B e g e l e i d e rs i n B e e l d
Consortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking.
Inleiding Begeleiders van mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) en bijkomende gedragsproblemen en/of psychische problemen vormen de spil in de behandeling van deze doelgroep. De manier waarop begeleiders omgaan met gedragsproblemen en behandelafspraken is cruciaal voor de ontwikkeling en het voortduren van de gedragsproblemen. Feedback op het gedrag van begeleiders is een effectieve methode om begeleiders bewust te maken van behandel- of begeleidingsafspaken en het aantal nagekomen behandelafspraken te verhogen. Het werken met mensen met een LVB en gedragsproblemen kan een behoorlijke emotionele belasting met zich meebrengen. Met name agressief en zelfverwondend gedrag van cliënten spelen hierbij een rol. Stress en burnout zijn dan ook veelvoorkomende verschijnselen binnen de zorg voor LVB met gedragsproblemen. De mate waarin iemand stress ervaart tijdens zijn/haar werk en in hoeverre dit tot burnoutklachten leidt, is onder andere afhankelijk van iemands Emotionele Intelligentie. Emotionele Intelligentie bestaat uit non-cognitieve vaardigheden die van invloed zijn op het vermogen om succesvol om te gaan met eisen en druk vanuit de omgeving. Het gaat hierbij vooral om een persoonlijkheidsstijl, dat wil zeggen de
manier waarop mensen over het algemeen reageren in situaties. Emotionele Intelligentie heeft dus niets te maken met cognitieve intelligentie en is, in tegenstelling tot het IQ, tot op zekere hoogte veranderbaar en trainbaar. Binnen de training Begeleiders in Beeld wordt het uitvoeren van behandeling en begeleiding aan de Emotionele Intelligentie van begeleiders gekoppeld Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van videofeedback. Het unieke van Begeleiders in Beeld is dat deze gericht is op aan het verbeteren van vaardigheden van begeleiders, zowel in relatie tot het probleemgedrag van cliënten als op persoonlijk gebied.
Doelstellingen De doelstellingen van de training zijn: verbeteren van vaardigheden en attitudes van begeleiders van mensen met een lichte verstandelijke beperking en gedragsproblemen verbeteren van Emotionele Intelligentie van begeleiders verbeteren van de relatie tussen begeleiders en cliënten verbeteren van de kwaliteit van zorg voor deze cliënten verbeteren van de manier waarop begeleiders met stress omgaan (coping). De bijbehorende subdoelen zijn: kennis maken met het begrip Emotionele Intelligentie inzicht krijgen in het eigen Emotionele Intelligentieprofiel, sterke en zwakke kanten leerdoelen formuleren ten aanzien van Emotionele Intelligentie bewustmaken van behandelen begeleidingsafspraken en de uitvoering hiervan het koppelen van de eigen Emotionele Intelligentie aan concreet gedrag.
Inhoud van de training De training bestaat uit 7 bijeenkomsten. Er volgt een kort overzicht van de bijeenkomsten, hoelang ze duren en de inhoud ervan: Bijeenkomst 1: EQuilibrium: kennis maken met het begrip Emotionele Intelligentie en terugkoppeling van het EQ-i profiel. Duur: 1 dag Bijeenkomst 2: EQuilibrium: formuleren van persoonlijke leerdoelen en het opstellen van een plan van aanpak. Duur: 1 dagdeel Bijeenkomst 3: Cliëntbespreking, concretiseren van behandel- en begeleidingsafspraken, koppelen van Emotionele Intelligentie aan concreet gedrag. Duur: 1,5 uur Bijeenkomst 4: videofeedback. Duur: 1,5 uur Bijeenkomst 5: videofeedback. Duur: 1,5 uur Bijeenkomst 6: videofeedback. Duur: 1,5 uur Bijeenkomst 7: EQuilibrium: aan de hand van een EQ-i profiel de persoonlijke ontwikkeling in kaart brengen. Evaluatie en afsluiting van de training. Duur: 1 dagdeel
De trainingsgroepen bestaan uit 9 deelnemers uit verschillende teams. Iedere deelnemer brengt een casus in waar de videofeedback gedurende het hele traject op gericht is. Het gedeelte EQuilibrium worden verzorgd door een externe trainer. De videofeedback wordt gegeven door een gedragsdeskundige van de eigen instelling; hij/zij zal hiertoe een training volgen. Om een goede koppeling te kunnen maken tussen het handelen van begeleiders en hun persoonlijke stijl, zal de gedragsdeskundige ook aanwezig zijn bij de EQuilibriumbijeenkomsten.
Belasting Naast deelname aan de genoemde bijeenkomsten, wordt van begeleiders gevraagd enkele vragenlijsten in te vullen, die betrekking hebben op de begeleiders zelf en op de cliënt. Om het effect van de training te kunnen meten worden de vragenlijsten twee keer afgenomen (voor en na de training). Daarnaast worden videobeelden van begeleiders en cliënten gemaakt die de basis vormen voor de videofeedback.
Discretie De training Begeleiders in Beeld heeft een zeer open en persoonlijk karakter en deze openheid wordt ook verwacht van begeleiders. Er wordt ingegaan op persoonskenmerken en concreet handelen. Het is belangrijk dat deelnemers en trainers discreet zijn. Zaken die besproken worden in de training blijven binnen de groep en hebben geen verdere consequenties voor begeleiders. Om dit gegeven te waarborgen, tekenen begeleiders en trainers voorafgaand aan de training een contract. Aan cliënten wordt toestemming gevraagd voor het gebruiken van videomateriaal ten behoeve van de training.
Projectgroepleden Beeld
Begeleiders
in
Drs. Linda Zijlmans Radboud Universiteit, onderzoeker Dr. Petri Embregts Radboud Universiteit, co-promotor Dr Linda Gerits Cello, co-promotor Prof. Dr. Anna Bosman Radboud Universiteit, promotor Prof. Dr. Jan Derksen Radboud Universiteit, promotor De interventie Begeleiders in Beeld wordt ontwikkeld door de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Cello. Dit project is onderdeel van een consortium dat bestaat uit een samenwerkingsverband tussen VOBC LVG met alle daarbij aangesloten instellingen, de Borg met alle daarbij aangesloten instellingen, LKC LVG, de faculteiten sociale wetenschappen en farmacologie van de Universiteit Utrecht en de afdeling Orthopedagogiek van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Informatie Voor meer informatie of vragen kunt u een mail sturen naar
[email protected] of bellen naar telefoonnummer 0243611621
