Conceptverslag d.d. 20 november 2013 Aanwezig:
Mw. M. Van der Burg Dhr. K. Battenberg Dhr. D. Busser Mw. D. Cloetingh Dhr. M. van den Eventuin Mw. H. Groenendijk Mw. M. van der Horst Dhr. J. Jansen Mw. I. de Kam Dhr. M. Karaköse Mw. S. Kieft Dhr. E. Kurver Mw. M. Mazurkiewicz Dhr. J. van der Meer Mw. C. Peterson Dhr. M. Scholten Mw. M. Spermon Mw. M. Suvaal Mw. C. Tydeman Mw. G. van der Ven Mw. M. Vlutters Dhr. R. Van der Weide
Voorzitter PCOB SO, Wonen (adviserend lid) MO/Samenleving (adviserend lid) KBO-stad-Utrecht Axion Continu GG&GD (adviserend lid) ANBO Careyn Tunser LOC Utrecht (plv. voorzitter) ANBO MO/Samenleving (secretaris) U-Centraal Surinaamse Ouderenvereniging Moria CNV KBO Leidsche Rijn Stichting Stade, Informele Zorg (wisselt af met mw. Rodermans) PCOB Vrijwilliger PR en Communicatie Minderheden Bo-Ex / Corporaties
M.(e.z.)k.g. afw.
Dhr. P. Bremers Mw. W. van Egdom Mw. G. Houtman Mw. R. Jones Mw. I. Rodermans Dhr. Th. Wennekes
Altrecht De Es, specialistische ouderenpsychiatrie Bartholomeus Gasthuis DMO/SoZaWe, (adviserend lid) Nisbo Stichting Stade, Informele Zorg (wisselt af met mw. Suvaal) Onafhankelijk
Notulen:
Mw. H. Rebel
secretariaat (MO, Samenleving) E-mail:
[email protected] / tel. 030-2865903
1. Opening, vaststellen agenda en mededelingen De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. Afmeldingen zijn er van de dames Van Egdom en Houtman, de heren Bremers en Wennekes. 2. Uitwisseling actuele ontwikkelingen Nieuws uit organisaties en wijken Dhr. Battenberg meldt vanuit het POS-overleg dat de bewegwijzering in het stationsgebied elke week wordt gecontroleerd en waar nodig aangepast. Regelmatig wordt er een schouw gehouden. Begin januari is de nieuwe Willemsbrug gereed. Deze is alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers. Dhr. Jansen was bij de Woontop (van de G4) op 18 november jl. Minister Blok was aanwezig, evenals een aantal wethouders. Er is gesproken over woningbouw en de betaalbaarheid daarvan. Het viel hem op dat levensloopbestendig bouwen en aandacht voor ouderen weinig in beeld was. De voorzitter was ook bij de woontop aanwezig en was blij dat er überhaupt aandacht voor ouderen was. Zeker in de workshops is dat uitvoerig aan de orde geweest. Dhr. Kurver, eveneens aanwezig bij de Woontop, sluit aan bij de woorden van de heer Jansen. Hij heeft de indruk dat men in de stad in de veronderstelling leeft dat je kunt doorstromen zonder dat er voor senioren levensloopgeschikt of zorgbestendig wordt gebouwd. Er is ook gesproken over het aspect van de verplaatsing van zorg van verzorgingshuis naar thuis. Dhr. Kurver heeft de indruk dat men niet in de gaten heeft wat er op oudere inwoners van Utrecht afkomt. Mw. Tydeman meldt dat de COSBO enige tijd geleden een gesprek heeft gehad met de voorzitters van de wijkraden over hun activiteiten. Dit was een nuttig gesprek. Afgesproken is dat als de COSBO in de stukken van de gemeente dingen tegenkomt die van belang zijn voor de wijkraden, of waar de wijkraden op zouden moeten reageren, zij hen informeren. Wijkraad Oost heeft een wijkpeiling gedaan naar sociale cohesie of nabuurschap onder de wijkbewoners. De gemeente ontvangt binnenkort een advies om de ondersteuningsvraag op het gebied van zorg en welzijn in kaart te brengen. Gericht op alle mensen die wat ouder worden en welke vragen ze zouden kunnen krijgen. Op verzoek van mw. Kieft zal mw. Tydeman dit advies ook aan de andere wijkraden sturen? 1
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 Dhr. Van den Eventuin heeft in de vorige vergadering melding gedaan over verschillende eetgelegenheden in Oost die hun deuren sluiten. Inmiddels is bekend geworden dat de Wilhelminakerk het initiatief heeft genomen om één keer per maand een maaltijd te verzorgen. Mw. Vlutters merkt op dat mensen weliswaar elders terecht kunnen, maar dat ze dat vaak niet doen en dan het risico lopen te vereenzamen. Mw. Spermon meldt dat de KBO LR momenteel met twee zaken bezig is. De bibliotheek. Door de bezuinigingen is het vloeroppervlak in 2012 gehalveerd, de personele bezetting is teruggebracht naar 12 uur per week. Dit wordt aangevuld met vrijwilligers. Afgelopen zomer verdwenen 8000 boeken uit de schappen. De KBO is toen met de actie Bieb-sterfhuis gestart want zij zijn van mening dat een dergelijke voorziening in de wijk belangrijk is voor ouderen. COSBO deelt die mening en heeft hierover ingesproken tijdens een RIA. Volgende week staat een gesprek gepland met dhr. Hartman van het Wijkservicecentrum. Inmiddels zijn de boeken terug want het bleek op een misverstand te berusten. KBO LR heeft alle Utrechtse politieke partijen uitgenodigd voor een politiek debat in het kader van de komende verkiezingen. Datum: 17 januari 2014, 14.00 – 16.15 uur. In de Schalm in De Meern. De vraagstelling is: Is er voor ouderen nog een toekomst in Utrecht? Het KBO wil duidelijk krijgen wat er in de verkiezingsprogramma's staat over zaken die voor ouderen van belang zijn, zoals: wonen, welzijn, zorg, toegankelijkheid, OV etc. Het aantal ouderen in Vleuten neemt sterk toe. Het is dus van belang dat er goede voorzieningen blijven. De voorzitter merkt op dat de ACO een werkgroep heeft die zich bezighoudt met de verkiezingsprogramma's. Daaruit worden 10-punten geselecteerd die belangrijk zijn voor ouderen. Deze worden op 18 december aan de ACO voorgelegd ter besluitvorming. Er moeten nog afspraken worden gemaakt wat de volgende stappen zijn en de wijze waarop ze bij de politieke partijen onder de aandacht worden gebracht. Dhr. Van der Weide meldt dat de corporaties tegen de grenzen van de crisis aanlopen. Normaliter krijgen ze van het waarborgfonds de ruimte om leningen aan te gaan. Vorige week is bekend geworden dat er in 2013 géén ruimte is. Alleen voor een aantal reeds geplande projecten mag een lening worden aangegaan tot een bepaalde hoogte. In het verleden was dat een afgeleide van de verkoopwaarde. Nu gaat het om een afgeleide van wat er met sociale huurwoningen verdiend kan worden, de waarde daarvan ligt lager. Hierdoor zitten ze sneller tegen de leningscapaciteit aan. De conclusie is dat er in de komende jaren geen investeringsruimte is. Inmiddels is het tot de wethouder doorgedrongen dat er stevige problemen zijn. Hij verwacht niet dat de gemeente de corporaties zal vragen de huren te gaan matigen. Omdat de problemen met investeringen dan nog groter worden dan ze al zijn. De gemeente moet aan het Rijk vragen om de huurtoeslag ruimer vast te stellen. Dat is de enige manier om de betaalbaarheid te redden en toch nog een redelijke mate van investering in kwaliteit van wonen overeind te houden. Het draagvlak voor maatwerk bij het toewijzen van woningen aan ouderen die zorg nodig hebben groeit. Dhr. Van der Weide heeft enige tijd geleden gepleit voor het invoeren van woonduur als toewijzingscriterium i.p.v. de huidige inschrijfduur. De inschrijfduur is voor ouderen vaak nadelig gebleken. Zij hebben vaak een hoge woonduur maar schrijven zich niet in omdat ze niet van plan zijn om te gaan huren. De doorstroming op de woningmarkt is met de invoering van de inschrijfduur over de gehele linie gedaald. Mw. Groenendijk heeft positief nieuws. U voor U is destijds gestart in het verlengde van de buurtteams omdat er zorgen waren over de positie van ouderen in de buurten en de kans dat zij ook gebruik zouden kunnen maken van de buurtteams. U voor U heet inmiddels Samen Hoograven en is genomineerd voor de Jij maakt Utrecht prijs en de Vrijwilligersprijs. Voor de zomer is er i.h.k.v. de buurtteams overleg geweest met de mensen van wijkakkoord Lunetten en wijkakkoord Transwijk over de gedeelde zorgen over de positie van ouderen. Hierover is een advies, met positieve strekking, aan de wethouder uitgebracht. Hij heeft inmiddels gesproken met verschillende partijen. Punten die aan de orde kwamen: begin niet met iets nieuws als er al dingen zijn. Borduur daarop verder. Realiseer je hoe complex het is. Inmiddels is duidelijk dat de wethouder zich dit heeft aangetrokken. Een vervolggesprek over de aanpak is gepland. Mw. Van der Horst meldt dat de GG&GD bezig is met een brede consultatieronde i.h.k.v. de VMU (Volksgezondheidsmonitor). Ook alle wijkraden en adviesorganen worden bezocht. De presentatie van de VMU, de cijfers, staat op 27 februari 2014 gepland. De ACO krijgt een uitnodiging. Interessant is dat ouderen meer in beeld komen. Dit zal ook z'n doorwerking hebben op de nota Volksgezondheid Het is goed om te beseffen welke beïnvloedingsmomenten we als ACO hebben. De GG&GD werkt aan een website waarop alle gegevens van de VMU te vinden zijn. 2
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 Dhr. Busser meldt dat het instellen van de verhuisadviseur geagendeerd is voor de collegevergadering van 26 november a.s. Als het college hiermee instemt dan wordt de uitvoering z.s.m. opgepakt. De voorzitter vraagt of de verhuisadviseur onderdeel was van het gehele pakket wonen in het sociale domein? Volgens dhr. Busser is de primaire taak van de verhuisadviseur het bevorderen van doorstroming van grote eengezinswoningen naar geschikte appartementen. Het gaat om één functionaris die vraag en aanbod op elkaar aansluit en daarvoor contact heeft met alle betrokken partijen. De ACO is hier blij mee. Dit wordt mondeling aan de wethouder mee te geven die vandaag naar de vergadering komt. Dhr. Kurver merkt op dat verhuisadviseur, 7 jaar geleden een idee van COSBO, destijds door de bezuinigingen is gesneuveld. Hij beschikt over het eindrapport over de verhuisadviseur. Hij is tevreden als de resultaten van toen geëvenaard worden. Volgens dhr. Jansen is een verhuisadviseur ook in het belang van de corporaties en de zorgverzekeraars. Dhr. Busser laat weten dat de financiën (door de gemeente) voor één jaar geregeld zijn. In de loop van dat jaar wordt gekeken hoe hier een vervolg aan gegeven kan worden. Zodra het collegebesluit er ligt wordt het aan allen toegestuurd. Dhr. Van der Meer meldt U-Centraal in ontwikkeling is en dat men bezig is om de opgedragen taken, vanuit Vernieuwend Welzijn, op te zetten. Momenteel zijn ze bezig met de scholing van alle medewerkers van UCentraal en de onderdelen van Stade die per 1 januari a.s. worden opgenomen in U-Centraal. Daarnaast is het Stedelijk Informatieloket opgezet. Dit wordt dagelijks veelvuldig benaderd. Op directieniveau is men volop bezig met de ontwikkeling van de buurtteams en de mensen die U-centraal daarvoor moet leveren. Dhr. Scholten meldt dat in Noordoost kerken hun bezorgdheid richting Careyn hebben uitgesproken over de toekomst van bewoners van De Lichtkring en Tuindorp Oost. Volgende week is er een gesprek gepland tussen Careyn en de kerken. Dhr. Scholten is afgelopen vrijdag bij een symposium geweest van ROCOV. Openbaar vervoer (evt. gratis) voor 65-plussers kwam uitvoerig aan de orde. Hij denkt dat Utrecht veel kan leren van de RET (vervoersbedrijf R'dam). Gemeente Utrecht investeert veel in een fietsplan misschien zou het aardig zijn als er een gebaar (gratis OV) wordt gemaakt richting senioren. Dhr. Karaköse meldt dat AGIS in maart jl. twee winkels gesloten heeft als gevolg van de bezuinigingen. In reactie daarop zijn handtekeningen verzameld en aan de wethouder gegeven. Het beleid is nu dat ouderen die geen computer hebben één keer per maand terecht kunnen in Kanaleneiland en Overvecht. Dit is een mooi begin. Over verdere actie wordt nagedacht. Mw. De Kam meldt dat Careyn nog steeds druk bezig is met de gevolgen van het besluit om verschillende huizen, in hun hele werkgebied, te sluiten. Omdat hier op dit moment nog allerlei gesprekken over gevoerd worden wil ze daar nu niet verder op ingaan. Twee positieve ontwikkelingen: Op 1 november heeft Careyn een Shortstay Parkinson Unit geopend in Tamarinde. Hier wil men mensen met Parkinson die een ernstige terugval hebben gehad, met inzet van specialisten, partners, mantelzorger en goede medicatie weer op weg helpen. Waardoor ze weer, met ondersteuning van een Parkinsonverpleegkundige, voor een á twee jaar thuis kunnen wonen. In het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg heeft Careyn een door het AMC ontwikkeld en succesvol project ‘de transponale zorgbrug’ overgenomen. Men wil de transitie van kwetsbare ouderen van ziekenhuis naar thuis beter reguleren om te voorkomen dat ze op korte termijn weer in het ziekenhuis terecht komen. Hiervoor wordt samenwerkt met de geriater van het UMC. Aanmeldingen lopen via de medisch specialist. Mw. Kieft: in het grootstedelijk overleg van alle cliëntenraden van zorgaanbieders is in het kader van de Wmo het besluit genomen om niet alleen naar de zorg te kijken. Maar om contact te zoeken met de gemeente en de Wmo-cliëntenraad om te kijken welke raakvlakken er zijn en wat men voor elkaar kan betekenen in deze veranderende tijden. Afgelopen maandag is het Wissewasje, wasserette binnen Rosendael, geopend om de waskosten terug te dringen. Bewoners kunnen dit met activiteitenbegeleiding of familie zelf doen. Mw. Kieft is met de cliëntenraad van Careyn druk geweest met de sluiting van Tuindorp Oost en De Lichtkring. Het is vervelend dat aan de Overheid de garantie is afgegeven dat de cliënten hun rechten behouden terwijl de zorgaanbieder het moet betalen. De cliëntenraad moet nu een advies voorbereiden aan Careyn terwijl ze eigenlijk een advies zouden moeten uitbrengen aan de staatssecretaris. De zorgaanbieders krijgen veel minder geld om goede zorg te bieden en worden onterecht beschuldigd dat ze het probleem over schutting gooien. 3
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 2.2 Gemaakte afspraken • De verkiezingsprogramma’s van alle politieke partijen worden toegestuurd tegelijkertijd met het ACO 10puntenplan. Dit zal in de loop van december zijn, afhankelijk of alle verkiezingsprogramma zijn vastgesteld. • Dhr. Busser stuurt het voorstel voor de verhuisadviseur aan mw. Mazurkiewich. Het wordt meegenomen in het advies over huisvesting voor ouderen en mondeling aan de wethouders meegegeven. De voorzitter meldt dat de ACO een adviesaanvraag heeft ontvangen inzake de digitale informatievoorziening. Het DB komt met een procedure voorstel. Zij krijgen ondersteuning van dhr. Battenberg en ..................... Dhr. Battenberg geeft aan dat hij stopt met de werkgroep die zich op de verkiezingsprogramma’s richt. 3. Nieuwe aanpak ACO De voorzitter meldt dat het DB de resultaten van 18 september bekeken heeft en op basis daarvan een aantal vervolgstappen voorstelt. Deze zijn geclusterd in vier punten: visie, werkwijze, PR en inhoudelijke thema’s. Globaal komt het er op neer dat de visie, de uitgangpunten van de ACO, leidraad wordt voor de adviezen, de werkwijze en de PR. Dit wordt vastgelegd in een jaarplan. Het DB hoopt het jaarplan in februari 2014 te kunnen presenteren. E.e.a. heeft gevolgen voor de werkwijze van de ACO. Daarvoor moet een aantal zaken nog worden uitgewerkt. Bijvoorbeeld hoe je vanuit ouderen meer inbreng kunt hebben en adviseren. Het heeft ook gevolgen voor de PR en de werkwijze van de ACO, het DB en de secretaris. Een eerste stap is de verandering van de agenda van de ACO. De actualiteit is naar voren gehaald om daar meer aandacht aan te kunnen besteden. De nieuwe werkwijze wordt na verloop van tijd geëvalueerd. Hieronder volgen reacties/vragen vanuit de ACO • Zoek zoveel mogelijk aansluiting bij andere groepen in de stad die dezelfde problemen hebben. • Er is waardering voor het stuk. Maar het is ook ambitieus en vraagt veel tijd van m.n. de vrijwilligers in de ACO. Misschien is het mogelijk om andere mensen te vragen om mee te denken. Hou er rekening mee dat de nieuwe werkwijze ook een extra belasting voor het secretariaat zal geven en financiële consequenties kan hebben. Misschien heeft de Vrijwilligerscentrale geschikte kandidaten? De voorzitter meldt dat er binnenkort een gesprek met de Vrijwilligerscentrale is. Voordat je vrijwilligers kunt rekruteren moet duidelijk zijn wat je precies wilt en hoe je het wilt aanpakken. Sommige dingen zullen echt door de ACO-leden moeten worden opgepakt. Het is goed om na te denken hoe e.e.a. kan worden opgepakt op een manier die niet veel tijd kost want die ontbreekt. De voorzitter vraagt wie er wil meedenken over de praktische vormgeving? De volgende leden melden zich aan: mw. Peterson en mw. Spermon. Mw. Peterson stelt voor om ook Saluti te betrekken. Dhr. Blom stemt daarmee in. De voorzitter merkt op dat het fijn is als Saluti, maar ook andere partijen, meedenken. De ACO wil meer naar buiten treden met haar adviezen en nieuwsbrieven en vraagt de werkgroep PR en Communicatie om hier bij betrokken te zijn. Van de werkgroep PR en Communicatie wordt veel verwacht in de nieuwe werkwijze. De voorzitter vraagt of dit realistisch is? Dhr. Scholten vraagt of de werkgroep mandaat krijgt om met de pers te spreken? De voorzitter stelt voor dat de werkgroep contact legt met de verschillende media in Utrecht. Per onderwerp kan worden gekeken wat de beste aanpak is en wie het woord voert. Dhr. Battenberg vraagt of er budget is? De voorzitter laat weten dat dit wordt meegenomen in het jaarplan en de begroting. Wat de inhoudelijke thema's betreft. • Voorstel om de werkgroep Ouderen en huisvesting te handhaven. • De rol van vrijwilligers en mantelzorgers in relatie tot de Wmo. Opgemerkt wordt dat dit pas in april gaat spelen. Een werkgroep bestaande uit mw. Kieft, mw. Rodermans, mw. Spermon en dhr. Karaköse gaat zich hier mee bezighouden. • WMO problematiek. In december komen de uitvoeringsplannen in de ACO aan de orde. Voorgesteld wordt om de werkgroep die destijds het advies 'Van civil society naar nabuurschap' heeft geschreven hiervoor te vragen. Mw. Vlutters, mw. Tydeman en mw. Kieft zullen zich over dit onderwerp buigen. Mw. Suvaal laat weten dat het Steunpunt Huiselijk Geweld bezig is met de ontwikkeling van een toolkit m.b.t. huiselijk geweld. Deze moet eind dit jaar gereed zijn. De uitrol staat voor volgend jaar gepland. Het is goed als de ACO dit in het kader van ouderenmishandeling volgt. De voorzitter sluit daar bij aan. Het is belangrijk dat dit een plaats krijgt in de uitvoering van de nieuwe Wmo. Mw. Kieft stelt voor om dit onderwerp mee te nemen als er advies over de dagbesteding en –activering wordt uitgebracht. 4
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 • De secretaris wordt gevraagd om de wetgeving rondom de nieuwe Wmo / AWBZ / LIS e.d. in de gaten te houden en de commissie daarover te informeren. • Het 10-puntenplan voor de gemeenteraadsverkiezingen en collegeprogramma 2014-2018. Aan het advies wordt momenteel gewerkt en komt 18 december ter bespreking/vaststelling op de agenda van de ACO. De ACO stemt in met de uitwerking van de werkwijze van de nieuwe aanpak. De voorzitter laat weten dat dit terugkomt in de jaarplannen en vergaderingen. 4. Verslagen 4.1 Verslag ACO 16 oktober 2013 Pag. 1: mw. De Kam was aanwezig. e Pag. 4, 2 alinea: De buurtteams worden per januari 2014 uitgebreid tot 20 teams. Pag. 5, actie 5. Dhr. Kurver heeft contact gehad met mw. Wuurman over het OV. De ouderenbonden hebben een vaste zetel in de ROCOV. Hij stelt voor om samen met mw. Wuurman, de voorzitter en dhr. Scholten te kijken hoe hier het beste mee kan worden omgegaan. Dit is akkoord. Een afspraak wordt gepland. e Pag. 7, 3 alinea: Gevraagd wordt of mw. Schreurs van de GG&GD heeft uitgezocht om welke percentages het gaat bij laagopgeleide autochtone en allochtone ouderen? Hij heeft de ervaring dat dit soort toezeggingen niet altijd worden nagekomen. Mw. Van der Horst zal mw. Schreurs vragen iets op papier te zetten en dit aan de secretaris te sturen. Pag. 7 laatste alinea: (25% van de bevolking heeft geen regie over het eigen leven) Mw. De Kam merkt op dat vorige week een rapport van NIVEL is verschenen. Hun conclusie is dat 45 tot 60% van de chronisch zieken en kwetsbare ouderen geen regie over het eigen leven hebben. Ze zal dit rapport aan de secretaris sturen. e Pag. 8, 1 alinea (eenzaamheid in relatie tot gezondheid en eenzaamheid in relatie tot financiën) Mw. Schreurs heeft toegezegd dat ze zou kijken of ze een uitsplitsing in de gegevens kan maken in 65 – 75 en 75+. Dit wordt ook door mw. Van der Horst meegenomen. Het verslag wordt vastgesteld. De actielijst • Uitzoeken gemeentelijke regeling huisbezoek 80+: Mw. Cloetingh laat weten dat de gemeente niet standaard een huisbezoek aan 80-plussers brengt. Vanuit het project OM-U is geregeld dat patiënten (80+) die gedurende 3 jaar geen huisarts hebben bezocht een huisbezoek krijgen. Maar ook dit valt niet onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Dit project eindigt dit jaar. Mw. De Kam merkt op dat het OM-U project heeft geleid tot een toename van huisartsen die speciale aandacht hebben voor ouderen. Misschien is het mogelijk om hen te benaderen. Daarnaast gaan de SOG (Specialisten Ouderen Geneeskunde) van Careyn veel vaker de wijk in. • Gevolgen digitalisering gemeentelijke informatie: De ACO heeft een adviesaanvraag van de gemeente gekregen. Aandachtspunten: • Woningtoewijzing: Dhr. Van der Weide merkt op dat er in Den Haag een motie ligt om huurgrens op trekken naar € 43.000. Wordt gevolgd. 4.2 Verslagen DB 2 oktober en 18 oktober 2013: Geen opmerkingen 4.3 Verslag DB 6 november 2013: De voorzitter heeft wethouder Spigt gesproken. Hij wil graag een keer met de ACO over armoedebeleid komen spreken in het kader van kadernota participatie. 5. Korte mededelingen uit het DB • Terugblik op de Dag voor de Ouderen. Dhr. Battenberg meldt dat er een behoorlijke belangstelling was. Hij heeft foto's en filmpjes gemaakt die beschikbaar zijn voor geïnteresseerden. • Symposium 'Mensenrechten en ouderen' op 10 december a.s. (10.00 – 13.30 uur, incl. lunch). Meer informatie volgt. De ACO organiseert dit samen met de gemeente en het college voor de rechten van de mens. • Werkbezoek Parc Transwijk op 18 december a.s. ('s-middags aansluitend aan bijeenkomst ACO) Een uitnodiging wordt deze week verstuurd. Vervoer heen: vanaf stadhuis per taxibusje. Vervoer naar huis: op eigen gelegenheid. Voor een lunch wordt gezorgd. • Verzoek aan allen om het vergaderschema te bekijken en de data alvast te noteren. 5
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 6. Rondvraag • Dhr. Scholten stelt voor dat de ACO het DB mandaat geeft om de teksten van het jaarverslag 2013 goed te keuren. Het concept wordt in dat geval één keer aan de ACO voorgelegd. De voorzitter merkt op dat het DB het voorwerk doet i.o.m. de werkgroep PR en Communicatie. De ACO stemt hiermee in. • Dhr. Kurver stelt voor om de bedrijfsinformatie van Woonvogel (van de heer De Jong) ter informatie aan de ACO te sturen. Dhr. De Jong stemt hiermee in en stuurt deze aan het secretariaat. • Dhr. Battenberg vraagt of de wijkraden geïnformeerd zijn over de nieuwe website van de ACO? NB: zij krijgen de nieuwsbrief waarin melding is gedaan over de website. De voorzitter vraagt of gasten op de publieke tribune iets willen melden of vragen? • Dhr. Hufner (Meedoen naar Vermogen / gemeente Utrecht) coördineert de netwerken voor wonen welzijn zorg en rapporteert aan de stuurgroep WoWeZo. Nieuw onderdeel is wonen in het sociale domein. De gemeente staat voor een geweldig grote opgave. Hij denkt dat de werkelijkheid, zoals nu met o.a. de sluiting van Tuindorp Oost, agendazettend kan zijn. Die agenda wordt uiteindelijk door de samenleving bepaald. Hij is blij met het advies over ouderenhuisvesting dat de commissie uitbrengt.
7. Concept advies ouderenhuisvesting: Kwaliteit van wonen = kwaliteit van leven Wethouder G. Isabella en wethouder V. Everhardt worden welkom geheten door de voorzitter. De commissie waardeert het zeer dat beide wethouders tijd hebben willen vrijmaken om met de ACO in gesprek te gaan over huisvesting voor ouderen. Het conceptadvies is op 4 november jl. aan de wethouders overhandigd door een delegatie van Saluti. Zij hebben het advies samen met de ACO geschreven. Dhr. Blom, mw. Cavusoglu en mw. V.d. Burg (stagiaire) van Saluti worden ook welkom geheten. Het centrale thema van het advies is m.n. het buurt- / wijkgericht ontwikkelen van huisvestingsplannen. Het gaat om huisvesting in brede zin. Zowel verbouw als nieuwbouw. Het ontwikkelen en actualiseren van de woonservice gebieden, samen met oudere inwoners met verschillende culturele achtergronden en in samenhang. Wonen is belangrijk met het oog op de toekomst. Verschillende verzorgingshuizen zullen sluiten waardoor mensen langer thuis moeten blijven wonen. Veel ouderen hebben de voorkeur om in hun eigen wijk te blijven wonen. Kwaliteit van wonen is voor ouderen ook kwaliteit van leven. De voorzitter vraagt de wethouders om hierop te reageren? Wethouder Isabella bedankt de ACO voor de uitnodiging. Wonen staat in ieders leven centraal. Iedereen wil wonen, wil goed wonen in een prettige wijk met goede voorzieningen. Gezien alle maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen die er aan komen is het de vraag wat dat dan betekent. Veranderingen en ontwikkelingen gaan altijd veel sneller dan de uitvoering, zeker als het gaat om de bouw. Hoe kan het college zo snel en zo goed mogelijk inspelen op die veranderingen? Wethouder Isabella heeft deelgenomen aan verschillende overleggen met corporaties, zoals: BO-EX, Mitros, en GroenWest over wat men in de toekomst van de corporaties verwacht. De corporaties, grote partijen op het gebied van sociale huur/-koop, realiseren zich dat terdege. Tegelijkertijd spelen ook andere zaken een rol, zoals de verhuurdersheffing, beperkte investeringscapaciteit vanuit de corporaties en dat er naar andere partijen gekeken zou moeten worden. Toen de wethouders het conceptadvies mochten inzien heeft wethouder Isabella aangegeven dat hij zich goed realiseert dat er een nadrukkelijke wens ligt als het gaat om het realiseren van seniorenhuisvesting. Gelukkig gebeurt er in Utrecht heel wat op dat terrein. Hij heeft dit nooit samengevat in een actieplan waardoor het wellicht in een ander daglicht is komen te staan. Hij verzekerd de commissie dat als het gaat om seniorenhuisvesting er in Utrecht goede voorbeelden zijn waarin dat daadwerkelijk door andere partijen is opgepakt. Dat er ideeën over leven en dat het aansluit bij de huidige stand van zaken en de wensen die er liggen. Ook rekening houdend met de komende ontwikkelingen. Dit is het samenspel waarin men op dit moment zit. Wethouder Isabella heeft tijdens de bijeenkomsten gezegd: misschien moet ik van seniorenhuisvesting een speerpunt maken? De ervaring leert dat er dan een ander mechanisme op gang komt. Partijen willen betrokken worden, investeerders komen langs, er ontstaan meer creatieve ideeën. Misschien is dat een mogelijkheid? Binnen de gemeente en de verschillende portefeuilles wordt integraal gekeken wat e.e.a. betekent en wat je er mee zou moeten doen. De gemeente kan en doet dat niet alleen. De wethouder beseft dat het sluiten van een verzorgingshuis een enorme impact heeft op het wonen van senioren. Dit staat los van de specifieke wensen vanuit groepswoningen of van Utrechters met een andere herkomst. Gemeente Utrecht is geen eigenaar van de verzorgingshuizen en is daardoor medeafhankelijk van een aantal andere partijen die bezit hebben dan wel middelen hebben die daarvoor bestemd zijn. 6
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 Gemeente Utrecht probeert dat één op één op elkaar aan te laten sluiten en gebruik te maken van de creativiteit van het veld. Gebruik te maken van de kennis en ervaring van o.a. ACO en Saluti hoe e.e.a. het beste kan worden aangepakt. Dat is een proces dat we met elkaar ingaan. De voorzitter vraagt of dat betekent dat we het woord speerpunt mogen gebruiken als het gaat om ouderenhuisvesting? Wethouder Isabella wil hier nog over nadenken. Er gebeuren in Utrecht heel mooie dingen als het om huisvesting van senioren gaat. Zoals de recente oplevering van Parc Transwijk. De wethouder wil geen loze beloften doen. Als hij ervoor kiest om ouderenhuisvesting tot een speerpunt te maken dan wil hij daar meer capaciteit en aandacht aan besteden. Het heeft zijn volle aandacht. De voorzitter vult aan dat het niet alleen gaat om nieuwbouw voor senioren. Het gaat ook om verbouw en aanpassen van woningen. De ACO zal de ontwikkelingen met belangstelling volgen. Wethouder Isabella laat weten dat de verhuisadviseur terugkomt. Daarnaast wordt gekeken of men binnen de bestaande voorzieningen tegemoet kan komen aan de wensen van de huidige senioren. Dat is niet altijd eenvoudig. De wethouder is op huisbezoek geweest in de Geraniumstraat bij een oudere dame die alleen woont in een grote woning. Dat geldt voor meer ouderen. Over het algemeen willen deze senioren best verhuizen, maar dan wel binnen de eigen omgeving waar zij hun netwerk hebben. Dit is een knelpunt. Het is geen optie om een halve straat af te breken en daar seniorenwoningen te bouwen. De voorzitter merkt op dat de wethouder op de steun van de ACO kan rekenen bij het invullen van de functie van de verhuisadviseur. Wethouder Everhardt bedankt de ACO voor de uitnodiging. Hij merkt op dat er in Utrecht al een heel mooi netwerk bestaat. Waar al de vraagstukken die vanmorgen aan de orde zijn geweest en die ook in het conceptadvies staan terecht aandacht krijgen. De transitie van de AWBZ is een duidelijk vraagstuk waar de buurtteams een rol in spelen. Momenteel wordt gekeken hoe je met de inzet van professionals, vrijwilligers en mantelzorgers dingen zo kunt organiseren dat mensen zolang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen op een plek waar men wil blijven wonen. Dat levert de vraag op hoe de fysieke omgeving daar aan bij kan dragen en hoe lang dat houdbaar is of juist niet? Hoe ga je daar mee om? Ook gezien de beperkingen die er zijn. Er zijn mooie initiatieven in Utrecht, zoals in Zuid waar veel partijen, zoals de verzorgingshuizen, de wijkverpleegkundige, huisartsen, de buurt e.a. samenwerken. Hier ontstaan verbindingen die het netwerk vorm geven. Dit is meer dan noodzakelijk want er gebeurt veel in verzorgingshuisland. Op nationaal niveau worden beslissingen genomen die grote consequenties hebben voor de zorg. Ook Utrecht heeft hier mee te maken en het is belangrijk dat de dingen goed georganiseerd worden. In eerste plaats door de organisaties zelf die dit vanuit hun professionaliteit echt op willen pakken. Het gaat om grote veranderingen en gemeente Utrecht ziet het als haar taak om hier nauw bij betrokken te blijven. Ook omdat dit naar de toekomst toe consequenties (zowel positief als negatief) heeft voor het o.a. het vastgoed. Zo komt er ruimte vrij. Dit kun je leegstand noemen maar je kunt ook de mogelijkheden zien omdat deze ruimten op andere manieren kunnen worden ingezet. Het is belangrijk dat de verschillende partijen hierover met elkaar spreken en de sociale netwerken te kennen. Zoals dit gebeurt bij de stuurgroep Wonen, Welzijn Zorg, waar verschillende partijen vanuit het concept Welkome Wijken proberen inhoud te geven aan het fysieke domein, de ruimten, het op een goede manier inpassen van de woonbehoeften. Dhr. Hufner, ook aanwezig, is als ondersteuner (vanuit de gemeente) de drijvende kracht achter deze stuurgroep die tot doel heeft de Welkome Wijk inhoud te geven. De wethouder is blij met de samenwerking van de ACO en Saluti. Hij staat open voor goede ideeën. In het (concept) advies dringt de ACO aan op het opzetten van een pilot in snel vergrijzende wijken waarbij op een cultuursensitieve wijze wordt gewerkt. De wethouder wil graag samen met hen kijken welke verwachtingen er zijn, wie welke rol kan spelen. Als er gekozen wordt om een pilot te doen dan moeten alle partijen volmondig ja zeggen. Ook is het belangrijk om partners te vinden die dit ook zo zien. Reactie van de ACO Mw. Kieft is blij met de positieve benadering van beide wethouders. N.a.v. het voorbeeld van de Geraniumstraat van wethouder Isabella: Het is ontzettend belangrijk om ouderen te laten participeren in de problematiek en samen met hen de mogelijkheden en onmogelijkheden te bekijken. Het onderwerp vergrijzing van de wijken leeft in de stad. Zo heeft in de wijkraad Leidsche Rijn een gepensioneerde geriater plaatsgenomen die zich vanuit de wijkraad bezighoudt met de aanpak van deze problematiek. We hebben alle kennis nodig om te bepalen wat de beste plek voor een pilot is. Het is belangrijk om cultuursensitiviteit op de agenda te krijgen. Wethouder Everhardt is het daarmee eens. Het college is met wijkbewoners in gesprek geweest om de wijkambities te formuleren en daarbij kwam dit onderwerp ook aan de orde. Hij vraagt de ACO en Saluti om mee te denken hoe de wijkambities op dit onderwerp kunnen worden bijgeschaafd. Mw. Kieft zit in de 7
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 Wijkraad Vleuten de Meern. Op de agenda staat de Woonservicezone en een betere aanpak van ouderenhuisvesting. Wethouder Isabella merkt n.a.v. de Geraniumstraat op dat de leden van het college vaker op bezoek gaan bij inwoners van Utrecht. Hij zou graag de senioren zelf op willen zoeken. Zij zitten niet altijd in wijkraden en hebben hun eigen netwerken. Hij wil graag van de ACO horen wat de beste plekken zijn om met deze ouderen in contact te komen? Dhr. Jansen denkt dat het soms ook een kwestie van kansen pakken is die vaak door onachtzaamheid niet worden opgepakt. Voorbeeld: het Veilinghaventerrein is een mooi ontwikkeld gebied. Dat zijn woningen die bij uitstek geschikt zouden kunnen zijn voor ouderen. Maar door kleine dingen is dat net niet gelukt. Hij heeft veel contact met projectontwikkelaars en in gesprekken met hen merkt hij dat ze eigenlijk niet weten wat een levensloopbestendige woning is. Het gaat om een transformatie van de woningvoorraad die geschikt is om mensen langer zelfstandig te laten wonen. Het is goed voor de samenleving en niet alleen voor ouderen. Pilots zijn van belang en kunnen veel publiciteit opleveren. Maar het is ook belangrijk dat dit bij de juiste mensen w.o. projectontwikkelaars onder de pet komt. Een definitie van levensloop bestendig wonen is er nog niet. Waardoor iedereen er z'n eigen invulling aan kan geven. Het is belangrijk dat daar duidelijke afspraken over gemaakt worden. Dhr. Isabella merkt op dat hij in deze wijk is gaan wonen omdat het zulke mooie en goed toegankelijke woningen zijn. Veel van zijn buren zijn wat ouder en hebben aangegeven dat ze de eerste 20 jaar niet meer hoeven te verhuizen. Volgens hem zijn deze woningen daardoor per definitie levensloop bestendig. Hij is het met dhr. Jansen eens dat bewustwording belangrijk is. Maar soms pakt het wel goed uit. Volgens dhr. Blom (Saluti) worden instellingen en organisaties overspoeld door nieuwe taken en verplichtingen. Als er pilots worden opgezet dan moeten deze zorgvuldig worden opgezet en voorbereid om in deze grote hoeveelheid van vernieuwingen overeind te kunnen blijven. Het is noodzakelijk dat de betrokken partijen samenwerken. Daarnaast is het ook belangrijk dat de burger betrokken wordt. Je moet niet over mensen heen maar samen met hen organiseren. Wethouder Everhardt is het er mee eens dat belangrijk is om de verwachtingen van de pilots van tevoren goed in beeld hebben. Veel organisaties zijn vanwege de veranderende context en financiering in veranderprocessen terecht gekomen. Het zou zonde zijn als we daarboven op met weer een pilot komen die hierdoor niet goed zou kunnen landen. We moeten met elkaar kijken hoe we een verdiepingsslag kunnen maken. Dhr. Van der Weide: De ACO heeft een aantal suggesties op hoofdlijnen gedaan hoe het in de toekomst zou kunnen gaan werken. De woonservicezone maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Evenals maatwerk in de toewijzing van woningen waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor het buurtteam (sociaal). Cultuursensitiviteit is eveneens belangrijk als je iets voor ouderen wilt betekenen. Het is goed om te kijken waar deze drie elementen te combineren zouden zijn. Het is goed om te kijken wat er terecht is gekomen van de woonservicezones waar men circa 10 jaar geleden mee begonnen is. Aan maatwerk/toewijzing kleven gevoelige kanten. Maar met een goede afbakening zou dit kunnen worden ondergebracht in een pilot. Wethouder Isabella: als het gaat om het woonruimte toewijzingsmodel dan ligt dat altijd gevoelig in een stad waar veel vraag naar, maar een tekort aan woningen is. Momenteel is de gemeente bezig met een andere manier van woningtoewijzing. Dit geldt zeker voor seniorenwoningen. Zo hebben de corporatie een voorstel gedaan voor een maximale huurstijging voor senioren die naar een kleiner appartement verhuizen. Dit heeft de nodige onrust veroorzaakt. De manier waarop dit m.n. naar senioren gecommuniceerd wordt is een belangrijk aandachtspunt waar niet al te gemakkelijk overheen moet worden gestapt. Het zou erg spijtig zijn als alle goede wensen en bedoelingen die worden uitgesproken tot een verkeerd resultaat zouden leiden. Woonruimtetoedeling op zich hoeft geen probleem te zijn. Ook niet als dat betekent dat er speciale aandacht voor senioren nodig is. Dat is volgens de wethouder altijd mogelijk en daar durft hij zich wel voor hard te maken. Ook als het gaat om de regionale huisvestingsverordening. De voorzitter bedankt beide wethouders voor hun komst naar de ACO. Wethouder Isabella heeft aangegeven alle aandacht te hebben voor seniorenhuisvesting. Het is slechts een kleine stap verwijderd van een speerpunt. Wethouder Everhardt staat positief tegenover het opzetten van een pilot. De ACO biedt haar hulp aan om dit samen uit te werken. Hierbij wordt ook een relatie gelegd met de bewoners, de wijkraden en hun ambities. Daarnaast moeten we vanwege de problematiek aansluiten bij de bestaande trajecten en projecten die er al zijn. Binnenkort ontvangen de wethouders het definitieve advies ‘Kwaliteit van wonen = kwaliteit van leven’. Daarna zal het gesprek verder gaan, m.n. over de pilot.
8
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 8. Vaststelling advies huisvesting ouderen 'Kwaliteit van wonen = kwaliteit van leven' De voorzitter vraagt of de leden van de ACO kunnen instemmen met de inhoud van het advies zoals het er nu ligt. Aantal opmerkingen • Levensloopbestendig wordt er nu nog in gemist. Levensloopbestendig gaat m.n. over nieuwbouw. In de staande bouw (huursector) wordt tegenwoordig gesproken over zorgbestendig. Veel woningen in de bestaande bouw zijn dat niet. Dit zou waar mogelijk met verbouw en opplussen kunnen veranderen waardoor zorg aan huis in de toekomst ook daar mogelijk is. Levensloopbestendig bouwen is opgenomen in de bouwverordening en kost niet meer dan gewone bouw. Probleem is vaak de handhaving. Volgens dhr. Kurver zijn de draaicirkels nog niet zo doorgedrongen in de bouwwereld. Dit wordt m.n. in de bestaande woningvoorraad een probleem. (Verklaring: levensloopbestendig gaat over nieuwbouw. Zorgbestendig gaat over bestaande bouw. Draaicirkels gaan over brede loggia’s en de badkamer) Opgemerkt wordt dat de consequentie van het maken van de juiste draaicirkels in bestaande bouw sloop betekent. Omdat blijkt dat de term zorgbestendig bouwen niet bekend is het wellicht goed om het wel te noemen omdat deze discussie en daardoor aandacht oproept. • Dhr. Busser wil graag dat Agenda 22 wordt opgenomen in het advies. In een gesprek met wethouder Everhardt is naar voren gekomen dat dit hoog op de prioriteitenlijst moet komen. Dit ondervangt heel veel problemen in zowel de woningen als de woonomgeving. • Voorgesteld wordt om de kerken ook te noemen in het advies. Zij beschikken over een netwerk. Opgemerkt wordt dat het dan beter is om de buurtnetwerken te noemen. Zij bestaan uit verschillende partijen, w.o. de kerken, en worden voorgezeten door buurtregisseurs. • Zet leegstaande gebouwen niet alleen in voor studentenhuisvesting maar ook voor seniorenhuisvesting. • Neem een positieve opmerking op over de verhuisadviseur. Het verhaal over de Geraniumstraat is een goede illustratie van het werk van de verhuisadviseur. Het advies wordt met bovenstaande opmerkingen aangevuld en vastgesteld. Van Saluti komen nog een aantal redactionele aanpassingen. Daarna wordt het definitieve advies aan de wethouders gestuurd. Het advies wordt breder verspreidt.
9. Afsluiting De voorzitter bedankt een ieder voor de inbreng en sluit de vergadering af.
9
Conceptverslag d.d. 20 november 2013 ACTIELIJST ADVIESCOMMISSIE Zie notulen
Actie
Wie
Wanneer/hoe
ACTIES 2013 2. 20-11-2013
Openbaar Vervoer, afspraak wordt gepland
Voorzitter, dhr. Scholten, dhr. Kurver en mw. Wuurman
z.s.m.
II Te plannen onderwerpen 2013 2013 / 2014
III
* Uitvoeringsplannen Meedoen naar Vermogen 18 dec. 2013, door mw. Van Dijk (incl. gevolgen van de WMO / LIS. Nieuwe gemeentelijke taken. Hoe gaat de gemeente e.e.a. opvangen? / Ontwikkelingen intramurale zorg. Gevolgen van de afschaffing ondersteuning aan ZZP 1 tot en met ZZP 4 / Invulling tegenprestatie / wederkerigheid (n.a.v. ongevraagd advies Cliëntenraad Wmo-PV6) * Beleidsnota aanscherping armoedebeleid ihkv participatiewet. Met weth. Spitg (Jan.) * Jaarplan 2014, wat gaat ACO oppakken in 2014 (Febr. ) * Veranderingen intramurale zorg, dhr. Niessen (mrt.) * Vrijwilligers en mantelzorger (april) * Vernieuwend Welzijn, betekenis en gevolgen (voorjaar 2014)
DB
Er komen onderwerpen bij. DB stelt prioriteiten
Aandachtspunten
Veranderingen in de intramurale zorg. Voorstel om Henk Niesch van Vilans uit te nodigen om zijn visie te delen (maart. 2014) Volgen van beleid sociaal kwetsbaren op uitnodiging van B&W met kanttekening dat ouderen niet alleen maar kwetsbaar zijn. Betekenis en gevolgen van Vernieuwend Welzijn voor het welzijnswerk. Evaluatie afwachten.
IV
Werkgroepen en blijvende aandachtpunten
Werkgroep PR & Communicatie
Mw. Van der Ven, de heer Battenberg, de heer Scholten Alle ACO-leden leveren input aan voor de Nieuwsbrieven!
Werkgroep Huisvesting
Mw. Kieft, mw. Groenendijk, dhr. Kurver, dhr. Van der Weide, dhr. Van der Meer, dhr. Jansen en dhr. Busser (adviseur) en twee leden van Adviesorgaan Saluti: dhr. Blom en dhr. Azdural
Werkgroep College- en Verkiezingsprogramma's
Mw. Peterson, mw. Kieft, mw. Groenendijk, mw. De Kam en de voorzitter (als trekker met hulp van secretariaat), dhr. Jansen en dhr. Van der Weide.
Ontwikkelingen volgen m.b.t. Regiotaxi en OV
De heer Kurver. Aanvullende informatie: COSBO heeft een actieve werkgroep verkeer en vervoer onder voorzitterschap van mevrouw Wuurman.
Ontwikkelingen volgen stationsgebied
Dhr. Battenberg
Werkgroep Digitalisering
DB, dhr. Battenberg en Mieke
Werkgroep Nieuwe Aanpak
Mw. Peterson, mw. Spermon, Saluti betrekken
Werkgroep vrijwilligers en mantelzorgers in relatie tot de Wmo
mw. Kieft, mw. Rodermans, mw. Spermon en dhr. Karaköse
10
