1
Deel III
3 Beheertekeningen
2
Samenwerken
Samenwerken
3.1 Koppeling database
3
3.1
Koppeling database Tekstgegeven in een tekening
Een database is een verzameling van gestructureerde gegevens. Bijvoorbeeld een database waarin de tekeningnamen of een database met gegevens over de voorraad. Meestal bestaat een database uit teksten. In sommige gevallen kunnen de gegevens van de database het beste op een tekening worden aangegeven. Een voorbeeld hiervan is de database van het kadaster. In deze database worden gegevens bewaard die onder andere betrekking hebben op de begrenzing van huis en tuin. De naam van een eigenaar en het adres zijn gegevens die met woorden omschreven kunnen worden. De positie en omtrek van het huis of de tuin zijn gegevens die makkelijker worden getekend dan in woorden omschreven worden.
Beheertaken
Niet alle databases lenen zich voor een koppeling. Gegevens die weinig worden geraadpleegd of die slechts voor een beperkte tijd nodig zijn lenen zich niet voor een koppeling met AutoCAD. Dit komt omdat het koppelen van een database aan een tekening relatief veel tijd kost. Een stuklijst die in een database is opgeslagen wordt dus meestal niet gekoppeld aan de tekening omdat deze koppeling alleen tijdens het tekenen van nut is. Een tekening voor het beheer van gebouwen, tuinen, wegen of kabels leent zich wel voor een koppeling. Deze tekening zal namelijk meerdere keren geraadpleegd of gewijzigd worden.
Voordelen koppeling
De voordelen van een koppeling aan een database springen vooral in het oog als de tekenaar de database zelf niet aanpast, maar als anderen dat doen. Alle veranderingen aan
4 Deel III
Samenwerken
3 Beheertekeningen
de database worden namelijk automatisch doorgevoerd in de tekening zonder tussenkomst van de tekenaar. Zo zou een database gebruikt kunnen worden voor de indeling van een gebouw, waarbij in de tekening te zien is wie in welke kamer zit, terwijl de database wordt bijgehouden in een tekstdatabase. Als de tekenaar de tekening oproept en het commando geeft om alle labels aan te passen, dan verschijnen opeens allemaal nieuwe namen in de ruimtes. Een ander voordeel van een koppeling is dat selecties gemaakt kunnen worden, zoals maak alleen die planten zichtbaar die deze maand gesnoeid moeten worden of toon alle scheepswanden die een dikte hebben van 5 tot 6 mm. Met deze tekeningen kunnen onderhoudsdiensten of reparatiediensten aan de slag. SQL
Een database wordt in het algemeen gestuurd met de taal SQL (Structured Query Language). Deze taal is vastgelegd in een ANSI-norm en wordt algemeen aanvaard voor meerdere database programma’s.
DBMS
De database wordt beheerd door een databaseprogramma ook wel genoemd een database management systeem. Dit databaseprogramma kan de gegevens van de database veranderen van inhoud of structuur. In SQL wordt niet gesproken over het database programma, maar over de omgeving of Environment.
Catalog, Schema, Table
In SQL wordt niet gesproken over een directory die is opgedeeld in subdirectory’s met bestanden, maar over een catalogus die is opgedeeld in schema’s waarin tabellen staan. Er wordt niet gesproken over het openen van een database bestand, maar over: 1. het kiezen van een Environment (starten van DBMS) 2. het koppelen van een Catalog (kiezen van een directory) 3. het koppelen van een Schema (Kiezen van een subdirectory) en 4 het koppelen van een tabel (Kiezen van een bestand).
Samenwerken
3.1 Koppeling database
5
OLE DB
Het doorlopen van de stappen die nodig zijn voor de koppeling tussen een tekening en een database is vereenvoudigd door het gebruik van OLE DB. Bij deze techniek hoeft de gebruiker alleen het soort database en het bestand te selecteren. De koppeling wordt verzorgd door het venster Microsoft Data Links Properties. Dit venster wordt ook getoond bij andere programma´s die via OLE DB gekoppeld zijn.
.UDL
U geeft de definitie van de koppeling een naam; bijvoorbeeld Cursus. De gegevens van de koppeling worden weggeschreven in het bestand Cursus.udl. (Uniform Data Link) Hierdoor kunt u met de druk op een knop opnieuw koppelen. Als u de definitie definitief wilt verwijderen moet u het udl bestand verwijderen met Windows verkenner. Medewerker
Achternaam
Werkplek
1
Jansen
Receptie
2
Jansen
Kamer 1
3
Pietersen
Kamer 1
De tabel waarin de gegevens zijn opgeslagen bestaat uit kolommen en rijen. Een rij beschrijft een element. Bijvoorbeeld een medewerker uit het personeelsbestand. Een kolom beschrijft een bepaald aspect of kenmerk van de elementen zoals bijvoorbeeld de werkplek. De doorsnede van rij en kolom beschrijft een aspect van een element, bijvoorbeeld de werkplek van een bepaalde medewerker. Een symbool is gekoppeld aan een rij uit de tabel.
Een deel van een tekening is gekoppeld aan een rij van een tabel. Bij het voorgaande voorbeeld kan een plattegrond horen met daarop alle kamers. Aan het symbool van een bureau kan bijvoorbeeld een medewerker zijn gekoppeld. Zo kunt u uitgaande van de tabel zien, waar een bepaalde medewerker zit, of kunt u uitgaande van een tekening kijken wie er aan een bepaald bureau zit.
6 Deel III
Samenwerken
Praktijk
3 Beheertekeningen
Voorbereiding Access In deze paragraaf wordt een eenvoudige tabel aangemaakt. LET OP! Deze lessen zijn zonder meer te gebruiken op een 32-bits computer. Een 64-bits computer kan alleen koppelen als u een 64 bits versie van de Jet driver heeft geinstalleerd. En dit kan alleen weer als u de 64 bits versie van Microsoft Office heeft geinstalleerd. Start Access uit het startmenu van Windows.
Access Kies voor een nieuwe lege database.
Beheer.mdb
Maken
Nieuw veld
invoegen
Kolomnaam wijzigen
Kies de naam Beheer.mdb. Deze extentie hoort bij een oudere versie van Access die ondersteund wordt door vrijwel alle versies van AutoCAD. Klik op maken. Er verschijnt een tabel. De tabel heeft een kolom, die heet ID.
Klik met de rechter muisknop op de kolomnaam Nieuw en kies uit het menu dat verschijnt voor het wijzigen van de naam.
Naam
Noem deze kolom Naam.
Kamer
Doe ditzelfde voor de derde kolom. Noem deze Kamer.
Samenwerken
3.1 Koppeling database
7
Vul daarna de tabel aan met gegevens zoals in de volgende afbeelding is aangegeven. De namen zijn bewust gekozen. Gebruik geen andere namen of kamers, anders ontstaat verwarring in de rest van de les. U hoeft de kolom Id niet in te voeren. Als u alles in een keer goed intypt, dan heeft de eerste rij een Id van 1. Als u een foutje heeft gemaakt bij het intypen, dan heeft deze Id een andere waarde, maar dat maakt verder niet uit. Deze kolom wordt alleen maar gebruikt om de rij uniek te identificeren. (Primaire sleutel)
Klik op Bewaren. Er verschijnt een venster met de naam van de tabel.
Medewerker
Type de naam Medewerker in en klik op de OK. Sluit Access door op het bovenste kruisje te klikken. Tip: De tabellen van Access moeten gesloten zijn op het moment dat u een koppeling maakt met AutoCAD anders volgt een foutmelding.
8 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Voorbereiding AutoCAD Start AutoCAD of begin met een nieuwe tekening.
AutoCAD Begin met een nieuwe tekening op basis van millimeters.
New Opdracht
Maak ongeveer de volgende tekening. Stel de limits in op 0,0 en 15000,10000. Activeer Zoom All. Gebruik voor het gemak een raster van 500 mm. Stel de multilijn in op 200 mm met gesloten uiteinden. De rechthoeken stellen bureautjes voor. Sla de tekening op onder de naam Beheertekening.
Samenwerken
Praktijk DBConnect¬ Ctrl+6
Data sources Configure Data Source
Cursus
3.1 Koppeling database
9
Koppelen database Activeer de database verkenner. Als u Menubar¬ 1¬ zou activeren, dan zult u zien dat er ook een nieuw Pulldownmenu is verschenen. Deze heet Data View.
Zet de cursor op in de dbConnect manager op data sources en klik op de rechter muisknop. Er verschijnt een menu. Klik op het menu-item voor het registreren van de database. Hiermee maakt u de koppeling tussen deze tekening en een databasetabel. Er verschijnt een venster die soms Engels en soms Nederlands is, afhankelijk van de instellingen van uw computer.
Type de naam Cursus in. OK
Ms Jet 4.0 OLE DB Provider Volgende >>
Druk op de OK knop. Kies voor de Microsoft Jet OLE DB database. Jet 4.0 hoort bij Access 2000/3/7. Jet 3.5 hoort bij een oudere versie. Klik op Volgende of Next om het Access bestand te selecteren.
10 Deel III
Samenwerken
3 Beheertekeningen
U kunt testen of het databestand wel bestaat en of de koppeling op de juiste wijze tot stand is gekomen.
Klik op de knop bladeren om het bestand te kiezen dat u zelf hiervoor heeft aangemaakt met Access. Meestal is dit C:\users\xxxxx\Documents\Beheer.mdb. OK
Cursus Connect
Sluit het venster Data Link-eigenschappen. De verbindingen zijn opgeslagen in verschillende bestanden. Cursus staat in het bestand Cursus.UDL. U kunt de directory wijzigen met Options > Files >Data Source Location. Een definitie verwijdert u door het bestand te wissen met Win dows verkenner.
Klik in de databaseverkenner met de rechter muisknop op Cursus. Uit het menu dat verschijnt activeert u de verbinding. Alle tabellen in de database worden zichtbaar. Ook die tabellen die normaal gesproken onzichtbaar zijn in Acces worden nu zichtbaar. U kunt nu kiezen voor een tabel. De tabellen die beginnen met MSys zijn tabellen die Access gebruikt, maar die normaal gesproken onzichtbaar zijn in Access.
Samenwerken
Praktijk
3.1 Koppeling database
11
Definiëren koppeling Als u elementen van de tekening wilt koppelen aan rijen van een tabel, moet u eerst in een sjabloon aangeven welke kolom van de tabel gebruikt wordt als primaire sleutel. Als u op de tabel Medewerker klikt, dan lichten er iconen op aan de bovenkant van de databaseverkenner.
Medewerker new link template
Continue þ Id
Klik op Medewerker. Activeer een nieuwe sjabloon voor de verbinding. U gaat een verbindingsjabloon instellen. In oudere versies van AutoCAD heet dit de Link path name.
Accepteer de naam van de verbinding. Zet de schakelaar bij Id aan. Deze bevat namelijk de primaire sleutel. Dit heeft u zelf vastgesteld in Access.
OK
Sluit het venster. De koppeling MedewerkLink1 ligt nu vast in deze tekening. U kunt daarmee een rij van de tabel vastmaakt aan een element uit te tekening.
12 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Koppelen rijen Met de volgende instructies gaat u een rij van de tabel koppelen aan een bureau.
Medewerker Edit Table
Zorg ervoor dat de tabel Medewerker is geselecteerd. Klik in de palette dbConnect op het veranderen van een tabel. Er verschijnt een venster met de gegevens in de tabel. Tip: Als de gegevens op een grijze achtergrond worden weergegeven, dan kunt deze niet veranderen. Waarschijnlijk heeft u dan de tabel open in Acces.
u1
Wijs het lege hokje van de eerste rij aan, zodat de hele regel in het zwart wordt weergegeven. Kies voor het verbinden.
Link
Select objects:
linker tafel ¬
Opdracht
Kies het meest linker tafeltje en druk op de Enter toets om aan te geven dat u klaar bent met selecteren. De eerste regel verandert van zwart naar fel geel. Zorg ervoor dat de tweede en de derde regel uit de tabel gekoppeld worden aan de twee bureautjes in de bovenste kamer. Sluit de tabel.
Samenwerken
Praktijk
3.1 Koppeling database
13
Definiëren labels Als u tekst in de tekening wilt opnemen moet u eerst in een sjabloon aangeven welke soort informatie u in de tekening wilt en hoe de tekst eruit moet zien. U klikt op de tabel om aan te geven uit welke tabel de gegevens moeten komen die op de label staan.
Medewerker
Klik op de tabel Medewerker
New label template
Activeer een nieuwe sjabloon voor de labels. U gaat hiermee de kenmerken instellen van de labels, of etiketten.
Continue
Accepteer de naam voor het sjabloon met etiket gegevens.
Naam
Kies het veld Naam. Add Opdracht
Kies voor toevoegen, om dit gegeven als tekst op te nemen. Voeg ook het veld kamer toe.
Character
Kies het tabblad tekst eigenschappen.
300 ©
Selecteer alle tekst en maak de teksthoogte 300 mm.
OK
Klik op OK om deze dialoogbox af te sluiten. De definitie Medewerklabel1 is nu beschikbaar in de tekening. Als u deze definitie gebruikt weet AutoCAD welke gegevens geplaatst worden en hoe deze er uit zien.
14 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Plaatsen labels Activeer de tabel medewerker, door erop te dubbelklikken.
u1
Klik opnieuw op het hokje vooraan de eerste rij.
Create FreestandingLabels
Activeer het plaatsen van losstaande labels. Dit icoon is in eerste instantie niet zichtbaar, maar als u op het pijltje naast Links! klikt en kiest voor Create Freestanding Labels dan wordt deze wel zichtbaar. Plaats eerst het vinkje en activeer daarna de functie. Specify point for label:
Wijs een punt aan linksonder het linker bureau. Als alles goed is gegaan dan staat linksonder in deze box de tekst 1 Link(s) is created. Opdracht
Plaats ook de andere twee labels zodat de volgende afbeelding ontstaat.
Er staan attributen bij het bureau. In eerste instantie heeft u met de voorgaande instructies het bureau gekoppeld aan een rij. Daarna heeft u enige gegevens van de rij in de tekening geplaatst. Ook deze attributen zijn gekoppeld aan dezelfde rij in de tabel als het bureau zelf.
Samenwerken
3.2 Gebruiken koppeling
15
3.2
Gebruiken koppeling Theorie
Het aanmaken van een koppeling is geen gemakkelijke opgave en kost ook nog behoorlijk wat tijd. Daarom wordt dit voornamelijk gedaan voor toepassingen waarbij slechts een beperkt aantal tekeningen gebruikt worden. De koppeling wordt dan slechts een keer gelegd en de tekening kan veranderd worden door de database. Of de database wordt veranderd door de tekening. Ook zijn op deze wijze makkelijk geografische gegevens op te vragen, zoals waar staat die of die boom. Er is zo te zien waar iets gebruikt is of wat de kenmerken zijn van iets op een bepaalde plaats.
16 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Veranderen met AutoCAD In de tekening en de database staat het kamernummer van meneer Pietersen niet goed aangegeven. Met de volgende instructies wordt de database aangepast vanuit AutoCAD.
Edit table
Kamer1 ©
MedewerkerLabel1
Reload
Als de tabel niet meer zichtbaar is, klik op Aanpassen tabel.
Verander de naam Kamer2 naar Kamer1 en druk op de tab-toets. Vergeet deze toets niet, anders is de wijziging niet definitief doorgevoerd. Kies in de palette dbConnect Manager voor de optie “Opnieuw laden van de labels” om de veranderingen te tonen in de tekening. Eerst verschijnt een dialoogbox met de vraag welke labels opnieuw geladen moeten worden.
In de tabel is de wijziging direct aangepast. In de database is de wijziging aangepast nadat u op de tab toets drukt. In de tekening is de wijziging aangepast als u Reload activeert.
Bewaar de tekening. Sluit de tekening in AutoCAD, het is namelijk niet altijd mogelijk om met Access en AutoCAD gelijktijdig aan een tabel te werken.
Samenwerken
3.2 Gebruiken koppeling
17
Praktijk Veranderen met Access U kunt iemand anders in uw organisatie de tabel bij laten houden, terwijl u toch altijd een tekening of kaart heeft die up-to-date is. Access Openen Opdracht
Start Access. Open de hiervoor aangemaakte database. Verander een van de namen uit de database met Access. Bijvoorbeeld Mevr Jansen van de receptie trouwt met Meneer Klaassen en neemt zijn naam aan. Tip: Vergeet niet op de Enter-toets of de Tab-toets te drukken als u de wijziging heeft doorgevoerd, als u dit niet doet dan is de wijziging alleen op het scherm veranderd en niet in de database zelf.
Alt+tab
Schakel om naar AutoCAD.
OPEN
Open de beheertekening. Als de database verkenner niet geopend is, open deze dan met Tools > dbConnect.
Medewerklabel1 Reload
Wijs Medewerklabel1 aan en klik op de rechter muisknop. Kies uit het menu dat verschijnt voor Reload.
Nu zijn alle velden opnieuw in gelezen en ziet u de veranderingen in de tekening.
18 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Selecteren met de database De database kunt u gebruiken om selecties uit te voeren. U kunt bijvoorbeeld met de database kiezen welke elementen uit de tekening worden verwijderd of u kunt tonen waar een bepaald tekeningelement of symbool staat.
New Query
Zet de cursor op MedewerkerLink1. Klik op New Query. Het volgende venster verschijnt.
Continue
Klik op Continue om de naam te accepteren.
Naam
Klik op Naam om aan te geven dat u een selectie maakt op basis van de naam.
= equal
Geef aan dat die naam gelijk is aan......
Look up values Jansen
Klik op Opzoeken, zodat u alle ingevulde gegevens die horen bij kolom Naam alfabetisch geordend ziet. Klik op de naam Jansen, hiermee geeft u aan dat u een selectie maakt waarbij Naam gelijk is aan Jansen
OK Execute
De elementen die gestippeld zijn voldoen aan het selectiecriterium. U kunt deze nu veranderen door een veranderfunctie aan te klikken of op een aparte laag zetten.
Sluit de dialoogbox van de kolom waarden. Klik op uitvoeren. Onder water wordt een SQL uitdrukking opgebouwd. Deze wordt doorgegeven aan de de Jet Engine. Deze voert de query uit en stuurt het resultaat terug naar AutoCAD.
Samenwerken
3.3 Koppeling tekst of Excel
19
3.3
Koppeling tekst of Excel Theorie
Voor sommige mensen is een koppeling met Access niet haalbaar, omdat ze dit programma niet hebben. Voor deze mensen is er een eenvoudiger oplossing door een koppeling aan te gaan met een tekstbestand. Mooi is anders, maar het werkt wel.
ATTOUT, ATTIN
Handle
Er wordt in dit hoofdstuk gebruik gemaakt van twee functies uit de Express tools. De eerste functie, ATTOUT, schrijft de attribuutgegevens van alle blocks uit de tekening weg. De tweede functie, ATTIN, leest de attribuutgegevens in en past de tekening aan. Niet alleen de attribuutinformatie wordt weggeschreven, maar ook de handle. Dit is het nummer dat AutoCAD gebruikt om het ene element van het andere te onderscheiden. Dit nummer blijft bewaard als de tekening wordt opgeslagen. Dit getal mag u natuurlijk nooit veranderen, want dan is er geen, een op een, relatie tussen de tekst en de tekening.
20 Deel III
Praktijk
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Voorbereiding Teken een plattegrond zoals u in de vorige paragraaf heeft gedaan of kopieer deze naar een nieuwe tekening.
Insert
Activeer het tabblad van de blokken.
ATTDEF Define Attributes
Activeer het plaatsen van een attribuut. U gaat twee attributen maken die samen een Block vormen. Voor het gemak definieert u het eerste attribuut op de oorsprong.
NAAM
Noem de Tag NAAM.
Naam
Noem de Prompt Naam.
300
Maak de teksthoogte 300.
¨ Specify on screen OK ATTDEF Define Attribute
Zet de schakelaar uit. Sluit de dialoogbox. Herhaal het commando om een attribuut te definiëren
Samenwerken
3.3 Koppeling tekst of Excel
KAMER
Noem de Tag KAMER.
Kamer
Noem de Prompt kamer.
þ Align below previous att OK
Zet deze attribuut direct onder de vorige. Sluit de dialoogbox.
Create
Activeer de functie Block. Gebruik de afkorting B. U gaat van de twee attributen een Block maken.
Label
Geef het blok de naam Label
Block
Naam kamer ¬ ¤ Delete ¨ Open in block editor
21
Klik op Selecteer objecten en kies vervolgens het woord NAAM en het woord KAMER en druk daarna op de Enter-toets. Wijs eerst de Naam aan en dan pas de Kamer. Verwijder de attributen nadat het Block is aangemaakt. Zet de schakelaar uit om het blok te openen in de blokeditor.
OK
Controleer de invoer en sluit de dialoogbox.
Opdracht
Plaats het symbool drie keer en vul de attributen in zodat de volgende tekening ontstaat.
22 Deel III
Praktijk Expresstools ¬
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Wegschrijven tekstbestand Type het commando in om de expresstools te laden. Tip: Als bij u in geen tabblad met “Express tools” zicht baar wordt en er een foutmelding verschijnt, dan zijn deze nog niet geinstalleerd. Installeer deze van af de oorspronkelijke AutoCAD CD.
Express tools ATTOUT
Export Attributes labels.txt
Save All ¬
¬
Open het tabblad van de expresstools. Klik op het exporteren van de attribuut informatie. Er verschijnt een venster met de naam die u wilt geven aan dit tekstbestand. Geef de naam Labels.txt. Let op het pad. Zorg ervoor dat u deze opslaat in uw map of in de map “Mijn Documenten”. Omdat er meerdere labels in het bestand staan. Sluit het venster. Er wordt gevraagd om de objecten aan te wijzen. Type All in om alles te kiezen en druk twee keer op de Enter-toets. De eerste keer om All in te voeren en de tweede keer om het kiezen af te sluiten. Output file: "C:\labels.txt" created
Controleer op de onderste regel of het bestand naar de goede plaats is geschreven. U kunt het bestand openen vanuit autoCAD door het commando Notepad in te typen, maar in de praktijk zal meer gebruik gemaakt worden van Excel.
Samenwerken
Praktijk
3.3 Koppeling tekst of Excel
23
Veranderen tekst Start Excel. Kies voor het openen van een bestand. Zet het bestandstype op “Tekstbestanden (*.prn, *.txt,*.csv) en selecteer het bestand op dat u hiervoor met ATTOUT heeft gemaakt. Er verschijnt een wizard. U klikt daar een aantal keren op Volgende en als laatste op Voltooien .
Opdracht
Verander de tekst Receptie naar Kamer3 en bewaar het bestand.
Ja
Overschijf het bestaande bestand.
24 Deel III
Praktijk Alt-Tab
Samenwerken
3 Beheertekeningen
Teruglezen tekstbestand Schakel om naar AutoCAD.
ATTIN
Activeer het importeren van een attribuut bestand. U moet daarna het bestand aangeven dat u wilt inlezen.
Import Attributes labels.txt Openen
Selecteer het bestand dat u hiervoor heeft gewijzigd. Sluit het venster en vergelijk de verschillen. .
