‘Rauchen’? geeft antwoord op pagina 3
05 Maandag Mei2008
Werkt bevrijdend. Uruzgan
Vastkuur
Jan Mohammed verloor 22 familieleden tijdens een bombardement.
Dankzij de sapvastenkuur tobt u niet meer zo over uw werk,
Olympische Spelen
Steun voor Dagenlang geen familie drank, sigaretten en blijft uit amper voedsel
00
China zet alles in om regen in Peking te voorkomen
maar denkt u dagenlang na over eten. En u ontdekt uw unieke ik.
02
Raketten schieten wolken kapot zodat het niet regent. Auto’s
mogen de stad niet in. De lucht in Peking moet en zal schoon zijn.
14
22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Dodenherdenking Op de Dam in Amsterdam zijn gisteravond met twee minuten stilte de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Ook bij de slachtoffers van alle oorlogen en vredesoperaties sinds WOII werd stilgestaan. Koningin Beatrix en prins WillemAlexander legden een krans bij het Nationaal Monument. MICHAEL JACOBS/WFA
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Spijt Variabele rente nekt de moeilijke gevallen
Met de hypotheek begon de ellende pas In Nederland beslaan hypotheken voor financieel moeilijke gevallen een klein deel van de markt. Toch wordt, net als in Amerika, de eerste ellende zichtbaar. De Pers sprak met spijtoptanten. ‘Naïef en dom.’ Just Hovens Greve NIJMEGEN
...
Die codering bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) hangt als een rode vlag boven uw hoofd, dus bij de
bank bent u voor een hypotheek niet welkom. Toch een huis kopen? Partijen als ELQ, Sparck en Hypotrust ontvangen u met open armen. Het leger hypotheeklozen met een smetje is sinds een paar jaar een gat in de markt. Het aandeel van verstrekkers van speciale hypotheken is weliswaar nog steeds klein, zo’n 1 à 2 procent van de totale Nederlandse hypotheekmarkt, maar er is sprake van een absolute groeimarkt. Marktleider ELQ Hypotheken verkocht in
de eerste helft van vorig jaar 80 procent meer hypotheken dan in dezelfde periode in 2006. ELQ heeft op dit moment al meer dan vijfduizend klanten en een totale hypotheekproductie van zo’n één miljard euro. Zestig procent van alle ELQ-klanten heeft een zogenoemde WELQom hypotheek, bedoeld voor mensen met een BKR-codering in Tiel. De overige veertig procent heeft een Quick-hypotheek voor onder meer ondernemers en seizoenarbei-
ders. Zij lenen bij ELQ tegen een hogere en vaak variabele rente. En die is steeds vaker de oorzaak van klein financieel leed. Zo begon de familie De Vries met een rente van 6,4 procent. Die is inmiddels opgeklommen tot 8,4 procent, waardoor ze maandelijks moeten leven van 300 euro. ‘We moeten veel rekeningen laten liggen, doen nauwelijks boodschappen en de kinderen kunnen niet meer sporten.’ Over de oorzaak van dit kleine finan-
ciële familiedrama zijn ze duidelijk. ‘Het is ook onze eigen schuld, want wij hebben de offerte niet doorgelezen. We vertrouwden volledig op de adviseur. Hij zei ten onrechte dat de offerte dezelfde was als die we wél hadden doorgenomen. Naïef en dom.’
Lees meer op pagina 8
2
Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Uruzgan Burgerslachtoffers
‘U heeft m’n
Wachtlijsten voor bijles Middelbare scholieren kunnen nauwelijks terecht voor bijles of huiswerkbegeleiding. Huiswerkinstituten hebben soms wachtlijsten van een jaar, meldt de NOS. De instituten zouden onvoldoende docenten kunnen vinden. Zo’n honderdduizend scholieren in het middelbaar onderwijs krijgen begeleiding bij het maken van huiswerk.
Sultan Jan Mohammed (65) uit het dorp Qala-e-Ragh verloor 22 familieleden bij een nachtelijk bombardement aangevraagd door Nederlandse militairen. De nabestaanden hebben tot nu toe nauwelijks steun ontvangen.
Rectificatie In het artikel ‘eerwraak in Irak’ van dinsdag 29 april is halverwege de tekst tweemaal abusievelijk ‘Iran’ getypt, in plaats van ‘Irak’. Het artikel gaat uitsluitend over eerwraak op Iraakse vrouwen.
Vrede voor Ivoorkust Rebellen in Ivoorkust zijn begonnen met ontwapenen. Dat hebben de autoriteiten gezegd. De ontwapening is een cruciale stap op de weg naar presidentsverkiezingen die, zo hopen velen, zullen leiden tot het definitieve einde aan jaren van burgeroorlog. Sinds vrijdag zijn zo’n duizend rebellen aangekomen in het demobilisatiecentrum in de noordelijke stad Bouake, een voormalig bolwerk van de rebellen. In totaal leggen de komende vijf maanden naar verwachting 43.000 rebellen hun wapens neer.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Arnold Karskens TARIN KOWT/BRUSSEL
... De winnaars pronken met hun Wilders-trofee. NOVUM
Film 200 ludieke Wilders-filmpjes
En de Gouden Geert gaat dit jaar naar.... Marten Blankesteijn AMSTERDAM
...
WFA
J.J. VOSKUIL OVERLEDEN Maarten Koning keert echt niet meer terug. De geestelijk vader van de romancyclus Het Bureau, Johannes Jacobus Voskuil, overleed zaterdag op 81jarige leeftijd na een kort ziekbed. De schrijver debuteerde in 1963 met de roman Bij Nader Inzien. Zijn laatste boek verscheen in 2007 en heette Onder Andere. Zijn bekendste werk is Het Bureau, waarin hij zijn dertig jarige loopbaan bij het Meertens Instituut beschrijft. Van alle zeven delen tezamen werden meer dan 400.000 exemplaren verkocht.
Hebt u al gehoord van de snelgroeiende groep blond-extremisten die ‘als een tsunami van waterstofperoxide’ de wereld wil overspoelen? Die streeft naar blonde kleurspoelingen in het ziekenfondspakket en een verbod op donkere hairextensions? Filmmaker Vincent Wever (27) signaleerde deze zorgwekkende maatschappelijke ontwikkeling, en maakte een intrigerende documentaire waarin hij waarschuwt voor de gevolgen van een eventuele blonde revolutie. Met succes: dit weekend won zijn Ashkar (Arabisch voor ‘blond’) de Gouden Geert tijdens het eerste Geert Wilders Filmfestival. De prijs was na Geert Wilders’ klassieker Fitna in het leven geroepen door radio-dj Jeroen Kijk in de Vegte en presentator Willem Alkema. Het motto: ‘Wie het meest polariseert, wint de Gouden Geert.’ Tweehonderd filmmakers, waaronder grote namen als de Wereldomroep en de Arabisch-Europese Liga, deden een gooi naar het prestigieuze beeldje. Maar, zo oordeelde de jury, geen van de deelnemers wist bevolkingsgroepen zo goed tegen elkaar op te zetten als Wever en zijn studiegenoten Eildert Noorda (27)
en Jochem van Veluw (22). De studenten journalistiek ontvingen hun trofee – een sculptuur van het haar van Geert Wilders – onder toeziend oog van vierhonderd belangstellenden uit handen van rappers Lange Frans en Baas B.
Hallo Vincent, van harte! Hebben jullie iets tegen blonde mensen, of alleen tegen de uitwassen van blonde mensen? ‘Hahaha. We hebben niks tegen de spoeling zelf. Wel tegen de uitgroei.’
Hoe hebben de blond-extremisten op jullie film gereageerd? ‘Heftig natuurlijk. Ze hebben al gedreigd met aanslagen, maar daar is het tot nu toe bij gebleven.’
Al beveiliging ingeschakeld? ‘Nou, er stonden zaterdag twee flinke kleerkasten voor de ingang bij het filmfestival. Maar we proberen het zonder. We worden denk ik wel in de gaten gehouden door de AIVD.’
En dat allemaal door die ene film. ‘Ik denk dat we hebben aangetoond dat iedereen een film kan maken zoals Wilders. Je kunt de meest absurde onderwerpen aansnijden en het zo knippen en plakken dat het nog ergens over lijkt te gaan ook.’ 1
Sultan Jan Mohammed vertelt over de nacht van 16 en 17 juni 2007 in het district Chora. ‘Het was ‘s middags om een uur of vijf toen de buitenlandse troepen riepen dat we niet uit ons huis moesten komen en in onze kamers moesten blijven. Ook mochten we niet op het dak komen. Ze zeiden: ‘Wees niet bang, we vechten niet tegen u. Het vechten gebeurt in een ander dorp. We zijn hier om dat dorp te omsingelen. Zodat ze niet naar dit dorp komen’.’ ‘Sommige bewoners vertrokken’, vertelt de bejaarde man met zwarte baard en witte tulband. ‘Omdat de militairen zeiden: ‘Morgen kunt u weer naar buiten’, bleven wij. We waren gerustgesteld en gingen slapen.’ Zijn dorp Qala-e-Ragh in het district Chora bestaat uit zo’n veertig qala’s, grote ommuurde woongemeenschappen, en is doormidden gesneden door de rivier. Het gehucht ligt enkele kilometers van de districthoofdstad Chora, het hoofddoel van taliban-opstandelingen die de weken voor de 16e juni in de streek zijn samengekomen. Op 16 juni vorig jaar begonnen de gevechten tegen de Afghaanse nationale politie en het leger, die hulp kregen van Nederlandse troepen. Sultan Jan Mohammed: ‘Die gevechten waren die middag ver van ons vandaan.’ Wat ‘s avonds rond en in het dorp gebeurde, kan sultan Jan Mohammed niet schetsen omdat hij en zijn gezin binnenshuis verbleven. ‘Het was 4 uur in de nacht toen ik vliegtuiggeluid hoorde en zo’n vijf bommen of meer ontploften. De bommen vielen recht op ons huis. De acht woningen van onze qala werden verwoest. Zelf lag ik onder het puin. Mensen trokken mij eruit. Ik was bewusteloos. Ze brachten me naar het ziekenhuis in Tarin Kowt. Tien dagen verbleef ik er, toen ging ik naar Kandahar voor meer specialistische verzorging. Daar vertelden ze me dat bijna al mijn familieleden waren omgekomen.’ Sultan Jan Mohammed verloor zijn
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
enige vrouw, zes van zijn negen zonen, twee van zijn drie dochters, een schare kleinkinderen, neefjes en nichtjes en aangetrouwde familie zoals zijn schoonzuster. ‘Mijn zonen die in leven zijn gebleven, hebben de doden begraven. De regering zegt dat de doden taliban waren. Het is niet toegestaan de gezichten te tonen van vrouwen. Maar mijn zonen toonden de familieleden aan regeringsvertegenwoordigers om te bewijzen dat het geen taliban waren. Ook lieten ze de kleine kinderen zien. ‘Waarom gooiden u bommen op hen?’ vroegen ze.’ Van zijn huis rest een hoop leem en stof, zegt sultan Jan Mohammed die voor het gesprek naar Tarin Kowt is gereisd. Zijn woonoord is nog steeds niet veilig. Hij vertelt rustig, zonder emotie. Ook als hij de dood van zijn zeven koeien en twintig schapen noemt, zijn bron van inkomsten: ‘De klap was zo hard, het vlees daarvan hebben we zelf niet eens meer gezien.’ Hij woont nu in een tent en krijgt steun van de vrouwen van zijn overleden
Sultan Jan Mohammed wil graag getuigen tegen de schuldigen zonen. ‘Ik ontving 15.000 Pakistaanse roepies (ongeveer 200 euro) van de regering. Niks van de buitenlandse militairen. Zes familieleden lagen in het ziekenhuis in Kandahar en het geld heb ik gebruikt voor de aankoop van medicijnen.’ Hij wil graag getuigen in een Nederlandse rechtszaak tegen de schuldigen. ‘Ja. Staat het in uw wet dat je onschuldigen mag doden? Nadat ze onze families hadden omgebracht, vroegen ze ons zelfs niet om vergiffenis.’ Het Openbaar Ministerie in Arnhem bestudeert de stukken over Chora al sinds juni vorig jaar. ‘We bevinden ons in een afrondende fase’ laat een woordvoerster weten. Ze verwacht binnen twee maanden uitsluitsel te geven of er wel of niet vervolging zal plaatsvinden van Nederlandse militairen. Op de vraag waarom het zo lang duurt, antwoordt ze dat de zaak ‘heel zorgvuldig’ wordt bekeken. Lees meer op pagina 10
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Barneveld (bus) Wegwerkzaamheden Stationsweg Veolialijn 105. Halten Station Barneveld Noord, Vliegersvelderlaan en Van Wijnbergenlaan vervallen. Winterswijk (bus) Rioleringswerkzaamheden Syntuslijn 73. Halten Pelkwijk en De Driemark vervallen. Den Haag (bus) Koninginnekermis HTMlijn 14: Halten Willem de Zwijgerlaan en Statenplein vervallen.
Vandaag
Morgen
Vandaag is weer een mooie, zonnige lentedag. De middagtemperaturen halen waarden rond 21 graden. Op de Wadden blijft het met 18 of 19 graden iets frisser, maar toch aangenaam. Met een zwakke oostenwind en veel zon is het gewoon prachtig weer in heel het land. Aan de kust kan de wind in de middag iets aantrekken, tot een matige wind, 4 Bft.
Ook morgen zal de zon weer flink schijnen en gaan de temperaturen zelfs nog iets verder omhoog. Het wordt dan 22 graden, maar lokaal kan ook 23 graden worden gehaald. Weer is er volop zon en blijft het droog. De wind blijft zwak tot matig uit oostelijke richting. Ook na morgen houdt het lenteweer voorlopig aan en wordt het nog iets warmer.
Utrecht (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 85, 90, 181, 387, 388, 400, 401. Halten 24 Oktoberplein, Graadt van Roggenweg, Westplein en Centraal Station Oost vervallen.
MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
familie gedood’
3
Administratief talent, verdien direct 15% meer!
(Assistent-) Administrateurs Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor (Assistent-) Administrateurs die de sprong willen maken naar het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis 0800 – 876 3666 of meld je aan op wr.nl.
Buitenland Bevrijdingsfeest
Wedstrijdje vlaggen De Chinezen trouwen graag op Bevrijdingsdag, de Italianen schamen zich en de Bulgaren kijken wie de grootste vlag heeft. Vijf landen, vijf verschillende Bevrijdingsdagen. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
De Bulgaren vieren hun Bevrijdingsdag op 3 maart met een onofficiële, maar daarom niet minder fel betwiste competitie. Wie versiert de voorgevel van zijn huis met de grootste vlag? De bewoners van de lelijke appartementenblokken uit de tijd van het communisme zijn daarbij voor één keer in het voordeel. Van hun balkon kunnen ze heel wat meters doek omlaag
Sultan Jan Mohammed: ‘Staat het in uw wet dat je onschuldigen mag doden?’ ARNOLD KARSKENS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Verpakkingsbelasting ingevoerd
hangen. Schoorstenen en dakgoten zijn andere favoriete plekken om de wit-groen-rode vlag aan op te hangen en meteen te bewijzen dat je niet vies bent van enige waaghalzerij. Verder houden de Bulgaren het op 3 maart rustig. Ze maken een eindevan-de-winter-wandeling in het park. Om vervolgens aan tafel te gaan voor een hele lange maaltijd – die van ’s middags tot ’s avonds doorloopt. Er is op voorhand voor gezorgd dat er voldoende flessen rakia, lokale pruimen- of druivenbrandy klaar staan. De Bulgaren schrijven hun onafhankelijkheid toe aan Rusland, dat in 1878 een eind maakte aan vijfhonderd jaar Turkse overheersing. Lees meer op pagina 7
Hele appartementenblokken gaan in Sofia schuil achter de vlag. REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Rauchen Bij reizen denken mensen vaak aan verre landen. Maar ook dichter bij huis valt van alles te beleven. Zo had schrijver dezes in 1983 samen met een vriend het plan opgevat om in het kader van Bevrijdingsdag de rare grensinham bij Coevorden te dichten. U weet wel, die plek waar (toen nog West-)Duitsland begerig een hap uit Nederland lijkt te nemen. In een rechte lijn wandelend zouden we dit stuk land symbolisch bij het onze voegen. De verhoudingen met de oosterburen lagen toen anders dan nu. Onder Nieuw-Schoonebeek werden wij staande gehouden door de douane – ja, die had je toen nog. Aangezien wij geen van beiden tot het type frisgekamd behoorden en aan bagage niets bij ons hadden dan elk
een canvastas met slaapzak, tandenborstel en verschoning, vond men ons verdacht. Uit de aanwezigheid van een nerveus snuffelende herdershond werd al snel duidelijk in welke richting de verdenking ging: drugs. We werden keer op keer gefouilleerd en ondervraagd tot mijn vriend zijn geduld begon te verliezen en aan een douanier vroeg: ‘Kann der Hund das nicht rauchen?’, vanuit de niet onlogische gedachte dat een drugshond
het allang zou hebben geroken als we iets bij ons hadden gehad. Een verbijsterde blik was ons deel, waarna het ondervragen met verdubbelde ijver werd hervat. Een woordenboek is soms geen overbodige luxe. Rauchen is Duits voor ‘roken’. En natuurlijk: die hond had het moeten riechen. 1
Taalgids Duits - Basiswoorden
www.depers.nl/vandale
Binnenland
4
Analyse Antihomo-uitspraken raadslid
De islam blijft de Partij van de Arbeid kwellen De partij weet niet hoe om te gaan met moslimleden. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Eens in de zoveel tijd wordt de PvdA opgeschrikt door een theologisch dispuut. Ehsan Jami die geroyeerd wordt om islamvijandige uitspraken, een deelraadslid en wethouder die een petitie van de radicale moslimgroepering Hizb Ut Tahrir ondertekenen, Ahmed Marcouch die in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart straatcoaches inhuurt die vrouwen geen hand willen geven. Daar kwam dinsdag nog een incident bij. ‘De homoseksuele daad is verboden’, liet het Amsterdamse raadslid Yman Mahrach optekenen in De Pers. ‘Dat is een regel in de islam. Net zoals dat je niet mag liegen.’ Mahrach is woordvoerder emancipatie, die geacht wordt om voor homo’s op te komen. Geen handige uitspraak dus. Haar fractiegenoten en homobelangenorganisatie COC waren woedend, wat de PVV betreft mag ze ‘terug naar het land van herkomst’. De bekende terugtrekkende beweging kon niet uitblijven. Toen alle rook was opgetrokken, stond er een verklaring op de website van de PvdA. Mahrach neemt afstand van haar woorden en gaat samen met het COC een debat organiseren over acceptatie van homoseksualiteit binnen de islamitische gemeenschap. Als Mahrach haar achterban optrommelt voor het debat, ziet COC-voorzitter Frank van Dalen haar zelfs als welkome medestander in die strijd. Want fantastisch gaat het niet. Model Mike du Pree hield aan de Koninginnedagparade voor homotolerantie een gebroken neus over, toen al-
lochtone jongeren hem mishandelden en aanrandden. In Amsterdam, voormalig gay capital van de wereld. Dit soort incidenten jagen angst aan. Nu keerde Mahrach zich – eerlijk is eerlijk – ook al in De Pers uitdrukkelijk tegen homogeweld. De doorn in haar oog was een foto van Sooreh Hera op de website van de sociaaldemocraten. Want, zo betoogde zij, de PvdA heeft een grote achterban onder moslims, voor wie deze foto (van twee Iraanse homo’s, met maskers op van de profeet Mohammed en diens schoonzoon Ali) beledigend is. Daar zit precies de spanning, want de PvdA is van oudsher een progressieve én seculiere partij. Inmiddels heeft een deel van de leden islamitische wortels, met vaak conservatievere opvattingen dan hun seculiere partijgenoten zouden wensen. Hoe daarmee om te gaan, splijt de partij tot in de top. Integratieminister Ella Vogelaar wil ook in gesprek blijven met de behoudende moslims en ziet niets in polariseren. Partijleider Wouter Bos wil juist de liberale islam steunen, desnoods door een stevig debat aan te gaan over gevoelige thema’s. Hij loopt daarmee voor de – allochtone – troepen uit. De verklaring van hun eigen raadslid stemt veel leden niet gerust, blijkt uit reacties op de website. ‘Vrijzinnigen als Bos, Vos, Spekman, Asscher, Scheffer en Schrijer zitten in een partij met salafisten en ultra-conservatieve reli’s’, schrijft Eddy Terstall, filmmaker en PvdA-lid. Hij gaat liever verder met een progressieve beweging, die zich niets aantrekt van godsdienstige gevoeligheden. Dat zou de partij pas echt splijten. 1
Mooi weer
Zonnen in stad en op strand De tweede week van de meivakantie belooft een zonnige te worden. De dag van gisteren was nog maar het begin. Sommigen vingen zonnestralen in parken en op grasvelden in grote steden. In Rotterdam lagen
mensen bij Hotel New York aan de Maas van het weer te genieten. De zon lokte zondagmiddag zelfs al veel mensen naar de strandtenten in Bloemendaal. Tot laat op de dag, want op de N200 richting Zandvoort
FOTO: ARIE KIEVIT/ HH
Peiling Grootste partijen verliezen fors
Verdonk wint steeds meer aanhang Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Trots op Nederland en D66 blijven het goed doen in de peiling van Maurice de Hond. TON groeit deze week van 23 naar 25 zetels, terwijl D66 van twaalf naar dertien klimt. Verder laat de peiling weinig verschuivingen zien. Bij de presentatie van de beweging begin april stond TON nog op dertien tot zeventien zetels. TON snoept volgens de peiling vooral stemmen af
%JSFDUWPPSEFFM WJBXXXUNPCJMFOMPGCFM
van de VVD en Wilders’ PVV. Van degenen die in 2006 op de VVD stemden, zegt 40 procent nu naar Rita Verdonk over te stappen. Een kwart van de PVV-stemmers zou nu op haar stemmen. Bij het CDA is dit 20 procent. De vier grootste partijen – CDA, PvdA, SP en VVD – zijn sinds de laatste verkiezingen flink verzwakt in de peilingen. De sociaaldemocraten staan in de peilingen op veertien zetels verlies, SP en CDA raken negen zetels kwijt. Dat komt volgens De
&MLFNBBOE UPU LPSUJOHPQKF BCPOOFNFOU
º
Vandalisme
4BNTVOH6 º
/PLJB º
*DNKBSJH3FMBY WBOº
*DNKBSJH3FMBY WBOº
WPPSº QFSNBBOE
Hond niet alleen doordat stemmers overlopen naar een andere partij, maar ook doordat er nauwelijks toestroom is uit andere partijen. D66 wint vooral aanhang onder mensen die in 2006 nog op de PvdA, de SP en op GroenLinks stemden. Zo’n 10 procent van de kiezers van deze partijen geeft aan nu op D66 te willen stemmen. De partij heeft momenteel drie zetels in de Tweede Kamer, tien minder dan de kiezers de sociaal-liberale partij nu zouden gunnen. GroenLinks verliest overigens niet alleen kiezers, maar wint ook. Als er nu verkiezingen werden gehouden, zou de partij op tien zetels uitkomen, drie meer dan zij in het parlement bezet sinds 2006. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... 0PLWFSLSJKH CBBSJO 4JMWFS#MBDL
4JNQMZ$MPTFS
stond rond half zes ’s avonds ruim 8 kilometer file, meldde de ANWB. Dat was dan ook de enige file gisteren die met het mooie weer te maken had. 1
WPPSº QFSNBBOE
POPPEN IN VLAMMEN OP In Sint-Michielsgestel zijn vrijdagnacht Abrahampoppen in brand gestoken en gestolen. In de tuin stonden ter ere van de vijftigste verjaardag van de bewoner zes poppen, meldt de politie. Toen de bewoner ‘s ochtends wakker werd, stonden twee van zijn poppen in brand, een derde was vernield en twee andere waren verdwenen. In zijn tuin waren verder rozen en tuinmeubelen vernield. De politie hoopt op getuigen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Op straat 7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
De Haagse politie vond zaterdag een mishandelde zwerver in een plas water.
Binnenland
Piekeren Instelling behandelt extreme tobbers
‘Als ik m’n kind niet zag, dacht ik dat hij ontvoerd was’ Continu malen over alles wat mis kan gaan, leidt soms tot paniekaanvallen. De ‘piekerkliniek’ biedt uitkomst.
5
Concert
Verzetsdorp weert Hitlerfans Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Tientallen neonazi’s die ondanks een verbod een concert in Aalten in de Achterhoek wilden bijwonen, zijn zaterdagavond weggestuurd. Agenten, ME en arrestatieteams wachtten de neonazi’s op in het dorp, meldt de politie. Burgemeester Bert Berghoef verbood het concert in het Gelderse dorp om ongeregeldheden te voorkomen, maar de extreemrechtse concertgangers kwamen toch. Ze werden door de politie en de ME gesommeerd te vertrekken en gaven zonder problemen gehoor aan de oproep. De neonazistische organisatie Blood & Honour had voor zaterdagavond een zaal in een plaatselijk café afgehuurd voor een bierfeest, zo ver-
telden zij de eigenaar. Toen bleek dat er extreemrechtse bands zouden optreden en dat op de uitnodiging een afbeelding van Adolf Hitler stond, seinde de café-eigenaar de politie in. De burgemeester besloot daarop het feest te verbieden en extra politie in te zetten. Het was geen optie om het concert beveiligd door te laten gaan: ‘Wegens het verzetsverleden van Aalten wil ik een duidelijk signaal afgeven dat dit in mijn gemeente niet kan’, aldus burgemeester Berghoef. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten veel mensen ondergedoken in het Gelderse dorp, dat vlakbij de Duitse grens ligt. Blood & Honour is een groepering waarvan de leden zichzelf nationaalsocialisten noemen. Een van hun helden is Adolf Hitler.1
Verpakkingstaks Ana Karadarevic ROTTERDAM
...
‘Ik ben overgevoelig. Al toen ik een kind was trok ik me alles heel erg aan. Ik piekerde over van alles. Hoe ik overkom op mensen, hoe gesprekken zijn verlopen, de reacties van anderen, mijn kinderen. Ik raakte er geïrriteerd door, was vaak nerveus. Ik dacht zoveel na dat ik amper sliep. Ik kreeg ’s nachts zelfs paniekaanvallen. Ik kon nare gedachten niet meer wegdrukken. Ik bleef maar malen over alles wat mis kon gaan.’ Toen de paniekaanvallen kwamen, zocht Emma (41) hulp bij haar huisarts. Hij constateerde dat ze een piekerstoornis heeft en verwees haar door naar PsyQ, een ggz-instelling in Rotterdam. ‘Ik schaamde me voor het feit dat ik zoveel piekerde, ik ben namelijk heel gelukkig en positief.’ Ze is gelukkig getrouwd, heeft twee leuke kinderen, heeft leuk werk. Emma is niet haar echte naam, ze wil liever niet dat iedereen weet dat ze behandeld is voor een piekerstoornis. Ze heeft het alleen verteld aan haar man en enkele goede vriendinnen. ‘Een piekerstoornis lijkt een zeurklacht, maar deze mensen lijden er echt onder’, zegt Colin van der Heiden, psychotherapeut bij PsyQ. ‘Iedereen piekert wel eens, maar sommige mensen hebben het op een gegeven moment niet meer onder controle en piekeren over alles.’ Een voorbeeld is het kiezen van een hypotheek. Iemand die extreem veel tobt, redeneert: wat als ik een verkeerde keuze maak? Dan kunnen mijn man en ik het niet betalen, gaan we failliet en komen we in de goot terecht. Alles wordt op een gegeven moment een
‘Piekeraars denken dat zij altijd op het ergste zijn voorbereid en dat ze zo negatieve gebeurtenissen kunnen voorkomen.’ probleem, volgens Van der Heiden. ‘Piekeraars denken dat het een nuttige strategie is, omdat zij altijd op het ergste zijn voorbereid. Sommigen denken zelfs dat ze door het piekeren negatieve gebeurtenissen kunnen voorkomen.’ Van der Heiden leert zijn cliënten inzien dat piekeren niet helpt. Want de meeste ‘rampen’ die piekeraars vrezen, gebeuren ook niet als er niet over gepiekerd wordt. Het doel van de ergst denkbare scenario’s verzinnen is het beheersen van risico’s, bevestigt piekeraar Emma. ‘Ik kijk altijd meerdere keren voor ik het huis verlaat of alles uitstaat, zoals het gas.’ Emma weet dat de schok niet minder zal zijn als er echt iets ergs gebeurt. Maar ze kon op een gegeven moment de schrikbeelden niet tegenhouden. ‘Als ik in de supermarkt mijn kinderen even niet zag, ging ik er meteen van uit dat ze ontvoerd waren.’ Inmiddels tobt Emma veel minder dan voorheen. Zij is enkele maanden in behandeling geweest bij Colin van der Heiden, behalve psychotherapeut ook onderzoeker bij het Erasmus MC. Hij hanteert een methode die erop gericht is het gedrag van mensen op korte termijn te veranderen. Van
der Heiden hoopt er in de toekomst op te promoveren. ‘Ik leer mijn cliënten dat er betere manieren zijn om met mogelijke problemen om te gaan. Een manier is brainstormen over alle opties. Helaas bestaat er meestal geen optie met alleen maar voordelen, dus de kans dat het niet goed uitpakt blijft aanwezig.’ Tijdens de therapie moest Emma zich twintig minuten lang concentreren op het ergste wat ze zich kon voorstellen. ‘Door de spanning op te bouwen, raakte ik deze kwijt. Vervolgens moest ik alternatieven bedenken.’ Emma kon het geleerde onlangs in de praktijk brengen tijdens een skivakantie. ‘De gondel stond ineens stil, honderden meters boven de grond. Ik dacht: We kunnen hier een nacht hangen totdat iemand de gondel weer aan de praat krijgt, of hij gaat zo weer uit zichzelf bewegen. Al vrij snel gebeurde dat laatste.’ 1
‘Kabinet liegt over belastingen’ Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Het argument van het kabinet dat belastingverhogingen op verpakking, diesel en vliegreizen goed zijn voor het milieu, is een leugen, zei VVD-leider Mark Rutte gisteren in het tv-programma Buitenhof. De belastingverhogingen zijn volgens hem alleen bedoeld als compensatie van de uitgavenexplosie van het kabinet. De verpakkingstaks, die sinds deze maand wordt geheven, is volgens het kabinet bedoeld om het milieu te ontlasten, bijvoorbeeld door de verwerking van afval duurzamer te maken. Rutte zei in Buitenhof dat de belasting niet zo zou zijn ingevoerd als het echt om het milieu zou gaan. Hij vergeleek de belasting met de vliegtaks en de benzinetaks. Het kabinet
gaat er volgens hem vanuit dat er net zo veel wordt gevlogen, gereden en verpakt als voor de invoering van de nieuwe belastingen. Als de belastingen echt effect zouden hebben, zou het kabinet in geldnood komen omdat er dan niet genoeg geld wordt geind. Volgens Rutte is Wouter Bos (PvdA) ‘de slechtste minister van Financiën in jaren’, en heeft hij de uitgaven van het kabinet met tien miljard euro verhoogd. De nieuwe belastingen zouden vooral bedoeld zijn om het gat dat hierdoor in de begroting is ontstaan op te vullen. Hierdoor zou de mate van bereidheid tot het betalen van belasting worden aangetast. Rutte wees erop dat Nederlanders al belasting voor de verpakking verschuldigd zijn in de vorm van de afvalstoffenheffing. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Dodenherdenking
‘ALLOCHTONEN BETROKKEN BIJ BEVRIJDING NEDERLAND’ Op school moet de rol van allochtonen bij de bevrijding van nazi-Duitsland aan de orde komen. Staatssecretaris Bussemaker zei dat gisteren bij de Nederlandse Moslim Omroep (NMO). Pabostudenten moeten les krijgen over de rol van allochtonen, zodat ze volgens Bussemaker na hun studie het verhaal op scholen kunnen doorvertellen. De staatssecretaris heeft het Niod gevraagd een project te ontwikkelen. Bij de bevrijding
van Europa waren ook Marokkanen, Turken, Surinamers en Antillianen betrokken. In Zeeland zijn Marokkanen gesneuveld bij gevechten tegen de Duitse invasie. Nederland herdacht gisteren alle landgenoten die sinds 1940 bij een oorlog of een vredesoperatie zijn omgekomen. Bij het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam legden koningin Beatrix, kroonprins Willem-Alexander en premier Jan Peter Balkenende kransen.
SURVIVE THIS! Shocking Survival Videos IEDERE MAANDAG OM 22.00 UUR GLOEDNIEUWE AFLEVERINGEN
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Tuinkabouters kunnen weer naar huis De politie in Capelle aan den IJssel heeft zaterdagnacht tientallen tuinkabouters naar het bureau meegenomen. Twee pubers hadden een rotonde opgevrolijkt met tuinkabouters, eenden en vazen.
Maak kans op een geheel verzorgde reis naar Maleisië: www.discoverychannel.nl
6
Buitenland
Oostenrijk Dader incestdrama ‘ziek’
‘Josef Fritzl hoort niet in gevangenis’ Josef Fritzl, de Oostenrijkse man die zijn dochter 24 jaar in een geheime kelder opsloot en zeven kinderen bij haar verwekte, is volgens zijn advocaat geestelijk ziek en zou niet thuishoren in de gevangenis. Godelief Swank AMSTERDAM
...
Advocaat Rudolf Mayer zegt dat zijn cliënt, de van incest en gijzeling beschuldigde Josef Fritzl, eerder in een psychiatrische kliniek thuishoort dan in de gevangenis. ‘De heer Fritzl is naar mijn mening geestesziek en daardoor verminderd toerekeningsvatbaar’, zei hij in een interview met de Duitse krant Bild am Sonntag. Fritzl hield zijn dochter Elisabeth sinds 1984 vast in een geluiddichte kelder onder het huis en verwekte zeven kinderen bij haar. De schoonzus van ‘het monster van Oostenrijk’ maakte zaterdag in een televisieinterview met Associated Press bekend dat Fritzl al eens eerder veroordeeld is voor verkrachting, en daar in 1967 achttien maanden voor in de cel heeft gezeten. Ondanks dat
heeft haar zus volgens haar nooit vermoed dat Josef betrokken was bij de verdwijning van hun dochter Elisabeth 24 jaar geleden. De schoonzus, een vrouw die alleen Cristine R. genoemd wil worden, omschreef Fritzl als een ‘tiran’ voor wie iedereen in huis bang was. ‘Als hij zei dat het zwart was, dan was het zwart. Ook al was het tien keer wit.’ Daarom stelde volgens haar niemand vragen bij Josefs verklaring dat Elisabeth bij een sekte was gegaan en dat drie van haar kinderen waren komen aanlopen. De 73-jarige elektricien heeft inmiddels via een handgeschreven verklaring bekend dat hij zijn dochter heeft gegijzeld, verkracht en zeven kinderen bij haar heeft verwekt. Verdere vragen over de kelder waarin hij zijn dochter en drie van hun kinderen jarenlang verborg, weigert hij echter te beantwoorden. Volgens advocaat Mayer zitten de media zo boven op de zaak, dat een gerechtelijk proces oneerlijk zou zijn. ‘Ik verdedig een menselijk wezen, al is dat voor sommige mensen lastig voor te stellen’, zei de advocaat gisteren. 1
Birma: 351 doden
Cycloon trekt spoor van vernietiging De cycloon Nargis heeft in Birma aan zeker 351 mensen het leven gekost. In vijf regio’s is de noodtoestand uitgeroepen. Windstoten tot 190 kilometer per uur vernielden zaterdag duizenden huizen en legden de stroomvoorziening plat. De televisie meldde dat de schade in de deelstaten Rangoon, Irrawaddy, Bago, Karen en Mon enorm is. In de stad Rangoon zijn telefoonlijnen geknapt, wegen geblokkeerd en is geen stromend water meer, zei een mede-
werker van de Verenigde Naties. De internationale luchthaven van Rangoon is gesloten. Inwoners van Rangoon die er gisteren op uit trokken om hun huizen te herstellen, zeiden boos te zijn op het militaire regime. Dat zou vooralsnog weinig hebben gedaan om te helpen met het herstel. ‘Waar zijn al die mannen in uniformen die je altijd ziet klaarstaan om burgers in elkaar te slaan?’ vroeg een man die anoniem wilde blijven zich af. 1 FOTO: AP
G\ihl`j`k\1È
“Zingen is de ultieme vrijheid” ?\kEXk`feXXc:fd`k+\e,d\`_\\]k G\k\G_`ccpG\ihl`j`k\$$e\kXcjMXeM\cq\e\e =\iip:fijk\e$$Y\ef\d[kfk8dYXjjX[\lijmXe [\Mi`a_\`[)''/%?\k_`g_fg[lfki\\[kmXe[XX^ fgk`a[\ej[\Y\mi`a[`e^j]\jk`mXcj`e?XXic\d# 8djk\i[Xd#If\idfe[#;\e9fjZ_\e>ife`e^\e% nnn%Y\mi`a[`e^j]\jk`mXcj%ec EJjk\lek_\kEXk`feXXc:fd`k+\e,d\`%
@EK
8=FKF>I8=@<1A
Buitenland
7
Bevrijdingsdag In China trouwen ze vandaag
Turkije picknickt en Zuid-Afrika drinkt Stemmig herdenken of uitbundig feesten? Vier correspondenten over ‘hun’ Bevrijdingsdagen.
Telecom Series 2008 Onafhankelijke en high-level bijeenkomsten met de focus op focus op diverse functies binnen de totale telecombranche. www.telecomseries.nl
Nationaal Congres Inburgering
China:
Italië:
Op 1 oktober 1949 riep Mao de Volksrepubliek China uit op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking. De communistische Bevrijdingsdag begint sindsdien elke eerste oktober met een kanonsaluut, waarna een militaire parade aanvangt. Onder toeziend oog van China’s leiders marcheren eenheden van leger, marine en luchtmacht over het Plein, de benen volgens officieel statuut bij elke stap exact twintig centimeter boven de grond. Voor patriottische verloofden is dit dé dag om te trouwen. Honderden stelletjes zijn te aanschouwen in de publieke parken in China. De bruiden zijn natuurlijk gehuld in rode jurken, de mannen hebben een rood sjaaltje of rood giletje aan. Het is ook de dag waarop Chinese minderheden hun traditionele kledij aantrekken, waarop draken- en leeuwendansen worden uitgevoerd, honderden witte duiven en duizenden rode ballonnen worden losgelaten. De dag wordt afgesloten met een nationale tv-show waarin China’s populairste sterren optreden en, uiteraard, met knetterend vuurwerk.
In Italië is Bevrijdingsdag een beladen dag. Op 25 april 1945 werd het land bevrijd van de laatste restjes Duitse bezetting, maar ook van het fascisme dat het zelf had voortgebracht. Geen vrolijke dag dus om te feesten of vrijmarkten te houden, maar een serieuze met talloze herdenkingen. Een dag waarop links of communist zijn herinneringen oproept aan standvastig verzet tegen de nazifascistische beulen. Stokoude verzetsmensen staan strak in de houding bij het Vittoriano in Rome, bij ons beter bekend als de Suikertaart, waar de Italiaanse president traditiegetrouw een krans legt. Maar rechts Italië wil de laatste jaren ook aandacht. Voor de jonge Italianen die sneuvelden, al strijdend voor Mussolini. Zeker nu de postfascisten meedoen aan de nieuwe regering-Berlusconi en zelfs de burgemeester van Rome mogen leveren. Het politieke geharrewar interesseert de gewone burger gelukkig weinig. Die gaat lekker een dagje naar zee of heerlijk eten met familie of vrienden.
geliefde trouwdag
22 & 23 mei 2008
beschaamd herdenken
Luister en ga als VIP naar Michael Bublé in Los Angeles
Het congres m.b.t. inburgering. De innovatietrajecten, inburgeringsprogramma’s, taaken rolverdeling. www.sbo.nl/inburgering.htm
Toekomst van Betalingsverkeer
29 mei 1008 SEPA Live! De eerste ervaringen, visies en inzichten. www.congresbetalingsverkeer.nl
Dag van de Jeugdzorg
4 & 5 juni 2008 Dé ontmoetingsplaats voor ruim 200 professionals werkzaam binnen de Jeugdzorg. www.sbo.nl/jeugdzorg.htm
In Milaan Bevrijdingsdag vieren met een demonstratie tegen fascisme. AP
Turkije: picknicken
weekendje weg
Zuid-Afrika:
In Turkije wordt Bevrijdingsdag dit jaar voor de 85e keer gevierd, en wel op 29 oktober. Op die dag werd in 1923 officieel de Republiek Turkije uitgeroepen: het Ottomaanse kalifaat was afgeschaft en onder leiding van vader des vaderlands Atatürk waren buitenlandse bezetters de deur uitgezet. De onafhankelijkheidsdag begint steevast officieel: militaire parades, ceremonies met burgemeesters, en – wat losser maar toch ook best officieel – schoolkinderen die ten overstaan van trotse ouders historische toneelstukjes opvoeren en onafhankelijkheidsliederen en -gedichten ten gehore brengen. Gevolgd door, soms, een bezoekje aan een geschiedkundig museum om de dag een extra historisch tintje te geven. Daarna is het picknicken met de hele familie, of, als je jong bent en in de grote stad woont, naar een openluchtconcert. Het waanzinnige vuurwerk dat ‘s avonds in Istanbul langs de oevers van de Bosporus losbarst, is via de nationale tv in het hele land te volgen. En terecht: een groter spektakel is nauwelijks denkbaar.
Met veel officiële speeches, saluutschoten en een show van de luchtmacht viert Zuid-Afrika op 27 april Freedom Day. Op deze datum stonden veertien jaar geleden miljoenen Zuid-Afrikanen in ellenlange rijen om hun stem uit te brengen in de eerste democratische verkiezingen in Zuid-Afrika. Op verschillende bijeenkomsten door het land heen wordt de bevrijding van de blanke overheersing gevierd. Er is altijd één hoofdevenement waar de president spreekt. Ruim een week geleden was dat in Kaapstad. Tijdens zijn toespraak riep Thabo Mbeki op tot een nieuw ZuidAfrika zonder criminaliteit, xenofobie, racisme en seksisme. Mbeki riep de natie op niet te veel te drinken. Tijdens feestdagen stijgt het aantal verkeersslachtoffers in Zuid-Afrika sterk omdat chauffeurs met een te hoog alcoholpromillage achter het stuur kruipen. Slechts een klein percentage van de Zuid-Afrikanen bezoekt de officiële bijeenkomsten. Degenen met geld grijpen de feestdag vooral aan om een weekend weg te gaan. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ‘Call Me Irresponsible’ nu overal verkrijgbaar.
Hot hot hot! Op een van de grootste chilipepermarkten van India brak zaterdag brand uit. 150.000 zakken pepers gingen in vlammen op, waardoor een bijtende walm vrijkwam. Omwonenden zijn geëvacueerd.
Financiering Scholenbouw
4 & 5 juni 2008 Samenwerking tussen gemeente, school, woningcorporatie en bouwer m.b.t. private financiering, eigendom, beheer en exploitatie van schoolgebouwen. www.bouw-instituut.nl/ scholenbouw
Toekomst van de ouderenzorg
10 juni 2008 Effectieve samenwerking tussen cure en care www.sbo.nl/ouderenzorg.htm
Pensioen Forum
10 & 11 juni 2008 De ontmoetingsplek voor bestuurders en beslissers in de pensioensector. www.hetpensioenforum.nl
8
Economie
Rente ‘Klanten letten niet meer op de punt en de komma’
Klein financieel leed rond lastige hypotheken
Veel ‘renteslachtoffers’ zeggen onvoldoende te zijn voorgelicht. JOHN SCHAFFER/HOLLANDSE HOOGTE
Hypotheekaanbieder ELQ doet niet moeilijk over klanten met een BKRcodering. Maar pas op: wat voor sommige mensen hun laatste hoop is, kan eindigen in een drama. Just Hovens Greve NIJMEGEN
...
‘Ons vorige huis was echt te klein. De kinderen sliepen op één slaapkamer’, zegt Mieke de Vries. Samen met haar man Jos en hun vier kinderen keek ze uit naar een andere woning. Omdat de nood hoog was, vonden ze de woningcorporaties vanwege wachtlijsten geen optie. Het zou een koopwoning worden. Tijdens hun zoektocht naar een hypotheek bleek dat ze een codering hadden bij het Bureau Krediet Registratie (BKR), omdat ze een korte pe-
‘We konden de kinderen geven wat ze nodig hadden. Ieder een eigen slaapkamer en meer ruimte.’ riode moeite hadden met het terugbetalen van twee leningen. ‘Bij een gewone bank kregen we geen hypotheek. Een adviseur zei ons toch te kunnen helpen’, vertelt Mieke. Hij stuurde de familie De Vries door naar hypotheekverstrekker ELQ. Ze konden er geen hypotheek met vaste rente krijgen, alleen variabel was mogelijk. ‘De adviseur zei tegen ons: u hoeft nog maar twee jaar (co-
deringen worden bij het BKR na vijf jaar verwijderd uit het bestand, red). De lasten zijn iets hoger dan normaal maar als u het goed uitstippelt dan redt u het wel. Na die twee jaar sluiten we hem direct over.’ Door die geruststellende woorden gingen ze akkoord en sloten ze een hypotheek af met een rente die begon op 6,4 procent. En zo betrok de familie opgelucht het nieuwe huis. ‘We konden de kinderen geven wat ze nodig hadden. Een eigen slaapkamer en meer ruimte.’ De variabele rente steeg volgens hen echter sneller dan door de adviseur was voorgespiegeld en daarbij waren ze niet op de hoogte dat er na één jaar een volle procent bijkwam. ‘Het is ook onze eigen schuld, want wij hebben de offerte niet doorgelezen. We vertrouwden volledig op de adviseur. Hij zei ten onrechte dat de
offerte dezelfde was als die we wél hadden doorgenomen. Naïef en dom.’ Nu betaalt de familie een rente van 8,4 procent en leeft van 300 euro per maand. ‘We moeten veel rekeningen laten liggen, doen nauwelijks boodschappen en de kinderen kunnen niet meer sporten.’ Van het maandbudget moet ook de levensverzekering nog betaald worden. Voor de kinderen vindt Mieke het verschrikkelijk. ‘Jos heeft naast zijn fulltime baan nu ook een extra baan genomen om eten van te kunnen kopen. De kinderen vragen of papa hier nog wel woont.’ De grootste zorg van de familie De Vries is nu het voorkomen van een nieuwe BKR-codering. Ze lenen bij familie om rekeningen te betalen. ‘Maar dat kan niet eeuwig doorgaan’, verzucht Mieke. Bij de familie Jansen doet zich een zelfde probleem voor. Loes en Paul Jansen kregen van de woningbouwvereniging de mogelijkheid om hun huurwoning te kopen. Omdat ze zelfstandig ondernemers zijn met een kleine BKR-codering, kregen ook zij geen hypotheek bij reguliere banken. Via een tussenpersoon konden ze bij ELQ wel terecht. Ze wisten dat de rente na een jaar met één procent omhoog zou gaan en waren ook op de hoogte van de boeterente. Wat zij niet hadden zien aankomen, is de snel stijgende rente. ‘Als je variabele rente kiest, scheelt dat maar een paar tientjes per maand’, kregen ze naar eigen zeggen te horen van de tussenpersoon. Ook de voorlichting door ELQ bleef uit, volgens Loes. ‘Ik ben nooit voorgelicht hoe snel zo’n variabele rente kan stijgen of wat dan de maandlasten kunnen worden. Nu komen we erachter dat het niet om enkele tientjes gaat, maar om honderden euro’s.’ Inmiddels betaalt de familie een rente van 8,7 procent. Het huishouden balanceert financieel op het randje en loopt betalingsachterstanden op bij de zorgverzekering. Ook Loes en Paul werken over en gaan zelfs extra werk zoeken. Van ELQ hebben ze te horen gekregen dat het huis in de verkoop gaat als de betalingen niet beter voldaan worden. De verhalen staan niet op zich. Advocaat Michel van Daatselaar herkent de problemen. Zelf heeft hij twee clienten die in de financiële problemen zitten door de variabele rente van ELQ. Hij zoekt met hen naar een oplossing. Ook zijn klanten beweren niet goed te zijn voorgelicht. ‘Er werd door de tussenpersoon gezegd dat het wel heel gek zou moeten lopen als de rente zou gaan stijgen’. Van Daatselaar vindt dat ELQ beter voorlichting moet geven. ‘Dit zijn mensen die bij reguliere banken continu nul op het rekest krijgen en die bij ELQ wel een hypotheek kunnen afsluiten’, zegt hij. ‘Dus die zijn blij,
‘De groep die ELQ aanspreekt ziet ELQ als de reddende engel, maar ze leggen eigenlijk hun eigen hoofd in de strop.’ die zijn vrolijk. Die denken: onze droom gaat in vervulling. Die letten niet meer op de punt en de komma.’ Over de gevolgen is hij duidelijk. ‘Je dwingt dit soort mensen tot verkoop van hun woning, want ze kunnen die woning eigenlijk niet opbrengen.’ Hij vraagt zich af of de zorgplicht wel goed wordt nageleefd. ‘De tussenpersoon brengt partijen bij elkaar en ik vind dat hij een zorgplicht heeft om te kijken wat de consequenties zijn op de lange termijn en ook te kijken wat er gebeurt als die rente drie of vijf procent stijgt. Dat geldt ook voor ELQ.’ Volgens de advocaat is de kans groot dat ELQ-klanten weer een notering krijgen vanwege de rekeningen die ze door hun hypotheekproblemen laten liggen. ‘De groep die ELQ aanspreekt is natuurlijk de groep waarbij ELQ wordt gezien als reddende engel. Maar ze leggen eigenlijk hun eigen hoofd in de strop.’ In een schriftelijke reactie laat ELQ weten zorgvuldig te handelen. ‘Wij doen bij het aangaan van een hypotheek altijd een test of mensen de rente ook op kunnen brengen wanneer de te betalen rente stijgt. Dat betekent dat we vooraf al waarborgen hebben ingebouwd, zodat mensen verantwoord lenen’, aldus woordvoerder Bert van Daalen van ELQ. ‘Wij bieden al onze klanten bovendien de mogelijkheid om bijvoorbeeld na drie jaar zonder sancties over te stappen naar een goedkopere hypotheek bij een traditionele hypotheekverstrekker. Wij voldoen zeker aan de zorgplicht.’ Voor sommige mensen is die drie jaar te laat. Door het uitstellen van betalingen bestaat de kans dat ze opnieuw een BKR-notering te krijgen en kunnen ze straks geen andere hypotheek vinden. Zij hebben vooral spijt. ‘We hadden het beste gewoon kunnen wachten tot de registratie verlopen was. Dan hadden we nu niet zo in de moeilijkheden gezeten’, concludeert Mieke de Vries. Loes Jansen deelt die mening. ‘Als ik dit van te voren had geweten, had ik het nooit afgesloten. Dan was ik lekker blijven huren. Klaar. Het is nu gewoon overleven. Je bent alleen maar bezig het ene gat met het andere te vullen.’ 1 De namen van de familie Jansen en De Vries zijn op hun verzoek gefingeerd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om te beleggen in... Chinese aandelen
C
hina is uit. De belangrijkste indices op de Chinese aandelenbeurzen daalden niet minder dan 40 procent sinds oktober vorig jaar en in politiek opzicht kan het land ook niet veel goeds meer doen. Toch koop ik op dit moment Chinese aandelen. Niet in Shanghai of Shenzen, maar gewoon in New York, want daar zijn ze betaalbaar.
MARK
LEENARDS
Koopjes
Het verschil tussen Chinese aandelen genoteerd op lokale beurzen en de Chinese aandelen genoteerd in Hongkong of New York is schrikbarend. De miljoenen beleggende Chinezen kochten afgelopen jaren massaal de binnenlandse aandelen, maar vergaten de American Depositary Receipts
(ADR, de vorm waarin buitenlandse aandelen worden verhandeld in de VS). Hoewel, vergeten… De meeste Chinese beleggers hebben geen toegang tot buitenlandse beurzen. Zodoende vind ik verschillende aandelen in New York die net zo hard groeien als een gemiddeld bedrijf uit Shanghai of Peking, maar toch gewaardeerd zijn tegen slechts vijf of zes keer de winst dit jaar, zoals Qiao Xing Universal Telephone.
Taiwan
Als ik voor het gemak Hongkong en Taiwan ook tot China reken (nee, dit is geen politiek statement), dan is de keuze nog ruimer. De Taiwanese beurs trok zich nauwelijks wat aan van de
misère op de internationale markten. Het Taiwanese bedrijfsleven floreert door de grote vraag vanuit China naar technologie, maar ook de verbeterde relatie tussen de regeringen heeft de beurs van Taipei een impuls gegeven. Ten slotte zijn er ook nog de beursgenoteerde bedrijven die niet uit de omgeving zelf komen, maar wel volledig actief zijn in de communistische republiek, zoals het Amerikaanse China Direct dat bedrijven adviseert over toegang tot zakelijk China.
Overheidssteun
Iedere actieve belegger weet inmiddels dat de Chinese overheid er een handje van heeft om de economie en de beurzen te beïnvloeden. Op het hoogtepunt van de China-hype verhoogde de regering de belasting op effectentransacties. Vorige week werd die belasting plots verlaagd, waardoor de Shanghai Composite Index op één dag 10 procent won.
Naarmate de Olympische Spelen dichterbij komen, zal de overheidssteun voor de Chinese beurs toenemen. Het is evenmin uitgesloten dat de staatsfondsen vaderlandse aandelen opkopen op buitenlandse beurzen.
Themabeleggen
De grote variëteit van Chinese aandelen op buitenlandse beurzen biedt voor elk wat wils. Zelfs goud- en solar-aandelen zijn tegen interessante prijzen verkrijgbaar. Markten waarin de Chinezen in rap tempo een aandeel hebben verkregen, al dan niet via slimme aankopen tijdens de zwarte beursdagen in januari. Dit is niet de minst belangrijke reden voor mij om te blijven beleggen in China, maar wel buiten de Chinese beurzen om. 1 Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit aandelen Qiao Xing Universal Telephone en China Direct.
Economie
9
Overname
Microsoft trekt nu toch zijn bod op Yahoo terug Redactie economie AMSTERDAM
...
Er komt voorlopig geen Microhoo! Softwaregigant Microsoft heeft zaterdag zijn bod op het bedrijf Yahoo ingetrokken. Dat maakte het bedrijf in een communiqué bekend. ‘We blijven geloven dat de voorgestelde overname zinvol was voor Microsoft, Yahoo en de hele markt’, aldus Microsoft-topman Steve Ballmer in zijn schrijven. ‘Ondanks onze inspanningen en het verhogen van ons bod met vijf miljard dollar accepteert Yahoo ons bod niet. Na zorgvuldige afwegingen zijn we van mening dat de getallen die Yahoo voor ogen heeft, voor ons geen zin hebben. Daarom is het het beste voor onze aandeelhouders en werknemers dat we het bod op Yahoo intrekken.’ Ballmer liet afgelopen week weten de precieze waarde van Yahoo te kennen en ‘geen cent meer te betalen’. De overnamepoging speelde al drie
maanden en Microsoft had eerder het bod op Yahoo met vijf miljard dollar verhoogd tot 33 dollar per aandeel. Dat zou neerkomen op een overnameprijs van bijna vijftig miljard dollar (32 miljard euro). Yahoo verwees echter ook dit bod naar de prullenbak. De internetzoekmachine wilde 37 dollar per aandeel. Even was nog sprake van een vijandig bod, maar inmiddels is Ballmer ook daarover van gedachten veranderd. ‘Het is me duidelijk dat het niet zinvol is voor Microsoft om ons bod direct aan uw aandeelhouders over te brengen.‘ ‘Met de afleiding van het ongewenste bod van Microsoft achter de rug, kunnen we al onze energie weer richten op de belangrijkste transitie in de geschiedenis van ons bedrijf’, luidde de reactie van Yahoo’s medeoprichter Jerry Yang. Diverse Amerikaanse media wezen de afgelopen dagen op een mogelijke deal tussen Yahoo en Google. 1
Beurs Beurs vandaag Europa versus Amerika
Nee maar, de dollar
Na een lange gestage daling steeg de dollar vorige week pardoes van 1,60 naar 1,54 dollar voor een euro. Hoe komt dat en is de dollar nu aan het stijgen, of de euro juist aan het verzwakken? AMSTERDAM
...
Het Amerikaanse beursblad Barron’s zat er bovenop. ‘The Dollar Looks Ready to Rally’, kopte het nog geen week nadat de dollar een historisch dieptepunt had aangetikt op een koers van 1,60 dollar voor een euro. Voor iedere euro kreeg u toen 1,60 dollar, ofwel de dollar was nog maar 0,65 euro waard. Wat schuilt er achter die dollarrevival? In de eerste plaats hebben
professionele partijen hun monetaire spelletjes van de laatste tijd teruggedraaid. Ze zaten long grondstoffen, ofwel ze namen posities in die profiteerden van de prijsstijgingen en tegelijkertijd zaten ze short dollar, ofwel hun beleggingen hadden baat bij een daling van deze valuta. Bovendien wordt duidelijk dat na Amerika ook Europa te maken heeft met toenemende economische problemen. Vorige week nog schroefde de Europese Commissie de groeiverwachting voor 2009 in de eurozone terug van 2,1 naar 1,5 procent. Door de rente agressief te verlagen, heeft de Amerikaanse centrale bank de Federal Reserve (Fed) moedwillig zijn eigen dollar de nek omgedraaid. Nu het officiële rentetarief in Amerika 2 procent is, is de ruimte
om verder te verlagen zo’n beetje op, zeggen economen. In Europa is het officiële tarief 4 procent. Het effect van nieuwe renteverlagingen in de VS wordt volgens economen steeds kleiner. Door de almaar stijgende olie-, voedsel- en grondstoffenprijzen moet de Fed ook een schuine blik werpen op dat andere belangrijke metertje dat rood knippert: de inflatie, ofwel het duurder worden van goederen en diensten. In Europa is de situatie precies andersom. De Europese Centrale Bank (ECB) houdt slechts de inflatie in het oog. In tegenstelling tot de Fed die ook verantwoordelijk is voor een gezonde economie, is dat ook de enige officiële taak van de ECB. Tot dusverre weigerde de bank daarom de rente te verlagen.
De eerste telefoontjes uit Parijs en Rome zijn al gepleegd naar het ECBhoofdkwartier in Frankfort. Naarmate het economische beeld in Europa verder verslechtert, wordt de politieke druk alleen maar groter om toch in de tarieven te hakken en daarmee de euro te verzwakken. Hoe meer bankpresident Jean-Claude Trichet het renteverschil met de VS laat oplopen, hoe meer hij de concurrentiepositie van Europa ten op-
zichte van Amerikaanse uitholt, is de gedachte. Dat kan niet eeuwig zo doorgaan, redeneert de markt, die zoals gebruikelijk op al die toekomstmuziek vooruit loopt. Die calculeert nu al in dat de Amerikaanse economie eerder herstelt dan de Europese. Nu moeten de centrale banken nog braaf doen wat ze altijd doen, namelijk precies wat de beurzen en markten van ze verwachten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................ ......................................
Willie Wortelfonds 111
De plotselinge koersstijging heeft Innoconcepts niet uitgevonden, maar ze heeft er wel patent op. Het bedrijfje investeert in Willie Wortels, ofwel concerns met een veelbelovende nieuwe techniek of product. Vrijdag liep het fonds zomaar een paar procent op zonder aanleiding. Is de perpetuum mobile koersstijging soms uitgevonden? 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: OVER EN SLUITEN 111
De Britse centrale bank, The Bank of England, heeft met zoveel woorden de kredietcrisis naar de geschiedenis verwezen. Bent u dat met de bolhoedbank eens en wat zijn dan de volgende bedreigingen voor de beurs, als wel de kansen? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Te vroeg
Kernbom
Nog niet alles
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING):
CEES SMIT
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX):
111
(VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S BEHEER):
111
‘Het ergste leed lijkt geleden. Nu zitten we in fase twee, versterking van de uitgeholde bankbalansen. Na koersherstel zijn banken niet meer echt goedkoop. Huizenprijzen dalen nog steeds. In hoeverre zal de Amerikaanse en Britse consumptie daardoor geraakt worden? Het lijkt te vroeg voor een definitief marktherstel.’ 1
111
‘De ergste stofwolken zijn wat gaan liggen, maar de repercussies dreunen nog even door. Bankiers en beleggers zijn minder geneigd risico’s te nemen. Met een oplopende inflatie zet dat nog een tijdje een rem op de economie. Vraag is hoeveel daarvan al in de beurskoersen zit. Ik vrees nog niet alles.’ 1
‘Ik zie de kredietcrisis als een kernbom. Er zijn directe slachtoffers gevallen en zij worden nu verpleegd. Maar er vallen er nog veel meer door de fall-out. Ik denk aan toekomstige slachtoffers die vallen door bijvoorbeeld minder vertrouwen in de economie, ontslagen en lagere huizenprijzen.’ 1
10
Het Verhaal
DE GROTE BOOM BOOD TOCH GEEN BESCHUTTING Zonder waarschuwing vooraf werd het dorp Kakrak in Uruzgan september verleden jaar gebombardeerd. In totaal kwamen die nacht 76 burgers om het leven. Ooggetuigen geven Nederland de schuld. Arnold Karskens
In juni 2007 zijn tachtig onschuldige burgers omgekomen in Chora.
TARIN KOWT/BRUSSEL
...
Amanullah.
Torjan.
HUANG JINQIU MOET VRIJ! ©ICPC
Huang Jinqiu is een Chinese schrijver. Hij had op internet gezinspeeld op de oprichting van een politieke partij. Hij kreeg twaalf jaar wegens ‘subversie’. Hij zit nu vijf jaar gevangen. In de gevangenis is hij gemarteld. Amnesty International beschouwt Huang Jinqiu als gewetensgevangene. Wij vragen om zijn onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating.
IS CHINA OP TIJD KL A AR VOOR DE SPELEN? NOG 13 WEKEN.
De Nederlandse militaire aanwezigheid in de centraal-zuidelijke Afghaanse provincie Uruzgan sinds medio 2006 heeft honderden burgerslachtoffers tot gevolg gehad. Exacte cijfers zijn niet voorhanden omdat een lokale vertegenwoordiger van een mensenrechtencommissie ontbreekt en het Internationaal Rode Kruis niet actief is in de provincie. Bronnen van Dagblad De Pers zijn ooggetuigen en verklaringen van prominente inwoners. Zo stelt parlementslid Abdul Khaliq dat bij de gevechten tussen 16 en 20 juni in het district Chora ruim tachtig onschuldige burgers zijn omgekomen. Khaliq is afkomstig uit het dorp Qala-e-Ragh, hetzelfde dorp waar sultan Jan Mohammed 22 familieleden verloor. ‘Ik heb de families persoonlijk gecondoleerd.’ Binnen de ISAF klinkt ook kritiek door over het Nederlandse optreden. De regionale ISAF-commandant generaal Dan McNeill noemde de aanval op Qala-e-Ragh in een rapportage ‘in strijd met het oorlogsrecht.’ Bij een ander groot bombardement
‘We hebben geen huis meer. Alles is kapot.’
in het district Deh Rawod in de nacht van 25 op 26 september 2007 verloor Amanullah (60) zijn vrouw, twee zonen en twee dochters. Zijn dorpsgenoot Torjan (59) verloor zijn vrouw,
zijn zoon en twee kleinkinderen. Rond middernacht vielen zonder waarschuwing bommen op hun dorp Kakrak. In blinde paniek renden beiden mannen hun huis uit, zo
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Turkmenistan
GEEN GOUDEN STANDBEELD VAN OUD-PRESIDENT IN DE ZON Een enorm gouden standbeeld van de Turkmeense oud-president Saparmoerat Nijazov wordt verwijderd uit het centrum van hoofdstad Asjchabat. Dat gebeurt op last van zijn opvolger Goerbangoeli Berdymoechamedov. Het twaalf meter hoge beeld staat op een toren en draait, zodat het altijd met zijn gezicht naar de zon staat. De megalomane Nijazov regeerde Turkmenistan 21 jaar. Hij liet overal in het land standbeelden van zichzelf
neerzetten en noemde de dagen van de week en de maanden van het jaar naar zichzelf en zijn ouders. Een door Nijazov geschreven boek met levenswijsheden, de Roechnama, was verplichte kost voor elk schoolkind. Eerder deze maand bepaalde Berdymoechamedov dat de kalender van de in 2006 overleden Nijazov moet worden vervangen door de gregoriaanse. Het gouden standbeeld wordt verplaatst naar de rand van de stad.
AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ .......................................................... Ga voor informatie en actie naar amnesty.nl/china
IJslolly of je leven (1)
IJslolly of je leven (2)
Een man gewapend met een ijslolly in een plastic zak heeft in de Mexicaanse stad Aguascalientes een bank overvallen.
Ver kwam de overvaller niet met zijn buit van 200 euro. De man zat in een rolstoel en kon al snel ingerekend worden door de politie.
Het Verhaal
11
‘We willen dat de Nederlandse regering ons compenseert voor onze huizen en veestapel.’
De aangerichte schade tijdens de anderhalf jaar Nederlandse aanwezigheid is enorm. FOTO’S ARNOLD KARSKENS
vertellen ze. Amanullah: ‘Ik was met mijn gezin, maar ze waren jonger en ze liepen harder. Ik zocht beschutting en liet me vallen tussen het gewas op de akker.’ Ook de bijna bejaarde Torjan zag zijn familie vooruitsnellen. ‘Naast het huis was een veld met hennepplanten, daar verschool ik me.’ Hun familieleden zochten beschutting onder een grote boom. Amanullah: ‘Toen kwam er een tweede ronde bommen.’ Volgens hun verklaringen kwamen twaalf mensen onder die boom om het leven, inclusief hun familieleden. Amanullah benadrukt dat het niet ging om talibanstrijders. ‘Het waren onschuldige mensen. Mijn twee zonen werkten op de Amerikaanse basis. We willen dat de Nederlandse regering ons compenseert voor onze huizen en veestapel.’ Torjan: ‘We willen ook recht. Waarom bombardeerden ze ons? Waarom is mijn gezin gedood?’ Amanullah: ‘We hebben geen huis meer. Alles is kapot.’ In totaal kwa-
men die nacht 76 burgers om het leven. De belangrijkste rechter van Uruzgan, Mullah Mohmad Jan, vertelt tegenover De Pers over het incident onder de boom dat twee helikopters de dodelijke schoten zouden hebben gelost. ‘Ze schoten van twee kanten.’ Hij weet het zeker omdat een van zijn lokale medewerkers erbij om het leven is gekomen. De rechter schat het aantal doden onder de boom ook hoger, namelijk in de tientallen. Alleen Nederland beschikt in Uruzgan over gevechtshelikopters. Een woordvoerster van het Openbaar Ministerie in Arnhem zegt over de nacht van 25 september dat bij de aanval op het dorp Kakrak twee Apache gevechtshelikopters ter ondersteuning zijn ingezet en dat dit ‘rechtmatig’ was. Volgens Defensievoorlichting was er één Apache-helikopter die nacht in de lucht, maar niet in de buurt van Kakrak. Rechter Mullah Mohmad Jan verklaart verder dat hij regelmatig over-
leg heeft met de Nederlandse militairen van het Provinciaal Reconstructie Team. ‘Ik zeg dat ze veel mensen doden. Het laatste anderhalf jaar zijn volgens mijn berekening in Uruzgan tussen de 500 tot 600 onschuldige burgers omgekomen bij gevechten. Het grootste deel door de buitenlandse troepen.’ De aangerichte schade tijdens de anderhalf jaar Nederlandse aanwezigheid is enorm. In Qala-e-Ragh zijn 48 qala’s vernield. Bij de gevechten in het district Deh Rawod zijn tussen eind augustus 2007 en januari 2008 zeker 400 qala’s deels of geheel vernield, meldt directeur Mohmad Hashim van het ministerie van Reconstructie in Uruzgan. In het budget van 75 miljoen euro dat Nederland vorig jaar voor Uruzgan heeft vrijgemaakt wordt geen cent besteed aan het monitoren van de mensenrechten. ‘Het is geen aparte activiteit voor ons,’ laat een vertegenwoordigster van Buitenlandse Zaken weten. 1
Begraafplaats in het district Deh Rawod.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Eiland Guam
Vlam is in China
OBAMA KRIJGT ZEVEN STEMMEN MEER DAN CLINTON
DE OLYMPISCHE FAKKEL IS EINDELIJK ONDER CHINEZEN
Barack Obama heeft bij de Democratische voorverkiezingen op het eiland Guam zaterdag een vooral morele overwinning behaald op zijn concurrent Hillary Clinton. Obama haalde zeven stemmen meer binnen dan Clinton. Beide kandidaten haalden alles uit de kast om te winnen, ook al waren op het in de Stille Oceaan gelegen eiland slechts vier gedelegeerden te behalen. Ze plaatsten advertenties in lokale media, en
Na een lange, onrustige reis heeft de olympische fakkel gisteren eindelijk Chinees grondgebied bereikt. Op het tropische eiland Hainan zwaaiden enthousiaste Chinezen met vlaggen om de vlam te verwelkomen. Basketbalster Yi Jianlian was een van de eersten die de fakkel in handen kreeg, daarna volgden nog 207 anderen, onder wie acteur Jackie Chan. ‘Ik ben erg blij’, zei deze. ‘Ik hoop dat we een boodschap van vrede kunnen ver-
Obama herinnerde zijn kiezers er fijntjes aan dat hij door zijn opvoeding op Hawaï en Indonesië een sterke band voelt met het gebied. De stemming is voor de uiteindelijke uitslag van weinig belang; beide kandidaten hebben op Guam twee gedelegeerden gewonnen. Wel werd wederom aangetoond dat het er nog steeds om spant bij de Democraten. Morgen worden in Indiana en North-Carolina Democratische voorverkiezingen gehouden.
REUTERS
spreiden over de aarde.’ ‘Het is niet gemakkelijk Chinees te zijn’, voegde internetzakenman Zhang Chaoyang toe. Hij bekritiseerde de wijze waarop de westerse media verslag deden van de estafette, die door activisten werd aangegrepen om te demonstreren tegen schendingen van de mensenrechten in Tibet. De fakkel doet elke Chinese provincie aan voordat deze aankomt in Peking. De Spelen beginnen op 8 augustus.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Dan maar geen kerk (1)
Dan maar geen kerk (2)
Laag libido
De familie van een overleden Italiaanse oudverzetsstrijder heeft een kerkelijke uitvaartdienst afgelast nadat de priester had verboden...
...om tijdens de mis het partizanenlied Bella ciao te spelen. Tijdens WOII werd dit veel gezongen uit verzet tegen het fascisme en nazisme.
Het aantal Britse mannen dat geen seks meer wil en daar openlijk voor uitkomt bij de relatieconsulent, is de afgelopen jaren met 40 procent toegenomen. Dit stelt het Britse bedrijf Relate.
12
Cultuur
Interview Prachtrol voor Juliette Binoche
Het Parijs van Hou Hsiao Hsien
Simon, de hoofdrolspeler in ‘Le voyage du ballon rouge’, had nooit geacteerd.
Wat doet een Chinese filmmaker als hij een ode aan Parijs maakt? Hou Hsiao Hsien maakte er met Le voyage du ballon rouge zijn meest toegankelijke film van. Femke van Wiggen ROTTERDAM
...
Hij heeft een vaalgrijs T-shirt aan en simpele gympjes die ooit wit moeten zijn geweest. Alsof hij een Chinese bootwerker is in plaats van een van de, in ieder geval in Europa, meest gelauwerde Aziatische filmmakers. Zes keer eerder werden Hou Hsiao Hsiens films tijdens het filmfestival in Cannes vertoond en vorig jaar was zijn nieuwe film, Le voyage du ballon rouge, zelfs een van de favorieten onder critici. Een groots compliment voor de perfectionist die langer dan ooit, vijf maanden, nodig had voor
‘Voor Juliette Binoche was het een rare ervaring. Pas na weken voorbereiding kwam ze dieper in haar rol.’ de definitieve montage. ‘Laten we het daar maar niet over hebben.’ Nee, dan vertelt de vooral in Taiwan werkzame regisseur liever over de enorme mazzel die hij heeft gehad met dit project. ‘Ik kreeg via een goede vriend van me, regisseur Olivier Assayas, te horen dat het Musée d’Orsay op zoek was naar vier regis-
seurs om elk een korte film te maken waar het museum en Parijs een belangrijke rol in speelden. Ik heb geen seconde hoeven nadenken. Later zei Olivier dat hij toch liever een volledige speelfilm wilde maken en toen dacht ik: wat jij kan, kan ik ook!’ Dus liet Hou Hsiao Hsien zich maandenlang inspireren door de stad waar hij tot dan toe maar twee keer eerder was geweest – en waar hij nog altijd geen woord kan verstaan. Bij wijze van research dook hij onder tussen de bewoners van de stad. Hij zocht contact met Song Fang, een Chinese studente aan de Parijse filmacademie, die hij ooit tijdens een filmfestival les had gegeven. In de Parijse woning van een bevriende producente verslond hij literatuur die buitenlanders na een bezoek aan Parijs schreven. Ten slotte stuitte hij op de door cinefielen als briljant om-
schreven korte film van Albert Lamorisse: de 34 minuten durende Le ballon rouge. Hierin volgt Lamorisse zijn zoontje die achtervolgd wordt door een rode ballon door de straten van Parijs. En passant schept hij een haarscherp beeld van het Parijs van de jaren vijftig. En dat is precies wat Hou Hsiao Hsien ook wilde: een lyrisch maar nietsontziend beeld schetsen van het leven van een kind in hedendaags Parijs. In Le voyage du ballon rouge zien we hoe de emotioneel niet al te stabiele poppenspeelster Suzanne (Juliette Binoche) probeert het leven met haar zoontje Simon te combineren met haar artistieke ambities. Dankzij haar Chinese oppas Song lukt dit lange tijd aardig, maar hoe goed Suzanne ook haar best doet, meer dan eens dreigt het leven van de alleenstaande moeder en haar zoon in het honderd te lopen. Hou Hsiao Hsien refereert bij vlagen zeer direct aan Lamorisse: oppas Song is studente aan de filmacademie en maakt haar eigen Lamorisse als ze Simon filmt op weg naar school en de bakker, terwijl een rode ballon hem achtervolgt... ‘Ik heb dit verhaal niet geschreven, ik heb het gevonden’, zegt Hou Hsiao Hsien overtuigd. Eerst vond de filmmaker de locaties, het piepkleine, propvolle appartementje waar Suzanne en Simon moesten wonen, en vervolgens de acteurs. ‘Het eerst had ik de zoon, Simon, het zoontje van de producente. Hij had nooit geacteerd, des te beter. Die vriendin stelde me later voor aan Juliette Binoche. Verder keek ik gewoon goed om me heen. Mensen van wie ik dacht: daar kan ik wel wat mee, heb ik gewoon gevraagd of ze meededen. Song Fang speelt daarom de filmstudente die oppast, de filmstudente die ze zelf is en Simons pianoleraar speelt Simons pianoleraar. Ik werk liever met amateurs dan met professionele acteurs, die zijn vaak nogal theatraal, moeten per se een rol spelen, terwijl ik juist dicht bij het leven wil staan. Ik wil geen rol, ik wil echtheid. Als ik alleen maar met actrices als Juliette Binoche zou werken, zou ik een ander soort films moeten maken.’ Wat overigens niet wegneemt dat diezelfde Juliette Binoche een geweldige Suzanne neerzet: hypernerveus, bij vlagen te lief voor de wereld, bij vlagen onuitstaanbaar. Die rol had ze niet zomaar in de vingers, zegt Hou Hsiao Hsien: ‘Voor Juliette Binoche was het een rare ervaring. In mijn scripts zitten namelijk nooit dialogen. Juliette wees me er meer dan eens op dat ze gewend was goed in haar rol te komen door het script te leren en dat kon ze nu niet. Nu moest ze het met een algemene situatie doen en zelf de woorden zoeken bij haar personage. Daar had ze moeite mee. Pas na een paar weken voorbe-
‘Bij Parijzenaars ligt de relatie tussen hun buitenkant en hun binnenkant nog veel ingewikkelder dan in China.’ reiding kwam ze dieper in haar rol, had ze opeens haar haar blond geverfd en begreep ze dat het verhaal ging over een kunstenares die langzaam ten onder ging, hoe hard ze ook probeerde positief te blijven.’ Want net als eerdere arthouse successen als Café Lumière (2003, de eerste film die Hou Hsiao Hsien buiten Taiwan maakte, in Japan namelijk) en Three Times (2005) gaat ook deze film uiteindelijk weer over eenzaamheid. ‘Wat me nogal opviel in Parijs is dat bij Parijzenaars de relatie tussen hun buitenkant en hun binnenkant nog veel ingewikkelder ligt dan in China. Wij zijn gesloten? Hun relatie met de buitenwereld en wat ze echt denken, daar kun je soms minder dan niets uit opmaken.’ Anders gezegd: Hou Hsiao Hsien zou nooit in Parijs kunnen wonen. ‘Echt nooit. Maar nog een Parijse film, wie weet. Ik sta altijd vroeg op en ik vond in Parijs de schoonmakers die dan door de straten gaan fascinerend. Het zou zomaar kunnen dat ik daar nog eens een film over maak.’ 1 ‘Le voyage du ballon rouge’ draait nu in de bioscoop.
Hou Hsiao Hsien.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | MUZIEK
OPRECHTE EXCUSES Job de Wit
...
De eendagsvlieg jes van 2005. Zo noemde De Jeugd van Tegenwoordig zichzelf drie jaar geleden nog tijdens Lowlands na het succes van de single Watskeburt. Maar met het grofgebekte en gruwelijk grappige debuutalbum Parels Voor De Zwijnen hebben ze zich definitief lekker onaangepast op de kaart gezet. Een tweede
plaat liet even op zich wachten, de heren hadden het druk met allerhande nevenactiviteiten. Beatmaker Bas Bron bracht als Seymour Bits een album uit; Vieze Fur studeerde af; Willie Wartaal en Fabergé scoorden afzonderlijk van elkaar hits met Konijntje en Skinny Jeans. Maar nu is er De Machine. Meer electro dan op Parels Voor De Zwijnen maar met dezelfde vette bounce. Productiegewijs zeer sterk werk van Bas Bron maar door alle tekstuele meligheid verdwijnt dat soms jammer genoeg naar de achtergrond. Echt volwassen is De Jeugd nog niet geworden. De boys bieden aan het eind van de plaat hiervoor hun op-
rechte excuses aan: Sorry. Hilarisch.
RECENSIE | TONEEL
WERKEN TEGEN WIL EN DANK BIJ HET NATIONALE TONEEL Robbert van Heuven
...
Grote kans dat u op weg bent naar uw werk. Hebt u er zin in? Want wat u doet, is toch wat u bent. Net als u vragen de personages uit Dagelijks Brood van het Nationale Toneel zich af waarom ze hun werk doen. Of ze geen andere carrièrekeuzes hadden moeten maken, wie de laatste koffie heeft opgedronken. Zo geven ze een intrige-
rend kijkje in de psyche van de werkende mens. De mooie tekst van de Duitse schrijfster Gesine Danckwart probeert in associatieve zinnen de gedachten van haar personages te vangen. Regisseur Suzanne Kennedy maakt van die personages universele werknemers in een even universele witte vlakte. De combinatie van tekst en regie klopt als een bus. Gaan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ugly Lindsay
Vanaf vandaag: ridder Kylie
Zangeres voor Bondfilm gezocht
De Amerikaanse actrice Lindsay Lohan is gesignaleerd op de set van de tv-serie Ugly Betty. Naar verluidt heeft ze een gastrolletje.
Kylie Minogue wordt geridderd in de orde van de kunst en letteren in Parijs, vanwege haar ‘bijdrage aan de verrijking van de Franse cultuur’.
Zangeres Amy Winehouse heeft mot met haar vaste producer Mark Ronson. Ze zou de titelsong voor de nieuwe Bondfilm inzingen, maar toen Ronson haar het resultaat liet horen, liep ze boos weg.
Perspectief
13
VANDAAG: DUURZAAMHEID & ZINGEVING
Pakket van leven
Niet racen, showen
Voorkomen is beter dan genezen. Preventieve geneeskunde belooft uitstel van onder meer Alzheimer door middel van analyse van bloed en DNA . Hormoongels en tips voor voeding en beweging behoren tot de oplossingen. Voedingsdeskundigen reageren sceptisch. 16
De Show and Go is er, de Most Wanted en de Street Illusions. Maartje Duin bezoekt een parkeerplaatsbijeenkomst met bijzondere auto´s waarin jaren speur- en knutselwerk zit. ‘De mijne komt alleen uit de garage voor dit soort dingen.’ Als het maar geen 200 SX is. 16
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Sapvastenkuur Door dagenlang alleen groenten en vruchtensap naar binnen te werken, ontdoet het lichaam zich van gifstoffen. Maar wil je die wel kwijt als je daardoor migraine-aanvallen krijgt? uP14 GETTY IMAGES
14
Perspectief
TWEE DAGEN VERLANGEN NAAR EEN PAAR DROPJES Sapvasten reinigt lichaam en geest, wordt gezegd. Kuurweekendjes zijn daarom populair. De Pers stuurde een kritische, mollige verslaggeefster naar Zeeland voor twee dagen sapvasten. Sanne Rooseboom NOORDGOUWE
…
In mijn hoofd bonkt en suist het, mijn maag is leeg en draait zich om, mijn ledematen zijn slap. Het is zaterdagavond en er ligt een witte, natte handdoek op mijn hoofd tegen de kloppende pijn achter mijn linkeroog. Het voelt als een kater van liters goedkope wijn, maar ik heb al een week geen druppel alcohol gedronken, ook geen koffie of thee. De afgelopen dagen heb ik alleen groenten gegeten, vandaag alleen wat vruchtensap. Dit is nou een vastenweekend. Mijn lichaam reinigt zich van gifstoffen, maar als je daar zo’n rotgevoel van krijgt, wil je die gifstoffen dan wel kwijt?
Retraite Op drie wortels en een paprika in mijn maag reis ik vrijdag naar Zeeland. Kuuroord De Schouw zetelt in het oude ziekenhuis van Noordgouwe, een klein dorpje waar de huizen in een kring om de kerk gebouwd staan. De wegen het dorp uit, langs de
uitgestrekte weilanden en akkers, leiden naar buurdorpen Schuddebeurs, Dreischor en Kerkwerve. Hier is niets behalve veel grote, oude boerderijen, geen internetcafé om stiekem mijn mail te checken, geen snackbar om chocola te kopen. Ideaal voor een voedselloze retraite. Ik moet tot rust komen. De lichte wierookgeur, de new-agemuziek, de Boeddhabeelden in de erkertjes; bij binnenkomst in De Schouw wordt meteen duidelijk wat de bedoeling is. Alles straalt rust en bezinning uit. Van de zestien dames en een heer die op vrijdag bij De Schouw inchecken, zoeken de meesten een soort rustpunt. Ze willen even tijd voor zichzelf, een lichamelijke en geestelijke
schoonmaak. ‘Loslaten’ zal het magische woord blijken dit weekend. De begeleiding is in handen van yogaleraar John, therapeute Inez en natuurgeneeskundig psychotherapeut Marion. Er heerst hier een rotsvast geloof in een gezonde geest in een gezond lichaam. Vasten kan niet zonder emoties, loslaten gaat zowel psychisch als lichamelijk op.
Dropjes Met mijn ogen dicht lig ik daarom vrijdagavond op de grond in de gymzaal. ‘Hou je aandacht bij je ademhaling’, zegt Marion. Ze geeft twee keer per dag een uur beweging en meditatie, om het sapvasten te ondersteunen. We hebben net een half uur door de zaal gedanst, iedereen was vrij zich zo te bewegen als ze zich voelde. ‘Adem met je voeten’, zei Marion, en ‘verplaats je in je bekken.’ Sommigen uit de groep zwaaiden uitgebreid met hun armen en wiegden met hun heupen, anderen wandelden een beetje rond. Af en toe slaakte iemand een wilde kreet. Nu liggen we tien minuten lang meditatief op rode matjes. We hoeven aan niets anders te den-
Kuuroord De Schouw zetelt in een oud ziekenhuis.
ken dan aan onze ademhaling. ‘Denk aan wat je voelt, welk woord, welke emotie voel je in je kern?’ vraagt Marion. Ik hoor de gelijkmatige ademhaling van de vrouwen om me heen en denk aan dropjes. Het zijn donkere visdropjes, vroeger waren ze vijf cent per stuk, nu kun je ze in zakjes kopen. Zachte, zoete visjes om op te bijten. Het is vervreemdend om te bedenken dat de anderen alleen aan hun ademhaling kunnen denken. Later hoor ik van minstens twee anderen dat het ze ook niet lukte. Eén dacht alleen dat ze niet aan haar ademhaling dacht, de ander visualiseerde jonge kaas. Volgens begeleider John kun je ook niet verwachten dat je in één keer rustig mediteert. Daarvoor is oefening nodig. Elke dag een paar minuten geconcentreerd ademhalen kan al helpen. En dat kan ik maar beter gaan doen, denkt John, want ik draag heel veel spanning met me mee: ‘je laat niet los’. Voor wie wel alles echt wil loslaten is er het klysma. In het kuuroord is een speciaal klysmakamertje en een aparte klysma-wc. John maakt vaak terloopse toespelingen over wat de darmspoeling met je kan doen. ‘Als je een ongelukje hebt, kun je je linnengoed hier verversen.’ Of ‘als je door omstandigheden een nieuwe handdoek nodig hebt...’ Ik krijg er koude
rillingen van en besluit me er verre van te houden. Vasten mag dan al eeuwen deel uitmaken van Grote Culturen, de Grieken en Romeinen hebben het allemaal prima gered zonder klysma’s. De vrouwen die de behandeling ondergaan zeggen zich desalniettemin schoon en zuiver te voelen.
Wakkergezongen Zaterdagochtend word ik wakker van een geluid buiten mijn kamer dat ik in mijn halfslaap niet meteen kan plaatsen. Het zijn Inez en John die zingend langs de kamerdeuren lopen. ‘Goodmorning, welcome to the day.’ Het klinkt niet slecht, maar de timing is lastig. Ik heb honger en er daagt een geniepige hoofdpijn. Een half uur later sta ik met de anderen naakt onder de ijskoude douche, goed voor de bloedsomloop. Eenmaal aangekleed gaan we als
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Brits onderzoek
Lichaamsvetten
DENKEN AAN ETEN HELPT VROUWEN AF TE VALLEN
NIET DIK, TOCH OBESITAS
Door aan je laatste maaltijd te denken, kun je je hongergevoel onderdrukken. Dit concluderen Britse wetenschappers van de universiteit van Birmingham, die de invloed van het geheugen op eten en ongezonde eetgewoonten onderzochten. Ook is het beter je te concentreren tijdens het eten. Dat zou er namelijk voor zorgen dat je later op de dag minder eet. De wetenschappers onderzochten de invloed van het geheugen op eten en
Iemand met een gezond lichaamsgewicht kan toch last hebben van ongezond lichaamsvet. Dit blijkt uit een nationaal gezondheids- en voedingsonderzoek in de Verenigde Staten. Zo’n 60 procent van de deelnemers had zo veel vet, dat er sprake was van obesitas bij een normaal gewicht. De onderzoekers concluderen dat iedereen consumptie van vetten moet beperken en aankomen rond de taille voorkomen.
ongezonde eetgewoonten. In een van de tests kregen 47 vrouwen een film te zien tijdens het eten. Een andere groep moest zich concentreren op het eten. De eerste groep vrouwen at later op de dag veel meer snacks dan de andere groep. De onderzoekers denken dat mensen die op hun lijn letten, zichzelf dus kunnen aanleren minder te eten. Gedragstherapie en hypnose kunnen voor gewichtsverlies zorgen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Een dag niet gelachen...
Goed voor je hart
Lachen stimuleert de stofwisseling, traint tachtig spieren en versterkt het immuunsysteem. Gisteren was het wereldlachdag, tien jaar geleden in het leven geroepen door een Indiase dokter.
Britse onderzoekers zoeken vrouwen die dagelijks een chocoladereep eten.
Perspectief
15
Ontslakken populair Vasten heeft een lange geschiedenis, met wortels in het christendom, de islam, het hindoeïsme. De oude Grieken schreven het voor tegen koorts en de Egyptenaren geloofden dat het hielp tegen syfilis. In Nederland wordt het échte vasten, helemaal geen voedingsstoffen, nergens als kuur aangeboden. Het iets mildere sapvasten, waarbij drie keer per dag een beetje groentesap wordt gegeten met een theelepeltje, is minder zwaar voor het lichaam. Doel is het ‘ontslakken’ of ontgiften; alle giftige stoffen uit je lichaam spoelen. De sapkuur wordt in Nederland populairder. De weken en weekends in De Schouw, op SchouwenDuiveland, zitten altijd vol, vertelt eigenaar Lucas. Toen hij begon, vijftien jaar terug, begeleidde hij een paar vastenkuren per jaar, nu is het elke week raak. Steeds meer Nederlanders gaan bovendien een week naar een kuuroord in Turkije of Portugal om te vasten in de zon. Het heeft volgens Lucas te maken met de spirituele zoektocht van veel Nederlanders naar ‘meer’. ‘Je lichaam reinigen gaat niet zonder aandacht voor je emoties.’
groep eerst een uur wandelen langs de Zeeuwse velden voor we ons eerste sapje krijgen. De honger valt mee, de zon schijnt, er tjilpen vogeltjes en er wacht ons straks een bubbelbad en een massage. Maar hoofdpijn overschaduwt de rest van de dag. ‘Je leeft erg vanuit je hoofd, niet
GETTY IMAGES
vanuit je lichaam’, vertelt Inez. ‘Dan komt er op zo’n weekend toch wat los.’ Ik ben niet de enige, vooral zaterdag valt veel van ons zwaar. Sommigen zijn duizelig, anderen moeten huilen. De begeleiders letten goed op. Als iemand te zwak wordt, krijgt ze een appeltje. Bij een glaasje komkommer-tomatensap gaat het gesprek over eten (‘De begeleiders hebben appeltaart in de keuken!’) en wijn, later over klysma’s en poep. ‘Het spetterde eruit!’, zegt de vrouw tegenover me. ‘Ik leek wel een meeuw.’ Ik haast me naar mijn kamer en val in een diepe, onrustige slaap. Zondag is mijn hoofdpijn verdwenen. Van de opluchting ben ik de eerste die ‘s ochtends onder de koude douche staat. De honger is weg. Wel blijf ik me een beetje zwak voelen, ik vergeet woorden en mijn maag voelt raar aan. Ik snap dat mensen een week vasten, je komt in een ritme, je lichaam kan het aan. Bij het afscheid vraagt John hoe we het sapweekend in drie woorden zouden omschrijven. De meesten vonden het rustgevend, zuiverend en mooi. Ik ben vooral opgelucht dat ik naar huis mag. Ik hoef nu niets meer los te laten, ik heb het gered. Herboren voel ik me na het
weekend sapvasten niet. Maandag ben ik slap en ongeconcentreerd. Eigenlijk zou je niet moeten werken de dag na zo’n weekend, alleen al omdat het op veel werkplekken ingewikkeld is goed te eten volgens de regels van de opbouw (havervlokken en pompoensoep, bijvoorbeeld). Het moet niet, maar het is beter voor je lichaam om het rustig aan te doen. Je maag zit snel vol en je lever heeft overuren gedraaid. Volgens het Nederlandse voedingscentrum is een vastenkuur absoluut overbodig. ‘Je lichaam ontgift zichzelf, dat doet je lever. Ook je darmen zijn zelfreinigend, daar zijn vezels voor’, vertelt een voedingsspecialiste. Onzin, zegt Lucas, de eigenaar van De Schouw. ‘Met vasten onthecht je van je gewoontes en je schoont je darmen op. Het is voor iedereen goed.’ Zou het sapvasten niet zonder het esoterische kunnen, vraag ik zondag aan begeleidster Inez. Zodat het leuker wordt voor mensen die hun lichaam best willen ontgiften, maar geen zin hebben in boeddhistisch wandelen, meditatief gymmen en bevestiging van hun eigen, unieke ik. ‘Niets moet’, herinnert ze me. ‘Je kunt een boek lezen op je kamer terwijl de anderen yoga doen. Maar je lichaam reinigen gaat niet zonder aandacht voor je emoties, daar hebben we de
‘Het spetterde eruit’, zegt de vrouw tegenover me. ‘Ik leek wel een meeuw.’
sauna, de meditatie en de natuur voor nodig.’ Het is het niet voor mij. Misschien moet je toch iets losser zijn om de psychische en lichamelijke ontgifting van de sapkuur ten volste te kunnen waarderen. Een weekend Zeeland raad ik iedereen aan, maar dan met ontbijt, lunch en dinertje. Een week koffie, sigaretten en alcohol laten staan vond ik alleen maar gezond. Maar helemaal niet meer eten is heftig. Toch voel ik me de dagen na het weekend steeds beter. Ik ben rustiger en misschien ook wel wat lichter, geestelijk en lichamelijk. Het rustgevende van de sapkuur is dat je vooral bezig bent met je lichaam. Ik dacht bijna niet aan werk, dilemma’s of stress, omdat mijn geest totaal in beslag werd genomen door honger en hoofdpijn. Er is zeker twee kilo af en ik let weer op wat ik eet. Wel wil ik me continu verlustigen aan drop, nu ik weet dat het verlangen duidelijk in mijn diepste, innerlijke ik is gezeteld. 1
www.kuuroorddeschouw.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
DILEMMA
WEGGEVEN Natasja van den Berg, co-auteur van Praktisch Idealisme en hoofdredacteur van JuistNu.nl 111
Nederland is een gul land. We houden ons als een van de weinige aan de internationale afspraak om 0,7 procent van onze rijkdom weg te geven aan ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast geven gewone huishoudens ook een groot bedrag weg. Wij zijn met miljoenen Nederlanders lid van maatschappelijke organisaties of donateurs van een goed doel. Bij de Kamer van Koophandel zijn tienduizenden goede doelen geregistreerd. Overigens volstrekt terecht, want we zijn naast een van de rijkste ook een van de gelukkigste landen ter wereld. Dat kunnen vieren door je welvaart te delen, geeft een goed gevoel. Mijn geliefde en ik hebben toevallig net besloten weer eens wat meer geld weg te geven. Niet dat we zwemmen in het geld, maar we zijn een maand geleden teruggekomen uit Kameroen en dan kun je niet om de constatering heen dat we het hier goed hebben. We kunnen zeuren over de kinderopvang en de vermindering van de bijdragen
aan gezinnen en ik vind dat ook belangrijk. Het is een grote schande dat in een rijk land als het onze nog 600.000 gezinnen onder de armoedegrens leven, maar we hebben het hier grosso modo goed. We kunnen zeuren over de verhoging van de prijzen in de supermarkt, maar de meesten van ons hoeven nog geen maaltijd te missen. Wij gingen dus na welke goede doelen we zouden gaan steunen. En dan blijkt het internet een handig hulpmiddel. Veel fondsen hebben een goede website en er is een aantal overzichtssites. Toch is er een probleem met de onafhankelijkheid van die informatie. Er stond dit weekend een kritisch stuk in de krant hierover. Er moet onafhankelijk toezicht komen, stelde het artikel. Een sector waarin zoveel geld omgaat en waarvoor vertrouwen noodzakelijk is, moet onafhankelijk worden gecontroleerd. Het is soms erg onduidelijk wat de geboekte resultaten zijn of hoeveel er aan de overbekende strijkstok blijft zitten.
Voor een deel op gevoel, voor een deel op feiten gebaseerd kwamen we tot een oordeel. We geven een deel weg aan traditionele organisaties die een CBF-keurmerk hebben, maar ook transparant rapporteren over hun resultaten. Grote organisaties kunnen iets wat kleinere niet kunnen: ze proberen structurele problemen op te lossen, zoals armere landen ondersteunen bij internationale onderhandelingen. We gaan ook een deel informeel weggeven. Mijn vriendin in Kameroen beheert een schoolfondsje. Wij gaan de middelbare school mogelijk maken van een meisje van 15 dat anders zou moeten trouwen met een oudere man. En ik heb mijn eerste stappen gezet om het microkredieten pad. Door op kiva.org een lening van 25 euro te geven aan een vrouw die vis verkoopt in Kenia. Ik word regelmatig op de hoogte gehouden hoe het gaat en krijg binnen twee jaar mijn geld terug. 1
MICHIEL VIJSELAAR
16
Perspectief
Geneeskunde Preventieve methode roept vragen op
DNA als leidraad voor een grote onderhoudsbeurt De preventieve geneeskunde van het bedrijf Quoak gaat een stap verder dan een antirimpelcrème. Door analyse van bloed en DNA krijgt iedere oudere klant een op maat gemaakt programma om de levensstijl te verbeteren.
af of dit soort bedrijven binnen de reguliere gezondheidszorg handelt.’ Bruns erkent dat er bij iedere vorm van medicatie bijwerkingen kunnen optreden. ‘Maar dat sporen we snel genoeg op. Risico’s zijn er ook bij vrij verkrijgbare voeding, zoals vis. Ik weet dankzij mijn DNA dat ik tot de vijftien procent van de bevolking behoor die door het eten van teveel vis een verhoogde kans op een hartinfarct heeft. Veel Omega-3 is voor mij dodelijk op termijn. Daarom eet ik maar één keer per week een haring.’
Lieke van den Brink AMSTERDAM
...
Medicatie, tips voor voeding en beweging; alles om ouderdomskwaaltjes en ziektes zo lang mogelijk buiten de deur te houden. Ook Alzheimer hoeft geen bedreiging te zijn, belooft medeoprichter Ton Bruns van het bedrijf Quoak. Gezonde mannen en vrouwen vanaf veertig jaar komen in aanmerking voor een op maat gemaakt programma. ‘Rond die leeftijd neemt het hele pakket van leven af’, vertelt Bruns, tevens strateeg bij Quoak. ‘Mensen krijgen depressies, slaapproblemen en ouderdomsgebreken. Met enkele simpele veranderingen ga je beter in je vel zitten. En dat staat allemaal in je DNA.’ Quoak is niet het enige bedrijf in zijn soort. Iedereen kan op eigen initiatief DNA-tests ondergaan. Was een vaderschapstest een paar decennia geleden revolutionair, tegenwoordig is een overspelonderzoek ook vrij verkrijgbaar; bijvoorbeeld bij Consanguinitas. Geneticom biedt tests aan voor aandoeningen waarvoor preventie mogelijk is, onder het motto dat ieder mens recht heeft op zelfbeschikking over zijn gezondheid. Het programma van Quoak duurt minstens één jaar. Het eerste jaar kost een kleine vierduizend euro en omvat onder andere vijf bloedtests en een DNA-analyse. Kosten voor medicatie van gemiddeld tachtig euro per maand komen daar nog bij. Bruns erkent dat het een flink bedrag is. ‘Maar we hebben ook deelnemers die niet bijzonder rijk zijn en hun vakantiegeld opofferen. Het is wel een investering in je gezondheid, hè. Dus wat is dan duur?’ De strateeg, die het medische element aan artsen overlaat, belooft indrukwekkende resultaten. ‘Alzheimer is redelijk gemakkelijk te voorkomen of uit te stellen. Alleen al door bij-
‘Ik weet dankzij mijn DNA dat veel Omega-3 voor mij dodelijk is op termijn. Daarom eet ik maar één haring per week.’
Het staat allemaal in je DNA. GETTY IMAGES
voorbeeld ‘s ochtends tijdens het scheren afwisselend van de ene op de andere voet te gaan staan, stimuleer je de hersenactiviteit. Als mensen fitter oud worden, kunnen ze langer deelnemen aan het arbeidsproces.’ Dat klinkt als een oplossing voor de vergrijzing. ‘Binnen tien jaar kan het personeelstekort worden opgelost. En het zal een stuk rustiger worden in verpleeghuizen.’ Een brug te ver, zegt H. van den Berg, deskundige voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum, over de intenties van een methode als Quoak. ‘Onderzoek naar de wisselwerking tussen genen en voeding is nog heel pril; het is te vroeg om er iets zinnigs over te zeggen. Het is absoluut geen basis voor advies naar de consument toe. Ik zou niet al te veel vertrouwen hebben in de diagnostiek die op deze wijze tot stand komt.’
‘Het ene gen zegt dat je broccoli moet eten als wapen tegen kanker, een ander gen vertelt het tegenovergestelde.’ Ook Sander Kersten, universitair hoofddocent humane voeding aan de Wageningen Universiteit, twijfelt aan de toegevoegde waarde van de DNA-methode. ‘Er ontbreekt nog veel kennis. Bij zo’n onderzoek blijft 99 procent van de genen buiten beschouwing. Het ene gen vertelt je dat je vooral broccoli moet eten om je tegen kanker te wapenen, maar een ander gen kan tot een tegenovergestelde conclusie leiden. Grote kans
dat je er naast zit dus.’ De voorgeschreven medicatie bij Quoak bestaat voor zestig procent uit natuurlijke supplementen, zoals vitaminen, en voor veertig procent uit serieuzere medicijnen, schat oprichter Bruns. ‘Bij medicatie moet je denken aan hormoongels die op de huid worden aanbracht. Wij schrijven voor wat het lichaam nodig heeft; dat kunnen net zo goed sinaasappelen zijn.’ Bij een goede gezondheid medicijnen slikken; Bruns vindt het heel normaal. ‘Je geeft je auto toch ook een onderhoudsbeurt als er nog geen klachten zijn? Het is echt handiger om iets te voorkomen dan om iets te repareren.’ Onzin, zegt Van den Berg van het Voedingscentrum. ‘Iemand behandelen die gezond is, dat is raar. Het is zelfs gevaarlijk om op zo’n beperkte basis uitspraken te doen. Ik vraag me
Het Voedingscentrum promoot de consumptie van vis. Van den Berg: ‘Wij vertellen inderdaad dat twee keer per week vis eten gezond is. Mij is niks bekend over nadelige effecten van Omega-3. Het kan bij de één meer effect hebben dan bij de ander, maar schadelijke gevolgen ken ik niet. Zoiets kun je helemaal niet uit DNA afleiden.’ Universitair hoofddocent Kersten onderschrijft dit. Volgens de Gezondheidsraad valt een methode als Quoak onder de zelftests. Het bedrijf wordt zelfs genoemd in een jaarverslag over 2007. Bruns is het er niet mee eens. ‘Daar distantieer ik me van. Onze klanten worden continu begeleid door artsen.’ Wibo Dondorp van de raad legt uit dat ook een dienst als zelftest kan gelden. Op 1 april bracht de Gezondheidsraad een advies over zelftests uit aan minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ab Klink. De raad pleit voor meer transparantie, bijvoorbeeld door gebruik van een keurmerk. Omdat de regelgeving nu nog vaag is, is het niet moeilijk onder de wet uit te komen. ‘Een keurmerk is prima. Alles wat helpt om de preventieve geneeskunde te bevorderen is welkom’, zegt Bruns. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Op de parkeerplaats 200 SX, da’s 200 keer niks
MAARTJE
DUIN
Op internetforums hebben parkeerders elkaar aangespoord naar de parkeerplaats aan de rand van de snelweg te komen. Ze spraken af niet te racen en te burnen, er zal geen drank en geen barbecue zijn. Ze mogen alleen parkeren. Dus dat heeft iedereen gedaan, schuin over de stippellijnen van de vakken. Daarna zijn ze uit hun auto’s gestapt om die van anderen te inspecteren. Uitnodigend staan de motorkappen open. Opgepoetste velgen blikkeren in de zon. Op hun gemak kuieren ze erlangs. Vergelijken dubbele uitlaten die schuin naar achter steken. Lichten, spiegels. ‘Heb ik geruild met een Amerikaan. Die vinden dat inklapbare geweldig. Ik vind zo’n vaste spiegel juist mooier. Het gras is altijd groener aan de andere kant, hè.’
Hun auto’s zijn producten van jaren speur- en knutselwerk. Sommige kunnen knipogen met hun koplampen (paar draadjes aan elkaar solderen in het schakelkastje onder het stuur, je moet net weten waar het zit). Of ze hebben hun stuur aan de rechterkant, zo uit Japan geïmporteerd. ’t Is even wennen met inhalen, maar dan rijd je wel in iets unieks. Het leuke van parkeerplaatsbijeenkomsten: iedereen is welkom. Als jij je auto met stickers wilt beplakken, moet je dat vooral doen. Maar wanneer een auto met roze koeienvlekken nadert, een knuffelbeertje bungelend aan de uitlaat, sissen ze afkeurend. 200 SX, da’s 200 keer niks. En zo’n taartschep, mijn smaak is het niet, wijzen ze op een spoiler. Zo’n happer: idem dito. Denk je dat een fabrikant niet nadenkt of dat nodig is? Ze geven elkaar gelijk en slenteren
naar het wegrestaurant aan de overkant. Daar drinken ze een kop koffie, met appelgebak van het middagbuffet. Tevreden kijken ze terug op eerdere parkeerplaatsbijeenkomsten. ‘Met de mijne rijd ik niet eens’, zegt er een, ‘hij komt alleen uit de garage voor dit soort dingen.’ ‘De mijne ook’, zegt een ander, ‘zelfs als het vriest, ga ik op de fiets naar het station. Al zijn m’n handen zulke ijsklompen.’ ‘Voor ons is het wel eens zuur’, zegt iemand van de evenementencommissie. ‘We organiseren hele rally’s met koffiestops en bolletje-pijltje routes. Maar op zo’n dag als vandaag is de opkomst het hoogst. Ze willen het liefste stilstaan.’ Terug op de parkeerplaats staan er nieuwe auto’s geparkeerd. De Show and Go is er, de Most Wanted en de Street Illusions. De namen zijn erop gespoten. ‘Binnenkort kun je ze op je nummerbord laten zetten’, zegt de een tegen de ander. ‘Er komt nou een wet
die dat toestaat, want de kentekencombinaties zijn op.’ ‘O ja’, zegt de ander, ‘kan dat? Dan neem ik Black Velvet. En die witte van haar’, hij doelt op zijn vriendin die verderop staat, ‘noem ik White Velvet.’ ‘Ik heb voor de mijne Ground Zero aangevraagd’, zegt de een weer. ‘Maar bij justitie treuzelen ze nogal met het verwerken van de aanvraag. Misschien ligt het gevoelig, die naam. Misschien mag je niet alles kiezen. Maar mijn auto heette al zo, lang vóór nine eleven.’ Aan het eind van de middag verspreiden de parkeerders zich weer over het land. Later treffen ze elkaar op de internetforums, waar ze foto’s uitwisselen en spreken van een geslaagd dagje. Met dank aan het goede terrasweer en de vage praat, zegt er een. Ja, reageert een ander, vage praat was er zeker! 1 www.maartjeduin.nl
Puzzels
1
ZWEEDS RAADSEL: dwaaltocht afzichtelijk
Duits gebergte
3
4
5
6
medemens
gevangeniskamer
edel
2
7
watering
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN OPLOSSINGEN VAN DINSDAG
CRYPTOGRAM 1
toiletartikel
2
3
4
5
5 6
geliefde van Zeus redactie (afk.)
uitroep rivier in Duitsland
3
2
koeienmaag beschou4 wen
zie ommezijde (afk.)
9 10 slaapziekte
edelstand
11
Italiaanse eretitel lievelingskostje compagnie kletskous
1
HORIZONTAAL: 1. Uit bed niet weggaan? (8); 4. Zij is het niet, hij wel! (8); 6. De sigaar door opwinding (4); 8. Lijst van een schilderij (7); 9. Auto voor gebruik in de winter (4); 10. Draait voor de pret (8); 11. Verhalen in tweeën hakken (8).
kleur
6
VERTICAAL: 1. Een wreedaard zal het niet wezen (6); 2. Hier moet het uitkomen, of uit die andere maat (6); 3. De ondergang voor een bijbelse figuur is aannemelijk (7); 5. Deel van een kille gevangenis? (7); 6. Haar stripfiguur (6); 7. Reinigen om gaar te worden (6).
7
soort springstof
7
Chinees gewicht
DEELSTREEP
SUMBRERO®
17
13
22 15
11
13
16
9
23
14
30
Verdeel dit vlak op een zodanige manier in tweeën, dat de som van de cijfers aan beide kanten van de streep gelijk is.
SUDOKU 4
1
8
5
3 2
5
1 6 8 3 9 4 7 2 5
5 4 3 2 1 7 6 8 9
9 2 1 8 4 3 5 7 6
8 5 6 7 2 9 1 3 4
3 7 4 6 5 1 2 9 8
4 3 9 1 6 2 8 5 7
7 1 5 9 3 8 4 6 2
6 8 2 4 7 5 9 1 3
8 9 1 2 3 6 4 7 5
3 4 6 5 7 8 1 9 2
7 5 2 9 4 1 6 3 8
9 1 7 6 5 2 8 4 3
5 2 4 7 8 3 9 6 1
6 8 3 4 1 9 5 2 7
4 7 8 3 9 5 2 1 6
1 6 9 8 2 7 3 5 4
2 3 5 1 6 4 7 8 9
3 6 5 1 Brainsnack Patroon 3. Bij alle patro- 2 nen is de rechterhelft het 4 spiegelbeeld van de linker 8 7 helft. 9
7 2 1 5 9 8 6 3 4
8 9 4 3 6 7 5 1 2
5 7 6 9 4 1 3 2 8
1 3 8 2 5 6 4 9 7
9 4 2 7 8 3 1 5 6
2 8 3 6 1 9 7 4 5
4 1 9 8 7 5 2 6 3
6 5 7 4 3 2 9 8 1
8
SUDOKU
1
6
6 2
Zweeds -t-d-a-mradioloog -lee-tune gered-tok -n-twv-gsta-zopas -vnl-lomp motorolie -lil-poet VLINDER
2
1
3
5
5
1
9
8
7
3
7 4
5
9
4
16
2
6
3
8
9
9
7
7 6
3
8
7
5 34
7
7 1
21
3
17
3
3
KAKURO®
6 9
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 7 1 2 driehoekjes de som van cijfers 7 2 3 1 van 1 tot en met 9, die hori3 1 2 4 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge1 2 8 9 vuld. De Sumbrero® links is 8 9 6 7 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 3 9 5 moeten worden ingevuld. De 0 1 6 5 doet helemaal niet mee. Per 4 7 2 som mag elk cijfer maar één 9 8 1 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
8
15
29
7
2 9 7 5 8 6 3 4 1
Kakuro® & Sumbrero®
4
SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Broeders; 4. overkant; 6. beer; 8. theorie; 9. Elbe; 10. renpaard; 11. trapgans. VERTICAAL: 1. Blokje; 2. eerste; 3. etaleur; 5. torenka; 6. behang; 7. rondas.
8
Edelgroot mogende sajetgaren
17
1 8
13
12 23
6 16
6
1
2
7
1
9 3
2 5
9
8
7
4
6 9
3
6
8
9
2
3
4
5
2 5
9
7 9 4
7
4
5
3
8
2
5 1
2
3
16
6
17
4
7 4
6
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN HOTELS - HOLIDAYS - HOUSES - FLIGHTS - CARS
De fiets van mijn vader Joop van Duin
...
Nu ook het aanbod van Hotelplan www.holidot.com/hotelplan
[email protected]
De mannen in groene jassen met geweren en helmen waren geen boswachters. ‘Het zijn Duitse soldaten. Op het station lopen er nog veel meer’, bromde mijn vader en hij tilde mij op zijn schouders. ‘Ik wil lopen, want ik kan al lezen.’ Ik gleed langs de glimmende knopen van zijn spooruniform. In 1943 knipte mijn vader gaatjes in treinkaartjes op Rotterdam CS. Hij stapte soms vroeg de deur uit en soms sloop hij midden in de nacht naar binnen. ‘Treinen rijden vroeg en laat’, legde hij me uit. ‘Treinen rijden altijd’, antwoordde ik eigenwijs. Hij aaide me over mijn bol. In de gang versperde mijn vaders
fiets de doorgang. Het stoere stuur en de trappers waarschuwden om niet dichtbij te komen. Een beetje bang bewonderde ik de stoffige reus. De slappe ketting sliep als een slang. Ik heb mijn vader zelden zien fietsen. Wanneer hij van de spoortuin naar huis kwam, had hij altijd wat te sjouwen. Hij liep naast zijn fiets. Het stuur spleet een zak met aardappelen in twee bulten. Een bos gladiolen stak ver over de bagagedrager. De fiets leunde lief in zijn handen. Soldaten moesten in onze school slapen. De meester vertelde vorig jaar over een soort strijd, zoals David vocht met Goliath. Vorige week had hij het venijnig over een ‘vuile krieg’. Op een dag stormde mijn vader woest de kamer in. ‘Die rotmoffen hebben
mijn fiets.’ Zijn boosheid bracht de oorlog de kamer binnen. Ik slenterde geschrokken naar de gang. Krassen op de witte muur wezen de plaats waar het fietsstuur had geleund. Een week later zat mijn vader op zijn knieën voor een rare fiets. Naast een schroevendraaier lag een enorme koplamp. Op een krant stond een bus met verf. ‘Ik heb weer een fiets’, zei hij ongewoon rustig. ‘Waarom heeft u die dingen van de fiets gehaald en alles zwart gemaakt?’ ‘Ik heb de fiets van een soldaat geleend, maar ik vond de lamp en het Duitse groen niet mooi.’ Mijn moeder lachte een beetje bang. Mijn vader stak zijn smerige duim omhoog. Zijn ogen glommen. De oorlog is voorbij, dacht ik. 1
Media
18
Buzzmarketing Lopend vuurtje via internet
Succesvolle reclame gaat mond-tot-mond Buzzmarketing op internet wordt steeds groter. Mag de Reclame Code Commissie eigenlijk knagen aan deze mond-tot-mondreclame? Jan Kuitenbrouwer
... ‘De Jacht Op De Joden’ in de Poolse stad Kielce.
Informatief
In Kielce was de oorlog voor joden niet voorbij Mediaredactie AMSTERDAM
...
De weinige joden die de vernietigingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog overleefden, werden op veel plaatsen bepaald niet terug in hun stad of dorp verwelkomd met confetti en vlaggetjes. In de Poolse stad Kielce, waar tijdens de oorlog achttienduizend joden werden gedeporteerd, kwamen in 1946 maar 212 terug. Blijkbaar vonden de bewoners in Kielce dat nog te veel, want de diepgewortelde vooroordelen die nog leefden, mondden op 4 juli 1946 uit in een na-oorlogse pogrom. Het gerucht dat een Pools jongetje op
rituele wijze vermoord zou zijn door een groep joden, zorgde direct voor een boze menigte voor het opvanghuis waarin destijds 150 joden onderdak hadden. Poolse soldaten sleepten bewoners uit het opvanghuis, waarop een lynchpartij volgde waarbij 42 joden de dood vonden. RTL-nieuws-presentator Jeroen Akkermans sprak voor de special 1946: De Jacht Op De Joden In Kielce met getuigen van het drama en vond in archieven oude interviews waarin bewoners van Kielce die de na-oorlogse pogrom hadden overleefd, vertellen over de gebeurtenissen. De pogrom is in Kielce nog steeds taboe. 1 RTL7, 10.20, 12.20, 14.20
Wij kennen het als Dylon, de doehet-zelf textielverf in het platte aluminium cupje, in de VS heet het RIT Dye. Dat RIT Dye nog bestaat, is dankzij Don Rice, een marketingman die in 1965 bij Best Foods werkte en vooral verantwoordelijk was voor hun grootste merk, Hellmann’s mayonaise. Hellmann’s liep wel, dus Rice ging op zoek naar Best Foodsmerken die het moeilijk hadden. RIT stond op het punt van de markt gehaald te worden, het werd alleen nog verkocht aan een slinkende groep oudere dames die zelf de vitrages verfde. Rice verdiepte zich in het verven en kleuren van textiel en stuitte op de tie-and-dye techniek, het vouwen en afbinden van lappen stof zodat ze na een verfbad een kleurpatroon vertonen. In Greenwich Village vond hij een stel hippie-kunstenaars bereid tie-and-dye kleding te ontwerpen, die vervolgens weer werd opgepikt door Roy Halston, dé Amerikaanse modeontwerper van dat moment. Nadat Cher en Catherine Deneuve erin gesignaleerd werden, droegen Janis Joplin, Joe Cocker en Mama Cas tie-and-
dye tijdens Woodstock. Een trend was geboren en RIT Dye vloog weer over de toonbank. Het RIT-verhaal geldt als klassiek voorbeeld van wat tegenwoordig buzzmarketing wordt genoemd, een techniek die al langer bekend was als word of mouth, mond-tot-mond, maar door internet nieuw leven werd inge-
Je adverteert niet voor je product, je zorgt dat mensen erover gaan praten blazen. Je adverteert niet voor je product, je zorgt dat mensen erover gaan praten. Behalve fysiek praten mensen tegenwoordig ook veel virtueel, via internet bijvoorbeeld en dankzij Web 2.0 – msn, chatrooms, YouTube, Hyves, Facebook, MySpace, allemaal manieren om een ‘lopend vuurtje’ te beginnen – ontstond de digitale variant van word of mouth, de cyberbuzz, ook wel: word of mouse. Word of mouse speelde een belangrijke rol bij de organisatie van de scholierenacties tegen de 1.040-uurnorm, zo blijkt uit onderzoek van bu-
reau YoungVotes. Via msn, Hyves en e-mail werd een buzz gecreëerd, met als gevolg de hoge opkomstcijfers. In Nederland wordt buzzmarketing onder andere beoefend door bureaus als Buzzer, Busted en Smart-Avalanche. Onlangs ontstond enige negatieve buzz rond buzzing toen bekend werd dat Heineken, Grolsch en Bacardi buzzmarketing willen inzetten om de restricties op alcoholreclame te omzeilen. ‘Sneaky’ oordeelde de Stichting Alcohol Preventie (STAP) direct, zonder zich op de hoogte te stellen, want de buzzers van bureau Buzzer, inmiddels ongeveer 30.000 consumenten die het leuk vinden om nieuwe producten uit te proberen, worden geïnstrueerd open kaart te spelen. Als buzzmarketing aanslaat, komt onvermijdelijk het moment dat de Reclame Code Commissie zich erover zal moeten buigen om te bepalen of het een vorm van reclame is en zo ja, welke voorwaarden eraan gesteld worden. Ooit komt er wellicht een tijd dat je iemand niet meer kunt geloven die je over een lekkere Rioja tipt, omdat je op dat moment gebuzzed wordt. Maar zover is het nog niet. Eerst maar eens een eclatant succes, zoals de wonderbaarlijke wedergeboorte van RIT-Dye. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:11 17:15 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Adriaan De zandtovenaar Charlie & Lola Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost
20.00 20:00 20:30 21:20
Nederland 2
NOS Journaal Radar Spoorloos
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
NOS Bevrijdingsdag 2008
22.00 22:15 22:30 23:05
22.00 22:20 22:55 23:50
17.00 NOS Journaal Schepper & co MAX & Loretta Special That’s the question Man bijt hond Kassa 2 Club van 100
20.00 20:30
Nederland 3
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag NCRV Dokument: 09:11 Zulu - Nederlandse commando’s in Uruzgan
Toen was geluk heel gewoon Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:55 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
Holland Sport Dragons’ den
22.00
NOS Sportjournaal NOS Journaal Comedytrain 3e klasse D
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:25 22:25
22.00 22:30 23:00 23:05 23:35
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl SpangaS marathon Zigzag Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door
20.00 20:25 21:35
RTL 4
23:05
Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Women’s murder club RTL Voetbal: Eredivisie Play-Offs Ajax - sc Heerenveen Het roer om: Crisis op Jimmy’s farm
17:45 18:30 19:00 19:30
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal Holland’s next top model Dames in de dop
22.00 22:30 23:15 23:45
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
Dharma & Greg, 19.00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 17:50 18:45 19:45
The A-Team Baywatch Allez allez Zimbabwe
17:25 18:15 19:05
Colditz
20:00 20:30 21:30
22.00 00:05
RTL Poker
Oprah Winfrey show Dr. Phil Een huis vol kleine etterbakjes De bruiloft van... Voetbalvrouwen Noppen & naaldhakken
22.00 23:00 23:50
Net 5
17.00
20.00
20.00 20:30
SBS 6
17.00
17:30 18:25 19:00 19:20 19:55
Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum
20.00 20:30
Raiders of the Lost Ark
22.00 As the world turns Oprah Winfrey show
22:45 23:00 23:05 23:30
Veronica
17.00 17:20 17:50 18:40 19:35
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00 20:30 21:25
Grey’s anatomy Julia’s tango
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Gevangen en gevaarlijk
22:25 23:25 23:50
17:15 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:35
20.00 Grenzeloos verliefd Notes from the underbelly Love my way
20:05 20:30 21:30
Off centre NCIS Numb3rs
22.00 22:30 23:30
Colditz, 20.30 uur
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen Seinfeld According to Jim Trick & Treat Friends Spin city
Lange Frans stelt kamervragen Friends
Media
19
Reality
Pamela Anderson houdt opruiming Novum/AP AMSTERDAM
...
Pamela Anderson heeft haar huis opgeruimd. De voormalige Baywatchster heeft dit weekend al haar overtollige meubilair en andere voorwerpen te koop aangeboden. De 40-jarige actrice riep de hulp in van Helping Hand Estate Sale Service, die voor haar antieke kastjes, stoelen, banken, kandelaars, sieraden, antiek speelgoed, een fiets en een elektrische auto te koop aanbood in de Californische kustplaats Malibu. Het is onbekend of Anderson zelf aanwezig was bij de uitverkoop. De rondborstige blondine lijkt een
grootscheepse voorjaarsschoonmaak te houden. Niet alleen in haar huis is alles weer aan kant, ook in haar liefdesleven stelde ze orde op zaken. Zo liet ze in maart haar kortstondige huwelijk met Rick Salomon ongeldig verklaren. Waarom Anderson haar spullen te koop aanbood is niet duidelijk. Roddelkoning Perez Hilton vermoedt in ieder geval dat de producers van haar realityshow, die op de zender E! uitgezonden zal worden, erachter zitten. Hetzelfde publiciteitsvriendelijke trucje werd namelijk ook toegepast in het eerste seizoen van Tori Spellings realityshow, die door dezelfde mensen werd geproduceerd. 1
REUTERS
Actieheld
Diddy wil zwarte Bruce Willis zijn Mediaredactie AMSTERDAM
...
Joe Cocker draagt tie-and-die op het Woodstockfestival, 1969. GETTY IMAGES
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:25 21:50
Het weer Thuis Ladies first We gaan nog niet naar huis De tabel van Mendelejev
22.00 22:40 23:01 23:02 23:05 23:30 23:50
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
Sean Combs, beter bekend als Puff Daddy of P. Diddy, heeft jarenlang in de spotlights gestaan van de muziekindustrie en het bijbehorende New Yorkse nachtleven. Maar nu heeft hij zijn zinnen gezet op de filmindustrie in Los Angeles, verklapt de 38-jarige platenbaas aan het Amerikaanse tijdschrift People. ‘Ik denk dat het belangrijk is om mezelf te blijven ontwikkelen als artiest’, aldus Combs. Daarbij heeft hij al een voorbeeld op het oog: ‘Ik wil de zwarte Bruce Willis worden.’ Combs, wiens naam verbonden is
Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Studio 1 De rode loper Man bijt hond
17:05 17:30 17:45 18:00 18:05 18:15 18:40 19:05 19:20 19:30
Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Peperbollen GoGo stop George van de jungle Karrewiet H2O
20.00 20:00 20:40 21:05
Terzake The chasers’s war on everything Louis Theroux
22.00 22:10 23:05 23:45
Expo ’58 en de gouden jaren Phara Weerwolven
aan een succesvolle kledinglijn, ziet er niet tegenop om onder aan de ladder te beginnen. ‘Ik realiseer me dat ik nog veel moet leren als acteur en dat ik me moet bewijzen’, zegt Combs, die eerder kleine rolletjes speelde in A raisin in the sun en Monster’s Ball. Combs droomt ervan een groot acteur te worden. ‘Ik wil door Michael Bay geregisseerd worden en een goede soundtrack maken.’ De ideale filmrol is er bij voorkeur een waarbij hij ‘de liefde mag bedrijven met mooie vrouwen’ en ‘zeer emotionele, hartverscheurende scènes’ mag spelen, zo vertelde de rapper al eens eerder in de talkshow van David Letterman. 1
+ UITGELICHT+ Val Doonican rocks Portret van Ierse zanger uit de jaren ‘60 BBC2, 20.00
Het gesprek
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 16.00 17.30 18.00 19.00 19.30
Het beste van I.S.C.H.A. Een Politiek Gesprek The Late Show met David Letterman Dagboek Spraakmakers
Raiders of the Lost Ark Eerste van de Indiana Jones-films SBS6, 20.30
20.00
Expo ’58 en de gouden jaren Serie over wereldexpo Brussel CANVAS, 22.10
22.00
09:11 Zulu Docu over Nederlandse commando’s in Afghanistan Ned2, 23.05
REUTERS
20.30 Dagbeeld 21.00 Een Politiek Gesprek 21.30 FC Het Gesprek 22.30 The Late Show met David Letterman 23.30 Dagboek 00.00 Een Politiek Gesprek 00.30 Dagbeeld
HORRORHUIS – Raadsels in ‘horrorhuis’ Amstetten. www.depers.nl/horrorhuis
Love my way Amerikaanse dramaserie NET5, 23.50
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:35 19:35 19:50
National treasure Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30
23:10 23:20 23:50
19:00 19:30
Waking the dead Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Meet the immigrants Inside sport
Eggheads Great British menu
Val Doonican rocks Snooker
17:00 17:20 18:50 19:20 19:35 19:59
KCA Orange Carpet KCA USA 2008 Het huis Anubis Tak en de kracht van Juju My parents are aliens Comedy Central
20.00 20:00
That 70’s Show
22.00 22:30 23:00 23:25 23:50
Discovery Channel
17.00
17.00
20.00 20:00 21:00
The One show Watchdog Nieuws en regionaal nieuws EastEnders Panorama
22.00 22:00 23:00
Comedy Central
17.00
Carpoolers The knights of prosperity Malcolm in the middle 8 Simple rules
That 70’s Show, 20.00 uur
17:05 17:35 18:00 18:30 19:00
5th Gear 5th Gear How it’s made How it’s made Mythbusters: Bullets fired up
FILMPJE – Een potje boemerang in de ruimte. www.depers.nl/boemerang
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Bell maker Dirty jobs: Alligator egg collector
22.00 22:00 23:00
Shocking survival videos Biker build-off: Kevin Alsop vs Ivy Trosclair
FILMPJE – Real life Grand Theft Auto. www.depers.nl/gta
20
Sport op Maandag
Winnaar & verliezer van de week
Jorge Lorenzo reed zondag de GP van Shanghai met een gebroken enkel. Vrijdag was de bikkelharde Spanjaard ten val gekomen en had hij zijn linkerenkel gebroken, ook liep hij ernstige kneuzingen op aan zijn rechterbeen. Ondanks zijn heftige blessure wist Lorenzo de vierde tijd te noteren. Valentino Rossi won de GP, voor de Spanjaard Dani Pedrosa en de Australiër Casey Stoner.
De voormalige Nigeriaanse wereldster Jay-Jay Okocha gaat liever de bouw in dan dat hij zijn club Hull City volgend seizoen helpt te overleven in de Premier League. De 34-jarige Okocha promoveert als alles goed gaat met Hull City naar de hoogste Engelse afdeling. Voor Okocha ligt een nieuw jaarcontract klaar, maar de sterspeler heeft besloten dat hij zijn eigen bouwbedrijf gaat beginnen in Nigeria.
Jorge Lorenzo
AP
Jay-Jay Okocha
PICS UNITED
Honkbal Fausto Alvarez maakt ook indruk bij Amsterdam Pirates
De liefde van een Oude Man Honkballer Fausto Alvarez is een held in een land waar zijn sport groter is dan werk, politiek en geld. Nu speelt hij in Nederland. Uit ‘amor’. Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Hoe groot zou hij zijn? Een meter negentig? Twee meter? Zijn schouders lijken minstens zo breed. Handen als kolenschoppen, armen waar Rambo bang voor zou zijn. Onder de huid van zijn bovenarmen rollen spierballen. Alsof er honkballen in zijn biceps zitten. De Cubaan klopt op zijn blote bast. Een ketting met een grote gouden hanger stuitert op zijn borstkas. ‘Zevenenveertig’, zegt hij grijnzend. ‘Oude man’, grapt de masseur, die de enorme schouderpartij los masseert. Maar dit is niet zomaar een ‘oude man’. Deze oude man is Fausto Alvarez, honkballer van de Amsterdam Pirates. De Most Valuable Player in de nationale Hoofdklasse van afgelopen seizoen. De homerunkoning van Nederland. Grootheid in Cuba. Bezitter van talloze records. Fausto Alvarez is geen oude man. Fausto Alvarez is een Oude Man. Hij heeft een verhaal. Natuurlijk heeft hij een verhaal. Een 47-jarige Cubaan met de status van een legende die in de Nederlandse Hoofdklasse speelt: dat vraagt om uitleg. Hij haalt de schouders op en begint in het Spaans te ratelen, met een dik Cubaans accent. ‘Tja. Mijn status. Wat moet ik zeggen? Ik heb het geluk gehad dat ik lid was van een geweldig team, in een geweldige periode in het Cubaanse honkbal. Met mijn eigen ploeg Santiago werd ik driemaal achtereen kampioen van het land, ik heb gespeeld in het nationale team, in de Japanse liga ook. Of iedereen me kent in Cuba? Ja. Weet je, in Cuba is honk-
Fausto Alvarez: ‘Honkbal is het medicijn waar de Cubanen van leven.’ JAN BOEVE
bal sport nummer één. Honkbal is alles. Veel belangrijker dan werk, dan politiek, dan geld. Honkbal zit in het bloed. Het is het medicijn waar de Cubanen van leven.’ Geen zin gaat zonder gebaren. Hij wijst, hij wappert, hij springt op om de slagbeweging na te bootsen. De masseur heeft de grootste moeite zijn werk uit te voeren. ‘Zit stil, Fausto, zit stil’, zegt
hij met een zweem van radeloosheid in zijn stem. Zijn vingers graven diep in de spieren van de rusteloze vedette op de massagetafel. Alvarez lijkt hem niet te horen. Het verhaal van zijn carrière is inmiddels beland in de 21e eeuw. In 2003, om precies te zijn. Het jaar dat hij stopte. ‘Ik vond het genoeg geweest, ik was 43. Het was tijd om het stokje
door te geven aan de jongere generatie. Ook al was het een van mijn beste jaren ooit. Ook mooi, dacht ik: stoppen op mijn hoogtepunt.’ Hij vertrok naar Nederland. Hij verliet zijn geliefde Cuba voor een andere liefde: zijn vriendin. ‘Natuurlijk had ik in mijn achterhoofd wel het idee hier iets te gaan doen in het honkbal – coachen, trainen ofzo. Maar ik ging
voor mijn vriendin.’ Zijn aankomst was een ervaring op zich. ‘Het was midden in de winter, januari. Het sneeuwde. Ik vond het een schitterend gezicht, maar zo koud. Zó koud. Wat een schok.’ Hij besloot ‘un poco’ te honkballen. ‘Voor de lol. Ik hou nu eenmaal van het spel’. Maar ‘un poco’ werd al snel meer dan een beetje. Voor hij het wist speelde hij tussen Nederlands beste honkbalspelers. De Pirates plaatsten zich met hem voor het eerst sinds mensenheugenis weer voor de playoffs, een jaar later werd hij zelfs verkozen tot de beste speler van de Hoofdklasse. ‘Het niveau is hoog hier. Misschien niet zo hoog als in Cuba, maar toch. Ik moest me even aanpassen om weer mijn beste spel te laten zien. Altijd in het begin van het seizoen trouwens. Komt door het weer hier. In de eerste maanden van het seizoen regent het veel te veel. Ik begin pas warm te draaien in juni.’ Hij trekt zijn shirt aan en zet een zwarte pet met een rechte klep op zijn licht grijzende kroeshaar. Het loopt tegen tweeën. Tijd om te spelen. Hij glimlacht als een verliefde tiener bij de gedachte aan de eerste klap van zijn knuppel. ‘Amor, jongen, amor. Alles wat ik doe, doe ik uit liefde. Uit liefde voor het spel, liefde voor mijn land, liefde voor mijn familie, liefde voor mijn vriendin.’ Hij opent de deur van de kleedkamer en staart geschokt naar de neerdalende regen buiten. De zin die volgt, is in het Nederlands. Accentloos. ‘Godverdomme. Het regent.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Sportmemorabilia
De held van... Edward Metgod, assistent-trainer AZ
MP3x
Deze single werd opgenomen toen het financieel even heel slecht ging met FC Utrecht. Mét de Jaap Dekker Boogie Set, naar eigen zeggen de toonaangevende boogiewoogieband in Nederland. Dat belooft dus wat. Bieden op eBay vanaf 2,99 euro.
Over zijn bewondering voor Nelson Mandela ‘Ik ben niet iemand die snel mensen vereert, maar bij Nelson Mandela is dat anders. Die man draagt zo’n enorme geschiedenis met zich mee dat ik een ongelofelijke bewondering voor hem heb. Dat is begonnen toen ik jaren geleden zijn biografie kocht. Het was alsof zijn verhaal me rechtstreeks raakte. Het is onmogelijk je voor te stellen hoe het is om 27 jaar lang vast te hebben gezeten; alleen maar omdat je strijdt tegen de apartheid in je land. Als je de foto’s van die isoleercel
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
REUTERS
ziet, springen de tranen in je ogen. Mandela is mishandeld, getreiterd en vernederd en tóch heeft hij zijn waardigheid nooit verloren. Sterker nog, toen hij uiteindelijk werd vrijgelaten, vond hij het verschrikkelijk dat hij geen afscheid had kunnen nemen van zijn bewakers. Die vergevingsgezindheid is nauwelijks voor te stellen. In dat boek staat ook hoe hij het heeft volgehouden al die tijd en welk krachtenspel ervoor heeft gezorgd dat hij uiteindelijk vrijkwam.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Robert Bouten, hoopt op Olympische Spelen als slalomkanoër. 1 Audio Bullys – Shot You Down 2 Gorillaz – Feel Good Inc. 3 Alphabeat – Fascination ‘Shot You Down komt uit de film Kill Bill en is een heerlijk oplaadnummer. Als ik een beetje duf ben, draai ik het volume hoog en daarna ben ik klaar om de boot in te stappen.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Viagra bij Fulham (1)
Viagra bij Fulham (2)
Viagra bij Fulham (3)
Fulham heeft na de 2-0 overwinning op Birmingham City weer zicht op lijfsbehoud. Oorzaak van de zege is een pilletje Viagra.
Mohamed Al Fayed, de eigenaar van de Engelse voetbalclub, was het desastreuze verloop van de competitie zo zat dat hij zijn selectie voor het duel met Birmingham een cadeau beloofde.
‘Voor de wedstrijd heb ik ze gezegd dat ze bij een zege kaviaar en Viagra van me kregen. Het heeft blijkbaar geholpen.’
Sport
21
Hockey Gijs van Heumen neemt afscheid van Rotterdam
Eerst golfen, daarna op zoek naar nieuwe baan Coach Gijs van Heumen kwam naar de dames van Rotterdam toen er vooral over degradatie werd gesproken. Hij liet zaterdag een club achter die de top is genaderd. Vandaar een dankbaar applaus. Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
Applaus klinkt zaterdagmiddag om kwart over twee van het hoofdveld van hockeyclub Amsterdam. De dames van de thuisploeg hebben enkele minuten eerder de finale van de playoffs behaald door een 3-0 zege op Rotterdam. Het zijn echter de gasten die de handen, ondanks de nederlaag, op elkaar slaan. In een kring bedanken zij op verzoek van Fatima Moreira de Melo hun coach Gijs van Heumen, die na vier jaar pionierswerk Rotterdam verlaat. Een club die bij zijn aantreden
GVWd =dd[Y`aVhhZ HEREN Uitslagen play-offs (halve finale) Donderdag Tilburg - Amsterdam............. 1-2 Rotterdam - Bloemendaal ... 4-5
vreesde voor degradatie, maar inmiddels de nationale top is genaderd. ‘Hij heeft veel voor ons betekend. Ik vond dat het moest’, zegt de aanvoerster. Moreira de Melo vertelt dat ze bij de komst van Van Heumen (olympisch kampioen in 1984 en wereldkampioen in 1982 en 1986) niet precies wist wat ze kon verwachten. ‘Toen ik in Jong Oranje zat, schreeuwde hij heel veel en deed hij erg druk. Daarna had ik hem zeven jaar niet gezien. Het
‘Het is jammer dat we hem niet een waardig afscheid hebben gegeven’ is grappig te zien wat voor een ontwikkeling iemand doormaakt. Hij is nu communicatief erg sterk. Jammer dat wij hem niet helemaal een waardig afscheid hebben kunnen geven.’ Van Heumen kon tijdens de playoffs niet met zijn sterkste selectie strijden om een plek in de finale. Niet alleen keerde de Japanse Kaori Chiba huiswaarts voor de olympische voorbereiding, ook een half dozijn Nederlandse speelsters vertrok. Zij maakten deel uit van het ‘piratenteam’ van de Nederlandse Antillen, dat zich baseert op speelsters uit de hoofdklasse en zich vorige week tevergeefs probeerde te plaatsen voor Peking.
Dit weekeinde kon Van Heumen weer een beroep doen op het zestal. Maar het eerste duel in de best-of-3serie was vorige week al met 1-4 verloren. ‘Toen zijn we overklast’, redeneert de vertrekkende coach. Bovendien oogden de Antilliaanse speelsters, onder wie de trefzekere Claire Visser (21 goals), enigszins uitgeblust aan het eind van een lang seizoen. Van Heumen: ‘Ze begonnen vorige zomer met een internationaal toernooi en hebben sindsdien, denk ik, nog geen veertien dagen vakantie gehad. Dat heeft nogal wat kracht gekost.’ ‘En nu is het klaar’, zegt Van Heumen met een kleine zucht. Hij ontwijkt alle gemaakte toespelingen naar een nieuwe baan. Ja, hij blijft in het hockey actief. Het liefst in de buurt van zijn woonplaats Den Bosch, maar zeker niet bij de plaatselijke hockeyvereniging, waar een vacature vrijkomt omdat Herman Kruis bondscoach wordt. En dat Van Heumen in dertig jaar alleen maar vrouwen heeft getraind, sluit het werken met mannen niet uit. Of misschien neemt hij eerst wel een sabbatical, zoals Marc Lammers en Moreira de Melo na de Spelen ook zullen doen. Het enige dat Van Heumen zeker weet, is dat hij voor het eerst de zomer doorkomt met golfen. ‘Heerlijk’, vertelt hij met een brede grijns op z’n gezicht. ‘Zorgen dat m’n handicap op niveau komt.’ 1
Zaterdag Amsterdam - Tilburg............. 4-2 Bloemendaal - Rotterdam ... 1-0 Eindstand best-of-3 Amsterdam - Tilburg............. 2-0 Bloemendaal - Rotterdam ... 2-0
DAMES Uitslagen play-offs (halve finale) Zaterdag Amsterdam - Rotterdam ..... 3-0 Den Bosch - SCHC .................. 6-0 Eindstand best-of-3 Amsterdam - Rotterdam ..... 2-0 Den Bosch - SCHC .................. 2-0
AZZ[bZZbZi;Vi^bVde/ lll#gVWdhedgi#ca
‘Van Heumen heeft veel voor ons betekend.’ JEROEN VAN BERGEN
PICS UNITED
Spreekkoren KNVB hanteert geen richtlijn
‘Iedereen weet wel wat kwetsend is’ Twee voetbalduels zijn in een tijdbestek van een halve week stilgelegd wegens ‘kwetsende spreekkoren’. Vastomlijnde regels wat nu precies kwetsend is, hanteert de KNVB niet meer. ‘Wij weten allemaal wel wat beledigend is.’
...
Remco Janssen BREDA
…
Donderdagavond legde arbiter Bas Nijhuis het play-offduel om een UEFA Cupticket tussen Roda JC en NEC een kwartier stil, wegens ‘kwetsende spreekkoren’ van het publiek in Kerkrade. Zaterdagavond volgde het duel tussen NAC Breda en FC Twente: de NAC-aanhang maakte scheidsrechter Roelof Luinge uit voor ‘hoerenjong’. ‘Een slecht teken’, noemt woordvoerder Frank Huizinga van de KNVB beide incidenten. Maar wat is nu precies een kwetsend spreekkoor? In 2003 stelde de adviescommissie tuchtrecht van de bond een lijst samen van ‘ontoelaatbare spreekkoren’. Naast beledigende, kwetsende en bedreigende teksten kwamen daar ook woorden in voor als hamas, geitenneuker en alle verwijzingen naar hoer, ziekten en geslachtsdelen. Onder spreekkoren vielen óók zaken als sisgeluiden (een referentie naar het vergassen van joden), vuurwerkgeluiden (heel even in de ‘mode’
na de vuurwerkramp in Enschede) en schapengeblaat (gericht aan ‘schapenslachtende’ moslimvoetballers). De lijst bestaat nog wel, maar is niet meer de leidraad sinds de verantwoordelijkheid voor het stilleggen van wedstrijden niet meer (alleen) bij de scheidsrechter ligt, maar vooral bij de lokale autoriteiten en de KNVB. ‘Je moet niet meer naar die lijst kijken’, zegt Huizinga. ‘Jij en ik kunnen evengoed zelf bedenken wat wel en niet kan, of mag. Allerlei zaken kunnen kwetsend of beledigend zijn. Of nog erger, racistisch van aard. Dat kan gericht zijn tegen individuen, maar ook tegen groepen, de scheidsrechter of bestuursleden van een club.’ Het gebrek aan duidelijke richtlijnen leidt niet tot verwarring. ‘We weten allemaal wat wel en wat niet kan, toch? Daar is bij de KNVB ook nooit discussie over,’ aldus de woordvoerder van de KNVB. ‘Luinge werd toch uitgemaakt voor hoerenjong? Die term laat weinig ruimte over voor discussie, lijkt mij. Die is er in het verleden wel geweest, maar tegenwoordig niet meer.’ De tuchtcommissie kan Roda en NAC een boete of zelfs een duel (voorwaardelijk) zonder publiek opleggen. De aanklager betaald voetbal kijkt vooral wat de clubs eraan hebben gedaan om de spreekkoren in te dammen. Beide clubs hebben twee weken de tijd om zich te verweren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... 111
Nadal is nog steeds de koning van het gravel
Rafael Nadal heeft voor de vierde keer op rij het toernooi van Barcelona gewonnen. Om die prestatie te bereiken versloeg de Spaanse gravelkoning zijn landgenoot David Ferrer in de finale. Nadal moest wel een set toegeven aan Ferrer: 6-1, 4-6, 6-1. Voor de tweede keer in twee weken stonden de twee Spanjaarden tegenover elkaar. In Monte Carlo was Nadal in de kwartfinale in twee sets beter dan Ferrer, in de finale in Barcelona deed Ferrer het iets beter. Daar leek het in de beginfase overigens niet op, want Ferrer werd meteen in
de eerste game van de partij gebroken. In het tweede bedrijf deed Ferrer precies hetzelfde. Een snelle break bracht hem op een verrassende voorsprong en dat hield hij tot de achtste game van de set vast. Nadal brak terug, maar in de negende game sloeg Ferrer nogmaals toe en hij serveerde de set uit. Toen was Ferrers verzet gebroken.
klasse onder de Premier League. Ook Stoke City dwong promotie af dankzij de tweede plaats in de op een na hoogste Engelse divisie. Voor de 145 jaar oude vereniging is het 23 jaar geleden dat ze voor het laatst op het hoogste niveau acteerde.
West Bromwich Albion en Stoke naar Premiership
Fernando Gonzalez heeft voor de tiende keer in zijn carrière een ATP-toernooi gewonnen. De 27-jarige Chileen deed dat in München door in de finale de Italiaan Simone Bolelli na tweeënhalf uur tennis opzij te zetten: 7-6 (4), 6-7 (4), 6-3. Bolelli stond in Beieren voor het eerst in een ATP-finale.
West Bromwich Albion speelt komend jaar weer in het Premiership waar de club in het seizoen 2002-2003 uit degradeerde. De club werd dankzij een 2-0 uitzege bij Queens Park Rangers kampioen in het Championship, de
Gonzalez boekt tiende toernooizege
Liesblessure
AJAX KAN GEEN BEROEP DOEN OP EDGAR DAVIDS Edgar Davids zal vandaag niet in actie komen wanneer Ajax het tegen SC Heerenveen opneemt voor een finaleplaats in de play-offs voor een Champions League-ticket. De middenvelder is niet op tijd hersteld van de liesblessure die hij opliep in het eerste duel tegen de Friezen (1-2 zege Ajax). Ook Thomas Vermaelen is niet inzetbaar wegens een lieskwetsuur. Heerenveen mist Miralem Sulejmani.
PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
100 meter (1)
100 meter (2)
Beckham scoort
Het wereldrecord op de 100 meter ging er dit weekend bijna aan. De Jamaicaan Usain Bolt rende in Kingston Town een tijd van 9,76.
Het huidige wereldrecord is met 9,74 in handen van de Jamaicaan Asafa Powell. Bolt zei te geloven dat hij het wereldrecord gaat verbeteren.
David Beckham heeft zijn club LA Galaxy zaterdag aan een gelijkspel geholpen. De Engelsman scoorde twee keer voor de ploeg van Ruud Gullit en maakte hiermee een 2-0 achterstand goed.
22
Sport
Spelen China strijdt tegen de regen
De hemel heeft geen keus in Peking VVV-trainer Wetzel over de gemiste penalty van Kevin Begois: ‘Ik vond het er niet goed uitzien.’ PETRA HAUWERT/SCS
Voetbal Gemiste penalty bezorgt ADO Den Haag thuisvoordeel
Trauma Fleuren wekt irritatie bij ploeggenoten VVV mag in elk geval tot woensdag blijven hopen op een verlengd verblijf in de Eredivisie na de 1-0 winst tegen ADO Den Haag. Iwan Tol VENLO
...
Edwin Linssen leerde zijn les tijdens zijn periode in Jong Oranje van bondscoach Johan Neeskens: altijd een strafschop nemen, nooit je verantwoordelijkheid uit de weg gaan. Het had zijn carrière een andere draai kunnen geven, weet de huidige captain van VVV inmiddels. Linssen verwees daarmee naar de situatie rond Niels Fleuren, gisteren na afloop van VVV-ADO Den Haag. Een penaltyserie was noodzakelijk geworden, omdat zowel VVV als ADO Den Haag in het tweeluik zijn thuiswedstrijd met 1-0 had gewonnen en een locatie moest worden bepaald voor de derde, beslissende wedstrijd. Fleuren was als negende aan de beurt om vanaf elf meter te schieten, maar de verdediger liet verstek gaan.
Volgens zijn trainer André Wetzel omdat het hem ‘dun door de broek begon te lopen.’ Aangezien Mike Mampuya geblesseerd was, moest doelman Kevin Begois daarom plots de negende strafschop nemen. Wetzel had het al aan zijn aanloop gezien: dát wordt niks. En inderdaad, de doelman joeg de bal hoog over. Fleuren had een trauma overgehouden aan de penaltyserie van de finale van de Herman Teeuwen Memorial, een vriendschappelijke ontmoeting in de voorbereiding van dit seizoen. Toen nam hij wél een penalty, maar miste. Met een winst voor PSV als gevolg. ‘Dat was aan dezelfde kant’, herinnerde Fleuren zich. ‘Ik zag het alweer gebeuren dat ik zou missen. Kevins lijst qua gemiste penalty’s was blanco, ik stond op -1. Daarom had ik liever dat hij ging.’ In de reguliere speeltijd was VVV er, geheel in de lijn van het seizoen, niet in geslaagd om de vele kansen om te zetten in doelpunten. Het apathisch spelende ADO Den Haag
hoopte lange tijd de 0-0 vast te houden, maar moest in de tweede helft toezien hoe Edwin Linssen na een kwartier een vrije trap achter doelman Robert Zwinkels schoot. De doelpuntenmaker had er flink de smoor in na afloop, toen het trauma van Fleuren ter sprake kwam. ‘Wil hij hogerop komen in het voetbal, dan moet hij die penalty gewoon nemen. Maar zover is hij kennelijk nog niet in zijn persoonlijkheid. Ik ga hem daar zeker op aanspreken.’ Linssen leerde zijn les dus tijdens een duel van Jong Oranje tegen Italië, beslissend voor plaatsing voor het EK in Zweden. ‘Ik moest toen in een serie de vijfde penalty nemen. Ik nam mijn verantwoordelijkheid niet en liet het over aan Romano Denneboom. Die miste, weg EK. Anderlecht bleek toentertijd belangstelling voor mij te hebben. Maar toen ze aan Neeskens vroegen: moeten we hem nemen, twijfelde hij, omdat ik toen het erop aankwam, wegliep van de spanning. Die fout heeft me, zo kun je achteraf stellen, een mooie transfer gekost.’ 1
In augustus ontvangt China de wereld. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Totale controle moet er zijn. Over alles. Zelfs over het weer. Thijs Zonneveld PEKING
...
Laat er geen twijfel over bestaan. Het worden de mooiste, de grootste, de beste Olympische Spelen ooit. Ten koste van alles en iedereen. Geld? Geen probleem. Mankracht? Geen probleem. Mensenrechten? Geen probleem. China ontvangt de wereld en de wereld zal versteld staan. Niets staat het ideale verloop van de Spelen in de weg. Zelfs het weer niet. De hemel heeft geen keuze. Ze zal strakblauw zijn. De hoofdstad van de Chinese heilstaat zal niet accepteren dat het evenement wordt overschaduwd door iets inferieurs als wolken. De zon moet schijnen. Wolken, smog, mist en nevel zijn er niet. Kosten noch moeite worden gespaard. Geen maatregel gaat te ver. Auto’s zullen straks simpelweg niet welkom zijn in Peking, de industrie wordt stilgelegd. Bouwprojecten die te veel fijnstof in de lucht stoten, worden verboden. De grijsbruine deken van smog die nu over de stad ligt, moet in augustus zijn opgelost. Het voorkomen van regenwolken is een iets ingewikkelder probleem. Vooral omdat augustus normaal gesproken een van de natste maanden van het jaar is, met een regenkans die schommelt rond de vijftig procent. China zoekt de oplossing in de wetenschap. Duizenden geleerden houden zich dag en nacht bezig met het zoeken naar de sleutels van de hemel-
sluizen. Een kleine zeventig miljoen euro is al geïnvesteerd in technieken om nevel op te lossen en wolken leeg te laten regenen. Er wordt gebruik gemaakt van zilverjodide en droog ijs, dat in de wolken wordt geschoten met behulp van raketten of erboven uitgezaaid wordt door vliegtuigen. Het idee erachter is de vorming van ijskristallen in de wolken te bevorderen, waardoor ze hun natte lading eerder loslaten en vervolgens oplossen. De verdedigingslinie die rond de hoofdstad is opgetrokken, is ronduit indrukwekkend. 164 weerstations, een weersatelliet en meer dan tienduizend stuks afweergeschut en raketlanceerders. Plus een armada aan vliegtuigen. Geen onschuldig schapenwolkje dat ongemerkt Peking kan naderen. Hij wordt gespot en zonder pardon aan flarden geschoten. De Chinese wetenschappers garanderen een zonovergoten olympisch feest, zonder een spatje regen. De internationale meteorologische gemeenschap reageert sceptisch. Terughoudend. Lacherig zelfs. Hoogleraar Meteorologie en Luchtkwaliteit Maarten Krol van de Universiteit van Wageningen acht de kans op succes niet groot. ‘Buien laten zich niet zo gemakkelijk naar de hand zetten’, zegt hij in het Algemeen Dagblad. Zijn mening wordt gedeeld door de meeste wetenschappers. Maar er zijn ook andere geluiden. In Amerika worden sinds de Tweede Wereldoorlog experimenten met weerbeïnvloeding uitgevoerd met wisselende resultaten. Er zijn zelfs commerciële bedrijven die inspringen op de vraag van lokale boeren
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Teleurstelling bij Nederlanders
Voetbal
KLÖDEN IS AL VROEG IN VORM EN WINT IN ROMANDIË
70 MILJOEN EURO AAN SPELERS LEVERT BAYERN TITEL OP
Andreas Klöden heeft de 62e editie van de Ronde van Romandië gewonnen. De Duitser van Astana pakte vrijdag in de individuele tijdrit de gele leiderstrui en stond die niet meer af. De vijfde en laatste etappe van Le Bouveret naar Lausanne eindigde in een massasprint, die werd gewonnen door de Italiaan Daniele Bennati. Stef Clement ging op zoek naar ritwinst, maar samen met zijn medevluchters werd hij op twintig
Bayern München is voor de 21e keer in de clubhistorie kampioen van Duitsland geworden. Door een 0-0 gelijkspel bij VfL Wolfsburg is de ploeg van Ottmar Hitzfeld met nog drie speelronden voor de boeg niet meer te achterhalen. Bayern pakt daardoor voor de derde keer in vier jaar de dubbel, nadat vorige maand ten koste van Borussia Dortmund de nationale beker werd gewonnen. Met de komst van sterspelers Franck Ribéry, Luca Toni,
kilometer van de finish ingerekend. Bennati won met een fietslengte voorsprong. Klöden, de eerste Duitse winnaar van de Ronde van Romandië, volgt Thomas Dekker op. De Nederlander staakte zaterdag in de voorlaatste etappe de strijd. Voor Bauke Mollema eindigde de rittenkoers in mineur. De 21-jarige renner van Rabobank, die op de 21e plaats de beste Nederlander was in het algemeen klassement, kwam hard ten val en moest opgeven.
PICS UNITED
Keeper Thomas Kraft bruist.
Miroslav Klose en de terugkeer van Zé Roberto kreeg Bayern afgelopen zomer een enorme kwaliteitsinjectie. De investering van zo’n zeventig miljoen euro loonde direct. De ZuidDuitsers domineerden vanaf de eerste speeldag. Alleen net voor de winterstop kon Werder Bremen in punten gelijk komen. In de tweede competitiehelft ontnam Bayern, ondanks een nederlaag bij Energie Cottbus, de concurrentie alle hoop.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Fietsen in Tibet (1)
Fietsen in Tibet (2)
Fietsen in Tibet (3)
Voormalig hardloopster Lotte Visschers doet mee aan een mountainbike-expeditie in Tibet. Visschers stopte vorig jaar met atletiek.
Reden was een chronische achillespeesblessure. De voormalig Nederlands kampioen op de 800 meter gaat twaalf dagen lang door Tibet fietsen.
Iedere dag wordt een afstand van 100 kilometer afgelegd, op 5100 meter hoogte. De tocht is georganiseerd door het Instituut voor Sport en Bewegingsstudies van de Hogeschool van Nijmegen.
Sport
23
Voetbal
Van Hanegem verliest en vindt dat de arbiter er helemaal niets van kan Novum AMSTERDAM
...
Augustus is normaal gesproken een van de natste maanden in Peking. CATHERINE HENRIETTE / RAPHO/HH
naar regen. Maar de eerste proeven werden uitgevoerd in 1930 – door de Nederlander August Willem Veraart. Hij liet vliegtuigen ijs en koolzuur uitstorten boven wolken om regen te forceren. Zijn ambitieuze ideeën en proefopstellingen werden onderuit gehaald en afgedaan als flauwekul. ‘Onterecht’, volgens de gerenommeerde meteoroloog Baltus Zwart, jarenlang werkzaam bij het KNMI. ‘Misschien had hij niet altijd de juiste gedachtegang, maar in principe was het niet zo gek wat hij deed.’ De Chinese plannen voor een wolkenloze hemel tijdens de Spelen noemt Zwart ‘interessant’. ‘Het is mogelijk. Door middel van zilverjodide en droog ijs kunnen ze inderdaad wolken laten uitregenen en laten oplossen of decimeren. Er zijn genoeg resultaten van experimenten uit het verleden, die erop wijzen dat het bezaaien van wolken leidt tot regenval. Er zijn zelfs ongelukken mee gebeurd. Overstromingen bijvoorbeeld en tropische cyclonen die ineens van koers en hevigheid veranderden. Het is alleen zo moeilijk te staven. Een buitje is niet genoeg bewijs. Want wat zou er zijn gebeurd zonder menselijke toe-
‘Met de juiste techniek, een tikje geluk en de geschikte wolken is het mogelijk de zon te laten schijnen.’ voegingen?’ Toch zou Zwart niet verbaasd zijn als de Chinezen slagen in hun opzet. ‘Met de juiste techniek, een tikje geluk en de geschikte wolken is het mogelijk de zon te laten schijnen tijdens de Olympische Spelen.’ ‘Iets dergelijks hebben ze ook gedaan in Rusland, vorig jaar tijdens de viering van de Oktoberrevolutie. Daar bezaaiden ze enkele stratocumuluswolken om een blauwe lucht boven Moskou te bewerkstelligen – met succes. Dat kan in Peking dus ook. Het probleem is dat ze het wel ver van de stad moeten doen. Daar kun je wolken laten uitregenen. Maar wat gebeurt er als er zich wolkenformaties boven Peking zelf ontwikke-
len? Sommige wolkensoorten zijn wel op te lossen, maar wanneer er echte regenwolken hangen, hebben ze een probleem. Als je die bezaait, gaat het alleen maar harder regenen. Dan staat Peking bij wijze van spreken onder water.’ Of het nu Chinese grootheidswaanzin is of een wetenschappelijke doorbraak: de Chinezen zijn overtuigd van hun gelijk. Ook al doet het overgrote deel van de internationale meteorologie het blauwe hemelproject af als schier onmogelijk. Het buienafweersysteem is al ettelijke malen getest. Wanneer en waar, daar worden geen mededelingen over gedaan. China geeft niet graag inzicht in de onderzoeksresultaten. Maar met een beetje logisch nadenken kom je al een heel eind. Het is niet vreemd te veronderstellen dat ze tests hebben uitgevoerd vóór en tijdens de olympische testwedstrijden in augustus 2007. Immers: dezelfde periode van het jaar betekent hetzelfde weertype. Terug dus naar augustus 2007. Het is een week voor het begin van de testwedstrijden. Internationale atleten zijn nog niet of nauwelijks aanwezig.
De lucht is egaal grijs. Smog, wolken, heiige nevel. De zon is niet te zien. Dan gaan de Chinese anti-wolkmaatregelen in werking. Er wordt geëxperimenteerd met autoloze en autoluwe dagen. En het regent. Elke dag om twee uur stipt. Het grijze neveldek verandert binnen een kwartier in donkerzwarte donderwolken, waaruit dikke druppels naar beneden vallen als dode duiven. Bij tijd en wijle onweert het zo hard dat de ene donder nog niet is uitgerold voordat de volgende aan komt denderen. Een dag of zes voor het begin van de testwedstrijden vindt de grootste onweersstorm plaats. De krant bericht de dag nadien dat er zich in Peking alleen al vijftienhonderd incidenten hebben voorgedaan die verband hielden met bliksem. Er zouden minstens twintig doden zijn gevallen. Een paar dagen later is het stralend weer. Toeval of niet: de testwedstrijden vinden plaats onder een strakblauwe lucht. Smog is er nauwelijks. Geen regenwolk die een schaduw over Peking legt. Er valt geen druppel. Niets dat de voortgang van de wedstrijden kan verstoren. Alles is onder controle. 1
FC Groningen heeft dankzij een 3-1 thuiszege op FC Utrecht de tweede ronde van de play-offs om een ticket voor het UEFA Cup-toernooi bereikt. De eerste wedstrijd in Utrecht was in 2-2 geëindigd. Marcus Berg opende vlak na rust de score in de Euroborg, maar twintig minuten later zette Kevin Vandenbergh de gasten op gelijke hoogte. Ondrej Svejdik maakte een kwartier voor tijd de 2-1 en vlak daarna bracht Berg de eindstand op de borden. Volgens FC Utrecht-coach Willem van Hanegem, die het hele seizoen al een privé-oorlogje met het scheidsrechterskorps aan het uitvechten is, had de arbitrage deels ook schuld aan de nederlaag van zijn ploeg. Tegen NOS Langs de Lijn zei hij: ‘We speelden niet goed. Het lag niet aan het weer, daar hadden zij ook last van. Het ligt gedeeltelijk aan het mentale gedeelte, maar ik heb ook andere dingen in het veld gezien die niet te verklaren waren. Je mag het niet zeggen, maar ik vind het schandalig. Als ik op vijf meter afstand iets zie gebeuren en de scheids vervolgens vanaf zestig meter afstand een belachelijke beslissing zie nemen, ja dan gaat m’n bloed wel koken. Je kan er dan op tv wel grapjes over blijven maken, maar het is belachelijk.’ FC Groningen-trainer Ron Jans was vooral tevreden. ‘Dit biedt perspectieven voor de volgende wedstrijd. NEC is gewaarschuwd.’ 1
PRO SHOTS
Van Hanegems bloed kookt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................ 111
AC Milan verstoort feest van stadgenoot Inter
AC Milan heeft ervoor gezorgd dat koploper Internazionale het kampioensfeestje nog een week moet uitstellen. De ‘Rossoneri’ wonnen de Milanese derby met 2-1. Na zes minuten in de tweede helft opende Filippo Inzaghi de score voor de thuisploeg en vijf minuten later verdubbelde Kaká de voorsprong. Een kwartier voor tijd deed oud-Feyenoorder Julio Ricardo Cruz nog wat terug namens Inter. Achtervolger AS Roma won wel. Op bezoek bij Sampdoria zorgden Christian Panucci, David Pizarro en Cicinho in het laatste kwar-
Roda JC ook in Goffert kansloos: 2-0
tier voor de toch nog ruime 3-0 zege van de Romeinen. Die komen in de strijd om het kampioenschap op drie punten van koploper Internazionale.
NEC HOUDT NA ZEGE UITZICHT OP EUROPEES VOETBAL
FC Zwolle en RKC dwingen beslissingsduel af
FC Zwolle en RKC Waalwijk houden nog hoop op de eredivisie. Beide ploegen wonnen van respectievelijk FC Den Bosch (1-2) en MVV (2-0), waardoor er een extra wedstrijd aan te pas moet komen om te beslissen wie er doorgaat in de play-offs voor een plaats in de eredivisie. De zege van FC Zwolle in Den Bosch was verrassend. Pas vijf minuten voor tijd maakte Jordy Zuidam de winnende treffer.
PICS UNITED
NEC heeft zich geplaatst voor de tweede ronde van de play-offs voor een plaats in het UEFA Cup-toernooi. De formatie van trainer Mario Been won thuis met 2-0 van Roda JC, nadat ze eerder de uitwedstrijd met 1-0 had gewonnen. NEC speelt in de volgende ronde tegen FC Groningen, dat te sterk bleek voor FC Utrecht. NEC had na de zege in Kerkrade aan een gelijkspel genoeg, maar wilde het daar duidelijk niet op aan laten komen. Kort voor de
pauze viel de beslissing in het voordeel van de thuisploeg. Jhonny van Beukering kopte raak uit een corner. Dominique Kivuvu bepaalde zes minuten voor tijd de eindstand. NEC begint woensdag of donderdag met een uitduel in Groningen, de thuiswedstrijd volgt drie dagen later. De winnaar speelt tegen de verliezer van de play-offs tussen de nummers twee tot en met vijf voor een plaats in het UEFA Cup-toernooi.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
TREKKINGSUITSLAGEN APRIL 2008
Winnende rekeningnummers BankGiro Loterij
Dit is slechts een deel van het maandelijkse prijzenpakket. Bekijk het volledige overzicht op www.bankgiroloterij.nl Geldprijzen worden automatisch overgemaakt op uw rekeningnummer. Winnaars van overige prijzen ontvangen schriftelijk bericht.
LOTNUMMERPRIJZEN
lotnummer
lotnummer
0
€ 500.000
114837716
01
€ 50.000 5748480 01
€ 25.000 669902764 1943834
€ 5.000
04 02
407549404 1880825 2406786 416486886 2590377
01 02 01 01 01
1
1 tot en met 10 mei maken wij ieder uur een winnaar van €10.000,- bekend. Zit u erbij? Kijk op www.bankgiroloterij.nl
EINDCIJFERPRIJZEN eindcijfer(s)
0 1 2 3 4 5
prijs (€)
eindcijfer(s)
0 450 770 1080
speelkans 10 15 20
3211 4551 61 4681
20 30 7 25
812 132 2532 792
10 10 10 8
7
5263 3763 863 1873
25 10 10 30
8
2504 14 324 824 644 454 0374
25 7 15 10 8 8 30
605 635 3745 4745 7845 5 6765
8 10 30 20 25 speelkans 25
6
9
prijs (€)
2285 5795 9795
30 30 25
0306 2536 9746 6466 1766 476
30 25 20 30 10 10
8957 6077 6177 0797
30 25 30 20
1308 0408 6918 628 0438 1748 2258 378 2788 8498
30 30 10 15 25 30 10 8 25 30
619 49 849 3159 769 489 589
10 7 15 30 10 15 10
2
3
prijs (€)
lotnummer 4914593 01
362349800 501945210 4699220 1375640 124084850 444273360 5748480 3146780 2356780 2291090
01 01 01 01 01 01 01 01 01 01
250 450 250 250 450 250 50.000 250 450 250
2684201 1421901 312634021 2836021 120579421 2568331 369917731 4622241 507043251 3132651 1426851 7728261 1361461 152957561 484187961 306650371 132590581 931292891
01 01 02 06 01 02 01 02 01 06 01 03 01 04 01 01 01 01
250 250 450 250 250 250 450 100 450 450 250 250 250 100 250 250 450 250
4369402 5765112 4007112 439525322 2399032 6296432 1305532 2120932 162144652 135339952 152996362 334468272 5369082 4538782 114634092 3868492
01 02 01 01 01 01 01 02 01 01 04 01 08 02 01 02
250 1.000 1.000 250 250 450 250 450 250 250 250 100 250 250 450 1.000
326372113 3772213 3437123 937797723 589400533 4933833 945947143 3940643 668453 441045553 405196873 111567483
02 01 01 03 02 01 02 01 01 03 01 02
450 250 250 100 250 250 250 450 450 450 250 450
4
5
prijs (€)
441735304 407549404 458237604 318201704 3682414 686050614 1795814 3168124 545797624 346587824 455037434 3572834 1943834 589110934 102503044 463344 1589444 1971744 129548944 1701554 489710654 4187854 142954 968151264 506023664 533627664 669902764 906707374 2814874 894351974 518965384 123100194 4511494 466612494 472654594
01 01 05 02 03 06 02 02 01 04 02 02 02 12 06 01 01 08 14 02 02 02 02 01 03 13 04 04 02 06 01 08 02 01 18
250 5.000 250 250 250 450 1.000 250 250 250 100 250 25.000 450 450 250 450 100 250 250 100 250 250 250 100 250 25.000 450 250 250 450 450 450 250 250
4192405 6012505 300805 981154115 116925515 2770715 314355715 443825815 4357125 897125 1880825 4266925 5628535 89845 1182255 170541355 2253655 1111165 443384665 139951865 348965
02 01 01 02 09 02 01 03 05 02 02 04 01 03 01 01 03 01 03 01 04
250 450 250 250 1.000 250 100 1.000 250 250 5.000 250 250 250 250 450 450 250 450 250 250
REISCHEQUES T.W.V. € 1.000 WEEK 14 T/M 17 lotnummer
0 1 2
3
lotnummer
1720600 553130560
01 01
457875801 812794311 155060031 5352331 6128841 3700851 160570271 3503871
01 01 01 01 01 02 01 12
678959412 172425522 8280032 427165032 2658742 928191842 8812052 336219652 4419862 484832182 351852182 508016282 5549282
01 01 01 03 01 01 02 03 03 04 01 01 01
4242103 3644803 9664803 2647313 304658413 1311233
01 05 01 01 01 01
4
5
lotnummer
3570533 5858043 829268243 2021553 820543993 4016993
01 01 01 01 01 05
861868404 416791824 553462334 1742244 326958444 1989254 3891464 1692764 384835864 1571074 129692174 4487774 7623974
01 02 04 02 02 02 01 05 02 02 03 02 01
148401805 354233025 458917125 389035335 27045 4078845 1501455 663810655 6657855 2626565 3788075
02 02 03 02 26 02 07 02 03 10 02
6 7 8
lotnummer
250
6
7
02 06 02 01 04 02 05
450 450 250 450 250 450 1.000
569119006 146883306 114837716 1527816 1918436 239764536 5711356 643576 304746576 318056186 2406786 416486886 121806596
01 01 01 01 01 01 04 01 01 01 01 01 01
250 1.000 500.000 250 450 250 250 250 450 250 5.000 5.000 450
3850837 1185047 2256147 139298347 3490747 579883167 1206567 1755867 110843967 2590377 434547387 3558687 4160987
01 01 01 03 01 02 01 01 16 01 01 01 01
250 250 250 250 250 450 250 1.000 450 5.000 450 250 250
02 01 03 02 01 02
551279656 4810966 2185486 178786 604393296
01 01 01 01 02
970247 6652967 490303897
01 02 01
1038628 3422738 866450858 666704988 571233198 124062598
07 01 02 01 03 01
9
365704598 6057598
01 05
582009 123002109 8010509 902271229 377124729 5219729 1735439 441525539 3725449 9243649 2288059 7335259 3571559 148021859 923516069 2851969 7293379 160802199 1883299
01 01 08 01 01 01 01 03 01 01 07 01 01 01 01 05 01 01 01
lotnummer
prijs (€)
3214397 03 1857997 01
8
9
450 450
5175408 474538508 513341528 2914528 412585138 809352648 9403948 1222158 445223758 311903568 518280578 507148088 538097388 337117098 355834898
10 01 02 01 01 01 04 01 01 01 02 02 08 02 01
450 450 250 250 450 250 250 250 250 250 450 450 250 250 450
872019 323716229 368528529 348340729 421380829 324481349 150615159 443110069 165848669 557046769 175201579 664022189 393779289 7888199 469987499 345408799
01 01 06 01 01 01 01 01 06 01 06 01 01 01 01 02
250 450 250 450 250 250 1.000 450 250 100 250 450 250 250 250 250
PRIJZENPAKKET 2008: 3x
€ 1 miljoen
12x
€ 500.000
12x
€
50.000
192x
€
25.000
168x
€
10.000
60x
€
5.000
120x
€
1.000
lotnummer
2683475 4655085 501746285 1641385 5868195 807165395
prijs (€)
181239965 144111675 3721675 4628675 393863875 928168875 5627885
En iedere maand ruim 200.000 andere (eindcijfer)prijzen!
MILJOENEN WINNEN MET UW REKENINGNUMMER? Zo simpel is het: 1. Uw rekeningnummer is uw lotnummer 2. De trekking is maandelijks 3. Geldprijzen worden automatisch op uw rekening gestort of ga naar
Bel 0909-2020800
(15cpm)
www.bankgiroloterij.nl
Eindcijferprijzen: gewonnen prijzen ingedeeld op eindcijfers van meespelende rekeningnummers. Speelkans: een eindcijferprijs waarmee u een extra speelkans wint voor de trekking van juni 2008.
nummer 5539317/08/DSP d.d. 4 april 2008. De uitslagen die op deze pagina vermeld worden zijn onder voorbehoud van druk- en typfouten en geslaagde incasso. Aan deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend.
HOOFDPRIJZEN