CURSUSWIJZER Leiderschap

Cursuswijzer Leiderschap 2

CURSUSWIJZER Leiderschap 2 2015-2016

Gegevens: Titel cursus:

Leiderschap 2 (MBME-LEID2-13)

Opleiding:

Bedrijfskunde MER

Periode C Programmaleider:

Michael Makowski, ([email protected])

Datum:

juli 2015


INHOUDSOPGAVE

HOOFDSTUK 1. Formele gegevens 1.1. Omschrijving van de cursus 1.2 Aantal studiepunten 1.3 Urenbesteding 1.4 Ingangsvoorwaarden 1.5 Vrijstellingen

2. Competenties en leerdoelen 2.1 Compenties 2.2 Leerdoelen 2.3 Plaats in het curriculum 2.3 Inhoud 2.4 W erkvormen 2.5 Materiaal 2.6 Evaluatie 2.7 Aanwezigheid

PAGINA 3

4

3. Programma

12

4. De begeleiding

14

5. Toetsing en beoordeling van de cursus

14


1. Formele gegevens 1.1. Omschrijving van de cursus

De cursus Leiderschap 2 is een gecombineerde materie-trainingsmodule. Binnen het trainingsgedeelte wordt gewerkt aan de ontwikkeling van persoonlijke leiderschapskwaliteiten en in het materiegedeelte wordt kennis gemaakt met de belangrijkste theorieën op het gebied van leiderschap. De cursus maakt deel uit van het 2e-jaarsprogramma van bedrijfskunde MER en bouwt voort op de propedeusecursus leiderschap 1. Tevens bereidt deze cursus voor op de cursussen bedrijfsethiek en projectmanagement (periode D) en verandermanagement in het derde jaar. 1.2 Aantal studiepunten Voor deze cursus worden – bij succesvolle afronding - 5 EC toegekend.

1.3 Urenbesteding Totale studiebelasting bestaande uit: Contacturen (instructiecollege, Trainingsbijeenkomsten en assessment)

21 uur

Onbegeleide leerkringbijeenkomsten

15 uur

Zelfstudie t.b.v. de online-colleges en trainingsbijeenkomsten

32 uur

Werken aan opdrachten-portfolio

40 uur

Werken aan persoonlijk reflectieverslag

32 uur

1.4 Ingangsvoorwaarden Geen

1.5 Vrijstellingen Geen


2. Competenties en leerdoelen

2.1. Competenties De competenties zijn afgeleid van de `regulatieve cyclus`. Dat is een veel voorkomende, praktijkgerichte, door Van Strien ontwikkelde onderzoeksmethode. Het woord "regulatief" houdt in dat de cyclus gericht is op ingrijpen in de praktijk. Onderstaande taakcompetenties zijn in het kader van leiderschap aan het persoonlijk functioneren van de professional gerelateerd. 1. Probleemherkenning De startende professional is in staat om persoonlijke problemen en tekorten m.b.t. persoonlijke kwaliteiten te signaleren, formuleren en consistent uit te werken tot een vraagstuk voor persoonlijke ontwikkeling. 2. Diagnosticeren De startende professional is door onderzoek in staat de persoonlijke effectiviteit te beoordelen en de achtergronden, oorzaken en samenhangen van het ‘disfunctioneren’ te analyseren. 3. Ontwerpen De startende professional is in staat om zijn/haar persoonlijke effectiviteit te verbeteren door het ontwerpen van een persoonlijk ontwikkelplan (POP). 4. Veranderen De startende professional is in staat om binnen zijn/haar POP systematisch aan gedragsverandering en de ontwikkeling van vaardigheden te werken. 5. Evalueren en reflectie De startende professional is in staat om door onderzoek de effectiviteit van zijn/haar persoonlijke verbeteracties te beoordelen en hierop te reflecteren. Het competentieprofiel In het competentieprofiel voor de beginnende professional bedrijfskunde MER worden negen generieke competenties omschreven. De volgende vijf generieke competenties houden verband met het kennisdomein ‘persoonlijk leiderschap’:


Innovatievermogen en creativiteit De startende professional is in staat met een onderzoekende, nieuwsgierige en creatieve geest nieuwe mogelijkheden voor persoonlijk gedrag te signaleren, genereren en uit te voeren gericht op persoonlijke ontwikkeling en persoonlijk leiderschap (zelfsturing). Samenwerken/netwerken De startende professional kan samenwerkingscontacten – in teamverband - aangaan gericht op het behalen van gemeenschappelijke doelstellingen en profileert en legitimeert zich binnen die contacten. Hij kan relaties, allianties en coalities binnen en buiten de eigen teamcontext ontwikkelen en bestendigen en deze benutten voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking. Communiceren De startende professional kan, zowel in de Nederlandse als Engelse taal, ideeën, meningen, standpunten en besluiten begrijpelijk aan anderen duidelijk maken en afstemmen op de toehoorder en/of in begrijpelijke en correcte taal op schrift stellen en afstemmen op de lezer. Verantwoord handelen De startende professional is zich bewust van de ethische aspecten van de sociale context waarin hij opereert, en signaleert maatschappelijk, cultureel en moreel gevoelige punten en past zijn gedrag en/of zijn adviezen hierop aan. Professionaliseren De startende professional is in staat via de weg van reflectie zich professioneel te blijven ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de organisatie en de beroepsgroep door opgedane kennis te borgen, over te dragen en te verspreiden. De gedegen theoretische basis van de BKM-er wordt in eerste instantie bepaald door op basisniveau aan te sluiten bij kernvakgebieden uit de BBA-standaard. Voor persoonlijk leiderschap is ‘organizational behavior’ het relevante kennisdomein. Daarin staat de ‘sociale functie’ binnen het bedrijfskundig kader centraal.


2.2. Leerdoelen Vanuit het beschreven competentieprofiel zijn er binnen de cursus leiderschap 2 zijn de volgende leerdoelen geformuleerd: • • • • • • • •

Inzicht en overzicht verwerven van relevante leiderschapstheorieën Theoretische inzichten kunnen koppelen aan praktijksituaties Bewust zijn van ethische aspecten bij leiderschap Herkennen van relevante leiderschapsaspecten binnen projectmanagement Het vermogen om te kunnen reflecteren op de eigen leiderschapskwaliteiten Het leerpotentieel van de eigen leiderschapskwaliteiten kunnen benoemen Zicht hebben op de dynamiek binnen een team en de eigen rol daarin Bewust zijn van de wederzijdse afhankelijkheid in teamcontext

Deze leerdoelen dragen binnen het BBA-profiel bij aan: -

Een gedegen theoretische basis Professioneel vakmanschap Beroepsethiek en maatschappelijke oriëntatie

Verder sluiten deze leerdoelen aan bij het kennisgebieden Organizational behaviour en Business Ethics, waarbij de nadruk ligt op de volgende onderwerpen: -

Gelijkheid en diversiteit Communicatie en werksfeer Participatie Rechtmatig, rechtvaardig en moreel verantwoord kunnen handelen Integriteit Ethische dilemma’s

2.3. Plaats in het curriculum De opleiding bedrifskunde MER is inhoudelijk gebaseerd op het Business Model Canvas Een business model beschrijft de wijze waarop een organisatie haar geld verdient, het is dus een verdienmodel. Een verdienmodel geeft aan welke waarde een organisatie toevoegt, en voor wie, op welke wijze zij die waarde creëert en, wie en wat zij daarvoor nodig heeft. En uiteindelijk wat al deze activiteiten kosten en opbrengen. Daarbij worden alle relevante aspecten van de bedrijfsvoering in kaart gebracht. Zie onderstaand schema:


Business Model Canvas

Business Model Generation Canvas

INFRASTRUCTUUR

AANBOD

KLANT

DISTRIBUTIE KANALEN

KLANT SEGMENTEN

KLANT RELATIES

RESOURCES

WAARDE PROPOSITIES

KEY ACTIVITIES

KEY

PARTNERS

FINANCE KOSTEN STRUCTUUR

INKOMSTEN BRONNEN

Je zou kunnen zeggen dat het model beschrijft wat de strategie is van een organisatie. Daarom zie je in het model hieronder Strategie als kopje boven het model staan. Behalve de 9 elementen van het Canvas model, zijn er uiteraard nog andere aspecten die een grote rol spelen in c.q. invloed hebben op strategische beslissingen en de vormgeving van de organisatie.Dat zijn Ethiek/Duurzaamheid/MVO, juridische aspecten en economische aspecten. Ook deze zijn in het model hieronder toegevoegd. Tot slot heb je als bedrijfskundige een aantal vaardigheden nodig om in een organisatie goed te kunnen functioneren en om de organisatie te helpen haar bedrijfsvoering te optimaliseren. Deze zijn daarom als ondersteunende aspecten onder het kopje “Professioneel vakmanschap”onder het model toegevoegd.


Strategie Ethiek/Duurzaamheid/MVO

INFRASTRUCTUUR

AANBOD

KLANT

DISTRIBUTIE KANALEN

KLANT SEGMENTEN

KLANT RELATIES

RESOURCES

WAARDE PROPOSITIES

KEY ACTIVITIES

KEY

PARTNERS

FINANCE KOSTEN STRUCTUUR

Juridische aspecten

INKOMSTEN BRONNEN

Economische aspecte n

Professioneel vakmanschap - Onderzoek (probleemherkenning, ontwerpen, veranderen, evalueren) - Projectmanagement - Communicatie - Business English - Persoonlijk leiderschap en samenwerken Behalve als beschrijvend model, is het Canvas-model ook te gebruiken om vast te stellen hoe alle elementen ingevuld zouden moeten worden als je een nieuwe waardepropositie zou willen aanbieden. Tot slot kan het model ook gebruikt worden om verbeteringen en veranderingen in de organisatie aan te brengen op één of meerdere aspecten van het model. Met name in jaar 2 en jaar 3 zijn de cursussen aan dit model gerelateerd. In jaar 2 wordt dit model gebruikt om de bestaande situatie in organisaties in kaart te brengen en te kunnen analyseren. Vervolgens wordt dit model in jaar 3 ingezet als verander-


en verbeterinstrument. Dat betekent dat er in jaar 3 ook aandacht wordt besteed aan externe ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de strategievorming, ofwel een andere invulling van het verdienmodel. De cursussen uit jaar 2 en hun positie in het Business Model Canvas:

Integratie (stage) Ethiek (onderdeel van leiderschap 2)

INFRASTRUCTUUR

AANBOD

KLANT SEGMENTEN

DISTRIBUTIE KANALEN

(Marketing 2)

FINANCE

KOSTEN STRUCTUUR

KLANT RELATIES

RESOURCES

WAARDE PROPOSITIES

KEY ACTIVITIES

KEY

PARTNERS

(MIS*/BPM*/HRM*)

KLANT

INKOMSTEN BRONNEN

(Financieel Management)

Juridische aspecten (onderdeel van HRM)

Economische aspecten (algemene Economie)

Professioneel vakmanschap - Onderzoek (Onderzoek 2) - Projectmanagement (onderdeel van Leiderschap 2) - Communicatie (onderdeel van SLB, HRM) - Business English (Business English 2) - Persoonlijk leiderschap en samenwerken (Leiderschap 2) *MIS = Management Informatiesystemen, BPM= Business Proces Management , HRM= Onderdeel van HRM


2.4. Inhoud De cursus Leiderschap 2 is dus onderdeel van professioneel vakmanschap binnen het Business Model Canvas. De cursus bestaat uit een instructiecollege, 7 onlinemodules en 7 trainingsbijeenkomsten. In het instructiecollege wordt een overzicht gegeven over de volgende thema’s: -

Introductie en overzicht over leiderschapstheorieën Situationeel leiderschap Ethisch leiderschap Ethische dilemma’s en leiderschap Leiderschap bij projectmanagement Gedeeld leiderschap Trends in leiderschap

Voor deze thema worden online-modules aangeboden die de studenten zelfstandig kunnen volgen om zich de onderwerpen eigen te maken. Tijdens de trainingsbijeenkomsten worden gewerkt aan de volgende onderwerpen resp. eigenschappen van effectief leiderschap (Covey) - Terugkijken naar de eerste drie eigenschappen (proactief zijn, persoonlijke visie, prioriteiten stellen) - Het win-win-principe en conflicthantering - Empathisch luisteren en feedback/kritiek - Synergie en creatieve samenwerking - Synergie en complementaire kwaliteiten - Synergie en beïnvloeding/besluitvorming

2.5 Werkvormen De cursus bestaat uit 1 instructiecollege 7 online-modules 7 trainingsbijeenkomsten en 6 onbegeleide bijeenkomsten waarin 4-5 studenten zelfstandig in een leerkring samenwerken om de volgende trainingsbijeenkomst voor te bereiden. In de laatste trainingsbijeenkomst vindt een teamassessment plaats om het geleerde in een gesimuleerde praktijksituatie toe te passen.


2.5 Materiaal Verplicht:

S. R. Covey

De 7 eigenschappen van effectief leiderschap Business Contact, 2010 M. Makowski (red). Reader ‘leiderschap’, 2013 Sharepoint-pagina met een werkboek, een handleiding voor de onlinemodules en diverse handouts

Optioneel:

B. Damen S. R. Covey M. Lanting J. P. van Oudenhoven en H. Grutterink

Het Berenschot Leiderschapsboek Academic Service, Den Haag, 2012 De achste eigenschap Business Contact, 2007 Iedereen CEO Business Contact, 2011 Vaardigheden voor het samenwerken in teams Uitgeverij Coutinho, Bussum 2015

2.6 Evaluatie Gedurende de laatste trainingsbijeenkomst wordt deze cursus in de klas geëvalueerd.

2.7 Aanwezigheid Bij het instructiecollege, de trainingsbijeenkomsten en de onbegeleide leerkringbijeenkomsten is aanwezigheid verplicht. In geval van ziekte of andere redenen van afwezigheid dient de student vooraf de docent te informeren. Het missen van meer dan twee trainingsbijeenkomsten kan tot uitsluiting van de cursus leiden. In dit geval moet de cursus in het volgende studiejaar opnieuw gevolgd worden.


3. Het studieprogramma Leiderschap 2 Week

Type bijeenkomst

Thema en opdrachten

1

Instructiecollege

Toelichting cursusprogramma -

Trainingsbijeenkomst (begeleid) Leerkringbijeenkomst (onbegeleid)

regels en procedures overzicht over de online-modules toetsing HUBL en sharepoint

Kennismaking, Terugkijken naar de cursus ‘leiderschap 1’ en de eerste 3 eigenschappen van leiderschap, Instructie voor de leerkringbijeenkomsten Het thema ‘win-win en conflicthantering’ voorbereiden Producten: Leerverslag en presentatie

2

Online-module

Overzicht leiderschapstheorieën Huiswerk: Bijbehorende artikelen uit de reader lezen Opdracht 1 voor portfolio maken Inleverdatum: 14 februari 2016 20.00 (inleverbieb)

Trainingsbijeenkomst

Terugkoppeling uit de leerkringen Thema: Win-win en conflicthantering

Leerkringbijeenkomst

Het thema ‘empathische communicatie en feedback/kritiek’ voorbereiden Producten: Leerverslag en presentatie

3

Online-module

Situationeel leiderschap Huiswerk: Bijbehorend artikel uit de reader lezen Opdracht 2 (casussen) voor portfolio maken Inleverdatum: 21 februari 2016 20.00 (inleverbieb)


Terugkoppeling uit de leerkringen Thema: Empathische communicatie en feedback/kritiek


Het thema ‘synergie en creatieve samenwerking’ voorbereiden Producten: Leerverslag en presentatie


4

Online-module

Ethisch Leiderschap Huiswerk: Bijbehorende artikelen uit de reader lezen Opdracht 3 voor portfolio maken


Terugkoppeling uit de leerkringen Thema: Synergie en creatieve samenwerking


Het thema ‘synergie en complementaire kwaliteiten’ voorbereiden Producten: Leerverslag en presentatie

5

Online-module

Ethische dilemma’s en leiderschap Huiswerk: Bijbehorend artikel uit de reader lezen Opdracht 4 voor portfolio maken Opdracht 3+4 in je leerteam bespreken in inleveren voor 13 maart 20.00 (inleverbieb)


Terugkoppeling uit de leerkringen Thema: Synergie en complementaire kwaliteiten


Het thema ‘synergie en beïnvloeding/besluitvorming Producten: leerverslag en presentatie

6

Online-module

Leiderschap bij projectmanagement Huiswerk: Bijbehorend artikel uit de reader lezen Opdracht 5 voor portfolio maken


Terugkoppeling uit de leerkringen Thema: Synergie en beïnvloeding/besluitvorming

7


Voorbereiden op assessment

Online-module

Gedeeld leiderschap Huiswerk: Bijbehorende artikelen uit de reader lezen Opdracht 6 voor portfolio maken


Assessment teamsamenwerking (integratie van de behandelde thema’s) Afronding en evaluatie

8

Online-module

Inleveren persoonlijke reflectieverslag (vrijdag 1 april)

Trends in leiderschap Huiswerk: Bijbehorende artikelen uit de reader lezen Opdracht 7 voor portfolio maken


9/10

Afronden portfolio (opdrachten 5-7) Inleveren aan het eind van week 9 / 10 april 2016 20.00 (inleverbieb)

4.

De begeleiding

De docent heeft een stimulerende, activerende en controlerende rol. De student heeft in deze cursus een grote eigen verantwoordelijkheid voor de voortgang van zijn eigen leerproces en het leerproces van het team.

5. Toetsing en beoordeling van de cursus Toetsmatrijs Toetstermen/leerdoelen Leiderschapstheorieen

kennis feitenkennis

inzicht Portfolio

vaardigheden reproductief

productief

LT koppelen aan praktijksituaties Ethische aspecten

Portfolio

Leiderschap binnen projectmanagement Reflectie op leiderschapskwaliteiten Leerpotentieel eigen leiderschapskwaliteiten Teamdynamiek

Portfolio

Reflectieverslag

Reflectieverslag

Wederzijdse afhankelijkheid

Reflectieverslag

Reflectieverslag

Portfolio

Reflectieverslag

Reflectieverslag Reflectieverslag

De cursus wordt afgesloten met de volgende beroepsproducten: -

Een reflectieverslag over de eigen leiderschapskwalteiten (60% weging) Een portfolio met diverse opdrachten over inzicht en overzicht mbt. leiderschapstheorieën, ethiek en projectmanagement (40%)

Aan de aanwezigheidsplicht moet zijn voldaan.


Beoordelingscriteria Beoordelingscriteria voor het reflectieverslag zijn: -

-

-

De student is een staat over zijn leiderschapskwaliteiten te reflecteren (door concrete kritische incidenten te kunnen beschrijven, hierop te reflecteren en relevante inzichten uit de theorie van persoonlijk leiderschap/leiderschapskwaliteiten te kunnen koppelen). De student kan het leerpotentieel vanuit de reflectie op de kritische incidenten benoemen (door concrete leerdelen dan wel handelingsalternatieven voor de toekomst in vergelijkbaar situaties te kunnen formuleren) De student kan relevante fenomenen in de teamdynamiek benoemen en analyseren De studenten is zich bewust van de wederzijds afhankelijkheid in een teamcontext

Voor een ‘voldoende’ is het noodzakelijk dat in het reflectieverslag alle 5 onderwerpen uit de training aan bod komen en per onderwerp concrete situaties geschetst zijn, hierop gereflecteerd worden, de bijbehorende theorie hieraan gekoppeld word en expliciete leerdoelen per onderwerp geformuleerd zijn. Beoordelingscriteria voor de portfolio-opdrachten zijn: -

De student kan op basis van casuïstiek gangbare leiderschapstheorieën herkennen en onderlinge verschillen benoemden De student is in staat om inzichten uit leiderschapstheorieën te koppelen aan eenvoudige praktijksituaties De student herkent ethische aspecten binnen het leiderschapsvraagstuk De student is in staat relevante leiderschapsaspecten binnen projectmanagement te benoemen

Het portfolio word met een ‘voldoende’ beoordeeld, als de opdrachten 1 t/m 4 op de genoemde inleverdata zijn ingeleverd en deze opdrachten aan de eisen voldoen, die in het werkboek bij de opdrachten zijn genoemd. De opdrachten 5 t/m 7 mogen alleen ingeleverd te worden als de opdrachten 1 t/m 4 voldaan zijn Het persoonlijke reflectieverslag uiterlijk op de vrijdag in week 8 van het lesblok waarin de cursus word gegeven inleveren (1 april 2016). Het portfolio behorend bij de onlinemodules dient uiterlijk op zondag 10 april 2016 ingeleverde worden. Zowel het reflectieverslag als ook het portfolio moeten minimaal met een 5,5 afgesloten worden. Herkansing Als niet is voldaan aan de aanwezigheid moet de cursus in het volgende studiejaar opnieuw gevolgd worden. Mits het reflectieverslag en/of het portfolio met een onvoldoende is beoordeeld kan een verbeterde versie – uiterlijk op vrijdag van week 8 in het volgende lesblok - ingeleverd word.


CURSUSWIJZER Leiderschap

Recommend Documents