NIEUWSBRIEF
05
JAARGANG 6 - JULI 2015
Dagopvang de Buitenhof Tot dit jaar was dagopvang voor mensen met dementie gevestigd bij de Ambrosiushof in Hilvarenbeek. Met ingang van 1 januari 2015 is Dagbesteding De Buitenhof verhuisd van Hilvarenbeek naar Tilburg. De Buitenhof is gelegen in een voormalig kloosterbejaardenoord aan de Bredaseweg 568 in Tilburg aan de rand van het bos. De Buitenhof biedt van maandag tot en met zaterdag plaats aan 32 bezoekers, die voor de activiteiten worden verdeeld over vier huiskamers. Men is te gast in een groene omgeving met een speciaal aangelegde tuin met rust en ruimte, planten en dieren. Voor de begeleiding van de groepen en individuen is een professioneel zorgteam aanwezig, ondersteund door vrijwilligers. Bij het aangeboden programma, voor zowel binnen als buiten, wordt nadrukkelijk gekeken naar de vragen en wensen van de bezoeker en de groep. De activiteiten zijn zowel passief als actief van aard en trainen de aanwezige mentale en fysieke vermogens. Activiteiten die door het zorgteam samen met
vrijwilligers begeleid worden kunnen zowel binnen als buiten plaatsvinden en ook worden er uitstapjes in de omgeving georganiseerd. Een greep uit de activiteiten Fysiek: gymnastiek, wandelen, fietsen, tuinieren, kokkerellen en bewegen op muziek Mentaal: werken met de computer, geheugentraining, lezen van de krant, bespreken van alledaagse en specifieke onderwerpen met elkaar of in een groep Tuin/tuinkamer/kas: opkweken van zaden en uitplanten, bloemen en kruidentuin verzorgen, gras maaien en onkruid wieden Keuken: bereiden van hapjes of kleine maaltijd, keukentafel gesprekken, tafel dekken en afwassen lees verder op pagina 2
Inhoud 1. Dagopvang de Buitenhof // 2. Grote hart // 3. In memoriam // 3. Column // 4. YouTube filmpjes // 5. PG Magazine // 5. Geheugenbeurs // 7. Zilver Tilburg ZIngt // 7. Film ‘Mijn kind heeft dementie’ // 8. Ondersteuningsgroepen
Vervolg pagina 1
Atelier: tekenen en schilderen, houtbewerking, beeldhouwen en boetseren Gymnastiek (mentaal/fysiek): fietsen op de hometrainer, lopen op de loopband, groepsgericht gymnastische oefeningen, geheugentraining Muziek: luisteren naar de radio, cd of lp, met anderen of alleen, muziek maken op de vleugel, gitaar of andere ritme instrumenten, zingen, bewegen op muziek Garage: knutselen met diverse materialen, sleutelen aan de fietsen, kleine klusjes uitvoeren Enkele reacties van bezoekers - “Ik steek hier iedere week mijn stekker in het stopcontact met andere woorden ik laad hier mijn energie op voor de rest van de week” - “Ik ben hier de hele dag buiten en wordt omringd door fijne mensen” - “Ik was in eerste instantie nogal sceptisch maar ik moet nu eerlijk bekennen dat ik het leuk ben gaan vinden” - “Ik ontmoet hier twee keer per week een clubje mannen waarmee ik het goed kan vinden”
Grote Hart
Voor deelname aan de dagbesteding is een indicatie middels een PGB nodig aan te vragen bij de gemeente (T 14013).
De uitbeelding van het Grote Hart is? Onderaan, de grote drukte in de mens. En hoe ouder men wordt, des te rustiger naar boven uitgebeeld. Dan vindt men Zijn en Haar rust van het leven! Dat Kleine Hart beeldt uit? Onderaan een grote drukte van dit leven. En naar boven uitgebeeld zien we dan? Niet veel veranderd, de mens heeft niets geleerd van rust en vrede in zijn en haar hart, de drukte is er nog! Vraag een ieder wat hij of zij ziet in deze harten. Een diepe zin van hun binnenste “en dat is het!” 2
In Memoriam
Column
Hilde is overleden. Dat is een schok voor iedereen die zich inzet voor het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen. Hilde heeft met veel gedrevenheid en gedegen kennis talloze activiteiten in Brabant van de grond weten te krijgen. Denk aan het RDO, de Brabantse kennisdag, dementie proofmeter en dementievriendelijke gemeenschappen. De talloze publicaties van Hilde waren altijd bedoeld om anderen verder te helpen bij hun werk. Als bestuurslid van Alzheimer Nederland afdeling Midden-Brabant heeft ze aan de wieg gestaan van het Alzheimercafé in Tilburg.
PETER SCHILDER HEEFT DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER EN IS SINDS DECEMBER ONZE VASTE COLUMNIST. 28 januari 2015 Na de deelname aan de gespreksgroep op vrijdag ben ik naar de Besterdring gereden om mijn tas, die ik ter reparatie had afgegeven, bij de schoenmaker op te halen. De man achter de toonbank keek op het kaartje en zei: “Zaterdag!” Hij gaf mij het kaartje terug. Ik keek op het kaartje, en inderdaad “Zaterdag” was omcirkeld. “Dom van mij.” Zei ik. Hij glimlachte. Waarom was ik vrijdag naar de winkel gegaan, terwijl ik eigenlijk wel wist, dat de tas pas zaterdag klaar zou zijn? Hoe ergerlijk is dit toch allemaal. Daar kwam nog bij, dat ik op weg naar de winkel niet meer wist waar in de straat de winkel was. En ook niet hoe de winkel er aan de buitenkant uit zag. Ik heb dus in de straat een paar keer op en neer gelopen. Een lichte paniek beving mij … Toen kreeg ik een ingeving. Het kaartje, het kaartje van de reparatie! Ik wist nog dat ik het kaartje in mijn portemonnee had gestopt. Echter, ik had pech. Op het kaartje stond nog het oude adres. Er zat nu niets anders op dan al de winkels te bekijken aan deze kant van de straat. Ik wist nog, dat de winkel aan dezelfde kant van de straat gevestigd was als mijn kapper. Ik ben dus teruggelopen tot ik de kapperszaak zag liggen. Ik stond aan de overkant van de straat en kon dus zo vanaf het pand van de kapper de gevels bekijken. Zover ik kon zien zat er niets bekends tussen. Ik ben overgestoken om etalage voor etalage te gaan bekijken. Elke volgende winkel die ik zag had niets dat mij bekend voorkwam. Ik kreeg het warm … Toen viel mijn oog in het voorbij gaan op een etalageruit met een afbeelding van een grote schaar er op bevestigd. Dit kwam mij om de een of andere reden bekend voor. Ik keek door de etalageruit naar binnen en bingo! Hè, hè ik had het gevonden. Ik ben later de straat weer overgestoken om de winkel in zijn geheel beter te kunnen bekijken. De gevel is sterk afwijkend van de andere gevels in de straat. Ik heb mij ingeprent als ik bij een volgende keer naar deze winkel wil gaan me de gevel voor de geest te halen. Tot nu toe werkt het.
Hilde vond het van groot belang, dat iemand met dementie en hun familieleden terug zouden kunnen vallen op een persoon. Die persoon, dementieconsulent genoemd, zou moeten optreden als belangenbehartiger, ondersteuner. In 2002 heeft dat geresulteerd in een subsidie van de Gemeente Tilburg voor het project dementieconsulent. Nu, anno 2015 zijn de dementieconsulenten in meerdere gemeenten van Midden-Brabant niet meer weg te denken. Hilde was iemand die ging voor de zaak. Dat leidde soms tot heftige discussies, maar altijd met een constructief doel. Hilde was een bijzonder mens. We missen haar.
Later heb ik het er met mijn echtgenote nog over de gevel gehad. Zij vertelde mij dat onder regie van een bekende Tilburgse architect het pand is gerenoveerd en van een nieuwe - in het oogspringende gevel - is voorzien.
3
Youtube filmpje We hebben enkele You Tube filmpjes opgezocht die interessant zijn om te delen. Deze filmpjes zijn te vinden op het You Tube kanaal van de Geheugenwinkel via de volgende link: http://bit.ly/1NhT4Ws
een dementerende beter gaat functioneren en tot meer in staat blijkt dan wij dachten! Moeten we het rijbewijs al afpakken? Dilemma’s bij dementie, in gesprek met mantelzorgers. In een viertal films vertellen 10 mantelzorgers over 4 dilemma’s die spelen bij de zorg voor hun naaste met dementie. Hoe komen zij tot hun keuzes en welke afwegingen spelen daarbij mee?
De wondere wereld van dementie ‘De wondere wereld van dementie’ geeft inzicht in de werking van hersenen bij dementerende ouderen. Duidelijk wordt wat de invloed is van de omgeving op het ontstaan van gedrag. De vorm van omgevingszorg, ontwikkeld door dr. Anneke van de Plaats, vermindert probleemgedrag en biedt een houvast aan mantelzorgers. Dit in combinatie met de juiste woonvorm, zoals een Thuishuis, zorgt ervoor dat
Hoe brengt muziek het verleden dichterbij? Door Prof. Dr. Erik Scherder Een college door Prof. Dr. Erik Scherder over de invloed van muziek op de werking van de hersenen.
Een fragment uit de film ‘De wondere wereld van dementie’.
Wilt u deze nieuwsbrief persoonlijk via e-mail ontvangen? Stuur dan een e-mail naar
[email protected] 4
PGMagazine Het PGMagazine is een op de persoon afgestemde glossy waarin overzichtelijke informatie wordt weergegeven over die zaken die voor de persoon met dementie van belang zijn of waren. Daarbij wordt er gedacht vanuit de (vroegere beleving van de) persoon. Bij het maken van het magazine wordt gezocht naar de muziek die favoriet was, welke hobby’s centraal stonden, welke momenten bijzonder waren. Het magazine kent twee uitingsvormen, die in combinatie worden aangeschaft: - Op papier, dat kun je in je hand houden. Mooi vormgegeven en gemakkelijk in situaties te gebruiken voor het delen van de concrete passies van de mens met dementie. - Als internetversie met beeld en geluid. Via een inlog of een USB kom je bij het PGMagazine van de betreffende persoon. Het blad kan doorgebladerd worden en er kan meteen geklikt worden naar de favoriete muziek of naar filmpjes, foto’s. Voor deze versie is het uiteraard van belang dat er toegang is tot internet.
Belangstelling? Voor personen/cliënten die een relatie hebben met De Wever, zij kunnen een belangstellingsmail sturen aan
[email protected] Indien er geen relatie is met De Wever kan er gemaild worden naar
[email protected].
Geheugenbeurs 21 november 2015
‘Dementie en blijven meedoen’ De beurs is bedoeld voor mensen met dementie en hun mantelzorger maar ook voor iedereen die zich betrokken voelt bij mensen met dementie. De beurs geeft aandacht aan dementievriendelijke wijken, bewegen en dagelijkse bezigheden voor mensen met dementie. Iedereen krijgt voldoende gelegenheid om actief deel te nemen tijdens de beurs. Ook is er informatie te vinden en te delen, denk aan kennis, hulpmiddelen en de toepasbaarheid van de hulpmiddelen. De beurs wordt georganiseerd op Koningsvoorde, Generaal Smutslaan 208, Tilburg
Vele van u hebben waarschijnlijk in het voorjaar gelezen dat Into D’mentia vanwege financiële problemen gestopt was met haar trainingen. Sinds juni is de Into D’mentia simulator en bijbehorende training weer inzetbaar. Iedereen die interesse heeft kan informatie vinden op de website www.intodmentia.nl
5
Boeken aanraders Had ik het maar geweten
Hierna volgt een uiteenzetting over een onderwerp uit de dagelijkse praktijk én tips. Bijvoorbeeld over aan- en uitkleden, het wassen en het bieden van troost Dementie; verhalen & goede raad is in eerste instantie geschreven voor iedereen die beroepsmatig te maken heeft met mensen met dementie. Maar ook mantelzorgers worden praktische tips geboden.
Auteurs: Ruud Dirkse, Caro Petit ISBN: 9789021546483 Prijs: € 22,99 Dit boek, gebaseerd op de ervaringen van vele familieleden en deskundigen, biedt de omgeving van de mens met dementie thuis hulp bij de praktische aanpak, die gericht is op communicatie, het omgaan met geheugenproblemen, mentorschap bij medische en financiële kwesties, activiteiten en het toepassen van nieuwe technieken (domotica). De zelfredzaamheid staat centraal. Met de vergrijzing neemt het aantal mensen met dementie toe. Vele mensen met dementie wonen zo lang mogelijk thuis met ondersteuning van hun partner en/ of vrienden, familie en buren. Dit boek bevat 95 tips voor deze zogenaamde mantelzorgers, ondergebracht in zes thematische hoofdstukken (onder andere ‘Wat is dementie?’, ‘Omgaan met gedragsverandering’, ‘Aanpassingen in de leefomgeving’, Hoe de eigen grenzen te bewaken en ‘Als het thuis niet meer gaat’). Ook komen de persoonlijke ervaringen van enkele bekende Nederlanders aan de orde (Adelheid Roosen en Gerdi Verbeet). Vele nieuwe inzichten, technieken en hulpmiddelen komen aan de orde zoals een telefoon met extra grote (snel-)toetsen waarop foto’s geplakt kunnen worden, rookmelders, dwaalbeveiliging, geautomatiseerde pillendozen. Praktisch, overzichtelijk en fraai vormgegeven handboek met vele illustratieve kleurenfoto’s. Zeer bruikbaar voor de mantelzorgers die met een persoon met dementie te maken krijgt. Verder bevat het boek registers van relevante organisaties, websites, vakbladen en literatuur, verklarende begrippenlijst en tips.
Handig bij dementie Auteurs: Ruud Dirkse en Leny Vermeer ISBN: 9789021555034 Prijs: € 22,95 Bij de meeste mensen met dementie gaat er veel achteruit, maar één ding gaat erop vooruit: het gevoelsen emotieleven. In dit boek leggen de schrijvers uit hoe dit komt en illustreren zij ook de enorme invloed die dit heeft op de omgang met mensen met dementie. Handig bij dementie bevat daarnaast praktische informatie over hulpmiddelen, woningaanpassingen en omgaan met gedragsveranderingen, zowel bij de dementerende persoon zelf, als bij de partners, kinderen, familie en hulpverleners. Het boek is bedoeld voor familieleden en zorgverleners
Wijzer over geheugen Auteur: Georgie Dom ISBN: 9789059513167 Prijs: € 23,00 Dit boek gaat over hersenen, vergeten en dementie. Veel mensen die ouder worden, maken zich zorgen over hun geheugen, vooral als ze steeds vaker wat vergeten. Dan spookt al gauw het beeld van Alzheimer door hun hoofd. Deze heruitgave van de Consumentenbond en Alzheimer Nederland vertelt onder meer of die angst gerechtvaardigd is, en geeft handvaten om met dementie om te gaan. Hij legt uit hoe het geheugen werkt en hoe je er zo goed mogelijk voor kunt zorgen, en geeft informatie over de vele verschillende soorten van dementie.
Dementie verhalen en goede raad Auteur: Ronald Geelen ISBN: 9789031362523 Prijs: € 36,99 De kracht van dit boek is dat het algemene kennis (die een beter zicht op dementie geeft) koppelt aan praktische tips. In ieder hoofdstuk komt een persoonlijk verhaal van Jan Mus met dementie naar voren; verhalen die iedereen zal herkennen.
6
Het demente brein omgaan met probleem gedrag Auteurs: Gerke de Boer Anneke van der Plaats ISBN: 9789081593229 Prijs: € 14,95 Op unieke wijze wordt aandacht besteedt aan de meest indringende problematiek rondom mensen met dementie in het (al dan niet kleinschalige) verpleeghuis en wat de invloed is van de omgeving op hun beschadigde hersenen. Waarom herkennen mensen met dementie hun eigen foto niet meer en hoe komt het dat ze voortdurend op zoek gaan naar hun moeder. Wat is de reden toch van dat vreselijke gillen en die enorme loopdrang bij mensen met dementie … met alle valgevaren van dien. Wat gebeurt er in hun hersenen en hoe reageert het beschadigde brein op stilte, onverwachte prikkels en gehaaste verzorgenden. Waar moeten we rekening mee houden bij de bejegening, de bouw en de inrichting van het huidige en toekomstige verpleeghuis (al dan niet kleinschalig).
Zilver Tilburg Zingt Tijdens de European Social Innovation week organiseert De Wever, Prins Heerlijk, Alzheimer Nederland afdeling Midden Brabant en de Gouden Mix voor de derde maal Zilver Tilburg Zingt. Onder leiding van Esther Barten wordt er een koor samen gesteld van mensen met dementie en iedereen die wil meezingen. Van 14.00-15.00 uur repeteert u onder leiding van Esther Barten, dirigent van De Gouden Mix, tien bekende liedjes. Van 15.30-16.30 uur is iedereen welkom om mee te komen zingen. Het event wordt georganiseerd in de spoorzone van Tilburg op maandagmiddag 14 september 2015. Voor meer informatie kunt u zich richten tot Corrie Aarts, E
[email protected]
In een vrolijk, maar praktisch boek wordt bovenstaande problematiek op nuchtere wijze beschreven. “Het demente brein” is rijkelijk geïllustreerd met foto’s en illustraties en is verplichte kost voor iedere medewerker in de zorg voor mensen met dementie: verzorgenden, artsen, facilitair medewerker en behandelaars. Daarnaast is het boek van de nodige praktijkvoorbeelden, casuïstiek en humor voorzien, waarin langzaam maar zeker wordt toegewerkt naar een simpel uitgangspunt: zonder aandacht voor de fysieke omgeving kan men bejegenen tot men een ons weegt … maar wordt een goed leven voor menig bewoner van het verpleeghuis een utopie.
Film: Mijn kind heeft dementie De film gaat over twee jonge mensen (twintigers) die een vorm van dementie krijgen. In de film is de problematiek van zowel de jongens als zijn omgeving weergegeven. De film is te koop bij: www.kenniscentrumjongdementie.nl
Deze boeken lenen? Deze boeken kunt u lenen via de Geheugenwinkel voor slechts € 1,00 per boek.
7
Ondersteuningsgroepen In 2015 organiseren we, bij voldoende deelname, drie ondersteuningsgroepen voor mantelzorgers van thuiswonende mensen met dementie. Een groep voor kinderen van een ouder met dementie, een groep voor partners en een groep voor jonge partners. De data voor de groep van kinderen van een ouder met dementie Woensdag 2, 9, 16, 23 sept en 30 september. Woensdag 7, 14 en 21 oktober. Op 11 november is er een afsluitende bijeenkomst. Adres Korvelplein 60. Tijd 19.30u-21.30u. Kosten eenmalig € 25,-. De data voor de partnergroep van personen met dementie Donderdag 3, 10, 17 en 24 september. Donderdag 1, 8, 15 en 22 oktober. Op 12 november is er een afsluitende bijeenkomst. Adres Korvelplein 60. Tijd 13.30u-15.30u. Kosten eenmalig € 25,-. De data voor jonge partners van personen met dementie Maandag 7, 14, 21 en 28 september. Maandag 5, 12, 19 en 26 oktober. Op 16 november is er een afsluitende bijeenkomst. Adres Korvelplein 60. Tijd 19.30u-21.30u. Kosten eenmalig € 25,-.
Wat doen we voor u? In de ondersteuningsgroepen geven we informatie over dementie, over hoe bepaald gedrag bij de persoon met dementie ontstaat en hoe mantelzorgers hiermee om kunnen gaan en hoe ze overbelasting kunnen voorkomen. Het leren van elkaar en het vinden van steun bij lotgenoten zal in de groep een belangrijke plaats innemen. We maken veel gebruik van concrete situaties en ervaringen die deelnemers inbrengen. Hoe werkt het? De groep komt negen keer bij elkaar. De eerste acht keer zijn wekelijkse bijeenkomsten, de laatste, ofwel terugkombijeenkomst, volgt een maand later. De bijeenkomsten vinden plaats in Tilburg en duren twee uur per keer. Kosten zijn eenmalig € 25,00 voor het werkboek en koffie of thee. Aanmelden Belangstellenden kunnen zich aanmelden via T 013 544 94 66.
Meer informatie Phil Mutsaers Dementieconsulent T 06 518 800 72 Geheugenwinkel Tilburg President Mandelahof Korvelplein 60 5025 JS Tilburg T 013 544 94 66 W geheugenwinkeltilburg.nl
8