Astma Chronos, 14 juni 2016 Regien Kievits, kaderarts astma/copd
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
Geen / Zie hieronder
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Bedrijfsnamen
· Sponsoring of onderzoeksgeld · Honorarium of andere (financiële) vergoeding · Aandeelhouder · Andere relatie, namelijk …
·nvt ·nvt ·nvt ·nvt
Programma l
Inventariseren vragen; wat wil je vandaag leren?
l
Wie doet al mee met DBC Astma? Knelpunten?
l
Casuistiek
l
Chronos-cijfers Q2 2016
Dhr. S. l l l l l l
l
52 jaar VG: astma Phadiatop: hond +, kat ++ Komt zelden, geen klachten Salbutamol zo nodig (alleen bij sporten) Rookt niet Komt bij HA op su ivm beklemd gevoel op de borst
l
Anamnese:
l
LO:
geen pijn, meer benauwdheid, trap oplopen al moeizaam; ? ?
piepend expirium bdz, overig gda geen koorts
BELEID ?
Beleid: l l l l
a. b. c. d.
Salbutamol verhogen ICS starten Prednison stootkuur Alle drie
Controle: b.
Zelf (wanneer?) Bij POH (wanneer?)
c.
Allebei?
a.
Spreekuur POH: l
Wat ga je doen?
Zorg POH: l
Goede diagnostiek !
l
Monitoring à GOEDE ASTMA CONTROLE
Diagnose Astma NHG 2015: l
l
De diagnose astma wordt gesteld bij patiënten die periodiek klachten hebben van dyspneu en expiratoir piepen, al dan niet met hoesten Reversibiliteit na bronchusverwijding bij spirometrie ondersteunt de diagnose
Astmacontrole (NHG standaard 2015) Goede controle
Gedeeltelijke / slechte controle Normale ACQ6 (< 0,75) of Afwijkende ACQ6 (≥ 0,75) of ACT (≥ 20) ACT (≤ 19) Symptomen overdag
Twee of minder/week
Drie of meer/week
Beperking activiteiten
Nee
Ja
Nachtelijke symptomen
Nee
Ja
Gebruik noodmedicatie
Tweemaal of minder/week
Driemaal of meer/week
Spirometrie
Normaal
Afwijkend
Elke exacerbatie in voorafgaande 12 maanden = slechte astmacontrole
Astmacontrole (NHG standaard 2015) Goede controle
Gedeeltelijke / slechte controle Normale ACQ6 (< 0,75) of Afwijkende ACQ6 (≥ 0,75) of ACT (≥ 20) ACT (≤ 19) Symptomen overdag
Twee of minder/week
Drie of meer/week
Beperking activiteiten
Nee
Ja
Nachtelijke symptomen
Nee
Ja
Gebruik noodmedicatie
Tweemaal of minder/week
Driemaal of meer/week
Spirometrie
Normaal
Afwijkend
Elke exacerbatie in voorafgaande 12 maanden = slechte astmacontrole
Na 2 weken bij POH l l l l
Stuk beter maar nog wel 2dd salbutamol Hardlopen lukt nog niet echt ACQ: 1,16 Longfunctie
l
l
Wat vind je van zijn astmacontrole? Hoe gaan we die verbeteren?
Hoe bereik je goede astma-controle l
Medicamenteus
l
Prikkelsanering (roken !)
l
Bewegen / afvallen
l
Griepvaccinatie
•Astma
medicatieschema NHG 2015
•Stap 3: combinatie (van) preparaten
§ Onderscheid combinatie van of combinatiepreparaat!
§ Voordeel combi-preparaat: •- Eenvoud •- Met luchtweg-verwijder ook steroid (effect op therapietrouw nooit aangetoond) § Nadeel: •- Fixed dose •- Prijs (i.v.m. mono steroïd; + 250 E per jaar)) •- Effecten met name onderzocht bij ernstige patiënten (longarts)
Medicatiebeleid, na T I P l
l
l
Volledige astmacontrole: handhaaf medicatie in zo laag mogelijke stap; controle 3 mnd Niet volledige astmacontrole: overweeg “step-up”; controle 6-12 wk Onvolledige astmacontrole: “step-up”; co 6 wk
•Leukotrieen receptor antagonisten (LTRA bv. montelukast) §à Geen vervanging van ICS §à mogelijk alternatief voor ophogen ICS (stap 3) § Voordeel: problemen therapietrouw (1dd) en/of inhalatietechniek en/of steroid angst § Nadeel: oraal
Denk ook aan de neus!
Astma-patiënten
Rhinitis patienten
Dhr. S Wanneer zie je hem terug? l
Doe je dan weer spirometrie?
l
Met reversibiliteit?
Astma: follow-up schema NHG standaard 2015 Patiënten
Controle
Spirometrie
Goede astmacontrole zn SABA z.n. (< 2 pw.stap 1) †
Niet
Goede astmacontrole met stap2-medicatie en optimale behandeling
Jaarlijks
Niet, behalve in eerste 3 jaar
Goede astmacontrole met stap3-medicatie en optimale behandeling
Jaarlijks
Jaarlijks
Gedeeltelijke of onvoldoende astmacontrole
Regelmatige controle (elke 6-12 wk), tot pers. behandeldoelen bereikt en medicatie optimaal
Tenminste jaarlijks
Rokers
Jaarlijks
Jaarlijks
Beperkte levensverwachting
Zorg op maat
Niet
Na 6 weken: l
Voelt zich beter, benauwdheid is weg
l
LF: geen obstructie, revers: 9%
l
T (R) I P: oké
l
Wat nu ?
Bereiken van astmacontrole
Discontinueringspercentages van chronische farmacotherapie in het eerste jaar na de start van de behandeling. (1-persistentie)
30
Astma = luchtwegontsteking
Het ziekteproces bij astma bevindt zich: Generation 0
1 2 3 4 5 15 23
Overal in de bronchiaalboom, in het bijzonder inflammatie in de kleine luchtwegen speelt een belangrijke rol bij astma.
Stelling In onze praktijk zijn de astmapatiënten goed in beeld Eens/oneens?
Wat is “goed in beeld”? l l l l l l l
Klopt de diagnose van uw patiënten? Wie van uw patiënten loopt bij de longarts? Wie controleert u zelf? Welke medicatie gebruiken ze? Wie gebruikt er alleen verwijders? Weet u wie er rookt? Hoeveel van uw patiënten zijn goed gecontroleerd?
Astmacontrole
Inclusiecriteria DBC:
l l l
•
Leeftijd 16 jaar en ouder Patiënt stemt in met ketenzorg Patiënt gebruikt inhalatiesteroïden of heeft hiervoor een indicatie * conform de NHG-standaard Astma bij Volwassenen
Verwachting: inclusie ca. 2%
Indicatie ICS
3x per week of vaker gebruik van luchtwegverwijders, óók indien alleen bij sporten !
Casus: vrouw 46 jr l l l
l l
Al jaren bekend met astma Allergie: honden, katten, paarden Goede astmacontrole met ICS, geleidelijk afgebouwd op verzoek van mw Nu alleen nog salbutamol vóór inspanning Komt op reguliere controle
Vervolg l
l l
l l
Salbutamol vóór sporten (3x per week hardlopen) ACQ : 0,67 Géén exacerbaties afgelopen jaar “Inspanningsastma”? Goede controle?
Astmacontrole (NHG standaard 2015) Goede controle
Gedeeltelijke / slechte controle Normale ACQ6 (< 0,75) of Afwijkende ACQ6 (≥ 0,75) of ACT (≥ 20) ACT (≤ 19) Symptomen overdag
Twee of minder/week
Drie of meer/week
Beperking activiteiten
Nee
Ja
Nachtelijke symptomen
Nee
Ja
Gebruik noodmedicatie
Tweemaal of minder/week
Driemaal of meer/week
Spirometrie
Normaal
Afwijkend
Elke exacerbatie in voorafgaande 12 maanden = slechte astmacontrole
Longfunctie mw 46 jaar Pre
FEV1 FVC FEV1/FVC
2,37 3,48 68%
Z-sc
-1,8 -0,7 -2,1
Wat vindt u er van? Wat is uw advies? Blijven vervolgen? Waarom?
Post
2,59 3,49 74%
Z-sc
Rev
-1,2 9% -0,7 0% -1,1 9%
Beleid eigen huisarts: Inspanningsastma = vaak uiting van niet volledig gecontroleerd astma ! à Inhalatiecorticosteroïden 2 dd Ze meldt na 3 maanden dat ze zich beter voelt en zelfs langere afstanden kan rennen !
Zorgprogramma: 4 modules l
1. Instabiele fase
l
2. Stabiele fase
(populatie module 1 én 2 is 100%) l
3. Stoppen met Roken
l
4. Exacerbaties
Instabiele fase
Stabiele fase
l
Nieuwe astma-patiënt
l
l
Astma controle is slecht
l
1 consult bij HA (“scharnier”) 3 consulten bij POH
Patiënt is > 1 jr bekend met astma Astma controle is matig of goed
1-2 consulten, waarvan min. 1 bij HA
Aktieplan: als klachten toenemen
De voorbereiding: Hoe krijgt u deze groep in beeld?
l
Dossieronderzoek: ICPC-code R96 (wat doe je met óók R95 ?) Op ATC-code Waar onder behandeling? 1e / 2e lijn Rokers? Twijfel over diagnose?
l
“Zogenaamd goede controle”
l l l l l
De voorbereiding: oproepen l l
Iedereen? Door de POH? Specifieke groepen na elkaar? Bij voorbeeld: - Patiënten met een onzekere diagnose - Patiënten met ICS die niet in beeld zijn - Patiënten die alleen verwijders gebruiken
Niet: patiënten met een duidelijke diagnose die geen medicatie gebruiken Veel werk… l
De uitvoering: registratie Leg vast: l Astma R96 l Hoofdbehandelaar: huisarts l Kwaliteitsindicatoren: NHG (januari 2016)
NHG-indicatoren Astma juni 2016 l l l l
l l l l l
Roken Astmacontrole (ACQ) geregistreerd Aantal exacerbaties geregistreerd Controle inhalatietechniek % dat rookt % dat matige of slechte controle heeft % > 1 exacerbatie % griepvaccinatie % patiënten zonder ICS maar wel LABA of LAMA
Externe benchmark indicatoren
Dubbeldiagnose: ACOS l
l
l
Astma-pt met persisterende obstructie na lange onderbehandeling à dbc astma Astma-pt met persisterende obstructie met forse rookgeschiedenis à dbc copd Maar behandel allebei: ICS én SMR !
Stand van zaken:
l
l
Q2 2016: 41 praktijken/gzc Op 1 april 2016: 1431 astmapatiënten in dbc (= 1% van populatie Chronos)
Vragen?