CTRL-ALT-DELETE voor de Rooms-Katholieke Kerk
THEMA Biecht: het sacrament van boete en verzoening
DOEL Tieners ontdekken dat God hen wil vergeven en dat dit kan door het ontvangen van het sacrament van boete en verzoening
INHOUD Online Opener Spel 1... Aankondigingen Starter... Spel 2... Weerwoord... Praatje... Doe… Preek van de Week.. Reflect... Uitsmijter...
TIJD: 71 MIN. Rotte Appels Foute leiders Zonde verstoppen Zonde werpen Hit de hints Vast in het Web Vastgelopen… Zondig of toch niet? CTRL-ALT-DELETE Sorry zeggen Feest!
5 min. 5 min. 7 min. 7 min. 7 min. 7 min. 5 min. 8 min. 7 min. 8 min. 5 min.
INTRODUCTIE Het is goed om tijdig met dit programma over het sacrament van Boete en Verzoening te beginnen. Misschien heeft niet iedereen in het team ervaring met het ontvangen van dit sacrament dus neem de tijd en aandacht om erover te praten binnen het team. Het zou mooi zijn als je tieners de kans geeft om deze avond het sacrament te ontvangen. Het is noodzakelijk dat er dan een priester aanwezig is. Vraag op tijd aan de priester of hij wil deelnemen aan dit programma. Misschien kan hij zelfs de hele avond meedoen en ook deelnemen aan de voorbereidingen.
Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
1
CTRL-ALT-DELETE ONLINE Stuur de tieners een mail met daarin een kwalijke eigenschap van één van de leiders. Iets dat gemakkelijk te zien is door iedereen (roken, te hard rijden). Daag ze uit om naar Rock Solid te komen om te ontdekken wie van de leiders deze kwalijke eigenschap heeft. Werp jij de eerste steen?
Leiderstip:
Je kunt ook met je team een filmpje maken om het thema van de avond te introduceren. Laat 2 leiders (verkleed als typetjes) in je dorp op zoek gaan naar een zonde of een zonde naspelen. Denk aan een graffiti-tekening, een snoepje stelen bij de drogist, iemand pesten, liegen, roddelen, etc. Vraag van te voren andere leiders of tieners deze zonden te doen. Om het geheel nog leuker te maken kan je de zoekende leiders (de verkleedde typetjes) ongemerkt ook fouten laten begaan. Denk daarbij aan door rood lopen of fietsen, een papiertje op straat gooien een één richtingsstraat in fietsen etc. Zet het filmpje op youtube of stuur het per mail rond om het thema te introduceren.
OPENER
2
ROTTE APPELS
5 MIN
Voorbereiding
Maak met tape voor elk team een doel van ongeveer 1 meter breed. Maak aan de andere kant van de zaal een lijn waar alle tieners gemakkelijk naast elkaar kunnen staan. Zorg dat er voor elke tiener ongeveer vijf rotte appels zijn.
Doel
Tieners ontdekken het thema van de avond op een leuke manier.
Activiteit
• • •
Vertel
Eigenlijk kunnen we de rotte appels vergelijken met zonden in ons leven. Zonde begaan is zo iets als je doel missen.
Verdeel de tieners in teams. Ieder team krijgt een doel toegewezen. Elke tiener gaat met behulp van zijn/ haar appels hun doel verdedigen en proberen de appels in de doelen van anderen te rollen. Als je appels op zijn, krijg je geen nieuwe appels. Welk team heeft op het einde het minst aantal appels in hun doel?
Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
SPEL 1
FOUTE LEIDERS
5 MIN
Voorbereiding
Maak met tape een start- en eindlijn. Zorg voor verschillende kleuren post-it briefjes (voor elk team een kleur). Bedenk als leider 3-5 zonden die je ooit begaan hebt. Schrijf elke zonde op een aparte post-it. Zorg ervoor dat je voor elk team (kleur post-it) deze zonden opschrijft. Schudt daarna alle post- it briefjes per kleur door elkaar.
Doel
Tieners ontdekken dat hun leiders ook zonden begaan.
Activiteit
• • • • • •
Verdeel de tieners in teams. Geef ieder team een set (kleur) post-it briefjes waardoor ze van alle leiders verschillende zonden hebben. Neem als leiders plaats achter de eindlijn en laat de tieners in teams achter de startlijn staan. Er mag per team elke keer één tiener één zonde op de juiste leider plakken. Laat ze alle zonden zo snel mogelijk opplakken. Wie is er als eerste klaar en heeft de meeste briefjes op de juiste leider geplakt?
Leiderstip:
Let erop dat je als leiders niet allemaal dezelfde zonden opschrijft!
AANKONDIGINGEN Voorbereiding
ZONDE VERSTOPPEN
7 MIN
Zorg voor een paar kartonnen dozen die in elkaar passen. Neem strookjes papier en schrijf daarop de aankondigingen. Plak op elke doos een aankondiging en doe de dozen in elkaar. Als je geen of weinig aankondigingen hebt dan kan je ze aanvullen met de volgende zinnen • • • •
Vanavond zullen we het hebben over het sacrament van Boete en Verzoening. Fouten toegeven is moeilijk en ingewikkeld. Als je een zonde begaat, ga je tegen de wil van God in. Soms moeten we door vele lagen heen voordat we onze zonden durven op te biechten. Doe deze aankondiging in de kleinste en dus laatste doos.
Doel
Tieners ontdekken de aankondigingen en dat er soms lef voor nodig is om je zonden op te biechten.
Activiteit
• • • •
Laat de tieners in een kring zitten en geef de doos aan een tiener. Leg uit dat ze de doos moeten doorgeven. Als de muziek stopt moet de tiener de doos open maken, het pakje eruit nemen en de aankondiging voorlezen. Doe dit tot je alle aankondigingen hebt gehad.
3
CTRL-ALT-DELETE Vertel
Ga op de laatste aankondiging wat langer in. Vertel dat je soms door vele lagen heen moet voordat je je zonden durft toe te geven en op durft te biechten. Soms duurt het een lange tijd voordat je sorry durft te zeggen zowel tegen God als tegen de persoon waar het betrekking op heeft. God vindt het trouwens super tof als je sorry durft te zeggen!
STARTER
ZONDE WERPEN
Voorbereiding
Maak met tape een lijn waar alle tieners achter moeten kunnen staan. Zet aan de andere kant van de zaal voor ieder team een prullenbak of emmer. Zorg voor papier en pennen.
Doel
Tieners ondervinden dat het soms moeilijk is om je zonden bij God te brengen
Activiteit
• • • •
Vertel
Verdeel de groep in teams. Laat de teams achter de lijn staan. Vertel dat ze zoveel mogelijk verschillende zonden op papiertjes moeten schrijven en deze in de prullenbak moeten gooien. Het team wat de meeste zonden in de prullenbak heeft gegooid, is de winnaar.
Het is niet altijd gemakkelijk om onze zonden in de prullenbak te gooien ofwel bij God te brengen, omdat we ons schamen en omdat iets ons tegen lijkt te houden om onze zonden eerlijk te erkennen en te vertellen.
SPEL 2
HIT DE HINTS
Voorbereiding
Zorg dat er briefjes zijn met verschillende zonden.
Doel
Tieners ontdekken dat we vaak niet over onze zonden praten.
Activiteit
• • • • • •
Vertel
4
7 MIN
7 MIN
Laat de tieners spelen in de eenzelfde teams als het vorige spel. Er komt 1 tiener van ieder team naar voren en deze krijgt een briefje en gaat de zonde uitbeelden. Zijn of haar team krijgt 30 sec. de tijd om de zonde te raden. Lukt dit niet binnen 30 sec dan mogen de andere teams meeraden. Als het team het binnen de tijd raadt krijgen ze 2 punten. Als het team het te laat raadt of een ander team raadt het goede antwoord dan krijgt het team 1 punt. Geef ieder team evenveel kansen.
Net als in het spel praten we vaak niet over onze zonden, maar verzwijgen we ze.
Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
WEERWOORD
VAST IN HET WEB
7 MIN
Voorbereiding
Zorg per team voor een bol wol en papier met daarop onderstaande vragen.
Doel
Tieners bedenken wat in hun ogen zonden zijn en of zij het moeilijk vinden om te vergeven en vergeving te vragen.
Activiteit
• •
Vertel
Vaak stapelen zonden zich alsmaar op waardoor je je soms een beetje vast voelt zitten in een web. Het voelt alsof je klem gezet wordt. Het web wordt maar groter en steviger en het voelt alsof het steeds moeilijker wordt om eruit te komen.
Geef de bol wol aan een tiener en laat ze het uiteinde vast houden. Vraag de tiener de bol wol naar een andere tiener te gooien en stel één van onderstaande vragen aan de vanger. Deze persoon beantwoordt de vraag en houdt het draadje ook weer vast, gooit de bol wol weer verder en stelt een nieuwe vraag aan de volgende vanger. Zo ontstaat er uiteindelijk een web van wol en geven tieners hun mening. Vragen: - Wat versta je allemaal onder zonde? - Hoe voel jij je als je iets gedaan hebt wat niet goed was? - Vind je het moeilijk om aan iemand vergeving te vragen? - Wanneer vergeef jij iemand wel / niet?
Leiderstip:
Houd voor jezelf in gedachten wat zonde is, zodat je dat ook goed onder woorden kan brengen als daarnaar gevraagd wordt. Zonden zijn alles wat tegen Gods wil ingaat. Bewust tegen Gods wil ingaan waardoor je jezelf steeds een stukje meer onbruikbaar maakt voor God.
PRAATJE
VASTGELOPEN
5 MIN
Doel
Tieners ontdekken dat het belangrijk is fouten toe te geven en sorry te kunnen zeggen.
Vertel
Herken je dat ook dan ben je lekker bezig op je computer en opeens loopt dat ding vast? Je kunt niets meer en je moet de computer gewoon uitzetten of hij crasht helemaal. Meestal heb je teveel vensters open staan, zoveel dat je computer het niet aankan. Vaak staan al die vensters over elkaar heen en zie je op den duur door al die vensters helemaal niet meer waar je mee bezig bent. Al die vensters kunnen we vergelijken met de dingen die we in ons leven doen die niet zo goed zijn. Ze stapelen op en op. Meestal zie je op den duur door al die vensters je bureaublad niet meer en je loopt
5
CTRL-ALT-DELETE vast. Je voelt je rot en zou het liefst al die dingen opruimen maar je weet niet hoe. Het lijkt wel of een virus in je ziel je klem zet. Het is belangrijk om je fouten toe te geven en ook sorry tegen deze personen te zeggen, zodat je niet net als een computer vastloopt en allerlei virussen krijgt. Door je fouten toe te geven en ze uit te spreken naar de ander krijg je weer een mooi en schoon bureaublad en kun je weer zien waar je mee bezig bent! Vertel tot slot als leider een eigen ervaring van iets wat je fout deed en dat je deze fout hebt uitgesproken naar de persoon waar het betrekking op had. Uitspreken is net als je bureaublad opruimen, het lucht op!
ZONDIG OF TOCH NIET?
DOE Voorbereiding
Knip voor ieder team het werkblad uit.
Doel
Tieners na laten denken welke dingen wel en welke dingen in hun beleving niet zondig zijn.
Activiteit
• • • •
Vertel
Verdeel de groep in teams en geef ieder team de strookjes van het werkblad. Laat ze de verschillende strookjes onder de woorden ‘zondig’ en ‘niet zondig’ neerleggen. Moedig hen aan om hun keuzes uit te leggen en laat ze hierover discussiëren. Bespreek na enkele minuten plenair waar ieder groepje de strookjes heeft neergelegd.
Wat is eigenlijk de maatstaf of iets wel of niet zondig is? Vele mensen zien misschien geen kwaad in het kijken van porno. Bepalen wij zelf die maatstaf of iets zondig of niet zondig is of doet God dat? God heeft ons richtlijnen gegeven door de tien geboden aan ons te gegeven. Door deze geboden kunnen wij inzien of iets wel of niet zondig is.
PREEK VAN DE WEEK
6
8 MIN
CTRL –ALT - DELETE!
7 MIN
Voorbereiding
Doe als leider een wit t-shirt aan met allemaal stukken zwarte tape erop en zorg voor een Bijbel.
Doel
Tieners ontdekken dat we door Jezus bevrijdt worden van al onze zonden en dat we door de biecht veranderen van zondaar naar de mens van toen hij/zij gedoopt werd.
Vertel
Zonden, de rotte appels in ons leven kunnen we een beetje vergelijken met de zwarte tape op het mooie witte shirt. Door de tape is het wit niet zo goed zichtbaar en wordt het mooie witte shirt eigenlijk verknoeid. Het wit komt niet tot zijn recht en dat is echt zonde! Het liefst zouden we onze zonde net als in het spel in de prullenbak gooien
Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
ofwel naar God willen toe gooien. Maar we merkten dat dat nog niet zo gemakkelijk is en dat er veel zonden naast de prullenbak belandden. Toch is er iemand die heel graag al jou propjes wil opvangen en het shirt wil schoon maken! Namelijk Jezus! Hij is voor onze zonden aan het kruis gestorven waardoor wij iedere keer weer vergeven worden! Maar het is wel belangrijk om ook echt sorry tegen God te zeggen! Lees
Johannes 20:23 “Als jullie iemand zijn zonden vergeven, dan zijn ze ook vergeven; als jullie ze niet vergeven, dan blijven ze behouden.”
Vertel
In de bijbeltekst geeft Jezus Zijn leerlingen de opdracht om mensen hun zonde te vergeven. Vroeger moesten mensen grote zonden vertellen voor de gehele kerkgemeenschap. Je kunt je voorstellen dat dit heel vernederend was en dat ook vele mensen daarom met hun zonden bleven rondlopen, omdat ze bang waren voor de gevolgen. Gelukkig, hoeven we dat tegenwoordig niet meer te doen. Gelukkig, heeft Jezus die opdracht aan Zijn leerlingen gegeven. Aangezien de priesters hun opvolgers zijn, mogen zij dus nu onze zonde vergeven in naam van Jezus en de kerkgemeenschap. Dit noemen we het sacrament van Boete en verzoening. In Mattheüs 18:15-20 kan je ook lezen hoe je met misstappen om moet gaan. Maar vooral hoe je met elkaar om moet gaan als iemand een misstap of fout begaat. De tien geboden zijn daarbij een duidelijke maatstaf. Het is fijn dat priesters dus in naam van Jezus onze zonde mogen vergeven en dat we dan dus ook echt vrij zijn van die zonde. Maar vaak is het niet gemakkelijk om te gaan biechten. De priester weet zelf ook dat het niet gemakkelijk is en zal je helpen om die stap te overwinnen! Dit sacrament noemen we ook wel een genezingssacrament. Soms gaat genezing gepaard met pijn net als bij de dokter. Het kan gebeuren dat de priester je bijvoorbeeld een opdracht mee geeft naar aanleiding van het gevoerde gesprek. Misschien moedigt hij je aan om ook sorry te gaan zeggen tegen de persoon waar die zonde mee te maken heeft. Of Hij geeft je tips om in het vervolg anders met de desbetreffende situatie om te gaan. Het mooie is dat we door dit sacrament helemaal bevrijdt zijn van onze zonde. We veranderen van zondaar naar de mens van toen hij/zij gedoopt werd. We krijgen onze doop genade terug en kunnen dus helemaal opnieuw beginnen, want de last is helemaal weg! Alles is weg net als bij een computer als je op CTRL-ALT-DELETE drukt! Wat fijn om te weten dat God zo werkt en op deze manier ons wil vergeven. Daarnaast heeft de priester beroepsgeheim en hij zal jouw zonde dus nooit doorvertellen! Vertel als leider jouw ervaring met de biecht. Hoe voelde jij je daarna en wat doet/ deed het met je.
7
CTRL-ALT-DELETE Leiderstip:
Misschien kan een priester de Preek van de Week doen en de tieners daarna uitnodigen om naar hem toe te komen als iemand meer wil weten over het sacrament of graag het sacrament wil ontvangen. Als je de mogelijkheid biedt dat tieners het sacrament kunnen ontvangen wees dan duidelijk bij je uitleg dat ze niet bang hoeven te zijn. De priester helpt hen en vertelt hoe het gaat. De volgorde en uitleg van de verschillende onderdelen van het sacrament zijn te vinden op het werkblad. Vraag daarnaast de priester om het programma door te nemen en eventueel (gedeeltelijk) mee te doen.
RE:FLECT
SORRY ZEGGEN
Voorbereiding
Zorg voor briefjes, pennen, zachte muziek en een vuurkorf.
Doel
Tieners de tijd geven om na te denken over de dingen zij zondig vinden in hun eigen leven.
Activiteit
• • • •
Geef elke tiener een briefje en een pen. Laat ze dingen opschrijven die zij zondig vinden in hun leven of dingen die ze vanavond tijdens Rock Solid gedaan hebben die niet leuk waren voor anderen. Neem hier de tijd voor en geef ze daarna de kans om hun briefje te verbranden of om naar de priester te gaan. Als ze willen kunnen ze het briefje met de priester bespreken en dan de vergeving van God ontvangen door middel van het sacrament van boete en verzoening.
Leiderstip:
Leg uit dat de tieners vrij zijn om te doen wat ze willen op dit moment. Ze mogen nog even stil nadenken in de zaal, ze mogen naar buiten gaan om hun briefje te verbranden maar ze mogen ook naar de priester om het sacrament van Boete en Verzoening te ontvangen. Zorg ervoor dat de priester op een rustig plaatsje zit, maar dat de tieners wel kunnen zien of er iemand bij hem is. Vertel dat ze ook nog in de Chill out tijd naar de priester mogen gaan!
8
8 MIN
Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
UITSMIJTER
FEEST!!!
5 MIN
Omdat God ons vergeeft mogen we vieren dat Hij ons daadwerkelijk vergeven heeft! Daarom gaan we nu een echt feestje vieren en hoe kunnen we dat beter doen dan met lekkere dingen!
Voorbereiding
Zorg voor mini Dickmans (voorheen negerzoenen) en voor elk team een tafel.
Doel
Zonden van je afleggen is reden voor feest en zo sluiten de tieners dit thema samen af!
Activiteit
• • •
•
Maak 3 teams en geef elk team een kleur zwart, bruin of wit. Van elk team mag één tiener aan het eind van de tafel plaatsnemen met de mond open. Probeer een mini Dickmans in de mond van die persoon te sjoelen. Als deze raak is, dan mag deze persoon de mini Dickmans opeten en moet een andere tiener plaats nemen achter de tafel. Welk team heeft als eerste alle mini Dickmans op? Let op: de mini Dickmans die niet in een mond terecht komen, moeten opnieuw gebruikt worden!
9
ZONDIG OF TOCH NI ET?
CTRL-ALT-DELETE Graffiti spuiten Een oude vrouw niet helpen met oversteken. Roddelen. Een zwerver geen geld geven. Niet opstaan in de bus voor een zwangere vrouw. Geen straatkrant kopen terwijl je geld in je zak hebt. Iemand die valt op straat niet helpen om op te staan. Je kauwgom op straat gooien. Batterijen in de prullenbak gooien. Je zaterdagsbaantje ‘zwart’ uit laten betalen. Zonder licht in het donker rijden. Niet stoppen voor een zebra terwijl iemand daar wil oversteken. Met vuurwerk spelen. Schelden. Werken op zondag. Je klokhuis in het gras gooien. Boekjes lezen over sex. Pesten op internet. Alcohol door een oudere vriend (in)/broer/zus laten kopen. Iemand zwart maken via de chat. Liegen over je leeftijd bij een bezoek aan de bioscoop. Porno kijken op internet. Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk
NIET ZONDIG
ZONDIG
ZONDIG OF TOCH NI ET?
CTRL-ALT-DELETE
CTRL-ALT-DELETE
Volgorde van een biechtgesprek >> >> Begroeting << Je maakt een kruisteken. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen. De priester nodigt je uit, zich in vertrouwen tot God te richten en zegt: God die als een licht in ons hart is opgegaan, geve dat u oprecht uw zonden erkent en Zijn barmhartigheid ondervindt. of een andere formulering. Jij antwoordt met: Amen. >> Lezing uit de bijbel << Het verschilt per keer of de priester dit wel of niet doet. >> Belijden van de zonden << De priester vraagt je de onderstaande belijdenis te bidden: Ik belijd voor de almachtige God en voor U, Vader, dat ik heb gezondigd in woord en gedachte, in doen en laten, door mijn schuld door mijn schuld, door mijn grote schuld. Daarom smeek ik de heilige Maria, altijd maagd, alle engelen en heiligen, en U, Vader, voor mij te bidden tot de Heer, onze God. Vervolgens vertel je je zonden aan God. Nadat de priester op de belijdenis is ingegaan, geeft hij je zonodig raad en zet je aan tot berouw over je zonde. De priester herinnert je eraan dat de christen in het sacrament van boete en verzoening sterft en verrijst met Christus, en in het Paas mysterie tot nieuw leven wordt gewekt. Daarna stelt hij je een boete voor, die je aanneemt als voldoening voor je zonde en als aanzet voor een nieuwe levenswijze. >> Gebed << Daarna mag je je berouw tonen doormiddel van het onderstaande gebed: Barmhartige God, ik heb spijt over mijn zonden, omdat ik Uw straffen heb verdiend, maar vooral omdat ik U, mijn grootste weldoener en hoogste Goed, heb beledigd. Ik verfoei al mijn zonden en beloof met de hulp van Uw genade, mijn leven te beteren, niet meer te zondigen, Heer, wees Uw zondaar genadig. >> Vergeving << De priester strekt zijn handen uit over het hoofd van de boeteling en zegt: God, de barmhartige Vader, heeft de wereld met zich verzoend door de dood en de verrijzenis van zijn Zoon en de Heilige Geest uitgestort tot vergeving van de zonde; Hij schenke u door het dienstwerk van de kerk vrijspraak en vrede. En ik ontsla u van uw zonde in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Jij antwoord met: Amen. Na de absolutie zegt de priester: Brengt dank aan de Heer, want Hij is genadig. Jij antwoordt: Zijn genade duurt in eeuwigheid. Daarna zendt de priester je heen met de woorden: De Heer heeft uw zonden vergeven. Ga in vrede. Youth for Christ - Rock Solid voor de Rooms-Katholieke Kerk Jij antwoordt: Amen.
