Openbare versie boetebesluit AANGETEKEND MET ONTVANGSTBEVESTIGING
Strikt vertrouwelijk Leadprovider B.V. [………………………………] [……………] […………………………….]
Datum Ons kenmerk Pagina
Telefoon E-mail
Betreft
21 maart 2012 [……………………] 1 van 26 [……………….] [……………….]@afm.nl Oplegging bestuurlijke boete aan Leadprovider B.V.
Geachte heer [A], De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft besloten aan Leadprovider B.V. (Leadprovider) een bestuurlijke boete van € 96.000,- op te leggen, omdat Leadprovider in de periode van 21 maart 2009 tot en met 12 november 2010 werkzaamheden heeft verricht die kwalificeren als bemiddelen in de zin van artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Leadprovider beschikte niet over de vereiste vergunning. Nu Leadprovider heeft bemiddeld zonder vergunning heeft zij artikel 2:80, eerste lid, Wft overtreden. Hieronder wordt het besluit verder toegelicht. In paragraaf 1 vindt u de weergave van de feiten die ten grondslag liggen aan het besluit. Paragraaf 2 geeft een beoordeling van de feiten, waarbij ook de zienswijze van Leadprovider aan bod komt. Paragraaf 3 bevat het besluit en in paragraaf 4 staat hoe u bezwaar kunt maken. De versie van het besluit die openbaar wordt gemaakt treft u aan in de bijlage. 1.
Feiten
1.1
Verloop van het boeteproces
Per brief van 12 december 2011 (kenmerk [………………….]) heeft de AFM een voornemen tot boeteoplegging verstuurd aan Leadprovider. Per brief van 13 december 2011 ([……………………………]) heeft de AFM de vragenlijst rechtspersonen ten behoeve van de bepaling van de draagkracht nagestuurd. Per e-mail van 15 december 2011 heeft de AFM, naar aanleiding van een telefoongesprek met de heer [A] op 14 december 2011, de inhoudsopgave van het boetedossier verstuurd aan Leadprovider.
Stichting Autoriteit Financiële Markten Kamer van Koophandel Amsterdam, nr. 41207759 Kenmerk van deze brief: [………………………………………….]
Bezoekadres Vijzelgracht 50 Postbus 11723 • 1001 GS Amsterdam Telefoon 020 - 797 20 00 • Fax 020 - 797 38 00 • www.afm.nl
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 2 van 26
De heer [A] heeft per e-mail van 15 december 2011 in reactie op het telefoongesprek van 14 december 2011 zijn zienswijze gegeven. Per e-mail van 16 december 2011 heeft de AFM de ontvangst van de e-mail van 15 december 2011 bevestigd. In deze e-mail heeft de AFM aangegeven dat als de heer [A] zijn zienswijze nog wil aanvullen, dit kan tot 4 januari 2012, zoals aangegeven in het voornemen tot boeteoplegging en de e-mail van de AFM van 15 december 2011. De AFM heeft ten aanzien van de opgenomen klachten van de heer [A] over de AFM verwezen naar de klachtenprocedure. Op 21 december 2011 heeft de heer [A] per e-mail een aanvulling gestuurd op zijn zienswijze over het voornemen tot boeteoplegging. De AFM heeft op 2 januari 2012 per e-mail nogmaals de vragenlijst rechtspersonen ten behoeve van de bepaling van de draagkracht toegestuurd aan de heer [A]. Op 3 januari 2012 heeft de heer [A] namens Leadprovider zijn mondelinge zienswijze gegeven op het voornemen tot het opleggen van een boete. De heer [A] heeft zijn zienswijze ook op schrift gesteld. Per e-mail van 5 januari 2012 heeft de AFM van de heer [A] stukken ontvangen ter onderbouwing van de, naar het oordeel van Leadprovider, beperkte draagkracht. Naar aanleiding van een telefoongesprek op 12 januari 2012 met de heer [A] heeft de AFM per e-mail van 13 januari 2012 aangegeven te verwachten uiterlijk 22 maart 2012 Leadprovider te kunnen berichten over het voornemen om een boete op te leggen aan Leadprovider. De AFM heeft hierbij opgemerkt dat er vanzelfsprekend bijzondere omstandigheden kunnen voordoen die maken dat van de termijn moet worden afgeweken. 1.2
Feiten die aanleiding vormen voor het besluit 1.2.1 Persoons- en bedrijfsgegevens
Leadprovider is in de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer 11063218 en is gevestigd op het adres Steenweg 90, te Zaltbommel. De rechtsvoorganger van Leadprovider is InterMedia Services. De bedrijfsomschrijving van Leadprovider, zoals vermeld in het register van de Kamer van Koophandel, luidt als volgt: “E-consultancy en E-marketing ten behoeve van de financiële dienstverleners”. [………………………] B.V. te Zaltbommel staat vermeld als enig aandeelhouder en bestuurder. ………………………]B.V. (………………………]) is in de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer ……………]. De heer [A] staat vermeld als enig aandeelhouder en bestuurder sinds 26 februari 2008. ………………………] staat tevens vermeld als bestuurder van [C] B.V. ([C] B.V.). [C] B.V. is in de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer ……………].
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 3 van 26
1.2.2 Vergunningaanvraag Leadprovider heeft op 4 september 2009 een vergunningaanvraag ingediend bij de AFM voor het bemiddelen in consumptief krediet, hypothecair krediet, elektronisch geld, spaarrekeningen, betaalrekeningen, levensverzekeringen en schadeverzekeringen. De heer [A] is enig bestuurder en aandeelhouder van Leadprovider en enig dagelijks beleidsbepaler bij de vergunningaanvraag. Uit het onderzoek dat naar aanleiding van de vergunningaanvraag is verricht door de afdeling Markttoegang van de AFM blijkt - voor zover relevant voor de overtreding - onder meer het volgende. Op 6 september 2007 heeft de AFM het meldingsformulier voor het aanmelden van de „rechtsvoorganger‟ van Leadprovider - InterMedia Services - als aangesloten instelling van ………………………] B.V. ontvangen. Bij brief van 27 september 2007 (met kenmerk ………………………]) bevestigt de AFM aan ………… ……………]B.V. de aanmelding van InterMedia Services als aangesloten onderneming bij …………… …………]B.V. Op 11 oktober 2007 heeft de AFM de heer [A], handelend onder de naam InterMedia Services, een brief gestuurd (met kenmerk ………………………]) waarin staat dat de AFM heeft vastgesteld dat InterMedia Services in ieder geval in de periode van 1 december 2006 tot en met 21 augustus 2007 bemiddelingsactiviteiten heeft verricht en daarmee artikel 10 Wet financiële dienstverlening (Wfd) en artikel 2:80 Wet op het financieel toezicht (Wft) heeft overtreden. InterMedia Services heeft middels de websites www.delaagsterente.info, www.goedkoperlenen.info / www.makkelijklenen.com en www.depensioentest.info meer dan alleen contactgegevens ingewonnen en aan financieel dienstverleners doorgegeven. Zij heeft deze activiteiten verricht zonder over de vereiste vergunning te beschikken. De AFM heeft deze overtreding afgedaan met een waarschuwing. Op 31 juli 2008 heeft de AFM van ………………………] B.V. een brief ontvangen waarin staat dat de rechtsvorm en de naam van de eenmanszaak van de heer [A], InterMedia Services, is gewijzigd in een besloten vennootschap, namelijk Leadprovider B.V. Uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel blijkt dat Leadprovider op 26 februari 2008 is opgericht. Op 19 november 2008 heeft de AFM van ………………………] B.V. een formulier ontvangen waarin wordt verzocht om de afmelding van de aangesloten onderneming Leadprovider. Bij brief van 2 oktober 2009 (met kenmerk ………………………]) heeft de AFM bij Leadprovider nadere informatie opgevraagd om tot een oordeel over de vergunningaanvraag te kunnen komen. Bij deze brief is een formulier 'Toelichting op activiteiten' gevoegd, waarin Leadprovider wordt verzocht een toelichting te geven op de activiteiten die na 25 november 2008 zijn verricht. In dit formulier is ook de melding opgenomen dat wanneer Leadprovider al vergunningplichtige activiteiten verricht, deze activiteiten per direct moeten worden gestaakt en dat er geen nieuwe cliënten mogen worden aangenomen.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 4 van 26
Bij brief van 27 oktober 2009 heeft de heer [A] aan de AFM bericht dat de activiteiten van Leadprovider bij overeenkomst van 5 oktober 2009 zouden zijn overgedragen aan [B] B.V. ([B] B.V.). Bij de brief van 27 oktober 2009 is ook het ingevulde formulier "Toelichting op activiteiten" meegezonden. In dit formulier wordt door de heer [A] verklaard dat Leadprovider vanaf 25 november 2008 heeft "bemiddeld in leads". De heer [A] geeft aan dat vanaf 25 november 2008 "er duizenden leads zijn verkocht.” Bij brief van 16 april 2010 (met kenmerk: ………………………]) is een voornemen tot afwijzing van de vergunningaanvraag aan Leadprovider verstuurd. Op 10 mei 2010 heeft Leadprovider ten kantore van de AFM haar zienswijze gegeven met betrekking tot het voornemen tot afwijzing van de vergunningaanvraag. Naar aanleiding van deze hoorzitting heeft Leadprovider op 20 mei 2010 een lijst verstrekt van alle websites die leads genereren en toebehoren aan [B] B.V., Leadprovider of [C] B.V. Bij besluit van 28 mei 2010 (met kenmerk: ………………………]) is de vergunningaanvraag van Leadprovider afgewezen, omdat de betrouwbaarheid van de heer [A] naar het oordeel van de AFM niet buiten twijfel staat. 1.2.3 Onderzoek Bij brief van 29 oktober 2009 (met kenmerk ………………………]) heeft de AFM per aangetekende post een informatieverzoek aan [C] B.V. verzonden met het verzoek informatie te verstrekken over de website www.hypotheek-weetjes.nl. Op 6 november 2009 heeft de heer [A] telefonisch contact opgenomen met de AFM. In dit telefoongesprek heeft hij - zakelijk weergegeven - onder meer het volgende aangegeven. Hij is aandeelhouder van zowel [C] B.V. als [B] B.V. De response van de ingevulde pagina's komt rechtstreeks uit bij de financiëledienstverlener waarvoor het frame is opgezet. Dit betreft altijd vergunninghouders. [B] B.V. werft namelijk leads voor derden en verkoopt deze dus niet aan de hoogst biedende, aldus de heer [A]. [B] B.V. heeft een vergunning van de AFM met het nummer […………..]. Op de website zal bij contactgegevens worden gemeld dat het een website van [B] B.V. is. Eveneens op 6 november 2009 heeft de heer [A] de AFM een e-mail gestuurd vanaf het e-mailadres ……………………] onder meer het volgende inhoudend: “Naar aanleiding van ons telefoongesprek waarin ik u gesproken heb over de website hypotheek-weetjes.nl, wil ik u aangeven dat de contactgegevens gewijzigd zijn.” De e-mail is ondertekend door de heer [A], [B] B.V. In de e-mail zat een link naar de contactgegevens op de website www.hypotheek-weetjes.nl. Op de website was op dat moment het volgende te lezen: “Hypotheekweetjes.nl staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten onder vergunningnummer […………….] en is onderdeel van [B] B.V.”
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 5 van 26
Uit het register van de AFM blijkt dat het vergunningnummer inderdaad toebehoorde aan [B] B.V. [B] B.V. beschikte over een vergunning van de AFM voor Consumptief krediet. Omdat middels de website www.hypotheek-weetjes.nl offertes werden aangeboden voor hypotheken, waarbij voor de aanvraag van deze offerte veel meer gegevens werden gevraagd dan alleen NAW-gegevens, heeft de AFM op 6 november 2009 nogmaals telefonisch contact opgenomen met de heer [A]. In dit telefoongesprek heeft de heer [A] aangegeven dat hij schriftelijk aan de AFM zou bevestigen dat de gegevens die met de website www.hypotheekweetjes.nl worden gegenereerd, direct bij een andere vergunninghouder (AFM: dan [B] B.V.) uitkomen en dat de heer [A] daar zelf niets mee van doen heeft. Op de website www.hypotheek-weetjes.nl zou de naam van deze vergunninghouder worden aangegeven. Bij e-mail, afkomstig van het e-mailadres [….]@leadprovider.nl, van 6 november 2009 heeft de heer [A] (ondertekend met Leadprovider) aangegeven de contactgegevens op de website www.hypotheek-weetjes.nl wederom te hebben aangepast. De naam „[B] B.V.‟ was op de website gewijzigd in „[D] B.V.‟ ([D] B.V.). De AFM heeft per kerende e-mail aangegeven, dat zij binnen 5 werkdagen een bevestiging van [D] B.V. wil ontvangen dat de website www.hypotheek-weetjes.nl onder haar verantwoordelijkheid valt. De AFM heeft ondanks het verzoek geen bevestiging van [D] B.V. ontvangen. Op 17 maart 2010 heeft de AFM geconstateerd dat bij contact op de website www.hypotheek-weetjes.nl onder meer het volgende stond vermeld: “Hypotheek-weetjes.nl staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en is gelieerd aan [D] B.V. (vergunningnummer [………………])”. De AFM heeft hierop telefonisch contact opgenomen met [D] B.V. en gesproken met de heer [………………..] (de heer [……….]). Naar aanleiding van het verzoek om nadere toelichting, heeft de heer [………..] aangegeven dat hij in 2009 leads heeft gekocht van de heer [A] en Leadprovider. Van samenwerking was geen sprake. [D] B.V. wist niet dat op de website www.hypotheek-weetjes.nl wordt gesproken over „gelieerd aan‟. [D] B.V. gaf aan daar niet over te spreken te zijn en een aangetekende brief aan de heer [A] te zullen sturen met het verzoek deze tekst van de website te verwijderen. Bij brief van 31 maart 2010 heeft de heer […………] onder meer het volgende aan de AFM geschreven: “Allereerst hecht ik eraan u nogmaals mede te delen dat [D] B.V. momenteel geen enkel band heeft met hypotheek-weetjes.nl of Leadprovider, de eigenaar van de website. In het verleden hebben wij, overigens naar tevredenheid, internet leads bij Leadprovider afgenomen. Leadprovider had geen toestemming om onze naam of ons vergunningnummer op haar website te gebruiken, laat staan om onder onze naam of vergunningnummer te handelen. Nadat u mij op 17 maart gebeld had, heb ik direct het e-mailbericht dat u in bijlage bij dit schrijven aantreft aan de heer [A] van Leadprovider gestuurd. Vervolgens heeft de heer [A] de gegevens direct van de website gehaald.” Op 14 april 2010 heeft de AFM geconstateerd dat bij de contactgegevens op de website www.hypotheekweetjes.nl onder meer het volgende stond vermeld: “Hypotheek-weetjes.nl staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en is gelieerd aan [E] B.V. (vergunningnummer [………………………])”. Hierop heeft de
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 6 van 26
AFM telefonisch contact opgenomen met [E] B.V. ([E] B.V.) met het verzoek een en ander schriftelijk te verduidelijken. Op 3 mei 2010 heeft [E] B.V. per e-mail onder meer als volgt gereageerd: “[E] B.V. ontvangt van de website Hypotheek-weetjes.nl aanvragen, welke vervolgens door ons callcenter worden ingepland voor een afspraak. De website is eigendom van dhr. [A]. (…) Na telefonisch contact te hebben gehad met dhr. [A] blijkt dat de eigen vergunningaanvraag van dhr. [A] reeds door de AFM is bevestigd. Hij heeft ook toegezegd de melding op de website direct aan te passen zodat de eigen vergunning geplaatst wordt, zoals het ook hoort.” Bij brief van 4 mei 2010 (met kenmerk: ………………………]) heeft de AFM per aangetekende post een informatieverzoek aan [E] B.V. verstuurd. Bij brief van 4 mei 2010 (met kenmerk: ………………………]) heeft de AFM per aangetekende post een informatieverzoek aan hypotheek-weetjes.nl, ter attentie van de heer [A], verstuurd. Bij brief van 6 mei 2010 heeft [E] B.V. schriftelijk onder meer als volgt gereageerd: “[E] B.V. werkt sinds enige jaren samen met Leadprovider (Vreedstraat 6, 5314 BK Bruchem). Leadprovider genereert diverse internetaanvragen op eigen verantwoordelijkheid en initiatief en verkoopt deze vervolgens onder eigen beheer aan diverse financiële partijen in de markt. (…) [E] B.V. heeft dus géén rechtstreekse samenwerkingsovereenkomst met Leadprovider, noch met aan haar gelieerde websites. De aanwezige melding "[...] en is gelieerd aan [E] B.V. (vergunningsnummer [……………..]) [....]” verbaasd [E] B.V. evenzo. Dhr. [A] heeft medio februari 2010 (schatting) aan dhr. [……………………….] van [E] B.V. gevraagd of hij op de website www.hvpotheek-weetjes.nl mocht vermelden dat de betreffende website een samenwerking met[E] B.V. heeft. Aangezien [E] B.V. waarde hecht aan een transparante wijze van werken, is door dhr. [……..] aangegeven dat dit geen probleem is. Echter, een dergelijke vermelding van een samenwerking is uiteraard héél iets anders dan vermelden dat de website gelieerd is aan [E] B.V. Inmiddels heeft [E] B.V. dhr. [A] dan ook verzocht de betreffende melding van zijn website te verwijderen.” Bij de brief heeft [E] B.V. een voorbeeld meegestuurd van de leads die door hen worden nagebeld. Hierop valt te zien dat vanaf het e-mailadres
[email protected] een lead met gewenst hypotheekbedrag, reden aanvraag, bruto jaarinkomen, bkr-registratie en geboortedatum is verzonden aan info@[..............................] en leads@[............]. Bij brief van 10 mei 2010 (met kenmerk: ………………………]) heeft de AFM per aangetekende post een informatieverzoek aan …………………………] ([…...]) verstuurd. Bij brief van 17 mei 2010 heeft de heer [A] schriftelijk onder meer het volgende aangegeven: “De website www.hypotheek-weetjes.nl is eigendom van [C] B.V. (…)De leads die via www.hypotheek-weetjes.nl gegenereerd worden lopen volledig via een formulier van Leadprovider dat op de website www.hypotheekweetjes.nl staat. Het formulier is eigendom van Leadprovider B.V. en de generatie van leads valt
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 7 van 26
onder de vergunning van [B] B.V. waarvan ik 49% van de aandelen bezit. (…) [E] B.V. ontvangt leads die via het formulier van Leadprovider op de website www.hypotheek-weetjes.nl gegenereerd zijn en verrijkt deze leads tot klantafspraken. (…) [D] B.V. heeft een project samen met Leadprovider B.V. uitgevoerd waarbij de leads die gegenereerd zijn via het formulier van Leadprovider op de website www.hypotheek-weetjes.nl verrijkt zijn voor [……….[ tot klantafspraken. (…)www.hypotheek-weetjes.nl is nog actief want de leads worden gegenereerd via het formulier van Leadprovider en deze leadgeneratie valt onder de vergunning van [B] B.V. zoals beschreven in het kader van de autonome vergunningaanvraag van Leadprovider B.V. Er zijn geen klanten van www.hypotheek-weetjes.nl, dit zijn dus klanten van Leadprovider en de lijst hiervan is al eerder verstrekt aan de AFM in het kader van de vergunningaanvraag van Leadprovider. 9. Er wordt door [B] B.V. bemiddeld en [B] B.V. is verantwoordelijk voor de generatie van de leads. Er wordt geen provisie ontvangen voor de leads die via www.hypotheek-weetjes.nl gegenereerd worden, maar een vast bedrag per lead zoals ook omschreven voor Leadprovider.” Bij brief van 18 mei 2010 heeft […….] schriftelijk onder meer als volgt gereageerd: “Ik sta al lang geregistreerd bij Leadprovider in Bruchem en heb daar weinig mee gedaan. Contactpersoon [………….] belt wel eens met een aanbod voor een pilotproject. Via hun Lead ontvangen van hypotheek-weetjes.nl. Ik ken het niet en doe zaken met Leadprovider. Via welke websites zij Leads genereren maakt mij niet uit. Nader onderzoek van het dit jaar telefonisch overeengekomen pilot project (12 leads voor € [……] inclusief btw) geeft aan dat ik 1 lead heb ontvangen van deze website. [……..]. Geen afspraak geworden. Geen Leads aangekocht via hun (AFM: www.hypotheek-weetjes.nl). Alleen zaken gedaan met Leadprovider.” Als bijlage heeft [……..] een kopie van de ontvangen leads meegestuurd. Hierop valt te zien dat de […..] meermalen e-mails heeft ontvangen van
[email protected] met onderwerp “lead www.delaagsterente.info”. Deze e-mails bevatten leads met gewenst hypotheekbedrag, reden aanvraag, geboortedatum, (gezamenlijk) bruto jaarinkomen en bkr-registratie. Daarnaast heeft […….] eenmaal een e-mail met dergelijke informatie ontvangen waarbij in het onderwerp stond: “lead www.hypotheek-weetjes.nl”. Bij brief van 16 juli 2010 heeft de AFM een voornemen [……………………………………………..] tot staken van haar bemiddelingsactiviteiten (met kenmerk………………………]) aan Leadprovider verzonden. Bij brief van 20 juli 2010 heeft Leadprovider schriftelijk haar zienswijze gegeven op dit voornemen. Leadprovider geeft aan haar werkwijze zodanig te hebben aangepast dat zij in aanmerking komt voor een vrijstelling op basis van artikel 2:80 Wft. Voorts geeft Leadprovider aan: “De kern van de wijzigingen is dat Leadprovider B.V. een aantal componenten verhuurt die de infrastructuur mogelijk maken waardoor consumenten zelf een offerteaanvraag kunnen doen bij (intermediairs van) geldverstrekkers en waardoor (intermediairs van) geldverstrekkers de consumenten-gegevens op kunnen halen. Het offerte-aanvraag formulier op de websites bevat nu een keuze-mogelijkheid voor consumenten waarbij ze aan kunnen geven van welke geldverstrekker ze een offerte willen hebben.” Bij brief van 6 augustus 2010 heeft de AFM een aanvulling op het voornemen [……………………………….] [……….] (met kenmerk: ………………………]) aan Leadprovider verstuurd. De AFM heeft Leadprovider onder andere verzocht om opgave te doen van partijen die na 16 juli 2010 financiële leads hebben afgenomen van Leadprovider.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 8 van 26
Bij brief van 19 augustus 2010 heeft Leadprovider op deze aanvulling gereageerd. Leadprovider beschrijft de gewijzigde werkwijze - zakelijk weergegeven - als volgt: Consumenten vullen hun gegevens in op de formulieren die verhuurd zijn (te lezen als gebruikersrecht in de vorm van een licentie) aan (intermediairs van) geldverstrekkers. De server waarop deze gegevens terecht komen is van [………………] en wordt gehuurd door Leadprovider, die vervolgens de serverruimte verhuurd aan (intermediairs van) geldverstrekkers. De (intermediairs van) geldverstrekkers loggen in op de serverruimte die zij van Leadprovider huren en Leadprovider huurt de serverruimte van …………………]. Op die gehuurde serverruimte kunnen de (intermediairs van) geldverstrekkers de gegevens die de consumenten ingevuld hebben op de door de (intermediairs van) geldverstrekkers gehuurde formulieren gedeeltelijk inzien alvorens ze opgehaald kunnen worden na betaling. De (intermediair van de) geldverstrekker doet een betaling, vanaf een vooraf gestort tegoed, voorafgaand aan het ophalen van de gegevens. In de te betalen som is de huurprijs verwerkt van alle zaken die nodig zijn voor de infrastructuur die Leadprovider ter beschikking stelt. Als de betaling ontvangen is, worden de gegevens geheel automatisch verzonden vanaf een e-mailadres dat onderdeel is van de infrastructuur die Leadprovider faciliteert. In de Algemene Voorwaarden op de website van Leadprovider is onder meer het volgende opgenomen: “1.3 Opdrachtgevers huren de benodigde zaken van Leadprovider B.V., welke nodig zijn voor de infrastructuur voor het invullen van gegevens door consumenten en het toegang bieden tot deze gegevens aan (intermediairs van) geldverstrekkers, zijnde de formulieren, filters, serverruimte en het emailadres via welk de gegevens op de server terecht komen. Opdrachtgevers hebben via hun serverruimte toegang tot de gegevens van consumenten die uitdrukkelijk hebben aangegeven geen voorkeur te hebben voor een specifieke verzekeraar of geldverstrekker maar wel geadviseerd willen worden. Consumentengegevens worden NAWTE gefilterd. 1.4 De bijdrage voor het beschikbaar stellen van de formulieren en serverruimte van Leadprovider B.V. wordt afgerekend op basis van opgehaalde informatie van de serverruimte.” Leadprovider stelt zich op het standpunt dat zij met deze werkwijze niet langer valt onder de Wft en dat als de AFM blijft vasthouden aan haar standpunt over de vergunningplichtigheid van de activiteiten van Leadprovider, de AFM Leadprovider een ontheffing dient te verlenen. Op 20 augustus 2010 heeft de AFM Leadprovider per e-mail onder andere verzocht de met de klanten gesloten huurovereenkomsten aan de AFM over te leggen. Op 23 augustus 2010 heeft Leadprovider, bij monde van de heer [A], telefonisch aangegeven dat hij in overleg met zijn advocaat heeft besloten geen opgave te doen van de partijen die na 16 juli 2010 financiële leads van Leadprovider hebben afgenomen. Daarnaast heeft de heer [A] aangegeven dat er geen huurovereenkomsten met de klanten worden gesloten. De overeenkomsten tussen Leadprovider en de klant komen als volgt tot stand: op de website van Leadprovider kunnen partijen die interesse hebben in de leads van Leadprovider zich registreren. Daartoe dient een formulier te worden ingevuld dat middels de button „registreren‟ en het invullen van een veiligheidscode oproepbaar is. Op dit formulier kan men aangeven in welke leads men geïnteresseerd is en dient het AFM-vergunningnummer te worden ingevuld. Bovenaan het formulier staat vermeld: “Registratie is geheel kosteloos en er worden geen abonnementskosten in rekening gebracht. Na registratie kunt u direct starten met het afnemen van leads. U
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 9 van 26
bepaalt zelf, nadat u de gegevens van de lead heeft ingezien of u hem wilt afnemen.” Nadat de button „registreren‟ onder aan dit formulier is ingedrukt en de medewerkers van Leadprovider gecontroleerd hebben of het AFMvergunningnummer correspondeert met de naamstelling en voorkomt in het AFM register, ontvangt de klant de volgende e-mail: “Bedankt voor uw aanmelding, klik op de link die u per email is toegezonden om uw inlognaam en wachtwoord te bevestigen, tevens verklaart u daarmee dat u akkoord gaat met onze voorwaarden.” Bij brief van 28 september 2010 (kenmerk ……………………]) heeft de AFM aan Leadprovider een [……….. ………………………]. […………………]: - [……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………] - [……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………..……………… ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………] - [……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………..………………………………………………………] Op 1 oktober 2010 heeft de raadsman van Leadprovider schriftelijk aan de AFM medegedeeld dat een voorlopige voorziening zal worden aangevraagd. Op 4 november 2010 heeft de voorlopige voorzieningrechter in de Rechtbank Rotterdam uitspraak gedaan. Onder verwijzing naar uitspraken van 12 februari 2010 (LJN BL3956) en 2 september 2010 (LJN BN5939) oordeelde de voorzieningenrechter dat, gelet op de wetsgeschiedenis, in dit geval sprake was van werkzaamheden in de uitoefening van een beroep of bedrijf die gericht waren op het als tussenpersoon tot stand brengen van een overeenkomst tussen consument en aanbieder. Daarmee was sprake van bemiddelen. Het verzoek tot schorsing [……………………………..] is afgewezen. De voorzieningenrechter heeft wel de begunstigingtermijn (AFM: termijn [………………………………………………………………………………….]) tot drie werkdagen na de uitspraak geschorst. Op vrijdag 5 november 2010 heeft de heer [A] gebeld met de AFM. De heer [A] wilde weten of de geboortedatum onder NAW-gegevens valt. Een medewerkster van de AFM heeft aangegeven dat zij daar niet van uitging, maar dat de heer [A] de vraag per e-mail aan de AFM moest voorleggen als hij hier zekerheid over wilde hebben. Hierop heeft de heer [A] aangegeven dat hij geen e-mail wenste te versturen, maar slechts een schriftelijke bevestiging van de AFM wilde ontvangen. De heer [A] is vervolgens te kennen gegeven dat hij aan het gesprek geen rechten kon ontlenen. De heer [A] heeft, naar later bleek, na dit gesprek een e-mail verzonden naar het ondernemersloket van de AFM, waarin hij heeft aangeven dat hem is bevestigd dat de geboortedatum onder NAW-gegevens valt. Naar aanleiding van deze e-mail heeft de AFM op maandag 8 november 2010 telefonisch contact opgenomen met de heer [A] om aan te geven dat zijn vraag aan de afdeling Juridische Zaken van de AFM is voorgelegd. Hierop ontstond er een discussie die er toe geleid heeft dat de heer [A] het gesprek heeft beëindigd en heeft aangegeven geen reactie meer per e-mail te willen ontvangen over de reikwijdte van de NAW-gegevens.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 10 van 26
Op 12 november 2010 constateerde de AFM dat op websites van Leadprovider nog steeds leads werden geworven met meer dan NAW-gegevens, doordat de geboortedatum werd gevraagd. Daarnaast had de AFM nog geen schriftelijke verklaring, als bedoeld […………………………..], van Leadprovider ontvangen. Leadprovider is er daarom op 12 november 2010 per brief (kenmerk [……………………..]) op gewezen dat zij de […………..][………………..],[……………………………………………………………………………………..] [……………………..],[…………………………………………………………………….……..]. Deze brief is Leadprovider bij aangetekende en gewone post alsmede per e-mail toegezonden. In reactie op deze brief heeft Leadprovider op 12 november 2010 direct na ontvangst van de brief per e-mail telefonisch contact opgenomen met de AFM en daarna in de tijdsperiode 15:48 tot 20:34 uur 7 e-mails aan de AFM verzonden onder meer inhoudende: “ Vrijdag 12 november 2010 18:13 uur: Mijn werkwijze is aangepast en ik vraag alleen persoonlijke gegevens. (…) Vrijdag 12 november 2010 19:03 uur: Schriftelijke mededeling: wat betreft de geboortedatum die is nu ook van de websites om misverstanden te voorkomen..... (…) Vrijdag 12 november 2010 20:28 uur: Schriftelijk bewijs is 9 november naar jullie toegezonden maar bij deze nog een keer een bevestiging zie makkelijklenen.com en delaagsterente.info bovendien worden er vanaf 10 november zoals ook in de brief vermeld staat geen financiële gegevens meer verstrekt aan intermediairs en dit gaat ook niet meer gebeuren. Er worden uitsluitend landelijke campagnes ingezet voor banken en verzekeraars die hun eigen landingspage met AFMnummer krijgen. (…) Vrijdag 12 november 2010 20:35 uur: Dus de schriftelijke verklaring is 9 november naar jullie verzonden en bij deze nog een keer een verklaring dat ik niet bemiddel, (heb ik overigens nooit gedaan).” In het telefoongesprek voorafgaand aan de ontvangst van de e-mails heeft de AFM aangegeven dat de brief van 12 november 2010 aan Leadprovider is verstuurd, omdat de AFM geen schriftelijke verklaringen zoals genoemd in het tweede gedeelte [………………………………..] van Leadprovider had ontvangen. Zekerheidshalve is op 15 november 2010 intern nagegaan of binnen de AFM een brief afkomstig van Leadprovider was ontvangen. Dit was niet het geval. De AFM heeft de hierboven aangehaalde e-mails opgevat als een schriftelijke bevestiging dat Leadprovider op 12 november 2010 is gestaakt met het werven van leads met meer dan NAW-gegevens.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 11 van 26
Per brief van 16 december 2010 (kenmerk […………………..]) heeft de AFM het door Leadprovider ingediende bezwaar [………………………………………………………………..] ongegrond verklaard en heeft het besluit in stand gelaten. Op 3 maart 2011 heeft de AFM een […………………..] aan Leadprovider verstuurd (kenmerk [………… ……….].). Op 17 maart 2011 werd voornoemde [……………….……..] door de AFM retour ontvangen, waarbij op de retourkaart als reden voor de retourzending is gegeven: “Geweigerd”. Op 11 maart 2011 heeft de AFM een […………………..] aan Leadprovider gestuurd. Leadprovider heeft tegen de [………………….……..] bezwaar gemaakt. Bij besluit van 13 april 2011 heeft de AFM dit bezwaar ongegrond verklaard en de [……….…………..] in stand gelaten (kenmerk […………… ……..]). Tegen deze beslissing heeft Leadprovider beroep ingesteld. De Rechtbank Rotterdam heeft op 22 december 2011 uitspraak gedaan over het door de heer [A] ingestelde beroep. De Rechtbank Rotterdam heeft het beroep ongegrond verklaard. 2.
Beoordeling
2.1
Wettelijk kader
Artikel 2:80, eerste lid, Wft verbiedt het om in Nederland te bemiddelen zonder te beschikken over een daartoe door de AFM verleende vergunning. Bemiddelen is in artikel 1:1 Wft gedefinieerd als: “b. alle werkzaamheden in de uitoefening van een beroep of bedrijf gericht op het als tussenpersoon tot stand brengen van een overeenkomst inzake krediet tussen een consument en een aanbieder of op het assisteren bij het beheer en de uitvoering van een dergelijke overeenkomst; of c. alle werkzaamheden in de uitoefening van een beroep of bedrijf gericht op het als tussenpersoon tot stand brengen van een verzekering tussen een cliënt en een verzekeraar of op het assisteren bij het beheer en de uitvoering van een verzekering;”. In de nieuwsbrief van de AFM van 5 september 2006 is al onder de aandacht gebracht dat het doorverwijzen van consumenten (dan wel cliënten) een financiële dienst kan zijn waarvoor een vergunning nodig is. Daarnaast is onder de aandacht gebracht dat het doorgeven van meer dan contactgegevens van een consument aan een aanbieder of andere bemiddelaar, onder bemiddelen valt: “Het doorgeven van informatie van een consument aan een aanbieder of andere bemiddelaar die relevant is voor het afsluiten van een financieel product, is bemiddelen in de zin van de Wet financiële dienstverlening (Wfd). Bijvoorbeeld een bemiddelaar in autoverzekeringen met een Wfd-vergunning ontvangt van een autodealer de contactgegevens van de koper, de dagwaarde van de te kopen auto en het aantal schadevrije jaren. De autodealer is daarmee aan het bemiddelen. Hiervoor heeft hij een Wfd-vergunning nodig. De bemiddelaar in autoverzekeringen mag geen zaken doen met de autodealer tenzij de autodealer zelf een Wfd-vergunning heeft. Als de autodealer alleen de contactgegevens van de koper doorgeeft aan de bemiddelaar is dat geen bemiddeling.”
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 12 van 26
Op 3 maart 2009 heeft de AFM in aanvulling op de Nieuwsbrief van 5 september 2006 een Nieuwsbrief gepubliceerd waarin een en ander nog nader wordt toegelicht: “Er is sprake van bemiddelen als een persoon meer dan alleen contactgegevens inwint bij de consument, en een overeenkomst heeft met een aanbieder of bemiddelaar met de strekking dat consumenten (rechtstreeks of met tussenkomst van een derde) in contact komen met die aanbieder of bemiddelaar. Betaling door de aanbieder of bemiddelaar aan de persoon die de betreffende gegevens inwint, wijst op het bestaan van een overeenkomst. De overeenkomst leidt ertoe dat het inwinnen van de betreffende informatie gericht is op het tot stand brengen van een overeenkomst tussen een consument en de aanbieder of bemiddelaar. Omdat meer dan alleen contactgegevens worden ingewonnen, is sprake van werkzaamheden die gericht zijn op een inhoudelijke betrokkenheid bij het tot stand brengen van een overeenkomst. Wanneer geen sprake is van een overeenkomst, en de persoon die de nadere gegevens inwint meer dan alleen contactgegevens doorgeeft aan een aanbieder of bemiddelaar, is ook sprake van bemiddelen.” Per 1 juli 2009 is de Algemene wet bestuursrecht (Awb) gewijzigd door middel van de Vierde tranche Awb.1 Nu het hier gaat om een doorlopende overtreding en de AFM na 1 juli 2009 haar voornemen tot handhavend optreden aan Leadprovider kenbaar heeft gemaakt, is de Vierde tranche Awb van toepassing.2 Daarnaast is per 1 augustus 2009 de Wet wijziging boetestelsel financiële wetgeving in werking getreden. Omdat de geconstateerde overtreding voor deze datum is aangevangen, blijft het recht van toepassing zoals dat gold voor de inwerkingtreding van deze wet.3 Met inwerkingtreding van de Wet wijziging boetestelsel financiële wetgeving is geen gunstiger boeteregime gaan gelden voor Leadprovider. Bij de vaststelling van de overtreding is daarom uitgegaan van het boeteregime dat gold ten tijde van de aanvang van de geconstateerde relevante feiten. 2.2
Zienswijze Leadprovider
Leadprovider heeft in de periode 15 december 2011 tot en met 2 januari 2012 schriftelijk en mondeling haar zienswijze gegeven. Samengevat heeft Leadprovider het volgende aangevoerd: a) Leadprovider benadrukt dat altijd is bemiddeld binnen een AFM vergunning, dan wel als aangesloten onderneming. Leadprovider heeft nooit illegaal bemiddeld. De reden dat Leadprovider in de schijnwerpers van de AFM staat is, omdat haar websites zeer hoog in Google staan. In 2009 bereikte Leadprovider met de website hypotheek-weetjes.nl de eerste positie in Google. b) Vanaf het moment dat Leadprovider op de hoogte is gesteld van de vergunningplicht, heeft zij een vergunning aangevraagd. Deze vergunning is tot twee keer toe geweigerd. Gek genoeg vindt de fiscus dat Leadprovider niet heeft bemiddeld. c) De heer [A] heeft een document van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan, getiteld „Samenwerken met „lead generators‟: wat vindt de rechter ervan?‟ overgelegd. Leadprovider doet een 1
Artikel VI overgangsbepalingen van de Vierde tranche Awb. Artikel IV overgangsbepalingen van de Vierde tranche Awb. 3 Artikel XII overgangsbepalingen van de Wet wijziging boetestelsel financiële wetgeving. 2
Datum Ons kenmerk Pagina
d)
e)
f)
g)
h)
i) j)
k)
4
21 maart 2012 [……………………] 13 van 26
vergelijkingspropositie aan consumenten. Het overgelegde document toont naar het oordeel van Leadprovider aan dat er in deze situaties nog geen sprake is van inhoudelijke betrokkenheid bij de totstandkoming van een overeenkomst en is er dus ook nog geen sprake van bemiddelen. Een vergelijkingspropositie laat namelijk objectief zien wat het aanbod is. De verschillende rentetarieven worden inzichtelijk gemaakt. De vergunning is geweigerd omdat de heer [A] niet betrouwbaar zou zijn. Dit is vreemd, want Leadprovider is zelfstandig opgericht en ook hier wordt getoetst op betrouwbaarheid. Daarnaast kan de heer [A] zonder problemen een Verklaring omtrent Gedrag als commercieel medewerker van een hypotheekkantoor krijgen. Vervolgens heeft Leadprovider de activiteiten overgedragen aan [B] B.V., de vennootschap van de vriendin van de heer [A]. Vanwege de administratieve druk heeft [B] B.V. besloten zich uit te schrijven bij de AFM. Vanaf dat moment heeft Leadprovider zijn bedrijf ingericht op dezelfde manier als F..X uit [………………..]. Zij zijn vrijgesteld van een AFM vergunning. Leadprovider heeft getracht dit bij de voorzieningenrechter af te dwingen, maar is in het ongelijk gesteld. Na de uitspraak van de voorzieningenrechter geeft Leadprovider niet meer dan NAWTE4 gegevens door aan AFM geregistreerde partijen. Leadprovider valt daarmee niet langer onder het toezicht van de AFM. In samenspraak met de AFM heeft Leadprovider toen haar websites aangepast. Er is derhalve na de uitspraak van de voorzieningenrechter niet meer bemiddeld. De werkwijze op de site www.hypotheek-weetjes.nl was als volgt. Klanten lieten hun gegevens achter, waaronder hun telefoonnummer, waarna zij gebeld konden worden. Dit gebeurde alleen als zij op zoek waren naar een hypotheek. Vervolgens komt de klant in contact met twee AFM geregistreerde partijen, het intermediair en de bank. Hiermee is in de ogen van Leadprovider de keten voldoende gewaarborgd. Leadprovider heeft daarnaast de voorwaarden overgelegd die van toepassing zijn op de werkwijze van Leadprovider. Leadprovider heeft alleen zaken gedaan met AFM geregistreerde partijen. Er is nooit een consument gedupeerd, omdat Leadprovider niet inhoudelijk betrokken is bij de totstandkoming van een financiële dienst. Het kan Leadprovider niet worden verweten dat zij altijd de dialoog met de AFM heeft gezocht, heeft geïnvesteerd in een vergunning en een uitspraak van de voorzieningenrechter. Leadprovider neemt het de AFM kwalijk dat zij de vreugde van het ondernemen van de heer [A], een hardwerkende ondernemer die keurig zijn belastingen betaald, heeft verstoord. Leadprovider merkt op dat zij wel degelijk contact heeft gehad met [E] B.V. en [D] B.V. over het vermelden van het AFM vergunningnummer (zie § 4.2 onder 1 van het onderzoeksrapport). De heer [A] heeft vernomen dat beide partijen op een intimiderende wijze zijn benaderd door de AFM. Het is derhalve niet gek dat beide partijen tegenover de AFM verklaren dat het vermelden van het werken onder de AFM vergunning geen onderdeel was van de afspraak met Leadprovider. Leadprovider heeft altijd voldaan aan alle informatieverzoeken. Daarnaast heeft zij constant de dialoog gezocht met de AFM om haar activiteiten te kunnen blijven uitoefenen. Ook heeft zij destijds met [B] B.V. keurig haar financiële bijdrage betaald aan de AFM.
NAWTE staat voor naam, adres, woonplaats, telefoonnummer en e-mailadres.
Datum Ons kenmerk Pagina
l) m)
n)
o) p) q)
21 maart 2012 [……………………] 14 van 26
Leadprovider heeft ook een [……………………..] opgelegd gekregen. Zij is het niet eens met de [……………..………..] en is hiertegen in beroep gegaan. Leadprovider betwist de uitspraak van de AFM dat „Leadprovider B.V. klanten tegen opbod verkoopt‟. De internetformulieren zijn direct verbonden aan AFM geregistreerde partijen. Indien een adviseur niet beschikbaar is worden de aanvragen online op leadprovider.nl geplaatst. Iedere 24 uur worden deze gegevens juist minder waard, waardoor er een break-even moment ontstaat. Zo ontvangt de consument opvolging door een AFM geregistreerde partij, iets waar de consument zelf om gevraagd heeft. De heer [A] geeft aan dat hij niet met respect is behandeld door de AFM. Als voorbeeld noemt hij het voornemen tot boeteoplegging dat één dag voor de beroepszitting tegen de [……………………..] is verstuurd. De heer [A] verwijst naar het gesprek met mevrouw [……………….] van het ondernemersloket van de AFM. Zij heeft destijds aangegeven dat het doorgeven van een geboortedatum wel mag en niet kwalificeert als bemiddelen. De bevestiging dat dit toch niet mag is vervolgens naar een onjuist e-mailadres gestuurd, waardoor de heer [A] niet wist dat dit al kwalificeerde als bemiddelen. Er is toen geen daadwerkelijke informatie doorgegeven en dus ook geen sprake van bemiddelen. Toch moet Leadprovider hier een [………………………………] ([…………… … …………………..]). Leadprovider heeft stukken overgelegd over citaatrecht en privacywetgeving. Hiermee toont Leadprovider aan dat zij ook aan deze wetgeving voldoet. De AFM hoort de belangen van consumenten te behartigen. Leadprovider is van mening dat met het opleggen van een boete geen enkel belang meer is gediend. Leadprovider heeft een beroep gedaan op beperkte draagkracht.
2.3
Beoordeling feiten
2.3.1
Inleiding
De AFM is van oordeel dat Leadprovider met in ieder geval twee (www.hypotheek-weetjes.nl en www.delaagsterente.info) van de vijfenvijftig opgegeven websites leads heeft verworven, waarbij meer dan alleen NAW-gegevens werden ingewonnen van consumenten. Leadprovider had daarnaast overeenkomsten gesloten met aanbieders en/of bemiddelaars met de strekking dat consumenten in contact kwamen met die aanbieders en/of bemiddelaars. Leadprovider heeft hierdoor in de periode 21 maart 20095 tot en met 12 november 2010 bemiddeld zonder te beschikken over een daartoe vereiste vergunning. Hiermee heeft Leadprovider artikel 2:80 Wft overtreden. Deze paragraaf is als volgt ingedeeld. In paragraaf 2.3.2 is de overtreding beschreven, waarna in paragraaf 2.3.3 wordt ingegaan op de zienswijze van Leadprovider. 5
De AFM heeft vastgesteld dat Leadprovider vanaf 25 november 2008 heeft bemiddeld zonder te beschikken over de vereiste vergunning. Op grond van artikel 1:87 Wft (oud) geldt een verjaringstermijn van drie jaar. Met de invoering van de Vierde tranche Awb is een verjaringstermijn van vijf jaar gaan gelden (artikel 5:45, eerste lid, Awb). Gelet op de twee verschillende verjaringstermijnen is de AFM, bij het vaststellen van de periode van de overtreding dat ten grondslag wordt gelegd aan de boete, uitgegaan van de voor Leadprovider meest gunstige bepaling.
Datum Ons kenmerk Pagina
2.3.2
21 maart 2012 [……………………] 15 van 26
Overtreding
Leadprovider heeft per brief van 27 oktober 2009 op het formulier „Toelichting op activiteiten‟ aan de AFM schriftelijk verklaard dat vanaf 25 november 2008 „duizenden leads zijn verkocht‟. Per e-mail van 20 mei 2010 is een overzicht overgelegd met de websites gerelateerd aan [C] B.V., Leadprovider en [B] B.V. De AFM heeft vastgesteld6 dat in elk geval via de websites www.hypotheek-weetjes.nl en www.delaagsterente.info leads zijn verkocht en doorgegeven. De heer [A] heeft op 27 oktober 2009 verklaard dat er vanaf 25 november 2008 duizenden leads zijn verkocht. Hiermee is aangetoond dat Leadprovider zich beroepsmatig heeft beziggehouden met het via haar websites verstrekken van leads. Op de voornoemde websites werden meer dan NAW gegevens ingewonnen van consumenten. Daarenboven had Leadprovider met financiëledienstverleners overeenkomsten gesloten voor het tegen betaling leveren van de leads om zo de consumenten in contact te brengen met de financiëledienstverleners. De werkzaamheden waren gericht op het als tussenpersoon aan consumenten bieden van de mogelijkheid een offerte aan te vragen voor (hypothecaire en/of consumptieve) kredieten en het aan financiëledienstverleners bieden van de mogelijkheid tot het uitbrengen van een offerte aan die consumenten om een overeenkomst inzake een (hypothecair en/of consumptief) krediet tot stand te brengen. Er was derhalve sprake van betrokkenheid bij de totstandkoming van de overeenkomsten. Leadprovider heeft ook daadwerkelijk leads doorgegeven en daarvoor betalingen ontvangen. Hieronder wordt bovenstaande per website nader toegelicht. Website www.hypotheek-weetjes.nl De website www.hypotheek-weetjes.nl stond geregistreerd op naam van [C] B.V. De heer [A] heeft in een brief van 17 mei 2010 aangegeven dat de leads die via www.hypotheek-weetjes.nl gegenereerd worden, volledig lopen via een formulier dat eigendom is van Leadprovider. Leadprovider heeft dit formulier op de website gezet van [C] B.V. Nu het formulier waarop de gegevens van consumenten ingevuld moesten worden eigendom was van Leadprovider, en Leadprovider feitelijk alle activiteiten met betrekking tot de leadverwerving en verkoop verrichtte, kunnen deze werkzaamheden aan Leadprovider worden toegerekend. Op het formulier op de website dienden onder meer de volgende vragen verplicht beantwoord te worden: - “Reden aanvraag? - Woonsituatie? - Geboortedatum?” [E] B.V. heeft per brief van 6 mei 2010 informatie verstrekt over de samenwerking met Leadprovider. Er is een voorbeeld meegestuurd van de leads die [E] B.V. heeft ontvangen van Leadprovider. Op deze informatie valt te zien dat vanaf het e-mailadres
[email protected] een lead met gewenst hypotheekbedrag, reden aanvraag, bruto jaarinkomen, bkr-registratie en geboortedatum is verzonden aan info@[...........................................] en leads@[................]. De AFM heeft op 10 mei 2010 een informatieverzoek 6
Dit is onder andere vastgesteld op basis van verklaringen van de heer [A], verklaringen van diverse afnemers van leads en prints van de verschillende websites. Verwezen wordt naar de feiten zoals opgenomen in paragraaf 1.2 van dit besluit.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 16 van 26
aan […………………………………] ([…..]) gestuurd. Per brief van 18 mei 2010 heeft […..] gereageerd op het informatieverzoek van de AFM. Zij heeft ook een kopie van de ontvangen leads meegestuurd. Uit de overgelegde informatie blijkt dat […...] eenmaal een lead heeft ontvangen met daarin onder meer het gewenste hypotheekbedrag, de reden van de aanvraag, de geboortedatum, het bruto jaarinkomen en een bkr-registratie vermeld. In de e-mail van deze lead was opgenomen “lead www.hypotheek-weetjes.nl”. Website www.delaagsterente.info De website www.delaagsterente.info stond geregistreerd op naam van Leadprovider. De AFM heeft op 10 mei 2010 een informatieverzoek aan […………………………..] ([…...]) gestuurd. Per brief van 18 mei 2010 heeft […....] gereageerd op het informatieverzoek van de AFM. Zij heeft een kopie van de ontvangen leads meegestuurd. Uit deze overzichten blijkt dat […...] meerdere malen leads heeft ontvangen van
[email protected] met als onderwerp “lead www.delaagsterente.info”. De e-mails bevatten leads met daarin onder andere het gewenste hypotheekbedrag, de reden van de aanvraag, de geboortedatum, het bruto jaarinkomen en een bkr-registratie. Ook bij deze site werd dus meer dan NAW-gegevens ingewonnen en doorgegeven. 2.3.3
Ten aanzien van de zienswijze van Leadprovider
Leadprovider heeft in haar zienswijze een tijdslijn geschetst van de activiteiten die zij heeft verricht. Leadprovider is van oordeel dat zij nooit illegaal heeft bemiddeld, omdat zij altijd als aangesloten onderneming werkte dan wel onder de vergunning van een ander werkte. Hieronder wordt de zienswijze van Leadprovider besproken en de reactie van de AFM hierop. 1. [B] B.V. Leadprovider heeft per brief van 27 oktober 2009 aan de AFM bericht dat de activiteiten van Leadprovider bij overeenkomst aan [B] B.V. zijn overgedragen. [B] B.V. beschikte destijds over een vergunning (vergunningnummer [……………]). De heer [A] is voor 49% eigenaar van [B] B.V. Mevrouw [……….] is voor de overige 51% eigenaar van [B] B.V. Zowel [B] B.V. als Leadprovider waren destijds beide gevestigd op de Vreedstraat 6 in Bruchem. Dit was ook het woonadres van de heer [A] en mevrouw [……………]. De AFM merkt ten eerste op dat in de overeenkomst gesloten tussen Leadprovider en [B] B.V. is opgenomen dat de websites van Leadprovider zullen worden verhuurd aan [B] B.V. In de overeenkomst staat tevens opgenomen welke werkzaamheden Leadprovider nog wel verricht, namelijk de acquisitie en marketing activiteiten die nodig zijn voor het verkopen van leads en het verzorgen van de facturering voor [B] B.V. De overeenkomst beslaat één pagina, waarin niet staat opgenomen wat de tegenprestatie van [B] B.V. zal zijn voor het huren van de websites van Leadprovider. De overeenkomst dateert van drie dagen na het informatieverzoek van de AFM, waarin Leadprovider is gewezen op het feit dat zij haar activiteiten per direct moet staken als zij vergunningplichtige activiteiten verricht. Uit het voorgaande moet geconcludeerd worden dat feitelijk de werkzaamheden nog werden verricht door Leadprovider. Leadprovider heeft daarom door de opgezette constructie met [B] B.V. niet de illegale werkzaamheden beëindigd. Voorts blijkt uit verklaringen van [D] B.V. en [E] B.V. dat zij in 2009 en 2010 leads hebben afgenomen van Leadprovider en
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 17 van 26
daarbij contact te hebben gehad met de heer [A]. Ook hieruit blijkt dus dat Leadprovider feitelijk alle werkzaamheden verrichtte en niet [B] B.V. Terzijde merkt de AFM op dat [B] B.V. beschikte over een vergunning van de AFM voor het bemiddelen in consumptief krediet en levensverzekeringen, al dan niet in combinatie met het bemiddelen in arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Via de website www.hypotheek-weetjes.nl werden meer dan NAWgegevens ingewonnen voor het opvragen van een offerte van een hypothecair krediet. [B] B.V. beschikte derhalve niet over een vergunning voor de werkzaamheden die werden verricht via de website www.hypotheek-weetjes.nl. Leadprovider kon ook om deze reden, door bijvoorbeeld te werken als aangesloten onderneming van [B] B.V., hetgeen overigens niet het geval was, haar werkzaamheden niet verrichten onder de vergunning van [B] B.V. 2. [D] B.V. Op 6 november 2009 heeft de heer [A] via het e-mailadres
[email protected] aangegeven de contactgegevens op de website www.hypotheek-weetjes.nl te hebben aangepast. De naam [B] B.V. is gewijzigd in „[D] B.V.‟. In reactie op de mail van de AFM waarin zij verzoekt om een bevestiging dat [D] B.V. akkoord gaat dat de website www.hypotheek-weetjes.nl onder haar verantwoordelijkheid valt, heeft de AFM niets vernomen. De AFM merkt op dat nu de AFM nooit een bevestiging heeft ontvangen van [D] B.V. dat Leadprovider een aangesloten onderneming is, kan aan de vermelding op de website geen waarde worden toegekend. Leadprovider bemiddelde derhalve op 6 november 2009 nog steeds zonder vergunning. Op 17 maart 2010 heeft de AFM geconstateerd dat bij contact op de website www.hypotheek-weetjes.nl onder meer het volgende stond vermeld: “Hypotheek-weetjes.nl staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en is gelieerd aan [D] B.V. (vergunningnummer [……………….])”. De heer [………………….] heeft in een telefonisch gesprek met de AFM aangegeven dat hij in 2009 leads heeft gekocht van de heer [A] en Leadprovider. De heer [……………….[ verwoordt de samenwerking met Leadprovider in zijn brief van 31 maart 2010 als volgt: “Allereerst hecht ik eraan u nogmaals mede te delen dat [D] B.V. momenteel geen enkel band heeft met hypotheek-weetjes.nl of Leadprovider, de eigenaar van de website. In het verleden hebben wij, overigens naar tevredenheid, internet leads bij Leadprovider afgenomen. Leadprovider had geen toestemming om onze naam of ons vergunningnummer op haar website te gebruiken, laat staan om onder onze naam of vergunningnummer te handelen.” Nu Leadprovider geen toestemming had om onder de vergunning van [D] B.V. te handelen en Leadprovider ook niet is aangemeld als aangesloten onderneming van [D] B.V., moet geconcludeerd worden dat Leadprovider ook gedurende de periode dat [D] B.V. vermeld stond op de website van Leadprovider illegaal heeft bemiddeld.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 18 van 26
3. [E] B.V. Op 14 april 2010 heeft de AFM geconstateerd dat op de website hypotheek-weetjes.nl vermeld wordt dat zij gelieerd is aan [E] B.V. (vergunningnummer […………….]). De AFM heeft vervolgens met [E] B.V. gebeld en gevraagd om een schriftelijke toelichting op de vermelding van de website. Per e-mail van 3 mei 2010 en per brief van 6 mei 2010 heeft [E] B.V. gereageerd op de samenwerking met Leadprovider. [E] B.V. heeft onder meer het volgende aangegeven: “[E] B.V. werkt sinds enige jaren samen met Leadprovider (Vreedstraat 6, 5314 BK Bruchem). Leadprovider genereert diverse internetaanvragen op eigen verantwoordelijkheid en initiatief en verkoopt deze vervolgens onder eigen beheer aan diverse financiële partijen in de markt. (…) [E] B.V. heeft dus géén rechtstreekse samenwerkingsovereenkomst met Leadprovider, noch met aan haar gelieerde websites. De aanwezige melding "[...] en is gelieerd aan [E] B.V. (vergunningsnummer [//////////…/////////////]) [....]” verbaasd [E] B.V. evenzo. Dhr. [A] heeft medio februari 2010 (schatting) aan dhr. [……………………………..] van [E] B.V. gevraagd of hij op de website www.hvpotheek-weetjes.nl mocht vermelden dat de betreffende website een samenwerking met [E] B.V. heeft. Aangezien [E] B.V. waarde hecht aan een transparante wijze van werken, is door dhr. [……………………………..] aangegeven dat dit geen probleem is. Echter, een dergelijke vermelding van een samenwerking is uiteraard héél iets anders dan vermelden dat de website gelieerd is aan [E] B.V. Inmiddels heeft [E] B.V. dhr. [A] dan ook verzocht de betreffende melding van zijn website te verwijderen.” Ook hiervoor geldt weer dat Leadprovider alleen op de website mocht vermelden dat er een samenwerking was met [E] B.V. Dit betekent niet dat Leadprovider ook onder verantwoordelijkheid en onder de vergunning van [E] B.V. mocht werken en werkte. De AFM is daarom van oordeel dat Leadprovider ook op 14 april 2010 nog illegaal bemiddelde. 4. Werkwijze van na medio juli 2010 Leadprovider heeft in haar brief van 19 augustus 2010 haar „nieuwe‟ werkwijze toegelicht. Leadprovider heeft onder meer verklaard: “deze formulieren [AFM: de formulieren van Leadprovider] worden opgesteld en aangepast aan de wensen van de (intermediairs van) geldverstrekkers. De server waar de gegevens op terecht komen is van [………………….]. Deze server wordt gehuurd door Leadprovider B. V. en Leadprovider B. V. verhuurt vervolgens serverruimte door aan (intermediairs van) geldverstrekkers." "Op die gehuurde serverruimte kunnen de (intermediairs van) geldverstrekkers de gegevens die de consumenten ingevuld hebben op de door de (intermediairs van) geldverstrekkers gehuurde formulieren gedeeltelijk inzien alvorens ze opgehaald kunnen worden na betaling. " "Leadprovider verschaft het platform voor consumenten om hun gegevens bekend te maken aan al dan niet door deze consumenten geselecteerde aanbieders. Indien de consument geen voorkeur aangeeft dan biedt Leadprovider B.V. het platform aan aanbieders om bekend te raken met consumenten die hebben aangegeven open te staan voor een offerte. "
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 19 van 26
Ook bij deze werkwijze worden meer dan contactgegevens ingewonnen van consumenten en doorgegeven aan aanbieders of bemiddelaars. Leadprovider heeft een elektronisch formulier opgesteld dat te bereiken is op haar website. Met het formulier kunnen consumenten een offerte aanvragen bij verschillende aanbieders van krediet. Het formulier bevat verplichte velden, waarmee om meer dan contactgegevens wordt gevraagd die relevant zijn voor het afsluiten van een overeenkomst inzake krediet. De consument kan bij het invullen van dit formulier aangeven van welke aanbieder zij een offerte wenst te ontvangen. Indien er een keuze wordt gemaakt voor een bepaalde aanbieder, worden de ingevulde gegevens (de lead) verzonden naar een digitale ruimte op een server die Leadprovider huurt van […………………..] en onderverhuurt aan de betreffende aanbieder of bemiddelaar. Leadprovider had met deze financiële dienstverleners overeenkomsten gesloten voor het tegen betaling leveren van de leads. Indien geen bepaalde aanbieder wordt gekozen, wordt de lead naar een digitale verzamelplaats verzonden. De aanbieders kunnen vervolgens op hun 'eigen', gehuurde, digitale ruimte of op de verzamelplaats inloggen om, zo zij dat verkiezen, de lead(s) te downloaden. De leads worden dus niet rechtstreeks naar de betreffende aanbieders verzonden, maar er vindt een tussenstop plaats op de door Leadprovider gehuurde en onderverhuurde digitale ruimte (in ieder geval tot aan betaling door de afnemers van de leads). Met de hierboven beschreven activiteiten, wint Leadprovider meer dan contactgegevens in en geeft zij deze door aan aanbieders. De stelling dat de consument er zelf voor kiest om het formulier op haar eigen computer te downloaden en vervolgens te versturen naar een aanbieder, maakt dit niet anders. Leadprovider heeft immers zelf een formulier opgesteld, waarmee een lead wordt gegenereerd die relevante gegevens bevat voor het aanvragen van een offerte. Het initiatief tot het aanleveren van die relevante gegevens ligt derhalve bij Leadprovider. Het platform dat Leadprovider heeft gecreëerd, heeft verder tot doel dat de leads uiteindelijk terecht komen bij de aanbieders. Dit maakt dat Leadprovider de gegevens ook doorgeeft aan de aanbieders. Dat de aanbieders deze gegevens zelf, technisch gezien, moeten ophalen, is daarbij van ondergeschikt belang. De AFM is derhalve van oordeel dat Leadprovider ook na medio juli 2010 nog illegaal bemiddelde. Dit wordt ook bevestigd in de uitspraak van de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Rotterdam van 4 november 2010 (LJN: BO2894). 5. Uitspraak voorzieningenrechter (4 november 2010) inzake […………………………...] Leadprovider heeft in haar zienswijze aangegeven dat zij na de uitspraak van de voorzieningenrechter van 4 november 2010 niet meer dan NAWTE7 gegevens doorgeeft aan AFM geregistreerde partijen. Leadprovider zou daardoor naar haar eigen oordeel niet meer onder het toezicht van de AFM vallen. In samenspraak met de AFM zijn toen de websites aangepast, zodat na de uitspraak van de voorzieningenrechter niet meer is bemiddeld. De heer [A] heeft in zijn zienswijze verwezen naar het gesprek met mevrouw [………………….] van het ondernemersloket van de AFM. Zij zou destijds hebben aangegeven dat het doorgeven van een geboortedatum wel mag en niet kwalificeert als bemiddelen. In reactie op de zienswijze van Leadprovider merkt de AFM het volgende op. Leadprovider heeft na 4 november 2010, […………………………………………..], ook nog bemiddeld in krediet. De AFM heeft geconstateerd dat op 10 en 11 november 2010 Leadprovider heeft bemiddeld door op haar websites www.makkelijklenen.com, www.aanvraagformulier.com en www.hypotheek-weetjes.nl te vragen naar de geboortedatum van de klant, die wordt ingewonnen mede ten behoeve van de BKR-toets. Nu Leadprovider niet alleen meer dan NAW-gegevens 7
NAWTE staat voor naam, adres, woonplaats, telefoonnummer en e-mailadres.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 20 van 26
inwon, maar er ook sprake was van overeenkomsten die waren afgesloten met aanbieders of bemiddelaars die ertoe strekten dat Leadprovider tegen vergoeding leads aan hen verstrekte, is sprake van bemiddelen. Het is hierbij niet relevant of Leadprovider ook daadwerkelijk de gegevens beschikbaar heeft gesteld aan financiëledienstverleners. De AFM verwijst naar de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 10 januari 2012 (LJN: BV1290) waarin de Rechtbank ook tot het oordeel komt dat Leadprovider [……………….] [……………………………………………………………………………………….] daarmee heeft bemiddeld zonder te beschikken over de daartoe vereiste vergunning. Zoals de AFM ook al heeft overwogen in haar beslissing op bezwaar van 13 april 2011 (kenmerk [……………….]) ten aanzien van de beslissing […………… [……………. ……….], mist de stelling van Leadprovider dat een medewerkster van de AFM telefonisch toestemming zou hebben gegeven voor het inwinnen van geboortedata feitelijke grondslag. Mevrouw […………] heeft duidelijk aangegeven dat de vraag van Leadprovider nog moest worden voorgelegd aan de afdeling Juridische Zaken van de AFM en dat Leadprovider aan het telefoongesprek geen rechten kon ontlenen. Zij heeft daarom ook geweigerd om een schriftelijke bevestiging te geven over de beweerdelijke toestemming. Na telefonisch contact van de AFM met de heer [A] heeft de heer [A] aangegeven geen bevestiging meer te wensen over de reikwijdte van het verbod op bemiddeling, daarmee heeft de heer [A] bewust het risico genomen het begrip bemiddelen onjuist te interpreteren. Daarnaast is in de beslissing op bezwaar van 16 december 2010 (kenmerk [………..………….]) over de […………………….] ook al opgenomen dat het inwinnen van een geboortedatum ook valt onder bemiddeling.8 Het beroep op het vertrouwensbeginsel kan daarom niet slagen. 6. Artikel van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan9 Leadprovider heeft een artikel overgelegd dat is opgesteld door twee advocaten van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan. Uit dit artikel zou blijken dat Leadprovider niet aan het bemiddelen is nu er nog geen sprake is van inhoudelijke betrokkenheid bij de totstandkoming van een overeenkomst. De AFM volstaat in dit kader met het verwijzen naar hetgeen hiervoor is opgemerkt over het bemiddelen zonder vergunning door Leadprovider. In het artikel wordt verwezen naar een tweetal uitspraken waarin de rechter oordeelde dat geen sprake was van bemiddelen (Voorzieningenrechter Rechtbank Rotterdam, 7 april 2008, LJN BC8951 en Rechtbank Utrecht, 5 november 2008, LJN BG3482). De AFM merkt op dat de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Rotterdam in haar uitspraak van 4 november 2010 inzake Leadprovider, in lijn met het oordeel van de AFM, geoordeeld heeft dat er juist wel sprake was van bemiddeling bij Leadprovider. Daarbij heeft de Voorzieningenrechter expliciet overwogen dat het geval van Leadprovider afwijkt van de zaak die heeft geleid tot de uitspraak van 7 april 2008.10 In afwijking van deze zaak namen consumenten bij Leadprovider niet zelf rechtstreeks contact op met de aanbieders. Nadat consumenten hun gegevens hadden achtergelaten op de website van Leadprovider werden via de website automatisch leads verzonden aan aanbieders. Het is vervolgens aan de aanbieder om contact op te nemen met de consument van zijn voorkeur. Gelet op het voorgaande kan het artikel
8
Zie randnummer 46 van de beslissing op bezwaar van 16 december 2010 (kenmerk [……………………]). Te vinden via http://www.kvdl.nl/NR/rdonlyres/A91865A2-5F59-4CDB-A872556660A4AFEF/0/EsterNederlofleadgenerators.pdf. 10 Zie Rechtbank Rotterdam, 4 november 2010, LJN BO2894, r.o. 2.5.3., eerste volzin. 9
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 21 van 26
van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan niet leiden tot een ander oordeel ten aanzien van de kwalificatie van de werkzaamheden van Leadprovider. 7. Betrouwbaarheid de heer [A] [……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………] [……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………..…………] 2.4
Conclusie
De AFM heeft in paragraaf 2.3 een overtreding van artikel 2:80, eerste lid, Wft geconstateerd, en komt tot de conclusie dat de zienswijze van Leadprovider als opgenomen in diezelfde paragraaf niet tot een ander oordeel kan leiden. 3.
Besluit
3.1
Besluit tot boeteoplegging
Op grond van het voorgaande heeft de AFM besloten om aan Leadprovider een bestuurlijke boete op te leggen, omdat Leadprovider in de periode van 21 maart 2009 tot en met 12 november 2010 werkzaamheden heeft verricht die kwalificeren als bemiddelen in de zin van artikel 1:1 Wft.11 Dit is een overtreding van artikel 2:80, eerste lid, Wft. Voor deze overtreding geldt op grond van artikel 1:81, eerste lid, Wft juncto de artikelen 2 en 3 van het Besluit boetes Wft, een boetetarief van € 96.000,-. In artikel 6, eerste lid, Besluit boetes Wft is bepaald dat de hoogte van een boete die wordt opgelegd aan een persoon die behoort tot één van de in dat artikellid genoemde categorieën, mede afhankelijk is van diens draagkracht. Artikel 6, tweede lid, Besluit boetes Wft bepaalt dat de draagkracht in de hoogte van de boete tot uiting komt door het boetebedrag te vermenigvuldigen met de op grond van artikel 7 Besluit boetes Wft toepasselijke draagkrachtfactor (factor l tot 5). Leadprovider is aan te merken als een persoon bedoeld in artikel 6, eerste lid, onderdeel a. Deze factor is, voor Leadprovider als financiëledienstverlener, afhankelijk van het aantal werknemers, gemeten naar voltijdsequivalent, dat zich op dit moment rechtstreeks bezighoudt met financiële dienstverlening. Werknemers die zich rechtstreeks bezighouden met financiële dienstverlening betreffen de personen die het
11
De AFM heeft de bevoegdheid om een boete op te leggen op grond van artikel 1:80, eerste lid Wft.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 22 van 26
contact met de klant hebben. Leadprovider heeft in haar e-mail van 5 januari 2012 aan de AFM kenbaar gemaakt dat het aantal werknemers dat zich rechtstreeks bezighoudt met financiële dienstverlening 1 FTE bedraagt. Op grond van artikel 7, aanhef en onderdeel a, onder 5° Besluit boetes Wft is in dat geval de draagkrachtfactor 1. De boete voor overtreding van artikel 2:80, eerste lid, Wft bedraagt in beginsel dan ook € 96.000,-. Leadprovider heeft in haar zienswijze gesteld dat zij alleen zaken heeft gedaan met AFM geregistreerde partijen. Daarom is er nooit een consument gedupeerd. De AFM merkt op dat deze enkele omstandigheid op zichzelf geen reden kan zijn om een verminderde ernst of verwijtbaarheid aan te nemen. In andere zaken12 van leadgeneratoren, waarin de Rechtbank Rotterdam heeft geoordeeld dat er sprake was van een verminderde ernst van de overtreding, speelde voornamelijk een rol dat de AFM een vergunning had verleend voor (een deel van) de activiteiten, waardoor de partijen vooraf zijn getoetst op betrouwbaarheid en moeten voldoen aan doorlopende gedragsregels in de Wft. Gelet hierop en op de omstandigheid dat uitsluitend is bemiddeld voor financiëledienstverleners die onder toezicht stonden van de AFM, heeft de Rechtbank Rotterdam aangenomen dat het aannemelijk is dat geen consumenten (of cliënten) zijn benadeeld. Dit is echter een wezenlijk andere situatie dan bij Leadprovider. Leadprovider heeft een centrale verbodsbepaling overtreden, waarbij Leadprovider zich geruime tijd heeft onttrokken aan het toezicht van de AFM. Doordat Leadprovider zich aan het toezicht heeft onttrokken heeft 1) geen voorafgaande markttoetredingstoets plaatsgevonden en 2) waren de doorlopende gedragsregels op Leadprovider niet van toepassing (zie artikel 4:1 Wft). Dat is op zichzelf al ernstig te noemen. De AFM benadrukt voorts dat een consument wordt beschermd door regels die zien op onder meer de integriteit en betrouwbaarheid van de (beleidsbepalers van de ) bemiddelaar en op transparantie van de bemiddelaar over zijn eventuele positie ten opzichte van of verhouding tot aanbieders. In dit kader is ook relevant dat de rechtsvoorganger van Leadprovider, waarvan de heer [A] ook bestuurder was, in oktober 2007 al is gewaarschuwd voor het bemiddelen zonder vergunning. De rechtsvoorganger van Leadprovider heeft namelijk in de periode van 1 december 2006 tot en met 21 augustus 2007 vergelijkbare bemiddelingsactiviteiten verricht zonder te beschikken over de vereiste vergunning. In ieder geval vanaf oktober 2007 moet het Leadprovider daarom duidelijk zijn geweest dat zij een vergunning nodig had voor haar activiteiten. Leadprovider heeft ook daadwerkelijk een vergunning aangevraagd, maar deze is afgewezen, […………………………………………………………………………………..]. De AFM acht het ernstig en verwijtbaar dat Leadprovider, ondanks de eerdere waarschuwing van de zijde van de AFM en de afwijzing van de vergunningaanvraag [……………………………………………………………], nog lange tijd is doorgegaan met het illegaal bemiddelen. Zelfs na het [………………………………………] is Leadprovider nog doorgegaan met het bemiddelen. Leadprovider heeft zich daarmee willens en wetens aan het toezicht van de AFM onttrokken. Op grond van het voorgaande ziet de AFM geen aanleiding om de boete op grond van artikel 5:46, derde lid, Awb te matigen. De AFM acht in onderhavig geval een boete van € 96.000,- passend.
12
Verwezen wordt naar de uitspraken van de Rechtbank Rotterdam van 2 september 2010, LJN: BN5939 en de Rechtbank Rotterdam van 24 maart 2011, LJN: BP9378.
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 23 van 26
Matiging op grond van draagkracht Daarnaast heeft Leadprovider een beroep gedaan op beperkte draagkracht. Leadprovider heeft de ingevulde vragenlijst vennootschappen ten behoeve van de bepaling van de draagkracht, een concept jaarrekening 2010 en een structuurschema per 1 januari 2011 overgelegd. [……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………..………………..…………] [……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………..…………] Leadprovider moet het bedrag van € 96.000,- binnen zes weken overmaken op bankrekeningnummer [………….] bij [………………………………….] ten name van AFM te Amsterdam, onder vermelding van factuurnummer [……………]. Voor dit bedrag zal geen afzonderlijke factuur worden verzonden. De boete moet worden betaald binnen zes weken na de inwerkingtreding van dit besluit.13 Het besluit treedt op grond van artikel 3:40 Algemene wet bestuursrecht (Awb) juncto 3:41 Awb in werking op de dag van toezending daarvan. Als Leadprovider bezwaar maakt tegen dit besluit wordt de verplichting om de boete te betalen geschorst totdat op het bezwaar is beslist. Die verplichting wordt ook geschorst als Leadprovider na de bezwaarprocedure in beroep gaat, totdat op het beroep is beslist.14 Over de periode dat de verplichting om de boete te betalen is geschorst, moet Leadprovider wel wettelijke rente betalen. 3.2
Besluit tot openbaarmaking van de boete
Omdat de AFM aan Leadprovider een boete oplegt voor de overtreding van artikel 2:80, eerste lid, Wft, moet de AFM het besluit tot boeteoplegging openbaar maken, nadat deze definitief is geworden (nadat het niet langer mogelijk is om bezwaar of beroep in te stellen).15 Daarnaast moet de AFM het besluit ook al eerder openbaar maken, namelijk vijf werkdagen nadat dit aan Leadprovider is toegestuurd.16 De wetgever heeft het openbaarmaken van bestuurlijke boetes verplicht om deelnemers op de financiële markten te waarschuwen. Dit in het belang van de ordelijke en transparante financiëlemarktprocessen, zuivere verhoudingen tussen marktpartijen en de zorgvuldige behandeling van cliënten.17 De AFM kan slechts afzien van
13
Zie artikel 1:85, eerste lid, Wft. Zie artikel 1:85, tweede lid, Wft. 15 Dit volgt uit artikel 1:98 Wft. 16 Dit volgt uit artikel 1:97, eerste lid Wft. 17 Vergelijk PG 29708, nr. 19, p. 301-303, p. 420-421, nr. 20, p. 30 en nr. 39, p. 8-10. 14
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 24 van 26
openbaarmaking, als die in strijd is of zou kunnen komen met het doel van het door de AFM uit te oefenen toezicht op de naleving van de Wft. Van dat laatste is naar het oordeel van de AFM geen sprake. Van openbaarmaking na bekendmaking van het boetebesluit kan daarom niet worden afgezien. Van openbaarmaking na definitief worden van het boetebesluit kan vooralsnog evenmin worden afgezien. Het individuele belang van Leadprovider kan in dit verband niet tot een andere uitkomst leiden. Immers, dat argument heeft geen betrekking op de vraag of openbaarmaking van het besluit in strijd is of zou kunnen komen met het doel van het door de AFM uit te oefenen toezicht op de naleving van de Wft. De AFM publiceert de volledige tekst van het boetebesluit (met uitzondering van vertrouwelijke informatie) op haar website, onder begeleiding van een persbericht met de kern van het boetebesluit. Van het persbericht zal tevens een Engelse vertaling worden opgenomen. Ook wordt een bericht over de boete opgenomen in de periodieke AFM-nieuwsbrief. De AFM kan daarnaast het besluit publiceren door middel van een advertentie in één of meer landelijke dagbladen. De bijlage bij dit besluit bevat de volledige tekst van het besluit dat op de website van de AFM openbaar zal worden gemaakt, geschoond van vertrouwelijke informatie. Mocht u van mening zijn dat er desondanks vertrouwelijke tekst in staat die geschoond zou moeten worden, dan verneemt de AFM dat graag zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen 3 werkdagen na bekendmaking van dit besluit. De volgende basistekst wordt in het te publiceren persbericht en/of de advertentie opgenomen: ‘AFM legt een boete op aan Leadprovider voor kredietbemiddeling zonder vergunning De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft op 21 maart 2012 een bestuurlijke boete van € 96.000,opgelegd aan Leadprovider B.V., te Zaltbommel. De boete is opgelegd omdat Leadprovider illegaal heeft bemiddeld in kredieten. Het bedrijf had geen vergunning van de AFM. De AFM heeft vastgesteld dat Leadprovider in ieder geval van 21 maart 2009 tot en met 12 november 2010 via de websites www.hypotheek-weetjes.nl en www.delaagsterente.info meer dan contactgegevens heeft ingewonnen bij consumenten. Leadprovider had overeenkomsten afgesloten met andere financiële dienstverleners voor het afnemen van deze gegevens. De gegevens van de consumenten werden tegen vergoeding doorgegeven aan deze financiële dienstverleners. Hiermee heeft Leadprovider als tussenpersoon werkzaamheden verricht die bedoeld waren om kredietovereenkomsten tot stand te brengen. Dit is een overtreding van de verbodsbepaling die stelt dat het verboden is in Nederland te bemiddelen zonder vergunning (artikel 2:80, eerste lid, Wft). Het is belangrijk dat financiële dienstverleners beschikken over een vergunning van de AFM. Een vergunning biedt bescherming aan consumenten. Voordat de AFM een vergunning verleent, toetst zij onder meer of een financiële dienstverlener voldoet aan de eisen van betrouwbaarheid, deskundigheid en
Datum Ons kenmerk Pagina
21 maart 2012 [……………………] 25 van 26
integriteit. Bovendien moet een dienstverlener met een vergunning zich houden aan de zogenoemde doorlopende gedragsregels. Deze gaan onder meer over een zorgvuldige dienstverlening aan consumenten. Het besluit van de AFM kan door belanghebbende(n) ter toetsing aan de rechter worden voorgelegd. Het volledige besluit is te vinden op www.afm.nl
. Bij vragen of klachten kunt u contact opnemen met het Meldpunt Financiële Markten van de AFM: 0900-5400 540 (0,05 euro per minuut). De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten van sparen, lenen, beleggen en verzekeren. De AFM bevordert zorgvuldige financiële dienstverlening aan consumenten en ziet toe op een eerlijke en efficiënte werking van kapitaalmarkten. Ons streven is het vertrouwen van consumenten en bedrijven in de financiële markten te versterken, ook internationaal. Op deze manier draagt de AFM bij aan de welvaart en de economische reputatie van Nederland.‟ Let op: De AFM kan, al naargelang de omstandigheden op het moment van publicatie, bovengenoemde publicatietekst wijzigen of aanvullen. Publicatie vindt niet eerder plaats dan nadat vijf werkdagen zijn verstreken na de dag waarop het besluit tot boeteoplegging aan Leadprovider bekend is gemaakt. De publicatie wordt opgeschort als Leadprovider verzoekt om een voorlopige voorziening als bedoeld in artikel 8:81 Awb. Publicatie wordt dan in elk geval geschorst, totdat de voorzieningenrechter een uitspraak heeft gedaan. Als Leadprovider om een voorlopige voorziening vraagt, verzoekt de AFM dit per e-mail ([//////// /////////////////////////////) aan haar door te geven. Als u hier niet toe overgaat, zal de AFM de boete openbaar maken zoals hiervoor genoemd. Ook vraagt de AFM Leadprovider het verzoek om voorlopige voorziening per fax toe te sturen (faxnummer [………………..]). De AFM zal na het definitief worden van dit besluit, aan haar verplichting tot publicatie op grond van artikel 1:98 Wft uitvoering geven door aan het eerdere persbericht de volgende update toe te voegen: “Update [datum waarop de update op de site verschijnt]: Het besluit van de AFM is inmiddels definitief geworden en kan door belanghebbenden niet meer ter toetsing aan de rechter worden voorgelegd.” Een eventuele geschoonde beslissing op bezwaar wordt toegevoegd. Nadat dit besluit definitief is geworden zal geen nadere aankondiging plaatsvinden alvorens tot deze tweede publicatie wordt overgegaan.
Datum Ons kenmerk Pagina
4.
21 maart 2012 [……………………] 26 van 26
Rechtsgangverwijzing
Iedere belanghebbende kan tegen deze beschikking bezwaar maken door binnen zes weken na bekendmaking daarvan een bezwaarschrift in te dienen bij de AFM, t.a.v. Juridische Zaken, Postbus 11723, 1001 GS, Amsterdam. Een bezwaarschrift kan ook per fax (faxnummer 020-797 3835), per e-mail (e-mailadres [email protected]) of met het bezwaarformulier op de website van de AFM (www.afm.nl/bezwaar) worden ingediend. Aan deze elektronische verzending stelt de AFM nadere eisen die op haar website worden toegelicht. Een van die eisen is dat een bezwaarschrift niet aan andere AFM faxnummers of AFM e-mailadressen dan de hier genoemde kan worden gestuurd. De AFM neemt het bezwaarschrift alleen inhoudelijk in behandeling als aan deze eisen is voldaan.
Hoogachtend, Autoriteit Financiële Markten
Was getekend Assistent boetefunctionaris
Bijlage: Openbare versie boetebesluit
Was getekend Plaatsvervangend boetefunctionaris