Nummer 43 | 29 november 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie
Pagina 3 Trainees op de thee bij de minister
Pagina 4-5 Voorbereiding op Afghanistan tijdens Thunderstrike
Pagina 6 Symposium over contraterrorisme legt vinger op zere plek
CU: EXTRA GELD VOOR KOSTEN VAN SLIJTAGE DEN HAAG - De kosten van extra slijtage en de vervangingskosten van verloren gegaan Defensiematerieel moeten zo worden gefinancierd dat het de operationele capaciteit niet aantast.
Foto: Gerben van Es - AVDD
Daartoe hebben CDA, PvdA en ChristenUnie de regering afgelopen dinsdag tijdens de begrotingsbehandeling opgeroepen in een motie. Vorig jaar zorgde een motie van CDA-fractievoorzitter Van Geel voor extra armslag tot 2009. Nadien bestaat er onzekerheid. “Over deze kwestie ben ik nog in gesprek met de collega’s van Financiën en Buitenlandse Zaken”, zei Minister Van Middelkoop in antwoord op deze motieVoordewind. Dezelfde partijen en de SGP vroegen de bewindslieden de vijf reserve Apachehelikopters toch te moderniseren. Vooral Raymond Knops (CDA) vindt het van groot belang. “De normale bedrijfsvoering van Defensie is bijna niet meer vol te houden. Daar moeten we verbeteringen in aanbrengen.” Hij stelt een verschuiving in de prioriteiten voor. Staatssecretaris Van der Knaap laat het oordeel hierover aan de Kamer over, maar zegde toe in mei met een mogelijke financiering te komen. De stemming over de moties heeft volgende week plaats.●
MEER DAN DERTIG MOTIES DEN HAAG - De fracties in de Tweede Kamer hebben op 31 punten verandering van de Defensiebegroting gevraagd. Met name de SP en de Partij voor de Vrijheid (PVV) waren actief met het indienen van moties. Overigens ontbraken D66, de Partij voor de Dieren en Rita Verdonk tijdens de drie vergaderingen over de Defensiebegroting. Remi Poppe en Krista van Velzen gingen het verst in hun kritiek op het Defensiebeleid. Politiek-veteraan Poppe sprak over “een overmaat aan generaals en officieren” en “paniek bij de werving”. Zijn partijgenoot Van Velzen stelde voor het aantal F16’s terug te brengen en twee Mfregatten en één LC-fregat af te stoten. Ook wil de SP uit de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter stappen. Hero Brinkman (PVV) hamerde vooral op meer geld voor de Koninklijke Marechaussee. Hij wil daarvoor onder meer geld beschikbaar maken uit de pot voor de bestrijding van ongewenst gedrag (Staal). Staatssecretaris Van der Knaap staat wel sympa-
thiek tegenover de motie-Voordewind (CU) en Van der Staaij (SGP) over vrijstelling van uitzending voor mannelijke militairen met kinderen jonger dan één jaar. Ook een extraatje voor militairen die driemaal op uitzending zijn geweest ziet hij als een
aanvulling op het personeelsbeleid. De bewindsman vroeg deze moties aan te houden tot na het verschijnen van het Plan van Aanpak Werving en Behoud, waarmee generaal-majoor der mariniers Ton van Ede is belast.●
Ringenridder Van Gelder pakt elke kans NOORDWIJKERHOUT - “Een hele eer”, vindt hij het. Ringenspecialist sergeant Yuri van Gelder gaat sinds afgelopen vrijdag door het leven als ridder in de CISM Order of Merit. Na een wervelend en ritmisch optreden (zie foto) voor de delegaties van 34 Europese landen, tijdens een vergadering van de internationale militaire sportorganisatie in Noordwijkerhout, kreeg de genist de medaille opgespeld. Ook de chef de mission van de Nederlandse delegatie tijdens de Militaire Wereldspelen in India, generaal-majoor Huub Schouenberg, viel die eer te beurt. Beiden ontvingen de penning uit handen van de vice-president Conseil International du Sport Militaire, de Zweedse kapitein-ter-zee Bengt Nylander. Het was de zestiende keer dat de Europese landen bijeenkwamen. Al eerder fungeerde conferentiecentrum De Leeuwenhorst als onderkomen voor een geslaagde General Assembly, dus vormde deze locatie een logische keuze. “Veel grote beslissingen worden er niet genomen”, voorspelde het Hoofd Bureau Internationale Militaire Sport, luite-
Haast bij bouw van patrouilleschepen DEN HAAG - De vloot grote bovenwaterschepen van het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) is in de periode van 2009 tot 2011 onder de gewenste sterkte. Daarom maakt staatssecretaris Van der Knaap haast met de aanbesteding van de bouw van vier patrouilleschepen. Volgende maand denkt hij de contracten voor het platform en de deelsystemen te kunnen afsluiten. Het eerste schip moet in 2011 aan het CZSK worden overgedragen. De zes M-fregatten, waarvoor deze oorlogsbodems in de plaats komen, zijn reeds verkocht aan België, Portugal en Chili. “Daarom kunnen de patrouille-
schepen niet te lang op zich laten wachten”, betoogt de bewindsman. Het eerste vaartuig moet in 2010 beginnen met de proefvaart, het vierde twee jaar later.
De patrouilleschepen verrichten kustwachttaken in Nederland en de Nederlandse Antillen en Aruba en maritieme veiligheidsoperaties. De bemanning bestaat uit
nant-kolonel (KLu) Hans Goedings. “Er moeten regionaal wel puntjes op de ‘i’ worden gezet wat de toernooien betreft en de inbreng van Europa in de algemene vergadering.” Bij de ontmoeting waren ook president CISM, brigadegeneraal Gianni Gola (Italie) en de secretaris-generaal, de Nederlandse kolonel (KMar) Michel van Meurs, aanwezig. Dat maakte het optreden van Van Gelder mogelijk belangrijk. “Ik hoop nog steeds op de laatste wild card voor de Olympische Spelen in China, volgend jaar”, sprak de turner optimistisch. Topsportcoördinator luitenantkolonel der mariniers Chris Kipp zag met de muzikale kür van zijn pupil een aardige kans om te lobbyen. “We waren waarschijnlijk toch wel bij Yuri terechtgekomen voor een demonstratie hier. Dat er mensen met invloed bij het Internationaal Olympisch Comité in de zaal zitten (Gola), is echter mooi meegenomen. Maar wees eerlijk, als je zilver haalt op het WK en dat is niet genoeg voor plaatsing voor de Spelen, dan is er in mijn ogen iets mis in de turnwereld. Yuri verdient het gewoon naar Peking te gaan.” Foto: Peter Schipper●
circa vijftig koppen, eenderde van een fregat. Deze vaste kern zal afhankelijk van de taken worden uitgebreid met detachementen, zoals voor de NH-90, marinierseenheden of noodhulpteams. Het schip beschikt dan ook over aanvullende, permanente accommodatie tot een maximum van veertig personen. Daarnaast kan het tijdelijk onderdak bieden aan maximaal honderd drenkelingen, slachtoffers of evacués. In combinatie met de eisen op het gebied van voortstuwing, helikopterinzet (NH-90), stabiliteit en weerstand is een patrouilleschip ontworpen met een lengte van 102,40 meter op de waterlijn en een breedte van 15,25 meter bij een waterverplaatsing van ongeveer 3750 ton. Het is relatief
zwaar voor zijn lengte, wat onder meer te maken heeft met de beschermende maatregelen tegen kleinkaliberwapens. De voortstuwingsconfiguratie geeft het schip een maximale snelheid van ongeveer 20 knopen. Omdat het in het lagere deel van het geweldspectrum opereert, volstaat een beperkte wapenuitrusting. Naast diverse posities voor de MAG, komen er twee afstandbestuurbare .50 mitrailleurs en voor de korte tot middellange afstand gaat de voorkeur uit naar een 27 tot 30mm snelvuurkanon. Voor de middellange afstand is er, zoals op de M-fregatten, het OTO MELARA 76mm kanon, dat van de Deense marine wordt overgenomen.●
MIJNENVEGEN TERUG BIJ DE KM
29 november | Pagina 2
Werkervaring telt mee voor HBO-diploma UTRECHT - P&O-medewerkers die over relevante werkervaring beschikken, kunnen vrijstellingen krijgen voor delen van de HBO-opleiding Personeel & Arbeid. Luitenant-generaal Hans Leijh, Hoofddirecteur Personeel, heeft daarvoor een contract met Hogeschool Utrecht ondertekend. Bij de Hogeschool Utrecht kan de kandidaat de werkervaring laten beoordelen. Het staat ook bekend
onder de naam ‘Erkennen van eerder Verworven Competenties’ (EVC). Is de kennis relevant voor de opleiding Personeel & Arbeid, dan wordt de studieduur verkort. Dit leidt tot een lagere urenbelasting voor de student en kostenbesparing voor Defensie. EVC past binnen de ambities van Defensie om het personeel verder te professionaliseren en waar mogelijk civiele erkenning te bieden.●
HiTecMasterclass 2007
zien als een belangrijk item om overheid, kennisinstituten en bedrijfsleven nauwer aan elkaar te verbinden voor het verbeteren van de wederzijdse kennisopbouw en innovatief ontwikkelen. In acht weken tijd diepten de cursisten, die voordien niet of nauwelijks bekend waren met TNO en Defensie, het onderwerp uit en presenteerden goede en nieuwe voorstellen om de kennisnetwerken verder te stimuleren. Ook ditmaal werd de HTMC georganiseerd en begeleid door kapitein ter zee Huibert van Eijsden. Hij noemt de deelnemers “een enthousiaste en leergierige groep jonge academici”. “Projectmanagement is een gat in de markt omdat de universiteiten hier maar weinig tijd aan besteden. De cursisten leren al vanaf het begin hoe belangrijk het is sámen te werken om tot goede resultaten te komen.” Aan het eind van de HiTecMasterclass leverden de syndicaten waarin de cursisten werkten, in onderlinge samenhang een goed en bruikbaar product af waar de DMO en TNO hun voordeel mee kunnen doen. “Een uitstekend voorbeeld van synergie”, zegt Van Eijsden hierover. “Een flink aantal van de cursisten zal kunnen instromen op technische functies bij TNO en Defensie.”●
RIJSWIJK - Voor de zevende keer sinds 2001 vond dit najaar de HiTecMasterclass (HTMC) plaats. Deze cursus van twee maanden wordt georganiseerd door de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en door TNO Defensie en Veiligheid. Doel van ervan is om maximaal twintig recentelijk afgestudeerde technische academici te interesseren voor een baan bij TNO of Defensie. Dit gebeurt door in het raamwerk van de HTMC theoretische en praktische colleges projectmanagement te geven, gekoppeld aan een groot aantal bezoeken aan tal van technische locaties, zoals het Marinebedrijf, vestigingen van TNO, het Logistiek Centrum Woensdrecht, het Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem in Amersfoort en nog veel meer. Een week meevaren aan boord van het fregat Hr.Ms. Tromp vormde een van de hoogtepunten. Een groot deel van de HTMC waren de cursisten gehuisvest op het Instituut Defensie Leergangen (IDL). In het kader van het vak projectmanagement werkten ze een complexe projectopdracht uit met als onderwerp ‘Kennisnetwerken’. Dit wordt bij DMO en TNO ge-
Marinebedrijf en LIS gaan samenwerken DEN HELDER - Het Helderse Marinebedrijf en de Leidse Instrumentmakers School (LIS) hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend voor de verdere ontwikkeling van optische productietechnieken en opleidingen. Hierbij gaat het onder meer om het bewerken en maken van keramische materialen, en het machinaal vervaardigen van vlakke en (a)sferische optieken. De technologische veranderingen in de markt en het geringe aanbod van voldoende gekwalificeerd per-
soneel brachten beide organisaties ertoe de krachten te bundelen. De LIS is een vakschool voor precisietechnologie waar jonge mensen worden opgeleid tot Research Instrumentmaker. Binnen de bedrijfsunit Optronica van het Marinebedrijf houdt het team Optische Componenten zich bezig met het repareren en vervaardigen van optische componenten voor de diverse krijgsmachtdelen. Meerdere studenten van de LIS hebben inmiddels hun weg gevonden binnen Optronica.●
Luitenant-generaal Hans de Jong overhandigt het eerste exemplaar aan locoburgemeester mr. M.P. Heer kens. Foto Arno Marchand
DEN HAAG - Nederland gaat mogelijk in samenwerking met Noorwegen, Duitsland, Zweden, Finland, Spanje en Italië op zoek naar een nieuw mijnenveegsysteem. Dat schrijft staatssecretaris Van der Knaap aan de Tweede Kamer. Er bestaat zowel bij de respectieve marines als bij de NAVO een grote, hernieuwde, behoefte aan deze capaciteit. De verwervingsvoorbereidingsfase voor de aanschaf moet in 2010 zijn afgerond. De realisatiefase van het project beslaat de periode 2010 tot en met 2013. De Koninklijke Marine zag de laatste mijnenveger van de Dokkumklasse in 1997 uit dienst gesteld. Uit de Marinestudie van 2005 bleek echter dat in ongeveer eenderde van het gebied waar mogelijk mijnendreiging bestaat, mijnenjagen niet voldoende is. Op dit moment wordt bij het
UITBREIDING SELFSERVICE VOOR MEDEWERKERS Vanaf 30 november 2007: Indienen verklaring eigen huishouding; Aanvragen tegemoetkoming woon-werkverkeer; Verplaatsen vaste flex-dag; Overzicht afgewezen en/of geannuleerd verlof; Wijzigen Mulan-outlook gegevens. Vanaf 21 januari 2008: Aanvragen flexibilisering arbeidsduur: bij functiewijziging, indiensttreding en eerste plaatsing na voltooiing initiële opleiding.
UITBREIDING SELFSERVICE VOOR MANAGERS Vanaf 30 november 2007: Verplichte motivering bij afwijzing/ annulering van verlofaanvragen; Opleggen en registreren verlof: voor een of meerdere werknemers voor een of meerdere verlofsoorten.
GEEN TOEGANG TOT SELFSERVICE? DAN VIA UW PERSONEELSDIENST Als u geen toegang tot selfservice heeft, blijft u voor deze aanvragen en verzoeken papieren defensieformulieren gebruiken die u bij uw eigen personeelsdienst
derschip (Guidance Control Platform) voor het aansturen van onbemande vaartuigen (drones) om mijnen te vegen. Daarmee verkrijgt het Commando Zeestrijdkrachten, zonder een uitbreiding van het aantal schepen, verschillende opties voor het bestrijden van zeemijnen. Hoeveel geld met dit project gemoeid is, wordt uit concurrentieoverwegingen niet bekend gemaakt. Foto: AVDD●
Mijlpaal voor ATF TARIN KOWT/KANDAHAR - De Nederlandse Air Task Force in Afghanistan heeft weer een mijlpaal bereikt. Op donderdag 22 november vlogen de F-16 jachtvliegtuigen 8000 uren vol terwijl de Apache (AH64) gevechtshelikopters hun 3000ste uur haalden. Nederland zet in Afghanistan zes F-16’s in die gestationeerd zijn op het vliegveld van Kandahar. De vijf aanwezige Apaches hebben hun basis iets noordelijker op ‘Kamp Holland’, het vliegveld van Tarin Kowt. De Air Task Force beschikt verder nog over drie Chinook transporthelikopters.●
Huisvestingsgeschiedenis Luchtmachtstaf geboekstaafd BREDA - Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft een nieuw boek uitgebracht: ‘Van Hofstad naar Baronie. De luchtmacht in Den Haag en Breda’, van de hand van Wim Lutgert en Rolf de Winter. Tijdens
een bijeenkomst op 21 november in het nieuwe hoofdkwartier van het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) in Breda overhandigde de Commandant Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Hans de Jong, het eerste exem-
Uitbreiding selfservice voor uw gemak! Binnen Defensie voert u als medewerker of leidinggevende een aantal P&O-taken via de startpagina P&O-selfservice uit. Door de uitbreiding van selfservice kunt u steeds meer P&O-taken zelf, op ieder gewenst moment, digitaal afhandelen. Om u beter van dienst te zijn, worden enkele nieuwe functionaliteiten ingevoerd. De komende periode kunt u meer uitbreiding van selfservice verwachten. U bereikt selfservice via de link ‘Startpagina P&O-selfservice’ op het Defensie intranetportaal.
Marinebedrijf - een onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie - het project ‘Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit’ (PAM) uitgevoerd. De mijnenjaagcapaciteit van de tien vaartuigen van de Alkmaarklasse krijgt een grondige opknapbeurt. Tevens worden levensduurverlengende maatregelen genomen. Na die vernieuwing zijn deze schepen geschikt om te fungeren als moe-
inlevert. Vanaf 21 januari 2008 dient u deze defensieformulieren bij het DC HR in te leveren. Voor medewerkers werkzaam in het buitenland verandert voorlopig niets. Let op: Medewerkers van het Commando Landstrijdkrachten, de Koninklijke Marechaussee en het Commando DienstenCentra, die geen toegang tot selfservice hebben, dienen alleen het defensieformulier voor het aanvragen van een tegemoetkoming woon-werkverkeer bij het DC HR in. Het DC HR verwerkt namelijk sinds 22 oktober 2007 de NSK-mutaties voor deze drie defensieonderdelen. Overige defensieformulieren kunt u vooralsnog bij uw personeelsdienst indienen.
plaar van het boek aan de locoburgemeester van Breda, mevrouw M.P. Heerkens. Den Haag en Breda spelen beide een belangrijke rol in de huisvestingsgeschiedenis van de Luchtmachtstaf. Toen het CLSK in de loop van 2006 verhuisde naar een nieuw hoofdkwartier in Breda, kwam een einde aan een periode van 60 jaar waarin de Luchtmachtleiding in de Hofstad was gevestigd. ‘Van Hofstad naar Baronie’ behandelt niet alleen de huisvestingsgeschiedenis van de KLu in de verschillende stadsdelen. De publicatie vertelt ook de opmerkelijke luchtvaarthistorie van de Residentie en staat daarbij stil bij de geschiedenis van de vier vliegvelden die zich in de directe omgeving van Den Haag bevonden. Daarnaast wordt de schijnwerper gericht op het ‘nieuwe nest’ in Breda, waar het CLSK na een in-
tensieve speurtocht neerstreek. De 72 meter hoge Luchtmachttoren langs de A16 bij Breda onderging een ware metamorfose voordat de verhuiswagens zich vanuit de Hofstad naar de Baronie begaven. Hoe dat gebeurde, komt uitvoerig aan de orde in ‘Van Hofstad naar Baronie’. Evenals de vele aandacht die bij de inrichting van het hoofdkwartier is geschonken aan de rijke luchtmachtgeschiedenis. ‘Van Hofstad naar Baronie’ verschijnt in de rijk geïllustreerde populair-wetenschappelijke (vierkante) reeks van het NIMH, waarin eerder onder meer delen uitkwamen over de historie van de Prinses Julianakazerne, het departement van Defensie (Plein 4) en marinevliegkamp Valkenburg. Het 191 pagina’s tellende boek wordt uitgegeven door Van Wijnen, Franeker. Prijs: N 19,90. ISBN: 978 90 5194 304 7.●
MEER INFORMATIE EN VRAGEN? Meer informatie over de veranderingen in selfservice vindt u in het programma voor elektronische gebruikersondersteuning (OnDemand), te bereiken via de button Help op de Startpagina P&O-selfservice. Voor vragen over de afhandeling van de bovenstaande verzoeken die u via selfservice indient, kunt u contact opnemen met het DienstenCentrum HR (DC HR). Uw personeelsdienst blijft het aanspreekpunt voor de aanvragen die u bij uw personeelsdienst indient. Het DC HR is van maandag t/m donderdag telefonisch bereikbaar van 7.00 uur tot 18.00 uur en op vrijdag van 7.00 uur tot 17.00 uur (0800-CALLSDD (225 57 33) / intern *06 - SDD (733), kies optie 3). Vanuit het buitenland: 0031 - 704 143 300 (optie 3). Daarnaast kan op ieder moment een vraag worden voorgelegd per fax (053 - 481 99 98 / *06 - 581 - 199 98), email (intern via het vragenformulier DC HR onder V in PeoplePoint/Defensieformulieren, dan wel via
[email protected]) of post (MPC 39R, Postbus 295, 7500 AG Enschede).
MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep
BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT
29 november | Pagina 3
Bij een feestelijke presentatie hoort ook een taart, aangesneden door Anita Meyer en Lee Towers. Foto: Joop van Tellingen
GENDERDAG 2007 ROTTERDAM - De marinierskazerne in Rotterdam vormde op 22 november het decor voor de jaarlijkse Genderdag. Generaal-majoor der mariniers Ton van Ede, plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel, betitelde hem na afloop als zeer succesvol. Tot de thema’s hoorde onder meer de kracht van gender in de Nederlandse vredesoperaties. “Met de inzet van gemengde teams presteren we beter. Zoals we nu zien in Afghanistan hebben we de vrouwelijke militairen hard nodig om bijvoorbeeld in contact te kunnen komen met de lokale vrouwen, die ook een belangrijke rol spelen in de wederopbouw van het land”, aldus Van Ede.
De afgelopen drie jaar is er hard gewerkt aan het genderbeleid van Defensie. Dat heeft geleid tot een toename van het percentage vrouwen, alhoewel het aandeel van 9 procent militaire vrouwen nog te kort schiet. Behalve het binnenhalen van meer vrouwen bij Defensie is ook het behoud ervan een belangrijk onderwerp. Hier gaat de komende jaren extra aandacht naar uit. Naast de cijfers wordt er ook aan andere zaken gewerkt. Verbeteringen op het gebied van arbeid en zorg, genderdagen door en voor de defensieonderdelen en het mentorproject voor vrouwelijke burgermedewerkers zijn goede voorbeelden van positieve resultaten. Foto: Herman Zonderland●
Uitzending Uruzgan levert studiepunten op SOESTERBERG - Defensie heeft dinsdag de eerste certificaten uitgereikt aan militairen als Erkenning van Verworven Competenties (EVC). Deze beschrijven de civiele waarde van opgedane werkervaring in bijvoorbeeld Uruzgan. De uitreiking vond plaats tijdens de conferentie Verkennen van Competenties in Soesterberg. Militairen kunnen de certificaten behalen door competenties
op te doen in bijvoorbeeld techniek, geneeskundige verzorging, ICT of beveiliging. Defensie en het ministerie van Onderwijs werken nauw samen bij het tegengaan van schooluitval met behulp van EVC. Defensie speelt ook in op de kwalificatieplicht tot 18 jaar, doordat leerplichtigen er aan de slag kunnen. De certificaten zijn verzorgd of erkend door een groot deel van de MBO-opleidingen en ROC’s.●
Luchtmachtorkest met nieuwe tournee ROTTERDAM - Het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht gaat op 10 januari van start met een nieuwe theatertournee: ‘Hollywood in concert’. Met daarin twee speciale gasten, te weten Lee Towers en Anita Meyer. Vorige week vond in het Rotterdamse nieuwe Luxor de perspresentatie plaats. Overigens zullen Meyer en To-
wers tussen januari en juni slechts incidenteel samen optreden, het merendeel van de shows wisselen ze elkaar af. Andere vocalisten zijn Erica Yong, Madelon van der Poel, Hans Lemmen en Danny Yanga. ‘Hollywood in concert’ wordt inmiddels al weer de twaalfde theatershow die het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht op de
planken brengt. Chef-dirigent majoor Jos Pommer verwacht dat hij alle voorgaande in Concert-producties zal overtreffen. Meyer en Towers verheugen zich er in ieder geval al op. Eerstgenoemde liet weten dat hen beiden onder meer de geweldige professionaliteit van het orkest is opgevallen. “Samenwerking is straks puur genieten.”●
TRAINEES OP DE THEE BIJ MINISTER DEN HAAG - Minister van Middelkoop van Defensie heeft onlangs in Den Haag tijdens een high tea met een nieuwe lichting trainees kennis gemaakt. Onder meer werd van gedachten gewisseld over personele vraagstukken en mogelijke toekomstige missies. De talentvolle jongeren maken deel uit van de Trainees Interservice Projectenpool. Die heeft ten doel hoger opgeleiden in korte tijd tot breed inzetbare beleidsmedewerkers op te werken. Op 1 mei ging een pool van tien kandidaten van start. Samen met die van september komt het aantal defensietrainees op zeventien vrouwen en twee mannen, in de leeftijd van 24 tot 29 jaar. Ze gaan voor een periode van twee jaar bij Defensie aan de slag. Door werken en leren te combineren, ontwikkelen zij zich via drie opdrachten tot beleidsmedewerker. Bij het aantrekken van trainees richt Defensie zich nog nadrukkelijker dan voorheen op vrouwen en allochtonen.●
VAN BAALEN OP IDL: ‘JULLIE ZIJN SOMS TÉ LOYAAL’ Ervaring opdoen, bijvoorbeeld met geneeskundigeverzorging, om het certificaat Erkenning van Verworven competentie te behalen. Foto: Gerben van Es-AVDD
Herbegrafenis Van Aalten WASHINGTON - De stoffelijke resten van de Amerikaanse legersergeant Alexander van Aalten zijn op 20 november met militaire eer herbegraven op Arlington National Cemetery. Van Aalten kwam op 20 april om het leven door een bermbom, toen hij tijdens operatie Achilles in Afghanistan als vrijwilliger het lichaam van de kort daarvoor gesneuvelde korporaal Cor Strik aan het bergen was. Voor deze onzelfzuchtige daad mocht zijn weduwe op 12 september uit handen van de Minister Van Middelkoop het postuum aan Van Aalten toegekende Ereteken voor Verdienste in goud in ontvangst nemen. Dit deed de familie besluiten om de sergeant te herbegraven bij zijn gesneuvelde kameraden. Bij de plechtigheid werd Nederland onder anderen vertegenwoordigd door ambassadeur Christiaan Kröner en defensieattaché commandeur Michiel Hijmans.●
DEN HAAG - “Jullie stellen je soms té loyaal op; staken niet en spreken nooit met politici. Reken maar dat brandweer-, politie- en ziekenhuispersoneel dit wél doen. Politieke partijen houden rekening met hun geluiden.” Prikkelende woorden van de voorzitter van de Vaste Kamercommissie voor Defensie, de VVD’er Hans van Baalen, aan het adres van een klas onderofficieren van het Instituut Defensie Leergangen. De bijeenkomst was bedoeld om de cursisten meer inzicht te geven in de manier waarop de Tweede Kamer over defensieaangelegenheden beslist. Maar ook om een discussie tussen hen en beide politici los te ma-
ken. Naast Van Baalen gaf namelijk een ander lid van de Vaste Kamercommissie voor Defensie, Arend Jan Boekestijn (VVD), acte de présence. Hij ging in op het standpunt van de liberalen over Defensie. “Mijn partij wil dat er méér geld bij komt. Ik zal eerlijk zijn: ik zou best nóg meer willen vragen dan ik van mijn fractie mag. Maar let wel; de VVD beschikt met 21 zetels niet over een meerderheid.” De onderofficieren wilden de mening van Van Baalen en Boekestijn weten over het personeelsbeleid bij Defensie. Van het op tijd verstrekken van kleding en schoeisel tot de leefbaarheid op kazernes. Sommigen vonden de ‘politiek’ teveel
gericht op het materieel. Boekestijn: “Natuurlijk is personeel belangrijk, maar er moet een balans zijn. Ik ben er niet voor om de kroonjuwelen van Defensie te verkopen en het geld aan de mensen te geven. Tijdens een bezoek aan Garderen zag ik hoe Defensie jarenlang heeft moeten lijden. De leefbaarheid op de kazernes laat te wensen over. Maar het geld dat naar aanleiding van de Commissie Staal voor verbetering van de leef- en werkomstandigheden wordt uitgetrokken, is op die plek heel goed besteed.” Er werd gediscussieerd over de mate waarin militairen zich tot politici moeten kunnen wenden. Van Baalen en Boekestijn
zeiden zich aanbevolen te houden voor geluiden en adviezen uit de defensieorganisatie. “U bent ook burger en ik moet namens u mijn werk doen.” Krijgsmachtadjudant Eric Nieuwenhuis bracht op dat vlak een nuance aan. Hij wees op kameraadschap en loyaliteit als dé kenmerken van de defensieorganisatie. “Dat kan tevens onze zwakte zijn, maar we oefenen ons vak uit in opdracht van de politiek. Het geeft me een dubbel gevoel als militairen buiten de hiërarchie om hun zorgen bij de politiek aan de kaak stellen. Soms zie je dat Kamervragen op wel héél goed ingevoerde kennis stoelen. Ik vraag me af of dat goed is.”●
29 november | Pagina 4
Chinook. Nu zijn er nog maar elf, rond 2010 telt het squadron zeventien van deze transporthelikopters.
BERGEN HOHNE - Een Chinook haalt gewonden op, een Apache schiet grondtroepen te hulp die vijandelijke milities op hun pad treffen. Tijdens ‘Thunderstrike’ in Bergen Hohne wordt volop getraind. Nou gebeurt dat met enige regelmaat, maar nu is het scenario gebaseerd op deelname aan de ‘International Assistance Security Force’ (ISAF). Het gaat tenslotte om een voorbereiding op een uitzending in Uruzgan. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: FRANK VISSER
Links: Apache vuurt hier zijn kanon af bij nacht.
Komend voorjaar vertrekt 45 Pantserinfanteriebataljon uit Ermelo naar de Zuid-Afghaanse provincie. Een compagnie van 11 Infanteriebataljon Regiment Garde Grenadiers en Jagers van 11 Luchtmobiele Brigade uit Schaarsbergen ondersteunt de hoofdmacht. Evenals AH 64D Apache gevechtshelikopters van het 301 (Redskin) Squadron van vliegbasis Gilze-Rijen, CH 47D Chinook transporthelikopters van 298 Squadron van vliegbasis Soesterberg, leden van 113 Zware
LAND- EN LUCHTMACHT TWEE HANDEN OP ÉÉN BU
APACHES ZORG
Geniecompagnie om geïmproviseerde explosieven op te sporen, en diverse andere eenheden. BLIKSEMBEZOEK
Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, brengt een bliksembezoek aan zijn militairen. Die weten de belangstelling van de hoogste militair in
een koud Bergen Hohne wel te waarderen. Berlijn verneemt desgevraagd van één van hen dat over het ter beschikking staande materieel niets dan lof bestaat. “Daar kunnen we helemaal zelfstandig mee opereren, zo goed is het”, vertelt een luchtmobiele infanterist hem enthousiast. Het geloof van de militairen in de middelen en in zichzelf valt Berlijn erg op. “Dat vertrouwen moeten we natuurlijk wel waarmaken. Ik wil dat onze mensen in Afghanistan over de beste spullen beschikken en dat er in Nederland al mee valt te trainen. Ik geef toe dat het materieel een probleem begint te worden vanwege
schaarste en dat ik me daar zorgen over maak. De financiële middelen zijn krap. We moeten tegenwoordig echt elk dubbeltje omdraaien, maar ik doe er alles aan om te zorgen dat het onze militairen in Afghanistan aan niets ontbreekt.” Over de op handen zijnde uitzending laat iedereen zich, in elk geval tegen de commandant, positief uit. Van het risico te kunnen sneuvelen, wil niemand iets weten. “Die kans is minimaal”, merkt korporaal Guido van luchtmobiel op. “Met 45 Pantserinfanteriebataljon trainen we om de voertuigdrills onder controle te krijgen en het werken met Apa-
29 november | Pagina 5
Links: Op het ‘Forward Arming Refuelling Point’ zorgen loaders gemiddeld drie keer per dag voor nieuwe brandstof, 30 mm munitie en 2.75 inch ongeleide projectielen. Een Apache slurpt bij normaal gebruik binnen drie uur 1400 liter weg, een Chinook vierduizend. Op de achtergrond een aantal raketten. Het witte deel is echt, de blauwe kop oefenmateriaal.
Links: Doorgunners op schietles.
Rechts: Tijdens het gunschieten gaan er steeds tien 30 mm kogels uit. In dertig seconden heeft een Apache bij aaneengeschoten vuur zijn lader leeg.
IK IN URUZGAN
EN VOOR HET VEILIGE GEVOEL Een van elf Chinooks van 298 Squadron, met daarachter een Apache.
ches geeft al helemaal veel vertrouwen. Ze zien alles, kijken vóór de konvooien uit om te ontdekken of er iets gaande is. Nee, ik kom heel terug. Beloofd!” VERSLAVEND
“Doodgaan? Dat proberen we zo goed mogelijk te voorkomen”, zegt majoor Frank, compagniescommandant van de grenadiers en jagers. “De training is druk, maar gaat goed. Iedereen doet zijn stinkende best. We zijn niet bang om te sneuvelen. Dat dit in Afghanistan af en toe wel gebeurt, leidt niet tot extra angst. Wel vraagt iedereen terugkerende troepen de oren van het hoofd. Mensen gaan vanwege de dreiging zeer serieus om met Afghanistan. En vergeet de luchtmacht niet. Die zorgt voor een veilig gevoel, hangt er met Apaches als de nood aan de man is. Als infanterist heb je veel beperkingen, maar de luchtmacht betekent met haar aanwezigheid extra ogen én een enorme steun voor ons.” Voor luitenant-kolonel Wido Gerdsen, tot voor kort Apachevlieger, maar sinds deze maand commandant van 298 Squadron, vormt de bescherming van de grondtroepen een vanzelfsprekendheid. Wanneer die in een penibele situatie zijn beland, doen V.l.n.r: Generaal Dick Berlijn, aankomend commandant battlegroup luitenantkolonel Cees Rijke en de commandant 43 Gemechaniseerde Brigade, brigadegeneraal Mart de Kruijf. Gezamenlijk bekijken zij een optreden van land- en luchtmacht ter voorbereiding van een uitzending naar ZuidAfghanistan. Foto: Andréa van de Kasteele
de Redskins er alles aan hun landmachtcollega’s te helpen. “Voor de vliegers werkt het redden van mensen verslavend.” Luitenant-kolonel Onno Eichelsheim, squadroncommandant van 301, bevestigt dat. Bovendien, zo meent hij, is het erg goed te merken dat de landmacht de Apachevliegers heeft leren vertrouwen. “In Afghanistan zitten we samen op Kamp Holland in Tarin Kowt. Als mensen vragen hebben, lopen ze even langs. Je krijgt vanzelf een hechte band. Natuurlijk wil je die mannen redden als ze in nood zijn.” LUCHTSTEUN AANVRAGEN
Om zo optimaal mogelijk alle taken in Afghanistan te kunnen uitvoeren, trainen niet alleen de Chinookvliegers hun loadmasters en doorgunners. Ook de Apachevliegers werken in Bergen Hohne aan hun kwalificatie. Vanwege de uitzending gaat het nu om een op de ondersteuning van grondtroepen afgestemd programma. Ze simuleren weliswaar het lanceren van Hellfire geleide antitankraketten, want vanwege de minimaal acht kilometer ruime veiligheidszone die het wapen vraagt, kan je die binnen Europa zo goed als nergens afvuren. Dus geldt train as you fight in Afghanistan. Schieten met 2.75 inch unguided rockets en 30mm munitie via het boordkanon kan echter wel; overdag, maar ook in het donker. Wapen-
instructeurs beoordelen via beeldmateriaal de acties van de vliegers en kijken of zij volgens de vastgestelde manier werken. Geleerde lessen in Afghanistan worden meegenomen als extra leerstof. Iets dat ook de landmacht doet. “Daar krijgen de mannen steeds meer kennis mee over de mogelijkheden en onmogelijkheden van helikopters”, zegt Eichelsheim. “We beoefenen met hen close combat attacks, oftewel luchtsteun aanvragen. Hoe doe je dat? Grondtroepen weten inmiddels ook dat een Apache er na een verzoek niet direct hangt. Wanneer ze een bepaalde situatie zien aankomen, kunnen ze een toestel eerder aanvragen. Dan zijn we er precies op het juiste moment. Samen bepalen we vervolgens hoe zo snel mogelijk een doel valt uit te schakelen. Dat trainen we hier.” NIET VERSLONZEN
Een juiste wapenkeuze is eveneens van belang. Wat gebruik je om een voertuig uit te schakelen. En waarom zou je een ongeleide raket, waar je maar een beperkt aantal van meeneemt, inzetten als 30 mm kogels - waarvan er zelfs mét een extra brandstoftank driehonderd in de snellader passen - ook het gewenste effect hebben. Hoe voorkom je dat je slachtoffers maakt onder de burgerbevolking? Voor de Apachevliegers geldt volgens Eichelsheim vooral dat ze alle acties tijdens Thunderstrike volgens het boekje doen en daardoor niet verslonzen. “Gewoon weer even de puntjes op de i zetten. Maar we zijn heel goed bezig hoor. Slechts tien jaar geleden begonnen we met Apache vliegen, maar je ziet tijdens een gunnery als deze dat je je kunt kwalificeren zonder concessies te doen.” De AH 64D’s, ook wel aangeduid als vliegend wonder, worden nu reeds beschouwd als een levensverzekering voor de grondtroepen. Maar binnenkort zijn ze tot nog meer in staat. De eerste twee Commandant 301 Squadron Onno Eichelsheim: “Met MTADS loopt Nederland aardig aan kop als we het hebben over tactisch en dynamisch opereren.”
Apache lanceert ongeleide projectielen.
toestellen op Gilze-Rijen beschikken sinds een maand of twee al over de Modernised Target Acquisition Designation Sight (MTADS). Dit zichtsysteem heeft een sterk verbeterde infraroodcamera. Volgens kapitein Martin een honderd procent vooruitgang. “Je ziet véél meer detail.” “Met MTADS loopt Nederland aardig aan kop als we het hebben over tactisch en dynamisch opereren”, valt Eichelsheim hem bij. De squadroncommandant hoopt dat alle toestellen spoedig zijn voorzien van dit nieuwe snufje, dus ook de vijf die inmiddels niet meer in de verkoop staan. TANKEN EN HERBEWAPENEN
Bij Thunderstrike mag het zwaartepunt dan bij een optimale ondersteuning van grondtroepen liggen. De machines kunnen veel meer dan verkennen, het verlenen van vuursteun en het escorteren van konvooien en transporthelikopters. “Bij nacht en ontij vijandelijk gebied ingaan voor een actie bijvoorbeeld. Dat staat in Bergen Hohne op de waakvlam”, zegt majoor Pier, waarne-
mend hoofd operaties van het 301. “Zoiets oefenen we daarom later in Fort Hood.” Bepaalde trainingsaspecten mogen nu dan achterwege blijven, andere dingen pikken de vliegers wel weer mee. Laagvliegen bij nacht bijvoorbeeld. Dat moet ook worden gepraktiseerd. Waarom in Duitsland? “Om in Nederland de geluidoverlast te beperken”, zegt Eichelsheim. Wat ook het nodige lawaai veroorzaakt, is het tanken en herbewapenen op een Forward Arming and Refuelling point (FARP). Daar traint personeel zo snel mogelijk, maar toch veilig, in het zowel Chinooks als Apaches met peut optoppen en bij die laatste tevens nieuwe patronen en raketten te plaatsen. Voor een dergelijke actie staat drie kwartier, maar als de nood aan de man is, moet het maar met draaiende motor en rotor. Dan klaart het FARP-personeel de klus binnen één kwartier. “De right hand loader vult aan zijn kant rockets bij en zorgt voor de brandstof”, legt korporaal 1 Martijn uit. “De left hand loader laadt
het kanon en de rockets aan zijn kant.” Martijn, die veel verstand heeft van transporten met gevaarlijke stoffen, geniet van zijn werk, maakt geen punt van uitzendingen en wil het liefst tot zijn functioneel leeftijdsontslag bij de luchtmacht blijven. “Volgens het Flexibel Personeelsysteem zou het moeten kunnen. Ik wacht dus maar af.” Gerdsen zou willen dat hij mensen in de rij had staan voor een functie bij 298. Tegen 2010 heeft hij er zes Chinooks CH 47F bij en is zijn squadron zeventien vliegende vrachtwagens sterk. “Rond 2013, schat ik, telt 298 Squadron 25 crews zegt hij. “Nu zijn dat er slechts tien. Bij de loadmasters maken we een inhaalslag en extra vliegers zijn in opleiding. Toch kan ik er nog meer gebruiken. Dat geldt ook voor technisch personeel. Maar weet je, met 298 komt het uiteindelijk helemaal goed.”● Van niet commandanten is om veiligheidsredenen de achternaam weggelaten.
29 november | Pagina 6
DEN HAAG - Door de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Koude Oorlog hebben de legers in het Westen zich vooral op het voeren van een conflict tussen machtsblokken toegelegd. De strijd op kleine schaal tegen een ander soort tegenstander is pas na 11 september 2001 weer actueel geworden. Frappant, want voor 1939 was het Britse leger grotendeels in guerrillaoorlogen verwikkeld. Aldus professor Ian Beckett van de Universiteit van Northampton tijdens het symposium ‘Counter Insurgency: Historical roots and relevance’ dat op 15 november in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag werd gehouden.
SYMPOSIUM OVER CONTRATERRORISME LEGT VINGER OP ZERE PLEK
Counter-insurgency schiet (nog) te kort Boven: …Irak zou van korte duur zijn… Britse fuseliers in 2003 met hun Milan antitankwapen in actie bij Basra. Foto: Crown copyright
TEKST: BERT VAN ELK
In de negentiende en twintigste eeuw was het Verenigd Koninkrijk alles bij elkaar bij enige honderden ‘small wars’ ergens ter wereld betrokken. Het winnen van de ‘hearts and minds’ van de autochtone bevolking, zoals nu in zwang is, stond daarbij absoluut niet voorop. Zeker in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw vormde het afslachten van de plaatselijke bewoners en het platbranden van de dorpen dé manier om de tegenstander eronder te krijgen en te houden. Langzaam maar zeker echter veranderden de inzichten. De Britse generaal-majoor Sir Charles W. Gwynn formuleerde in de jaren dertig vier principes waaraan counter insurgency (COIN - het bestrijden van irreguliere troepen) moest voldoen, wilde die succes hebben. Het gezag moest uitgaan van de civiele autoriteiten, er diende minimaal geweld te worden toegepast, er moesten voldoende financiën zijn en civiele en militaire autoriteiten dienden nauw samen te werken. In de Tweede Wereldoorlog deed het Britse leger veel ervaring op met guerrillaoorlogvoering. Die kennis gebruikte het bij naoorlogse conflicten, zoals Maleisië in 1948. Sir Robert Grainger Ker Thompson noemt in zijn studie uit 1966 vijf principes voor succes bij COIN, mede gebaseerd op de ervaringen in Maleisië. Zo moet er een civiele regering zijn, militairen moeten binnen de wet functioneren, er dient een overall plan te zijn, het primaat ligt bij de politiek en de regering moet gebied hebben waarin zij de baas is, met een goed werkend politieapparaat. Volgens Beckett zijn deze vijf principes een handleiding, maar geen blauwdruk voor succes. In Irak, zei hij, is er geen sprake van een echte guerrilla en spelen er verschillende zaken tegelijkertijd. De strijd in Afghanistan echter lijkt wel meer op een guerrilla. Daar moeten de Britse troepen de hevigste gevechten leveren
Links: …de strijd op kleine schaal tegen een ander soort tegenstander is pas na 11 september 2001 weer actueel geworden… De puinhopen van het WTC. Links: …de strijd in Afghanistan lijkt meer op een guerrilla… Een Canadees Light Armoured Vehicle bij de vooruitgeschoven basis Spin Boldak. Foto: Kevin Paul, Canadian Army
Onder: Ook met psy-ops, al dan niet via de ether, wordt getracht de tegenstander te beïnvloeden. Foto: Aaron Ansarov, U.S. Navy
sinds de Korea-oorlog. Beide situaties hebben volgens hem met elkaar gemeen dat er te weinig militairen zijn gestuurd met te weinig materieel. Hij hamerde erop dat terughoudendheid noodzakelijk is. “Met grof geweld win je de harten van de mensen niet. Dat is niet simpel, maar COIN is nooit simpel.” ATJEH
Dat een guerrilla lang kan duren, concludeerde ook dr. Jaap de Moor van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) aan de hand van de Atjeh-oorlogen in Nederlands-In-
dië. Dr. Christiaan Snouck Hurgronje, de adviseur van generaal Joannes van Heutsz, schatte destijds in dat er twee jaar nodig zou zijn om dit gebied te pacificeren. Maar uiteindelijk duurde het veel langer en ook het geweldsniveau was veel hoger dan voorzien. Wat het heden betreft, stelde dr. Thijs Brocades Zaalberg van het NIMH, dat de zogenoemde Dutch approach, die de Nederlandse eenheden in Afghanistan zouden hanteren, niet bestaat. In Den Haag werken alle betrokkenen weliswaar samen, maar in Afghanistan is de juiste mix
van burgers, politie en militairen nodig om succes te hebben, bij lange na niet bereikt: Nederland heeft er 1500 militairen en slechts zes burgerfunctionarissen. “We doen het niet beter dan anderen”, zei Zaalberg. Dat ontlokte aan generaal-majoor Ton van Loon de opmerking dat veel Nederlandse militairen taken uitvoeren, die eigenlijk door burgerambtenaren moeten worden gedaan. “Simpelweg omdat ze zich kunnen verdedigen. Burgers niet. Het alternatief is dat we burgerambtenaren leren zichzelf te verdedigen.” Van Loon noemde het opmerkelijk dat er zo weinig politiemensen uit Europa naar Afghanistan gaan, terwijl zij een belangrijke schakel vormen in de opbouw van het land. “Slechts 170 man, van wie er vijftig voor de staf zijn.” NAVO-DOCTRINE
Dr. Conrad Crane van het US Military History Institute werkt momenteel met veertien collega’s aan de nieuwe COIN-doctrine van het Amerikaanse leger en de mariniers, die binnenkort verschijnt. COIN draait wat hem betreft om de aandachtsvelden stabiliteit, aanval en verdediging. Drie stadia zonder duidelijke grenzen, die langzaam in elkaar overgaan. Hij vindt het moeilijk om één doctrine te schrijven voor Irak. Het land is in diverse zones verdeeld en de VS voeren
in elke sector een andere oorlog. “Soms meer aanvallend, soms meer stabiel”, aldus Crane in zijn lezing. In het nieuwe handboek wordt het hoofdstuk over inlichtingen geschreven door een cultureel antropoloog. “Uit de cultuur van een volk valt veel meer informatie te krijgen, dan zo op het eerste gezicht gedacht.” Naast een hoofdstuk over het ontwerpen van operaties, is er ook een opgenomen over het uitvoeren ervan, inclusief psy-ops*. “Maar wat deze week werkt, kan volgende week niet meer werken, want de vijand leert ook.” David Hazel van het Britse ministerie van Defensie ten slotte somde een aantal redenen op, waarom de Britse strijdkrachten niet goed waren voorbereid op de missies in Irak en Afghanistan. Zo waren de lessen uit het verleden vergeten en werd de missie in Afghanistan daarnaast als een peace support operation om Kabul te beschermen gezien. Bovendien zou Irak van korte duur zijn, waarbij de Britse eenheden begin 2004 alweer de aftocht zouden blazen. Volgens Hazel werkt het Verenigd Koninkrijk nu samen met de Amerikanen aan een nieuwe COIN-doctrine. Daarin worden vijf belangrijke punten voor succes genoemd. Om te beginnen dient er bij een voorgenomen COIN-operatie altijd een duidelijk doel of concept of operations te zijn. Punt twee moeten de troepen verzekerd zijn van de steun van de bevolking. In de derde plaats dienen militairen en civiele autoriteiten gecoördineerd samen te werken. Ten vierde moet er sprake zijn van effectieve communicatie met de bevolking. Tot slot is het verkrijgen van de juiste inlichtingen van vitaal belang. Wat Hazel betreft is de volgende stap dat er een COINdoctrine komt voor de hele NAVO of dat er op zijn minst begrip ontstaat voor elkaars doctrine.● *Het met psychologische middelen beïnvloeden van de tegenstander.
29 november | Pagina 7
DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant @mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. De hulpdiensten en Defensie werken samen op het water tijdens Kerend Tij.
De duwboot van 105 Burgcie wordt met een takeldoos in het water gelegd.
WONINGEN
EERSTE GEZAMENLIJKE RAMPENOEFENING IN ZUID-HOLLAND ZUID
DEFENSIE LIJNT OP MET HULPDIENSTEN HENDRIK IDO AMBACHT Honderd activisten die van het eiland gehaald moesten worden door de politie, een cameraman die uit een helikopter viel, een gezonken camera, een heli die op gassenflessen in het tentenkamp neerstortte. Met daar bovenop een reeks ontploffingen en grote aantallen slachtoffers.
Zie daar het scenario van de civiel-militaire oefening ‘Kerend Tij’ die over de Sophiapolder bij Hendrik Ido Ambacht raasde. Met aan het slot nog twee echte gewonden ook. De reddingsbrigade, brandweer, de geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen (GHOR), politie uit de regio, de
gemeente en Defensie werkten nauw samen om deze fictieve ramp in goede banen te leiden. Het belangrijkste doel was om te ervaren hoe de samenwerking en communicatie tussen de civiele hulpverleningsdiensten en Defensie in de praktijk zou verlopen. Bij de ontruiming van het ei-
IN HET KORT BREVET HDV RIJSWIJK - De Commandant der Strijdkrachten besloot afgelopen juli dat zeven buitenlandse stafopleidingen gelijk staan aan de Hogere Defensie Vorming (HDV). Naar aanleiding daarvan speldde generaal-majoor Hans Wehren, directeur Directie Aansturing Operationele Gereedstelling, onlangs namens de CDS het HDV-brevet op bij in het buitenland geschoolde officieren. Hij deed dit op het Instituut Defensie Leergangen. Wehren beëindigde de ceremonie met de aansporing: “U allen kunt en moet de ambassadeurs zijn voor onze steeds meer joint en combined georiënteerde organisatie. Daarbij kunt en zult u de netwerken, waarvoor u gedurende uw buitenlandse opleiding de basis heeft gelegd, ten volle moeten gaan benutten. Ik vertrouw erop dat u daarin zult slagen.” Het brevet HDV wordt binnen defensie beschouwd als een kwaliteitskeurmerk en als de basis voor het succesvol kunnen vervullen van hogere functies in de defensieorganisatie en op internationale staven.●
ONDEROFFICIEREN GESLAAGD VOOR OTB BUDEL - Acht adjudanten en een sergeant-majoor zijn geslaagd voor de cursus Opleidings- en Trainingsbegeleider (OTB). Deze zes weken durende training wordt eenmaal jaarlijks verzorgd door de per 1 september opgerichte School voor Leidinggeven en Opleidingskunde (KL) in Budel. Commandant luitenant-kolonel drs. Wilco Roepers reikte de certificaten uit. De OTB adviseert de commandant van een opleidingscentrum op het gebied van onder meer militair onderwijs. Ook waarborgt hij de kwaliteit van instructeurs door hen te begeleiden en eventueel examens af te nemen. Tevens is de OTB gemachtigd een takenboek af te tekenen.●
De Koninklijke Utrechtse Studentenvereeniging tot Vrijwillige Oefening in den Wapenhandel verdedigde de titel. Tevergeefs.
PRO LIBERTATE DE BESTE HILVERSUM - Het Haagsch Studenten Schutters Korps ‘Pro Libertate’ heeft de Prins Bernhard Weerbaarheden Trofee gewonnen. Negen studentenweerbaarheden streden hier begin november om tijdens de schietwedstrijd in Oirschot. Pas op de 22ste echter was de uitslag bekend.
De studenten worden jaarlijks getest op militaire kennis en vaardigheden, plus de schietresultaten. Verder tellen presentatie en herkenbaarheid bij een optreden naar buiten mee en de draagt een dergelijke bijeenkomst bij aan het versterken van de onderlinge band tussen de weerbaarheden.●
CORRECTIE BILJARTTOERNOOI DEN HAAG - In deze rubriek stond onlangs abusievelijk vermeld dat de voorronden van het defensie biljarttoernooi van 7 t/m 13 januari plaatsvinden. Dat moet zijn: t/m 31 januari.●
NIEUWE MILIEUAUTO’S VOOR LANDMACHT DEN HAAG Het wagenpark van de landmacht is uitgebreid met 21 milieuauto’s van het type Mercedes Benz Sprinter 311 CDI. Ze zijn bedoeld voor het inzamelen van klein chemisch De overdracht. Foto: Ron v/d Slik. afval als TL-buizen, batterijen en inktcartridges op kazernes. De wagens beschikken over een vloeistofdichte vloer en bakken en vaten voor het scheiden van afval. Verder zijn ze uitgerust met een elektronisch stabiliteitsmechanisme voor het berekenen van het gewicht van de lading en het zwaartepunt van het voertuig. De Mercedessen gelden als milieuvriendelijk vanwege onder meer een speciaal dieselfilter dat de schadelijke uitstoot van roetdeeltjes tot een minimum beperkt.●
HULDE VOOR BREDASE REDDERS BREDA - Vijf employees van het Instituut Defensie Leergangen in Breda zijn onlangs door directeur kolonel Jan Blom in het zonnetje gezet (zie foto) voor het redden van een mensenleven. Het slachtoffer fietste langs de poort van het IDL, toen hij ten prooi viel aan hartritmestoornissen en een infarct dreigde te krijgen. De vijf boden direct hulp, ieder in een eigen rol. Een gealarmeerde ambulance bracht de man naar een ziekenhuis waar hij een dotterbehandeling onderging. Hij is intussen aan de beterende hand. Zonder het adequate ingrijpen van de IDL’ers zou hij waarschijnlijk overleden zijn. De vijf waren Emerita Overgaa-Bardales van het particuliere schoonmaakbedrijf GOM Schoonhouden, hoofdpoortbewaker Arnold Krijgsman, de adjudanten David Hoogendoorn en Walter van Hoog van de Bedrijfshulpverlening, en IDL-receptioniste Leonie Wennekes.●
land was de brandweer aanwezig ter ondersteuning van de andere diensten. De reddingsbrigade werd ingezet om actievoerders op te vissen die trachtten te vluchten door het water in te springen. De GHOR had ter plekke een noodopvang ingericht en een aantal ambulances stond klaar om slachtoffers weg te brengen naar ziekenhuizen in de omgeving. De politie zorgde voor begeleiding, de verkeerscirculatie en afzetting rondom het crisisgebied. Alle hulpdiensten waren vertegenwoordigd in de oefenstaf en onder leiding van de veiligheidsfunctionaris van de gemeente werd het scenario uiterst serieus uitgevoerd. Namens het Regionaal Militair Commando West waren de majoors Robbert van der Waal, Roland van Leeuwen en luitenant-kolonel Jan Verwoerd aanwezig. In totaal werkten er 185 mensen mee aan de oefening. Voor ‘Kerend Tij’ kwam 105 Brugcompagnie uit Wezep met een vlotgroep en vier duikers over. Met het vlot kon zowel personeel als materieel worden vervoerd. Het werd in Hendrik Ido Ambacht gebruikt om hulpdiensten en materieel over te zetten naar het eiland en slachtoffers terug te halen. Een van de twee aanwezige militaire ziekenauto’s maakte daadwerkelijk de oversteek om patiënten te vervoeren en over te dragen aan de GHOR. De duikers van de genie en brandweer hebben gezamenlijk gezocht naar de camera die op de bodem van de Noord lag. Tijdens de oefening werd ook een gele haakarmbak van de GHOR op een groene Scania van de landmacht geplaatst. Handig om in dit in de praktijk te testen. Vanwege de snel dalende temperatuur aan het begin van de avond was het voor twee figuranten geen oefening meer: zij
kregen echte onderkoelingsverschijnselen. Ze zijn voortijdig gestopt en behandeld. Kort daarna werd besloten om iedereen met het vlot van 105 Brugcompagnie van het eiland te halen. HEEN-EN-WEER
De bruggenbouwers hadden het toch al druk de afgelopen weken. Herinneringen aan Drs. P. - met zijn lied De Veerpont (‘de boot is vol!’) - kwamen boven bij de oefening van 101 Geniebataljon uit Wezep. Het bataljon trainde in het maken van rivierovergangen in Gelderland. 105 Brugcompagnie, onder leiding van majoor Marcel Rot, zorgde dat er twee veren in bedrijf werden gesteld. Eén over de Nederrijn ten zuiden van Rhenen en één over de Waal bij Ochten. De oefening begon vroeg in de ochtend met het bouwen van de pont bij Rhenen. Vervolgens werd geniematerieel overgezet om aansluitend de heen-en-weer bij Ochten te realiseren. Tijdens de oefening zijn met de veren diverse militaire voertuigen overgezet, variërend van MB’s tot zware vrachtwagens. Dit alles onder tamelijk barre omstandigheden. Het waaide flink, bij lage temperaturen, en het regende. De Waal is een vrij snel stromende rivier, met verraderlijke draaikolken, die een goede stuurmanskunst vereist. Die stuurmanskunst van de vakbekwame schippers van de genie was ook nodig om het veer, ondanks de vele binnenvaartschepen, toch veilig aan de overkant te krijgen. Tijdens de oefening toonde 105 Brugcompagnie ook aan dat ze geschikt is om deel te nemen aan de NATO Response Force (NRF-10), waarvan ze in het nieuwe jaar zes maanden deel uitmaakt.●
Te koop: Anna Paulowna (NH), Rembrandtlaan 13. Grote, uitstekend onderhouden halfvrijstaande woning met aanbouw en garage. Ind.: woonkmr 70 m2 met woonkeuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr met douchecabine, 2e verd.: slpkmr 25 m2. Vraagprijs: N 320.000. Inf. 070 - 318 87 88. Te koop: Arnhem, eengezinshoekwoning, rustige kindvriendelijke buurt. Gunstig gelegen t.o.v. uitvalswegen en centrum. V.v. kunststof kozijnen, dubb. beglazing, zolder geheel geïsoleerd. Grote woonkmr met openhaard, open keuken, bijkeuken, 3 slpkmrs, badkmr douche/ligbad. Vr.pr. N 219.000,- k.k. Info 06 - 537 000 94. Te koop: Den Helder, Julianadorp, Wierbalg 1917, middenwoning met uitbouw waarin keuken aan achterzijde. Ruime woonkmr, tuinkmr, 4 slpkmrs, kastruimte, badkmr met ligbad en 2e toilet. Stenen berging met zolder in achtertuin. Nabij winkels, eetplein, sportver., duinen strand en zee. Inf.: 022 - 366 81 81 of zie www.pieters.nl Te koop: Ermelo, Wielewaal 198, hoekwoning, vrijstaande garage. Kindvr. buurt. Bjr 1992. Kunststof, dubbel glas. Plavuizen, vloerverwarming, nw toilet. 1e verd.: 3 slpkmrs, compl. badkmr. 2e verd.: slpkmr, dubb. dakkapel. Garage in spouw. Direct beschikbaar. Vr.pr N 279.000,- k.k.Info: 0341 - 55 69 63 of zie www.bbvastgoed.nl Te koop: Heeswijk Dinther, Het Geerke 26, ruime 2/1 kap woning. Woonopp. 115 m2, perceel 239 m2. Rustig en centraal gelegen. Minuut lopen van centrum met winkels en markt. Vr.pr. N 295.000,k.k. Info: 0413 - 29 15 23 of www.funda.nl Te koop: Heteren Kamperfoeliestraat 37, eengezinswoning, bjr 2000. Ind.: tuinger. woonkmr, keuken, hal met toilet. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr v.v. bad/douche en 2e toilet. 2e verd.: zolder via vaste trap, extra (slp)kmr. Nabij Schaarsbergen, Utrecht en Oirschot via A50/A15. Vr.pr.: N 227.500,- k.k. Info: www.funda.nl of www.ttmnvm.nl Te koop: Rijen, Charley Tooropstraat 24, instapklare, ruime tussenwoning met serre, rolluiken, 4 slpkmrs, badkmr met douche en ligbad. Rustig gelegen in wijk Vliegende Vennen en toch centraal t.o.v. alle voorz. Snel beschikbaar. Vr.pr. N 222.500,- K.K. Zie: www.funda.nl of www.makelaarsland.nl. Te koop: Breda, Adriaan van Bergenstraat 378, 2-kmr appartement, opp. 45 m2, Breda/KMA. Ind.: woonkmr, balkon met uitzicht op kerk, open keuken + div. inb. app., Slpkmr, badkmr met douchecabine + wma. Geschikt voor starter. Vr.pr. N 159.000,- k.k. Info makelaar: 076 - 524 77 88 of zie www.funda.nl Te huur: vanaf 15-12-07: Breda, luxe monumentaal, gestoffeerd appartement met slpkmr, bergruimte, badkmr met douche en ligbad in hartje centrum met tuin 100 mtr van KMA terrein, met parkeercarroussel en logeerappartement voor N 1.250,- p.m. excl. GWL. Interesse bel: 06 - 512 383 56. Te huur: Gouda, Palenstein 6, ruime 6-kamer eengezinswoning. Gelegen in rustige, groene en kindvriendelijke buurt. Nabij winkelcentrum. Prima als locatie voor een baan in Den Haag. Inf: 0182 - 53 33 18.
DIVERSEN Te koop: Oud baretembleem GNKT grote kroon). Prijs N 80,-. Inf.: 06 - 200 028 20.
RECREATIE
Onder het plaveisel het moeras…
Te huur: Zuid Frankrijk (streek Gard) op park Le Mattas in Méjannes le Clap, 4 pers. bungalow met 2 slpkmrs (1 met een 2-pers. bed en 1 met 2 1pers. bed) oven, wasmachine etc. Tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeeplaats en zwembad op park.Tel: 0227 - 60 17 13 of e-mail:
[email protected]●
29 november | Pagina 8
LEZEN & GAMEN
Colofon
Assassin’s Creed maakt alles waar DEN HAAG - De vraag naar Assassin’s Creed, de nieuwe game van Ubisoft, is groot, zo merkten we aan de vele vragen die de redactie bereikten. Dus meteen actie ondernomen en een paar dagen later lag een recensie-exemplaar in de bus. De verwachtingen waren hoog gespannen en met recht. Gelukkig dat de begrotingsbehandeling
van Defensie de afgelopen weken ‘s avonds werd gehouden, anders hadden we van geen ophouden geweten. Zo’n vijftien jaar geleden speelden we met de eerste versies van Prince of Persia. Daaraan doet deze game wel denken, maar wat is er veel veranderd in de wereld van hoofdpersoon Altair en thuis door de XBox-360. Zoals de naam van het spel al verraadt, hebben we hier te maken met een koelbloedige moordenaar - een Assassijn - die in het begin wordt gedegradeerd tot de laagste klasse in zijn soort. Hij moet - in de periode van de Derde Kruistocht - negen bekende persoonlijkheden in diverse steden zien uit te schakelen om in zijn rang terug te keren. Een best ingewikkeld scenario, zo lijkt het, maar het speelt als een trein. Je mag vechten, stelen, en - zeer verantwoord - mensen in nood de helpende hand bieden. Zij worden de vrienden die je later nog wel eens nodig hebt. Het mooiste zijn echter de details van de gebouwen in drie historische steden, waaronder Jeruzalem. Spring eens met Altair over de daken. Die bewegingsvrijheid maakt het spel zo mogelijk nog leuker en dus blijft de gamer ook niet hangen in ellenlange gevechten. Assassin’s Creed is een uitgave van Ubisoft en ligt in de winkels voor rond de zestig euro (XBox-360 en PSIII), de PV-versie kost een tientje minder.●
De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35) Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)
NIEUWE EXPOSITIE MILITAIRE LUCHTVAART MUSEUM SOESTERBERG - ‘Techniek in en om het vliegtuig’ luidt de naam van een expositie die sinds vrijdag 23 november in het Militaire Luchtvaart Museum te zien valt. Staatssecretaris Cees van der Knaap verrichtte de opening. Het (militaire) vliegtuig heeft zich sinds de eerste gemotoriseerde vlucht van de gebroeders Wright in 1903 in snel tempo ontwikkeld. ‘Techniek in en om het vliegtuig’ geeft een beeld van die ontwikkeling aan de hand van de thema’s Constructie, Motoren, Camouflage en Cockpit. Techniek is
vooral zelf doen en ervaren. Met een druk op de knop een hete luchtballon laten opstijgen, ontdekken of je een straalmotor aan de praat kunt krijgen of testen in een F-16 cockpit of je aanleg hebt voor vliegen. In deze expositie staat interactie met het onderwerp dan ook centraal.●
Akanoura 1863. Overzichtsfoto van de stoomfabriek in 1863; Nagasaki-stad ligt aan de overzijde van de baai.
Over een miskende generaal
waar later Mitsubishi Industries zou verrijzen.
NAGASAKI - ‘Mitsubishi Heavy Industries & Shipyard’ in Nagasaki vierde in oktober haar 150-jarig bestaan; deze maand was het de beurt aan ‘Nagasaki University’. Beide instellingen vinden hun oorspong in het Nederlands marinedetachement dat in 1857 in Japan werkzaam was. Het Land van de Rijzende Zon was door de Verenigde Staten gedwongen zijn grenzen te ope-
Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl
De interactieve, permanente expositie toont de belangrijkste technische ontwikkelingen in de luchtvaart vanaf het begin van de 20ste eeuw. Van een fragiel toestel vervaardigd van hout en linnen tot een computergestuurde machine waarin de modernste snufjes zijn verwerkt.
Nederlands marineverleden in Japan herdacht
DEN HAAG - Generaal Winkelman is degene die de geschiedenis inging als de bevelhebber die in mei 1940 de capitulatie ondertekende. Volgens luitenantkolonel b.d. E.H. Brongers had dat echter generaal I.H. Reynders moeten zijn. Deze Chef van de generale staf werd in 1939 benoemd tot Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht. Ruim vijf maanden later moest hij weer het veld ruimen ten faveure van de al gepensioneerde Winkelman. Dat ging niet zonder slag of stoot en degenen die deze periode bewust hebben meegemaakt, herinneren zich het voorval direct. Brongers, eerder verantwoordelijk voor werken als ‘Afsluitdijk 1940’ en ‘Slag om de Residentie’, betoogt dat ‘de intelligente, hardwerkende generaal zowel in civiele als militaire kringen hoog werd gewaardeerd’. Bij zijn voorbereidingen op een mogelijke oorlog kreeg Reynders volgens de auteur tegenwerking van het kabinet-De Geer. Pas na de oorlog werd zijn gelijk toegegeven. “Een duidelijk eerherstel volgde echter niet”, stelt Brongers. Met dit boek - gelardeerd met veel foto’s en documenten - is dat in ieder geval voor een deel wel gebeurd. ‘Generaal Reynders, een miskend bevelhebber 1939-1940’ is zojuist verschenen bij Uitgeverij Aspekt. De paperback telt 166 pagina’s en kost 19,95 euro. ISBN 978-90-5911-603-0.●
Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)
nen na tweehonderd jaar totale afsluiting voor de wereld en had Nederland gevraagd te helpen
Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:
2 december: Lezing ‘Gamelan ontmoet wajang’ in Museum Bronbeek, Arnhem 5 december: Kinderworkshop ‘Vliegen’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●
met de modernisering die het nu nodig had. De Nederlandse regering zond al in 1855 een marinedetachement, dat te Nagasaki de eerste marineacademie in Japan oprichtte. De schenking van het raderstoomschip Zr.Ms. Soembing in oktober 1855 wordt ter plekke gezien als stichtingsdatum van de Japanse marine. Met het tweede detachement in 1857 arriveerden ook de marinearts Jhr. J.F. Pompe van Meerdervoort en officier-machinist H. Hardes in Japan: de eerste wordt de stichting van de eerste universiteit in Japan toegedicht, de tweede bouwde een stoomfabriek in de baai van Nagasaki,
De Universiteit van Nagasaki vroeg dr. Alan Lemmers van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie in Den Haag een bijdrage te leveren aan de feestelijkheden. Tijdens voorbereidend onderzoek ontdekte hij een grote collectie tot nog toe onbekende technische tekeningen van de stoomfabriek die Hardes in 1857-1861 bouwde. Deze bevinden zich in het archief van de Nederlandsche Stoomboot Maatschappij Fijenoord, die machines en bouwelementen voor de fabriek leverde. Dit wordt in het Gemeentearchief Rotterdam bewaard. De 83 technische tekeningen zijn de enige die nog bestaan en bieden een prachtig beeld van het werk dat Hardes tot stand bracht. Een aantal is met spoed gerestaureerd en wordt tentoongesteld in het Nagasaki Museum of History and Culture. Tijdens een bezoek aan de stad gaf Lemmers drie lezingen over de Nederlandse marinedetachementen en de fabriek van Hardes. Prof. H. Beukers en dr. H.J. Moeshart van de Universiteit Leiden belichtten de activiteiten van de Nederlandse marineartsen. De viering werd bekroond met de officiële opening van een leergang Nederlandse taal aan de Universiteit van Nagasaki.●
E-mail:
[email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808
