Database technologieclusters. Status: 29-10-2010
Legenda
RV-project ervaring?
Recurring business?
Voldoende heritage in NL?
Aansluiting bij welke brede techn. Ontwikkeling?
Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik
Commercieel gebruik?
Gebruik voor kleine satellieten? 1 Ruimtesegment 1.1 Payload/Detectoren/Communicatie 1.1.1.1 EM-spectrum – Optisch – Actief Technologie / Capability Laser, optoelectronica, laserdetectoren Meetgrootheid / Principe IR, VIS, UV Cosine, TUD-DEOS, … Partijen TBD Programma's (lop. en toek.) Laseraltimeter, microlaser, laserspectrometers/Product / Output analysers, Laser Mass Spectrometer, LIDAR Planeetonderzoek (Europa en andere manen), Ruimtetoepassing aardobservatie, kleine missies, remote sensing Andere toep. (spin-out) Vliegtuig remote sensing, UAV, microscopen Potential new key technology Microlaser Huidig Primair gebruik/markt Wetenschap Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 17 A, 23 B IV 1.1.1.2 EM-spectrum – Optisch – passief spectrometers: Bolometers, TES, KID, CCD, MCP, SPEX, gratings, superconducting/heterodyne Technologie / Capability receivers, optics, mixers, optische chips Meetgrootheid / Principe IR, NIR, SWIR, VIS, UV, Thz, X-ray, gamma, SRON, TNO-S&I, Dutch Space, MECON, Cosine, Partijen TUD-DEOS, lionix Programma's (lop. en toek.) ESA COSMIC VISION, EOEP, HSR camera's, spectrometers, astrofystische en atmosferische instumentatie, multispectrale imagers, Product / Output integrated payloads Remote sensing in Sterrenkunde, astrofysica, atmosfeeronderzoek, aardobservatie, Ruimtetoepassing planeetonderzoek (exoplanets)
M Na M Nee Fotonica Ja Nee Nee C G Toelichting: Laser on a chip samen met integratie van optische elementen maakt A nvt kleine multipurpose detectoren mogelijk met klein verbruikt vermogen. De levensduur van lasers is nog beperkt. NL kleine speler. Assessment:
Microsat Nanosat CubeSat Grote satellieten Alle satellieten Niet van toepassing
M Nee Generiek Ja Nee Ja Toelichting: Sterke heritage in NL op gebied van instrumentatie (SRON, TNO, cosine). Resolutie en gevoeligheid nemen toe, evenals complexiteit van het instrument. Veel one-offs, recurring zit vooral in de faciliteiten en de mensen in mindere mate in de producten. Trend naar compactere instrumenten die in meerdere banden meten. Goed toespitsen op NL expertise. Assessment:
Analysers, scanners, detectors op de grond, in de lucht (voedsel, stoffen in lucht/water, materiaalonderzoek, detectorpoortjes, …), remote sensing, microscopen fotonica wetenschap (NL)
16 A I, II, 16 B I, II, III, 16 C I, II, IV, V, 17 B I,II, III, IV, Referentie ESA tech tree V, VI, 17 C II, III, 20 B I II, 23 B IV 1.1.1.3 (Uitlees, micro, opto) electronica A Ja Electronica Ja Ja Ja FPGA, ASIC, SQUID, MEMS, amplifier, ADC/DAC DC- Toelichting: Standaardisatie maken DC converters, PoL converters, Buck-converters, oplossingen generiek en dus breed radiatiehardheids, EEE componenten en inzetbaar ook buiten RV. Gebruikseisen Technologie / Capability stralingshardheid die niet RV-sectoren aan electronica Meetgrootheid / Principe signaalverwerking stellen inmiddels vaak minstens zo hoog SRON, UT, Xensor, SystematIC, Neways als in RV.Stralingshardheid is de MicroElectronics, EAMICS, AXIOM IC, DIMES, TUD- uitzondering die bijna alleen in RV geldt. Partijen EWI, Hymec Dit kan vaak via chipdesign (ipv Programma's (lop. en toek.) procesmatig) worden bewerkstelligd. stralingsharde ASICS, converters, FEE, SIR, FDM, Product / Output PCB Ruimtetoepassing uitlezen detectoren, signaalverwerking, power managemAssessment: Andere toep. (spin-out) aardse eletronica (automotive, telecom, etc.) Potential new key technology componenten ter grootte van chip Huidig Primair gebruik/markt alle ruimtevaarthardware Toekomstig gebruik ruimtevaarthardware Referentie ESA tech tree 23 A I, II, 23 B I, III, IV, VII, VIII
1
1.1.2.1 EM-spectrum – Radio (RF) – actief
Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology
Transmitter, transponder, antenneontwerp, arrays, kalibratie, antennes, netwerktechnieken, versterker, modulator, phased array, optical beam forming… Radio LG, MG, KG, RADAR, microwave, SAR Thales, TNO D&V, TUD-DEOS, ASTRON, NLR, LIONIX ARTES
Radar, Sar, GPR, InSAR, breedbandige hoge capaciteit (of juist smalbandige lage capaciteit) zenders/ontvangers Aardobservatie, altimetrie, planeetonderzoek, Assessment: telecommunicatie, navigatie Defensie, marine, exploratie, UAV, … geïntegreerde uitleeselectronica, mini-Radar met hoog vermogen, RF fotonica
Huidig Primair gebruik/markt Defensie / Wetenschap / telecommunicatie / Navigatie Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 06 E III, 07 A I II III IV V, 12 A III, 23 B VII 1.1.2.2 EM-spectrum – Radio – passief Transmitter, transponder, antenna, versterker, Technologie / Capability modulator, signaalverwerking Meetgrootheid / Principe Radio LG, MG, KG, passieve Radar Partijen ASTRON, JIVE, TU's, ISIS, Programma's (lop. en toek.) LOFAR, OLFAR
Product / Output
space-antennes, ground-based antennes Space-Very Long Baseline Interferometry, Ruimtetoepassing Aardobservatie (SMOS), golfhoogte Andere toep. (spin-out) LOFAR, VLBI geïntegreerde uitleeselectronica, mini-Radar met hoog Potential new key technology vermogen Huidig Primair gebruik/markt Wetenschap Toekomstig gebruik dynamische interferometry Referentie ESA tech tree 12 A II, 12 A III, 17 C I, 23 B III 1.1.3.1 Ander meetgrootheden - afstand/tijd Technologie / Capability Optisch/laser, radio/radar, tijdmeting Meetgrootheid / Principe Tijd, fase, golflengte Partijen TNO D&V, ASTRON, TUD-EWI, Programma's (lop. en toek.) GPS receivers, klokken, radio/radar Product / Output ontvangers/zenders Ruimtetoepassing nog niet Andere toep. (spin-out) Navigatie, marine, RDS, UAV Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt plaatsbepaling, location based services Toekomstig gebruik Navigatie, radioplaatsbepaling Referentie ESA tech tree 6 E V, 16 C III 1.1.3.2 Andere meetgrootheden - snelheid / versnelling / zwaartekracht Elektrostatische detectie, stroom/voltmeting, feedback systemen, versterkers, MEMS, SQUIDS, snelle AD-DA conversie Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe versnelling, g, Partijen SRON, UT/MESA+, Melexis, TNO, TUD, Programma's (lop. en toek.)
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
G Nee Generiek Ja Nee Nee Toelichting: TNO en NLR voor defensie Radar en Sar projecten uitgevoerd. Breedbandige Phased array antennas in opkomst (Lionix, Thales, ASTRON). Er is technische heritage, ontbreekt NL RV ervaring. Zowel mogelijkheden voor detectie als communicatie/navigatie.
Accelerometer, gradiometer, gyroscoop, microgradiometer Planeetonderzoek, aardobservatie, kleine missies, formatievliegen, AOCS, Navigatie, inertial navigation, trilling/stabilisatie, exploratie, aerial survey, zwaartekracht, boreholes, MEMS gravimeters
A Nee Generiek Ja Nee Nee Toelichting: Meerdere antennes => radiointerferometrie (statisch OLFAR, dynamisch in swarms), netwerktechnologie en signaalverwerking worden steeds belangrijker. Trend naar geïntegreerde systemen (Thales). Breedbandige Phased array antennas in opkomst (Lionix, Thales, ASTRON). Assessment:
G Nee Generiek Nee Nee Nee Toelichting: bij fundamentele fysica labs vinden ontwikkelingen plaats (bv. op gebied van optische klokken) die meer en meer raakvlakken laten zien met technologieontwikkelingen binnen de RV, zoals ook zichtbaar bij ESA meetings. Assessment:
G Nee Generiek Ja Nee Nee Toelichting: MEMS en ASICS zijn een enabling technologiën die in de komende jaren (5-10) geminiaturiseerde highperformance (gevoelige) sensoren opleveren. In buitenland RV partijen actief, als NL wil meedoen dan actief oppakken. In kleine satellieten toepasbaar in AOCS. Er is voorstel gedaan om verschillende sectoren samen deze technologie te laten ontwikkelen. Assessment:
15 A IV, 15 E, 23 B VIII
2
1.1.3.3 Andere meetgrootheden - in situ sensing Microfluidic chips, lichtgeleidende chips, biotracers, Technologie / Capability Optical Fiber ringtechnologie Meetgrootheid / Principe metingen door direct contact met subject Partijen Lionix, TNO I&T, UT/MESA+, WUR, Dutch Space Programma's (lop. en toek.) Lab-on-a-chip, (Life marker chip), Optical Fiber ring Product / Output (P,T, sensor), planeetonderzoek, atmosfeeronderzoek, ISS, in-situ Ruimtetoepassing research druksensoren, molecuuldetectie Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Lab-on-a-chip Huidig Primair gebruik/markt gezondheidzorg Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 14 A I, 17 C III 1.2 Platformtechnologie 1.2.1 AOCS 1.2.1.1 AOCS - sensoren Detector technology, vector sensing technology, Technologie / Capability mechatronica Meetgrootheid / Principe VIS, UV, B, versnelling, zwaartekracht Partijen TNO T&I, Bradford, Philips, TUD-SSE, ISIS, UT Programma's (lop. en toek.) ESA missies, commerciele satellieten
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt
Sunsensors, Magnetometers, Star trackers, Gyroscopes standregeling satellieten, modules, stations. lichtregulering in auto's en kantoren digitale sensoren, plug and play ESA, universiteiten en commerciele markt
A Nee Generiek Ja Nee Nee Toelichting: Door ontwikkelingen op Microtechnologie zijn Lab-on-a-chip applicaties mogelijk. Apperture beperkt => directe sensing technieken. Ook snellere of nauwkeuriger signaalverwerking (filters, schakelingen) komen eraan. Assessment:
A Ja Generiek Ja Ja Ja Toelichting: plannen voor het integreren verschillende sensoren tot één AOCS sensor suite, als dit te platformonafhankelijk of voor constellaties ontwikkeld kan worden is er recurring business Plug and play compatability en verdere standaardisatie zou zeer wenselijk zijn. Assessment:
commerciele constellaties, formatievliegen Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 5 B I II 1.2.1.2 AOCS / GNC - actuatoren A Ja Generiek Ja Ja Ja motoren, opnemers, feedbacksystemen, Toelichting: Veel van de genoemde Technologie / Capability mechatronica, reactiewielen, mems producten / output zijn zowel voor de Meetgrootheid / Principe grotere satellitieten (BR & TNO) als de Dutch Space, TNO T&I, NLR, APP, TUD-SSE, ISIS, kleinere satellieten (ISIS) verkrijgbaar. Partijen BE Plug and play compatability en verdere Programma's (lop. en toek.) standaardisatie zou zeer wenselijk zijn. Magnetotorquers, Reaction Wheels, Proportional Micro Thruster (micropropulsie), Gyroscopes, Magnetic Attitude Stabilization System Product / Output Ruimtetoepassing standregeling satellieten, modules, stations. Assessment: Andere toep. (spin-out) Potential new key technology plug and play, geintegreerde AOCS systemen Huidig Primair gebruik/markt ESA, universiteiten en commerciele markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.1.3 AOCS - systemen Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
commerciele constellaties 15 A I, II, IV, V A Ja Generiek Ja Ja Nee Toelichting: In het verleden heeft DS standregel algoritmen, geïntegreerde AOCS systemen diverse systemen geleverd. Momenteel weinig interesse uit die hoek. Plug and TNO T&I, BE, ISIS, TUD-SSE, Dutch Space, NLR Play interfaces bieden mogelijkheid componenten eenvoudig in satellietsysteem te configureren. Veel interesse vanuit defensie US (ORS). Z d k t ik standregeling satellieten Assessment: plug and play
5 B I, II
3
1.2.2 Onboard Communicatie
Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing
Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.3 On board software 1.2.3.1 Onboard Data Systems
Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.4 (satelliet) Propulsie Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt
Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.5 Spacecraft bus 1.2.5.1 Structures Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
netwerktechnologie, bekabeling, connectors, spacewire, WiFi, s/w, Plug and Play, Bluetooth, RF kbps Mbps, dataverkeer
A Ja Generiek Ja Ja Nee Toelichting: eerste ideeen vanuit TUD bij kleine satellieten (bluetooth). Nog geen werkende applicaties
SSBV, TUD-EWI&LR, ISIS, TNO-ICT, Fokker ELMO
fractionated spacecraft (swarms), alle (monolitische) Assessment: satellieten Niet specifiek Rv ontwikkeling, Gebruik van standaard communicatie protocollen, Radiatie hardening van componenten noodzakelijk? embedded systems, draadloze communicatie niet in RV 06 A III
s/w, CPU, dataopslag, HK software, Plug and Play, FFT processing, payload data processing, microelectronics for digital and analogue applications
A Ja ICT/Software Ja Ja Ja Toelichting: Nl expertise spitst zich toe op data compressie. Vooral bij NLR en Eonic.
NLR, Eonic,
alle satellieten (met hoge data rates)
Assessment:
01 A I II III, 02 A II, koudgaspropulsie, microfabricatie, electrostatic energy, voortstuwing BE, APP, TNO-D&V TRP, GSTP koudgasgeneratoren, micropropulsie, drukopnemers, inflatable structures, waterstof/zuurstof thrusters, ionthrusters, kleppen voortstuwing, orbit maintenance (incl. de-orbit), oppompen structuren in ruimte, standregeling blussystemen, oppompen airbags geminiaturiseerde propulsie RV
A Ja Microtechnogie Ja Ja Ja Toelichting: satellietstandregeling maakt gebruik van propulsiesystemen die voornamelijk zijn gebaseerd op chemische voortstuwing (hydrazine) en koudgas dat vooralsnog in tanks is opgeslagen. Toekomst mogelijk voor CGG.
Assessment:
19 A I, 19 B I, 20 C I, II, III
mechanische (koude en hete) structuren, systeem integratie
A Ja Materiaalkunde Ja Ja Ja Toelichting: Zowel structuren voor lanceerders, reentry (uit het verleden) en satellieten.
Dutch Space, Fokker, Airborne, NLR, MECON, ISIS
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt
(delen van) satelliet platform, payloaddecks, lanceerderstructuren alle satellieten defensietoepassingen composieten ESA
Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
20 G I IV, 20 K I
Assessment:
4
1.2.5.2 Composieten Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.6 Elektrisch subsysteem 1.2.6.1 Zonnepanelen Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.6.2 elektrische distributie Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 1.2.7 Warmtehuishouding 1.2.7.1 Instrument Koeling Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe
ontwerp en productie van composiettoepassingen, fiberplacement, Airborne, Dutch Space, GTM, NLR, TUDelft ESA zonnepanelen, solar panel substraten, raketstructuurdelen, CFRP's, GLARE mogelijk in thrust frames spin-in vanuit luchtvaartoepassingen, spin-out radiotelescopen warmte en elektrisch geleidende composieten solar array, wellicht ook thermoplasten mogelijk? nog niet opgenomen
Dunne film zonnecellen, uitklap sytemen, system engineering. HDRM. Zonnepanelen stroomopwekken Dutch Space, TUD, Philips, UTwente, RU, Airborne Composites div. ESA Science en AO, ATV, Galileo uitklapbare zonnepanelen, body-mounted zonnepanelen energievoorziening alle satelieten hoogrendement zonnecellen op aarde, concentrator systemen dunne film technologien ESA, commerciele constellaties, AO en Science, USA telecom sats van OSC 03 B I, 15 B, 20 C I, II, III , 20 F I convertors, ASICs, PCB's ontwerp robuste elektrische ontwerpen TUD, SystematIC, Lionix, SSBV, Eonic elektrisch subsysteem, ASICs, PCB,s alle satelieten
Toelichting: Totnutoe alleen toegepast in zonnepanelen, onderzoek naar mogelijkheden voor structuurdelen is opgestart. Er is belangstelling voor Glare toepassing, maar dit wordt nog onderzocht. TUDelft doet onderzoek naar nieuwe materialen (fibers, harsen, hybriede materialen) Assessment:
A Ja Microtechnogie Ja Ja Ja Toelichting: Dutch Space ontwikkelt, ontwerpt en bouwt zonnepaneel systemen. Toelevering door NL partijen van componeneten/onderdelen. Ontwikkelingen voor speciale panelen en nieuwe technologie. HDRM als onderdeel van SA mogelijkheid om breder in markt te zetten. Assessment:
A Ja Microtechnogie Ja Ja Ja Toelichting: Beperkte deelname NL partijen. Geen foundries die voor de RV leveren. Ontwikkeling van basiscomponenten op basis van micro optica Assessment:
Optical MEMS ESA, Telecom, Actieve antennes commerciele constellaties 01 C I, II
Heaters, valves, containers, compressors, … warmtetransport
A Ja Generiek Ja Ja Ja Toelichting: Opkomende technologieën
Partijen SRON, NLR, UT, Bradford, Kryoz, Thales Cryogenics Programma's (lop. en toek.) Product / Output Coolers, micro coolers, sorption coolers Ruimtetoepassing koeling detectoren, comsat Assessment: Andere toep. (spin-out) ruisonderdrukking antennes (telecom), Potential new key technology microcoolers (op chip) Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 21 B II, III 1.2.7.2 Subsystemen/componenten A Ja Microfluidics Ja Ja Ja Coolers, microcoolers, absorption coolers, twee fasen Toelichting: Koeling op sub-systeem nivo bij instrumenten. Levering van systemen pompsystemen, warmteopslag, coatings en isolatie, voor telecom markt (MPFL) nog niet Technologie / Capability conductive composites bereikt. Meetgrootheid / Principe warmtetransport Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
NLR, BE, Dutch Space, Thales-cryogenics, Airborne PEP, TRP Heaters, valves, containers, compressors, systemen, koeling detectoren, telecom sats ruisonderdrukking antennes (telecom), microcoolers (op chip), radiatoren, conductive panels ESA commerciele constellaties 21 A III, 21 B II,III, 21 D I III
Assessment:
5
2 Grondsegment 2.1 EGSE Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output
Opnemers, feedback systemen, ADC/DAC, versterkers, SCOE, SSBV, NLR, SRON, ISIS, Dutch Space
A Ja Generiek Ja Nee Ja Toelichting: SSBV commerciele marktpositie verworven zonder steun. Standaard producten range voor satellietenbus.
testopstellingen Assessment:
Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 2.2 TM/TC, TT&C Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 2.3 Simulaties Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 3 Missie Operaties 3.1 Data processing Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.)
wordt specifiek per instrument/onderdeel ontwikkeld
8 D II Telescoop, grondantenne, netwerkconcepten,
A Ja Generiek Toelichting: ??
Ja Ja
Ja
A Ja ICT/Software Ja Ja Toelichting: Simulatie technologie is opgebouwd rondom Eurosim. Simuilatiemodellen worden in vele vakgebieden toegepast.
Ja
SSBV, TUD-EWI TT&C grondantenne systemen alle satellieten
Assessment:
geautomatiseerde systemen
12 B I s/w, modellen, data, kennis, ICT, Dutch Space, SRON, NLR, S&T, Logica, TASK24, s/w systemen, simulatoren, EUROSIM, Generieke simulaties/w voor willekeurige satellieten/missies, dedicated simulatoren
Assessment:
02 C, 08 C I
Software voor grondprocessing
A Ja ICT/Software Ja Ja Ja Toelichting: Toolkits voor AO, operationele software (OMI)
Logica, S&T, Dutch Space, NLR, TASK24, Triopsys
Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 3.2 Operation control 3.2.1 Mission Control Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
signaalverwerking, simulaties, data exploitatie, complexe netwerken
Assessment:
01 A I, 02 C, 09 C III
operereren satellieten / constellaties,
newskies, satellite services, TUD-EWI (delfi-c3), ISIS
nog niet
A Ja ICT/Software Ja Ja Ja Toelichting: te denken valt aan satellietformaties waarbij de sats actief gecontrolleerd worden in bepaalde configuraties. Dit vraagt nieuwe technieken voor AOCS, netwerktechnologie, communicatie etc. Assessment:
telecom constellatie
6
3.2.2 Guidance Navigation and control (GNC) architectuur / Space System Control onboard (autonomous) GNC, positiebepaling Technologie / Capability positiebepaling, guidance en navigation Meetgrootheid / Principe Partijen TUD-LR, TUD-EWI Programma's (lop. en toek.) Product / Output formatie vliegen, fractionated spacecraft, Ruimtetoepassing interferometrie Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Wetenschap Toekomstig gebruik Aardobservatie Referentie ESA tech tree 05 B I, II 3.2.3 Baan & Constellatie Technologie / Capability baanbepaling baanmechanica, astronomie, signaaltheorie, Meetgrootheid / Principe numerieke systemen Partijen TUD-LR Programma's (lop. en toek.) Product / Output baanbepaling, navigatie, astronomie Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology formatievliegen, sensornetwerken Huidig Primair gebruik/markt aardobservatie, navigatie, astronomie Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 4 Lanceerders 4.1 Ontstekers en thrusters
A Nee ICT/Software Nee Nee Nee Toelichting: TUD-LR heeft fractionated spacecraft en formatievliegen als speerpunt. Hiervoor is nauwkeurige relatieve positie bepaling en control vereist Assessment:
Toelichting: nauwkeurige baanbepaling is nodig voor alle satellietmissies. In het bijzonder voor toekomstig formatievliegen is specifieke kennis op dit gebied essentieel. Assessment:
aardobservatie, astronomie, navigatie 10 A I, II, III nvt Ja Mechatronica Ja Ja Ja Toelichting: Betreft specialistische kennis die veel investering vereist
Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt
ontbranding, materialen, chemie, aerothermodynamics, hoog belaste structuren (T,M) voortstuwing, verbrandingsprocessen, APP, TNO-D&V, NLR A5, VEGA, FLPP, NGL ontstekers voor raketmotoren, thrusters als afgeleid product? lanceervoertuig Assessment: blusssysteeem met heet gas katalytische ontsteking (chemisch), akoestische initiatie RV RV 18 A IV, 18 B II, IV, 18 C I, 18 D I, 19 A II, 19 D III, 20 B A Ja Materiaalkunde Ja Ja Ja mechanische structuren, composieten, lichte Toelichting: betreft complexe structuren materialen, hybride structuren vanwege hoge thermische en mechanische belastingen. Dutch Space, Stork Fokker, Airborne A5, VEGA, NGL, FLPP Motor frames, upperstages, Ariane, VEGA, Assessment: defensietoepassingen gewikkelde structuren met hoge dichtheid, hybrids ESA
Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree
20 G I, IV, 20 A II III
Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe Partijen Programma's (lop. en toek.) Product / Output Ruimtetoepassing Andere toep. (spin-out) Potential new key technology Huidig Primair gebruik/markt Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 4.2 Koude structuren
7
5 Diverse 5.1 Environmental control Life Support (ECLS) en In-situ Resource utilisation (ISRU) kleppen, pompen, sensoren, warmtewissellaar Technologie / Capability Meetgrootheid / Principe pvt Partijen BE Programma's (lop. en toek.) iss, exploratie Product / Output Closed Loop Air Revitalisation System Ruimtetoepassing iss Andere toep. (spin-out) onderzeeers Potential new key technology miniaturisatie Huidig Primair gebruik/markt iss Toekomstig gebruik exploratie, commerciele ruimtevaart Referentie ESA tech tree 22 A I, II 5.2 Experimenteer faciliteiten ISS Technologie / Capability Containment and Sterilisation Meetgrootheid / Principe Bradford Engineering Partijen ISS, exploratie (MSR, bezoek aan asteroide (?)) Programma's (lop. en toek.) Gloveboxes Product / Output Ruimtetoepassing containment en sterilisatie van laboratoria, Andere toep. (spin-out) werkruimtes, werkpakken, robots, gereedschappen Potential new key technology low T sterilisation Huidig Primair gebruik/markt ruimtevaart Toekomstig gebruik ruimtevaart, laboratoria Referentie ESA tech tree 14 A I, 14 C V 5.3 Robotarm Technologie / Capability robotica, mechatronica Meetgrootheid / Principe Partijen Dutch Space Programma's (lop. en toek.) ISS, Eurobot Product / Output robotarm Ruimtetoepassing robotarm op ISS Andere toep. (spin-out) geen Potential new key technology dextrous manipulaton Huidig Primair gebruik/markt operatie ISS Toekomstig gebruik Referentie ESA tech tree 13 A I, II, 13 B I, II
nvt Nee Robotica Nee Nee Ja Toelichting: BE neemt al enige tijd deel in de ECLS ontwikkeling
Assessment:
nvt Nee Generiek Toelichting:
Ja Nee Ja
Assessment:
nvt Nee Robotica Nee Nee Ja Toelichting: Voortkomend uit ambities in Robotica (ERA-arm), gebrek aan aansluiting met non-space industrie, te weinig opdrachten om alleen op ruimtevaart te richten. One-off markt. Assessment:
8
