Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN
WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: 1. SCHOOLCULTUUR Lerende organisatie o Gezamenlijke verantwoordelijkheid o Leren in leergemeenschappen o Leren in een opleidingsschool 2. TEAM Mentoren o Professionele vaardigheden o Coachcompetenties: reflectie, evaluatie en feedback o Schoolopleider/ stageopleider/ coach Andere teamleden o Rol van de duo-collega o Professionele vaardigeden en houding
Pagina
4. SCHOOLORGANISATIE Faciliteiten starters o Sleutel, alarm o Postbakje, e-mailadres Organisatie en planning van activiteiten en begeleiding o Vergaderrooster o Werkgroepen o Uitstapjes en excursies o Feesten en rituelen Organisatie en vindplaatsen documenten en mappenstructuur o Lerarenportaal en toegang websites (Parnassys, Basispoort, etc) Regels en routines o Pauzetijden en lesroosters o Opruimen o Foto en video o Kopieerapparaat/ gebruik randapparatuur o Gebruik magazijn en voorraad o Gebruik speellokaal/ gymzaal
1
3. ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN EN STARTERS Informatiebijeenkomsten Intervisiebijeenkomsten Coaching en begeleiding Teambijeenkomsten
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool WAT WE VAN JOU VERWACHTEN: 5. LERENDE HOUDING kijken en luisteren zonder oordeel doorvragen (echte vragen stellen) initiatief nemen actief deelnemen verbindingen maken je kwetsbaar opstellen komen tot nieuwe initiatieven/ onderzoekend zijn 6. JE ONTWIKKELING BIJHOUDEN actief meedoen aan begeleiding/ intervisie/ coaching werken aan je POP/ bekwaamheidsdossier je blijvend professionaliseren
Pagina
2
7. MEEDOEN IN ONZE SCHOOL meedoen aan onze cultuur, visie en gewoontes deze gewoontes positief-kritisch bevragen pedagogisch sterk handelen didactisch sterk handelen organisatorisch sterk handelen
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool SCHOOLCULTUUR Lerende organisatie Onze school streeft ernaar een lerende organisatie te zijn. Dat betekent volgens de definitie van Peter Senge (1990) dat mensen werkelijk veranderen als mensen leren, als zij nieuwe vaardigheden leren en leren deze vaardigheden toe te passen in hun werkzaamheden om hun gezamenlijke ambitie te verwezenlijken. Een lerende organisatie is dan een organisatie die haar medewerkers in staat stelt de dienstverlening aan te passen aan een voortdurend veranderende omgeving door scholing, ontwikkeling en initiatief te stimuleren. Volgens Homan (2005) en Caluwé en Vermaak (2006) bestaan er geen lerende organisaties, maar zijn het alleen de groepen mensen daarin die gepland of ongepland op nieuwe ideeën komen. In die definitie spreken we liever van organisatiedynamica en gaan we ervan uit dat groepen tijdelijk zijn en mensen gaan en komen. In deze opvatting over samenwerken en samen leren is het bijzonder belangrijk om allemaal mee te doen en mee te mogen denken over de thema’s waaraan in de organisatie gewerkt wordt. In onze school betekent dit…
Gedeelde verantwoordelijkheid We vinden het heel belangrijk dat iedereen in ons team een gezamenlijke verantwoordelijkheid voelt voor het bereiken van onze onderwijsresultaten. Dat betekent in onze school dat we samenwerken in units/ bouwteams, dat we samen onze resultaten bespreken in leerteams/ datateams en dat de schoolverlaters gezamenlijk besproken worden. Werken in leerwerkgemeenschappen In de lerende organisatie wordt vaak gewerkt in professionele leergemeenschappen/ leerwerkgemeenschappen. “Een professionele leergemeenschap is een groep leraren die samen constructief kritisch werkt aan onderwijsverbetering, aan concrete antwoorden op nieuwe vragen. Dit samenwerken gebeurt op basis van praktijkonderzoek en is altijd gericht op het verbeteren van het eigen professioneel handelen en op het leren van leerlingen.” (Mertens , 2015) In onze school werken we met leergemeenschappen/ leerteams. Het zijn tijdelijk samengestelde thematische groepen leraren, medewerkers en soms ook ouders, die gezamenlijk een kwestie uitzoeken en oplossen en zo concreet bezig zijn met het verbeteren van het onderwijs in de praktijk.
Wij stellen daar tegenover dat je aanspraak kunt doen op collegiale consultatie en begeleiding, op intervisie en coaching. We vinden het volkomen normaal dat we elkaar kritisch bevragen op onze aanpak van lessen en van ons gedrag ten opzichte van leerlingen en ouders.
3
Onze school als opleidingsschool Onze school is ook een opleidingsschool. We gaan ervan uit dat je uitvoert wat je al beheerst of kunt en leert wat je nog moet leren. Iedereen in onze school leert elke dag in en van de praktijk en van en met elkaar. We begeleiden studenten, starters, ervaren medewerkers en medewerkers aan het einde van hun carrière. Als je in onze school aan de slag gaat, bevragen we je kritisch op je competenties en verwachten we van je dat je bereid bent om je bloot te geven en je open te stellen voor feedback.
Pagina
1.
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool TEAM De mentor In ons team hebben verschillende collega’s de rol van mentor op zich genomen. Zij begeleiden met name studenten van de diverse opleidingen. Van mentoren verwachten wij naast sterke professionele vaardigheden (pedagogisch, didactisch, organisatorisch) ook coachvaardigheden. Zij hebben daarom training gehad in het geven van feedback, zijn reflectief en kunnen anderen aanzetten tot reflectie en zijn in staat om positief kritisch te evalueren. Wij verwachten van onze mentoren dat zij zich baseren op actuele kennis en ontwikkelingen in de begeleiding van aanstaande collega’s en dat zij zich verbonden voelen met de opleidingen waarmee we samenwerken. De schoolopleider In onze school is ook een schoolopleider. Zij is verantwoordelijk voor de contacten met de opleidingen waarmee we samenwerken en voor de gevolgde werkwijze voor begeleiding en coaching in onze school. Ze organiseert informatiebijeenkomsten en intervisiebijeenkomsten voor starters en studenten en daarnaast reflectiemomenten met de mentoren, om daarmee de werkwijze van begeleiding in onze school af te stemmen met ons opleidingsbeleid. Van de schoolopleider verwachten we behalve sterke professionele en begeleidings- en coachingsvaardigheiden ook een organisatieverantwoordelijkheid. Ze is gefaciliteerd voor 1 dag per week. Rol van de duo-collega en andere teamleden Omdat onze school een opleidingsschool is, gaan we ervan uit dat iedereen een rol heeft in de begeleiding van nieuwe collega’s. Hoewel de eindverantwoordelijkheid voor het geven van het beoordelingsadvies ligt bij de mentor of coach, zijn alle collega’s betrokken bij de begeleiding. We verwachten van de duo-collega daarom ook betrokkenheid bij de starter/ student en bieden daarom alle teamleden de mogelijkheid zich te trainen in het geven van professionele feedback en het reflecteren op het eigen handelen en dat van anderen.
integer handelen en verantwoordelijkheid nemen voor het eigen handelen leerlingen coachend begeleiden bij het bereiken van hun leerdoelen en zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid bevorderen acties ondernemen om de voortgangsproces van leerlingen te volgen en te registreren en daarover met de leerlingen en hun ouders te communiceren actief samenwerken met collega’s gericht zijn op kwaliteit in al het handelen, zowel in het onderwijs en de voorbereiding daarvan als op de kwaliteit van de uitvoering door collega’s initiatief nemen in leerprocessen; kansen zien en daarop reageren
4
Professionele vaardigheden en houding In de CAO-PO/ ons competentieboek (Zicht)/ personeelsbeleidsplan (Hoe zit dat bij de diverse besturen?) vind je de beschrijving van de startbekwame, de basisbekwame en de vakbewame leraar. De mentoren en begeleidende leraren voldoen minimaal aan de eisen van de stichting voor de basisbekwame leraar. Daarnaast verwachten wij van alle leraren dat zij:
Pagina
2.
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool
5
effectief en proactief communiceren met ouders aan zelfontwikkeling werken analytisch meedenken; problemen signaleren en helpen op te lossen zich flexibel opstellen door actief te luisteren; vragen te stellen en sensitief te communiceren
Pagina
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool ACTIVITEITEN VOOR STUDENTEN EN STARTERS Bijeenkomsten: Studenten die stage lopen worden voorafgaand aan de stageperiode uitgenodigd om geïnformeerd te worden over de school en de stageklas. We bespreken dan ook de leerwensen van de student voor de stage en bekijken of de match tussen de mentor en de student goed gemaakt lijkt. Tijdens elke stageperiode is er één bijeenkomst gericht op het doornemen van de jaarplanning en schoolactiviteiten die op de kalender staan en het informeren over relevante ontwikkelingen in de school. Een tweede bijeenkomst is gericht op intervisie en collegiale consultatie. Hierin bespreken we waar studenten tegenaan lopen in lessen of waarbij zij graag nog ondersteuning willen van de schoolopleider. Voor starters is er altijd een individueel startgesprek in de eerste week na de start. De starter wordt gekoppeld aan een ervaren collega, die als coachend maatje optreedt. Daarnaast is er elke x weken een voortgangsgesprek met een leidinggevende. Coaching en begeleiding Studenten kunnen coaching en begeleiding krijgen van hun mentor en de schoolopleider, naast de reguliere stagebegeleiding door de opleiding. Waar mogelijk werken we samen met de externe opleiders bij het bepalen van het begeleidingsplan.
6
Teambijeenkomsten Wij bieden (ouderejaars?) studenten de kans om mee te doen aan onze teambijeenkomsten, werkgroepen en leerteams. Deze vinden niet altijd plaats op een stagedag. Wij nodigen studenten van harte uit om in hun stageplan ook een aantal vergaderingen op te nemen, zeker als dit bijeenkomsten betreft voor teamscholing of professionalisering onderling. Starters doen vanzelfsprekend mee aan alle bijeenkomsten, tenzij anders afgesproken.
Pagina
3.
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool 4.
SCHOOLORGANISATIE (zie voorbeeld Samenstroom)
•
Faciliteiten starters en studenten
o
Postbakje, e-mailadres
Organisatie en planning van activiteiten en begeleiding o
Vergaderrooster
o
Werkgroepen
o
Uitstapjes en excursies
o
Feesten en rituelen
Organisatie en vindplaatsen documenten en mappenstructuur o
•
Lerarenportaal en toegang websites (Parnassys, Basispoort, etc)
Regels en routines o
Pauzetijden en lesroosters
o
Opruimen
o
Foto en video
o
Kopieerapparaat/ gebruik randapparatuur
o
Gebruik magazijn en voorraad
o
Gebruik speellokaal/ gymzaal
7
•
Sleutel, alarm
Pagina
•
o
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool WAT WE VAN JOU VERWACHTEN:
LERENDE HOUDING In onze school vinden we een lerende houding heel belangrijk. We verstaan daaronder eigenschappen en vaardigheden als:
kijken en luisteren zonder oordeel
doorvragen (echte vragen stellen)
initiatief nemen
actief deelnemen
verbindingen maken
je kwetsbaar opstellen
komen tot nieuwe initiatieven/ onderzoekend zijn
8
We zullen hierop in de begeleiding ook feedback geven en je vragen naar de manier waarop je dit gedrag kunt laten zien. Door te reflecteren op je dagelijkse omgang met kinderen, ouders en collega’s kun je voor jezelf bepalen aan welke van deze persoonlijk-professionele aspecten je nog wilt werken.
Pagina
5.
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool JE ONTWIKKELING BIJHOUDEN We werken in onze school met een bekwaamheidsdossier. Dat houden we bij in ons online platform/ Cupella/… Van studenten verwachten we dat ze volgens de eisen van hun opleiding verslag doen van hun ontwikkeling. Daarnaast vinden we het van belang dat we voorafgaand aan elke nieuwe stageperiode een beknopt stageplan ontvangen, zodat mentoren en begeleiders weten waarop je gecoacht/ begeleid wilt worden. We verwachten van alle leraren dat ze actief meedoen aan begeleiding/ intervisie/ coaching en dat ze zich blijvend professionaliseren. Volgens de nieuwe normen in de CAO-PO heb je elk jaar recht op eigen professionaliseringstijd en budget. Daarnaast verwachten we dat je meedoet aan de professionalisering op school- en bestuurlijk niveau. Studenten zijn ook van harte welkom bij de bovenschoolse professionaliseringsmomenten.
9
Hier ook nog iets over de reguliere gesprekkencyclus en eventuele extra momenten voor begeleiding en beoordeling van starters.
Pagina
6.
Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool MEEDOEN IN ONZE SCHOOL Leraar zijn in onze school betekent natuurlijk dat je meedoet aan onze cultuur, dat je onze pedagogische en onderwijskundige visie omarmt en gewoontes overneemt. Daarom vragen we je om je goed in te lezen, veel vragen te stellen en met iedereen in gesprek te gaan over wat onze school nou zo mooi maakt. Ook verwachten we van je dat het namens onze school naar buiten treedt als een vertegenwoordiger van onze waarden en normen. Vanaf het moment dat je bij ons meedoet, ben je voor ons geen student of ‘externe’ meer, maar hoor je erbij. Toch willen we niet dat je alles zomaar kopieert. Integendeel, als we willen blijven leren en groeien, hebben we jouw positief-kritische blik ‘van buiten’ heel hard nodig. Dus zeg het ons als je dingen ziet gebeuren die op jou vreemd overkomen. Stel vragen naar ons gedrag ten opzichte van kinderen en de manier waarop we lesgeven en praten met ouders. In onze school geven we op deze manier vorm aan mooi onderwijs: •
pedagogisch sterk handelen (beschrijving met voorbeelden)
•
didactisch sterk handelen (beschrijving met voorbeelden)
•
organisatorisch sterk handelen (beschrijving met voorbeelden)
10
Wil je hierover meer weten, lees dan onze schoolgids en kijk op de website en beter nog, ga erover in gesprek met collega’s. Juist door de gesprekken over de praktijk van kwalitatief goed onderwijs werken we samen aan de kwaliteitsbewaking en verantwoording.
Pagina
7.
