DAIDALOS PEUTZ
bouwfysisch ingenieursbureau
Europese groep adviesbureaus in bouwfysica, akoestiek, lawaaibeheersing, milieutechniek, brandveiligheid
Ghislain Gielen Technical Engineer AirDeck Tel. 0032476295763 e-mail:
[email protected] Project Opdracht: Opdrachtgever: Datum: Bestand: Document: Pagina’s:
Hollandsch Huys meting van de contactgeluidisolatie Airdeck vrijdag 12 juni 2009 HollandschHuys.Meting.01.doc meetverslag 9
Inhoud I
Normen............................................................................................................................................2
II
Akoestische grootheden .................................................................................................................3 II.1
Contactgeluidisolatie ...............................................................................................................3
II.2
Nagalmtijd................................................................................................................................3
III
Meetresultaten ............................................................................................................................4
III.1
Meetopstelling ..........................................................................................................................4
III.2
Meetapparatuur en precisie .....................................................................................................4
III.3 Meetresultaten..........................................................................................................................5 III.3.1 Contactgeluidisolatie........................................................................................................5 III.3.2 Nagalmtijden ....................................................................................................................7
Daidalos Peutz Bouwfysisch Ingenieursbureau bvba, Oudebaan 391, 3000 Leuven email
[email protected], tel. 016/35.32.77, fax 016/35.32.78, HRLeuven 90249, BTW 454.276.239
I
Normen Het onderstaande overzicht geeft de normen waarnaar dit verslag verwijst. Belgische Normen NBN S 01 - 004 : 1974 NBN S 01 - 008 : 1975
NBN S 01 - 400 : 1977
Akoestiek - Normale frequenties voor akoestische metingen beschrijft onder meer de octaafbanden en tertsbanden Akoestiek - Meting “in situ” van geluidstransmissie van contactgeluid beschrijft de meetmethode voor de contactgeluidisolatie in situ Akoestiek - Criteria van de akoestische isolatie beschrijft de beoordelingsmethode met categorieën, en geeft de minimale categorie volgens het type ruimte, voor luchtgeluidisolatie, contactgeluidisolatie, en gevelisolatie
Internationale Normen NBN EN ISO 140 - 7 : 1998
NBN EN ISO 717-2 : 1997
NBN EN ISO 266 : 1997 NBN EN ISO 3382 : 2000
Geluidleer - Meting van geluidwering in gebouwen en bouwdelen - Deel 7: Veldmeting van contactgeluidwering van vloeren beschrijft de meetmethode voor de contactgeluidisolatie in situ Geluidleer - Bepaling van de geluidisolatie in gebouwen en van gebouwdelen - Deel 2: contactgeluidisolatie beschrijft de omrekening van de luchtgeluidisolatie tot 1 getal Geluidleer - Voorkeurfrequenties beschrijft onder meer de octaafbanden en tertsbanden Geluidleer - Meten van nagalmtijd van zalen met verwijzing naar andere geluidsparameters beschrijft de meting van de nagalmtijd (nodig voor het uitvoeren van een correctie voor de galm van de ruimte)
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
2/9
II
Akoestische grootheden Dit deel geeft een beknopte achtergrond over de contactgeluidisolatie: een verklaring van het begrip, de kenmerkende grootheden, en de meetmethode.
II.1
Contactgeluidisolatie De contactgeluidisolatie kenmerkt de overdracht van loopgeluid tussen twee lokalen. Zij wordt uitgedrukt in decibel. De term contactgeluidisolatie is misleidend, want het gaat feitelijk om een contactgeluidniveau, wanneer op de vloer van een nabije ruimte een standaard klopmachine inwerkt. Een lage waarde duidt bijgevolg op een goede geluidwering, en dus op een hoog comfort. Contactgeluid veroorzaakt door deuren, kasten, sanitair en dergelijke, valt niet onder deze meting. De contactgeluidisolatie wordt gemeten volgens de Belgische Norm NBN S01-008 : 1975, en volgens de Internationale Norm NBN EN ISO 140 - 7 : 1998.. De contactgeluidisolatie is onafhankelijk van de geluidabsorptie (galm) in de ruimten; ze wordt bepaald door de kwaliteit van de constructie en door de planschikking. De Belgische Norm NBN S01 - 008 laat de keuze tussen verschillende kenmerkende grootheden voor de contactgeluidisolatie; in dit rapport gebruiken we het gestandaardiseerde ontvangniveau, symbool L'nT. De meting wordt uitgevoerd in frequentiebanden, 1/3 octaafbanden, volgens de Belgische Norm NBN S 01 - 004 : 1974 of volgens de Internationale Norm NBN EN ISO 266 : 1997. Om de beoordeling mogelijk te maken, worden de meetresultaten in frequentiebanden herleid tot een categorie of tot 1 getal. De herleiding tot een categorie is een Belgische procedure, vastgelegd in de Belgische Norm NBN S01 - 400 : 1977. De categorieën worden aangeduid met de symbolen Ia, Ib, IIa, IIb, IIIa, IIIb. Categorie I is de hoogste (strengste) eis, categorie III is de laagste (minst strenge) eis. De letters ‘a’ en ‘b’ betekenen respectievelijk ‘aanbevolen categorie’ en ‘minimale categorie’. De herleiding tot 1 getal is de internationale procedure, vastgelegd in de Internationale Norm NBN EN ISO 717 - 2 : 1997. Men noemt dit getal het gewogen gestandaardiseerde ontvangniveau, symbool L’nT,w , in decibel. De wettelijke eisen voor de contactgeluidisolatie tussen ruimten worden uitgedrukt als een minimaal te bereiken categorie volgens de Belgische Norm. Op dit ogenblik worden de eisen in België of in Vlaanderen voor niet-woongebouwen nog niet uitgedrukt in decibel
II.2
Nagalmtijd De nagalmtijd van een lokaal is de tijd nodig om bij het plots onderbreken van een geluidbron, het geluidniveau met 60 dB te laten dalen. De nagalmtijd is uitgedrukt in seconde [s]. De nagalmtijd hangt af van de geluidabsorptie en het volume van de ruimte.
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
3/9
III
Meetresultaten
III.1 Meetopstelling De metingen vonden plaats in het Hollandsch Huys, Prins Bisschopssingel 36, 3500 Hasselt. Er werd een contactgeluidisolatiemeting uitgevoerd op twee verschillende vloerconstructies. Meting 1 vond plaats tussen het landschapskantoor op de 2de verdieping en een afgesloten kantoorruimte op de 1ste verdieping, zie figuren 1 en 2 voor foto’s van de meetopstelling. De vloeropbouw is als volgt: 35cm Airdeck met betonkernactivering in twee lagen, 5mm geluidisolatie type Sentinel en 9cm chape. Er bevond zich geen vloerafwerking op de chape en geen verlaagd plafond in het kantoor. In het kantoor ligt tapijt op de vloer. Figuur 5 toont de opbouw van de gevel. Het betreft een houtskeletstructuur met gevelsteen. De kantoorwanden zijn lichte invulwanden. Figuur 6 toont een detailtekening hiervan. Meting 2 vond plaats tussen de open kantooromgeving op het gelijkvloers en de onderliggende parkeergarage, zie figuren 3 en 4 voor foto’s van de meetopstelling. De vloer is een naakte Airdeckvloer van 35cm (geen zwevende chape en geen vloerafwerking). De metingen zijn uitgevoerd volgens NBN S 01 - 008 : 1975 en NBN EN ISO 140 - 7 : 1998. Uitzondering is de contactgeluidisolatie tussen het gelijkvloers en de parkeergarage. Omdat in een parkeergarage het geluidniveau niet constant is, maar sterk varieert volgens de plaats, zijn de akoestische voorwaarden voor een meting volgens de norm niet voldaan. De meetresultaten zoals verder gepresenteerd, gelden voor een welbepaalde positie van de ontvanger in de parkeergarage. Wij hebben die gekozen als volgt: •
we meten het ontvangniveau in de parkeergarage in een gebied met een straal van ongeveer 2m onder de klopmachine.
Door het zeer grote volume van de parkeergarage zal de bekomen contactgeluidisolatie een stuk gunstiger zijn dan wanneer deze meting naar een lokaal met een beperkt volume uitgevoerd zou worden.
III.2 Meetapparatuur en precisie De metingen werden uitgevoerd met een type I geluidmeter Larson Davis LD2900, volledig in overeenstemming met de bepalingen van de normen NBN S 01 - 006 : 1975 en NBN EN ISO 140 - 4 : 1998. De repeteerbaarheid van het meetresultaat is ± 1 dB voor de eengetalsgrootheid DnT,w. Hiermee bedoelt men de marge wanneer dezelfde proefopstelling op dezelfde manier opnieuw gemeten wordt volgens de geldende normen. De reproduceerbaarheid van het meetresultaat is moeilijker in te schatten. Hiermee bedoelt men de marge wanneer een gelijkaardige proefopstelling, die in principe hetzelfde resultaat zou moeten opleveren, helemaal opnieuw wordt opgebouwd en nagemeten. Dit hangt af van de complexiteit van de constructie en de zorg van de uitvoering. De ervaring leert dat men moet rekenen op een marge van ± 3 dB voor de eengetalsgrootheid DnT,w. Het is niet ongewoon dat de luchtgeluidisolatie tussen twee schijnbaar identieke kantoorsituaties 3 dB of meer verschilt.
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
4/9
III.3 Meetresultaten III.3.1 Contactgeluidisolatie Eéngetalsaanduiding Tabel 1 geeft de meetresultaten voor de contactgeluidisolatie. De tabel geeft de volgende informatie: • • • • •
Een volgnummer. Het zendlokaal: de kamer waar de klopmachine op de vloer is geplaatst. Het ontvanglokaal: de kamer waar het ontvanggeluid wordt gemeten; De geluidisolatie, uitgedrukt als een categorie volgens de Belgische Norm NBN S01-400. De geluidisolatie, uitgedrukt als een gewogen gestandaardiseerd geluiddrukniveau, symbool L’nT,w, volgens de Internationale Norm NBN EN ISO 717 - 2.
nr
zendlokaal ontvanglokaal plaats van de klopmachine 1.01 landschapskantoor +2 kantoor +1 zonder vloerafwerking 1.02 landschapskantoor +0 parkeergarage zonder vloerafwerking Tabel 1. Meetresultaten: contactgeluidisolatie.
contactgeluidisolatie cat.NBN L’nT,w Ia 49 IIIa
60
Gedetailleerde meetresultaten Onderstaande tabellen geven de meetresultaten van beide metingen in terts- en octaafbanden. De metingen worden aangeduid met hun volgnummer uit tabel 1.
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
5/9
gestandaardiseerd geluiddrukniveau L’nT [dB] f [Hz] terts octaaf 50 43.6 63 47.3 53.7 80 51.5 100 56.5 125 53.4 58.8 160 47.3 200 48.8 250 47.0 52.5 315 47.1 400 46.2 500 45.4 49.8 630 44.3 800 45.4 1000 43.7 49.1 1250 43.6 1600 42.3 2000 41.6 46.0 2500 38.6 3150 37.7 4000 30.4 38.9 5000 26.4 eengetalsaanduidingen: NBN S01-400 : Cat = Ia ISO 717-2 : L’nT,w = 49 dB Meting 1.01
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
6/9
gestandaardiseerd geluiddrukniveau L’nT [dB] f [Hz] terts octaaf 50 41.9 63 39.1 44.8 80 38.3 100 37.2 125 37.8 45.6 160 43.8 200 40.4 250 40.5 45.8 315 42.1 400 42.9 500 45.2 49.6 630 46.1 800 46.8 1000 47.4 53.0 1250 49.7 1600 51.3 2000 53.9 57.6 2500 53.2 3150 58.9 4000 55.9 61.8 5000 55.3 eengetalsaanduidingen: NBN S01-400 : Cat = IIIa ISO 717-2 : L’nT,w = 60 dB Meting 1.02
III.3.2 Nagalmtijden Tabel 2 geeft voor de verschillende ontvangruimten de nagalmtijd. nr
lokaal
nagalmtijd [s] T125 – 4000 Hz 2.01 kantoor +1 0.8 2.02 parkeergarage 5.0 Tabel 2. Meetresultaten: nagalmtijd
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
7/9
Figuur 1: zendlokaal meting 1
Figuur 2: ontvanglokaal meting 1
Figuur 3: zendlokaal meting 2
Figuur 4: ontvanglokaal meting 2
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
8/9
Figuur 5: detailtekening gevelopbouw
Figuur 6: detailtekening invulwanden kantoor
Hollandsch Huys: meting van de contactgeluidisolatie
9/9
