Concept opzet Partnership Leren Ondernemen , versie 4.0

Concept opzet Partnership Leren Ondernemen

04-04-2005, versie 4.0

Leren Ondernemen Achtergrond en doelstelling Ondernemerschap staat momenteel prominent op de onderwijsagenda, via onder andere Koers BVE voor beroepsonderwijs- en volwasseneneducatie en het HOOP voor het hoger onderwijs. Maar ook in het voortgezet onderwijs/VMBO is er toenemende aandacht voor ondernemerschap in het onderwijs. In het recente Actieprogramma O&O staat een aantal stimulerende en prikkelende acties richting studenten, docenten en onderwijsinstellingen, die op dit moment worden uitgevoerd. Concrete activiteiten die SenterNovem momenteel in opdracht van EZ uitvoert zijn de organisatie van de roadshows (om onder andere best practices te verspreiden en scholen/docenten te enthousiasmeren voor ondernemerschap in het onderwijs), het opzetten van een structuur voor docentstages en ondernemers voor de klas en de ontwikkeling van een keurmerk voor De ondernemende school. Het blijkt het van belang onderwijsinstellingen de eerste jaren te helpen c.q. te faciliteren bij overgang naar en invulling van ondernemerschap in het onderwijs. Er is al een redelijk aantal goede initiatieven in Nederland, maar deze zouden moeten worden ontsloten en beschikbaar moeten zijn voor scholen die ook met ondernemerschap aan de slag willen. Daarnaast is van essentieel belang dat ook ondernemers en bedrijven worden gemobiliseerd en gekoppeld aan onderwijsinstellingen. Daarom is er behoefte aan een landelijk platform m.b.t. onderwijs & ondernemerschap en makelschakel tussen onderwijs en ondernemers/bedrijfsleven. Dit zou kunnen in de vorm van een partnership tussen OCW, EZ, SenterNovem (als uitvoerder) en relevante partijen als VNO-NCW en MKB Nederland, met als naam Leren Ondernemen. EZ en OCW fungeren in dit partnership als opdrachtgevers. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dit platform niet teveel als aparte nieuwe actie/structuur op te tuigen, maar zoveel mogelijk in verlengde van de huidige activiteiten van SenterNovem te laten liggen.

Opzet van Leren Ondernemen Met Leren Ondernemen willen de ministeries van EZ en OCW bereiken dat ondernemerschap een permanente plaats verwerft in de curricula van de gehele onderwijskolom in Nederland. Deze ambitieuze doelstelling kan uiteraard enkel bereikt worden indien flankerend beleid gevoerd wordt op dit gebied t.a.v. bekostiging van het onderwijs. Voor scholen wordt op deze wijze duidelijk dat de inspanningen die zij zich nu reeds getroosten op het gebied van O&O uiteindelijk zullen passen in de eindtermen waarop het onderwijs afgerekend wordt. De insteek van Leren Ondernemen is dat scholen primair zelf verantwoordelijkheid dragen voor het introduceren van hun leerlingen/studenten én docenten op het gebied van ondernemerschap. Zij maken zelf de keuzes hoe zij dit realiseren. De rol van Leren Ondernemen is om iedereen die ondernemerschap in het onderwijs wil brengen met raad en daad bij te staan. De looptijd van Leren Ondernemen valt samen met het bestaan van de behoefte aan een dergelijke ondersteuning. In de supportgroup (zie onder) wordt op basis van afspraken met partners een aantal activiteiten in een bepaalde termijn uitgevoerd. Bij evaluatie hiervan kan besloten worden tot continuering van het partnership. Organisatorisch gesproken kan Leren Ondernemen worden gezien als bestaande uit twee schillen. De buitenste is de samenwerking tussen SenterNovem en de opdrachtgevers, het ministerie van EZ en OCW alsmede VNO/NCW, MKB Nederland (op basis van het 7-punten plan), en de HBO- en BVEraad (waarmee convenanten c.q. afspraken over de inzet in Leren Ondernemen kunnen worden opgesteld). De binnenste schil betreft de KvK’s, Jong Ondernemen, de KBB’s, brancheorganisaties, bepaalde onderwijsinstellingen, New Venture e.a. waarmee praktische afspraken worden gemaakt

Ondernemerschap en onderwijs

SenterNovem

1 van 13


04-04-2005, versie 4.0

over samenwerking op specifieke punten. Deze schillen worden uitgewerkt in de paragraaf betreffende de supportgroup. Een van de beleidsthema’s van OCW en EZ verdient daarbij nog speciale aandacht: Technopartner. Technopartner is fysiek bij SenterNovem ondergebracht. Op een tweetal gebieden raken de activiteiten van Technopartner en de activiteiten van SenterNovem op het gebied van Ondernemerschap en onderwijs elkaar. Zo heeft TechnoPartner een belangrijke taak bij het uitdragen van de aanjaagrol en het stimuleren van ondernemingszin. Hiervoor wordt een campagne uitgewerkt met de volgende onderdelen: brochures, infomateriaal en presentatiemateriaal; media, thema’s en publicaties aanpak (nieuwsbrief, advertenties etc.). Daarnaast is een interessante actie waarbij kan worden aangesloten de Pionier academy (er wordt uitgezocht welke (vak)opleidingen zich lenen om gebundeld aan te bieden als content voor een medio 2005 te lanceren TechnoPartner Academy). Daar waar de activiteiten elkaar raken worden afspraken gemaakt om doublures te voorkomen. Dit zou ook financiële voordelen kunnen opleveren. De redenen voor onderbrenging bij SenterNovem zijn: 1. SenterNovem is sinds 2000 actief op het gebied van leren ondernemen. Zij voert sinds dat jaar het O&O-beleid van OCW en EZ. Dat betekent dat er inmiddels veel deskundigheid is opgebouwd, zowel inhoudelijk alswel richting de doelgroepen. SenterNovem is daarmee eerste aanspreekpunt voor zowel scholen als ondernemers als het gaat om ondernemerschap in het onderwijs. De uitvoering van het partnership neerleggen bij een andere cq. nieuwe organisatie zou inhouden dat een aanzienlijk deel van de financiële investering moet worden gebruikt voor de opbouw van knowhow en netwerk. 2. Vanaf 2004 voert SenterNovem een deel uit van de acties uit het Actieprogramma O&O, waaronder de roadshows, docentstages en ondernemers voor de klas. Daarnaast is SenterNovem bezig met het ontwikkelen van het keurmerk/certificaat voor de ondernemende school. Deze acties vormen onderdeel van het te vormen partnership. 3.Vanwege de fysieke onderbrenging van TechnoPartner bij SenterNovem zijn zeer korte lijnen mogelijk ten behoeve van een goede afstemming tussen beide programma’s. 4. SenterNovem heeft vanuit de verschillende onderwijsopdrachten een breed netwerk van en daarmee toegang tot de volledige onderwijskolom: primair onderwijs (O&O), voortgezet onderwijs (Vooruit! en O&O), BVE (SILO, KeBB, Technocentra, ETV.nl, O&O), HBO en WO (O&O, en vanuit andere opdrachten (IOP, BSIK, ICES/KIS e.d.)) en docenten/personeelbeleid van scholen (Opleiden in de school en Afstemming risicoregio’s). 5. Tenslotte vormt de veruit grootste doelgroep van SenterNovem (innovatieve) ondernemingen, voornamelijk MKB. Directe toegang tot brede ondernemersnetwerken wordt hierdoor mogelijk.

Beoogde resultaten 2005 tot en met 2007 Bij de resultaten van het beleid dient onderscheid gemaakt te worden tussen algemene doelstellingen van het beleid en doelstelling van het partnership. Algemene doelstellingen richten zich meer op outcome. En overall indicator voor het beleid zou kunnen zijn: "de ambitie van studenten om ondernemer te worden". Dit zou per onderwijssector gemeten kunnen worden. Uiteraard is dit voor het primair en voortgezet onderwijs minder van waarde. Hiervoor kan in de tweede helft van 2005 een nulmeting worden verricht (extern) en op basis hiervan streefcijfer(s) voor 2006 en verder worden geformuleerd.


SenterNovem

2 van 13


04-04-2005, versie 4.0

Voor outcomeambities van het algemene beleid kan aangehaakt worden bij onderstaande prestatieindicatoren die ontwikkeld zijn door KPMG op verzoek van EZ/OCW: Indicator % docenten die in hun opleiding ondernemerschap hebben meegekregen of deels in het bedrijfsleven werkzaam zijn % instellingen met: incubatorfunctie of ondernemercentrum Mate van inbreng (gericht op ondernemerschap) van bedrijfsleven in het onderwijs % studenten dat alle benodigde competenties heeft ontwikkeld voor ondernemerschap Aantal startende ondernemers na afstuderen Beheersing van de belangrijkste vaardigheids- en attitudeaspecten van ondernemerschap/ondernemendheid door pas afgestudeerden

Gekeken kan worden of SenterNovem een rol kan spelen bij het bijhouden van cijfers op het gebied van outcomeresultaten. Een nul-meting in 2005 is uitgangspunt om verbeteringen langs deze indicatoren te gaan monitoren. De bovengenoemde indicatoren dienen hiertoe eerst nog SMART gemaakt worden. De beoogde resultaten van het partnership Leren Ondernemen zelf worden in overleg door de ministeries van EZ en OCW vastgesteld en dienen realistisch en meetbaar te zijn. De resultaten moeten bijdragen aan bovenstaande prestatie-indicatoren. Voorbeelden van outputresultaten, die verbonden zijn aan de verschillende actielijnen, zijn: - Het aantal keer dat de website www.lerenondernemen.nl wordt bezocht - Het aantal vragen via de website, mail of telefonisch - Het aantal advies/begeleidingsgesprekken met cliënten - Het aantal workshops, masterclasses e.d. ter bevordering van de deskundigheid (met aantal deelnemers) - Het aantal ‘bemiddelde’ docenten ivm docentstages1 - Het aantal ‘bemiddelde’ ondernemers ivm activiteiten in de school - Het aantal ondernemersopdrachten van ondernemers aan scholen (docenten/ studenten/ leerlingen) PM In overleg met SenterNovem en de partners dienen hier vooraf concrete waarden te worden vastgesteld. Op deze outputresultaten wordt het partnership geëvalueerd.

Actielijnen Leren Ondernemen Actielijn 1: Communicatie/PR en Informatie- en verzamelpunt Algemeen: Communicatieplan en actieve promotie leren ondernemen Er dient een goed communicatieplan te worden opgezet en uitgevoerd. Zonder communicatie naar het veld (onderwijs, ondernemers en andere relevante organisaties als KvK, VNO-NCW, MKB Nederland etc) zullen de activiteiten niet de gewenste effecten hebben. Ook dient hierbij de samenhang van de activiteiten transparant te zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor het keurmerk van de ondernemende school. Bekendheid en herkenbaarheid Leren Ondernemen Hieraan dient in een communicatieplan aandacht te worden besteed. Als eerste actie zal moeten worden 1

In Belgie heeft het Vlaamse Ministerie van Onderwijs een oproep gedaan aan alle leraren in het voortgezet onderwijs om deel te nemen aan stages. Het aantal geïnteresseerden was slechts 70. Momenteel is het Ministerie bezig met een notitie over docentstages, de knelpunten en mogelijke oplossingen. Dit kan worden gebruikt om een reëel streefcijfer neer te zetten.


SenterNovem

3 van 13


04-04-2005, versie 4.0

zorggedragen dat Leren Ondernemen een breed bekende en herkenbare naam wordt. Verder wordt een logo ontwikkeld waarmee de herkenbaarheid wordt vergroot. Dit logo wordt in alle externe communicatie gebruikt. De website www.lerenondernemen.nl blijft bestaan en wordt verder uitgebreid als eerste belangrijke communicatiemiddel.

De activiteiten ten behoeve van de promotie van het ondernemerschap in het onderwijs worden opgenomen in het communicatieplan wat momenteel wordt ontwikkeld (gereed zomer 2005). Voorbeelden van algemene promotie zijn: - Promotie in de vorm van (goedkope) campagnes - De roadshows - Mailings en nieuwsbrieven - Prijs voor de meest ondernemende school - Info Pinnacle (scholieren.tv) - Een groep ambassadeurs die verbonden zijn aan Leren Ondernemen. Ambassadeurs kunnen bv. bekende ondernemers zijn, die regelmatig in de publiciteit treden met het onderwerp. Activiteiten informatie- en verzamelpunt Leren Ondernemen fungeert als informatie- en verzamelpunt van initiatieven, activiteiten, contacten, nieuws & informatie op het gebied van ondernemerschap in het onderwijs voor alle relevante en geïnteresseerde actoren in het gehele onderwijs- en ondernemersveld. 1. Doorontwikkeling en beheer van de website www.lerenondernemen.nl. Hiervoor wordt pro-actief en structureel informatie verzameld en initiatieven en projecten geïnventariseerd en ontsloten. Onderdelen van de site kunnen zijn: - Informatie over (nieuw) beleid van de ministeries EZ en OCW - Agenda met evenementen ogv ondernemerschap (in het onderwijs) - Overzicht van structurele activiteiten in Nederland op het gebied van leren ondernemen (voorbeelden zijn ondernemersopleidingen van onderwijsinstellingen, centra voor ondernemerschap van onderwijsinstellingen, Jong Ondernemen, Bizworld, VMBO Business School, de activiteiten van de KvK’s) - Nieuws over (nieuwe) initiatieven op het gebied van leren ondernemen - Samenvattingen van krantenartikelen die in de media zijn verschenen over leren ondernemen. - Dossier van alle artikelen en nieuwsfeiten - Goede voorbeelden uit het buitenland - Iedere maand (afhankelijk van het aanbod kan dat ook iedere week zijn) wordt een initiatief in het zonnetje gezet: Leren ondernemen van de maand - Links naar andere relevante partijen, partners en initiatieven (onderwijsinstellingen die specifieke activiteiten verrichten in het kader van ondernemerschap, organisaties/instanties die aandacht geven aan ondernemerschap, links naar vindplaatsen van informatie over ondernemerschap) - Digitale aanvraagmogelijkheid voor het keurmerk De Ondernemende School - Matchingsaanvraag voor ondernemers, docenten en studenten - Impressies en foto’s van de roadshows - FAQ: vragen en antwoorden (met relevante links) gerelateerd aan ondernemerschap en onderwijs - Citaten van studenten, docenten en ondernemers die bezig zijn met ondernemerschap.

Lerenondernemen.nl: samenwerking met KC Handel en Jong Ondernemen KC Handel is na het bezoek van de staatssecretarissen Rutte en Van Gennip bezig activiteiten te ontwikkelen op het gebied van ondernemerschap. Eén van de voornemens van dit KBB is het ontwikkelen van een nieuwe website, voorlopig met als werktitel Ondernemersplein.nl. Ook Jong Ondernemen wil informatie over haar activiteiten via een breder toegankelijk medium dan alleen de eigen website verstrekken. De website www.lerenondernemen.nl zal daarom met beide partijen, en wellicht in de toekomst meerdere partijen, worden doorontwikkeld en actueel gehouden. Hiermee wordt voorkomen dat op verschillende plekken soortgelijke vindplaatsen worden ontwikkeld, waardoor alsnog onduidelijk is waar informatie over leren ondernemen te vinden is. Bovendien biedt samenwerking de beste kansen voor een actuele en interessante website. KC Handel en SenterNovem delen gezamenlijk de kosten van een projectleider/webbeheerder. Jong Ondernemen levert wekelijks berichten en tekst voor lerenondernemen.nl.


SenterNovem

4 van 13


04-04-2005, versie 4.0

Doelgroepen: • leerlingen/studenten • docenten • beleidsmakers van onderwijsinstellingen • management van onderwijsinstellingen • kenniscentra • aan onderwijs gelieerde instellingen (CINOP, Hbo raad, BVE Raad, schoolmanagers VO etc.) • ondernemers en ondernemersgerelateerde organisaties 2. Telefonische infodesk Het is van belang om naast de website ook telefonisch mensen van dienst te kunnen zijn. De website is een eerste en overzichtelijke kennismaking, maar onvoldoende als mensen zich verder willen verdiepen in het onderwerp. De infodesk kan mensen informatie verschaffen over en doorverwijzen naar goede voorbeelden, ondernemersorganisaties, Jong Ondernemen, HBO-certificaat Ondernemerschap voor HBO-studenten (nu in ontwikkeling door het Centrum van Ondernemerschap van de HAN – inmiddels ism Jong Ondernemen. Het is de bedoeling dat dit certificaat een landelijk karakter krijgt en beschikbaar is voor alle HBO-instellingen). Momenteel gebruikt SenterNovem al een Access-database waarmee alle contacten in het kader van O&O worden bijgehouden. In dit systeem kunnen de NAW-gegevens, onderwijstype, branche, opleiding, de gestelde vraag en het gegeven antwoord/doorverwijzing, als ook follow-up acties (na een x-aantal weken nabellen wat men met antwoord heeft gedaan/wat resultaat is) vanuit SenterNovem worden geregistreerd. Met Acces kunnen periodiek alle contactgegevens worden uitgedraaid. Dit systeem zal ook worden gebruikt voor het bijhouden van het aantal en de inhoud van alle binnengekomen calls alsmede de daarop genomen actie. Doelgroepen: • leerlingen/studenten • docenten • beleidsmakers van onderwijsinstellingen • management van onderwijsinstellingen • kenniscentra • aan onderwijs gelieerde instellingen (CINOP, Hbo raad, BVE Raad, etc.) • ondernemers en ondernemersgerelateerde organisaties 3. Actieve benadering klantgroepen, begeleiden initiatieven SenterNovem zal de binnengekomen verzoeken niet alleen doorverwijzen maar ook zelf begeleiden. De ideeën van cliënten (scholen/bedrijven) worden besproken en een plan van aanpak wordt opgesteld. Hiertoe worden cliënten actief met partijen in contact gebracht en zal SenterNovem ook monitoren of deze contacten tot iets leiden. Actielijn 2: Ontwikkeling en beheer kwaliteitskeurmerk voor De ondernemende school. Activiteiten keurmerk Als versterking van scholen die zich (gaan) onderscheiden op ondernemerschap wordt een zichtbaardere erkenning ontwikkeld in de vorm van een soort ´keurmerk´ (bv. Ondernemende school). Onderwijsinstellingen kunnen zich hiermee naar buiten toe profileren (richting ouders, bij het werven van studenten en het opbouwen van een netwerk met bedrijven). Voor onderwijsinstellingen is het zich kunnen onderscheiden ten behoeve van externe profilering erg belangrijk. In het BVE-veld is een soortgelijke profilering succesvol geweest op het gebied van innovatie en ICT (BVE-instellingen die actief zijn o.g.v. innovatie en ICT konden zich aansluiten bij een samenwerkingsverband, dat uiterlijk ook vorm kreeg in een logo dat de instellingen in de communicatie naar buiten toe gebruikten) Dit zou vervolgens ook gekoppeld kunnen worden aan de indicatoren voor prestatieafspraken. Dit vormt een extra prikkel omdat scholen weten dat zij op termijn dienen te voldoen aan de eisen zoals gesteld in het keurmerk. Criteria rondom ondernemerschap waar aan gedacht kan worden en die in de toekomst kunnen worden uitgewerkt, zijn: - mogelijkheden om (een grote diversiteit aan) leerlingen/studenten vanuit/tijdens hun studie de mogelijkheid te geven hun eigen bedrijf te starten en dit vanuit de school te faciliteren;


SenterNovem

5 van 13


-

04-04-2005, versie 4.0

(de innovativiteit van) samenwerkingsinitiatieven met het bedrijfsleven; vanuit het HRM-beleid van de school: prestatiebeloning voor ondernemendheid van docenten; internationale ondernemendheid van een school; etc.

Activiteiten keurmerk/erkenning • Leren Ondernemen ontwikkelt een keurmerk voor alle vormen van onderwijs, van primair tot universitair onderwijs. Het keurmerk gaat uit van een groeimodel, dat bijvoorbeeld weergegeven wordt in de vorm van een sterrensysteem, waarbij het groeiproces leidend is voor de toekenning van het keurmerk. In eerste instantie is de erkenning op basis van vrijwilligheid van de scholen, maar voor een brede werking – als een substantieel deel van de scholen in het bezit is van een dergelijke erkenning - zou het op den duur via de institutionele weg moeten verlopen. • Scholen worden geïnformeerd over het keurmerk en gefaciliteerd om activiteiten op te zetten om in aanmerking te komen voor het keurmerk. • Leren Ondernemen ontwikkelt de aanvraagprocedure, die goed toegankelijk moet zijn, bijvoorbeeld via lerenondernemen.nl. Met een klik op het logo van het keurmerk (het logo moet nog worden ontwikkeld en past bij de ‘huisstijl’ van Leren Ondernemen) ‘stapt’ men de aanvraagprocedure binnen, met uitleg, aanvraagformulieren etc. • Per jaar wordt er een prijs uitgereikt voor de meest ondernemende school (een voornemen van Rutte), maar dan wel per onderwijssector (po, vo, vmbo, bve, hbo en wo) en/of aan de meest ondernemende docent. Scholen en docenten kunnen zich hiervoor opgeven via de website lerenondernemen.nl. • Het keurmerk/erkenning dient goed in de markt te worden gezet om bekendheid en daarmee voldoende geldigheid te krijgen. Dat betekent dat er actieve promotie rondom het keurmerk/erkenning plaats moet vinden. • Tenslotte kan ook een dergelijke erkenning voor ondernemers die actief zijn in het onderwijs worden ontwikkeld/uitgereikt. Dit blijkt bijvoorbeeld bij maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) goed te werken: ondernemers worden gestimuleerd activiteiten te ontwikkelen o.g.v. MVO, en gebruiken dit ‘stempel’ in hun PR. Op de roadshow op 26 mei a.s. zal hiermee een eerste start worden gemaakt: alle betrokken ondernemers krijgen een certificaat van OCW/EZ als erkenning voor hun bijdrage. Saxion Hogescholen is actief op het gebied van ondernemerschap en onderwijs en wil haar activiteiten verder intensiveren. Zij wil zich daarop graag profileren, om hiermee meer studenten aan te trekken en de samenwerking met het bedrijfsleven te verbeteren. Op de website lerenondernemen.nl kan de HBO-instelling op het logo van het keurmerk klikken en krijgt een pagina te zien met informatie over het keurmerk, de criteria waaraan de school moet voldoen om het keurmerk te bemachtigen en de wijze waarop het keurmerk kan worden aangevraagd. Door te klikken op aanvraag procedure, kan de school het aanvraagformulier invullen en ‘bewijsmateriaal’ toevoegen. Via een digitale handtekening kan de aanvraag worden ondertekend en daarna verstuurd. Leren Ondernemen beoordeelt hoeveel ‘sterren’ Saxion krijgt en of daarmee voldaan is aan de voorwaarde voor het keurmerk. Binnen vier weken krijgt de school uitsluitsel of het keurmerk wordt toegekend. Indien Saxion een deel van de sterren krijgt toebedeeld, dan zal dit worden meegedeeld met daarbij een concreet advies hoe het totaal aantal sterren te verkrijgen. Als Saxion Hogescholen het keurmerk heeft gekregen, mag zij het logo behorende bij het keurmerk De Ondernemende school gebruiken in haar communicatie-uitingen (website, brochures etc), en een ‘bordje met het logo’ kan bij de ingang worden opgehangen…..

Doelgroepen: • docenten • beleidsmakers van onderwijsinstellingen • management van onderwijsinstellingen • ondernemers die actief bijdragen aan leren ondernemen Actielijn 3: Docentenstages Activiteiten docentenstages • Leren Ondernemen ontwikkelt formats en voorbeelden voor leerdoelen van de docent, praktijkopdrachten, implementatie- (hoe wordt het geleerde vertaald naar de onderwijspraktijk?) en evaluatieactiviteiten (zijn de leerdoelen gerealiseerd en de beoogde effecten bereikt?) en digitaal beschikbaar gesteld. Deze hulpmiddelen zijn deels ook toegesneden op de onderneming waar de docent stage loopt. Ondernemerschap en onderwijs

SenterNovem

6 van 13


•

•

•

04-04-2005, versie 4.0

Vraag en aanbod voor docentenstages wordt bij elkaar gebracht, via de site lerenondernemen.nl en via de telefonische helpdesk. Hiervoor wordt een databank opgebouwd, bij voorkeur regionaal, bestaande uit ondernemers die graag betrokken zijn bij het onderwijs en onderwijsinstellingen en docenten die ofwel zelf stage willen lopen of een ondernemer voor de klas willen halen. Deskundigheidsbevordering van docenten, scholen en ondernemers op het gebied van docentstages. Dit vindt plaats door middel van de hierboven beschreven hulpmiddelen en het organiseren van trainingen en bijeenkomsten rondom docentstages en de rol van de docent m.b.t ondernemerschap in het onderwijs. Voor deze trainingen wordt indien mogelijk een bijdrage gevraagd aan de deelnemers; Het verzorgen van workshops bij door andere partijen georganiseerde conferenties. Het Technocentrum Utrecht heeft een ‘matchings’ databank ontwikkeld die via internet beschikbaar is. Via deze databank kunnen scholen en ondernemers aangeven als zij een ondernemer of school zoeken om activiteiten mee te ontwikkelen. De betreffende school of ondernemer krijgt dan direct via de site te zien met wie hij/zij gekoppeld kan worden, inclusief contactgegevens. Deze activiteiten zijn echter niet op ondernemerschap gericht, maar op (technische) vakinhoud. Leren Ondernemen kan in samenwerking met dit Technocentrum de databank overnemen en uitontwikkelen tot een via internet toegankelijke ondernemers/scholenpool (en waar mogelijk ook doorverwijzing naar de verschillende databases), waarmee vraag en aanbod op eenvoudige wijze gematched kan worden. Deze databank is via lerenondernemen.nl te bereiken. Voor meer complexe vragen kunnen scholen en ondernemers overigens gewoon (telefonisch of via de mail) contact opnemen met Leren Ondernemen.

Doelgroepen: • docenten • beleidsmedewerkers/onderwijscoördinatoren/management van bijvoorbeeld een team van docenten gematched moet worden) • ondernemers

onderwijsinstellingen

(als

er

Actielijn 4: Ondernemers in de school Activiteiten ondernemers in de school • Er worden formats en voorbeelden ontwikkeld voor activiteiten die ondernemers in de school kunnen uitvoeren, en digitaal beschikbaar gesteld. • Deskundigheidsbevordering van ondernemers, docenten en scholen o.g.v. ondernemers in de school door middel van de hierboven beschreven hulpmiddelen en het organiseren van trainingen en bijeenkomsten rondom ‘ondernemers in de school’ en de rol van de ondernemer m.b.t ondernemerschap in het onderwijs. • Het verzorgen van workshops over dit onderwerp bij door andere partijen georganiseerde conferenties.

Ondernemer in de school: voorbeelden en hulpmiddelen voor ondernemers op lerenondernemen.nl Veel ondernemers willen best actief zijn in het onderwijs en vertellen graag over het ondernemerschap. Ondernemers geven echter in de eerste plaats aan niet te weten met wie ze dan contact op moeten nemen. In de tweede plaats geven ondernemers aan dan ook niet exact te weten hoe ze hun rol in het onderwijs vorm kunnen geven. Ondernemers kunnen binnenkort in ieder geval contact opnemen met Leren Ondernemen, die de ondernemer koppelt aan een school in de regio en/of naar voorkeur. Bovendien zijn op lerenondernemen.nl in de toekomst voldoende hulpmiddelen te vinden. Zo kan de ondernemer doorklikken op ‘Voorbeelden van activiteiten die een ondernemer kan uitvoeren in een school’ en ziet dan bijvoorbeeld het volgende: •

•

•

Vertel als ondernemer uw eigen ondernemersverhaal. Koppel opdrachten aan het verhaal van de onderneming die de leerlingen als huiswerk moeten maken op basis van het verhaal dat door de ondernemer is verteld. Gedetailleerde uitwerking Geef leerlingen de opdracht een collage te maken over de ideeën die ze hebben over zelfstandig ondernemerschap. Laat de ondernemer die de klas bezoekt, zijn reactie geven en dit relateren aan zijn eigen ervaringen. Gedetailleerde uitwerking Laat de ondernemer zijn eigen verhaal ‘in kindertaal’ vertellen en laat kinderen hier een tekening bij maken. (Het is te adviseren het verhaal op papier tijdens de voorbereiding goed door te nemen om zo te waarborgen dat het taalgebruik aansluit bij de doelgroep).


SenterNovem

7 van 13


•

•

•

•

•

•

•

•

04-04-2005, versie 4.0

Gedetailleerde uitwerking Laat de leerlingen een eenvoudige website van de ondernemer maken. Gegevens die op de website gepresenteerd worden, zijn door de leerlingen/studenten zelf samengesteld, bijvoorbeeld foto’s die ze zelf gemaakt hebben (van de ondernemer, maar ook van de producten die hij verkoopt of ontwikkelt), informatie die ze door een interview hebben verkregen, etc. Gedetailleerde uitwerking Geef leerlingen ter introductie van een les de opdracht een ondernemers ABC op te zetten, waarbij voor iedere letter een woord verzonnen wordt dat volgens de leerlingen kenmerkend is voor het ondernemerschap. Laat de ondernemer vertellen in hoeverre zijn situatie correspondeert met de woorden die door de leerlingen (en de docent) zijn verzonnen. Gedetailleerde uitwerking Geef leerlingen de opdracht een interview te houden met de ondernemer die op bezoek komt. Laat verschillende groepjes leerlingen in hun onderdeel van het interview steeds een ander thema gerelateerd aan het ondernemerschap belichten. Laat ze hun resultaten verwerken door het schrijven van een artikel in de schoolkrant. Gedetailleerde uitwerking Laat leerlingen het bedrijf bestuderen van de ondernemer die op bezoek komt. Laat ze in groepjes ideeën presenteren, waarbij ieder idee in moet gaan op een mogelijke samenwerking met het bedrijf van de ondernemer. Laat de ondernemer de ideeën beoordelen op realistische aantrekkelijkheid voor zijn bedrijf. Gedetailleerde uitwerking Laat leerlingen stellingen bedenken die gerelateerd zijn aan ondernemerschap, mogelijk gerelateerd aan een specifieke branche. Vraag ook de ondernemer stellingen te verzinnen. Organiseer in de klas een discussie over deze stellingen. Gedetailleerde uitwerking Organiseer rollenspellen tussen studenten, docent en ondernemers over onderwerpen die te maken hebben met een ondernemerschapsthema en neem deze eventueel op video. Deze rollenspellen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op cases waarbij: o een acquisitiegesprek voor een grote opdracht centraal staat; o een ‘potentiële’ conflictsituatie met een opdrachtgever is uitgewerkt; o een conflictsituatie die samenhangt met tijdsbesteding aan werk/privé (bijvoorbeeld een gesprek met een partner) het thema is; o een moeilijk gesprek tussen twee vennoten van een bedrijf centraal staat over de verdeling van inkomsten. Gedetailleerde uitwerking Laat studenten een door de ondernemer aangeleverd probleem uitwerken in een paper. Laat de ondernemer tijdens een les de uitwerkingen van de studenten behandelen om zo in gezamenlijkheid tot de beste oplossing van het probleem te komen. Gedetailleerde uitwerking Workshop verzorgd door een bekende ondernemer over ‘de kansen van succes’, waarbij de kansen van succesvol ondernemerschap geformuleerd worden en er interactie met studenten wordt nagegaan hoe deze kansen door de studenten gerealiseerd kunnen worden. Gedetailleerde uitwerking

Bij de ‘gedetailleerde uitwerking’ kan de ondernemer alles vinden ter ondersteuning van deze activiteit.

• •

•

Vraag en aanbod voor ondernemers in de school wordt bij elkaar gebracht, via de site lerenondernemen.nl en via de telefonische infodesk. Ondernemers kunnen via de site ook opdrachten opgeven voor studenten/leerlingen en/of docenten. De opdrachten moeten worden uitgevoerd door studenten/leerlingen en/of door docenten en zijn gericht op ondernemersgerelateerde vraagstukken. Via de site kunnen studenten/docenten inschrijven op de opdrachten. Met betrekking tot ondernemers in de school wordt nauw samengewerkt met Jong Ondernemen (JO). De netwerken van Leren Ondernemen en JO worden voor elkaar opengesteld. Als ondernemers interesse hebben in de mentoring van mini-ondernemingen, wordt dit doorgespeeld naar JO. JO kan vervolgens een mentortraject inzetten met de betreffende ondernemer. Anderszijds kan JO haar netwerk van ondernemers actief benaderen voor het uitvoeren van andere activiteiten in de school. Geïnteresseerde ondernemers speelt JO door naar Leren Ondernemen.

Doelgroepen: • docenten • beleidsmedewerkers/onderwijscoördinatoren/management van onderwijsinstellingen (als er bijvoorbeeld een team van docenten gematched moet worden) • ondernemers en ondernemersgerelateerde organisaties


SenterNovem

8 van 13


04-04-2005, versie 4.0

Matching ondernemers en studenten van de Haagse Hogeschool In het schooljaar 2005/2006 start de Haagse Hogeschool met de Minor “Ondernemen en Innoveren”. Deze minor wordt ontwikkeld vanuit het lectoraat Ondernemen in Innoveren en bestaat vooralsnog uit: 1. Een basisprogramma, met een aantal basismodulen (hoorcolleges, zelfstudie en individuele gesprekken) 2. De ontwikkeling van een POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) voor deelnemende studenten 3. Een keuzeprogramma. De student kan kiezen uit drie studierichtingen, waarbij een combinatie van twee of drie wenselijk is. Programmaonderdelen zijn: ‘Vernieuwen is innoveren’, ‘Starten is ondernemen’ en ‘Groeien is ondernemen en innoveren’. De minor kent een intensief begeleidingsprogramma. Onderdeel daarvan is coaching en spreekuren met inhoudsdeskundigen. In veel gevallen zullen dit ondernemers zijn. Leren Ondernemen zal de Haagse Hogeschool ondersteunen bij de matching tussen studenten en ondernemers. Dit kunnen kortdurende contacten zijn (een gesprek met een ‘inhoudsdeskundige’ – ondernemer - over een specifiek onderwerp) of structurelere contacten in de zin van coaching door een ondernemer.


SenterNovem

9 van 13


04-04-2005, versie 4.0

Supportgroup Leren Ondernemen Het partnership Leren Ondernemen bestaat uit – hoe kan het ook anders- een aantal partners. Deze partners staan samen voor de uitvoering van de actielijnen van het partnership. De activiteiten die hiervoor nodig zijn worden dus ook uitgevoerd door de betrokken partners. Afspraken over wie wat doet worden vooraf gemaakt. Commitment van partijen en de inzet om de concrete resultaten te realiseren zijn voor de Ministeries EZ en OCW een essentiële voorwaarde om het partnership van start te laten gaan. Om de samenwerking tussen de partners zo vruchtbaar mogelijk te laten zijn wordt een supportgroup opgezet die periodiek bijeenkomt (frequentie maandelijks?). Centraal in het partnership staat SenterNovem. Zij is de spil van de (uitvoering van de) actielijnen en voert daarom tevens het voorzitterschap van de supportgroup. De acties behelzen het opzetten en ondersteunen van samenwerkingsverbanden tussen partijen in het veld (scholen, bedrijven, koepelorganisaties intermediairs en studenten). SenterNovem heeft derhalve de actieve medewerking van deze partijen nodig. In de werking van de supportgroup staat daarom het realiseren van praktische resultaten voorop. Partijen die zitting hebben in de supportgroup zullen waar nodig hun achterban voor acties mobiliseren, ideeën lanceren om de resultaten bereiken en knelpunten helpen oplossen. Waaraan kunnen we hier concreet denken? Voorbeeld: een hogeschool wil in een van haar sectoren meer ondernemerschap brengen maar heeft steun nodig bij het benaderen van de branche. Een vertegenwoordiger van bv. VNO-NCW brengt dan de hogeschool in contact met een geschikte gesprekspartner uit deze branche. Ook concrete behoefte van scholen aan expertise hoe systematisch ondernemers geworven en ingepast kunnen worden in projecten kan binnen de supportgroup bemiddeld worden door een intermediair als JongOndernemen. In eerste instantie wordt bij de samenstelling van de supportgroup gedacht aan een gelaagdheid volgens de eerdergenoemde schillenstructuur: De buitenste schil komt periodiek (bv eens per kwartaal) bijeen om voortgang binnen het partnership te bespreken en bestaat uit: - Ministerie van OCW - Ministerie van EZ - SenterNovem - VNO-NCW - MKB Nederland - HBO Raad - BVE Raad - eventueel andere koepelorganisaties voor het onderwijs (VMBO/VO/VSNU) De ministeries zitten dit overleg als opdrachtgevers voor, houden de vinger aan de pols wat betreft de resultaten maar zijn hierbij uitdrukkelijk geen aanspreekpunt voor nieuwe financiële verplichtingen. De binnenste schil, de kern van het partnership, komt frequent bijeen om nieuwe initiatieven te entameren en knelpunten op te lossen. Niet elke bijeenkomst heeft dezelfde samenstelling, afhankelijk van de agenda kunnen partijen aanschuiven, zoals: - SenterNovem (vast onderdeel) - Jong Ondernemen - NewVenture - BrancheOrganisaties (FME, MetaalUnie, AVBB, etc) - Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (w.o. KC Handel)/Colo - VvK/KvK’s - Technopartner - JetNet - Regioregisseurs - Centrum voor Ondernemerschap HAN (en andere ondernemerscentra van hogescholen en ROC’s) e.a. NB: Vertegenwoordigers van deze organisaties hoeven geen bestuur- of beleidsfunctie te vervullen maar dienen juist korte lijnen tot de praktijk te hebben.


SenterNovem

10 van 13


04-04-2005, versie 4.0

Uit bovenstaande moge blijken dat de insteek van de supportgroup primair gericht is op het realiseren van de doelen uit de actielijnen zoals aantallen ondernemers voor de klas, aantallen docentstages, aantallen projecten gericht op aanpassing van curricula aan eindtermen op het gebied van ondernemerschap. De rol van de ministeries EZ en OCW is er dan ook een op afstand nadat het partnership is gestart. Dit betekent uiteraard niet dat lessen die geleerd kunnen worden uit de ervaringen binnen het partnership niet teruggesluisd worden naar de beleidsmakers bij de betrokken ministeries. Daartoe dient de buitenste schil van de supportgroup de vorderingen van het partnership te bespreken. Voor werkgevers- en onderwijsorganisaties kan dit aanleiding zijn om hun leden voor bepaalde acties te mobiliseren. De convenanten/ afspraken/ambities met de partners hebben betrekking op de uitvoer van de actielijnen. Zo kunnen afhankelijk van de partner afspraken worden gemaakt over informatievoorziening en pr (actielijn 12), het keurmerk en evt. prijzen (actielijn 23), aantallen te bemiddelen docentstages (actielijn 34), aantallen te bemiddelen ondernemers voor de klas en opdrachten aan studenten (actielijn 45) coaching 6 en meer algemeen bevordering van Ondernemerschap in het curriculum zoals aantallen vakken ondernemerschap, minors Ondernemerschap7, projecten (zoals bv mini-ondernemingen) (valt onder actielijn 18) Het is hierbij niet de bedoeling projecten te faciliteren dan wel te subsidiëren door. Voor de partners zijn andere incentives mogelijk zoals publiciteit via de activiteiten van SenterNovem en bij werkgevers de mogelijkheid om projecten uitgevoerd te krijgen door studenten. Interactie opdrachtgevers EZ/OCW/Leren Ondernemen Tot slot om de interactie tussen de opdrachtgevers EZ en OCW enerzijds en Leren Ondernemen anderzijds vruchtbaar te laten verlopen is het raadzaam om medewerker(s) van EZ en OCW parttime

2

Bij deze actielijn kunnen concrete afspraken gemaakt worden over (mede)organisatie van aantal roadshows/bijeenkomsten, aantal persuitingen over O&O in (eigen) bladen, aantal te verspreiden informatie(pakketten), linken van websites.

3

Partijen uit onderwijs en bedrijfsleven zouden een rol kunnen nemen t.a.v. het keurmerk. (bijv. in adviescommissie o.l.v. Senter-Novem?) Daarnaast zou jaarlijks een prijs uitgereikt kunnen worden aan de meest ondernemende student, docent, onderwijsinstellingen en ook aan een ondernemer die zich actief heeft ingezet voor O&O. De verschillende prijzen zouden door verschillende partners gesponsord kunnen worden.

4

Het betreft hier in eerste instantie korte stages (evt. te combineren met een opdracht aan de docent). Een andere mogelijkheid om de kennis te vergroten is om docenten een korte (bijscholings) worskshop te laten volgen of om bijv. een JO-achtig programma te laten geven; Knelpunt bij dit actiepunt is dat partners zonder financiële (overheids)steun dit niet zullen oppakken.

5

Ondernemers kunnen opdrachten geven aan studenten/docenten (via de website) en zo de geïnvesteerde tijd terug verdienen. De opdracht zou hierbij ook gekoppeld kunnen worden aan een korte meeloopstage.

6

Voor veel O&O-programma’s, zoals Jong Ondernemen, zijn coaches/deskundigen onmisbaar. Meeste initiatieven hebben een eigen (regionale) coachingspool. SenterNovem zou waar nuttig deze pools op elkaar kunnen afstemmen (met als resultaat flexibeler inzet van coaches). De samenwerkende partijen moeten hiertoe wel bereid zijn. Via SenterNovem en andere partners kunnen tevens nieuwe ondernemers, geworven worden, die vervolgens breder gematched kunnen worden. 7

Om onderwijsinstellingen te ondersteunen bij de onderwijsontwikkeling met betrekking tot opleidingen en vakken op het gebied van ondernemerschap, kan worden gedacht aan een Ondernemerspanel (bestaande uit ondernemers), welke de instellingen adviseert over de noodzakelijke inhoud van zo’n opleiding of vak. 8

Uit ervaring blijkt dat een actieve benadering (gesprekken met/bezoeken aan) van onderwijsinstellingen en (netwerken van) ondernemers belangrijk is om deze partijen te overtuigen bij te dragen aan de aandacht voor ondernemerschap in het onderwijs. Ondernemerschap en onderwijs

SenterNovem

11 van 13


04-04-2005, versie 4.0

(bijvoorbeeld een halve dag per week) mee te laten draaien/te detacheren in het partnership. Op deze wijze krijgen de ministeries een goed zicht op de implicaties van het beleid.


SenterNovem

12 van 13


04-04-2005, versie 4.0

PM Financiële paragraaf


SenterNovem

13 van 13

Concept opzet Partnership Leren Ondernemen , versie 4.0

Recommend Documents