zijn, maar een recente tweet van Hilary Clinton over de farmaceutische industrie heeft laten zien dat de politiek de markten wel degelijk in beweging kan zetten. Daar komt bij dat een eventuele (voor)verkiezing van Trump onrust kan brengen. Een ander, naar onze mening onderbelicht, politiek thema voor 2016 zal een eventuele Brexit zijn. De Britse regering heeft beloofd voor eind 2017 een referendum te houden, maar mogelijk zal dit al in 2016 plaatsvinden. Veel hangt af van het verloop van de onderhandelingen tussen het VK en de EU. Mislukken deze onderhandelingen dan zal de Britse premier Cameron waarschijnlijk geen campagne voeren tegen een Brexit. Het thema duurzaamheid zal in 2016 vooral weer worden gedomineerd door de klimaatverandering. De uitwerking van het klimaatakkoord van Parijs zal leiden tot steeds meer concrete maatregelen van overheden en ondernemingen. Belangrijkste maatregelen zijn het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen en het tegengaan van ontbossing. Langzaam maar zeker treedt het besef op dat inspelen op klimaatverandering een overlevingsstrategie is in plaats van iets goed doen voor de wereld. Daarnaast is het tekort aan water binnen duurzaamheid een sterk opkomend thema. Op sociaal vlak staan de gestegen prijzen van farmaceutische producten hoog op de agenda, alsmede de voedselschaarste die leidt tot grote vluchtelingenstromen. Ook binnen de beleggingswereld staat duurzaamheid in 2016 meer op de agenda, omdat ondernemingen steeds sterker financieel geraakt worden door de verstoring van de milieubalans, toenemende wet- en regelgeving en stijging in de klantvraag naar duurzame producten. De aandelenmarkt in 2016 Ook voor 2016 geven we net als in 2015 de voorkeur aan aandelen boven obligaties. Als lange termijn belegger heb je per definitie een bias naar aandelen, omdat aandelen op de lange termijn nu eenmaal een hoger rendement opleveren, maar zelfs als je dit buiten beschouwing laat zijn er op dit moment duidelijke argumenten voor aandelen. De belangrijkste reden is het gebrek aan rendementsperspectief bij obligaties met een relatief laag risico. De vooruitzichten voor aandelen zijn daarentegen naar onze mening redelijk tot goed, al zal de markt naar verwachting volatieler zijn dan afgelopen jaren. De beren wijzen op de opgelopen koersen en de historisch hoge winstmarges van ondernemingen. Dit zijn wel degelijk reële risico’s maar daar staat voldoende tegenover. Naar onze mening zijn aandelen niet goedkoop maar zeker ook niet extreem duur. De koers winstverhouding bevindt zich weliswaar momenteel iets boven het historische gemiddelde maar deze wordt ondersteund door een aantrekkende economische groei en een lage rente. De hoge winstmarges zorgen in een periode van aantrekkende economische groei en lage inflatie juist voor een extra positief effect. Op middellange termijn verwachten we dat aandelen, gezien de huidige waardering en vooruitzichten, kunnen voldoen aan onze rendementseis van 8% na kosten. Naast politieke onrust zien wij een versnelde verzwakking van China en een onverwachtse verzwakking van de economische groei in de VS als belangrijkste risico’s voor aandelen.

DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358

Onze strategie binnen aandelen blijft ongewijzigd. We richten ons op de ontwikkelde markten, hebben een absolute rendementsdoelstelling en hebben geen actieve selectie op landen of sectoren. De focus is en blijft op kwaliteit zoals geformuleerd in onze ‘schijf van vijf’. De DoubleDividend Schijf van Vijf©

Het DoubleDividend Team

DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358

Bijlage: Portefeuille karakteristieken Tabel: Kenmerken portefeuille DDEF per einde maand Waardering Koers/Winst huidig Koers/Winst verwacht EV/EBITDA verwacht Dividendrendement verwacht Price/ cashflow verwacht Bron: DoubleDividend/Bloomberg

18,9 15,9 11,4 2,6% 10,9

Tabel: Spreiding portefeuille DDEF per einde maand Spreiding: GICS Sectors Information Technology Energy Materials Consumer Staples Financials Consumer Discretionary Industrials Health care Liquiditeiten

26,1% 1,7% 8,2% 11,7% 10,5% 9,2% 12,5% 17,9% 2,2%

Risico Bèta (raw) Schuld /EBITDA VAR (Monte Carlo, 95%, 1 jaar) Standaarddeviatie Tracking error (vs MSCI world)

0,95 2,6 25,5% 15,5% 3,3%

Spreiding: Thuisland Australië Brazilië Duitsland Frankrijk Ierland Nederland Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Zweden Zwitserland Liquiditeiten

3,6% 0,7% 10,6% 4,2% 4,1% 5,1% 4,5% 55,7% 3,0% 6,1% 2,2%

Bron: DoubleDividend/Bloomberg

Tabel: Spreiding portefeuille op basis van omzet van de ondernemingen Regio Verenigde Staten Europa Opkomende markten Overig/onbekend Liquiditeiten Bron: DoubleDividend

42% 24% 21% 11% 2%

Tabel: Spreiding portefeuille oplossingen op duurzaamheid Trend Klimaat Ecosysteem Welzijn

Reductie CO2 uitstoot Duurzame energie Reductie milieuschadelijke stoffen Natuurlijke balans Volksgezondheid Armoedebestrijding

Liquiditeiten Bron: DoubleDividend

31% 8% 7% 13% 31% 8% 2%

DD Equity Fund – Herengracht 252 – 1016 BV Amsterdam – Tel: +31 20 520 7660 – [email protected] AFM nr beheerder: 15000358