COOPCODIS JaarverS lag Gezond genieten

CO O P CO D I S JaarverSlag 2008

➲

Gezond genieten www.coopcodis.nl

2008

Jaarverslag

➲

Jaarverslag 2008

➲

➲

Inhoudsopgave Jaarverslag

4

Coop vestigingen

5

Ondernemingsprofiel

6

Brief van de algemeen directeur

8

Juridische structuur

9

Personalia

11

Kerncijfers

12

Bericht van het Bestuur van CoopCodis u.a.

14

Bericht van de Raad van Commissarissen van CoopCodis Holding B.V.

18

Verslag van de Directie

Jaarrekening

36

Geconsolideerde jaarrekening

53

Enkelvoudige jaarrekening

58

Overige gegevens

61

Overige personalia

62

Ledenraad

64

Adressen

3 CoopCodis jaarverslag 2008



terug naar inhoudsopgave

➲

Coop vestigingen

Midsland

Hoogezand

➲ Achterberg Dodewaard

Nieuwerkerk a/d/ IJssel





Ondernemingsprofiel CoopCodis is aangesloten bij Superunie, die de centrale inkoop verzorgt voor een zestiental supermarktorganisaties (ruim 34% van de Nederlandse markt). Door het stapelen van de inkoopvolumes en een permanente controle op alle processen, zijn wij in staat om de bedrijfsresultaten van de aangesloten leden ondernemers en van de coöperatieve organisatie te optimaliseren. De groei van CoopCodis wordt bovenal gerealiseerd door een intensieve samenwerking met ondernemers en in onze eigen filialen, het servicekantoor en de distributiecentra door een sterke betrokkenheid en inzet van onze medewerkers. Met onze coöperatieve structuur nemen wij in de Nederlandse foodretail een unieke plaats in.

CoopCodis is een in Nederland opererende, coöperatieve supermarktorganisatie, met als doel de bij haar aangesloten leden optimaal te bedienen. We kennen zowel leden consumenten als leden ondernemers. CoopCodis komt voort uit een fusie in 2001 tussen de consumentencoöperatie Coop Nederland en de levensmiddelengroothandel Codis. Door de fusie is Coop landelijk op de kaart gezet, waarbij lokaal ondernemerschap goed wordt ingevuld. De modern ingerichte supermarkten: CoopCompact, Coop en Supercoop, worden door zowel zelfstandig ondernemers als filiaalmanagers geleid. Vanuit de groothandel- en winkelbedrijvenorganisatie verzorgen wij tal van diensten zoals distributie, assortimentsmanagement, marketing, winkelautomatisering, opleidingen, verzekeringen, financieringen en administratie. De verwerving en ontwikkeling van nieuwe projecten voor toekomstige supermarkten en acquisitie vormen eveneens belangrijke activiteiten.

Winkelbestand

2008

2007

CoopCompact

55

54

32

32

De fysieke distributie vindt plaats vanuit drie regionale distributiecentra, twee voor houdbare artikelen en één voor alle verse producten. Een serviceprovider verzorgt de distributie van alle diepvriesproducten. Vanuit de behoefte aan meer onderscheidend vermogen, beheersing van kwaliteit, voedselveiligheid en uniformiteit in presentatie hebben wij in 2009 de dienstverlening van vleesverwerking en -distributie ondergebracht bij CoopCodis Productiebedrijven B.V.

Coop Filialen Zelfstandigen

57

54

89

86

Supercoop Filialen (incl. Nettomarkt)

33

30

Zelfstandigen

9

9

42

39

186

179

Het servicekantoor van CoopCodis is gevestigd in Velp. Wij hebben al onze activiteiten in een aantal afzonderlijke werkmaatschappijen ondergebracht. Een helder geformuleerde winstdoelstelling voor al onze activiteiten en werkmaatschappijen maakt onze organisatie transparant. Wij streven naar een verantwoorde en duurzaam winstgevende groei. Daarom werken we continu aan een verdere verbetering van onze winkelformats, producten en diensten, processen en organisatie.





➲

Brief van de algemeen directeur 2008 was geenszins een gemakkelijk jaar. In de eerste drie kwartalen van het jaar ontstond rendementsdruk door een ongekende stijging van grondstofprijzen van voedingsmiddelen. Schaarste (aanbod) en economische groei (vraagtoename) lagen hieraan ten grondslag. De gemiddeld hoge olieprijs werkte uit in diverse kostenverhogingen, bijvoorbeeld op gebied van transport en energie. De genoemde kostenstijgingen en de complexe logistieke projecten leidden per saldo, bij een gelijkblijvende procentuele brutowinstmarge, tot een lager bedrijfsresultaat. Het overschot na belasting kwam daardoor in 2008 € 0,9 miljoen lager uit dan vorig jaar en bedroeg € 6 miljoen.

Ondanks de huidige tijd van economische tegenwind doet het mij een bijzonder genoegen u te kunnen melden dat CoopCodis in 2008 weer een succesvolle groei heeft weten te realiseren en vooruitgang heeft geboekt op tal van projecten. De consumentenomzet verbeterde met bijna 10%, waarvan 4,5% op identieke basis. Het aantal winkels onder de Coop vlag groeide met zeven. Het marktaandeel steeg met 0,1% tot 2,5%. We zijn volop onderweg met de restyling van een groot aantal CoopCompact en Coop supermarkten. Vernieuwing, ook op gebied van maatschappelijk verantwoorde producten door de introductie van bijvoorbeeld het milieukeur varkensvlees en van verantwoord gevangen vis. Ons versdistributiecentrum te Deventer en het distributiecentrum voor houdbare producten te Peize zijn volledig overgezet naar een nieuw automatiseringssysteem en het orderverzamelen geschiedt op basis van voice-picking technologie. We hebben de activiteiten van ons distributiecentrum te Strijen in de loop van het jaar volledig geïntegreerd in Deventer. Daarbij hebben we de eventuele negatieve sociale gevolgen voor het personeel tot een minimum kunnen beperken.

Het najaar van 2008 stond daarentegen sterk in het teken van de “kredietcrisis”. Deze heeft zich inmiddels ontpopt als mondiale recessie, met lang voor onmogelijk gehouden economische, financiële en sociale gevolgen. De recessie zal naar verwachting nog tot in 2010 in Nederland voortduren. Ook de levensmiddelenbranche ondervindt de gevolgen hiervan, ook al is zij traditioneel relatief minder conjunctuurgevoelig dan vele andere sectoren. De gevolgen uiten zich in een veranderd koopgedrag van consumenten, waarvan de eerste tekenen nu reeds zichtbaar zijn.





➲

Tevens ben ik verheugd te kunnen melden dat Herco Boer in april 2009 de functie van financieel directeur van mij heeft overgenomen.

Een dergelijke periode biedt echter ook kansen voor (zelfstandig) ondernemerschap. Tegen deze achtergrond zetten wij onveranderd in op een verdere succesvolle uitbouw van onze organisatie. In 2008 zijn wij bijvoorbeeld met onze winkels die werken met voorverpakt aangeleverd vlees overgegaan naar de voor ons nieuwe centrale slagerij, vooruitlopend op de overname daarvan begin 2009. Andere mogelijkheden van vooruitgang liggen op het terrein van verbetering van operationele processen, van formuleontwikkeling, rendementsverbeteringen en “gezonde” groei (zowel autonoom als door acquisitie).

Het hiervoor geschetste maakt dat wij goed gepositioneerd zijn om, ook in het huidige economische klimaat, verder te kunnen bouwen aan het succes van Coop in Nederland op basis van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Onze unieke coöperatieve structuur biedt daarvoor een natuurlijke en prima basis. Tenslotte wil ik opmerken dat onze resultaten en onze succesvolle ontwikkeling in 2008 natuurlijk vooral te danken zijn aan de inzet van al onze gepassioneerde ondernemers en supermarktmanagers alsmede alle overige medewerkers. Met recht ben ik trots op de prestaties die zij dagelijks neerzetten. Daarvoor spreek ik dan ook graag, mede namens het hele managementteam, mijn dank uit. Het vormt tevens het fundament onder de verdere uitvoering in 2009 van onze strategie gericht op een verantwoorde en winstgevende groei van Coop.

In 2008 nam mijn voorganger, René van Klooster, na ruim 10 jaar afscheid van CoopCodis. Onder zijn inspirerende leiding heeft de organisatie een zeer succesvolle ontwikkeling doorgemaakt, zowel in omzet als in resultaat. We zijn uitgegroeid van een zuivere consumentencoöperatie met uitsluitend filialen onder de Coop formule, naar een gemengde coöperatie met leden consumenten en leden zelfstandig ondernemers. De Coop winkelformule is uitgebouwd tot de huidige drie formats: CoopCompact, Coop en Supercoop. Tevens beschikken we nu over een volwaardig eigen distributiekanaal in zowel houdbare kruidenierswaren als vers. Ik ben René dan ook bijzonder erkentelijk voor zijn ondernemerschap en leiderschap.

Velp, 15 april 2009 Fred Bosch Algemeen directeur





➲

Juridische structuur Het onderstaande model toont de juridische structuur van CoopCodis. Eenvoud en transparantie vormen de basis hiervoor.

Leden consumenten

Leden ondernemers

Ledenraad

CoopCodis u.a.

CoopCodis Holding B.V.

➲

CoopCodis

CoopCodis

CoopCodis

CoopCodis

CoopCodis

Groothandel B.V.

Vastgoed B.V.

Koopzegels B.V.

Winkelbedrijven B.V.

Productiebedrijven B.V.

Onze missie Wij zijn een coöperatieve levensmiddelenorganisatie die een totaalpakket goederen en diensten levert aan consumenten en ondernemers tegen de laagst mogelijke kosten, waarbij kwaliteit, service en klantvriendelijkheid de basis vormen voor het handelen.





Personalia Bestuur CoopCodis U.A. De heer Th. van Gameren De heer C.M. Boer De heer prof. mr. R.C.J. Galle De heer J. Doornbos Mevrouw mr. C.A. Jansen Verplanke De heer mr. C.G. Klomp De heer H.J. Schippers De heer E.B.M. van den Tillaart

voorzitter (dagelijks bestuur) vice-voorzitter (dagelijks bestuur) secretaris (dagelijks bestuur) lid lid lid (dagelijks bestuur) lid lid

Raad van Commissarissen CoopCodis Holding B.V. De heer C.M. Boer voorzitter (Presidium) De heer Th. van Gameren vice-voorzitter (Presidium) De heer mr. C.G. Klomp secretaris (Presidium) De heer J. Doornbos lid De heer prof. mr. R.C.J. Galle lid (Presidium) Mevrouw mr. C.A. Jansen Verplanke lid De heer H.J. Schippers lid De heer E.B.M. van den Tillaart lid

Directie De heer F.R.G. Bosch RA, algemeen directeur (statutair directeur) De heer drs. H.J. Boer MBA, financieel directeur De heer E. Dunk, commercieel directeur





➲

➲





Kerncijfers (bedragen x € 1 miljoen)

2008

20071)

2006

2005

2004

Resultaten Consumentenomzet Coop formules

750

684

546

485

426

Groei t.o.v. voorgaand jaar in %

9,6

25,3

12,5

13,9

22,2

Netto-omzet (filialen)

350

328

264

235


6,7

24,2

12,3

5,9

Groothandelsomzet zelfstandigen

310

284

244

237

231


9,2

16,4

3,0

2,6

-/- 4,1

222

-/- 1,3

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen

26,4

In % van de netto-omzet Bedrijfsresultaat In % van de netto-omzet

27,7

23,0

20,2

17,2

4,0

4,5

4,5

4,3

3,8

10,3

11,5

9,3

8,6

6,4

1,6

1,9

1,8

1,8

1,4

5,2

6,3

11,9

11,7

9,2

Interest coverage ratio2)

Overschot na belastingen

6,0

6,9

6,0

4,6

4,0

In % van de netto-omzet

0,9

1,1

1,2

1,0

0,9

In % van het gemiddeld eigen vermogen

6,9

8,4

7,9

6,8

6,5

Eigen vermogen

88,4

84,5

78,8

72,8

63,5

Vreemd vermogen (incl. voorzieningen)

128,7

123,1

106,1

75,9

61,9

40,7

40,7

42,6

49,0

50,6

Vermogen

Solvabiliteit in % 3)

Personeel 53,3

50,6

42,5

39,7

40,6

Aantal medewerk(st)ers jaarultimo

Personeelskosten

3.579

3.672

3.226

2.894

2.655

In full-time equivalenten jaarultimo

1.706

1.710

1.529

1.355

1.283

22,1

23,0

19,7

16,1

14,8

Netto investeringen

16,8

28,9

31,7

24,3

3,8

Afschrijvingen

16,1

16,2

13,7

11,6

10,8

33

30

20

10

4

9

9

6

-

-

Coop filialen

32

32

39

50

48

Coop ondernemers

57

54

53

47

36

Cash flow/Investeringen Cash flow4) 5)

Winkelaantallen Supercoop filialen Supercoop ondernemers

CoopCompact ondernemers Totaal Coop formules Overige supermarkten Totaal

55

54

53

53

45

186

179

171

160

133

50

62

78

94

122

236

241

249

254

255

1. Na herziening van wijziging in regelgeving verslaglegging pensioenen 2. Bedrijfsresultaat/saldo van financiële baten en lasten 3. Eigen vermogen in percentage van totaal vermogen 4. Overschot na belastingen + afschrijvingen 5. Investeringen in immateriële en materiële vaste activa -/- desinvesteringen 11 CoopCodis jaarverslag 2008




➲

Bericht van het bestuur van CoopCodis U.A. 2008 een jaar van verandering Terugkijkend op het jaar 2008 besef je hoeveel er in één jaar kan veranderen. De omgeving waarin wij als CoopCodis opereren stond het eerste halfjaar van 2008 in het teken van een hoog oplopende olieprijs en fors stijgende prijzen op de wereldvoedselmarkt. Ongerustheid over de toekomst zorgde ervoor dat een voedselcrisis als spookbeeld opdook. Het tweede halfjaar zorgde weer voor een ander perspectief door het uitbreken van een financiële crisis (“de kredietcrisis”), die een wereldwijde economische recessie zou gaan veroorzaken. Deze gebeurtenissen hebben ook het beeld van onze nabije toekomst veranderd.

het pad dat Coop vroeger bewandelde, toen zij zich bezighield met de vervaardiging van te leveren producten. Tijden veranderen, maar soms komt het verleden een klein beetje terug. Opleving van coöperaties De ondernemingsvorm coöperatie mag zich al enige tijd verheugen in hernieuwde belangstelling. In Nederland opereren nu in totaal zo’n 6.500 coöperaties, zowel kleine als grote ondernemingen en zij werken in diverse sectoren van de maatschappij. De coöperatie wordt momenteel weer als een eigentijdse vorm beschouwd, die staat voor samenwerking, democratie en transparantie. Het is niet voor niets dat coöperaties over het algemeen hoog scoren op het gebied van goed ondernemingsbestuur en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Als we onze resultaten over 2008 bezien, moeten we constateren dat de genoemde ontwikkelingen in dat jaar geen ingrijpende invloed hebben gehad. De omzet steeg in 2008 met bijna 10%, waardoor ook ons marktaandeel in Nederland weer wat steeg. En ondanks de kostenstijgingen waar we mee te maken kregen is het financiële resultaat per saldo onveranderd positief te noemen.

Door de financiële crisis is het functioneren van ons economisch systeem ter discussie komen te staan. Algemeen worden de prikkels om slechts eigenbelang na te streven en alleen oog te hebben voor de winst op korte termijn, als belangrijkste oorzaken van de crisis aangemerkt. Coöperaties onderscheiden zich op dit gebied doorgaans in positieve zin.

Positieve resultaten uit 2008 zijn ook de succesvolle invoering van vergaande automatisering van ons opslag- en distributieproces en de uitbreiding en concentratie van onze distributiecentra. Noemenswaardig is ook de overname van het vleesverwerkingsbedrijf ProMessa. Hiermee begeven we ons in enige mate op

Ook het beleid van CoopCodis kan op deze punten de toets der kritiek doorstaan. Met een verantwoorde beloningsstructuur, oog voor de omgeving, ons milieu en de toekomst, alsmede gelden die vrijgemaakt worden voor de kwetsbaren in onze samenleving, zorgen we voor een in alle opzichten duurzaam beleid. We hebben daarmee, bovenop onze kerntaak, een meerwaarde voor de maatschappij en zullen dat ook in versterkte mate gaan uitdragen. Onze coöperatie in 2008 Zoals gebruikelijk hebben we in 2008 tweemaal een vergadering met de Ledenraad van CoopCodis gehouden. In de voorjaarsvergadering werd onder andere de jaarrekening 2007 vastgesteld en werd onze oud-directeur de heer A.H. van de Poll herdacht, die in april 2008 op 64-jarige leeftijd is overleden. De heer Van de Poll heeft belangrijke verdiensten voor onze coöperatie ge-





➲

doorstaan en ook nu overeind zal blijven. En natuurlijk hebben wij de kracht van onze coöperatieve structuur, die ons in staat stelt om de klanten bij ons doen en laten te betrekken en op basis daarvan een beleid te voeren dat nauw aansluit bij de wensen van de consument.

had. Hij was één van de drijvende krachten achter de totstandkoming van de fusie tussen Coop en Codis in 2001. In de najaarsvergadering werden de heren Boer en Van Gameren herbenoemd in het Bestuur. Tevens werd er afscheid genomen van de algemeen directeur, de heer Van Klooster. Hij trad als zodanig in 1998 in dienst van Coop en heeft sindsdien in hoge mate bijgedragen aan de continuïteit en de groei van onze coöperatie. De heer Bosch, tot 1 oktober 2008 onze financieel directeur, is op deze datum tot algemeen directeur benoemd. Het Bestuur is verheugd dat de heer Bosch deze zware taak op zich heeft genomen en heeft er alle vertrouwen in dat CoopCodis onder zijn leiding een goede toekomst tegemoet gaat.

In 2008 heeft het Bestuur zich al voorgenomen om die coöperatieve structuur door te lichten op nieuwe mogelijkheden, die er mede voor moeten zorgen dat participatie van consumenten in onze organisatie ook aantrekkelijk blijft. Met de jongste communicatiemiddelen kunnen we het contact met onze leden mogelijk een nieuwe impuls geven en daarmee de betrokkenheid bij onze coöperatie vergroten. Dit alles met als doel de toekomst van onze organisatie een succes te laten zijn. Het Bestuur van CoopCodis is er vast van overtuigd dat dit, met de medewerking die we van een ieder gewend zijn, gaat lukken.

Op naar 2009 De vraag hoe 2009 voor CoopCodis zal verlopen is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. De economische recessie, die in 2009 allerwegen wordt verwacht, maakt het moeilijk om voor dit jaar voorspellingen te doen.

Velp, 15 april 2009 Namens het Bestuur,

Wat we in ieder geval weten is dat we als CoopCodis een solide positie op de markt hebben. Ook hebben we een organisatie die met vakkennis en enthousiasme in het verleden diverse stormen heeft

Th. van Gameren voorzitter





➲

Bericht van de raad van commissarissen van CoopCodis Holding B.V. Het resultaat voor belasting over 2008 bedraagt € 8,3 miljoen tegen € 9,7 miljoen over 2007. De redenen die ten grondslag liggen aan deze daling worden door de directie in haar financiële verslag in detail toegelicht.

De sterke economische neergang ten gevolge van de kredietcrisis heeft CoopCodis – evenals de meeste ondernemingen die operen in de levensmiddelenhandel – in 2008 niet geraakt. De forse acquisities die in 2007 plaatsvonden, stimuleerden mede de omzet onder de drie Coop formats, terwijl door een adequaat formulebeleid ook geprofiteerd is van de groei van de markt.

Als opvolger van de heer R.A.G. van Klooster is de heer F.R.G. Bosch per 1 oktober 2008 benoemd als algemeen directeur van CoopCodis Holding B.V. Graag wil de Raad de heer Van Klooster ook op deze plaats bedanken voor de sterke omzet- en resultaatgroei die binnen CoopCodis de afgelopen tien jaar onder zijn leiding zijn gerealiseerd. Als financieel directeur heeft de heer Bosch de afgelopen vijf jaar op uitstekende wijze gefunctioneerd. De Raad is ervan overtuigd dat onder zijn leiding de succesvolle ontwikkeling van CoopCodis zal worden gecontinueerd. In de vacature van financieel directeur is inmiddels voorzien door de benoeming van de heer H.J. Boer per 1 april 2009.

Mede gelet op de sterke groei in 2007 is het verheugend te mogen constateren dat de consumentenomzet onder de Coop vlag in 2008 met 9,6% toenam. Dat de zelfstandig ondernemers hiervan een groot deel voor hun rekening nemen, moge blijken uit de toename van de groothandelsomzet aan de zelfstandigen met 9,2%. Met name Supercoop blijkt in marktgebieden die gekenmerkt worden door forse prijsconcurrentie een zeer goed middel om de concurrentie te weerstaan en zelfs te overrulen. De keerzijde van de medaille is dat daarbij geopereerd wordt op het scherpst van de snede.

➲





De Raad kwam in 2008 tien keer bijeen. Onder meer werden de onderstaande zaken besproken:

Buiten aanwezigheid van de Directie heeft de Raad – zoals jaarlijks gebruikelijk – haar eigen functioneren geëvalueerd. Tevens is de Directie gevraagd haar mening over het functioneren van de Raad te formuleren. Aandacht is besteed aan de samenstelling van het directieteam, het functioneren van de afzonderlijke directieleden en de werkrelatie tussen de Raad en de Directie.

• Ondernemingsplan 2008 tot en met 2010. • Strategisch beleid, onder meer toekomst, optimalisering groothandelsfunctie, formulepositionering en rendement. • Winkeloperatie, met name de verbetering van de winstgevendheid van Supercoop.

Het Presidium, waarin op verzoek van de raad of de Directie bepaalde onderwerpen worden voorbereid, kwam in 2008 zeven keer bijeen. Een wat hogere frequentie dan gebruikelijk in verband met de maatregelen die voorbereid dienden te worden ten gevolge van de directiewisseling. Het beloningsbeleid van de Directie werd vastgesteld door het Presidium met een terugkoppeling naar de Raad van Commissarissen. Namens de Raad voerde het Presidium tweemaal overleg met het bestuur van de Ondernemingsraad.

• Noodzaak verwerving eigen centrale slagerij, het- geen resulteerde in de aankoop van ProMessa. • Debiteurenanalyse. • Voortgang van het automatiseringsprogramma CoVision. • Analyse van de drie periodenresultaten ten opzichte van voorgaande jaar en begroting, alsmede de uit- werking daarvan op de bedrijfseconomische ratio’s.

Volgens rooster waren in november aftredend en herbenoembaar de heren Th. van Gameren en C.M. Boer. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de heren Van Gameren en Boer herbenoemd voor een periode van vier jaar. Onverkort is er sprake van een personele unie tussen het Bestuur van de coöperatie CoopCodis U.A. en de Raad van Commissarissen van CoopCodis Holding B.V.

• Benchmarking en de mogelijkheden tot uitbreiding van de te vergelijken data. • Ontwikkeling en analyse per filiaal.

De jaarrekening over 2008 is door het Bestuur van de coöperatie CoopCodis U.A. en de Raad van Commissarissen van CoopCodis Holding B.V. besproken met de Directie en de accountant Ernst & Young. Tijdens deze bespreking is ook aan de orde geweest de managementletter opgesteld door Ernst & Young alsmede haar bevindingen over het algemene beeld van de administratie en de interne controle. Ernst & Young heeft een goedkeurende verklaring afgegeven zoals vermeld op pagina 58.

• Beleid ten aanzien van projectontwikkeling, acquisitie en onroerend goed. • Commerciële ontwikkelingen. • Begroting 2009.





➲

Het voorstel van de Directie om het overschot over 2008 toe te voegen aan de algemene reserves van CoopCodis Holding B.V. heeft onze instemming. De Ledenraadsvergadering wordt voorgesteld om het Bestuur te machtigen om in de vergadering van aandeelhouders: • de jaarrekening 2008 van CoopCodis Holding B.V. vast te stellen; • decharge te verlenen aan de Directie voor het gevoerde beleid; • decharge te verlenen aan de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Dankzij de inzet van de Directie en alle medewerk(st)ers mogen we concluderen dat 2008 voor CoopCodis wederom een goed jaar is geweest. Graag wil de Raad hen complimenteren met het behaalde resultaat en hen bedanken voor hun inzet. De komende periode zal de economische recessie zich ook doen gevoelen in onze branche. Dankzij de gezonde basis van CoopCodis en het enthousiasme en het vakmanschap van de Directie en medewerkers zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet. Velp, 15 april 2009 Namens de Raad van Commissarissen, C.M. Boer voorzitter





➲

➲





Verslag van de Directie Hoofdlijnen 2008 • € 0,75 Miljard consumentenomzet CoopCompact, Coop en Supercoop. • 9,6% Groei netto-consumentenomzet. • 4,5% Autonome omzetgroei, gelijk aan 2007. • 2,5% Marktaandeel Coop: 0,1% stijging. • € 10,3 Miljoen bedrijfsresultaat, stond onder druk. • € 6 Miljoen overschot na belastingen in 2008 (2007: € 6,9 miljoen). • 7 Nieuwe winkels geopend door goede acquisitieresultaten. • 20 Winkels gerestyled in moderne oranje/rode uitstraling. • 4,9% Stijging totale verkoopvloeroppervlakte Coop winkels tot ruim 120.000 m². • Top 3 “Beste buurtsupermarkt van het jaar” bij ons aangesloten. • Succesvolle promoties: Jetix, Wereld Natuur Fonds en boodschappendozen. • Uitbouw toplijn assortiment CoopSelect. • 4.000 m² Uitbreiding distributiecentrum Deventer. • Overheveling AGF/vers distributieactiviteiten Strijen naar Deventer. • Twee distributiecentra over op nieuw automatiseringssysteem. • Ruim 700.000 leden consumenten. • Sponsoring goede doelen via statiegelddonatie en giften. • Overname vleesverwerkings- en distributiebedrijf ProMessa. • Introductie milieukeur varkensvlees. • Fred Bosch benoemd tot algemeen directeur. Meer nieuws op: www.coop.nl www.supercoop.nl www.coopcodis.nl





➲

Branche- en marktontwikkeling

De vier belangrijkste groeitrends richten zich ook op gemak, gezondheid, genieten en verantwoord leven.

Consumentenvertrouwen en economische groei gaan hand in hand. De supermarkten hebben in 2008 nog een flinke omzetgroei gerealiseerd. Echter, het consumentenvertrouwen is eind 2008 spectaculair gedaald. Verwacht wordt dat de prijsgevoeligheid van consumenten verder zal stijgen in het komende jaar. Onderscheid op prijs wordt door deze ontwikkeling steeds moeilijker, toch blijft een scherp prijsniveau wel een randvoorwaarde. De consument richt zich meer op huismerken en B/C-merken.

Verwacht wordt dat door de sterk gestegen voedselprijzen, die maar voor een deel zijn doorberekend aan de consument, supermarkten te kampen krijgen met afvlakkende resultaten. De verkoop door Ahold van het meerderheidsbelang in Schuitema brengt een consolidatieproces op gang. De ketens van zelfstandige ondernemers zullen naar verwachting meer hun krachten bundelen. De herverdeling van vestigingspunten zal verder gaan, gepaard met een hevige strijd om de gunst van de consument.

Consumententrends • De consument kiest massaal voor lekker, gezond,

Concurrentie zal meer op lokaal niveau plaatsvinden. Scherpe lokale concurrentie vraagt om een goede lokale invulling van een landelijke formule. Supermarkten blijven op zoek naar vernieuwing. De consument wil verrast en verleid worden. Klantenbinding, inspelen op lokale ontwikkelingen en gastheerschap zijn steeds meer onderscheidende elementen.

gemak en luxe.

• Aandeel en omzet van biologische en buitenlandse

producten groeit.

• De consument besteedt een steeds kleiner deel van

zijn inkomen aan voedsel.

• Demografische veranderingen zoals meer ouderen,

kleinere huishoudens, nieuwe Nederlanders leiden

tot een ander eet- en koopgedrag.

Inkoop Dankzij het lidmaatschap van de inkooporganisatie Superunie is onze inkooppositie gewaarborgd. Superunie vertegenwoordigt 16 onafhankelijke retailorganisaties in Nederland en bestaat inmiddels meer dan 50 jaar. De organisatie dekt de markt met ruim 2.000 winkels en heeft een marktaandeel van ruim 34%. De commerciële kracht in en professionele kennis van de regionale en lokale markt van de aangesloten leden, zijn mede redenen van het succes van Superunie.

Bron: Rabobank Cijfers & Trends, november 2008

Internationaal heeft Superunie een samenwerkingsverband gesloten met EMD (European Marketing Distribution), de grootste Europese inkoop- en marketingorganisatie op de levensmiddelenmarkt met een omzet van € 119 miljard. Het marktaandeel van EMD in Europa bedraagt 11,5%.





➲

Acquisitie en projectontwikkeling Ook dit jaar is de afdeling acquisitie en projectontwikkeling er wederom in geslaagd het aantal vierkante 1.600 1.400 meters verkoop vloer oppervlakte (VVO) uit te breiden. 1.200 Dit is gerealiseerd door zowel uitbreiding van bestaan1.000 de supermarkten alsmede door toevoeging van nieuwe 800 vestigingspunten. Deze nieuwe vestigingen in- ultimo 2008 600 BVO/VVO kunnen Coop formules 400 gedeeld worden in twee categorieën:

1.533

1.047 903

878 649

BVO 650

VVO

472 357

200

1.533

1.600

BVO/VVO Coop formules ultimo 2008

0

1.400

• bestaande vestigingen1.200 van andere organisaties, 1.000 waarvan de ondernemer heeft besloten 878 voortaan 800 649 liever met een van de Coop formats verder te gaan; 600 472 357 400 • nieuw ontwikkelde projecten.

CoopCompact

1.047 903 650

Supercoop

Gemiddeld

VVO

Gezien het succes van de Coop supermarkten en de verwachte marktontwikkelingen is het gerechtvaarGemiddeld digd te veronderstellen dat de vergroting van het aantal vierkante meters per vestiging zich de komende jaren op eenzelfde manier zal blijven ontwikkelen. De navolgende grafieken tonen de ontwikkelingen van het aantal supermarkten in Nederland en hun metrages van de afgelopen jaren, alsmede de aangegeven uitbreidingsmogelijkheden.

200 0

Supercoop Uitbreidingen van bestaandeCoopCompact vestigingenCoopzijn gerealiseerd in Rotterdam, Nieuwveen, Arnhem (twee), Achtmaal en Odoorn.

Daarnaast hebben ondernemers uit Hollum Ameland, Midsland Terschelling, Uddel, Wintelre en Overasselt de stap vanuit hun bestaande organisatie naar onze organisatie gemaakt.

➲

Tenslotte zijn er twee compleet nieuwe vestigingspunten gerealiseerd. In Schiedam Sveaparken is in september een Supercoop filiaal geopend van 1.000 m2 VVO in een compleet nieuw winkelcentrum. Daarnaast is er in Nijverdal door een zelfstandig ondernemer een nieuwe Supercoop vestiging geopend van maar liefst 1.600 m2 VVO, de grootste tot nu toe. Bovenstaande ontwikkelingen hebben er mede toe geleid dat het totaal aantal m2 verkoopvloeroppervlakte van alle Coop supermarkten met 4,9% is toegenomen tot 120.000 m2. Het gemiddelde aantal meters verkoopvloeroppervlakte per vestiging is licht gestegen tot 650 m2 VVO. De volgende tabel toont de opbouw van de huidige gemiddelde oppervlakte (bruto en netto verkoopvloeroppervlakte) van CoopCompact, Coop en Supercoop van zowel de ondernemers als de filialen gezamenlijk.




Coop

BVO


Logistiek

Ontwikkeling aantal supermarkten en gemiddelde vvo Aantal supermarkten

Enterprise Resource Planning (ERP)

Gemiddelde VVO

In het begin van het verslagjaar is in twee fasen een volledig nieuw automatiseringssysteem in gebruik genomen in ons versdistributiecentrum te Deventer, in november gevolgd door het distributiecentrum voor houdbare producten in Peize. Het systeem heeft zowel betrekking op centrale automatisering, zoals bestelsystemen, als op decentrale systemen, zoals een warehouse management systeem. Daarbij wordt gebruik gemaakt van moderne technische hulpmiddelen zoals Radio Frequentie- en voiceterminals.

800

5500 721

736

730

755

742

709 700

4500 635 3500

5173

4945

4962

4943

4911

4906

4893

2003

2004

2005

2006

2007

2008

600

500

2500 2000

Bron: IRI Nederland en EFMI Business School (2009)

Het project, de implementatie daarvan en de nazorg heeft zijn impact gehad op de inzet van zowel interne als externe manuren. Kortstondig is de servicegraad minder geweest. Deze is echter snel op of boven het oude niveau teruggekomen. De personele kosten liggen momenteel nog iets hoger dan met de oude systemen. De verwachting is dat deze na ongeveer een half jaar na livegang rond het oude niveau uitkomen of enigszins lager. Daarentegen is de kwaliteit van uitlevering op een hoger niveau gekomen wat heeft geresulteerd in een reductie van foutkosten in de keten. Dit conform de doelstelling van het project. Eind 2008 is de voorbereiding in werking gezet voor de livegang van het distributiecentrum in Monster, die gepland staat in het voorjaar van 2009.

Ontwikkeling totale vvo-index supermarkten 120

110 109

110

110

2004

2005

2006

111

112

107

100 100

90 2000

2003

2007

2008

Bron: IRI Nederland en EFMI Business School (2009)

Uitbreidingsmogelijkheden vvo 50%

Gemiddelde utbreidingsmogelijkheid verkoopvloeroppervlakte = 292 m2

40% 38% 30%

31%

20% 19% 12%

10%

0%

Geen

Minder dan 250 m2

250 m2-500 m2 500 m2of meer

Bron: EFMI Business School 2008 (onderzoek onder zelfstandige supermsrktondernemers (n=157))

Ook voor 2009 zetten wij in op uitbreiding van diverse vestigingen en zijn wij actief in acquisitie en projectverwerving, zowel ten behoeve van filialen als zelfstandig ondernemers, gericht op alle drie Coop formats.





➲

Versdistributie te Deventer en Strijen

Peize

Medio 2008 is ons distributiecentrum in Deventer uitgebreid met 4.000 m2 vloeroppervlakte. Deze uitbreiding is gerealiseerd om de huidige en toekomstige groei in assortimenten en omzet te faciliteren. Daarnaast zijn er diverse ontwikkelingen gaande bij de leveranciers van dagverse zuivel, wat als resultante zal hebben dat de zuivel in 2009 via onze logistieke operatie in de winkels terecht gaat komen. Met de uitbreiding van het distributiecentrum in Deventer is voorzien in de benodigde ruimte die voor deze zuiveloperatie noodzakelijk is. Tevens heeft de uitbreiding het mogelijk gemaakt dat alle winkeldistributieactiviteiten van ons distributiecentrum te Strijen per 6 oktober 2008 naar Deventer konden worden overgeheveld. Van een zeer beperkt deel (vakhandel) van de omzet in Strijen hebben wij afscheid genomen. Onze medewerkers in Strijen zijn in goede harmonie ondergebracht bij een leverancier van CoopCodis, waardoor werkgelegenheid voor hen gewaarborgd is gebleven. Vanzelfsprekend hebben deze aanpassingen gevolgen gehad voor de interne inrichting van ons distributiecentrum in Deventer. Met de laatste uitbreiding is het terrein nu maximaal bebouwd.

Na de verbouwing in 2007 van het distributiecentrum in Peize is er in het verslagjaar veel aandacht aan de interne en terreininrichting besteed. Het terrein heeft een geringe uitbreiding gekend voor buitenopslag van onder andere containers. Dit alles is mede uitgevoerd ter voorbereiding op de ingebruikname van het nieuwe automatiseringssysteem. Het grootste deel van het wagenpark is verder uitgevoerd in “Coop Supermarkten” huisstijl in navolging van onze locatie in Deventer, waar vooral de huisstijl “Supercoop Supermarkten” gevoerd wordt.

Monster Met een nieuw management en middenkader dat in 2007 en voornamelijk in 2008 is aangenomen, is de volledige personeelsorganisatie op een hoger plan komen te staan. De resultante hiervan is in het rendement en servicegraad van deze organisatie te zien. Het distributiecentrum in Monster is klaargestoomd voor een herinrichting en voor de implementatie van het nieuwe automatiseringssysteem. Herinrichting is noodzakelijk vanwege uitbreiding van omzet en assortimenten.

Centrale logistiek De centrale logistieke organisatie is uitgebreid en verder geprofessionaliseerd met als kerntaken: parametrisering van systemen, facilitaire organisatie, veiligheid, hygiëne, logistieke managementinformatie, financiële logistieke budgettering, projectmanagement en borging van procedures en werkwijzen.





➲

Positionering winkels CoopCompact Positionering : buurtsupermarkt Aantal winkels : 55 VVO : van 300 m² tot 600 m² Assortiment : Breed, maar iets beperkter dan Coop, waarbij alle versproducten in zelfbediening worden aangeboden. CoopCompact biedt de consument een bijzonder complete supermarkt. Om de drie Coop formats een meer eenduidige uitstraling te laten hebben, is het besluit genomen eveneens CoopCompact gefaseerd van de moderne, heldere en frisse oranje/rode signing te voorzien.

Coop Positionering : full-service supermarkt Aantal winkels : 89 VVO : van 600 m² tot 1.500 m² Assortiment : De winkels voeren een compleet assortiment in zowel vers als kruidenierswaren. Het totale assortiment bestaat uit circa 15.000 artikelen. De Coop supermarkten hebben een eigen tijdse, frisse, kwalitatieve en heldere uitstraling. In 2007 is gestart met de uitrol van de nieuwe oranje/rode Coop formule. De formule onderscheidt zich door een duidelijkere scheiding tussen vers en kruidenierswaren. Hierdoor krijgt het vers een meer ambachtelijke uitstraling en de kruidenierswaren een krachtiger prijssignaal.

Supercoop Positionering : no nonsense prijs- en versformule Aantal winkels : 42 VVO : vanaf 1.000 m² in een marktgebied met tenminste 10.000 inwoners. Assortiment : Supercoop biedt de consument een scherpe split- sing in twee werelden; de ambachtelijke wereld van de versartikelen en de zakelijke wereld van kruidenierswaren. Supercoop voert een breed en diep assortiment in zowel kruidenierswaren als vers. Door de ambachtelijke, marktachtige verspresentatie en een overall lage prijs staat de formule bekend als een lage prijzen kwaliteits- supermarkt. Eind 2008 waren 48 Coop en CoopCompact winkels omgebouwd naar de nieuwe uitstraling. De komende twee jaar zal de ombouw afgerond worden.





➲

Supermarkt van het jaar verkiezing

Daarnaast hebben we tweemaal een succesvolle boodschappendozenactie gehouden. In februari voor Supercoop en in september voor alle CoopCompact, Coop en Supercoop winkels. In totaal zijn maar liefst 135.000 boodschappendozen tegen geringe vergoeding aan uitsluitend leden consumenten uitgegeven.

Wij zijn bijzonder trots dat Coop plaats 1 en 2 veroverde bij van de beste Buurtsupermarkt van het jaar 2008 verkiezing. Beide winnaars, CoopCompact Bol in Beesel, nummer 1 en Coop Rehorst in Nieuwveen, nummer 2, zijn op 1 april 2008 bekend gemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in Hart van Holland. Inmiddels heeft ook nummer 3 zich aangesloten bij CoopCodis en dat is veelbelovend. De interne winkelwedstrijd 2008 werd na een spetterende finale in januari 2009 gewonnen door: • CoopCompact Bol, Beesel. • Coop Kessel (PhiCoop Nabben). • Coop Varsseveld. • Supercoop Groesbeek. Het steeds hogere verzorgingsniveau dat onze winkels in zo’n interne competitie laten zien, niet uitsluitend beperkt tot alle finalisten, is een bijzondere stimulans voor de deelnemers, hun personeel en onze hele organisatie.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Klimaatverandering is waarschijnlijk de grootste uitdaging die de mensheid in de 21e eeuw zal tegenkomen. Het is een probleem dat ons allen aangaat, op globaal niveau. Het is noodzakelijk direct actie te nemen op effecten die de natuur onherstelbaar beschadigen.

Ontwikkeling marktaandeel Door de autonome omzetgroei en de stijging van het aantal supermarkten is het marktaandeel van CoopCompact, Coop en Supercoop in totaal gestegen van 2,4% naar 2,5%.

Binnen de wereldwijde coöperatieve beweging wordt opgeroepen gasemissie te meten en te verminderen (pro rata) die ontstaan ten gevolge van haar activiteiten. Dit in het licht van de Kyoto onderhandelingen, waarbij de noodzaak tot snelle en significante vermindering van wereldwijde uitstoot onderkend wordt.

Huismerken In totaal voeren we 1.200 artikelen onder private label. Deze worden gevoerd onder de namen Coop Select, Markant, First Choice, Derlon, Bumblies, Daily Chef, Melkan, Bakkersweelde, Vismarine, Maistro, Bon Appetit, Topvit, Bonbébé en Schutters bier. Het omzetaandeel is in 2008 gestegen met circa 1% naar 16,7%.

Binnen de Europese coöperatieve organisatie EuroCoop, waar wij lid van zijn, vinden momenteel besprekingen in dit kader plaats. Leden weten dat zij het probleem niet alléén kunnen oplossen. Daarnaast is er een verantwoordelijkheid naar de samenleving om sterke betrokkenheid te tonen en om tot concrete resultaten te komen met als doel dat de volgende generaties op een gezonde planeet kunnen leven.

Promotionele campagnes In 2008 is tweemaal een loyalty-actie gehouden: in het

voorjaar konden onze klanten sparen voor een unieke collectie Jetix-knikkers en in het najaar voor de Wereld Natuur Fonds dierenwereld stickers. Bij deze laatste actie is in totaal een bedrag van ruim € 226.000 ingezameld voor het Wereld Natuur Fonds.

Sinds enkele jaren richt CoopCodis zich meer en meer op strategische duurzaamheid, onder andere door het gebruik van roetfilters en geluidsarme vrachtwagens, het terugdringen van de verpakkingsgrondstoffen, de verkoop van verantwoord gevangen (“duurzame”) vis en van varkensvlees van ongecastreerde biggen





➲

Personeel en organisatie

onder milieukeur, maar ook door de verhoging van het aanbod van biologische producten en de verkoopbevordering van scharrelkippenvlees en eieren. Recent is besloten de verkoop van blank kalfsvlees te beëindigen en over te gaan op kalfsvlees met het Beter Leven kenmerk.

Het totaal aantal personeelsleden ultimo 2008 is licht gedaald. Het totaal aantal medewerkers bedraagt 3.579 medewerkers (2007: 3.672) en is als volgt over onze organisatie-onderdelen verdeeld: 4000

Onze bijdrage aan de maatschappij komt daarnaast tot uiting in: • het leveren van veilige levensmiddelen die onder verantwoorde omstandigheden zijn geproduceerd. Personeelsaantallen jaarultimo • het aanbieden van een compleet en groeiend pakket biologische,4000 gezonde (‘Ik Kies Bewust’) en fair trade producten. 130 3500 143 • communicatie met consumenten over de bewust- 381 381 wording van de risico’s 3000 van obesitas. • het aanbieden van gezonde recepten in onze Coop 2500 3161 supermarkten. 3055 • het sponsoren van lokale goede doelen. 2000 • het terugdringen van onze afvalproductie en het inzetten van milieuvriendelijk geproduceerde ver- 1500 2008 2007 pakkingsmaterialen. • het realiseren van minder energieverbruik door energiebesparende programma’s in te zetten. (De SenterNovem rapportage laat zien dat wij op dit gebied goede progressie boeken en voorop lopen in de branche, ook al zitten we nog niet op de meerjarendoelstelling). • onze kernwaarde na te leven dat wij een organisatie zijn waar medewerkers en klanten eerlijk worden behandeld.

4000 3500

143

3500

381 143

3000

381

130 381 130 381

3000 2500 2500 2000

3055 3055

3161 3161

Distributiecentra Servicekantoor Filialen Distributiecentra Filialen

1500 Servicekantoor 1500 Distributiecentra

2008

2007

2008

2007

Filialen

Door de veranderingen in het economisch klimaat binnen Nederland zien we een duidelijk verschil in personeelsaanbod. Zo laat het eerste halfjaar een ander beeld zien dan het tweede halfjaar van 2008, waarin de arbeidsmarkt voor een aantal branches ruimer is geworden. Vooral voor ons logistiek onderdeel biedt dit nieuw perspectief om flexibele medewerkers door middel van een contractvorm meer aan onze organisatie te binden. Dit bevordert de onderlinge samenwerking en betrokkenheid. Op de jaarlijkse piekmomenten blijft er echter altijd een gedeelte met goede flexkrachten ingevuld worden.

In 2008 zijn we voor onze medewerkers in onze supermarkten gestart met een training klantgerichtheid. Het heeft de naam gekregen “Sterren Stralen”. Deze speciaal voor CoopCodis ontwikkelde, modulair opgebouwde training is zeer geschikt voor grote en kleine supermarkten, voor filialen en voor zelfstandig ondernemers. Centraal staat STER: Service, Team, Energie en Resultaat. Een aantal sessies is gehouden gericht op ondernemers/supermarktmanagers, kaderleden en het voltallige

Voor ons houdt maatschappelijk verantwoord ondernemen ook het voeren van een zorgvuldig werkgeverschap in.

Servicekantoor

2000

Het ziekteverzuim is in het afgelopen jaar helaas wat opgelopen, waardoor wij extra inzet hebben gegeven aan begeleiding en daar waar mogelijk oog hebben voor verbetering van arbeidsomstandigheden.

Elke twee maanden ondersteunen we een goed doel door de inzameling van statiegeld, waarbovenop de coöperatie nog bijdraagt. In totaal is in 2008 ruim € 0,2 miljoen ingezameld voor: • Ronald McDonald Kinderfonds. • Spieren voor Spieren. • KiKa (Kinderen Kankervrij). • Nationaal Ouderenfonds. • Stichting De Opkikker. • Natuurmonumenten. • Doe een wens Stichting.




Personeelsaantallen jaarultimo Personeelsaantallen jaarultimo


➲

inmiddels ook ingezet voor het versturen van de loonstroken aan onze medewerkers.

personeel van de betreffende supermarkt. Daarin belichten wij die specifieke aspecten waar we in de regio onderscheidend kunnen zijn ten opzichte van onze directe concurrenten. Met name op het gebied van klantgerichtheid. Per winkelteam is een aantal aandachtspunten benoemd. Het project loopt over naar 2009 en wordt geborgd door middel van een consequente review met onze trainers.

De financiële crisis raakt ook de pensioenfondsen waarbij CoopCodis is aangesloten. Deze ontwikkeling volgen wij nauwgezet. Voor het Coop Pensioenfonds hebben we als werkgever met de sociale partners goede afspraken kunnen maken voor de komende jaren, waarbij een speciale pensioencommissie ook de regeling op haar inhoud opnieuw zal toetsen. Ondanks de sterke terugval staat de dekkingsgraad van ons pensioenfonds momenteel nog altijd in de top drie van Nederland.

Zoals eerder vermeld hebben wij in 2008 de activiteiten van ons versdistributiecentrum in Strijen overgeheveld naar onze locatie in Deventer. We hebben ons als werkgever ingespannen om voor de hierbij betrokken medewerkers alternatieve werkgelegenheid in de regio te zoeken. Daarin zijn we gelukkig voor nagenoeg alle medewerkers geslaagd.

Eind 2008 zijn activiteiten opgestart voor de integratie binnen onze organisatie van ruim 100 medewerkers die werkzaam zijn in de centrale slagerij in Deventer. Dit is bedoeld om de overgang van werkgever van onze nieuwe collega’s zo harmonieus mogelijk te laten verlopen. Wij hechten aan goede informatie en een zorgvuldige communicatie hierover.

In de komende jaren blijven naast een verantwoord beloningsbeleid, opleidingen, trainingstrajecten, coaching en personeelsbegeleiding onze speerpunten. In dit kader hebben wij het opleidingsbudget bijvoorbeeld verhoogd. Naast groepstrainingen zoals CBLopleidingen, veiligheidstrainingen, functiegebonden trainingen en individuele trajecten is er in 2008 een start gemaakt met e-learning. In een maatschappij waar internettoepassingen steeds breder worden ingezet, hebben wij ervoor gekozen ons introductieprogramma voor nieuwe (winkel)medewerkers ook via dit eigentijdse kanaal aan te bieden. Dit e-learning programma is sinds begin 2009 volledig operationeel en vormt nu de basis voor een koppeling met meer specifieke trainingen. Het gebruik van de digitale snelweg is

Het jaar 2008 is voor de organisatie CoopCodis een goed jaar geweest. Wij realiseren ons dat we dit uitsluitend kunnen bereiken met een grote groep medewerkers die allemaal hun bijdrage leveren, ieder op zijn of haar vakgebied, niemand uitgezonderd. Het geeft dan ook een trots gevoel om dit resultaat met al onze medewerkers te bereiken. We willen dan ook een ieder bedanken voor zijnof haar inzet, betrokkenheid bij ons mooie bedrijf en servicegerichtheid.





➲

Risico en risicobeheersing

inkoop gerelateerde jaarafspraken, die bij niet nakoming over het algemeen kunnen worden verrekend met onze uitstaande verplichtingen aan deze partijen.

CoopCodis hecht veel waarde aan het voeren van een actief beleid op gebied van beheersing van al dan niet financiële risico’s, die nu eenmaal inherent aan het ondernemen zijn. Ons beleid is gericht op het minimaliseren van eventuele negatieve consequenties uit hoofde van de aanwezige risico’s: risico’s ten aanzien van fluctuaties in rente, concentratie van kredieten en liquiditeiten alsmede op het gebied van prijzen van goederen en detailhandelsmarges. Hierna wordt meer inzicht gegeven in de belangrijkste risico’s.

Liquiditeitsrisico, financiering en renterisico CoopCodis houdt voldoende liquide middelen aan en heeft de beschikking over adequate kredietfaciliteiten om het liquiditeitsrisico te minimaliseren. Wij voeren een terughoudend beleid voor het aangaan van rentedragende schulden. Deze gaan wij uitsluitend aan met onze leden en met een beperkt aantal hooggekwalificeerde kredietinstellingen, onder de voorwaarde dat wij ruim aan de door deze kredietinstellingen gestelde condities en ratio’s kunnen voldoen. Gegeven de huidige onzekere omstandigheden op de financiële markten hebben wij tevens een deel van onze kredietlijn omgezet naar een zogenaamde “gecommitteerde” lijn, waardoor opname van kredieten, voorzover noodzakelijk, ook daadwerkelijk gegarandeerd is. Daarnaast is het renterisico deels afgedekt door middel van renteswaps en -caps. Door de huidige vermogensstructuur en financieringswijze, loopt CoopCodis slechts in beperkte mate risico op het gebied van kredieten en rente(afhankelijkheid).

Kredietrisico Ten aanzien van de supermarkten wordt geen kredietrisico gelopen daar vrijwel uitsluitend tegen contante of gegarandeerde (pin-)betaling wordt afgerekend. Bij transacties met zelfstandig ondernemers wordt een zekere mate van kredietrisico gelopen. De kredietspaarrekening geldt als duurzaam voorschot op door de groothandel geleverde en nog te leveren goederen en diensten. Het vormt daarmee een belangrijk element van risicobeheersing. Kredietrisico wordt echter ook gelopen uit hoofde van verstrekte financieringen (voorfinancieringen, achtergestelde en concurrente geldleningen) aan zelfstandig ondernemers respectievelijk borgstellingen en terugkoopverklaringen voor aan hen verstrekte financieringen. Deze risico´s zijn echter niet geheel uit te sluiten, maar worden zoveel mogelijk beperkt door beoordeling van de rentabiliteit van de exploitatie van het vestigingspunt van de betreffende zelfstandig ondernemers. Daarnaast worden deze beperkt door de aan CoopCodis verstrekte zekerheden en door de frequente beoordeling van de naleving van de overeengekomen voorwaarden van de financieringsovereenkomst. De bewaking van diverse posities vindt dagelijks plaats. Periodiek wordt tevens de levensvatbaarheid van vestigingspunten beoordeeld, in samenhang met mogelijke exploitatie- en huurverplichtingen. Voor vergoedingen van leveranciers en overige vorderingen wordt het kredietrisico als beperkt ingeschat. Wij hebben geen aanwijzingen dat individuele partijen niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Bovendien hebben deze hoofdzakelijk betrekking op





➲

Conjunctuur en concurrentie

Voedselveiligheid

CoopCodis is actief in een sterk competatieve volwassen verkoopmarkt, waarin de grootwinkelbedrijven in aantal afnemen, maar in omvang groeien. Een markt waarin een verdere consolidatie wordt voorzien en die door perioden van sterk verhoogde concurrentie wordt gekenmerkt. Dat wordt nog eens versterkt door het huidige slechte economische klimaat. CoopCodis is gevoelig voor deze externe omstandigheden en variabelen en speelt hier onder meer op in door schaalvergroting door middel van autonome groei, acquisitie en projectontwikkeling. Onze ervaring en projectmatige aanpak leiden tot een zeer snelle integratie van overgenomen activiteiten in onze organisatie, waardoor deze direct vallen onder bestaande centrale controle- en aansturingsmechanismen. Zo worden de financiële, integratie, organisatorische en andere risico´s van overnames zoveel mogelijk beheerst.

In foodretail is voedselveiligheid vanzelfsprekend van grote betekenis. Kwaliteitsstandaarden zijn binnen CoopCodis elementair. Daaraan worden geen consessies gedaan. Wij voldoen aan alle eisen van weten regelgeving, bijvoorbeeld op gebied van etikettering en producttraceerbaarheid. Ook zijn strikte recall- en overige borgingsprocedures voorhanden om mogelijke nadelige gevolgen op dit gebied zoveel mogelijk te beperken. Het niet voldoen aan deze principes kan ernstige gevolgen hebben voor onze marktpositie.

ICT-systemen CoopCodis is in belangrijke mate afhankelijk van haar ICT systemen en heeft mede gezien haar omvang en deskundigheid enkele jaren geleden een traject ingezet waarbij eigen ontwikkelde maatwerk software geleidelijk wordt uitgefaseerd en vervangen door een integraal standaard softwarepakket. Vanwege de grote mate van afhankelijkheid en daarmee gepaard gaande risico’s werken wij niet volgens het big bang principe. Voorts werken wij uitsluitend met toonaangevende softwareleveranciers en consultancy- en outsourcingmaatschappijen. Maatregelen zijn getroffen om de continuïteit van geautomatiseerde gegevensverwerking te borgen, daar langdurige uitval van de systemen grote gevolgen voor de organisatie heeft, bijvoorbeeld voor de uitleveringsmogelijkheid. Ook zijn maatregelen genomen ter borging van tijdelijke interfaces met oude systemen, die nodig zijn bij een geleidelijke uitrol van nieuwe ICT.

Daarnaast speelt CoopCodis actief in op genoemde marktrisico’s door mogelijkheden te benutten van efficiencyverbeteringen en kostenbesparingen en door het vergroten van onderscheidend vermogen door te werken aan onze totale propositie, in het bijzonder door formule- en assortimentsontwikkeling en margemanagement. Ook bij toeleveranciers blijft een verdere schaalvergroting onverminderd zichtbaar. CoopCodis is echter verzekerd van de beste condities door ons lidmaatschap van Superunie. In het afgelopen jaar is het belang van Superunie op de inkoopmarkt wederom toegenomen.





➲

➲





Risicobeheersing- en controlesystemen

Supercoop vestigingen (filialen en zelfstandigen) steeg met 9,6% tot € 0,75 miljard. Acquisities en de verdere uitbouw van onze winkels, formuleontwikkeling van alle drie winkelformats naar de moderne oranje/rode uitstraling en succesvolle promotionele activiteiten droegen belangrijk aan de omzetgroei bij. De identieke omzetgroei kwam net als in 2007 uit op 4,5%.

Door de centralisatie van de financiële functie en het informatiesysteem vindt op alle activiteiten op efficiënte wijze centraal controle plaats. Op onze bedrijfskritieke onderdelen vinden tevens, naast bewaking door verschillende specifieke afdelingen en deskundige medewerkers, aanvullende controles plaats door een daartoe aangestelde interne controle functionaris, die rechtstreeks rapporteert aan de financieel directeur.

Omzetontwikkeling

¤ Miljoenen

Een belangrijke beheersingsmaatregel is het werken met projectgroepen met de daarin vertegenwoordigde benodigde specialismen met kennis van onze processen. Complexe trajecten ter zake van acquisitie en ombouw, ICT en logistieke sturen wij aldus aan. Onze risicobeheersing- en controlesystemen staan als onderdeel van goed ondernemingsbestuur hoog op de agenda van de Directie. Wij bespreken deze jaarlijks met de Raad van Commissarissen. Tevens beoordeelt de extern accountant de opzet van de administratieve organisatie en toetst hij de effectieve werking van interne beheersingsmaatregelen in het kader van de controle van de jaarrekening. De uitkomsten daarvan worden met de Raad van Commissarissen besproken in en buiten aanwezigheid van de Directie. Verbeteringen door wijzigende in- en externe omstandigheden worden zo nodig doorgevoerd.

800 750 700 650 600 550 500 450 400 350

750 684

453

471 485

508

546

269

2004

2005 Netto-omzet

2006

2007

2008

Consumentenomzet

De netto-omzet van de eigen filialen nam met 6,7% toe van € 328 miljoen tot € 350 miljoen. De stijging van de netto-groothandelsomzet aan zelfstandigen steeg met 9,2% tot € 310 miljoen. Het aandeel daarin van niet formulegebonden groothandelsomzet nam in 2008 verder af door sluiting of afstoting van enkele kleine vestigingen.

Bruto-omzetresultaat In 2008 steeg het bruto-omzetresultaat met ruim € 9 miljoen tot € 132 miljoen. Een stijging van 7,3% vergeleken met 2007 (€ 123 miljoen). Het bruto-omzetresultaat bedroeg 20% van de netto-omzet en kwam daarmee evenhoog uit als in 2007.

Door het geheel van maatregelen, zowel bestaande als nieuwe, zijn wij van mening dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid geven, dat de financiële verslaglegging geen onjuistheden van materieel belang bevat en dat deze systemen in het verslagjaar naar behoren hebben gewerkt. Wij hebben geen indicaties dat deze systemen in het lopende jaar niet naar behoren zullen werken.

Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat bedroeg in 2008 € 10,3 miljoen (2007: € 11,5 miljoen). Hierbij wordt aangetekend dat in het kader van gewijzigde externe verslaggeving op gebied van pensioenen de vergelijkende cijfers over 2007 zijn aangepast. De incidentele non-cash pensioenbate van € 5,6 miljoen in 2007 en de daarmee samenhangende latente belastinglast van € 1 miljoen zijn daarom niet meer in de vergelijkende cijfers over 2007 opgenomen.

Financiële resultaten Netto-omzet De netto-omzet nam in 2008 toe met 7,8% tot € 659 miljoen (2007: € 612 miljoen). De onderliggende consumentenomzet van alle CoopCompact, Coop en




659

612


➲

Financiering

Ontwikkeling bedrijfsresultaat 31 26

Solvabiliteit en financiering

21

In 2008 steeg het eigen vermogen van € 84,5 miljoen naar € 88,4 miljoen. Hierbij wordt vermeld dat de incidentele pensioenbate die in de jaarrekening van 2007 resulteerde in een vermogenstoename van € 4,6 miljoen vanwege veranderde verslaggevingsregels niet langer meer in de vergelijkende cijfers over 2007 is opgenomen. Het eigen vermogen nam toe met het overschot na belasting van € 6 miljoen. Daarbij wordt verondersteld dat de Ledenraad instemt met de voorgestelde bestemming van het overschot over 2008. Het eigen vermogen daalde door gerealiseerde herwaarderingen van onroerende zaken met € 2,1 miljoen (afschrijvingen en verkopen). De solvabiliteit, het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal, bleef onveranderd op 40,7%.

16 11 6 1 2004

2005 Bedrijfsresultaat

2006

2007

2008

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen

Als percentage van de netto-omzet daalde het bedrijfsresultaat van 1,9% naar 1,6%. De daling werd vooral veroorzaakt door een lagere operationele bijdrage van de distributiecentra. Door eenmalige lasten die samenhangen met een overigens succesvolle ICT systeemconversie in twee distributiecentra stond het resultaat daarvan onder druk. Daarnaast stegen de huisvestigingskosten, vooral als gevolg van uitbreidingen van distributiecapaciteit. Ook kwamen door een gemiddeld hoge olieprijs de energie- en brandstofkosten relatief hoger uit dan in 2007. Tevens is gezien de schaarste op de arbeidsmarkt in 2008 wat meer gewerkt met flexibele arbeidskrachten (uitzendwerk). De personele kosten daalden in hoofdzaak door lagere pensioenlasten als gevolg van verstrekte premiekortingen door Stichting Coop Pensioenfonds.

Met banken is eind 2008 een nieuw financieringsarrangement afgesloten tot een bedrag van € 77 miljoen ter (her)financiering van de totale kredietbehoefte, rekening houdend met de acquisitie van en daarop volgende investeringen in onze nieuwe centrale slagerij. De schulddekkingsratio, de verhouding tussen de netto rentedragende schulden en het bedrijfsresultaat voor afschrijvingen, bedroeg (ultimo 2008) 2,16. CoopCodis blijft daarmee ruim binnen de door banken gestelde voorwaarden. CoopCodis beschikt over een sterke financiële positie. Gezien de bijzondere omstandigheden in de financiële wereld, de kredietcrisis, hechten wij momenteel bijzonder aan een sterke balans met relatief weinig rentedragende schulden.

In 2008 daalde het bedrijfsresultaat voor afschrijvingen met € 1,3 miljoen tot € 26,4 miljoen en kwam uit op 4,0% van de netto-omzet (2007: 4,5%). Bijzondere waardeverminderingen en winsten uit onroerend goed waren in lijn met 2007.

Financiële baten en lasten De netto rentelasten kwamen € 0,2 miljoen hoger uit als gevolg van een in absolute zin gestegen hogere gemiddelde kredietbehoefte en het hogere gemiddelde renteniveau, waarvoor deels afdekkingen zijn overeengekomen met banken.

Primair door aflossingen van bancaire kredieten daalden de langlopende schulden in 2008 met € 2,7 miljoen van € 26,7 miljoen tot € 24 miljoen. Daar staat tegenover dat als gevolg van acquisities de kredietspaarrekening licht steeg tot € 10,9 miljoen eind 2008. De kredietspaarrekening geldt als duurzaam voorschot voor geleverde en nog te leveren goederen en diensten aan zelfstandig ondernemers.

Overschot na belastingen Door de genoemde resultaatontwikkelingen bedroeg het overschot na belastingen in 2008 € 6 miljoen en kwam daarmee € 0,9 miljoen lager uit dan in 2007. Het behaalde resultaat komt overeen met 0,9% van de netto-omzet tegen 1,1% in 2007. Het overschot na belasting uitgedrukt als percentage van het gemiddeld eigen vermogen bedroeg 7% (2007: 8%).





➲

Werkkapitaalontwikkeling

distributiecentrum te Deventer en automatisering) lagen € 8,5 miljoen lager dan vorig jaar en bedroegen € 11,2 miljoen. Per saldo namen de materiële vaste activa af met € 1,5 miljoen tot € 88,7 miljoen eind 2008. Conform ons beleid zijn investeringen anders dan uit hoofde van substantiële acquisities en vastgoed volledig gefinancierd uit de kasstroom uit operationele activiteiten. Deze kasstroom bedroeg in 2008 € 13,8 miljoen (2007: € 19,2 miljoen). De daling van deze kasstroom wordt vooral verklaard door de hierboven beschreven stijging van het werkkapitaal.

Het balanstotaal kwam ultimo 2008 uit op € 217 miljoen, een toename van € 9 miljoen ten opzichte van ultimo 2007 (€ 208 miljoen). Het werkzame vermogen is € 3 miljoen gestegen. De stijgingen worden in belangrijke mate verklaard door het hogere niveau van werkkapitaal. Voorraden, vorderingen en kortlopende schulden stegen vooral als gevolg van de toegenomen bedrijfsomvang en -drukte (omzetgroei). De voorraden stegen voorts als gevolg van in de loop van het jaar sterk gestegen grondstofprijzen, maar ook door belangrijke assortimentsuitbreidingen. De debiteurenstand kwam incidenteel hoger uit doordat de jaarafsluiting, 28 december 2008, net na Kerst viel en enkele incassodata hierdoor kwamen te vervallen. De current ratio, de verhouding tussen de vlottende activa en de kortlopende schulden, verbeterde in 2008 licht en kwam op balansdatum uit op 0,9.

Investeringen/afschrijvingen/cash flow

Investeringen en cash flow

Investeringen/afschrijvingen/cash flow De onderstaande tabel toont onder meer het acquisimiljoenen tie35 en investeringsniveau in het afgelopen jaar en voorgaande jaren. De immateriële vaste activa bleven in 30 2008 25 nagenoeg onveranderd op € 29 miljoen. betaalde20goodwill bij acquisities en geactiveerde softwarekosten waren gelijk aan de afschrijvingen en waarde15 verminderingen. De netto investeringen in materiële 10 vaste activa (in supermarkten, de uitbreiding van het

miljoenen

% van de omzet

35

7,0%

30

6,0%

25

5,0%

20

4,0%

15

3,0%

10

2,0%

5

1,0%

% van de omzet

7,0%

2004

2006

2007

2005

6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0%

Afschrijvingen

Cash flow

Investeringen (% van de omzet)

1,0% 2008




Cash flow

Investering (% van de o

2006

2007

2008

Investeringen

0 2005

Afschrijving

0

5

2004

Investering


➲

Vooruitzichten

het verregaand automatiseren van onze logistieke organisatie. Kostenbeheersing is en blijft van onverminderd belang. Het investeringsniveau zal naar verwachting op een gelijk niveau als in 2008 uitkomen, de acquisitie in ons nieuwe vleesverwerkingsbedrijf daargelaten. Met de verwerving daarvan neemt de werkgelegenheid van onze organisatie in 2009 toe met circa 100 medewerkers.

Het economisch klimaat staat sinds het vierde kwartaal van 2008 wereldwijd sterk onder druk. Het consumentenvertrouwen bevindt zich op een dieptepunt, het producentenvertrouwen al evenzeer en er is sprake van een toenemende werkloosheid. Traditioneel is de levensmiddelenbranche in het algemeen en foodretail in het bijzonder minder gevoelig voor hoog- en laagconjunctuur, maar zij is daarvoor ook niet ongevoelig. Onzekere economische tijden bieden daarentegen ook volop kansen op onderscheiding in de markt, bijvoorbeeld door lokaal ondernemerschap ondersteund vanuit een krachtige organisatie.

De marktomstandigheden zijn op dit moment volatiel. Wij menen echter dat wij als coöperatief supermarktbedrijf goed gepositioneerd zijn om juist ook in tijden van economische turbulentie meer waarde te kunnen bieden aan onze leden ondernemers en consumenten.

We hebben een sterke financiële positie. Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in formule- en assortimentsontwikkeling en we hebben een sterke inkooppositie. Ook zijn onze kennis- en ICT-systemen belangrijk verbeterd. In 2009 zal hieraan nog verder invulling worden gegeven door een systeemconversie in ons distributiecentrum te Monster, het sluitstuk van

Velp, 15 april 2009 Namens de directie F.R.G. Bosch algemeen directeur

➲





➲





De jaarrekening Inhoudsopgave Geconsolideerde jaarrekening Enkelvoudige jaarrekening Overige gegevens





➲

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2008 (bedragen x € 1000)

Pagina

Netto-omzet

2008

2007

42 659.380

611.730

Kostprijs van de omzet

-/- 527.745

-/- 4 89.181

Bruto-omzetresultaat 131.635 122.549 Verkoopkosten

112.047

Algemene beheerkosten Overige bedrijfsopbrengsten

42

102.611

16.024

14.666

-/- 6.742

-/- 6.237

Totale bedrijfskosten 121.329 111.040 Bedrijfsresultaat 10.306 11.509 Rentebaten

1.075

Rentelasten en soortgelijke kosten

-/- 3.078

772 -/- 2.608

Saldo van financiële baten en lasten

-/- 2.003

-/- 1.836

Resultaat voor belastingen

8.303

9.673

-/- 2.307

-/- 2.914

-

98

Overschot na belastingen 5.996

6.857

Belastingen

44

Resultaat deelnemingen





➲

Kasstroomoverzicht (bedragen x € 1000)

2008

2007

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 10.306 11.509 Aanpassingen voor/mutaties in: Afschrijvingen en waardeveranderingen 16.145 16.169 Voorzieningen -/- 124

91

Veranderingen in werkkapitaal: Voorraden

-/- 3.631

-/- 3.854

Vorderingen

-/- 6.943

-/- 2.378

Kortlopende schulden (exclusief financiële instellingen)

2.379

2.323

-/- 8.195 -/- 3.909 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 18.132 23.860 Ontvangen rente

1.075

772

Betaalde rente

-/- 3.078

-/- 2.608

Betaalde vennootschapsbelasting

-/- 2.307

-/- 2.914

-

97

Resultaat deelnemingen

-/- 4.310 -/- 4.653 13.822 19.207

➲

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa

-/- 5.677

-/- 9.630

-

300

Desinvesteringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa

-/- 16.140

Desinvesteringen materiële vaste activa

-/- 24.283

5.010

Investering financiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa

4.686

-/- 3.152

-/- 5.861

3.334

1.497

-/- 16.625

-/- 33.291

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Veranderingen inleggelden leden Verstrekking langlopende schulden Aflossing langlopende schulden

-/- 17

-/- 7

456

23.316

-/- 3.109

-/- 26.620

Opname/(aflossing) kortlopende schulden aan financiële instellingen

6.074

18.008

3.404 14.697 Saldo kasstromen/mutatie liquide middelen





601

613

Geconsolideerde balans per 28 december 2008 (bedragen x € 1000) Voor verwerking van het overschot

Pagina

28 december 2008

31 december 2007

46

28.880

28.896

Materiële vaste activa

47

88.682

90.136

Financiële vaste activa

48

13.450

13.632

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa

131.012 132.664

Vlottende activa Voorraden

48

29.063

25.432

Vorderingen

48

49.640

42.697

Liquide middelen

48

7.427

6.826

86.130

74.955

217.142

207.619

Passiva Groepsvermogen

49

88.359

Voorzieningen

49

6.894

7.018

Langlopende schulden

50

24.045

26.698

Kortlopende schulden

50

97.844

89.391

217.142

207.619

84.512





➲

Toelichting algemeen

De resultaten van overgenomen deelnemingen worden in de geconsolideerde winsten verliesrekening verantwoord vanaf het tijdstip van opneming in de groep. De resultaten van verkochte deelnemingen worden verantwoord tot het moment van verkoop.

Verslagjaar Het verslagjaar 2008 bestaat uit 52 weken en eindigt op 28 december 2008.

Grondslagen voor resultaatbepaling

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening

Algemeen De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn aangeleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Nederland Recht en de stellige uitspraken in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Voor een specificatie van het totaalresultaat verwijzen wij naar de toelichting op het eigen vermogen.

Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen voor waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar, met uitzondering van de toepassing van RJ Uiting 2009-2 (zie hieronder).

Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Een deel van leveringen van goederen vindt rechtstreeks aan de afnemer plaats. De commerciële aansturing, de contractvoorwaarden en de financiële afwikkeling verlopen via de groep. Om deze reden zijn de daarop betrekking hebbende bedragen in de netto-omzet begrepen.

Stelselwijziging In 2007 vond verwerking van pensioenen plaats op basis van actuariële berekeningen in overeenstemming met de Richtlijn voor personeelsbeloningen (RJ271). In februari 2009 is een ontwerp Richtlijn (RJ Uiting 20092) gepubliceerd, waarbij de tot dan toe geldende risicobenadering is vervangen door een verplichtingenbenadering. Toepassing van de ontwerp-Richtlijn in de jaarrekening 2008 is toegestaan, waarbij verwerking plaatsvindt als een stelselwijziging.

Kostprijs van de omzet De kostprijs van de omzet bevat de inkoopwaarde van de geleverde goederen onder aftrek van de van leveranciers respectievelijk de inkoopvereniging verkregen bonussen en betalingskortingen.

Invloed stelselwijziging op vermogen en resultaat De verwerking van pensioenen volgens RJ271 in 2007 betrof de eerste verwerking. Deze verwerkingswijze is in de jaarrekening 2008 herzien en als zodanig geëlimineerd uit de vergelijkende cijfers. Als gevolg van de stelselwijziging neemt het vermogen per 31 december 2007 en overschot na belastingen 2007 af met € 4,6 miljoen.

Verkoopkosten Dit betreffen de directe kosten verband houdend met de activiteiten op gebied van verkoop, promotie en logistiek. De aan derden in rekening gebrachte bedragen voor commerciële en logistieke dienstverlening zijn hierop in mindering gebracht.

Algemene beheerkosten

Grondslagen voor consolidatie

Dit betreffen alle overige bedrijfskosten.

In de geconsolideerde jaarrekening worden opgeno-

men de financiële gegevens van CoopCodis U.A. te Arnhem en haar groepsmaatschappijen als vermeld in de lijst van kapitaalbelangen op pagina 57 (hierna: ‘CoopCodis’ of ‘de groep’), onder eliminatie van onderlinge verhoudingen en transacties. De enkelvoudige winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW.

Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder zijn begrepen de vergoedingen van leveranciers voor overslagactiviteiten (”cross-docking”), waarbij de groep uitsluitend als intermediair tussen leveranciers en afnemers fungeert alsmede huuropbrengsten van onroerend goed en soortgelijke opbrengsten.





➲

De betaling van de aflossingen op langlopende en kortlopende schulden aan financiële instellingen zijn als kasstroom uit financieringsactiviteiten aangemerkt.

Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur en zijn in de winsten verliesrekening verwerkt onder de verkoop- en algemene beheerkosten. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven.

Waarderingsgrondslagen Algemeen Indien niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.

Belastingen De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekeninghoudend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten.

Immateriële vaste activa Goodwill vormt het verschil tussen de verwervingskosten en de nettovermogenswaarde daarvan, berekend op basis van de waarderingsgrondslagen van de groep. Goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur. Voor acquisities die vergaand of geheel in de groep geïntegreerd zijn, wordt deze ingeschat op vijf jaar. De economische levensduur voor goodwill die betrekking heeft op supermarktvestigingspunten is geschat op vijf tot tien jaar. Indien sprake is van een duurzame bijzondere waardevermindering vindt afwaardering plaats tot lagere bedrijfswaarde.

Resultaat deelnemingen Resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen worden verantwoord overeenkomstig de nettovermogenswaardemethode. Voor zover niet tegen nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd, betreft het resultaat de in het verslagjaar ontvangen dividenden.

Segmentatie De vennootschap is actief in één geografisch gebied (Nederland) en één bedrijfssegment (foodretail). De diverse groepsonderdelen en retailformules zijn onderling geïntegreerd en resultaatafhankelijk. Om deze reden is afgezien van het verantwoorden van verdere bedrijfs- en geografische segmentatie anders dan in de toelichting op de netto-omzet en personeel.

Kosten van zelf- en door derden ontwikkelde software wordt geactiveerd tegen kostprijs voorzover de technische haalbaarheid is aangetoond. Onderhoud aan bestaande software wordt direct in de winsten verliesrekening verantwoord. Geactiveerde software wordt lineair over de geschatte economische levensduur afgeschreven. Deze wordt geschat op vijf jaar.

Grondslagen kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de in-


directe methode, gecorrigeerd voor effecten van herwaarderingen en dergelijke, die geen effect op de kasstromen hebben.

Onroerende zaken worden gewaardeerd tegen de actuele waarde. Hierbij is de actuele waarde gebaseerd op de vervangingswaarde, periodiek bepaald op basis van taxaties van onafhankelijke deskundigen. Veranderingen in de waarde die het gevolg zijn van de hiervoor genoemde waarderingsgrondslag, worden na aftrek voor latente belastingen ten gunste respectievelijk ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht. Overige materiële zaken worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met afschrijvingen.

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen (inclusief de vrij ter beschikking staande gelden onderweg van winkelkassa naar bankrekeningen). Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en vennootschapsbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De betaalde koopsom (onder aftrek van verkregen geldmiddelen) van verworven deelnemingen en/of nieuwe vestigingen alsook de ontvangen verkoopprijs van afgestoten deelnemingen en/of vestigingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten.

Afschrijvingen geschieden lineair over de actuele waarde respectievelijk verkrijgings- of vervaardigingsprijs, gebaseerd op de geschatte economische levensduur en rekeninghoudend met een eventuele residuwaarde. Over de grondwaarde wordt niet afgeschreven. In het jaar van ingebruikname wordt





➲

Voorzieningen Pensioenen en VUT

tijdsevenredig afgeschreven. De afschrijvingstermijn van verbouwingen in huurpanden is maximaal gelijk aan de looptijd van de huurcontracten. Waar nodig worden extra afschrijvingen verricht tot lagere bedrijfs- c.q. opbrengstwaarden.

Alle bestaande pensioenregelingen zijn verwerkt op basis van RJ Uiting 2009-2. De premies voor deze regelingen zijn in de winsten verliesrekening verantwoord. Indien en voorzover er onder RJ Uiting 2009-2 nog activa uit hoofde van met het overeengekomen ondernemingspensioenfonds voordelen respectievelijke verplichtingen bestaan worden deze geactiveerd respectievelijk gepassiveerd. Waar saldering is toegestaan worden deze bedragen netto verantwoord. Nog te betalen respectievelijk te vorderen werkgeverspremies zijn verantwoord onder kortlopende passiva respectievelijk activa.

Financiële vaste activa Niet-geconsolideerde deelnemingen, waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, onder aftrek van noodzakelijke waardeverminderingen. Verstrekte renteloze leningen aan supermarkten uit hoofde van acquisitievergoedingen en dergelijke zijn tegen nominale waarde opgenomen, verminderd met de voorwaardelijk overeengekomen periodiek gelijke kwijtingen (afhankelijk van de contractsduur van vijf tot tien jaar), waar nodig verminderd met noodzakelijk geachte voorzieningen.

De opgenomen voorziening betreft toekomstige suppletie op VUT, opgenomen op basis van actuariële berekeningen, waarbij een rekenrente is toegepast van 5,6%. Actuariële resultaten worden in de winsten verliesrekening verantwoord.

De overige financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde dan wel duurzaam lagere waarde.

Latente belastingverplichtingen Voor latente belastingverplichtingen, die voortvloeien uit verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva, is een voorziening gevormd. De voorziening wordt berekend tegen de contante waarde van 17,5% (2007: idem) voor zover betrekking hebbend op gebouwen en op basis van het nominaal geldende belastingtarief voor overige posten.

Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen dan wel lagere marktwaarde. Deze waarderingswijze kan leiden tot ongerealiseerde prijsstijgingen. Gezien de hoge omloopsnelheid van de voorraden is deze invloed van te verwaarlozen betekenis. Waar nodig wordt rekening gehouden met afwaarderingen wegens incourantheid.

Overige voorzieningen en andere uitgestelde beloningen Hieronder zijn opgenomen de voorziening voor groot onderhoud gebouwen en voorzieningen voor overige geschatte kosten samenhangend met specifiek aanwijsbare verplichtingen en risico’s. Deze zijn ingeschat op de daarvoor in de toekomst waarschijnlijk verschuldigde bedragen.

Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd op de nominale waarde, voor zover nodig rekeninghoudend met mogelijke oninbaarheid. Latente belastingvorderingen, ontstaan door tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering, worden opgenomen indien en voor zover in redelijkheid mag worden aangenomen dat de vorderingen gerealiseerd zullen worden. Latente belastingvorderingen worden gesaldeerd met uitgestelde belastingverplichtingen binnen de fiscale eenheid. Per saldo uitgestelde belastingvorderingen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van 17,5% (2007: idem) voor zover betrekking hebbend op onroerende zaken en op basis van het nominaal geldende belastingtarief voor overige posten en zijn opgenomen onder de overlopende activa.

De overige uitgestelde beloningen betreft de voorziening voor jubileumuitkeringen, opgenomen op basis van actuariële berekeningen. Bij het bepalen van de jubileumvoorziening is rekening gehouden met blijfkansen en is een rekenrente toegepast van 5,6%. Actuariële resultaten worden in de winsten verliesrekening verantwoord.

Zegelverplichtingen Zegelverplichtingen worden opgenomen tegen nominale waarde van de zegels in omloop verminderd met een vast percentage, gebaseerd op een over een langere periode gemiddeld gerealiseerde vrijval.





➲

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening (bedragen x € 1000)

Netto omzet

2008

2007

Consumentenomzet Coop filialen

375.520

Af: Omzetbelasting

-/- 25.681

351.640 -/- 23.908

Totaal

349.839

327.732

Groothandelsomzet zelfstandigen

309.541

283.998

659.380

611.730

Overige bedrijfsopbrengsten

2008

2007

Huur onroerend goed derden

5.416

4.881

Bijdragen fee leden/afnemers

860

875

Overige opbrengsten

466

481

6.742

6.237

➲

Afschrijvingen

2008

2007

Afschrijving immateriële vaste activa

5.693

Afschrijving materiële vaste activa Gerealiseerde herwaardering

12.298

11.229

-/- 1.846

-/- 750

16.145

16.169




5.690


Accountantskosten

2008

2007

Onderzoek jaarrekening

105

98

Andere controle opdrachten

38

5

Overige adviesdiensten

74

35

217

138

Personeel De personeelskosten zijn in de winsten verliesrekening verantwoord onder verkoopkosten en algemene beheerkosten. De specificatie van de personeelskosten naar samenstelling is als volgt:

2008

2007

Lonen en salarissen

42.802

40.240

Sociale lasten

7.303

6.978

Pensioenlasten

3.238

3.441

Per 28 december 2008 bedroeg het aantal personeelsleden 3.579 (ultimo 2007: 3.672). Omgerekend op fulltime basis is ultimo 2008 het aantal personeelsleden 1.706 (ultimo 2007: 1.710). Het gemiddeld aantal personeelsleden in 2008 op fulltime basis is per afdeling als volgt:

2008

2007

Winkelbedrijven

1.274

1.218

Groothandel

316

292

Centrale diensten

118

110

1.708

1.620





➲

Belastingen De effectieve belastingdruk bedraagt 27,8% (2007: 30,1%). Verschillen ten opzichte van het nominale tarief voor de vennootschapsbelasting van 25,5% (2007: idem) worden primair veroorzaakt door het effect van correcties in de voorziening voor latente belastingverplichtingen (contante versus nominale waarde) fiscaal niet aftrekbare afschrijvingen ter zake van goodwill en fiscale faciliteiten. De belastinglast is als volgt samengesteld:

2008

2007

Acute verplichting Latente verplichting

2.251

2.716

56

198

2.307

2.914

➲





➲





Toelichting op de geconsolideerde balans per 28 december 2008 (bedragen x € 1000)

Activa Immateriële vaste activa Goodwill Software

Totaal 2008

Aanschaffingswaarde

36.085

4.515

40.600

-/- 11.211

-/- 493

-/- 11.704

24.874

4.022

28.896

3.728

1.949

5.677

Afschrijvingen en waardeverminderingen

-/- 4.867

-/- 826

-/- 5.693

Saldo mutaties

-/- 1.139

1.123

-/- 16

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde aanvang verslagjaar Mutaties in verslagjaar: Investeringen

Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen

39.813

6.464

46.277

-/- 16.078

-/- 1.319

-/- 17.352

23.735

5.145

28.880

Boekwaarde einde verslagjaar





➲


Bedrijfs- Andere

gebouwen

en -terreinen

vaste bedrijfsmiddelen

Materiële

Totaal

vaste activa

2008

in uitvoering

Actuele waarde/aanschaffingswaarde

69.682

85.098

3.502

158.282

-/- 18.401

-/- 49.745

-

-/- 68.146

51.281

35.353

3.502

90.136

7.845

9.890

-/- 1.595

16.140

-/- 286

-

-

-/- 286

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde aanvang verslagjaar Mutaties in verslagjaar: Investeringen Herwaardering Desinvesteringen/buitengebruikstellingen

-/- 4.390

-/- 620

-

-/- 5.010

Afschrijvingen en waardeverminderingen

-/- 2.719

-/- 9.579

-

-/-12.298

454

-/- 309

-/- 1.595

-/- 1.450

70.875

88.293

1.907

161.075

-/- 19.144

-/- 53.249

-

-/- 72.393

51.731

35.044

1.907

88.682

Saldo mutaties Actuele waarde/aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde einde verslagjaar

Onder bedrijfsgebouwen en -terreinen zijn mede opgenomen de bouwkundige voorzieningen in huurpanden. De geschatte economische levensduur is als volgt:

• gebouwen

30 jaar

• bouwkundige voorzieningen

10 jaar

• andere vaste bedrijfsmiddelen

3 tot 10 jaar

De samenstelling van de post bedrijfsgebouwen en -terreinen is als volgt:

2008

2007

Distributiecentra/kantoren

10.206

12.208

Detailhandelspanden eigen gebruik

20.532

23.833

Detailhandelspanden verhuurd aan afnemers

20.993

15.240

51.731

51.281





➲

Financiële vaste activa

Niet- Leningen u/g

Totaal

geconsolideerde

2008

deelnemingen

Boekwaarde aanvang verslagjaar

473

13.159

13.632

Acquisities/Verstrekkingen

3

3.149

3.152

Aflossingen/Verminderingen

-

-/- 1.763

-/- 1.763

Overige mutaties

-

-/- 1.571

-/-1.571

Saldo mutaties

3

-/- 185

-/- 182

476

12.974

13.450

Mutaties in verslagjaar:

Boekwaarde einde verslagjaar De post niet-geconsolideerde deelnemingen betreft de deelneming Coöperatieve Inkoopvereniging Superunie B.A. te Beesd. Onder leningen u/g zijn opgenomen de aan ondernemers, waarmee CoopCodis een samenwerkingsovereenkomst heeft gesloten, verstrekte rentedragende leningen. De rente is gebaseerd op de depositorente van de Europese Centrale Bank, verhoogd met een opslag. Tevens zijn hieronder opgenomen de resterende hoofdsommen van aan supermarkten verstrekte renteloze leningen uit hoofde van acquisitievergoedingen en dergelijke. Voorraden De voorraden bestaan hoofdzakelijk uit de bij de distributiecentra en winkelbedrijven aanwezige handelsgoederen. Vorderingen

2008

2007

Handelsdebiteuren

25.602

21.639

Leningen u/g

5.458

5.571

Overige vorderingen en overlopende activa

18.580

15.487

49.640

42.697

De vorderingen hebben allen (naar verwachting) een kortere looptijd dan 1 jaar. Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking.





➲

Passiva Groepsvermogen Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening. Voorzieningen

Pensioenen Latente

belasting

Overige

Totaal

voorzieningen

2008

Stand aanvang verslagjaar

549

3.592

2.877

7.018

-

108

1.319

1.427

Onttrekking

-/- 144

-/- 168

-/- 1.239

-/- 1.551

Saldo mutaties

-/- 144

-/- 60

80

-/- 124

405

3.532

2.957

6.894

Mutaties in verslagjaar Dotatie

Stand einde verslagjaar

Pensioenen De bovenstaande voorziening voor pensioenen betreft de voorziening voor toekomstige suppletie op VUT. Daarnaast zijn er binnen CoopCodis meerdere pensioenregelingen. Medewerkers die vallen onder de CAO’s voor het levensmiddelenbedrijf en slagers hebben een pensioenregeling die is ondergebracht bij de Stichting Co-op Pensioenfonds, een aparte juridische entiteit, die tevens de prepensioen, de excedenten- en de vrijwillige aanvullende pensioenregeling uitvoert. De pensioenregeling betreft een toegezegde pensioenregeling op basis van gematigd eindloon. De pensioenverplichtingen inclusief de backserviceverplichtingen zijn volledig afgefinancierd. De prepensioenregeling betreft een toegezegde pensioenregeling op basis van middelloon. De prepensioenregeling is met ingang van 2007 beëindigd voor medewerkers die geboren zijn na 1949. Voor hen wordt de opbouw van pensioenrechten vanaf januari 2007 verhoogd door een toename van het opbouwpercentage en een verlaging van de franchise. De excedentenpensioenregeling is een toegezegde bijdrageregeling (beschikbare premiestelsel). Aan de financiering van het pensioenfonds ligt een financieringsovereenkomst ten grondslag, waarin de last voor de groep in beginsel is gemaximeerd. De bestaande branche VUT-regeling is per 1 januari 2004 beëindigd en kent een overgangsregeling naar de prepensioenregeling. De financiële informatie van Stichting Co-op Pensioenfonds wordt opgesteld conform grondslagen van waardering en resultaatbepaling die afwijken van de door CoopCodis gehanteerde grondslagen. Op basis van deze financiële informatie wordt de dekkingsgraad ultimo 2008 van het pensioenfonds ingeschat op 124% (2007: 199%) Het dekkingsoverschot ligt ruim boven de door de Nederlandsche Bank gestelde minimumnorm van 105%. Medewerkers die vallen onder de CAO voor de groothandel in levensmiddelen en de CAO voor de groothandel in aardappelen, groenten en fruit hebben een pensioenregeling die is ondergebracht bij de bedrijfstakpensioenfondsen Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Groothandel in Levensmiddelen respectievelijk Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel, die tevens de prepensioenregelingen uitvoert. De VUTregeling is per 1 januari 2001 beëindigd en kent een overgangsregeling naar de prepensioenregeling. Daarnaast is er een aanvullende pensioenregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar, die tevens de excedentenregelingen uitvoert. De prepensioenregeling is met ingang van 2007 beëindigd voor medewerkers die geboren zijn na 1949. Voor hen is de opbouw van pensioenrechten vanaf januari 2007 verhoogd door een toename van het opbouwpercentage en een verlaging van de franchise.





➲

De toepassing van RJ-Uiting 2009-2 inzake personeelsbeloningen leidt voor alle hierboven beschreven regelingen niet tot opname van enige vordering dan wel verplichting in de jaarrekening 2008. Alle hierboven beschreven regelingen kennen een voorwaardelijke indexatie. Per balansdatum zijn geen materiële toezeggingen inzake toekomstige loonstijging gedaan aan werknemers. Overige voorzieningen De overige voorzieningen hebben betrekking op de geschatte kosten samenhangend met specifiek aanwijsbare verplichtingen en risico’s, waaronder de voorziening voor groot onderhoud. Tevens is hieronder opgenomen de voorziening voor overige uitgestelde beloningen. De overige voorzieningen zijn naar hun aard overwegend langlopend.

Langlopende schulden De volgende opstelling geeft de resterende looptijd van de langlopende schulden. Afzonderlijk is vermeld tot welk bedrag deze looptijd langer is dan vijf jaar.

2008

Totaal

2007 > 5 jaar

Totaal

> 5 jaar

Financiële instellingen

13.125

625

16.234

5.860

Kredietspaarrekening leden

10.920

10.920

10.464

10.464

24.045

11.545

26.698

16.324

Aflossingsverplichtingen binnen 1 jaar na afloop van het verslagjaar zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen. Deze zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Op de bij financiële instellingen opgenomen leningen is de rente variabel. Gemiddeld bedroeg de rente in 2008 4,9% (2007: 4,4%). Voor toelichting op gestelde zekerheden wordt verwezen naar het gestelde onder “Kredietverlening”. De kredietspaarrekening leden betreft een duurzaam voorschot van de leden/afnemers op de geleverde goederen en diensten. De verplichte storting bedraagt 5% van de jaarafname met een minimum van € 4.000 per vestigingspunt. Ter volstorting geldt een verplichte spaarregeling van minimaal 1% per week van de gemiddelde afname. De rentevergoeding bedraagt 3% boven de depositorente van de ECB.


2008

2007

Financiële instellingen

37.736

31.662

Handelscrediteuren

33.778

30.233

Schulden/leningen o/g leden

6.171

5.341

Belastingen en premies sociale verzekeringen

3.954

4.497

Pensioenpremies

768

816

Zegelverplichtingen

2.683

2.039

Overige schulden

12.754

14.803

97.844

89.391





➲

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Huren

Kredietverlening

Van de aangegane huurverplichtingen met derden inzake onroerend goed in eigen gebruik bedraagt de jaarhuur per 28 december 2008 € 11,0 miljoen (2007: € 10,0 miljoen). De resterende huurverplichtingen lopen van één tot tien jaar.

Met financiële instellingen zijn kredietarrangementen afgesloten ten bedrage van € 77 miljoen (2007: € 67 miljoen). De faciliteiten bestaan uit korte (rekening-courant krediet en kasgeldleningen) en (middel)lange kredietlijnen. Als zekerheid hiervoor heeft de vennootschap bepaalde onroerende zaken tot een bedrag van € 55,4 miljoen (2007: € 50,4 miljoen) hypothecair verbonden. Tevens is een aantal niet financiële voorwaarden overeengekomen waaronder een verklaring van positieve/ negatieve pledge en dient de groep te voldoen aan een aantal financieringsratio’s op gebied van schulddekking en rentabiliteit (solvabiliteit, netto bancaire schulden/bedrijfsresultaat voor afschrijvingen). Per balansdatum voldoet de groep aan de gestelde ratio’s en alle overige voorwaarden.

De door CoopCodis aangegane huurverplichtingen voor winkelpanden in gebruik bij supermarktondernemers bedraagt de jaarhuur € 3,7 miljoen (2007: € 3,9 miljoen) verdeeld over 50 contracten. De door CoopCodis gehuurde panden worden voor nagenoeg hetzelfde bedrag onderverhuurd aan leden/ ondernemers. De resterende huurverplichtingen lopen van één tot tien jaar.

Leaseverplichtingen De verplichtingen uit de afgesloten leasecontracten van in gebruik zijnde vervoers- en overige bedrijfsmiddelen bedraagt voor de totaal resterende looptijd per balansdatum € 1,8 miljoen (2007: idem).

Garanties, borgstellingen en terugkoopverklaringen In het kader van financiering van supermarktondernemingen hebben supermarktondernemers onder andere handelsvoorraden en bedrijfsuitrusting aan financiers in eigendom overgedragen. Hiertegenover zijn in een aantal gevallen door CoopCodis aan financiers terugkoopverklaringen met een totale omvang van € 13,6 miljoen (2007: € 13,4 miljoen) afgegeven, verdeeld over 78 contracten, waarbij de waarde van voorraden en bedrijfsuitrusting als dekking dient. Tevens zijn voor het nakomen van een aantal (huur)verplichtingen voor een bedrag van € 1,5 miljoen (2007: € 1,0 miljoen) bankgaranties afgegeven.

Fiscale eenheid CoopCodis U.A. vormt samen met haar 100%-deelnemingen een fiscale eenheid voor de omzet- en vennootschapsbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor alle omzetbelasting- en vennootschapsbelastingschulden van de fiscale eenheid.

Ter dekking van te verwachten aanspraken zijn voorzieningen getroffen.





➲

E n k e lv o u d i g e jaarrekening





➲

Enkelvoudige winsten verliesrekening (bedragen x € 1000)

2008

2007

Winst uit deelnemingen na belastingen

6.301

7.217

Overige baten en lasten

-/- 305

-/- 360

Overschot na belastingen

5.996

6.857

➲





Enkelvoudige balans per 28 december 2008 (bedragen x € 1000) Voor verwerking van het overschot

28 december 2008 31 december 2007

Activa Vaste activa Financiële vaste activa

90.227

86.056

Vlottende activa Vorderingen

-

90.227

263 86.319

Passiva Eigen vermogen Inleggeld

402

Herwaarderingsreserve Wettelijke reserve Overschot verslagjaar

419

7.683

9.815

74.278

67.421

5.996

6.857

88.359

84.512


1.868

1.807

90.227

86.319





➲

Toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening (bedragen in tabellen x € 1000) Algemeen De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die worden vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Het resultaat uit deelnemingen komt overeen met het aandeel in het resultaat van het verslagjaar van de desbetreffende vennootschappen. De enkelvoudige winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW. Financiële vaste activa Dit betreft de deelneming in CoopCodis Holding B.V. Het verloop van deze post is als volgt:

2008


86.056

Herwaardering bij deelneming

-/- 2.130

Resultaat deelneming

6.301


90.227

Vorderingen Dit betreffen vrijwel volledig vorderingen op groepsmaatschappijen. Eigen Vermogen

➲

Inleg-

Herwaarderings-

Wettelijke

Overschot

Totaal

gelden

reserve

reserve

verslagjaar

2008

9.815

67.421

6.857

84.512


419

Mutaties in verslagjaar: Overschot verslagjaar

-

-

-

5.996

5.996

Herwaardering

-

-/- 286

-

-

-/- 286

Realisatie herwaardering

-

-/- 1.846

-

-

-/- 1.846

Totaalresultaat

-

-/- 2.132

-

5.996

3.864

Dotatie ledenkapitaal

13

-

-

-

13

Afname ledenkapitaal

-/- 30

-

-

-

-/- 30

-

-

6.857

-/- 6.857

-

Saldo overige mutaties

-/- 17

-

6.857

-/- 6.857

-/- 17


402

7.683

74.278

5.996

88.359

Overschotbestemming vorig verslagjaar

De statutaire stortingsverplichting bedraagt € 2.270. Ultimo 2008 waren er 170 aangesloten leden-ondernemers (ultimo 2007: 179) en was het statutaire inleggeld volledig voldaan.





Lijst van kapitaalbelangen In de consolidatie zijn de volgende 100% deelnemingen begrepen: CoopCodis Holding B.V., Arnhem CoopCodis Groothandel B.V., Arnhem CoopCodis Winkelbedrijven B.V., Arnhem CoopCodis Vastgoed B.V., Arnhem CoopCodis Koopzegel B.V., Arnhem CoopCodis Productiebedrijven B.V., Arnhem

Bezoldiging van directie en bestuurders De bezoldiging van de statutaire directie is te herleiden tot één persoon. Om deze reden is gebruik gemaakt van de wettelijke vrijstelling voor het opnemen van gegevens daaromtrent. De bezoldiging van statutaire bestuurders bedroeg € 0,1 miljoen (2007: idem).

Velp, 15 april 2009 Het bestuur

De directie

Th. van Gameren

F.R.G. Bosch RA

➲

C.M. Boer prof. mr. R.C.J. Galle J. Doornbos mr. C.A. Jansen Verplanke mr. C.G. Klomp H.J. Schippers E.B.M. van den Tillaart





Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake bestemming van het overschot

Aan: Het Bestuur van CoopCodis U.A.

Ingevolge artikel 45, lid 1 van de statuten dient tenminste 25% van het overschot te worden gereserveerd. Het bestuur kan een hogere reservering voorstellen.

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2008 van CoopCodis U.A. te Arnhem, bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 28 december 2008 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd.

Ingevolge artikel 45, lid 2 kan de Ledenraad, op voorstel van het bestuur, aan andere delen van het overschot speciale bestemmingen geven.

Overschot 2008 Door de directie van CoopCodis Holding B.V. is onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen vastgesteld dat het volledige overschot over 2008 toegevoegd wordt aan de algemene reserve van CoopCodis Holding B.V. Op grond hiervan dient het overschot van CoopCodis U.A. over 2008 ad € 5.996.000 aan de wettelijke reserve toegevoegd te worden.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.





➲

Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie.

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van CoopCodis U.A. per 28 december 2008 en van het overschot over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Arnhem, 15 april 2009 Ernst & Young Accountants LLP w.g. R.H.W. Godschalk RA





➲

Overige personalia Per 15 april 2009

Management team De heer F.R.G. Bosch RA, algemeen directeur De heer drs. H.J. Boer MBA, financieel directeur De heer E. Dunk, commercieel directeur De heer W. van Binsbergen, algemeen manager Supercoop De heer P.B.J. van Haren, logistiek manager De heer J.A.M. Uffing, algemeen manager zelfstandig ondernemers De heer J.B. Vonck, hoofd operations De heer G.W. Wegh, hoofd personeel en organisatie Ondernemingsraad De heer A.P.W. Polman, voorzitter De heer M. Warners, vice-voorzitter De heer E. J. Pronk, secretaris Overige leden: De heer E. Boenink Mevrouw G. W. de Boer-Latooij De heer F.L.M. Hanstede De heer A. Klaassen De heer F.G.H. Klein Mentink De heer J.C. van Minnen De heer A.J.G. Nuij De heer H. Odink De heer J. van Rij Mevrouw J.A. Rond De heer G. Schut De heer G.P.G. ter Veld Mevrouw S. Wenning

➲

In februari 2009 heeft de heer F. van Ommeren de voorzittershamer na een jarenlang voorzitterschap van de Ondernemingsraad overgedragen aan de heer A. Polman. De heer F. van Ommeren heeft zijn voorzittersrol altijd met veel overgave uitgeoefend, alles was bespreekbaar en iedereen kreeg de ruimte voor inbreng.

Coöperatieraad en ereleden Coöperatieraad Mevrouw drs. M.S. Hamaker, voorzitter De heer G.B.R. Heister, secretaris Overige leden: De heer W.A.J. Grevelink Mevrouw I. Jaspers Ereleden: Mevrouw F.A.J. Bok-Kruit De heer ir. D. Brand De heer T.J. Verheijen





Ledenraad Leden consumenten Ultimo 31 december 2008

Krommenie Mevrouw R. Konijn-Beemsterboer Mevrouw L. Scheffer-Brinkman

Apeldoorn Nijmegen

Mevrouw W. Nagtegaal Mevrouw W. Zwarteveen

Arnhem

Mevrouw C. Bronstijn Mevrouw G. Eichelsheim Mevrouw D. Wieringa

De heer J.M. van den Berg De heer R.A. Croqué De heer R. Goos Mevrouw B. Joosten Mevrouw W. Karman Mevrouw D.H. Kleinhof-Matser Mevrouw H. Labots Mevrouw T. Peters Mevrouw D. van Vlaanderen

Odoorn De heer E.J.R. Renken

Rheden Mevrouw F.A. Albertsma De heer W. Kruithof

Ruurlo Mevrouw W. Reindsen

Assendelft Terborg

Mevrouw H. Jetten-Mulder Mevrouw M.J. van der Wardt

Mevrouw A. Franken-ter Hart De heer A.W. Lindeman

Bemmel Mevrouw E.M. Kuster-Peek Mevrouw A. Rijcken-van Workum

Varsseveld

Culemborg

Velp

Mevrouw T. de Jong-Vendrig Mevrouw S. van der Vegte Mevrouw R. de Wit

Mevrouw R. Madirsan-Scholten Mevrouw M. van Zanten

Mevrouw A. Saalmink

Westzaan Didam

Mevrouw M. Kleij

Mevrouw H.A.M. Brussen-Köpp Mevrouw A. Clappers Mevrouw H.J. Christiaans

Wijchen

Dieren

Mevrouw A. van Thiel Mevrouw K. van Thiel Mevrouw K. Tomas

Mevrouw E. Peeters Mevrouw G.M. de Zwart

Zaandam

Doesburg

Mevrouw J. Geerts-Hoeve Mevrouw J.M. Rademaker

Mevrouw Chr. Hermans- Trentelman Mevrouw A. Pruntel Mevrouw J.H.H. Wassing

Zelhem Mevrouw G. ten Bokkel-Veldhorst Mevrouw J. Hendriksen

Koog a/d Zaan Zevenaar

Mevrouw J. de Lange-Geistdörfer Mevrouw A. Sodeike

Mevrouw G.M.Th. Raaymakers Mevrouw Th. van Uum-van Heeckeren 62

CoopCodis jaarverslag 2008




➲

Leden ondernemers Ultimo 31 december 2008

Rotterdam

Aalden

Schoonebeek

De heer G. Weggen

De heer J.H. Peters

Beesel

Stavoren

De heer F. Bol

De heer L. van der Werf

Boekelo

Vledder

De heer J. ter Wengel

De heer D.H. Simonides

De heer C. Houtman

Dalen De heer R. Assen

Delft De heer J.A.A.M. Meijer

Harkstede De heer J. Bekkema

’s-Hertogenbosch De heer J. Paanakker

➲

Heukelum De heer A.P.K. van Voorden

Kockengen De heer R. Romijn

Nieuwegein De heer J.C.M. Vendrig

Nieuwveen De heer R. Rehorst

Rijsenhout De heer J. Dekker





Adressen CoopCodis Servicekantoor

Distributiecentra

Markweg 8 6883 JM Velp Postbus 87 6880 AB Velp Tel.: 026-7999666 Fax: 026-7999600

Deventer Solingenstraat 14 (Handelspark “De Weteringen”) 7421 ZT Deventer Postbus 2059 7420 AB Deventer Tel.: 0570-659000 Fax: 0570-659099

www.coopcodis.nl www.coop.nl www.supercoop.nl

Peize De Westerd 18 9321 AK Peize Postbus 62 9320 AB Peize Tel.: 050-5032370 Fax: 050-5034052 Monster Havenstraat 51 2681 LC Monster Postbus 94 2680 AB Monster Tel.: 0174-282222 Fax: 0174-212246 Centrale Slagerij/ProMessa Dordrechtweg 31013 7418 CH Deventer Postbus 159 7400 AD Deventer Tel.: 0570-663300 Fax: 0570-663311





➲

Jaarverslag ➲

2008

CoopCodis u.a. Markweg 8 Postbus 87 6880 aB Velp Inschrijving Handelsregister onder nummer 9030417 Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland

COOPCODIS JaarverS lag Gezond genieten

Recommend Documents