CSCW: introductie 1 • CSCW staat voor Computer-Supported Cooperative/Collaborative Work” ” • het gaat om groupware, d.w.z., software, die samenwerkingsprocessen in groepen ondersteunt – de samenwerking kan op (ruimtelijke en tijdelijke) afstand plaatsvinden – documenten en programma’s kunnen worden gedeeld – erg geschikt voor projecten dus • maar naast de software worden ook de groepsprocessen onderzocht ¨ invalshoeken – waar zijn er problemen in deze processen die potentiele voor softwareondersteuning zijn – hoe be¨ınvloedt de software de te ondersteunen processen • zulke processen kunnen bijv. didactisch, zakelijk of wetenschappelijk zijn Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
14
CSCW: introductie 2 • het verschil tussen de interpretatie van de tweede C in CSCW toont soms een verschuiving van klemtoon aan – cooperative: hoe wordt het werk in kleine stukken onderdeeld, die als het kan onafhankelijk van elkaar zijn? – collaborative: hoe kan een gemeenschappelijk perspectief op (en later ook een analyse van) een probleem worden bereikt? • de definitie van groupware is niet te scherp – voor sommigen hoort er alles bij wat communicatie tussen samenwerkende mensen mogelijk maakt – anderen onderscheiden groupware van ∗ communicatiesoftware (zoals e-mail) ∗ electronische vergadersystemen (EMS) Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
15
CSCW: introductie 3 • groupware wordt soms van workflow-management-systemen (WFMS) onderscheiden • WFMS ondersteunen het sturen van verdeelte werkprocessen • de onderdeling is niet 100% duidelijk, maar draait om twee aspecten ¨ – graad van structurering/coordinatie: laag in groepware, hoog in WFMS – graad van interactiemogelijkheden: laag in WFMS, hoog in groepware ¨ succesvolle groupware was Lotus Notes (Domino) • de eerste commercieel – een client-server software – omvatte e-mail en electronische agenda, ondersteunde het delen van documenten en discussies – de eerste wijdverbreide software die cryptografie gebruikte • de komende groupware: Groove Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
16
CSCW: onderdelen van groupware 1 • electronische agenda’s – zoeken in de agenda van groepsleden naar vrije tijdstippen – bepalen tijdstippen voor vergaderingen en zetten beoogde deelnemers ervan op de hoogte – tonen overlappende afspraken – voorbeeld RuG-agenda (http://agenda.rug.nl) • project-management-systemen – plannen de stappen in een project en helpen bij het natrekken van de stappen tijdens zijn afloop (bijv. het kritieke pad) – optimeren de behoefte aan ressources (tijd, geld, mensen, ruimte, enz.) – voorbeelden: Microsoft Project, MPMM Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
17
CSCW: onderdelen van groupware 2 • kennismanagement-systemen – verzamel, administreer en deel verschillende soorten van bestaande informatie in een bedrijf of instelling – activeer op deze manier de informatie en boek er winst van – voorbeelden ∗ Gouden Gids”: lijsten van mederwerkers met specifieke ” bekwaamheden ∗ databases met best practices” ” • versiebeheersystemen – verschillende auteurs werken tegelijkertijd aan hetzelfde onderwerp – in geval van tegenstrijdige/ongewenste wijzigingen kunnen oude versies terug worden gehaald Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
18
CSCW: onderdelen van groupware 3 • electronische vergadersystemen (EMS) – software die de beleidsvorming in organisaties ondersteunt – doel: communicatie moet multimodaal zijn, zoals in een gewone vergadering (A/V, handouts, . . . ) – scherm is onderdeeld in schermpjes voor deelnemers, whiteboard”, ” chat enz. – demo voor zo’n systeem: http://www.adobe.com/products/acrobatconnectpro/demo/ ˆ – ondersteuning voor besluitvorming (enquetes, stemmen) – doel: verkleinen van de afstand tussen leden in een groep: visueel is dichterbij dan akoustisch of schriftelijk – vooruitgang en resultaten boek je alleen als de afstand niet te groot is Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
19
CSCW: indeling van groupware op functionaliteit • communicatieve groupware, bijv. – e-mail – Instant Messaging • vergaderings-groupware, bijv. – electronische vergadersystemen – het delen van applicaties (application sharing en shared whiteboards) • samenwerkingsmanagement-groupware, bijv. – electronische agenda’s – kennismanagement-systemen
Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
20
CSCW: verdere indelingen van groupware • tijd-plaats-matrix – aanwezig/weg (bijv. gedeelde whiteboards in tegenstelling tot electronische vergaderkamers) – asynchroon/synchroon (bijv. versiebeheersystemen vs. gedeelde whiteboards of electronische vergadersystemen) • permissieve/restrictieve software – kunnen gebruikers doen wat ze willen, bijv. met gedeelde whiteboards – beperkt het systeem de mogelijke acties al van tevoren, zoals project-management-systemen
Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
21
CSCW: SURFgroepen 1 • SURFgroepen (http://www.surfgroepen.nl) is bedoeld als complete samenwerkingsomgeving – bijhouden en uitwisselen van documenten, afbeeldingen enz. – samenwerken met chat en gemeenschappelijke agenda – online vergaderen (met headset en webcam) • draait alleen onder Windows Internet Explorer en Mozilla Firefox • onder de oppervlakte schuilt een hoofdzakelijk Microsoft-gebaseerde omgeving :-((( – Microsoft Sharepoint – Windows Messenger – Macromedia Breeze by Adobe (nu Acrobat Connect Professional) Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
22
CSCW: SURFgroepen 2 • ondersteuning voor alleen werken: MySite”: opslaan van documenten ” • ondersteuning voor samenwerken: TeamSite”: ” – opslaan van en gemeenschappelijk werken aan documenten: ge¨ıntegreerd in Word – communiceren en discusseren (Instant Messaging): chat en audio/video-boodschappen – electronisch vergaderen: per teamsite kan een vergaderruimte voor de leden van de werkgroep aangemaakt worden – kan voor onderwijs op afstand in kleine (niet in grote) groepen worden gebruikt • derden kunnen toegang tot documenten krijgen en tot gezamenlijk werk worden toegelaten Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
23
CSCW: SURFgroepen 3 • uitdaging 1: gezamenlijk een werkstuk schrijven – een actuele versie mag niet per ongeluk door een verouderde versie worden vervangen – de actuele versie moet duidelijk ge¨ıdentificeerd kunnen worden – oude versies moeten desnoods terug te vinden zijn – meerdere gebruikers moeten tegelijkertijd kunnen werken – conflicten tussen gebruikers moeten worden herkend • uitdaging 2: in z’n eentje een scriptie schrijven, maar op verschillende computers – wat was nu ook weer de actuele versie – gemakkelijk vervoer van gegevens tussen computers – veiligheid voor je gegevens
Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
24
CSCW: SURFgroepen 4 • de documenten op het web zijn altijd de meest actuele • ze zijn veilig opgeslaan • alle bij een project horenden documenten kunnen op een plek (misschien gestructureerd door mappen) opgeslaan worden • verdere mogelijkheden ter ondersteuning van het samenwerken – gemeenschappelijke agenda en takenlijsten, lijsten met termijnen – forum voor de discussie ˆ – enquetes opzetten en uitvoeren
Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
25
CSCW: de SURF organisatie • SURFnet is een deel van de SURF organisatie • samenwerkingsverband van Nederlandse universiteiten en andere onderzoeksinstellingen • doel: ter beschikking stellen van innovatieve ICT-voorzieningen voor onderwijs en onderzoek • beheert een hoogwaardig landelijk netwerk tussen de lokale netwerken van de op SURFnet aangesloten instellingen en naar andere netwerken • naast SURFgroepen is er bijv. ook een SURFnet Video Portal – streaming-video-voorzieningen zoals de SURFnet Videotheek – ondersteuning voor docenten en studenten voor het werken met videomateriaal – aan te bevelen is de handleiding voor streaming video
Markus Egg, Computercommunicatie B 2007
26