KORT WPISLAG van de 3e b i j e e n k o m s t . v a n hoofdambtenaren, van h e t
M i n i s t e r i e van Zaken Overzee en h e t K i n i s t e r i e van B u i t e n l a n d s e Zaken, op d i n s d a g , 2 2 j u l i 1958, t e 15.00 u u r , teri departemente v m B u i t e n l a n d s e Zaken. Vertegenwoordigers van Zaken Overzee: A.X. Kottie:r COX. Dieudoxin4 Mr. H.G. Verhoeff J.W. B u r g e r
Vertegenwoordigers van B u i t e n l a n d s e Zaken: Dr. H.R. van Houten ( v o o r z i t t e r ) Yz. J. Rookmaaker J. 3 . Braaksma D r s . H. ’‘larriaar D r s . F.J.A. Terwisscha van S c h e l t i n g a Jir. H.C.G. C a r s t e n
I.
.
Het r a p p o r t van de p a r l e m e n t a i r e m i s s i e naar NFTG v o o r w a t b e t r e f t de i n t e r n a t i o n a l e a s p e c t e n van dit; r a p p o r t . (zie bijlage I)
-
N a een w o o r d van welkom t a t d e vertegenwoordigers van h e t X i n i s t e r i e van Zaken Overzee, w i j s t de V o o r z i t t e r op h e t ongunstige e f f e c t van de p u b l i c a t i e van h e t r a p p o r t van d e p a r l e m e n t a i r e m i s s i e naar TJXG i n 1 9 5 7 , vooral tengevolge van de e e n z i j d i g e n e g a t i e v e r e a c t i e van zowel de binnenlandse als de b u i t e n l a n d s e p e r s . Daar h e t Regerinqzmtwoord op d i t Kamers t u k nog moet worden Geformuleerd, kan worden g e s t e l d clat d e , ’ . v e e l a l s c h e r p e , k r i t i e k i n een derrmte vroeg s t a d i u m t o t u i t i r # g , i s g e b r a c h t , d a t de Xernorie van Antwoord (welke i n september ii k a n worden verwacht) r e e d s v66r haar t o t s t a n d k o m i n g a a n a c t u a l i t e i t en e f i e c t h e e f t i n g e b o e t . ,-De r li a l ve I
_,
I
-
2.
Derhalve i s h e t v a n p r i m a i r b e l a n g d a t de v e r g a d e r i n g z i c h r e e d s nÚ b e z i n t over mogelijke o f wel voorlopige antwoorden op event u e l e vragen van b i j v . j o u r n a l i s t e n b e t r e f f e n d e de b e l a n g r i j k s t e ( k r i t i s c h e ) concl.usies van ,het r a p p o r t . I n een u i t v o e r i g en met v e l e voorbeelden g e ï l l u s t r e e r d b e t o o g w o r d t z i j d e n s II~UNZO geconcludeerd d a t h e t r a p p o r t van de p a r l e m e n t a i r e missie - de a a n d u i d i n g p a r l e m e n t a i r e enquêtedoorlopend de nadruk l e g t commissie ware w e l l i c h t j u i s t e r op de verkregen o n g u n s t i g e , v e e l a l ook o n v o l l e d i g e e n d a a r d o o r o n j u i s t e indrukken. N i e t t e m i n z a l e e n u i t v o e r i g antwoord d i e n e n t e worden o p g e s t e l d , waarvan thans r e e d s v a s t s t a a t d a t de ontv a n g s t o n g u n s t i g z a l zijn, daar h e t t e n enenmale onmogelijk i s d e t o t h e t g r o t e p u b l i e k sprekende k r i t i e k op even zo tvsappigetv w i j z e t e weerleggen als z i j i s g e s t e l d . Immers, v e l e van d e gemaakte aanmerkingen z i j n op z i c h z e l f wel j u i s t , maar worden i n h e t r a p p o r t n i e t t e g e n d e j u i s t e a c h t e r g r o n d g e p l a a t s t . Het i s n a een b e t r e k k e l i j k k o r t bezoek aan NNG n i e t m o g e l i j k , z i c h een goede v o o r s t e l l i n , ? t e maken van de enorme a c h t e r s t a n d van d i t gebied en d i e n t e n g e v o l g e van de weg welke moet worden afgel e g d om t o t e e n p o l i t i e k e en economische o n t w i k k e l i n g van NNG t e komen. Een e e r s t e v e r e i s t e i s een omvangrijke r e s e a r c h op v r i j w e l e l k g e b i e d , ook t e n a a n z i e n van de ontginningsmogelijkheden van de aanwezige bodemschatten. Twee h i n d e r p a l e n staan deze r e s e a r c h e c h t e r i n de weg. Ten e e r s t e h e t gebrek aan d e nodige middelen e n v o o r t s , als gevolg van de u i t g e s t r e k t h e i d van h e t g e b i e d , de l a n g e t i j d s d u u r met een en arider gemoeid. Ondanks deze b e l e t s e l e n kan nochtans worden g e s t e l d d a t e r s e d e r t i946 v e e l t o t s t a n d i s gekomen. B a s i . s f a c i l i t e i t e n z i j n <-.eschapen, waarbij kan worden gewezen op h e t gesitadig g r o e i e n d e gebied d a t onder b e s t u u r i s g e b r a c h t ( i n 1950: 126000 km2 en i n
-
C I
1957: 264000 ka2 v a n de totaa1-kqr.r:-
k m 2 ) ; op de bouw
van h u i z e n , scholen e n ziekenhuizen, op de g r o e i e n d e i n v l o e d van j u s t i t i e en p o l i t i e en op de o p r i c h t i n g van landbouwproefbedri j ven en eel1 s c h e e p s r e p a r u t i e b e d r i j f I n d i t verband i s h e t , e c h t e r t e b e t r e u r e n d a t d c economische ontwikkeling g e h e e l een kWlestie van O v e r h e i d s i n i t i a t i e f i s . T o t nu t o e houden de p a r t i c u l i e r e n z i c h op laatstgenoemd gebied a f z i j d i g . Ook v o o r wat b e t r e f t \
.
het t o t atand komen van een v r i j e meningsuiting l a a t h e t p a r t i c u l i e r e i n i t i a t i e f v e r s t e k gaan. -Uit-
a
3. U i t h e t bovenstaande v a l t af t e l e i d e n d a t h e t d o o r d e
p a r l e m e n t a i r e m i s s i e gewenste .tempo h e l a a a n i e t 'kan worden gevolgd. Om evenwel antwoorden op t e verwachten vragen gereed t e hebben ( v o o r z i t t e r d e e l t de vergadeying mede d a t men wederom r e k e n i n g h o u d t met een b e s p r e k i n g van h e t NNG-vraagstuk d i t j a a r i n de VN) w o r d t b e s l o t e n d a t
-a.
:LINZ0 s p o e d i g h e t z o j u i s t gereed gekomen concept v o o r h e t VN-verslag 1957 o v e r NIJG a a n BZ z a l doen toekomen, e n
,
-
/
e r - b. d a t de h e e r Braaksma/voor zover n o d i g M I N Z O d i r e c t e en cone t C r e t e vragen z a l s t e l l e n o v e r n i e t - c o n t r o v e r s i ë l e gegevens. U i t van d e z i j d e van M I N Z O aan de v e r g a d e r i n g v e r s t r e k t e c i j f e r s over a a n t a l , s p r e i d i n g e n s o c i a l e f u n c t i e van de Indon e s i ë r s op NNG, b l i j k t d a t de groep va I n d o n e s i ë r s d i e geen \ , Nederlands onderdaan z i j n , r e l a t i e f k l e i n e n o n b e l a n g r i j k i s en n a u w e l i j k s de vergaande maatregelen, d o o r de p a r l e m e n t a i r e m i s s i e g e s u g g e r e e r d , r e c h t v a a r d i g t , t e r w i j l bovendien u i t z e t t i n g s l e c h t s m o g e l i j k i s van d i e I n d o n e s i ë r s , d i e de s t a t u s van vreemdeling be z i t t e n Uit o n d e r s t a a n d e c i j f e r s b l i j k t , d a t h e t t o t a l e a a n t a l I n d o n e s i ë r s , d a t e v e n t u e e l v o o r een' dergeli. j k e maatregel i n aanmerking zou kunnen komen ten h o o e s t e 400 b e d r a a g t .
.
:!i3 .I_
T o t a a l a a n t a l Aziaten op ITNG b e d r a a g t ongeveer i7.OOOh. Hi<;rvan z i j n 3.000 Chinezen en de o v e r i g e n I n d o n e s i ë r s . L a a t s t b e d o e l d e c a t e g o r i e , d.w.z. ongeveer 14.000 z i e i a n , *
!%> ' .
v a l t u i t e e n i n de navolgende groepen: 1. Zuid-Xolukken 1: 8.000 2. Landbouwers i n Meraukek 2.400 3. Werknemers van de ;f: 3.600 NNGPW t e S o r o n g S l e c h t s onder de i n p u n t 3 genoemde I n ù o n e s i ë r s bevinden z i c h v o o r e v e n t u e l e v e r w i j d e r i n g i n aanmerking komende n i e t Nederlandse onderdanen. Hun aantal w o r d t zoals r e e d s werd opgemerkt, op n i e t meer d a n 400 g e s c h a t , met inbegri.p van de (weinige) g e z i n s l e d e n . Het z i j n h o o f d z a k e l i j k a l l e e n s t a a n d e personen, op t i j d e l i j k c o n t r a c t werkzaam b i j de NNGPM. -Ook-
-
4.
I
Ook zondes i n g r i j p e n van de Overheid neemt evenwel d i t a a n t a l g e s t a d i g a f , t e n gevolge van de vervanging d o o r Papoea's. I n i950 had de I?XGPM 3000 I n d o n e s i ë r s i n d i e n s t en i n 1957 s l e c h t s 1200 ( d i t z i j n c i j f e r s e x c l u s i e f g e z i n s l e d e n ) .
T o e l a t i n g vari Chinezen b r e n g t met z i c h - h e t gevaar v o o r overB v l e u g e l i n g van de (onontwikkelde) Papoea d o o r de (meer i n t e l l i ;';ente) Chinees. Derhalve d i e n t de t o e l a t i n g van Chinezen met een z e k e r e terughoudendheid t e geschieden. Daarentegen werkt h e t voorbeeld v a n d e Chinezen in sommige g e v a l l e n i n s p i r e r e n d op d e P a p o e a ' s , z o a l s b i j v . op de scheepswerf t e Manokwari. Voor wat b e t r e f t de a f s c h a f f i n g van h e t Naleis w o r d t verwezen naar p a r . I V .
.'-1 11
.
6
H e t r a p p o r t van d e m i s s i e van de I n t e r n a t i o n a l e Bank naar NNG.
-a.
De V o o r z i t t e r merkt op d a t Mi.nister L u n s reeds e e r d e r de Australische Ambassadeur h. t . S., de h e e r McClure-Snith, h e e f t i n g e l i c h t nopens de voorgenomen m i s s i e van de h e r e n French en Weimar n a a r NNG. Naar a a n l e i d i n g h i e r v a n w o r d t de vraag opgeworpen of h e t n i e t genenst is A u s t r a l i ë t h a n s ook v e r t r o u w e l i j k i n t e l i c h t e n over h e t r e s u l t a a t van d e m i s s i e . Gezien de s c h r i f t e l i j k e r e a c t i e van X i n i s t e r H o f a t r a op de v e r s p r e i d i n g van h e t r a p p o r t d o o r BIINZO, (o.m. aan d e Raad van Stahe en Kamercommissies), e n g e z i e n de d o o r X n i s t e r Xelders t o t u i t i n g $;ebrachte wens deze r e a c t i e met z i j n ambtgenoot van Buitenlandse Zaken t*e b e s p r e k e n , b e s l u i t d e vergaderins de beantmoordins van deze vraag v o o r l o p i g u i t te s t e l l e n . gen a:mteKening v o o r ~YIiniste:r L u n s b e t r e f f e n d e deze kwestie zal worden o p g e s t e l d , waurbi j wordt v o o r c e s t e l d , d a t e h e e r XcClure-Smith wei van de strekkinc van h e t r a p p o r t op de hoo$:te z a l i:lorden u e b r a c h t , d o c h waarbij t e v e n s w c l r d t gewezen op h e t v e r t r o u w e l i j k e karakter danrvan en op hei; f e i t dat h e t geen r a p i l o s t i s van de I n t e r n a t i o n a l Bank for A e c c n s t r u c t i o n a n d Development z e l f , d o c h van twee f u n c t i o n n r i s s e n v r n deze bank. -b . :fXî320 zal z i c h n a d e r ' b e r a d e n o r i t r e n t de vrang o p welke w i j z e a m deze zaak b i j de Bank f o l l o w - u p kun worden Gegeven. I
h
-111.-
'
De voorber'eidin;:'
111.
VOOY d e
Conventie o v e r :3;G i n b e g i n 1960.
D e w e n s e l i j k h e i d van h e t houden vali een c o n v e n t i e n a + r &nel o s i e vzn de Summer School %e Canberra ( j a n u : : . r i 1958), e v e n a l s vi\n h e t u i t g e v e n van een boekwerkje over ?TITG, w o r d t wederom onders t r e e p t ( z i e K o s t Versla{; van de tweede b i j e e n k o m s t , p u n t 1 ) , doch de v e r w e z e n l i J k i n g h i e r v a n i s n i e t z o eenvoudig, ?aar d e a a n t r e k k e l i j k e onderwerpen v o o r een d e r g e l i .j k e conventie s c h a a r s
z i j n , t e r w i j i uieer w e t e n s c h a p p e l i j k e onderwerpen weinig p u b l i c i t e i tswaorde b e z i t t e n . XJNZO ~ 2 1 z i c h o v e r d i t p u n t nader beraden e n nagaan, o f e r b i j de i n EIJG s e i n t e r e s s e e r d e s t i c h t i n g e n en andere p a r t i c u l i e r e i n s t a n t i e s voldoende b e l a n g s t e l l i n g b e s t a a t C . Q*. kan worden Re-- - - . __._ wekt om m c t - k z n s - op s u c c e s een d e r g e l i j k s e n i n a r i e t e Ö k m ï e r e n . c .
v
\
+---
_
_
C
"
I
I
~
V o e r t a a l o n d e s c h o l e n eri de algemene omgan.;.;staal i n NNG.
I n a a n s l u i t i n { ; a a n h e t inzake
d i t onderwerp op de v o r i g e
v e r s a d e r i n g besprokene, w o r d t v a 1 de z i j de van iLCNZO medegedeeld d s t L i r A s t e r H e l d e r s van o o r d e e l i s d E t de :invoering van h e t En,:els als v o e r t u r ~ l -i n ITEG op onoverkomelijlre p r a k t i s c h e bezwaren s t u i t en ds-b z e l f s een b e s l u i t van d e I,;inis-terra.ad t e n g u n s t e van h e t Engels d e r h a l v e n i e t t e verw\ z e n l i jken ZOIJ z i j n . Behalve de r e e d s i n v o r i g e bes2rekin:;en t e berde g e b r a c h t e bezwaren noemt K I I U G a. de m o e i l i j k h e d e n d i e t h a n s r e e d s warde:_ ondervenden b i j de doorvoerin:: vaì? ceri vast l e e r g l a n , wegens de t a l l . o z e v a r i s t i e s v2n p l a a t s t o t plaats, b. h e t totaal v m h e t Oxford-lnk,els afwijkende d i a l e c t d a t mo!fient e e l op A u s t r a l i s c h - ~ ~ i e u w - G u i n e aw o r d t :;esprolten, (een iiederlunds Gouvernements::mL t e n a m , het- E n , , e l s Iuaclitig, had o n l a n g s b i j e e n bezoek een t o l k n o d i i ; om zich. v e r s t a a n b a a r t e znlien!) en d e onoverkomelijke 73ezv;uren om binricn a,"zieiicx?e t i j d voldoende l e e r k r a c h t e n op t e l e i d e n , u i e h e t L ~ i q e l sixdchtig z i j n , l a a t staan d i t z u l l e n Kunnen o n d G r w i j z e n , c. v o o r een b e v o l k i n g , welke g r o t e n d e e l s i n h , t s t e n e n t i j d p e r k v e r k e e r t , i s invoerin;: van h e t iin,:'els t e h o o g gep%pen.
-
-
-Thans-
'
i
G.
ri
l h m s w o r d t i n h e t dorpsonderwi j s - h e t g e e n h e t g r o o t s t e no.!; s t e e d s van g e d e e l t e van h;3t o n d e r w i j s i n NNG u i t m a a k t
-
h e t illaleis tqebruik gemaakt, bij gebrek ac2n voldoende l e e r k r a c h t e n , welke h e t I,deäer*lnncis vez.staan. De nieuwe Gouverneur h e e f t inmiddels r e e d s b l i j k gegeven e r n s t t e maken met de r e e d s v a s t g e s t e l d e p o l i t i e k h e t LIaleis, waar moc-,elij k , t e e l i m i n e r e n . I n d i t verband wordt opgemerkt d a t de b e s t a a n d e schoolboeken i n h e t X a l e i s s n e l verouderen e n de nieuwe I n d o n e s i s c h e l e e r b o e k e n i n de Eahasa, I n d o n e s i a z i j n geschreven e n e e n n a t i o n a l i s t i s c h e t e n d e n s hebben, z o d a t z i j v o o r NUG n i e t b r u i k b a a r z i j n . Z e t v o l d o e n i n g werd van d e z i j d e van 3 2 vernomen, d a t b i j h e t v o o r t g e z e t t e o n d e r w i j s h e t E n j e l s als e e r s t e vreemde t a a l wordt onderv;ezen; e r werd b i j :ilINZO op aunzudronc.en a l t h a n s op d i t niveau a l h e t mogelijke t e doen om d e k e n n i s van d e E n z e l s e t a a l t e bevorderen. I n d i t verband werd t e n s l o t t e nog van d e z i j d e van X I i J Z O t.a.v. s u b C van b i j l a g e I o p p a e r k t , d a t voor~ l s t l o gd e r h a l v e , o o k dcor g o u v e r n e m e n t s i n s t e l l i n e ; e n , nog va,: h e t î i a l e i s moet worden s e b s u i k geriaalct.
v.
De nieuwe b e w i n d c r e g e l i n g voor XRG. Gezien d e . i n t e r n a t i o n a l e b e l a n g s t e l l i n g v o o r NEG, l i j k t h e t d e v o o r z i t t e r n u t t i g d a t BZ door LoXX30i n de g e l e g e n h e i d w o r d t g e s t e l d van d e t h e n s i n v o o r b e r e i d i n g z i jnde partiële h e r z i e n i n g van de bewindsregeli.ng k e n n i s t e nemen, n l v o r e n s deze atin d e Staten-Generaal wordt z:>ngeboden. L.;ITI%O h e e f t e r geen ‘bezwrrar tej:en GZ i l l d i t o p z i c h t tegemoet t e komen. Be commissie, onder v o o r z i t t e r s c h a p van P r o f . Leriiaire, b e r e i d s e e n meerderheidsnota u i t g e b r a o h t ; de minderheidsn o t a h e e f t riog n i e t h u t licht Gezien. Rondvraac.
-a.
B i jeenkonict t u s s e n liederlandse en A u s t r a l i s c h e ariibte-
nnren i n o k t o b e r 9.s. t e Canberra. Vanwege BZ wor6-t gewezen op de omstandigheid, dat h e t h i e r b e t r e f t een bijeenkomst, waarbij nazst de r e s p e c t i e v e t e r r i t o r i a op NG, b e i d e re,yerin!b;eE z i j n vertegenwoordigd, z i j h e t ook d a t op deze e e r s t e besprekin?; s l e c h t s t e r r i t o r i a l e kwe. t i c s t e r
8
7. t a i ‘ e l z u l l e n v:orden %:.ebr.acht. D i t G e p m t e L c n t zou h e t op p r i j s s t e l l e n 0111, i n p v a l bepaalde k w e s t i e s 6ie een p o l i t i e k e s t r e k king hebben i n d i s c u s s i e zouden worden --eoracht, t e ? zake vooraf t e worden i n g e l i c h t , z o d a t tegenover de A u s t r a l i ë r s s t e e d s een eenstenmig 1 ; e d e r l z n d s s t a n d p u n t naar voren w o r d t Vsc .i!iZQ-zi j d e x o r L t opgemerkt d a t fit:r.:;elijIce punten d o o r de h e e r v2n Z’euce s t e e d s inet A,,bassadeur Zovink z u l l e n worden opgenomen e n d e r h a l v e Leer, v r e e s behoeft t e ‘bestaan d a t c o m p l i c z t i e s c n t staen, b. T e c s l o t t e w o r d t z i j d e n s lItINZO medegedeeld d z t een F r a n s e f i l m m a a ? s c h a p p i j (Ansinex) - cameraman Gaisseau - gaarne opnamen zou maken t i j d e n s de a.s. ~ ~ e t e n s c h a p p ej kl ei e x p e d i t i e liaar h e t S t e r r e n g e b e r g t e . X N Z O z o u gaarne z i e n d a t BZ nadere i n l i c h t i n g e n over genoernde n a a t s c h a p p i j en cameraman zou inwinnen. Inmiddels z i j n nl. JeiQchten ozitvangen d i e een minder $;unsti.g b e e l d , d a n a a n v a n k e l i j k was v e r k r e g e n , van de Leer Gaisseau :;even. Ter bev o r d e r i n g ar, d i t onderzoek zal 32, de desbeti-efieride nmiere gegevens t e r i n z a g e ontvangen. I n d i t verbnnd w o r d t n o 2 mede:edeeld d c t deze e x p e d i t i e naar h e t Steri.enC;e-uer<;te, a l s G e v o l g van eel; nader. verkregen overheidss u b s i d i e , d o o r g a r i g z:11 kunneri vinden. De eel*stvolp;ende v e r g a d e r i n g zal over ocigeveer twee maanden op een nader t e be3alen d a t u m p l a a t s vinden. Te 17.00 uur s l u i t de v o o r z i t t e l * d e veiu:pcierinG. ~
-
\
‘?J .&
28 j u l i 1958
,
FOTO-BtZ.
170094 GEHEIM
Het Rapport van 'de P a r l e m e n t a i r e iMissie n a a r Nederlands-Ni e uw-Gui nea 19 57 '-----------------------------.--,-,,.,,--,---
Het o n g u n s t i g e f f e c t van de pub1icat;i.e van h e t r a p p o r t van' de p a r l e m e n t a i r e missie naar NNG i 9 5 7 op de openbare mening, v o o r a l i n h e t b u i t e n l a n d , i s v a n d i e n aard geweest, d a t d e Ministerrarad z i c h h i e r o v e r h e e f t u i t g e s p r o k e n en w e l i n d i e z i n , d a t de bekendmaking v a n d i t r a p p o r t door de Raad wordt b e t r e u r d , omdat de Nederlandse p o s i t i e i n h e t b u i t e n l a n d wezenl i j k i s geschaad. Dd Wdnister P r e s i d e n t h e e f t de wensel i j k h e i d u i t g e s p r o k e n , d a t i n d i e n weer e e n s e e n p a r l e o m e n t a i r e missie zou worden samengesteld, e e n beroep zou worden gedaan op d e l e d e n om u i t h e t r a p p o r t t e houden, h e t g e e n i n v e r t r o u w e l i j k e s f e e r d i e n t t e b l i j v e n , Z o a l s bekend h e e f t de Tweede Kamer van d e S t a t e n Generaal d i t r a p p o r t i n m i d d e l s betrokken i n de beschouwingen van h e t Voorlopig V e r s l a g van deze Kamer o v e r de b e g r o t i n g van NNG (Kamerstuk d d . 19 j u n i j l . , no. 5124) e n van de M i n i s t e r van Zaken Overzeie gevraagd z i j n mening t e geven o v e r de d a a r i n naar v o r e n g e b r a c h t e v r a a g s t u k k e n , de g e s t e l d e vragen t e beoordelen en z i j n o o r d e e l o v e r de c o n c l u s i e s kenbaar t e . maken. I n de Memorie van Antwoord van U i n i s t e r H e l d e r s , b i j de o p s t e l l i n g wailrvan v o o r w a t de i n t e r n a t i o n a l e a s p e c t e n b e t r e f t , h e t M i n i s t e r i e van B u i t e n l a n d s e Zaken z a l worden i n g e s c h a k e l d , en b i j d e openbare b e r a a d s l a g i n g e n van de K a m e r , z a l gelegenheid b e s t a a n van R e g e r i n g s z i j d e d e Kamer i n t e l i c h t e n over de s i t u a t i e i i i NNG e n o v e r het r e g e r i n g s s t a n d p u n t t.a.v. de d o o r d e commissie aan de o r d e g e s t e l d e problemen, waarbij d e j u i s t e f e i t e n z u l l e n kunnen worden vermeld, de c r i t i e k voor zover m o g e l i j k z a l kunnen worden weerlegd e n de gesuelde vragen beantwoord. -Dit-
-2D i t regeringsantwoord z a l t e v e n s e e n tegenwicht kunnen vormen t e g e n de o n j u i s t e en o n g u n s t i g e indrukken, d o o r h e t r a p p o r t , ook i n h e t ‘buitenland verwekt, i n d i e n b i j de o p s t e l l i n g van d i t antwoord met d i i t . v o o r l i c h t i n g s aspect z o v e e l mogelijk w o r d t r e k e n i n g gehouden en daarvan b i j de v o o r l i c h t i n g een doelmatig gebruik z a l worden gemaakt, hoewel de d o o r de p u b l i c a t i e van h e t r a p p o r t zelf v e r o o r z a a k t e schade, ook d o o r h e t lange ti.j d s v e r l o o p v o o r d a t de o f f i c i ë l e r e a c t i e komt, n i e t g e h e e l i s t e her’
stellen. Inmiddels zou h e t X i n i s t e r i e van B u i t e n l a n d s e Zaken gaarne n a d e r worden i n g e l i c h t nopens e e n a a n t a l f e i t e n en k w e s t i e s i n het r a p p o r t vermeld, d i e e e n i n t e r n a t i o n a a l aspect hebben dan wel van zodanig b e l a n g z i j n voor de r e p r e s e n t a t i e van h e t Nederlands b e s t u u r van NNG i n - h e t b u i t e n l a n d , d a t een nadere t o e l i c h t i n g nu reeds gewenst is om r e e d s gestelde o f verwachte vragen t e kiunnen beantwoorden. H e t i s n o d i g , d a t d i t Departement e n de p o s t e n i n h e t b u i t e n l a n d i n s t a a t worden g e s t e l d de o n g u n s t i g e i n d r u k , d i e d o o r bepaalde p a s s a g e s van h e t r a p p o r t o f d e w i j z e waarop deze a i j n weergegeven, i s gewekt, i n afwachting van h e t o f f i c i ë l e regeringsantwoord, -thans r e e d s z o v e e l m o g e l i j k weg t e nemen, u i t e r a a r d voorzover d i t i n h e t algemeen v o o r l i c h t i n g s b e l e i d p a s t . Om deze r e d e n zou B u i t e n l a n d s e Zaken in d e e e r s t e p l a a t s gaarne een i n z i c h t v e r k r i j g e n i n de plannen, d i e z i j n of worden o p g e s t e l d met b e t r e k k i n g t o t ; de p o l i t i e k e , economische en v e r d e r e ontwikkeling van NITNGr. I n d e tweede p l a a t s i s de vraag w a t e r d o o r de v o o r l i c h t i n g s o r g a n e n i n 12et b u i t e n l a n d over deze ontwikkelingsplannen of o v e r h e t ontbreken daarvan z a l kunnen worden gezegd.
-Ook-
-3Ook d i e n t men thans r e e d s een a n t w o o r d gereed t e hebben op d e c r i t i e k , t o t u i t i n g g e b r a c h t i n h e t parlementair rapport, 1 ) d a t e r gedurende de l a a t s t e v i e r jare11 geen nieuwe b e a t u u r s v e s t i g i n g e n z i j n geweest e n 2 ) d a t e r n i e t voldoende r e k e n i n g zou worden gehouden niet primaire d o e l de bevolking op t e voeden t o t p o l i t i e k e zelfwerkzaamheid en .'
3 ) eveniriin met de noodzaak de b e v o l k i n g zo s p o e d i g m o g e l i j k i n t e schakelen b i j d e b e s t u u r s v o e r i n g , b i j de v e r d e d i g i n g van e i g e n g r o n d en b i j de welvaartsbevordering; 4 ) van b i j z o n d e r b e l a n g i s , d a t e r i n NNG. voldoende gel e g e n h e i d w o r d t gegeven voor v r i j e m e n i n g s u i t i n g (ge e n e e nzi j d i ge vo orli c h t ing , a l geme ne p u b l i c i t e i t smogelijkheden, geen censuur) en d a t de c r i t i e k van de p a r l e m e n t a i r e missie t e r z a k e z o v e e l m o g e l i j k kan worden weerlegd. Het b l i j f t m o r e e n goede v e r d e d i g i n g van N e d e r l a n d ' s p o s l t i e i n NG een e e r s t e v e r e i s t e p . d a t de maatregelen van h e t b e s t u u r i n NNG, e v e n a l s de u i t s p r a k e n van de Regering z o v e e l mogelijk op de e i s e n van een goede voorl i c h t i n g werden afgestemd. DTet b e t r e k k i n g t o t de problemen van p r a c t i s c h e aard, d i e i n h e t Rapport aan d e o r d e z i j n ges-beld, zou h e t aani'
b e v e l i n g v e r d i e n e n o. m. de navolgende aangelegenheden, vanwege hun i n t e r n a t i o n a a l a s p e c t , tot onderwerp van overl e g t u s s e n X N Z O e n EZ t e maken:. -A.
-
.
6
-4A. De aanwezigheid op ENG van een z - e l a t i e f g r o o t
aantal Indon$siër.s, t e n a a n z i e n waarvan d e m i s s i e s t e l t , d a t handhaving van deze groep ongewenst i s ; B. De t o e l a t i n g van Chinezen om t e v o o r z i e n i n b e p a a l d e economische behoeften; C. H e t g e b r u i k van h e t E a l e i s ( I n d o n e s i s c h ) b i j r a d i o omroep, b i j de c o r r e s p o n d e n t i e van gouvernementsi n s t e l l i n g e n aan Papuase ambtenaren en p a r t i c u l i e r e n , benevens b i j de v o l k s v o o r l i c h t i n g . H i e r b i j zou h e t volgende kunnen worden aangetekend: Ad. A. I n d i e n d e s u g g e s t i e van de p a r l e m e n t a i r e m i s s i e t o t v e r w i j d e r i n g van een aantal I n d o n e s i ë r s op een gegeven j o g e n b l i k zou worden g e ë q c t u e e r d , v e r d i e n t h e t u i t i n t e r n a t i onaal-p o l i t i e ke overwegingen aarabeveli n g hun af v o e r ' zo g e r u i s l o o s mogelijk t e doen p l a a t s v i n d e n . I n d i t verband zouden w e l l i c h t d e ' I n d o n e s i s c h e werknemers i n de o l i e i n d u s t r i e , d i e r e g e l m a t i g met v e r l o f naar I n d o n e s i ë p l e g e n : t e gaan, en van welke groep, v o o r zover bekend, d e belang, r i j k s t e s u b v e r s i e v e a c t i v i t e i t e n u i t g a a n , voorzover h e t mogelijk i s hen t e vervangen, h e t e e r s t v o o r v e r w i j d e r i n g ' \ b.n aanmerking komen. Een andere groep d i e evenzeer b i j ' zondere izanclacht v e r d i e n t , w o r d t gevormd d o o r de I n d o n e s i s r s r ; i n d i e n s t van h,t Gouvernement. Door h e t v e r l e n e n van e e n J r e c h t op " b u i t e n l a n d s v e r l o f ** voor niet-Nederlandse overh e i d s d i e n a r e n zou dezd groep inet verl.of na,ar I n d o n e s i ë kunr,en worden gezonden en g e l e i d e l i j k worden a f g e v l o e i d met v e r l e n i n g van a f v l o e i i n g s i n k o m s t e n in de I n d o n e s i s c h e s f e e r . Eet Z O U op p r i j s worden g e s t e l d , i n d i e n door M I N Z O eni;e c o n c r e t e gegevens o v e r aantal, __ spreiding, sociale f u n c t i e , e t c . van de I n d o r J e s i e r s op NNG _- zouden kunnen worden $x&y-,----wi jl h e t - w e l l i c h t n u t r i g i s , i n d i e n b i j de d e - i n d o n e s i a n i s a t i e van NNG,/overleg w o r d t gepleegd inet d i t Zinisterie.
1
-..-.--e-*
r.
/ook
.I_-
I
-Ad
B-
-5-
Ad B, Ten aanzi.en van de t o e l a t i n g van Chinezen, w i e r t o t a a l aantal begin 1957: 2760 personen omvatte, i s t o t d u s v e r r e een v r i j s t r a k b e l e i d gevoerd. Zowel
i n de E e r s t e Kamer i n 1956 (Kamerlid Reyers) a l s i n h e t V e r s l a g d e r P a r l e m e n t a i r e îhissie 1957 i s e c h t e r gevraagd i n h o e v e r r e d o o r verruiming van hun t o e l a t i n g de economie van NNG z o u kunnen worden geliend. Voor de scheepswerf i n Manokwari i s i n 1957 een a a n t a l Chinese handwerksl i e d e n uit Hongkong t o e g e l a t e n met welk experiment, v o o r zover bekend, g u n s t i g e r e s u l t a t e n z i j n b e r e i k t . De vraag r i j s t , i n h o e v e r r e d o o r eventue:le t o e l a t i n g v m meer (Hongkong)-Chinezen b i j d e - i n d o n e s i a n i s a t i e '\, van NNG I n d o n e s i s c h e werkkrachten z u l l e n kunnen worden '\ vervangen. \
6'
Ad C, Aangezien h e t Gouvernement var1 NNG, naar mocht b l i j k e n , naar methoden zoekt o m b i j h e t o n d e r w i j s h e t Maleis a l s t u s s e n t a a l t e e l i m i n e r e n , l i j k t h e t gewenst d e w e n s e l i j k h e i d van v o o r t g e z e t g e b r u i k van deze t a a l ,
I
/van h e t I h l e is
zowel .in d e o v e r h e i d s a d m i n i s t r c t i e a l s b i j de volksvoorl i c h t i n g , eveneens i n s t u d i e t e nemen, e n ook i n deze sfeer zo mogelijk afschaffing/voor tie b e r e i d e n . I n d i t ; verband moge worden gewezen o p h e t besprokene i n de liiinisterraad vtln 27 j a n u a r i 1958, waarbij n i e t s l e c h t s h e t inruimen van een g r o t e r e p l a a t s v o o r h e t E n g e l s , doch t e v e n s h e t e l i m i n e r e n vsn het; Idaleis, onderwerp vsrn besprek i n g i s geweest.
