DAFTARISI JUDUL... LEMBAR PERNYATAAN KEASLIAN... LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING... LEMBAR PENGESAHAN PENGUJI... HALAMAN PERSEMBAHAN... HALAMANMOTO

DAFTARISI

JUDUL..........................................................................................................

i

LEMBAR PERNYATAAN KEASLIAN....................................................

ii

LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING..............................................

iii

LEMBAR PENGESAHAN PENGUJI........................................................

iv

HALAMAN PERSEMBAHAN...................................................................

v

HALAMANMOTO.....................................................................................

vi

KATA PENGANTAR.................................................................................. vii SARI..............................................................................................................

ix

DAFTAR ISI.................................................................................................

x

DAFTAR TABEL......................................................................................... xiv DAFTAR GAMBAR.................................................................................... BABI

xv

PENDAHULUAN.......................................................................

1

1.1. Latar Belakang...................................................................................

1

1.2. Rumusan Masalah..............................................................................

3

1.3. Batasan Masalah.................................................................................

3

1.4. Tujuan Penelitian...............................................................................

3

1.5. Manfaat Penelitian.............................................................................

4

1.6. Metodologi Penelitian........................................................................

4

1.7. Sistematika Penulisan.........................................................................

5

BAB n

LANDASAN TEORI..................................................................

7

2.1. Pemrograman Linier...........................................................................

7

x

2.1.1. Model Pemrograman Linier...........................................................

7

2.2. Model Transportasi............................................................................

9

2.2.1. Pemecahan Model Transportasi..................................................... 13 2.2.1.1. Metode Sudut Barat Laut (North West Comer)...................... 14 2.2.1.1. Masalah Biaya Terendah (Minimum Cost Value).................... 17 2.2.1.3. Masalah Vogel (VAM)............................................................ 19 2.2.2. Pemecahan Awal Yang Diperbaiki................................................ 22 2.2.2.1. Penentuan Variable Masuk...................................................... 22 2.2.2.1. Penentuan Variable Keluar...................................................... 24 2.2.3. Kapasitas Tak Berimbang.............................................................. 26 BAB III

ANALISIS KEBUTUHAN PERANGKAT LUNAK............... 29

3.1. Metode Analisis................................................................................. 29 3.2. Hasil Analisis..................................................................................... 29 3.3. Kebutuhan Perangkat Lunak............................................................... 30 3.4. Kebutuhan Perangkat Keras............................................................... 31 BAB IV

PERANCANGAN PERANGKAT LUNAK.............................. 32

4.1. Metode Perancangan.......................................................................... 32 4.2. Hasil Perancangan.............................................................................. 32 4.2.1. Perancangan Flowchart................................................................ 32 4.2.2. Perancangan Antarmuka.............................................................. 38 4.2.2.2 Antarmuka Input.................................................................... 36 4.2.2.3 BAB V

Antarmuka Output................................................................. 38

IMPLEMENTASI PERANGKAT LUNAK.............................. 40

xi

5.1. Batasan Implementasi........................................................................ 40 5.2. Implementasi Perangkat Lunak .........................................................

41

5.2.1. Pengembangan Antarmuka Perangkat Lunak...............................

41

5.2.1.1 Form Menu............................................................................

41

5.2.1.2 Form Input Model Transportasi............................................. 42 5.2.1.3 Form Output Model Transportasi........................................... 44 5.2.2. Implementasi Prosedural..............................................................

45

5.2.2.1 Modul modul umum.............................................................. 45 5.2.2.2 Modul modul data................................................................. 45 5.2.2.3 Modul modul northwestcomer.............................................. 46 5.2.2.4 Modul modulminimumcost.................................................. 46 5.2.2.5 Modul modul vogel..............................................................

47

5.2.2.6 Modul modul steppingstone.................................................. 47 BAB VI

ANALISIS KINERJA PERANGKAT LUNAK....................... 49

6.1. Data Penguj ian...................................................................................

49

6.2. Hasil Penguj ian..................................................................................

50

6.2.1 Dataseimbang...........................................................................

50

6.2.1.1 Menggunakan metode sudut barat laut.............................

51

6.2.1.2 Menggunakan metode sudut biaya terendah.....................

54

6.2.1.3 Menggunakan metode sudut vogel....................................

57

6.2.2 Data tidak seimbang lebih besar permintaan...............................

61

6.2.1.1 Menggunakan metode sudut barat laut.............................

61

6.2.1.2 Menggunakan metode sudut biaya terendah.....................

65

xii

6.2.1.3 Menggunakan metode sudut vogel.....................................68 6.2.1 Data tidak seimbang lebih besar penawaran...............................70 6.2.1.1 Menggunakan metode sudut barat laut............................. .71 6.2.1.2 Menggunakan metode sudut biaya terendah..................... .75 6.2.1.3 Menggunakan metode sudut vogel.................................... .78 BAB VII KESIMPULAN DAN SARAN...................................................82 7.1. Kesimpulan ........................................................................ .82 7.2. Saran................................................................................... .82 DAFTAR PUSTAKA................................................................................... .84

DAFTAR TABEL

Tabel 2.1 Model Pemrograman Linier........................................................... 8 Tabel 2.2 Tabel Transportasi.......................................................................... 12 Tabel 2.2 Penyelesaian Metode Sudut Barat Laut.......................................... 16 Tabel 2.3 Penyelesaian Metode Biaya Terendah........................................... 18 Tabel 2.4 Penyelesaian Metode Vogel Langkah Awal.................................. 21 Tabel 2.5 Penyelesaian Metode Vogel Langkah Berikutnya......................... 22 Tabel 2.6 Penentuan Variabel Keluar............................................................. 26 Tabel 2.7 Hasil Penentuan Variabel Keluar .................................................. 26 Tabel 2.8 Kapasitas Yang Tersedia Lebih Besar Daripada Penawaran......... 27 Tabel 2.9 Kebutuhan Lebih Besar Daripada Kapasitas Yang Tersedia......... 28 Tabel 5.1 Daftar prosedur dalam modulumum............................................. 45 Tabel 5.2 Daftar prosedur dalam moduldata................................................ 45 Tabel 5.3 Daftar prosedur dalam modul northwestcomer............................. 45 Tabei 5.4 Daftar prosedur dalam modulminimuncost.................................. 47 Tabel 5.5 Daftar prosedur dalam modulvogel.............................................. 47 Tabel 5.6 Daftar prosedur dalam modulsteppingstone................................. 47

xiv

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1 Model transportasi.................................................................... .11 Gambar 4.1 Flowchart visualisasi model transportasi.................................. .33 Gambar 4.2 Flowchart visualisasi pemecahan model transportasi............... .34 Gambar 4.3 Flowchart pemecahan awal yang layak......................................35 Gambar 4.4 Form input tahap I .................................................................... ..36 Gambar 4.5 Form input tahap II.....................................................................37 Gambar 4.6 Form output metode solusi awal............................................... .38 Gambar 4.7 Form output stepping stone........................................................39 Gambar 5.1 Form menu awal....................................................................... ..42 Gambar 5.2 Form edit data model transportasi...............................................43 Gambar 5.3 Form output solusi awal model transportasi................................44 Gambar 6.1 Contoh model transportasi data seimbang...................................51 Gambar 6.2 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode sudut barat laut....................................... ..52 Gambar 6.3 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir......... ..52 Gambar 6.4 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode biaya terendah........................................ ..55 Gambar 6.5 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir...........55 Gambar 6.6 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode vogel.........................................................58 Gambar 6.7 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir......... ..58

xv

Gambar 6.8 Contoh data tidak seimbang lebih besar permintaan.................

61

Gambar 6.9 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode sudut barat laut....................................... 62 Gambar 6.10 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir....... 63 Gambar 6.11 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode biaya terendah..................................... 65 Gambar 6.12 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir....... 66 Gambar 6.13 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode vogel.................................................... 68 Gambar 6.14 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir....... 69 Gambar 6.15 Contoh data tidak seimbang lebih besar penawaran................

71

Gambar 6.16 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode sudut barat laut....................................... 72 Gambar 6.17 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir.......

72

Gambar 6.18 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode biaya terendah.....................................

74

Gambar 6.19 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir.......

75

Gambar 6.20 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi awal menggunakan metode vogel....................................................

77

Gambar 6.21 Output hasil optimasi perangkat lunak untuk solusi akhir.......

77

xvi