De wens van de ”Portus a/d Reep” en omwonenden in verband met de herwaardering.
De wens van de ”Portus a/d Reep” en omwonenden in verband met de herwaardering.
Gouvernementsgebouw vóór de overwelving van de Reep op de plaats van het huidige François Laurentplein Schilderij (1819) door Pieter Frans De Noter
Inleiding Voorheen bood het huidige François Laurentplein een uitzonderlijk schilderachtig gezicht met een open haven aan de Benedenschelde waarvan een aantal oude afbeeldingen schitterend getuigen.
Satellietfoto met de situering van het François Laurentplein en de nieuw aangelegde openbare ondergrondse Parking Reep ten opzichte van de omgrenzing van de Portus a/d Reep
Op deze plaats, De Portus aan de Reep, is de kern ontstaan van waaruit de stad Gent zich ononderbroken ontwikkelde vanaf de middeleeuwen tot vandaag.
De Reep met zicht op de Braemsluis, -poort en –molens Aquarel (1584) door Lieven van der Schelden
In 1884-86 werd dit deel van de Schelde overwelfd en ontstond het François Laurentplein dat in plattegrond de oevers van de stroom volgt. In deze periode bestond er een - voor zijn tijd vooruitstrevend - stedelijk groenbeleid voor Gent dat zich kenmerkte door het aanplanten van laanbomen langs de grote invalswegen en waterlopen. Aanvankelijk zorgde het stadsbestuur op die manier voor veilige wegmarkering op die plaatsen ‘s avonds en in wintertijd. Op dat ogenblik werd ook door burgemeester Lippens een nieuwe stadsdienst opgericht met als veelzeggende benaming “Dienst voor plantsoenen en wandelingen”. Het stadsbeeld van die periode werd door dit groenconcept beheerst. Bij het ontstaan van het François Laurentplein werd deze typische Gentse stedelijke landschapscreatie, afboording met bomen, integraal en bijzonder gelukkig toegepast voor deze nieuwe openbare plaats in het hart van de drukke stad.
Oude zichtkaart (+/- 1890) met het pas aangelegde François Laurentplein met de recent aangeplante laanbomen, volgens het concept van de nieuwe “Dienst voor plantsoenen en wandelingen”
De aftakeling en de herwaardering De laatste jaren verdwenen nagenoeg al de bomen tot groot spijt van de pers, de omwonenden en de verenigingen voor stedenschoon. Zij lieten de een na de andere een ledige, niet ingevulde opvallende ruimte over in de voormalige groenaanleg. Deze is nochtans gelegen in het middelpunt van de groenassen van de ruimtelijk planning van Gent. Men was bij deze kale toestand, klaarblijkelijk ook het heerlijk principe van de vroegere stedelijke schoonheid voor het François Laurentplein vergeten. Bewoners registreerden dat zelfs bomen onachtzaam afgezaagd werden in het vooruitzicht van bepaalde tijdelijke manifestaties.
Luchtfotogrammetrisch plan
met
links de aanduiding van wat heden overblijft
en
rechts de aanduiding van de oorspronkelijke plaats van de bomen
Aangezien door de aanleg van de nieuwe openbare ondergrondse garage op de Sint-Bavo site de bovengrondse parking op het François Laurenplein dient te verdwijnen, is het de wens van de “Portus a/d Reep” en omwonenden dat de originele boomomzoming opnieuw tot stand zou komen.als omkadering van een aan te leggen grasperk. Foto met links het plein door auto’s ingenomen en met wat nog rest aan bomen en rechts een montage die aantoont hoe het plein kan geherwaardeerd worden volgens het oorspronkelijk project: een serene oplossing
Foto van een deel van de tuinaanleg van het Ter Kameren Park te Brussel met een serene dubbele bomenrij omzoomd
Hierbij wordt verwezen naar een zeer aantrekkelijke en zeer eenvoudige 19de eeuwse compositie van het centraal gedeelte van het Park van Ter Kameren te Brussel, alwaar belangrijke nationale instellingen gevestigd zijn (waaronder het Nationaal Geografisch Instituut en het Hoger Nationaal Instituut voor Architectuur en Beeldende Kunst). Aldaar zijn een rij banken sfeervol geplaatst. Dit laat toe dat voorbijgangers, wandelaars, moeders en kinderen enz. een poos rust genieten. Conclusie Het herstellen van de oorspronkelijke schoonheid van het François Laurentplein is niet alleen van groot belang voor de Portus a/d Reep en omliggende, maar ook voor de inval vanaf Gent Zuid naar het centrum van de stad en vice versa via o.a. de Vlaanderenstraat en de Brabantdam. Alles samengevat is bovendien de door de Portus a/d Reep en de buren voorgestelde oplossing de goedkoopste oplossing.
Foto genomen tijdens de bouw van de tongewelven over de Reep (1884-1886) De personen die er op staan geven een goed idee van de dikte van het metselwerk
Technische voetnoot De nieuwe bomen voorzien in het project van de Portus a/d Reep rusten - evenmin als de vroegere en de originele boomomzoming - hoegenaamd niet op de onder het straatpeil geconstrueerde stenen gewelven. Deze tongewelven, vertonen in doorsnede een cirkelsegment. Het geboortepunt van deze boog ligt op bijzonder zware en stevige muren. Tussen deze geboorte en de top van de boog bestaat een groot hoogteverschil. Deze ruimte is opgevuld met aarde. In deze aarde wortelen de bomen. Boven de top van de gewelven is de allerlichtste groenbeplanting voorzien: enkel gras. Sinds nagenoeg een eeuw en een kwart hebben deze bomen nooit enige zorg of doorgroei van wortels naar de daaronder gelegen doorvaartruimte gegeven. Dit is heden aldaar nog steeds vast te stellen.
