Commissiebijeenkomst. 26 november 2015 MeetINoffice, Woerden

Commissiebijeenkomst

26 november 2015 MeetINoffice, Woerden

Opening, welkom, doel, wat gaan we doen?

Kick van der Pol Voorzitter Pensioenfederatie

3

Commissie Pensioenzaken in 2016 Onze prioriteiten (uit 10 punten-beleidsplan PF):

•

Toekomst pensioenstelsel: nieuwe pensioenovereenkomst, transitie, mogelijkheden voor iedereen die werkt om in de tweede pijler pensioen op te bouwen.

•

Wetsvoorstel Wet variabele pensioenuitkering (die voor pensioenfondsen uitvoerbaar moet zijn).

•

Het openstellen van het APF voor verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen.

•

Juridische aspecten bij implementatie van de Wet Pensioencommunicatie.

•

Vereenvoudiging fiscale regels.

4

Commissie Pensioenzaken in 2016 Aandachtspunten: •

Expertise over fiscaliteit in commissie – versterking binnen of via de commissie.

•

Marktordening pensioenfondsen - andere pensioenuitvoerders

•

Juridische ondersteuning op de ‘Europa dossiers’.

•

Afstemming met andere cie’s: met name cie. Actuariële zaken, cie. Communicatie en cie. Public Affairs

5

Commissie Actuariaat

6

Doelen en taken van de commissie •

Kerntaak is het leveren van deskundige (actuariële) input ten behoeve van het bestuur.

•

Het gevraagd en ongevraagd adviseren van het bestuur.

•

Het uitwisselen van zaken die op het actuariële vakgebied spelen.

•

Als deze zaken voor de gehele sector relevant zijn, kan de commissie dat agenderen bij het bestuur.

7

Belangrijke onderwerpen 2014/2015 •

Het nieuwe FTK - Herstelplannen - Haalbaarheidstoets - Beoordeling concept Q&A’s en factsheets DNB.

•

Mogelijkheden voor premieovereenkomsten.

•

Overgang naar een hogere pensioenrichtleeftijd.

•

(Collectieve) Waardeoverdrachten.

•

Nieuwe UFR.

•

Ervaringssterfte/factoren kleine fondsen.

•

Toekomstvisie.

8

Onderwerpen voor 2016 •

• • • •

• •

Verdere uitwerking nieuwe FTK - Reacties op haalbaarheidstoetsen 2015 - Evaluatie herstelplannen 2015 - Eerste jaarlijkse haalbaarheidstoets 2016 - Indexatiedepots Nieuwe Pensioenstelsel - Doorsneepremiesystematiek inclusief transitie Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering Algemeen pensioenfonds Resultaten QAST(s) van EIOPA Update toekomstige overlevingskansen Uniforme rekenmethodiek

Vermogensbeheer

Commissie Public Affairs

11

Taken Cie. PA  De Cie. monitort de beleidsontwikkelingen op nationaal en Europees niveau. Zij analyseert deze ontwikkelingen en neemt ook de analyses van andere disciplines tot zich;  Zij inventariseert op hoofdlijnen waar gesignaleerde beleidsontwikkelingen bijsturing behoeven en probeert daarbij overeenstemming aan te brengen tussen de standpunten van de verschillende partijen binnen de pensioensector.  Zij onderneemt waar nuttig en nodig zelf actie om beleidsontwikkelingen te beïnvloeden.  En zij adviseert het bestuur van de Pensioenfederatie over de wijze waarop voorgesteld beleid de meeste kans maakt om te worden overgenomen door stakeholders;

12

Toponderwerpen 2016 

Begeleiding en advisering bestuur over vormgeving nieuw pensioenstelsel  Advisering bestuur bij transitie naar nieuw stelsel  Verder werken aan verweven van strategie Brussel – Den Haag (bv Personal pensions)  Advisering over positieve rol van collectieve pensioenregelingen en rol van pensioenfondsen als lange termijn beleggers

Commissie Communicatie

Armin Becker Voorzitter / PF Arcadis

14

Aangenaam kennis te maken

Ester

Noor

Sara

Willy

Marion

Catharien

Armin

Cees

Marileen

Wies

Roos

Franck

Mariëlle

Michiel

Gerda

Denise

Peggy

Susanne

15

1. Reputatie

• De sector een spiegel voorhouden • Zaken goed uitleggen (lage rente bijvoorbeeld) • Deelnemersonderzoek (nieuwe pensioenovereenkomst) • Woordvoering (reactief en proactief)

• Kernboodschappen • Publiekscampagne detijdvanjeleven.nl

16

2. Deelnemerscommunicatie

• • • • • • •

Wet pensioencommunicatie UPO model 2017 Pensioen 1-2-3 Pensioenvergelijker Digitaal communiceren Ervaringen delen Servicedocumenten maken

17

3. Advies op dossiers

• In de praktijk vaak niet realiseerbaar; • Wel de ambitie om het bestuur pro actief te adviseren over hoe om te gaan met bijvoorbeeld: o Wijzer in Geldzaken o Pensioen3daagse o Pensioenregister o Uitzendingen zoals Zwarte zwanen

18

Drie kerntaken in 2016:

1.

Reputatie

2.

Deelnemerscommunicatie

3.

Advies op ‘dossiers’

Pensioenfondsbestuur

20

21

Taak Commissie pensioenfondsbestuur  Richting bestuur  advies- en informatierol

 Richting leden Pensioenfederatie 

servicedocumenten: handreikingen/guidance

22

Belangrijke onderwerpen 2014/15

1. Beloningsbeleid 2. Handreiking zorgvuldige besluitvorming 3. Geactualiseerde Modelgedragscode 4. Governanceaspecten APF 5. Quick reference card over integriteitsrisicoanalyse

samen met Commissie Risicomanagement

23

Top 5 voor 2016 1. Evaluatie Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen

2. 3. 4.

5.

(o.a. taak/rol verantwoordingsorgaan, taakverdeling binnen OTB) Governanceaspecten APF Kwaliteit strategische besluit- en visievorming, inclusief evenwichtige belangenafweging Blijvende aandacht voor gedrag en cultuur/herstel van vertrouwen (integriteitsrisico’s uitbesteding, belangenverstrengeling, tone at the top) Diversiteit

Commissie Verslaglegging en Uitvoeringskosten

Visie: kwalitatief hoogwaardige verslaggeving draagt bij aan herstel van vertrouwen

Anne Laning TKP Investments

25

Wat is de taak van onze Commissie? Bevorderen van:  Transparante, relevante, begrijpelijke, vergelijkbare en betrouwbare:  verslaglegging door pensioenfondsen  verslaglegging door werkgevers over pensioenverplichtingen

 Met bijzondere aandacht voor uitvoeringskosten

Vertegenwoordiging in diverse commissies:  RJ 610 en RJ 271  PensionsEurope  NBA/SVP  DNB

26

Met welke onderwerpen is de Commissie bezig geweest?  Kostentransparantie (herziening Aanbevelingen)  Rapportages aan toezichthouders  Waarderingsvraagstukken  Jaarverslag  Code Pensioenfondsen  Europa

Waar hadden we een rol willen spelen?  FTK  UFR

27

Wat zijn onze doelen voor 2016?  Onze bijdrage leveren aan het herstel van vertrouwen  Meer samenwerken met andere commissies  Standaard betrokken worden bij alle onderwerpen

waar een verslaggevings- en verantwoordingsaspect in zit

Commissie Risicomanagement Commissiedag 26 november 2015

29

Wat wil deze commissie? Met de risicobril op:  De Pensioenfederatie helpen haar doelen te bereiken door:  te ‘leveren aan de fondsen’ met focus actueel;  te ‘leveren aan de fondsen’ met focus breed;

 Platform zijn voor kennisdeling.

Vier aandachtsgebieden benoemd (omdat niet alles kan):

30

Vier ‘houdbare’ aandachtsgebieden PRIO1 Stelselrisico  gelinkt aan financiële risico’s PRIO2 Omgevingsrisico  Nationaal  Internationaal (bijv. EMIR) PRIO3 IT-risico PRIO4 Operationeel risico  Uitbesteding Wat deed de cie hierop in 2014/2015?

31

Activiteiten in 2014/2015, o.a.  nFTK: aan Pensioenfederatie input geleverd  Concept IORP-richtlijn: PF van commentaar voorzien  Concept DNB-beleggingsonderzoek: idem als boven  Servicedocument Risicohouding PF: input geleverd  Toezichtvooruitblik DNB: PF van commentaar

voorzien  Commissiestandpunt bepaald bij publicatie reële dg  Servicedocument IT gepubliceerd  Workshops IT themadag Pensioenfederatie verzorgd Wat heeft de cie in de pen?

32

‘Onderhanden werk’ 2015/2016 Servicedocumenten:  Modelrisico en modelvalidatie (gereed 2015)  Aanpak Integriteitsrisicoanalyse, i.s.m. commissie Pensioenfondsbestuur (gereed 2015)  Strategie en toekomstvisie (gereed 2015)  EMIR-wetgeving (gereed 2016)  Operationeel risico: Uitbesteding (gereed 2016)  Samenhang diverse risico’s (gereed 2016) Waarop willen we adviseren m.b.t. Beleidsplan 2016?

33

Beleidsplan 2016 Scoping van te leveren analyses inzake risicoduiding en risicobeheersing bij:  Variabele pensioenuitkering;  Draagvlak onder pensioen;  (Lage) Rentedossier;  Nieuwe pensioenovereenkomst en langlevenrisico;  (Transitie na) afschaffen doorsneepremie;  APF (bijvoorbeeld op impact voor sluitend fonds/startend fonds). Waar wil de cie naar toe blijven werken in 2016 e.v.?

34

Uitsmijter Wens commissie Risicomanagement  Pensioenfondsen ondersteunen om vanuit goed geformuleerde doelstellingen zelf de regie te pakken, te houden, in control te zijn en te blijven.

 Cie wil met service aan de fondsen bijdragen aan:  Tijdig zicht op risico’s, algemene en specifieke;  Tijdig zicht op mogelijke beheersmaatregelen.

Uitvoeringsraad

Welke commissie brengt op welk issue advies uit?


Welke commissie brengt op welk issue advies uit?


38

Overzicht commissies

Commissie Verslaglegging en Uitvoeringskosten

Commissie Vermogensbeheer

Commissie Risicomanagement

Commissie Pensioenfondsbestuur

Commissie Actuariaat Commissie Communicatie

Commissie Public Affairs

Commissie Pensioenzaken

Uitvoeringsraad

39

Commissies en het beleidsplan 2016 Nieuwe pensioenovereenkomst

Uitvoeringsraad

Europa Verantwoordbeleggen en beheersing kosten

Variabele pensioenuitkering

Pensioenopbouw alle werkenden

Vertrouwen

Openstelling APF’en

Relatie met leden

Communicatie over pensioen

Transitie

Public Affairs

Communicatie

Pensioenzaken

Pensioenfondsbestuur

Vermogensbeheer Actuariaat

Risicomanagement Pensioenzaken

40

SPEEDDATEN

Afsluiting ochtendprogramma


Opening, welkom, themabijeenkomst Actualiteiten


Themabijeenkomst

Pensioenactualiteiten

26/11/2015 Gerard Riemen Directeur Pensioenfederatie

44

Transparantie uitvoeringskosten

Uitvraag RTL Rondetafel

Verantwoord beleggen UFR & haalbaarheidstoets Variabele uitkering

APF

VERANTWOORD BELEGGEN • Henk Lindner,

Pensioenfederatie

• Kick van der Pol • José Meijer,

gespreksleider

ABP, bestuurslid

• Inge van den Doel,

• Piet Klop,

PMT,CIO

PGGM, adviseur Verantwoord Beleggen

VERANTWOORD BELEGGEN • Beleggingsvrijheid • Beleggingskwesties • Regel- en Wetgeving

Beleggingsvrijheid •

Kerntaak pensioenfondsen is ‘goed pensioen’

•

Dus: beleggen met optimale rendement/risico- verhouding

•

Maximale beleggingsvrijheid, in het belang van de deelnemer

Als belegger krijg je te maken met..

Beleggingskwesties

Clustermunitie

?

Beleggingsbeleid raakt dus aan “sociale verhoudingen, mensenrechten, milieu, klimaat”

55

Regel- en Wetgeving Verantwoord Beleggen  Belangrijkste regels zijn van de sector zelf,

in de Code Pensioenfondsen, 2013:  “Bestuur van pensioenfonds legt overwegingen vast”;  “… en zorgt ervoor dat deze beschikbaar zijn voor

belanghebbenden”;  “… en zorgt dat onder belanghebbenden draagvlak bestaat voor de keuzes over verantwoord beleggen.”

 NOTABENE: U houdt beleids- en beleggingsvrijheid.

56

Regel- en Wetgeving Verantwoord Beleggen  Code Pensioenfondsen is wettelijk verankerd in 2014.  In Pensioenwet sinds 2014 bepaling over verslaglegging:  Pensioenfondsen moeten in jaarverslag vermelden hoe

zij in hun beleggingsbeleid rekening houden met milieu, klimaat, mensenrechten en sociale verhoudingen.

 NOTABENE: U houdt beleids- en beleggingsvrijheid.

 Uw beleids- en beleggingsvrijheid

en ‘verantwoord beleggen’:  Visie, beleid, implementatie,

monitoring.  Handen en voeten geven aan de Code:  Servicedocument Verantwoord

Beleggen, begin 2016.

 Hoe geef je in de praktijk vorm aan

verantwoord beleggen?

 José Meijer, ABP, bestuurslid  Inge van den Doel, PMT,CIO  Piet Klop, PGGM, adviseur Verantwoord

Beleggen

Pensioenfederatie 26 november 2015

ABP: Nieuw beleid verantwoord beleggen en betrokkenheid deelnemers José Meijer, vicevoorzitter bestuur ABP

Aanleiding nieuw beleid verantwoord beleggen • ABP deelnemers en het (wereldwijde) publiek stellen hogere eisen • Visie 2020: ABP wil rendement verwezenlijken op verantwoorde en duurzame wijze Bovendien: • Bedrijven die werk maken van duurzaamheid scoren beter • ABP wil als grote belegger zijn invloed optimaal aanwenden • Dat past goed bij ons karakter als langetermijnbelegger

60

Evaluatie beleid verantwoord beleggen: draagvlak onder deelnemers geborgd Deelnemer niet vergeten bij vaststelling nieuw beleid verantwoord beleggen: • Dec 2014 – Jul 2015 Bestuurlijke werkgroep met de opdracht een meer concrete visie en ambities/doelstellingen uit te werken doet literatuuronderzoek, bekijkt nieuwe ontwikkelingen in binnen- en buitenland en voert overleg met alle lagen uit de beleggingsorganisatie. • Zomer 2015 Het Verantwoordingsorgaan (VO) zet als input een aantal criteria op papier waaraan het nieuwe beleid volgens deze deelnemersvertegenwoordiging moet voldoen en overhandigt dit aan het bestuur. Code Pensioenfondsen art. 29:

bestuur zorgt ervoor dat er onder belanghebbenden draagvlak bestaat voor .Het de keuzes over verantwoord beleggen. Toelichting Voor het beleid over verantwoord beleggen is het van belang om draagvlak te creëren in dialoog met het VO of het BO. 61

Evaluatie beleid verantwoord beleggen: draagvlak onder deelnemers geborgd Deelnemer niet vergeten bij vaststelling nieuw beleid verantwoord beleggen: • Sep 2015 Een uitgebreid deelnemersonderzoek wordt uitgevoerd om te onderzoeken of het concept beleid verantwoord beleggen draagvlak heeft onder een bredere groep deelnemers dan de leden van het VO. Dit blijkt het geval. (N.B.: deelnemers blijken als het gaat om het om ethische redenen uitsluiten van beleggingen (kernwapens, bont, tabak, etc.) uiteenlopende voorkeuren te hebben. Op dit thema zal het ABP bestuur in 2016 nader bekijken of aanvullend beleid gewenst is). • Okt 2015 Het VO wordt formeel om advies gevraagd en adviseert positief over het nieuwe beleid verantwoord beleggen.

62

Evaluatie beleid verantwoord beleggen: draagvlak onder deelnemers geborgd Een paar conclusies uit deelnemersonderzoek: • • •

63

Het draagvlak voor verantwoord en duurzaam beleggen is breed Verantwoord en duurzaam beleggen gaat voor deelnemers vooral om milieu en duurzame energie en het opkomen voor mensenrechten Sectoren of activiteiten waar de achterban het meest afwijzend tegenover staat als het gaat om beleggingen door ABP zijn: wapenindustrie, bont, gokken en pornografie. Voor opvolging: hoe om te gaan met ethische vraagstukken, ook in relatie tot rendement/risico? Maar ook: hoe om te gaan met de verschillen tussen groepen deelnemers (zie volgende slide).

Evaluatie beleid verantwoord beleggen: draagvlak onder deelnemers geborgd Verschillende groepen deelnemers hebben verschillende meningen: •

•

•

•

64

Beleggen in bedrijven in de sector gokken mag vaker van mannen (24%), 18 t/m 25 jarigen (39%) en gepensioneerden (62%) dan gemiddeld (19%). Vrouwen vinden vaker dat ABP niet beleggen in bedrijven die actief zijn in de tabak (49%), pornografie (61%), alcohol (38%), wapens (69%), intensieve veeteelt en visserij (36%), kernenergie (40%) en mijnbouwen aardoliebedrijven (29%). Hoogopgeleiden vinden vaker dat ABP wel mag beleggen in genetische manipulatie (39%) maar minder vaak in bedrijven die actief zijn in mijnbouwen aardoliebedrijven (27%) en tabak (49%). Gepensioneerden vinden vaker dat ABP niet mag beleggen in bedrijven die actief zijn in de pornografie (61%), maar vaker wel in kernenergie (28%).

Nieuw beleid: Verantwoord beleggen is bewust kiezen Complete integratie van doelstellingen voor duurzaamheid en verantwoord ondernemen met rendementsdoelstelling. Gericht kiezen waar we wel in willen beleggen (insluiten van de bedrijven die het goede voorbeeld geven) en onze invloed aanwenden voor verbeteringen (engagement).

Concrete doelstellingen voor: • Beleggingen • Engagement (gesprek/dialoog met bedrijven) Open over en aanspreekbaar op beleid. ABP zoekt gesprek met deelnemers en stakeholders. Een goed pensioen voor de deelnemers blijft voorop staan. 65

Concrete beleggingsdoelstellingen voor 2020 (1) Klimaatverandering Reductie CO2 voetafdruk aandelenportefeuille met 25% in 2020

25% minder

66

Beleggingen die bijdragen aan betere en schonere toekomst: van € 29 mrd naar € 58 mrd in 2020

€ 29 mrd extra

Inclusief beleggingen in duurzame energie: van € 1 mrd naar € 5 mrd in 2020

€ 4 mrd extra

Concrete beleggingsdoelstellingen voor 2020 (2) Thematisch €1 miljard extra • Onderwijsbeleggingen in vastgoed en infrastructuur • Communicatie infrastructuur

Actieve inspanning om deze beleggingen in Nederland te realiseren

67

Concrete engagementdoelstellingen voor 2020 • Engagement geldt voor totale portefeuille - alle beleggingscategorieën • Daarnaast een extra inspanning op specifieke ABP thema’s: Onderwijs en Veiligheid

Veilige arbeidsOmstandigheden

Respecteren Mensenrechten

Uitbannen Kinderarbeid

Textiel Scheepvaart Infrastructuur

Textiel ICT Energie

Cacao

• Nu: jaarlijkse dialoog met 200+ bedrijven, dat wordt uitgebreid naar 400+ bedrijven. 68

Nieuw beleid verantwoord beleggen: deelnemers blijvend meenemen Ook na de vaststelling van het nieuwe beleid wil ABP de deelnemer aangehaakt houden: • Verslag verantwoord beleggen Jaarlijks een uitgebreid verslag over verantwoord beleggen. • Periodieke nieuwsberichten Uit deelnemersonderzoek blijkt dat veel deelnemers ieder kwartaal een kleine update wensen. Dit doen we middels nieuwsberichten op de website. • Deelnemersconsultatie Jaarlijks zullen we een uitgebreid deelnemersonderzoek doen. De uitkomsten zullen we gebruiken om ons beleid (en de ambities/doelstellingen daarbij) te evalueren.

69

Nieuw beleid verantwoord beleggen: deelnemers blijvend meenemen Ook na de vaststelling van het nieuwe beleid wil ABP de deelnemer aangehaakt houden: • Position papers: twee per jaar In december 2015 verschijnt het eerste position paper, in een serie “Hoe gaat ABP om met….”. In deze serie willen we deelnemers laten zien hoe we op actuele thema’s in de beleggingspraktijk bezig zijn. Deze eerste position paper gaat over klimaatverandering en energiebeleggingen, aansluiting zoekend op de Klimaattop begin december in Parijs.

70

Het verantwoord beleggen beleid van PMT Inge van den Doel CIO Pensioenfonds Metaal en Techniek

26 november 2015 | Pensioenfederatie

PMT: sector Metaal en Techniek • • • • •

Grootste marktsector van Nederland ‘Maak’-sector (CO2 gevoelig) Gemiddeld inkomen ca. € 35.500 per jaar (modaal) Gemiddeld pensioen ca. € 500 per maand Premies zo scherp mogelijk vastgesteld: concurrentiepositie, innovatiemogelijkheden, etc. • Aantal branches negatieve gevolgen economische crisis • Deelnemers hechten aan zekerheid • Meerderheid achterban kiest voor verantwoord beleggen, mits niet ten koste van rendement 2


PMT strategisch beleggingskader • 2015 – 2020 • Doelstelling, beleggingsbeginselen, uitvoeringsbeginselen en risicomanagementbeginselen • Sector is uitgangspunt voor beleid: – – – –

Kostenbeheersing en efficiency: elke euro telt! Financiële ambitie staat voorop Niet meer risico dan noodzakelijk Thema’s dialoogbeleid en positieve impact investeringen sluiten aan bij sector

• Strategisch beleggingskader beschikbaar op www.bpmt.nl/beleggen/beleggingsbeleid 3

4


Beleggingsportefeuille PMT

4


Verantwoord beleggen • Belangrijkste doel beleggingsbeleid PMT: voldoende rendement voor pensioenuitkeringen • Belief: financieel en maatschappelijk rendement gaan prima samen, zeker op lange termijn • Onderdelen beleid: uitsluiting, actief aandeelhouderschap (voting & engagement), ESG-integratie, positieve impact investeringen • Integrale aanpak, 10 leidende beginselen als leidraad • Aansluiting bij achterban via thema’s • Actief aan de slag met CO2-voetafdruk beleggingsportefeuille 5


Verantwoord beleggen: voorbeelden Dialoog met ondernemingen

Financiering via NLII

Hypotheken

€ 9 mrd

€ 59 mrd Woningen & Verduurzaming 6

CO2 footprint & klimaatverandering 5


CO2 voetafdruk en klimaatverandering • Actieve aanpak CO2-voetafdruk beleggingsportefeuille • Bedrijven niet direct uitsluiten: keuze voor dialoog • Top 10 grootste vervuilers toevoegen aan dialoogprogramma, gericht op duurzaam voortbestaan • Stimuleren van milieuvriendelijker methodes en innovatieve oplossingen in de sector Sector Metaal en Techniek kan verschil maken met nieuwe energietechnieken en andere manier van werken!

7


Terugkoppeling achterban • Helder en laagdrempelig • Gelaagde informatie (Pensioen123 als uitgangspunt)

8

Verantwoord beleggen in de praktijk: engagement

26 november 2015 Piet Klop (PGGM)

79

Engagement als een van de instrumenten

80

Engagement met

Waarom?

Enige producent van het medicijn Rocuronium bromide, gebruikt bij doodstraf. APG had Mylan al eerder uitgesloten.

Hoe?

Na jaarlang vruchteloos overleg acute aanleiding: geplande executie door State of Virginia op 1 oktober 2015. Meeting met CFO en General Counsel van Mylan.

Wat bereikt? Mylan heeft distributiecontrolemaatregelen ingevoerd om toepassing van Rocuronium bromide bij executies te voorkomen, en van gevangenis in Virginia geëist om bewuste medicijnen te retourneren (te laat overigens voor executie van Alfredo Prieto)

81

Engagement met palm olie sector

82

Hoe hebben we het aangepakt?

• Hele keten – met 20 grootste kopers (o.a. Unilever) en 10 grootste producenten (o.a. Wilmar)

• Coalitie – met 30 andere beleggers in PRI working group on palm oil • Vooronderzoek en samenwerking – NGO’s (o.a. WNF, WRI, ZSL) en Roundtable (RSPO)

• Vereiste inzet – Duidelijke verwachtingen – Lange adem: 2012-2015 – Brieven, conference calls en directe bedrijfsbezoeken

83

Wat hebben we bereikt? En wat nog niet?

Input

• 0,2 FTE • Reisbudget • Coordinatie

Activitities

• Vooronderzoek • Brieven • Bezoeken

Outputs

• “Duurzame palmolie commitments door kopers • “Zero deforestation” beleid (Wilmar) • Manifesto

Outcomes

• Producten met duurzame palmolie • Systemen voor traceerbaarheid • Moratorium op ontbossing

Impact

• Geen ontbossing en veenbranden • Geen mensenrechtenschendingen

  ? 84

Wat hebben we geleerd?

• Groot verhaal maar met reële doelen • .. en heldere rechtvaardiging – Eigen reputatie en License to Operate? – Beter wereld? – Vermindering risico in portefeuille? • Vooraf duidelijkheid over “endgame” – Wat is maximaal te bereiken met ondernemingen? – Lobby voor registratie en handhaving landrechten? • Samenwerking voor grotere effectiviteit – Coördinatie kost tijd – Ook met data-providers voor “sector effect”

85

De toekomst kunnen we zelf bouwen

Edith Maat

26 november 2015

87

Inhoud 1. Terugblik hoofdlijnenbrief en themabijeenkomst sept 2. Werkgroep Transitie 3. SER-traject (werkgroep variant IV)

88

Hoofdlijnenbrief: De hoofdlijnen (richting op onderwerpen): 1. Overgang naar een actuarieel correcte systematiek

van pensioenopbouw

Degressieve opbouw 2. Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve

risicodeling Geen resultaat: terugvaloptie: doorontwikkeling bestaande pensioenovereenkomsten

89

Vervolgstappen op hoofdlijnenbrief  Ronde tafel TK (23 nov)  Werkplan aangekondigd (onderzoek, overleg, met wie

en hoe?)  Staatssecretaris wil graag medio 2016 een nadere

uitwerking hebben (voorwas)  In 2020 implementatie !

90

SER Variant IV: Spelers en politiek risico Pensioenfederatie Sociale partners

Wetenschappers

Kroonleden

Ministerie van Financiën

DNB Verbond van Verzekeraars CPB Ministerie van Sociale Zaken

91

Werkgroep Transitie 1. Opdracht: formuleren van een gezamenlijk standpunt

over nieuwe pensioencontract en doorsneepremie 2. Bemensing:

* overlap met werkgroepen SER * goede relatie met werknemers en werkgevers 3. Proces: tussentijds draagvlak toetsen onder andere

via themabijeenkomsten 4. Tijdslijn: voorjaar heldere lijn input

verkiezingsprogramma’s

92

Startpunt: Wat zegt onze Toekomstvisie? Wat is de basis waaruit we vertrekken?  Verantwoordelijkheid voor de opgebouwde rechten  Transitie moeten we kunnen verantwoorden naar huidige

  





en toekomstige generaties; kosten en baten evenwichtig Geen one size fits all Risicodeling Ruimte in wet- en regelgeving: uitbreiding van de mogelijkheden door aanpassing bestaande modellen en aanvulling door nieuwe modellen Ruimte voor beroepsbeoefenaren, werkgevers en werknemers om onderling te overleggen met wie ze samen pensioen regelen en welke risico’s samen gedeeld worden Maatwerk en keuzevrijheid binnen grenzen

93

Urgentie Wat gebeurt er als we niets doen? • Lege handen • Risico voor draagvlak Niet redeneren vanuit het systeem, maar vanuit doelen  Belang van het individu  Belang van het collectief  Belang van de maatschappij (Waardering van) aanspraken en zekerheidsmaat knelt

94

Collectieve risicodeling: vragen opgepakt Welke vormen van risicodeling? - Intergenerationele risicodeling? - Wat willen deelnemers? Welke afwegingen relevant bij afweging keuzevrijheid en collectieve risicodeling? Welke argumenten zijn er om verhandelbare risico’s in het collectief te delen?

Wat verstaan we onder individuele eigendomsrechten?

95

Collectieve risicodeling Beantwoording langs  de economische argumenten:  welvaartswinst!

 de waarden, belang van risicodeling voor de

deelnemer  Stabiliteit  Onvoorspelbare risico’s met elkaar delen  Pech en geluk (lang cyclisch)

96

SER-traject

Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling: Onbekende maar interessante variant Commissie Toekomst Pensioenstelsel (CTP)

Werkgroep doorsneepremie

Werkgroep

Variant IV

97

SER-werkgroep Opdracht Variant IVc

 Mogelijkheid om risico’s tussen de generaties te delen

(discontinuïteit)?  Mogelijkheid om dit via schaalvergroting op te vangen en meer continuïteit te borgen (APF)?  O.v.v. transparantie, heldere verdeelregels, vermijding van systematische overdracht tussen generaties  Passende verplichtstelling

98

Varianten IVc 1. Impliciete buffer

a) Toekenning van gemiddeld rendement en uniforme beleggingsmix b) Toekenning gemiddeld rendement van een rendementsportefeuille 2. Expliciete buffer naast pers. pensioenvermogen a) Buffer gefinancierd uit de premie b) Buffer gefinancierd uit de rendementen om beleggingsrendementen te stabiliseren 3. Interne swaps voor niet-verhandelbare risico’s

99

Proces 1. Varianten nog interessant na doorrekening?

dec 2. Hoe verhouden deze zich tot de verbeterde

premieovereenkomst? 3. Hoe verhouden deze zich tot de andere

hoofdvarianten van SER-advies,  huidige contract (IA)  voorwaardelijke uitkeringsvariant gericht op index pensioen (IB)? TRANSITIEVRAAGSTUK

100

Tijdslijn  4 dec CTP  Januari: overleg met grotere groep stakeholders  Vroege voorjaar rapport?

101

Wie gaat het verschil maken?

 Politiek?

 DNB?  Europa?  Verzekeraars?

Of…… De pensioensector! De toekomst kunnen gaan en moeten we zelf bouwen!

102

Bedankt voor uw aandacht.

103

Afsluiting


Commissiebijeenkomst. 26 november 2015 MeetINoffice, Woerden

Recommend Documents