Crowdfunding Kleinschalig
Duurzaam
Hoe zet ik een crowdfunding campagne op?
Leidraad voor het opzetten van een fondsenwervende campagne via Crowdfunding
Concreet
Respect voor mens, dier en natuur staat centraal
Aanpakken: niet kletsen, maar doen!
WWW.MACROMICRO.NL
Inhoudsopgave 1. 1.1. 1.2. 1.3. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 3. 3.1. 3.2. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 8.
INLEIDING ....................................................................................................................... 4 AANLEIDING ................................................................................................................... 4 DOELSTELLING ............................................................................................................... 4 VOOR WIE? .................................................................................................................... 4 WAT DOET MACROMICRO ............................................................................................ 5 DOE-HET-ZELF-HULP IN EEN 21E EEUWS JASJE................................................................ 5 ONZE UITGANGSPUNTEN................................................................................................. 5 DOE MEE!....................................................................................................................... 6 ONZE VISIE..................................................................................................................... 6 HET MACROMICRO PLATFORM VOOR PROJECTEN ........................................................... 7 FONDSENWERVEN ........................................................................................................ 8 FONDSEN WERVEN IN HET ALGEMEEN ............................................................................. 8 CROWDFUNDING ............................................................................................................ 8 EEN FONDSENWERVENDE CAMPAGNE ..................................................................... 9 DOELGROEP .................................................................................................................. 9 BRIEVEN EN ETIKETTEN .................................................................................................. 9 E-MAIL ......................................................................................................................... 10 DIGITALE NIEUWSBRIEF ................................................................................................ 10 SOCIAL MEDIA ............................................................................................................. 11 FACEBOOK ................................................................................................................... 11 FACEBOOK-CAUSES...................................................................................................... 12 TWITTER ...................................................................................................................... 12 YOUTUBE ..................................................................................................................... 13 INSTAGRAM/PINTEREST ................................................................................................ 13 HET IS NIET EN/OF MAAR EN/EN ..................................................................................... 14 CONCEPT EN CREATIE ............................................................................................... 15 WAT IS JE VERHAAL? .................................................................................................... 15 DE BASIS: EEN GOEDE PROJECTPRESENTATIE ............................................................... 15 DE TECHNIEK VAN HET SCHRIJVEN VAN MAILINGS........................................................... 16 VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK ................................................................................... 17 PERSBERICHT .............................................................................................................. 21 WAAROM IS EEN PERSBERICHT BELANGRIJK .................................................................. 21 HOE SCHRIJF JE EEN PERSBERICHT ............................................................................... 21 EEN VOORBEELD .......................................................................................................... 22 NIET BIJ ÉÉN PERSBERICHT ALLEEN ............................................................................... 23 NAAR WIE STUUR JE HET PERSBERICHT? ....................................................................... 23 NABELLEN .................................................................................................................... 23 HOE KUN JE JE CAMPAGNE VERSTERKEN............................................................. 24 MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 2 van 28
8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 9.
ACTIES......................................................................................................................... 24 COLLECTEBUS.............................................................................................................. 24 POSTERS ..................................................................................................................... 24 FLYEREN ...................................................................................................................... 24 FOTO’S ........................................................................................................................ 25 LOKALE ORGANISATIES ................................................................................................. 25 TELEMARKETING .......................................................................................................... 25 DE CAMPAGNEKALENDER......................................................................................... 26
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 3 van 28
1.
Inleiding
1.1.
Aanleiding
Dit document gaat nader in op het werven van fondsen voor een goed doel. Speciale aandacht is er voor crowdfunding. Een relatief nieuw instrument om fondsen mee te werven. Crowdfunding wordt inmiddels door velen gezien als een goed middel om fondsen te werven. Vaak vergeet men dat het opzetten van een goede campagne veel tijd en soms veel geld kost. Vele campagnes halen niet het beoogde bedrag binnen. De belangrijkste redenen zijn: Initiators van een crowdfunding campagne hebben een te kleine of zelfs helemaal geen doelgroep c.q. mensen die je kunt attenderen op de campagne Een campagne heeft vaak een lange looptijd van soms wel enkele maanden. Er is vaak onvoldoende materiaal (foto’s, tekst, video’s e.d.) om continu met de doelgroep te communiceren Het ontbeert de initiators aan kennis en vaardigheden om een goede campagne op te zetten Er zijn dus vele misvattingen over crowdfunding. Onderschatting ligt dan ook vaak op loer. Crowdfunding is gewoon hard werken! 1.2.
Doelstelling
Dit document is bedoeld om initiators van fondsenwervende campagnes, met daarbinnen speciale aandacht voor crowdfunding campagnes, een leidraad te bieden voor het opzetten van een dergelijke campagne. Aan alle aspecten voor het succesvol opzetten van een crowdfunding campagne wordt aandacht besteed. Met dit document wil MacroMicro initiators van crowdfunding campagnes en gebruik maken van het crowdfunding platform van MacroMicro zo goed mogelijk voorbereiden op het ontwikkelen van een fondsenwervende campagne met als doel het creëren van een succesvolle campagne. 1.3.
Voor wie?
Dit document is niet bedoeld voor marketing- en communicatieprofessionals die veel ervaring hebben met fondsenwerving. Het is een handleiding voor iedereen die geen of beperkte ervaring heeft met fondsenwerving, maar er wel meer van te weten wil komen.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 4 van 28
2. Wat doet MacroMicro 2.1.
Doe-het-zelf-hulp in een 21e eeuws jasje
MacroMicro biedt een crowdfunding platform voor kleinschalige en duurzame projecten in binnen- en buitenland. Ons doel is met concrete projecten het leven van mensen duurzaam te verbeteren. Op het MacroMicro platform kunnen potentiële donateurs en initiatiefnemers rechtstreeks met elkaar in contact komen. Doe-het-zelf-hulp in een 21e eeuws jasje! Steeds vaker starten mensen zelfstandig kleinschalige (ontwikkelings)projecten. Vaak in het buitenland, maar ook om de hoek. Initiatieven 'van onderop' spelen een steeds belangrijker rol in onze samenleving. Mensen wachten niet op de overheid of logge organisaties, maar slaan de handen ineen en gaan aan de slag. MacroMicro wil ze daarbij ondersteunen. De kracht van deze projecten is betrokkenheid. Wat meestal ontbreekt zijn voldoende financiële middelen om het idee te realiseren. MacroMicro combineert het beste van twee werelden: de gedrevenheid van de initiatiefnemer en een (financiële) crowdfunding infrastructuur om geld te werven voor projecten.
2.2. Bij
Onze uitgangspunten
MacroMicro: Is iedereen welkom om een kleinschalig en concreet project te realiseren Staan respect voor mens, dier en natuur centraal Staan duurzaamheid en zelfredzaamheid hoog in het vaandel Komen donateurs en ondersteuners rechtstreeks in contact met initiatiefnemers van projecten MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 5 van 28
Geloven we dat grote veranderingen klein beginnen: daarom durven wij klein te denken!
2.3.
Doe mee!
Nu al een wereldidee? Doe mee en start een project. En... we put the fun in fundraising! Dit document helpt je daarbij. MacroMicro wenst je in ieder geval veel succes toe bij het opzetten van je campagne. 2.4.
Onze visie
Misschien denk je: al die problemen in de wereld, wat kan ik daar nu aan veranderen? Mijn hulp is hooguit een druppel op de gloeiende plaat, zinloos. Of je denkt als
MacroMicro: ieder beter leven telt. Laten we samen kleinschalige en duurzame projecten realiseren waar mensen beter van worden. Niet voor even, maar voor langere tijd, doordat we inzetten op zelfredzaamheid en kansen. Een paar voorbeelden: In Moldavië kunnen nu een paar honderd psychiatrische patiënten deze winter in een warm bed slapen In het mini-dorpje Avégamé in Togo kunnen mensen straks naar de WC en hebben ze dus minder kans om ziek te worden In Leeuwarden wordt een MultiCulti-kinderkoor opgezet in de achterstandswijken In Sao Paulo krijgen scholieren voorlichting met als doel tienerzwangerschappen te voorkomen. Door deze zwangerschappen te voorkomen, blijven jongeren langer op school en hebben ze perspectief op een goede baan. Dus een betere toekomst!
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 6 van 28
Maakt dat uit? Ja. Niks druppels op een gloeiende plaat. Het is het verschil tussen ziekte en gezondheid, tussen armoede en kansen, tussen hoop en wanhoop. 2.5.
Het MacroMicro Platform voor projecten
MacroMicro biedt een platform waar iedereen zelf het heft in handen kan nemen. Projecten bij jou om de hoek, of aan de andere kant van de wereld: je kunt ze waarmaken met MacroMicro. Alle projecten zijn welkom, zolang ze aan de MacroMicro criteria voldoen: Kleinschalig Duurzaam Concreet Respect voor mens, dier en natuur staat centraal Bovendien gelooft MacroMicro in vernieuwing en vooruitgang. Daarom kiezen wij voor vormen van doe-het-zelf-hulp die passen bij de 21e eeuw, zoals crowdfunding.
De
visie van MacroMicro in het kort: Doe-het-zelf-hulp die past bij de 21e eeuw: werving per project. Kleinschalige projecten met een concreet resultaat maken het verschil Duurzaamheid en zelfredzaamheid zijn belangrijke criteria Iedereen kan meedoen, door een project te steunen, of er zelf een te starten
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 7 van 28
3. Fondsenwerven 3.1.
Fondsen werven in het algemeen
Fondsenwerven is het bijeenbrengen van geld voor nietpersoonlijke, niet commerciële doeleinden. Hier kan worden gedacht aan bijeenbrengen van geld voor een nonprofit organisaties, zoals: Goede doelen Politieke partijen Vakbonden Belangenbehartigers Maar het kan ook het bijeenbrengen van geld zijn voor een project bij jou in de buurt of voor een project in ver Afrikaans land. Bijvoorbeeld het bijeenbrengen van geld voor: Een het opknappen van een speeltuin in de buurt Het opzetten van een MultiCulti kinderkoor in een armoedewijk Het kunnen kopen van een tweedehands ambulance voor een Afrikaans dorp in Ghana 3.2.
Crowdfunding
Crowdfunding komt uit het Engels en betekent letterlijk: funding (investering) door de crowd (massa). Wanneer men denkt aan Crowdfunding, dan denkt men al snel aan de culturele en creatieve sector. Hier is crowdfunding in beginsel ook ontstaan. Inmiddels zijn er verschillende varianten van crowdfunding, allen met het zelfde basisprincipe waarbij vele kleine geldgevers samen een doelkapitaal bij elkaar brengen. Vaak gebeurt crowdfunding online en wordt er een professioneel platform gebruikt. MacroMicro is zo’n professioneel platform. Crowdfunding is dus een vorm van financiering waarbij ondernemers, stichtingen maar ook particulieren een beroep doen op ‘the crowd’ om hun kredietbehoefte ingevuld te krijgen. Crowdfunding is sterk in opkomst. In 2013 is circa € 32.000.000,00 gefinancierd via crowdfunding in Nederland wat een ruime verdubbeling is ten opzichte van het jaar daarvoor. Wereldwijd is er in 2013 meer dan € 5 miljard opgehaald via crowdfunding.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 8 van 28
4.
Een fondsenwervende campagne
Een fondsenwervende campagne is een aaneenschakeling van allerlei verschillende processen. In de volgende paragrafen komen deze stappen nader aan de orde. Aan al deze processen moet uitvoering worden gegeven, anders werkt de campagne minder goed, niet of je laat kansen liggen. 4.1.
Doelgroep
Elke campagne begint bij het creëren van een database waarin een doelgroep wordt opgenomen. Wie ga je benaderen / aanspreken? Zonder database geen campagne, geen succes. Nu zijn er verschillende manieren om een database op te bouwen. We beginnen met de meest traditionele manier. Een database voor het versturen van brieven aan een doelgroep. Hiervoor moeten we een bestand met adressen op bouwen. 4.2.
Brieven en etiketten
De gemakkelijkste en goedkoopste manier om een bestand op te bouwen is het opbouwen van een bestand in Excel. In een dergelijk bestand kun je je familie, vrienden, kennissen, collega’s, etc. opnemen. Hieronder tref je een voorbeeld aan van een bestand wat op vele manieren kan worden gebruikt (printen van brieven en etiketten, etc.). Geslacht
Initialen
Tussen-
Achternaam
Straat
voegsel Heer
K.
mevrouw
M.
Van der
Huis-
Postcode
Plaats
Aanhef
nummer Dijkstra
Herensingel
21
1382 VM
WEESP
Geachte heer
Veen
Brokmui
6
9101 EX
DOKKUM
Geachte mevrouw
Een financiële bijdrage vragen door een ‘ouderwetse’ brief levert nog steeds de hoogste respons op. Ook de grote goede doelen, zoals Natuurmonumenten, het KWF en de Hartstichting, halen met de gewone fysieke brief het grootste aantal donaties op. Het is daarentegen wel een tijdrovende en dure manier van werven. Je hebt namelijk enveloppen, briefpapier, printjes en natuurlijk postzegels nodig. Is het een project in je eigen omgeving, dan kun je er ook voor kiezen om de brieven zelf langs te gaan brengen. Dit bespaart kosten. Gebruik voor het printen van een groot aantal brieven en/of etiketten de mail/merge functie van Word oftewel de functie verzendlijsten. Op Youtube zijn talloze video’s te vinden waar instructies worden gegeven hoe deze functie werkt. Het is alleszins de moeite waard om je hier even in te verdiepen. Hierdoor wordt het printen van tientallen MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 9 van 28
of zelfs honderden gepersonaliseerde brieven of etiketten een fluitje van een cent en bespaar je veel tijd. Voorwaarde is dat je een bestand opbouwt in Excel, zoals hierboven is aangegeven. Vul de cellen voor ieder adres consequent op dezelfde manier. 4.3.
E-mail
Tegenwoordig kun je met minder inspanning een e-mail versturen naar een doelgroep. Ook hier moet je eerst een doelgroep opbouwen/database van contacten opbouwen. Dit kun je weer doen in Excel. Hieronder een voorbeeld van een bestand voor een e-mailing. Geslacht
Initialen
Heer
K.
mevrouw
M.
Tussenvoegsel
Van der
Achternaam
Aanhef
e-mailadres
Dijkstra
Geachte heer
[email protected]
Veen
Geachte mevrouw
Wanneer je een dergelijk e-mailbestand hebt opgebouwd, kun je aan de doelgroep in de database een e-mail sturen met een verzoek om een financiële bijdrage. Op Youtube zijn vele video’s opgenomen om een e-mailing te versturen via mail merge. Zoek op de trefwoorden mail, merge en e-mailing. 4.4.
Digitale nieuwsbrief
Je kunt de doelgroep ook een digitale nieuwsbrief sturen, waarmee je de doelgroep in je Excel bestand continu op de hoogte houdt van alle ontwikkelingen. Hier kun je denken aan: Hoeveel geld er inmiddels bijeengebracht is Zet een grote giftgever in het zonnetje (vraag wel even om toestemming van deze grote giftgever); Geef mensen die nog niet gegeven hebben een duwtje de goede kant op. Fondsenwerven is vragen. Als je het niet vraagt, krijg je het niet Vermeld dat je de pers hebt gehaald Neem in de e-mail en de digitale nieuwsbrief altijd een link (URL) op die verwijst naar het project op de website van MacroMicro. Anders weten mensen niet waar ze kunnen betalen. Neem bijvoorbeeld de volgende tekst op: Ga naar www.MacroMicro.nl/projectx en doneer hier uw financiële bijdrage. Wil je een digitale nieuwsbrief versturen, dan kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van www.mailchimp.com. Hier kun je zelf een nieuwsbrief maken in de huisstijl van je initiatief. Het gebruik is gratis. Het Excelbestand met familie, vrienden, collega’s, buren, etc. kan eenvoudig worden gekoppeld aan Mailchimp voor het versturen van de nieuwsbrief. Op Youtube tref je talloze instructievideo’s aan die je kunnen helpen in het gebruik. MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 10 van 28
5. Social Media Met name de laatste jaren wordt social media steeds vaker ingezet voor fondsenwerving. De meest toegepaste media zijn: Facebook LinkedIn Twitter Youtube Instagram / pinterest Google+ Social media spelen een zeer belangrijke rol bij de meeste crowdfunding campagnes. Het grote voordeel is immers dat je via Twitter en Facebook makkelijk een groter publiek kan bereiken dan alleen je eigen netwerk. Als je het goed aanpakt en tijd investeert in social media, kunnen ze je veel bekendheid voor je project opleveren. 5.1.
Facebook
Facebook en LinkedIn Voor Facebook en LinkedIn geldt hetzelfde als voor Twitter: heb je al een account, zet dat dan zeker in om je project te promoten. Vooral Facebook is geschikt, maar ook LinkedIn kun je best beperkt inzetten. Zit je nog niet op Facebook? Dan is dit misschien een goede gelegenheid om te beginnen.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 11 van 28
Een paar tips:
Investeer in je netwerk. Of je nu begint of al op Facebook zit: het uitbreiden van je netwerk loont als je je project breed bekend wilt maken. Zoek nieuwe contacten, sluit je aan bij groepen, en onderhoud natuurlijk ook je bestaande netwerk Post regelmatig updates en berichten over het project – maar ook hier geldt: overdrijf het niet. Vermijd herhaling en probeer altijd iets nieuws te melden. Plaats regelmatig interessante content als video’s en foto’s, of links daarnaar Maak op Facebook een speciale pagina aan over je project. Deze 'hang' je onder je eigen persoonlijke pagina en kun je een eigen naam geven: die van je project bijvoorbeeld. Nodig al je vrienden uit om deze nieuwe pagina te liken. Mensen die de pagina geliket hebben, worden daarna automatisch op de hoogte gehouden van alle berichten die je plaatst. Het is ook mogelijk om de mede-initiatiefnemers beheerder te maken van deze pagina. Ook deze beheerders kunnen vrienden uitnodigingen om de pagina te liken. Plaats op de pagina regelmatig informatie over het project (tekst, foto’s en video’s) Overweeg om te adverteren via Facebook. Via een advertentie kun je je pagina onder de aandacht brengen, maar ook een te plaatsen bericht. Begin met kleine bedragen (2 of 3 euro per advertentie). Kijk wat er gebeurt en bepaal daarna wat de volgende stap wordt. Beschouw het als kleine testjes. Kies overigens zorgvuldig je doelgroep voor de advertentie. Facebook biedt, wanneer je advertentie wilt plaatsen, automatisch een digitale rondleiding waarin wordt uitgelegd hoe dit werkt Schrijf af en toe een blog over een project of een aan MacroMicro gerelateerd onderwerp. Bericht daarover op alle social media waar je aanwezig bent LinkedIn is natuurlijk een professioneel netwerk, en leent zich wellicht minder voor het actief promoten van je project. Maar schroom niet om een enkele keer je netwerk te benaderen om je project bekend te maken. Dat kun je ook doen door statusupdates, en door je project te vermelden in je profiel – liefst natuurlijk meteen met een directe link naar je project op de MacroMicro website zodat geïnteresseerden meteen kunnen handelen. Sluit je ook aan bij relevante groepen
5.2.
Facebook-causes
Een extra toepassing op Facebook voor goede doelen is Facebook Causes. Hier kan iedereen zijn ‘goede doel’ neerzetten en er steun voor verwerven. In de VS en Canada is dit al gekoppeld aan directe donatiemogelijkheden. In Nederland niet, maar gelukkig is dat goed geregeld via bijvoorbeeld MacroMicro. Het werkt simpel: ga naar www.causes.com voor alle uitleg en om een nieuwe Cause aan te maken. Vergeet niet om er een duidelijke link bij te zetten naar je projectpresentatie op www.macromicro.nl voor meer informatie en de donatie. 5.3.
Twitter
Heb je al een twitteraccount? Zo ja, zet het dan zeker in voor het werven van steun voor je project. Nog niet? Verdiep je dan in het medium, snuffel er een beetje rond en als je je er thuis voelt, maak dan een account aan en ga aan de slag. Twitter heeft een enorme MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 12 van 28
potentie, maar vergt in het begin wel een lange adem, bijvoorbeeld om volgers te krijgen. Zoek mensen die je kent en ga ze volgen. Grote kans dat ze jou gaan terugvolgen. Een paar tips over de inzet van Twitter: Tweet regelmatig over je project. Zorg voor gevarieerde berichten. Tweet niet iedere dag: ‘steun mijn project op www.macromicro.nl, want dat is zo belangrijk’, maar zorg regelmatig voor iets nieuws. Nieuwe filmpjes, video’s, stand van zaken (‘50% van het microkrediet is binnen, wie helpt om de rest bij elkaar te krijgen?’) Zorg voor balans. Ga je volgers niet spammen, dan raak je ze snel kwijt. En vraag niet alleen, maar geef ook aan anderen. Advies, goede reacties, leuke tips. Twitter werkt niet als je alleen maar je vraag het netwerk in slingert. Pas 'de gouden driehoek' van social media toe: geven/delen, vragen, bedanken. Zoek via Twitter contact met BN’ers waarvan je vermoedt dat ze sympathie hebben voor jouw project. Vraag ze om steun, bijvoorbeeld door een retweet. Lukt dat, dan kun je daarmee kun je bereik enorm vergroten. Vergeet ze niet te bedanken! Verkort de links, bijvoorbeeld via www.bit.ly Op internet zijn talloze twitter handleidingen te vinden, neem een keer de tijd om er een paar door te lezen. Da vergroot de mogelijkheden. Verzin een vast trefwoord voor je project, een hashtag. Bijvoorbeeld #straatkinderen. Gebruik de hashtag #macromicro regelmatig in je berichten. Zo kunnen we ook het twitteraccount van @macromicro uitbouwen, en elkaar versterken online. Wij verwijzen vanuit ons account weer naar jou of jouw organisatie. 5.4.
Youtube
Open voor het initiatief ook een YouTube kanaal. Hier kun je de video’s plaatsen van je initiatief. Deze video’s kun je op Facebook weer opnemen via de video-URL. Nog een paar tips over de inzet van social media: Naarmate je actiever wordt op Facebook en Youtube neemt de vindbaarheid van de initiatief ook toe bij Google. Neem in je berichten altijd een link naar de website van www.macromicro.nl. Zo bied je mensen altijd een handelingsperspectief en kunnen ze meteen doneren als ze willen. Biedt deze mogelijkheid continu in alle communicatie-uitingen. Werk veel met beeld en film, dat werkt erg goed op social media, vooral op Facebook. Maak een standaardhandtekening voor onder je mails met daarin een link naar je project en de oproep om te helpen. Combineer nieuwe en 'oude' middelen. Organiseer een evenement of actie en doe daarvan verslag op social media. De combinatie werkt vaak het beste! 5.5.
Instagram/pinterest
Deze media zijn gericht op beeld. En beeld werkt prima om mensen te overtuigen... Heb je dus een netwerk op deze social media, zet het dan zeker in. Post dan regelmatig foto's van je project, met een link naar de pagina waar mensen kunnen helpen. MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 13 van 28
5.6.
Het is niet en/of maar en/en
Sluit geen enkel communicatiemiddel niet uit. Gebruik alle voorhanden zijnde media om te communiceren met je doelgroep. De ene keer krijgen ze een e-mail, een week later een nieuwsbrief en intussen ontvangen ze via Facebook allerlei berichten. De kunst is om het samenhangend te organiseren. Meer hierover in hoofdstuk 9. Zorg er daarnaast voor dat instrumenten elkaar versterken. Een bericht op Facebook zorgt ervoor dat mensen op de pagina van MacroMicro terecht komen. Facebook maakt de website sterker.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 14 van 28
6. Concept en creatie 6.1.
Wat is je verhaal?
Heel erg belangrijk voor succesvolle fondsenwerving is 'storytelling', ofwel: zorg ervoor dat je een ijzersterk verhaal hebt. Dat is waarmee je mensen benadert en over de streep kunt trekken om je project te steunen. Een goed verhaal roept een gevoel op van urgentie, het belang om nú te doneren. En het moet mensen bewegen, ze moeten zich geraakt voelen. Dat kan bijvoorbeeld door persoonlijke verhalen. Stel, je wilt een schooltje bouwen in een dorp in Congo. Je kunt vertellen hoe belangrijk onderwijs is in het algemeen en speciaal op die plek. Maar je kunt (daarnaast) ook het verhaal vertellen van het meisje die een goede opleiding kreeg en nu een baan heeft en haar familie zo kan helpen. Wat spreekt het meest aan denk je? Kortom, een goede voorbereiding is ook: bedenken welk verhaal je wilt vertellen. Hoe wil je mensen raken, hoe maak je je project urgent, concreet en persoonlijk? 6.2.
De basis: een goede projectpresentatie
Als je mensen zover hebt dat ze je project bekijken, dan ben je al heel ver. Nu beslissen bezoekers binnen een paar seconden of ze je project interessant vinden. Internet is vluchtig, bezoekers zijn zo weer weg - meestal voorgoed. Grijp de kans dus door veel aandacht te besteden aan een goede en overtuigende presentatie van je project. De mensen van MacroMicro kunnen je hierbij helpen, door mee te denken en teksten/titels te bekijken. Een paar tips voor een goede presentatie: Bedenk een goede wervende titel. Besteed hier tijd aan, dit is het eerste wat mensen zien! Maak een kort en aansprekend verhaal waarin je kort uitlegt wat het project inhoudt en waarom het zo belangrijk is. Gebruik beeld, foto's en / of film, om mensen te betrekken bij je project. Formuleer duidelijk je vraag aan potentiële donateurs. Hoe tastbaarder je vraag, hoe meer kans dat mensen je daadwerkelijk steunen. Geef je project een gezicht: laat zowel de mensen die betrokken zijn bij je project zien, als jezelf als initiatiefnemer. Dat vergroot de (potentiële) betrokkenheid van donateurs en zorgt ervoor dat ze sneller zullen willen helpen. Houd je project actueel: plaats regelmatig updates, nieuwe foto's, filmpjes, informatie over de voortgang.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 15 van 28
6.3.
De techniek van het schrijven van mailings
Bedenk vooraf goed hoe je met de doelgroep gaat communiceren. Een ‘slechte’ tekst leidt onherroepelijk tot minder respons. Hieronder wordt een aantal technieken opgesomd die de respons helpen verhogen. Het volgende is hier van belang: Begin in je teksten met de essentie, namelijk: er is een probleem dat we willen oplossen en daarom vragen wij je een financiële bijdrage over te maken. Gebruik emotie in je teksten (woede, vrees, angst, trots, twijfel, verdriet, verlangen, verlegenheid, verrassing, verveling, afschuw, verontwaardiging, behoeften, beproeving, dankbaarheid, droefheid, eerbied, enthousiasme, ergernis, geduld, geloof, geluk etc.). Emoties zetten mensen aan tot handelen, namelijk het geven van geld. Gebruik de gebiedende wijs regelmatig (doe mee, ga naar, geef ook, steun dit initiatief). De gebiedende wijs is altijd zonder een ‘t’, bijvoorbeeld ‘word lid’. Maak gebruik van korte zinnen (gemiddelde zinslengte is 8 woorden). Vermijd moeilijke woorden (gebruik Jip en Janneke taal). Iedereen moet een tekst kunnen begrijpen: hoger opgeleiden en lager opgeleiden. Hoger opgeleiden zeggen nooit dat het een eenvoudige tekst is. Ze zeggen daarentegen wel dat het een duidelijke tekst is. En duidelijkheid daar draait het om! Laat overbodige woorden weg. Bijvoorbeeld een bijvoeglijk naamwoord die het zelfstandig naamwoord niet versterkt. Onderstreep belangrijke woorden. Maak gebruik van een PS (PS: Steun dit initiatief, zodat kinderen weer een plek hebben waar ze veilig kunnen spelen). Gebruik een treffende ‘betreft’. Plaats een foto van de ondertekenaar bij de brief of mail. Plaats een leesbare handtekening bij de ondertekening. Je moet de naam van de ondertekenaar kunnen herkennen in de handtekening. Gebruik vette bullets bij opsommingen, zoals hier aangegeven (dus geen kleine rondjes of vierkantjes). Gebruik plaatjes in de tekst. Gebruik de techniek van de verliesframing. Bij verliesframing begin je je tekst licht negatief, je eindigt positief (help mee om een oplossing mogelijk te maken). Plaats een logo altijd rechts bovenaan. Aan het schrijven van fondsenwervende teksten worden dus specifieke eisen gesteld. Wanneer deze worden toegepast is de kans op respons veel hoger. Gebruik ze allemaal! Het werkt. Maar de essentie van het schrijven van teksten om geld te werven is: hou het kort en vooral eenvoudig.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 16 van 28
6.4.
Voorbeelden uit de praktijk
Op de volgende twee pagina’s tref je teksten aan waarin al deze technieken zijn toegepast.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 17 van 28
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 18 van 28
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 19 van 28
Zoals je kunt zien wordt de tweede brief versterkt met een video die op Facebook en Youtube is geplaatst. Ook wordt er een link van de website van MacroMicro vermeld, waar je meer informatie kunt ophalen. Dit kan echter ook een adres zijn van jouw Facebookpagina of je kanaal op Youtube. Beide projecten hebben met behulp van het MacroMicroplatform de beoogde doelstelling gehaald. Het kinderkoor is opgericht in Leeuwarden en in Sao Paulo is iemand aangesteld om op scholen te gaan werken om tienerzwangerschappen te voorkomen. In beide teksten wordt ook gewerkt met beelden. De praktijk leert dat dezelfde brief zonder beeld substantieel minder respons oplevert. Waar een paar plaatjes al niet goed voor zijn!
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 20 van 28
7. Persbericht 7.1.
Waarom is een persbericht belangrijk
Persberichten zijn een belangrijk onderdeel van een campagne. Wanneer een krant een artikel plaatst over jouw campagne, dan creëer je zichtbaarheid. En zichtbaarheid is ontzettend belangrijk voor het succes van een campagne. Daarnaast verhoogt het de autoriteit van het project, omdat de krant erover schrijft. 7.2.
Hoe schrijf je een persbericht
Hieronder volgen een aantal tips om een persbericht te schrijven: Boven ieder persbericht staat PERSBERICHT. Vul dit aan met plaats en verzenddatum. Zorg voor een invalshoek met nieuwswaarde. Geef in de kop en eerste alinea van het persbericht een antwoord op de 5 W's + H: wie, wat, waar, waarom, wanneer en hoe. Geef de details in de volgende alinea’s. Maak een persbericht niet langer dan een A4-tje: schrijven is schrappen. Schrijf zakelijk. Klop jezelf niet te veel op de borst, probeer de tekst objectief te houden. Een goed persbericht is in de actieve vorm geschreven. Voorkom woorden als 'worden', 'kunnen' en 'zullen'. Controleer de tekst goed op spelling- en taalfouten. Laat iemand andersde tekst nog eens kritisch lezen. Vermeld onderaan als 'noot voor de redactie' waar nadere informatie is te verkrijgen. Verstuur een persbericht op naam van een journalist of een bekend iemand uit de regio als je hem kent. Op de volgende pagina tref je een voorbeeld aan van een persbericht.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 21 van 28
7.3.
Een voorbeeld
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 22 van 28
7.4.
Niet bij één persbericht alleen
Indien er zich specifieke zaken voordoen rondom de campagne, informeer de pers hier dan ook over. Je kunt hier denken aan het realiseren van 50% van je doelstelling, aandacht van de lokale TV voor het initiatief, etc. 7.5.
Naar wie stuur je het persbericht?
Op internet kun je e-mailadressen van de redacties van allerlei verschillende media vinden waar je je persbericht naar toe kunt sturen, zoals je lokale krant, de provinciale krant, een TV-station, radiostation, magazines, etc. Zoek via Google op persbericht en redactie. Maak ook hier weer een bestand van met emailadressen. Je kunt ook adressen huren, zoals bij het ANP, maar dat is een dure aangelegenheid. Het zelf opbouwen van een bestand geniet de voorkeur. Nog een paar tips: Zorg ervoor dat je je persbericht zo gericht mogelijk stuurt. Maak een lijst van bladen en redacties die geïnteresseerd kunnen zijn in je project. Grote media als dagbladen hebben vaak verschillende adressen van de redacties, selecteer de redactie die het best past bij jouw persbericht.
Besteed speciale aandacht aan de lokale media. Lokale bladen (zeker HAH-bladen) vinden het vaak prettig om kopij aangeleverd te krijgen en staan meestal sympathiek ten opzichte van dit soort initiatieven. Zorg zo mogelijk voor beeldmateriaal, dat verhoogt de plaatsingskans!
7.6.
Nabellen
Bel een persbericht even na. Heeft u het persbericht in goede orde ontvangen, zijn er vragen, u kunt me altijd bellen, etc. Bouw een relatie op met de pers! Dat maakt de entree voor de volgende campagne weer gemakkelijker. Je kent elkaar!
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 23 van 28
8. Hoe kun je je campagne versterken Crowdfunding campagnes worden veelal via digitale technieken onder de aandacht gebracht. Denk hier aan websites, e-mailings, social media, et cetera. Maar betekent dit dat de oude vertrouwde communicatie-instrumenten niet meer werken? Nee. Onze ervaring is dat de oude vertrouwde technieken ook nog steeds uitstekend werken. Het allerbeste werkt een combinatie van oud en nieuw, een zogenaamde 'multimediale' benadering waarbij je de verschillende activiteiten elkaar laat versterken. De inzet van allerlei campagnemiddelen en -activiteiten in te zetten, geeft ook voeding aan je digitale crowdfunding campagne. Houd je bijvoorbeeld een sponsorloop voor je project? Twitter erover, maak een filmpje, laat zien wat het heeft opgebracht. 8.1.
Acties
Acties zijn een goede manier om je project onder de aandacht te brengen. Je kunt er heel concreet geld mee werven, maar je kunt zo ook reuring organiseren rond je project. Door verslagen, foto's, filmpjes, tweets over je actie, zien mensen hoe actief je bent en zijn ze sneller geneigd om ook te doneren. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Belangrijk is dus wel dat je veel energie steekt in het bekendmaken van je actie! Een voorbeeld van een succesvolle actie bij MacroMicro: de projecteigenaar (tevens kunstenaar) verlootte een van zijn beelden onder de donateurs. Het beeld stond bij een lokale galerie, waar mensen ook konden kijken en meteen doneren. Daarnaast speelden ook online donateurs mee. Voor ieder tientje donatie kregen ze een lot. Deze actie leverde donaties op, publiciteit, en konden we mooi uitventen op Twitter, Facebook en website. En het project kwam mede dankzij deze actie vol! 8.2.
Collectebus
De collectebus is bijna een vorm van vintage marketing, maar is nog steeds zeer effectief. Op het internet kun je allerlei leveranciers vinden die collectebussen kunnen leveren. Er is echter wel een vergunning van de gemeente nodig. Hou hier in je planning terdege rekening mee. Het aanvragen van een vergunning kost tijd. Vrijwilligers kun je effectief werven via een e-mailing en een post op Facebook. 8.3.
Posters
Ontwikkel een poster of laat een poster ontwikkelen en hang deze op in winkels en andere plekken waar veel publiek komt. Winkeliers willen graag een keuze hebben uit een A4 en / of A3 formaat poster, afhankelijk van de grote van de winkelramen. 8.4.
Flyeren
Deel flyers uit in de winkelgebieden bij jou in de regio. Ook hier is veelal een vergunning van de gemeente voor nodig. Laat je hier goed over informeren door de gemeente. MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 24 van 28
Indien je geen vergunning hebt en toch gaat flyeren, dan loop je risico een boete te krijgen. 8.5.
Foto’s
Gebruik goede foto’s. Goede fotografie verhoogt de respons. Plaats bij het posten van een bericht op Facebook altijd een foto, bijvoorkeur meerdere foto’s. Een bericht zonder foto’s genereert minder aandacht. 8.6.
Lokale organisaties
Betrek lokale organisaties bij je initiatief. Je kunt hier bijvoorbeeld denken aan de kerken, de Rotary of de Lions. Aan de laatste twee kun je een presentatie geven over de campagne. Dergelijke organisaties zijn regelmatig bereid om een positief initiatief te steunen. 8.7.
Telemarketing
Bel halverwege de campagne samen met de andere initiatiefnemers je vrienden, buren, familie, kennissen, collega’s, etc. op. Attendeer ze op de campagne en vraag of ze een bijdrage willen geven. Het verdient aanbeveling op vooraf een tekst voor e-mail gereed te hebben, waarin kort wordt aangegeven wat het doel is van de campagne en het adres van MacroMicro, alwaar mensen een bijdrage kunnen storten. Belangstellenden krijgen direct na het telefoongesprek een e-mail toegestuurd.
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 25 van 28
9. De campagnekalender Maak een campagnekalender waarin je al je activiteiten plant. Hieronder vind je een aantal suggesties hoe je die kalender systematisch kunt inplannen. Via MacroMicro kun je een tekstbestand krijgen met een campagnekalender die je zelf kunt aanvullen en wijzigen. De campagnekalender kan je helpen om je activiteiten te ordenen en bij te houden, en om een ritme te vinden in je campagne. Ook kun je zo samenhang in je activiteiten zien, en activiteiten organiseren die elkaar versterken. Een aantal activiteiten keert dagelijks terug, een aantal wekelijks. De dagen en weken vliegen voorbij, dus voor je het weet zijn je goede voornemens verdampt en is je campagne ingezakt. Plan alles in, en maak er een gewoonte van om iedere dag of minimaal een paar keer per week de kalender te raadplegen. Dagelijkse campagne activiteiten Check je projectpagina op reacties. Reageer snel op updates van anderen bij je project, en bedank meteen voor donaties. Als je op Twitter zit: check of iemand je vermeld heeft in een tweet, of jouw tweets geretweet heeft - en zo ja, reageer daar dan op. Kijk ook of je zelf actief op andere tweets kunt reageren. En check of je nieuwe volgers hebt. Ga ze terugvolgen als het interessant is. Zo vergroot je je twitter publiek. Verstuur iedere dag minimaal een tweet. Zit je op Facebook: idem als bij Twitter. Check of er reacties zijn en reageer daar weer op. Beperk je Facebook-posts tot een paar per week, dagelijks is voor veel vrienden te veel. Wekelijkse campagne-activiteiten Zit je op Twitter? Plan dan tweets in voor een hele week. Dat kan niet via www.twitter.com, maar wel met een eenvoudig en gratis beheerprogramma zoals www.hootsuite.com. Plan iedere dag minimaal één tweet. Die kun je daarnaast aanvullen met actuele tweets, maar dan heb je in ieder geval een basis. Tip: breng nieuws in je tweets, vraag niet continu alleen om geld. Zit je op Facebook? Plaats minimaal 1 Facebook post per week - maar liever nog, minimaal twee. Zet er een foto of filmpje bij. En de link naar je project natuurlijk... Plaats minimaal 1 update bij je projectpagina per week. Plaats bijvoorbeeld een nieuwe foto of een filmpje van je project, met een korte tekst. Heb je geen beeldmateriaal? Plaats dan toch een kort bericht over de voortgang van je campagne: waar ben je mee bezig? Meld desnoods wanneer je weer iets nieuws kunt melden. Plan iedere week even een moment in om te evalueren hoe je campagne loopt. Wat werkt, wat niet? Wat kun je nog meer doen? MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 26 van 28
Losse campagne activiteiten die je kunt plannen (zie suggestie in het schema) Persberichten sturen om publiciteit te krijgen (format in bijlage 1 - volgt). Mailings aan je netwerk Acties of evenementen Plan minimaal drie mailings in. Eén om je project aan te kondigen, een om halverwege een update te geven en een voor het slotoffensief. Slotoffensief (laatste twee weken). Een slotoffensief kan allerlei vormen aannemen. Waar het om draait is een gevoel van urgentie te creëren: de drie maanden zijn bijna om, nog een keer alle hens aan dek en met z'n allen dat project tot een goed einde brengen! Je kunt hiervoor een speciale actie bedenken, twitter en facebook intensief inzetten... Vooral belangrijk is dat je er op tijd over nadenkt en plant hoe je de laatste twee weken van je campagne gaat gebruiken om de eindstreep te halen. Maand 0: de voorbereiding In de planning:
Het verhaal van je project scherp krijgen en goed opschrijven Werken aan een goede projectpresentatie, een sterke titel verzinnen Zoveel mogelijk (beeld)materiaal verzamelen over je project Foto's, filmpjes, informatie, quotes, berichten van de mensen ter plekke: je kunt het allemaal inzetten tijdens je campagne! Sterker nog, je hebt het nodig om regelmatig iets nieuws te kunnen brengen. Probeer alvast zoveel mogelijk materiaal te verzamelen vooraf of aan het begin van je campagne. Een heldere en toetsbare begroting opstellen voor je project Je netwerk in kaart brengen: wie kun je straks allemaal benaderen tijdens je crowdfunding campagne? Bouw je social media accounts verder op, zoals Twitter, Facebook, Linkedin, instagram et cetera. Brainstorm over acties en evenementen die je kunt ondernemen om je campagne onder de aandacht te brengen.
Maand 1: start van de campagne In
de planning: Startmailing aan al je contacten om je project onder de aandacht te brengen Persberichten versturen Evenement/actie plannen of uitvoeren (en uitventen) Projectupdates plaatsen Plaats een filmpje op Youtube (en bij je projectpresentatie) Social media inzet
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 27 van 28
Maand 2: de campagne In
de planning: Maak een filmpje over je project Updatemailing aan je netwerk Evenement/actie plannen of uitvoeren (en uitventen, denk ook aan persbericht) Plaats een filmpje op Youtube (en bij je projectpresentatie) Social media-inzet
Maand 3: afsluiting van je campagne In de planning:
Activeer je netwerk nog een laatste keer via een mailing Eventueel nog een evenement en / of actie Social media-inzet Slotoffensief plannen (laatste 2 weken)
De maanden daarna In
de planning: Donateurs bedanken voor hun bijdrage en op de hoogte houden van de voortgang Materiaal verzamelen over de uitvoering van het project en er updates over maken Afronding van het project via alle communicatiekanalen die je hebt gebruikt, inclusief social media. Laat mensen weten hoe het is gegaan. Financiële afronding van het project
MacroMicro, We put the FUN in FUNdraising, Leidraad voor het opzetten van een crowdfunding campagne, Pagina 28 van 28